Struktura atomu

Atomy mają dość zaskakującą strukturę, są prawie puste.

Większość masy atomu skupiona jest w maleńkiej (w porównaniu
do promienia atomu) cząsteczce zwanej jądrem atomowym. Jądro
znajduje się w centrum atomu. Zbudowane jest z dodatnio
naładowanych cząstek zwanych protonami i neutralnych,
nienaładowanych cząstkek zwanych neutronami. Jądro atomowe
otacza "chmura" elektronów, lekkich, ujemnie naładowanych
cząstek, które krążą wokół jądra. Przyciąganie pomiędzy dodatnio
naładowanymi protonami a ujemnie naładowanymi elektronami
utrzymuje atom w równowadze. Większość atomów zawiera
wszystkie trzy typy cząstek elementarnych - protony, elektrony i
neutrony.

Liczba masowa (A) - wartość opisująca liczbę nukleonów (protonów i neutronów)

w jądrze określonego izotopu atomu danego pierwiastka. Liczby masowej nie
należy mylić z masą atomową, która wyznaczana jest metodami chemicznymi.
Nierówność ta spowodowana jest trzema powodami:

1. istnieniem izotopów;

2. defektem masy jądra;

3. atom składa się z jądra i elektronów.

Atomy mające tę samą liczbę masową, ale różną liczbę protonów, nazywa się
izobarami.Liczbę masową izotopów pisze się tradycyjnie w górnym, lewym
indeksie symbolu pierwiastka. Np. symbol 12C oznacza izotop węgla posiadający
12 nukleonów w jądrze - 6 neutronów i 6 protonów, zaś izotop 13C posiada 13
nukleonów - 6 protonów i 7 neutronów.

Liczba atomowa (Z) określa ile protonów znajduje się w jądrze danego
atomu.Atomy, które posiadają tę samą liczbę protonów, są z definicji atomami
jednego pierwiastka. Nie oznacza to jednak, że wszystkie atomy jednego
pierwiastka posiadają tę samą masę, gdyż mogą one posiadać różną liczbę
neutronów w jądrach. Atomy posiadające tę samą liczbę atomową, ale różną
liczbę neutronów nazywa się izotopami. Liczba atomowa jest podstawą kolejności
występowania pierwiastków w układzie okresowym i z tego powodu nazywana
jest także liczbą porządkową.

Atomy jako składniki materii

Atomy to podstawowe elementy materii. Są to cząstki niezwykle małych

rozmiarów – w jednym ziarnku soli może się ich znajdować aż 1 200 000 000 000
000 000! Atomy jako takie raczej nie lubią być samotne, dlatego chętnie łączą się
z innymi, tworząc razem tzw. molekuły. Na przykład w celu stworzenia molekuły
wody połączyć musi się jeden atom tlenu z dwoma atomami wodoru (H2O). To jak
mocno i jak blisko atomy są ze sobą połączone wpływa na stan skupienia danej
substancji. Jeśli atomy są ciasno upakowane i praktycznie unieruchomione,
wówczas mamy do czynienia z ciałem stałym. W cieczach molekuły mogą
poruszać się znacznie łatwiej, a odległości między nimi są większe. W przypadku
gazów molekuły mogą poruszać się niemal swobodnie, do momentu aż nie
zderzą się z inną cząstką.
Uproszczone przedstawienie budowy atomowej: a) ciała stałego, b) cieczy, c) gazu