FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ

SOSYOLOJİ BÖLÜMÜ

TÜRKİYE’DE SOSYOLOJİ II

Hafta 5
(28.03.2022)

Doç. Dr. İlyas SUCU

ilyas.sucu@omu.edu.tr

2022
SAMSUN
 Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü
Türkiye’de Sosyoloji II Dersi

1960-1980 arası Türkiye’de Sosyoloji

 Tarihsel bağlam
 1960 darbesi, 1961 Anayasası
 Düşünce evreninin dinamikleri
 Dış gelişmelerin etkisi
 Türkiye’nin mevcut konumundan rahatsızlık ve yeni düzen arayışları
 200 yıldır neden bocalıyoruz?
 Siyasi fikir hareketleri
 Siyasi çözümün adı: Sosyalizm

 Sosyolojinin üçüncü canlılık evresi

 Toplumsal yapı ve değişme konusunun merkeziliği
 Geri kalışın tarihsel ve toplumsal nedenleri
 Tarih ve iktisat ilgisi
 Bu ilginin somutlaşmış temaları olarak Osmanlı toplum yapısı ve iktisat
 Değerlendirmelerin marxist kuram ve yöntemlerle yapılışı

 Toplumsal yapıyı ele almada metodolojik ayrım

 Tarihçiler
 Sosyal bilimciler

 Türk sosyolojisine iktisatçıların ilgisi

 Öncesi (Ömer Lütfi Barkan)
 1960’lar (Sabri Ülgener, Sencer Divitçioğlu, İdris Küçükömer)
 Sonraki dönemlerde Mehmet Genç
 Bir örnek olarak Sabri Ülgener düşünceleri
 Weberci yaklaşımın etkisi
Temel ilgi: Ekonomik olaylar ile zihniyet yapıları arasındaki ilişki
 Temel sorunlarından biri: Osmanlı iktisadi zihniyeti
 Zihniyet nedir? Nasıl açığa çıkarılır?
 İddiası: Bütün ekonomik-toplumsal formasyonların elle tutulabilir
maddi yığınlardan ve gerçekliklerden öte manevi-zihinsel bütünlükler
olduğudur.
 Doğu-Batı farkı
 Osmanlı neden kapitalist bir evreye geçemedi?


2
 Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü
Türkiye’de Sosyoloji II Dersi

Kaynaklar
Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğu: Toplum ve Ekonomi, Eren Yayıncılık, 1996.
İlyas Sucu, Türkiye’de Sosyoloji II Ders Notları, 2021.
Kemal Karpat, Osmanlı Modernleşmesi, İmge Yayıncılık, Ankara, 2002.
Muzaffer Sencer, Osmanlı Toplum Yapısı, Sarmal Yayınevi, 1999.
Sabri F. Ülgener, Zihniyet, Aydınlar ve İzmler, Derin yayınları, İstanbul, 2006.
Suraiya Faroqhı, Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 2014.

Doküman Geçmişi
Tarih Açıklama
28.03.2022 Belge ikinci kez yayımlandı.