PAGBUKAS NG ISIPAN SA TRADISYUNAL NA PAMAMARAAN NG

PAGPAPAGALING NG TULI NG ISANG LALAKI SA PAMAMAGITAN NG

PAGLALANGGAS SA PILING MAG-AARAL MULA SA IKA-LABING

ISANG BAITANG NG SCIENCE, TECHNOLOGY, ENGINEERING, AND

MATHEMATICS SA PAMBANSANG MATAAS NA PAARALAN NG

MEYCAUAYAN

James R. Estilloso

Khelzen Steffie S. Mendigorin

Clinth B. Mosqueriola

Cloe Angel F. Nebres

Pambansang Mataas na Paaralan ng Meycauayan

Isa sa mga kilalang halamang gamot sa Pilipinas ang paggamit ng katas mula sa dahon
ng bayabas. Ang Psidium Guajava Linn o Bayabas ay isang prutas na kabilang sa pamilya
Myrtaceae, isang pamilya ng mga halaman na matagal nang ginagamit bilang isang halamang
gamot, na may kakayahang antimicrobial, anti-inflammatory, at antioxidant. Ito rin ay may
katangiang mayaman sa bitaminang C na sinasabing mabisang panggamot sa impeksyon. Sa
Pilipinas, ito ay karaniwang ginagamit bilang isang halamang gamot sa sugat partikular sa mga
bagong tuling lalaki. Sila ay ginagabayan at pinapayuhan ng kanilang mga magulang tungkol sa
pagiging epektibo nito at ipinapaliwanag ang mga katangian na mayroon ito. Ngunit sa kabila ng
nakakapagpagaling na katangian nito, ang bayabas ay maaaring magdulot ng constipation at
allergy (Medicine Net,2022). Ang pag-aaral na ito ay tumatalakay sa tradisyunal na pamamaraan
sa paggamit ng katas ng dahon ng bayabas o paglalanggas upang gamutin ang sugat sa pagtutuli
sa lalaki upang makabuo ng isang pag-unawa sa pangkalahatang karanasan sa pamamagitan ng
ibinigay na online questionnaire para sa 20 napiling lalaking mag-aaral mula sa ika-labing isang
baitang sa kursong Science, Technology, Engineering, and Mathematics (STEM) mula sa
Meycauayan National High School (MNHS) na binubuo ng 4 na katanungan na gagamitin upang
makakalap ng impormasyon tungkol sa kanilang sariling mga karanasan sa paggagamot ng
kanilang sugat sa pagkakatuli. Matapos suriin at maisaayos ang mga datos na nakuha, ang mga
mananaliksik ay mas naunawaan ang mga paraan ng paggamit ng katas ng bayabas bilang isang
mabisang gamot laban sa Bacteria, mabilis na paggaling ng sugat, at mabawasan ang pamamaga
at impeksyon ng sugat. Kasabay nito, ang nakatanggap din ang mga mananaliksik ng
impormasyon tungkol sa personal na kamalayan ng tao sa kung ano ang dapat gawin sa kanilang
mga sugat at maisaalang-alang ang mga maaaring masamang epekto nito. Sa konklusyon, ang
20 piling lalaking estudyante ang hindi nakaranas ng masamang epekto habang gumagamit ng
katas ng dahon ng bayabas upang gamutin ang kanilang mga sugat. Ang paggamit ng katas ng
dahon ng bayabas ay sa paraan ng pagpapakulo ng dahon sa tubig at ibuhos ito sa sugat ng
pagtutuli. Sa dulo ng talatanungan kung saan nagtanong ang mga mananaliksik para sa mga
rekomendasyon ng mga kalahok, ang ilan ay nagrekomenda at nagpakita ng panghihikayat na
gamitin ang tradisyunal na pamamaraan na ito habang ang ilan ay nagrekomenda na isaalang-
alang pa rin ang pagkonsulta Doktor. Ang paggamit ng tradisyunal na paraang ito ng paggamot
at paglilinis ng sugat sa pagtutuli ay malawakang ginagamit at pinatunayan pa rin ng Pilipinas
ang bisa. Batay sa 20 tugon ng mga kalahok, ang masamang dulot at posibleng masamang epekto
na maaaring maranasan ng gumagamit ay hindi karaniwan mangyari. Nauunawaan ng mga
mananaliksik ang konsepto at karanasan ng bawat kalahok sa paggamit ng katas ng dahon ng
bayabas para sa paggamot sa mga sugat sa pagtutuli.

Mga pangunahing salita: bayabas, paglalanggas, tradisyunal

INTRODUKSYON

Sa pag-aaral na ito, ang mga mananaliksik ay nagtuon ng pansin sa pagbuo ng isang bukas

na isipan sa impormasyon na nais nilang makalap. Ang lahat ng datos at pananaw ay magmumula

sa mga respondente na napili para sa pag-aaral na ito. Upang simulan ang pagsusuri ng isyu, may

mga pag-aaral na nagpapakita na ang katas ng dahon ng bayabas ay karaniwang ginagamit sa

Pilipinas para sa paglilinis ng sugat. Ang mga sugat, tulad ng mga dulot ng pagtutuli sa lalaki, ay

isang halimbawa. Kahit may ilang pag-aaral na nagpapakita ng hindi bagong resulta, nagbibigay

naman ito ng mga impormasyong may kinalaman sa perspektibo at karanasan ng mga gumamit

ng dahon ng bayabas para mapabilis ang paggaling ng sugat. Bagama't mayroong datos na

sumusuporta sa gayong palagay, natuklasan ng mga mananaliksik na ang mga datos ay

napaglipasan na ng panahon o hindi na bago. Malaki ang posibilidad na magkaroon ng mga

pagbabago sa mga karanasang naganap. Depende sa kung paano nakaapekto sa katawan ng mga

tao ang paggamit ng ganitong uri ng tradisyonal gamot. Ang pananaliksik na pag-aaral na ito ay
naglalayong tumuklas at maunawaan ang mga pamamaraan ng paggamit ng katas ng dahon ng

bayabas bilang isang antibacterial na panggamot, pati na rin upang ipakita ang pagiging epektibo

nito sa paglipas ng panahon simula ng matagpuan ito.

Ang katas ng dahon ng bayabas ay madalas na ginagamit upang gamitin panlaban sa

bakterya, pati na rin sa paggamot at paglilinis sugat tulad ng dulot ng panganganak, hiwa, malalim

na sugat, at mga sugat mula sa pagtutuli (Bunag, 2023). Isa sa mga paniniwala ng mga Pilipino ang

pagtutuli upang magkaroon ng malinis na ari at tumangkad. Dahil dito, ito ay karaniwang

ginagamitan ng katas ng dahon ng bayabas para gamutin ang mga hiwa ng pagkakatuli sa mga

lalaki. Kahit na ang katas ng dahon ng bayabas ay karaniwang ginagamit upang gamutin ang isang

sugat na dulot ng pagtutuli ng sa mga lalaki sa Pilipinas, ay walang sapat na siyentipikong

ebidensya upang suportahan ang paggamit nito sa kabila ng lahat ng pagsisikap ng mga

mananaliksik na mangalap ng datos para dito. Bagama't ang mga pahayag na ito ay maaaring

walang paggalang sa tradisyunal na pagga-gamot ng Pilipino, maaari nilang ipakita ang mga

negatibong aspeto sa paggamit ng katas ng dahon ng bayabas. Sa Pagtutuli ng lalaki, ang mga

pasyente ay dapat magpakulo ng dahon ng bayabas at gumamit ng tela upang dahan-dahang

linisin ang kanilang mga sugat, na maihahambing sa gamit ang betadine. Gayunpaman, ang mga

dahon ng bayabas ay naglalaman ng mga maaaring maging sanhi ng pangangati ng balat,

partikular sa mga taong may mga problema sa balat tulad ng eksema (Guava: Overview, Uses,

Side Affects, Precautions, Interactions, Dosing and Reviews, 2022). Kaya laging tandaan na ang

mga halamang gamot, tulad ng katas ng dahon ng bayabas, ay hindi laging angkop para sa

paglilinis ng sugat, ang iba pang mga pag-aaral sa pananaliksik ay nagmumungkahi na mas mainam

na bumisita sa isang doktor. (Guava: Overview, Uses, Side Affects, Precautions, Interactions,

Dosing and Reviews, 2022).

 Sa makabagong panahon, piling mag aaral mula sa Science, Technology, Engineering, and

Mathematics (STEM) sa Meycauayan National High School (MNHS) ay isa sa mga nagpahayag ng

interes sa pag-aaral ng higit pa tungkol sa paggamit ng mga tradisyunal gamot sa pagtutuli ng

lalaki. Ang pag-aaral ay naglalayong siyasatin ang bisa at kaligtasan ng paggamit ng katas ng dahon

ng bayabas bilang isang gamot bilang panlaban sa bakterya upang pagalingin ang mga sugat,

partikular ang mga sanhi ng pagtutuli sa Pilipinas. Sa kabila ng malawak na tradisyonal na

paggamit ng katas ng dahon ng bayabas para sa paglilinis ng sugat, mayroong maliit na

kontemporaryong siyentipikong datos upang suportahan ang pagiging kapaki-pakinabang nito.

Ang pag-aaral ay nagnanais na isara ang puwang na ito sa pamamagitan ng pagsisiyasat sa mga

pananaw at karanasan ng mga taong gumamit ng katas ng dahon ng bayabas para sa

pagpapagaling ng sugat, at isinasaalang-alang ang mga potensyal na pagbabago sa bisa. Higit pa

rito, ang nilalayon ng pananaliksik na suriin din ang mga potensyal na panganib na nauugnay sa

paggamit ng katas ng dahon ng bayabas, partikular na tungkol sa pangangati ng balat, lalo na para

sa mga indibidwal na may mga kondisyon. Ang mga natuklasan ng pag-aaral na ito ay

makakatulong sa isang mas mahusay na pag-unawa sa pagiging praktikal at kaligtasan sa paggamit

ng katas ng dahon ng bayabas bilang isang natural na lunas, sa huli ay nagbibigay ito ng

mahahalagang impormasyon para sa mga propesyonal sa pangangalaga ng kalusugan at

pangkalahatang publiko sa Pilipinas.

KALIGIRANG PANLITERATURA

Ang mga epekto sa pagpapagaling ng sugat ng bayabas ay nasuri sa ilang mga pag-aaral

na nagpapatunay ng pagiging epektibo nito bilang suportado ng mga nai-pasapublikong ulat.

Gayunpaman, ang povidone iodine ay ang pinakasikat na ginagamit na nakabase sa komersyo na

antimicrobial formulation para sa pagpapagaling ng sugat. (Delorino et al., 2020)

 Ang flavonoids na nilalaman ng dahon ng bayabas ay nagpapadali sa pagpapagaling sa

pamamagitan ng pagbabawas ng pananakit at pamamaga. Ang nilalaman ng bitamina ng bayabas

tulad ng Bitamina A at C ay nagpapadali sa pag-aayos ng tissue at protektahan ang cell laban sa

pagsalakay ng mga mikroorganismo sa pamamagitan ng pagtaas ng resistensya ng collagen.

(Alibogha et al., 2005)

Gumagamit ang mga tao ng dahon ng bayabas para sa mga kondisyon ng tiyan at bituka,

pananakit, diabetes, at pagpapagaling ng sugat. Ang prutas ay ginagamit para sa mataas na

presyon ng dugo. Ngunit walang magandang siyentipikong ebidensya na sumusuporta sa

anumang paggamit ng bayabas. (GUAVA: Overview, Uses, Side Effects, Precautions, Interactions,

Dosing and Reviews, n.d.)

Bilang isang mayamang mapagkukunan ng mga bitamina, antioxidant, at dietary fiber, ang

mga masustansyang prutas na ito ay nagpapabuti sa iyong kalusugan sa iba't ibang paraan. Ang

mga suplementong naglalaman ng katas ng dahon ng bayabas ay natagpuang mas mabisa kaysa

sa mga pangpawala ng sakit tulad ng ibuprofen. (What Are the Health Benefits and Disadvantages

of Eating Guava?, 2022).

Ayon sa mga natuklasan ng antibacterial assay, ang methanol at ethanol extract ng mga

dahon ng bayabas ay nagpakita ng aktibidad na nagbabawal laban sa gram-positive bacteria,

samantalang ang gram-negative bacteria ay lumalaban sa lahat ng solvent extracts. (Biswas et al.,

2013)

Ang mga pagtutuli ay karaniwang ginagawa kapag ang mga bagong silang ay nasa ospital

pa. Maaaring isagawa ng mga pediatrician at obstetrician ang pamamaraan. Para sa mga

matatandang lalaki at matatanda, ang pagtutuli ay ginagawa sa isang outpatient na batayan at

isinasagawa ng isang urologist. (Blog-Manager, 2021)

 Para sa maraming mga Pilipino, ang pagtutuli ay isang seremonya ng pagpasa sa

pagkalalaki, ang pagbabago ng isang batang lalaki sa isang lalaki. Ang pagsasanay ay nagpapatuloy

sa kabila ng katotohanan na ang Pilipinas ay nananatiling kabilang sa ilang mga bansa na

nagpapatuloy sa kung ano ang nakikita sa ibang mga bansa bilang "hindi makataong penile

mutilation." (Rebollido, 2023)

TEORETIKAL / KONSEPTWAL NA BALANGKAS

Ang pananaliksik na ito ay naglalayon na mabuksan ang isip sa tradisyunal na

pamamaraan ng pagpapagaling ng tuli ng isang lalaki sa pamamagitan ng paglalanggas sa piling

mag aaral mula sa ika-labing isang baitang ng STEM sa Pambansang Mataas na Paaralan ng

Meycauayan. Isasagawa ang pagkalap ng datos sa pamamagitan ng pagbibigay ng online

questionnaire na naglalaman ng apat na katanungan na siyang sasagutan ng mga respondente.

Ang mga datos na nakalap na datos ng mga mananaliksik ay susuriin at ipepresenta sa naratibong

pamamaraan

LAYUNIN NG PANANALIKSIK

Ang mga mananaliksik ay layong mabuksan ang isipan sa kaalaman tungkol sa pamamaraan

ng pagpapagaling ng tuli ng isang lalaki sa pamamagitan ng paglalanggas ng mga piling mga-mag

aaral mula sa ika labingisang baitang ng STEM sa Pambansang Mataas na Paaralan ng

Meycauayan.

Partikular, layon ng pag-aaral na ito na sagutin ang mga sumusunod na tanong:

1. Paano tinatasa ng mga piling mag aaral ang bisa at kaligtasan ng tradisyunal na paggamot

para sa sa pagtutuli ng lalaki laban sa mga modernong pamamaraang medikal?

2. Ano ang mga mapagkukunan ng kaalaman at impormasyon ng mga napiling mag aaral

tungkol sa tradisyonal na paggamot sa pagpapagaling sa sugat ng tuli ng isang lalaki at

paano naiimpluwensyahan ng mga mapagkukunang ito ang pananaw at gawi.

METODOLOHIYA

Sa bahaging Ito, matatalakas ang mga pamamarang ginamit, pinanggalingan at

instrumentong ginamit sa pagkalap ng mga datos upang maisakatuparan ang mga layuning nais

makamit at mga katanungan na nais sagutin ng pag-aaral na Ito.

DISENYO NG PANANALIKSIK

Ang pananaliksik ay isinagawa sa kwantitatibong pag-aaral, samakatuwid ang disenyo na

gagamitin ay penominolohikal upang malaman ang karanasan mula sa pananaw ng indibidwal.

Ang mga mananaliksik ay itinuklas ang karanasan ng mga manlalahok tungkol sa paggamit ng

tradisyonal na paraan ng paggamit ng katas ng dahon ng bayabas sa panglanggas ng sugat mula

sa pagtutuli. Higit na sa benepisyo na bigay ng paggamit nito sa mas mabilis na paggaling ng sugat

sa mga mag-aaral ng ikalabing-isang pangkat ng Science, Technology, Engineering, and

Mathematics (STEM) strand sa Pambansang Mataas na Paaralan ng Meycauayan.

KALAHOK NG PANANALIKSIK

Ang mga respondente sa isinagawang pananaliksik ay ang mga Senior High School na mag-

aaral ng ikalabingisang baitang mula sa Science, Technology, Engineering, and Mathematics

(STEM) ng Pambansang Mataas na Paaralan ng Meycauayan. Kanilang sinagutan ang mga

talatanungan na siyang naglalaman ng mga katanungan ukol sa kanilang pananaw at karanasan

sa paggamit ng dahon ng Psidium Guajava Linn bilang panglanggas sa sugat mula sa pagtutuli.

PAMARAANG SAMPLING

Sa pag-aaral na ito gumamit ang mga mananaliksik ng purposive sampling upang piliin ang

mga kalahok batay sa kanilang katangian at karanasan. Ang mga mananaliksik ay ginawa ang
pagkalap ng mga datos sa mga mag-aaral ng Senior High School ikalabing-isang baitang mula sa

Science, Technology, Engineering, and Mathematics (STEM) ng Pambansang Mataas na Paaralan

ng Meycauayan. At isinagawa ang online na talatanungan sa dalawampung indibidwal na lalahok

sa pananaliksik.

PROSESO NG PAGKALAP NG DATOS

Gumamit ng online na sarbey ang mga mananaliksik bilang kasangkapan sa pangangalap

ng datos. Apat na tanong ang inihanda at ibinigay sa pamamagitan ng google form link sa

dalawampung mag-aaral ng ikalabing-isang pangkat ng Science, Technology, Engineering, and

Mathematics (STEM) strand. Upang masagot nila ang mga katanungan batay sa kanilang mga

karanasan at perspektibo sa paggamit ng katas ng dahon ng bayabas upang gamutin ang mga

sugat sa pagtutuli ng lalaki. At para sa mga mananaliksik na mangalap ng impormasyon ukol sa

kaalaman at pananaw ng mga mag-aaral sa mga tradisyunal na gawaing medikal sa pagtutuli sa

lalaki.

PAGSUSURI NG DATOS

Sa pananaliksik na ito, ini-encode ng mga mananaliksik ang mga datos na nakalap mula sa

online na survey na ipinamahagi sa 20 napiling kalahok. Ang bawat sagot ay itinala at sinuri upang

maiwasan ang mga hindi maintindihang sagot. Magagawa ng mga mananaliksik na bigyang-

kahulugan ang mga karanasan ng bawat kalahok mula sa grade 11 na mga lalaking mag-aaral sa

ilalim ng Science, Technology, Engineering, at Mathematics strand. Ang pagsusuri sa mga datos

ay nagbigay-daan sa mga mananaliksik na matuklasan ang iba't ibang pananaw at opinyon ng

bawat kalahok tungkol sa kanilang mga mungkahi sa paggamit ng katas ng dahon ng bayabas para

sa paggamot ng sugat sa pagtutuli.

RESULTA AT DISKUSYON

UNANG KATANUNGANG PANANALIKSIK: Ano ang iyong ginamit upang pagalingin ang iyong

tuli?

Ayon sa mga sagot ng mga respondente, gumamit sila ng katas ng dahon ng bayabas at

inilagay ito sa kanilang sugat na sanhi ng tuli. Bukod pa rito, mayroon ding gumamit ng mga gamot

na bilin ng Doktor tulad ng betadine at alcohol upang mapanatili ang kalinisan ng sugat at

maiwasan ang impeksyon. Mayroon din sa mga respondente ang gumamit ng pampawali ng sakit.

PANGALAWANG KATANUNGANG PANANALIKSIK: Paano mo ginamit ang Psidium guajava linn

o bayabas sa pagpapagaling ng iyong tuli?

Karamihan sa mga kalahok ay pinakuluan ang dahon ng bayabas upang makuha ang katas

at pinalamig ng kaunti bago ibuhos sa sugat. Ngunit ang iba ay gumamit ng bulak upang ipahid ng

maingat at maiigi sa sugat ang katas. Isa pang karanasan na nagmula sa mga respondente ay ang

paggamit ng dahon ng bayabas upang ilagay sa mismong sugat.

IKATLONG KATANUNGANG PANANALIKSIK: Paano nakatulong sa iyo ang katas ng bayabas

upang pagalingin ang iyong tuli?

Ayon sa naipakitang resulta, ang paggamit ng katas ng dahon ng bayabas para sa mga

kalahok ay epektibo sa pagpapabilis ng paggaling ng sugat na sanhi ng tuli, pagbawasa ng sakit, at

pag-iwas na ito ay maimpeksyon. Dagdag pa rito, ang ilang kalahok ay nagsabi na madali ang

paglalagay nito at pag-alis dahil sa oiliness effect nito. Ang mga datos na nakalap at mga sagot na

nakuha ay halos pare-pareho mula sa mga kalahok.

IKAAPAT NA KATANUNGANG PANANALIKSIK: Iyo bang mairerekomenda ang paggamit ng katas

ng bayabas sa pagpapagaling ng tuli kaysa mga bagong gamot na mabibili sa botika? Bakit o

bakit hindi?

Marami sa mga sagot ay nagsasabing nirerekomenda nila ang paggamit ng katas ng dahon

ng bayabas para sa pagpapabilis ng paggaling ng sugat na sanhi ng tuli dahil ito ay epektibo at

hindi kinakailangang gumastos ng malaki upang magawa. Sapagkat ang iba ay nagsasabi na mas

mainam na humingi ng payo at magpakonsulta sa Doktor upang mas nasisiguro ang paggaling

nito. Dagdag pa rito, ayon sa ilang mga respondente, walang sapat na ebidensiya ang

nagpapatunay na ang paggamit ng katas ng dahon ng bayabas ay ligtas ng isang daang porsyento.
KONKLUSYON

Sa konklusyon, naipakita ng mga mananaliksik ang tradisyonal na paraan ng

pagpapagaling gamit ang Psidium guajava linn (Bayabas) katas ng dahon upang gamutin ang

kanilang mga sugat sa pagtutuli. Pagsusuri at pag-unawa sa mga karanasang ibinigay at ibinahagi

ng napiling 20 respondente mula sa baitang 11 na mga kalalakihang estudyante ng STEM sa

Meycauayan National High School. Ang mga respondente ay mayroon pagkakaiba sa paraan ng

paggamit nila ng tradisyunal na gamot pagpapagaling bagama't katulad ng ginamit ng ilan, sa

pamamagitan ng direktang pagbuhos habang ang ilan ay gumamit ng bulak para ilapat ito sa sugat.

Sa pamamagitan ng kanilang mga sagot, ang ang mga mananaliksik ay nakakuha ng bagong

kaalaman at pag-unawa sa paksa. Bukod pa rito, naliwanagan ang mga mananaliksik sa mga

posibleng resulta ng paggamit ng katas ng dahon ng bayabas upang gamutin ang isang bukas na

sugat, partikular na isang sugat sa pagtutuli mula sa lahat ng datos na nakolekta at nakalap mula

sa online na survey na ibinigay ng mga mananaliksik.

Ang mga piling lalaking mag aaral mula sa baitang 11 ng Science Technology Engineering

at Mathematics ng Meycauayan National High School ay malinaw na ipinaliwanag ang kanilang

mga karanasan na nagbigay daan sa mga mananaliksik na mailarawann at mas masuri ang mga

sagot ng mga respondente. Ang mga respondente ay ibinatay lamang ang kanilang mga sagot sa

kanilang tunay na karanasan, nagawang tukuyin ng mga respondente ang bisa at sarili nilang

obserbasyon sa paggamit ng katas ng bayabas para sa pagpapagaling ng kanilang sugat sa

pagtutuli. Ayon sa mga respondente, ginabayan sila ng mga kamag anak sa proseso ng

pagpapagaling. Nakatulong ito upang matukoy ng mga respondente ang epekto ng tradisyunal na

pamamaraan ng pagpapagaling sa pamamagitan ng mag tanong at gabay mula sa kanilang mga

kamag anak. Ang mga respondente ay nakapagbigay ng matalinong mga sagot sa mga

mananaliksik habang ipinapakita ang kanilang mga persepsyon at pananaw sa paggamit ng

pamamaraan na ito. Tinalakay din ang iba’t ibang paraan ng paggamit ng katas ng dahon ng

bayabas na naging dahilan upang mas pag aralan ng mga mananaliksik ang datos. Sa dulo ng

talatanungan kung saan ang mga mananaliksik ay humingi ng mga rekomendasyon sa mga

kalahok, ang ilan ay nag rekomenda at nagpakita ng panghihikayat na gamitin ang tradisyunal na

pamamaraan na ito habang ang ilan ay inirerekomenda na pa rin isaalang-alang ang pagkonsulta

sa isang Doktor. Ang paggamit ng tradisyunal na pamamaraang ito na paggamot at paglilinis ng

sugat sa pagtutuli na hanggang ngayon ay malawakang ginagamit sa Pilipinas ay nagpapatunay pa

rin ng bisa nito. Batay sa mga tugon ng mga 20 kalahok, ang mga posibleng masamang epekto na

maaaring mangyari na puwedeng mararanasan ng gumagamit ng pamamaraang ito ay hindi

karaniwang nangyayari. Naunawaan ng mga mananaliksik ang konsepto at karanasan ng bawat

kalahok sa paggamit ng katas ng dahon ng bayabas para sa paggamot mga sugat sa pagtutuli
REKOMENDASYON

Matapos ang lahat ng pagsusuri at interpretasyon ng datos at pagtatapos sa konklusyon,

ang mga mananaliksik ay nagbigay ng mga rekomendasyon na maaaring gabay sa mga

mambabasa sa paggamit ng isang tradisyong paraan ng pagpapagaling sa pamamagitan ng

paggamit ng Psidium guajava linn (bayabas) katas ng dahon at tulong sa mga hinaharap na

mananaliksik na higitan pa ang mga layunin na natutukan sa pag aaral na ito. Ang lahat ng mga

rekomendasyon ay batay sa mga sariling rekomendasyon ng mga respondente at ang pagsusuri

at interpretasyon ng mga mananaliksik sa mga datos na nasa mga sumusunod:

1. Siguraduhing magkaroon ng kamalayan sa mga negatibo at positibong epekto nito at

maging handa sa lahat posibleng resulta ng paggamit ng katas ng dahon ng bayabas sa

paggamot sa iyong sugat sa pagtutuli;

2. Suriin ang iyong sariling kagustuhan dahil ito ay nagsasangkot ng isang mahalagang bahagi

ng iyong sariling kat awan;

3. Sa paggamit ng katas ng dahon ng bayabas para disimpektahin at tulungang gumaling ang

sugat ng pagtutuli, siguraduhing linisin ang lugar kung saan mo gagawin ang proseso

upang maiwasan ang mga bakterya na lilitaw sa proseso at tiyakin ang kaligtasan sa

paggamit ng pamamaraan na ito;

4. Sa paggamit ng katas ng dahon ng bayabas para sa iyong sugat sa pagtutuli, mas mabuting

humingi ng tulong na nasa hustong gulang na pangasiwaan ang sitwasyon at mas mahusay

na maisagawa ang proseso ng pamamaraan at mahusay na disimpektahin ang sugat para

sa mas mabilis na paggaling;

5. Isaalang-alang ang paghingi ng propesyonal na tulong at payo sa paghawak ng sugat sa

pagtutuli at marinig ang propesyonal na opinyon ng isang lisensyadong doktor para sa

isang napatunayang bisa sa paggamot sugat sa pagtutuli upang mapabilis ang proseso ng

paggaling.
TALASANGGUNIAN

Alibogha, S. E., David, F. P., Delicana, L. A., Chin, F. P., Somo, L. L., V., Studies, S. O. G., & Penado,

Ma. E. (2005). The effects of guava leaves decoction in the healing of episiorraphy wounds

among the postpartum mothers admitted at Western Visayas Medical Center OB-lying in

ward from February-March 2004. BAHÁNDÌAN, Institutional Repository of Central

Philippine University.

https://repository.cpu.edu.ph/handle/20.500.12852/449#:~:text=The%20flavonoids%20

conten

t%20of%20guava,microorganisms%20by%20increasing%20collagen%20resistance

Biswas, B., Rogers, K. G., McLaughlin, F., Daniels, D., & Yadav, A. (2013). Antimicrobial activities of

leaf extracts of guava (Psidium guajavaL.) on two Gram-Negative and Gram-Positive

bacteria. International Journal of Microbiology, 2013, 1–7.

https://doi.org/10.1155/2013/746165

Blog-Manager. (2021, November 10). What to expect during circumcision. Perpetual Help Medical

Center. https://phmc.com.ph/blog/what-to-expect-

duringcircumcision/#:~:text=In%20the%20Philippines%2C%20circumcision%20is,more%

20common%20in%20 uncircumcised%20males

Delorino, S., Ogalesco, M., Rebadulla, K., Rongcales, M. T., Salubre, J. I., Talacay, M. K., & Tuballas,

Z. (2020). View of wound healing efficacy of guava leaf extract.

https://journaljpri.com/index.php/JPRI/article/view/1882/3772

GUAVA: Overview, uses, side effects, precautions, interactions, dosing and reviews. (n.d.).

WebMD. Retrieved May 9, 2024, from

https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1133/guav
Rebollido, R. (2023, August 19). Beyond the snip: Filipino male circumcision tradition stands

strong. RAPPLER. https://www.rappler.com/life-and-style/arts-culture/filipino-male-

circumcision-practicemedical-procedure-tradition-stands-strong/

What are the health benefits and disadvantages of eating guava? (2022, August 4). MedicineNet.

https://www.medicinenet.com/health_benefits_and_disadvantages_of_eating_g
APENDISES

Mga Katanungan Mga Kasagutan

1. Anong paraan ng • Ginamit ko ang dahon ng bayabas upang mapabilis

pagpapagaling ang ang paghilom ng sugat sa aking tuli, at ginamit ko

ginamit mo sa rin ang Betadine para makatulong sa pagpapagaling

pagpapagaling ng sugat ng sugat pagkatapos ng aking pagtutuli.

sa pagtutuli? • Ginamit ng aking tatay ang tradisyonal na paraan

ng paglilinis sa mga sugat sa pagtutuli sa

pamamagitan ng pagpahid ng katas ng dahon ng

bayabas.

• Ginamit ng aking lolo ang pamamaraang tinatawag

na "paglalangas" upang gamutin ang sugat sa

pagtutuli kasabay ng pag-inom ng gamot.

• Pinapanatili kong malinis ang sugat at nilalagyan ng

benda araw-araw. Gumagamit din ako ng bayabas

bilang bahagi ng aking paggamot at iniiwasan ang

mga gawain na maaaring makasakit sa sugat.

• Ginamit ko ang pinakuluang dahon ng bayabas at

naglalagay ng alkohol upang mapanatiling malinis,

palaging tinitiyak ang kalinisan at iniiwasan ang

mabibigat na gawain na maaaring magpalala sa

sugat.

• LANGGAS
• Ang paraan ng pagpapagaling na ginamit ko ay ang

paggamit ng katas ng dahon ng bayabas.

• Langgas

• Sa unang linggo ng aking pagtutuli, gumamit ako ng

umaagos na tubig na may Betadine. Pagkatapos,

ginamot ko ito gamit ang pinakuluang dahon ng

bayabas.

• Gumamit ako ng medikasyon na kinunsulta sa

doktor at tradisyonal na gamot ng mga

nakatatanda, tulad ng dahon ng bayabas.

• Gumamit ako ng dahon ng bayabas para gamutin

ang mga sugat.

• Dahon ng Bayabas at Sulfanilamide.

• Ang alternatibong pamamaraan na gumagamit ng

Betadine at dahon ng bayabas.

• Ginamot ko ang sugat gamit ang pinakuluang tubig

na may halong dahon ng bayabas at kaunting

alkohol upang linisin ang mga natitirang dumi.

• Gumamit ako ng mga painkiller para sa sakit, at

pinakuluan ko ang mga dahon ng bayabas sa isang

lalagyan at pagkatapos ay ginamit ko ang tubig na

iyon sa aking sugat.

 • Pagkuha ng katas ng dahon ng bayabas gamit ang

mainit na tubig.

• Dahon ng bayabas at pangpawala ng sakit.

• Para gamutin ang sugat sa aking pagtutuli, ginamit

ko ang paraan ng pagpapagaling na tinatawag na

"paglalanggas".

• Mga dahon ng bayabas, sa pamamagitan ng

pagpapakulo at pagkuha ng katas.

• - Sa paggamit ng katas ng dahon ng bayabas.

2. Paano mo ginamit ang - Pinakuluan ng nanay ko ang dahon ng bayabas nang

katas ng Psidium matagal. Paglalamig ng katas ng bayabas, ibinuhos ko ito sa

Guajava Linn (Bayabas) sugat upang makatulong sa mas mabilis na paghilom.

upang matulungan kang Pagkatapos, nilagay ko ang dahon ng bayabas dito, nag-

gamutin ang sugat sa apply ng Betadine, at binalot ito ng tela.

pagtutuli? - Pinakuluan muna ang mga dahon, pagkatapos ay ginamit

ang bulak upang linisin ang mga sugat.

- Pinakuluan ng aking lolo ang isang tabo ng tubig na may

mga dahon ng bayabas, pagkatapos ay pinapalamig ito,

pagkatapos ay binibigyan ako ng bulak upang ibabad sa

katas upang dahan-dahan kong ipahid sa aking sugat,

pagkatapos ay tinatakpan ko ito ng gasa upang

mapanatiling ligtas mula sa dumi.

- Ginamit ko ang katas ng Psidium guajava Linn (Bayabas)

upang makatulong sa paggamot sa mga sugat mula sa aking

pagtutuli. Pinakuluan ko ang bayabas upang makuha ang

katas at direktang inapply sa malinis na sugat o dinilute sa

tubig bago gamitin.

- Ginamit ko ito sa pamamagitan ng pagpapakulo ng dahon

ng bayabas at pag-aapply ng tubig sa mga sugat at

pinanglalanggas ko na ito.

- Ipinahid ito nang direkta sa sugat.

- Karaniwang pinakukuluan ko ang dahon ng bayabas sa

tubig pagkatapos, kapag tapos na, pinapalamig ko muna ito.

Kapag kaya ko na ang init, dahan-dahan kong ibinubuhos ito

sa aking sugat sa pagtutuli.

- Nagpakulo po ako ng tubig na may dahon ng bayabas.

- Ginagamit ko ito pagkatapos maligo.

- Pinakuluan ang tubig at pagkatapos, hayaan ang dahon ng

bayabas na magbabad sa tubig nang ilang panahon at

hintaying uminit, pagkatapos ay hugasan ito sa pribadong

bahagi ng katawan (lalaki).

- Pinakuluan ito ng aking nanay sa tubig, pagkatapos ay

hintayin ko hanggang maging mainit. Pagkatapos, dahan-

dahan kong ibinuhos ito sa aking sugat sa pagtutuli upang

gamutin ito.
- Sa pamamagitan ng paglinis sa bahagi ng sugat gamit ang

bulak na ibinabad sa pinakuluang dahon ng bayabas.

- Ginamit ko ito upang ibalot ang dahon ng bayabas nang

maikling panahon sa sugat.

- Pagkatapos pakuluan ang mga dahon sa tubig, pagkatapos

ay inapply ko ang katas nang direkta at dahan-dahan

hanggang kaya ko na ang init.

- Ibinuhos ang maligamgam na tubig na may katas ng

bayabas.

- Pinakuluan namin ang tubig at pagkatapos inilagay ang

dahon ng bayabas, pagkatapos pinalamig at ibinuhos ito sa

bagong tuli.

- Pinakuluan ko ang dahon ng bayabas sa tubig at

pagkatapos ibinuhos ito.

- Ginamit ko ang katas ng dahon ng bayabas sa

pamamagitan ng pag-apply ng maligamgam na katas dito.

- Pagkatapos makuha ang katas, dahan-dahang ibinuhos ito

sa sugat sa pagtutuli upang makatulong na mabawasan ang

pamamaga, iyon ang nangyari sa aking kaso.

- Ginamit ko ang dahon ng bayabas sa pamamagitan ng

pagkuha ng tubig na kumukulo at inilagay sa planggana at

sunod na inilagay ang dahon ng bayabas at hinayaan ito ng

1-2 minuto at pagkatapos nito ibinuhos ito sa tinuli.

### 3. Paano nakatulong ang katas ng Psidium Guajava Linn

(Bayabas) sa paggamot ng iyong sugat?

- Nakatulong ang paggamit ng dahon ng bayabas na

paghilom ng sugat ko sa loob lamang ng limang araw

kumpara sa iba na umabot ng isang linggo. Hindi rin ako

nakaramdam ng matinding sakit kapag ginagamit ko ang

dahon ng bayabas.

- Sa tingin ko, dahil sa mainit na tubig o katas ng bayabas,

nabawasan nito ang sakit sa sugat. At dahil sa

pamamaraang ito, nalilinis din ang sugat.

- Sinabi ng aking lolo na makakabawas ito sa sakit at

mapapabilis ang paghilom kaya naniwala ako sa kanya.

Wala akong ideya kung paano ito talagang nakatulong sa

paggamot ng sugat ko dahil wala akong kamag-anak na

hindi gumamit ng katas ng bayabas para magpagaling ng

sugat.

- Nakatulong ang katas ng Psidium guajava Linn (Bayabas)

sa paggamot ng aking sugat at sa paglaban sa bacteria

upang maiwasan ang impeksyon sa sugat.

- Nakakatulong ito sa paggamot ng sugat sa pamamagitan

ng pag-aapply nito sa apektadong bahagi dahil sinasabing

may antibacterial at anti-inflammatory properties ito, na

makakatulong sa pag-iwas sa impeksyon at pag-bawas ng

pamamaga, kaya't napapabilis ang proseso ng paghilom ng

sugat.

- Napamanhid ang aking sugat kaya hindi ako masyadong

nakaramdam ng sakit.

- Nakakatulong ang katas ng dahon ng bayabas sa

pagdisinfect ng sugat at nababawasan din ang pamamaga

nito.

- Anti-bacterial, at napabilis nito ang pagpatuyo ng sugat.

- Tila nakatulong ito sa pagpapabilis ng paghilom ng sugat

base sa aking obserbasyon.

- Sinabi ng mga nakatatanda na makakatulong ito sa

paglilinis ng sugat at pagbawas ng pamamaga.

- Napapakinis ang balat kaya't mas madaling matanggal ang

benda.

- Pinabilis nito ang proseso ng paghilom.

- Nakatulong ito sa paghilom ng sugat sa aking pagtutuli

nang mas mabilis.

- Sa pagtingin sa nakaraan, masasabi kong nakatulong ito sa

pag-alis ng sakit habang lumilipas ang oras. Ang iba pang

mga benepisyo, sa aking opinyon, ay bahagi rin dahil sa

placebo effect.

- Nakatulong ito sa pagpapabilis ng paghilom at paglinis ng

sugat mula sa bakterya.

 - Nakatulong ito sa paghilom ng sugat mula sa pagtutuli

nang mas mabilis at pagpatay ng anumang bakterya na

naroroon.

- Nakakatulong ito sa paghilom ng sugat sa loob lamang ng

ilang araw.

- Maraming mga matatanda ang nagsasabi na ang katas ng

dahon ng bayabas ay may antimicrobial agents na

nakakatulong upang maiwasan ang impeksyon at

mapromote ang paghilom ng sugat.

- Hindi ko ginagamit ang katas ng dahon ng bayabas para

gamutin ang normal na sugat sa aking katawan dahil

kadalasan hinuhugasan ko lang ito ng sabon at naglalagay

ng Betadine.

- Kaya ginamit ko ang katas ng dahon ng bayabas upang

maiwasan ang pagdurugo at mapabilis ang paghilom ng

aking sugat.

3. Paano nakatulong ang • Nakatulong ang paggamit ng dahon ng bayabas na

katas ng Psidium paghilom ng sugat ko sa loob lamang ng limang

Guajava Linn (Bayabas) araw kumpara sa iba na umabot ng isang linggo.

sa paggamot ng iyong Hindi rin ako nakaramdam ng matinding sakit

sugat? kapag ginagamit ko ang dahon ng bayabas.

• Sa tingin ko, dahil sa mainit na tubig o katas ng

bayabas, nabawasan nito ang sakit sa sugat. At

dahil sa pamamaraang ito, nalilinis din ang sugat.

• Sinabi ng aking lolo na makakabawas ito sa sakit at

mapapabilis ang paghilom kaya naniwala ako sa

kanya. Wala akong ideya kung paano ito talagang

nakatulong sa paggamot ng sugat ko dahil wala

akong kamag-anak na hindi gumamit ng katas ng

bayabas para magpagaling ng sugat.

• Nakatulong ang katas ng Psidium guajava Linn

(Bayabas) sa paggamot ng aking sugat at sa

paglaban sa bacteria upang maiwasan ang

impeksyon sa sugat.

• Nakakatulong ito sa paggamot ng sugat sa

pamamagitan ng pag-aapply nito sa apektadong

bahagi dahil sinasabing may antibacterial at

antiinflammatory properties ito, na makakatulong

sa pagiwas sa impeksyon at pag-bawas ng

pamamaga, kaya't napapabilis ang proseso ng

paghilom ng sugat.

• Napamanhid ang aking sugat kaya hindi ako

masyadong nakaramdam ng sakit.

• Nakakatulong ang katas ng dahon ng bayabas sa

pagdisinfect ng sugat at nababawasan din ang

pamamaga nito.

• Anti-bacterial, at napabilis nito ang pagpatuyo ng

sugat.

• Tila nakatulong ito sa pagpapabilis ng paghilom ng

sugat base sa aking obserbasyon.

• Sinabi ng mga nakatatanda na makakatulong ito sa

paglilinis ng sugat at pagbawas ng pamamaga.

• Napapakinis ang balat kaya't mas madaling

matanggal ang benda.

• Pinabilis nito ang proseso ng paghilom.

• Nakatulong ito sa paghilom ng sugat sa aking

pagtutuli nang mas mabilis.

• Sa pagtingin sa nakaraan, masasabi kong

nakatulong ito sa pag-alis ng sakit habang lumilipas

ang oras. Ang iba pang mga benepisyo, sa aking

opinyon, ay bahagi rin dahil sa placebo effect.

• Nakatulong ito sa pagpapabilis ng paghilom at

paglinis ng sugat mula sa bakterya.

• Nakatulong ito sa paghilom ng sugat mula sa

pagtutuli nang mas mabilis at pagpatay ng

anumang bakterya na naroroon.

 • Nakakatulong ito sa paghilom ng sugat sa loob

lamang ng ilang araw.

• Maraming mga matatanda ang nagsasabi na ang

katas ng dahon ng bayabas ay may antimicrobial

agents na nakakatulong upang maiwasan ang

impeksyon at mapromote ang paghilom ng sugat.

• Hindi ko ginagamit ang katas ng dahon ng bayabas

para gamutin ang normal na sugat sa aking katawan

dahil kadalasan hinuhugasan ko lang ito ng sabon

at naglalagay ng Betadine.

• Kaya ginamit ko ang katas ng dahon ng bayabas

upang maiwasan ang pagdurugo at mapabilis ang

paghilom ng aking sugat.

4. Irekomenda mo ba • Para sa akin, oo, dahil base sa aking karanasan,

ang paggamit ng napadali nito ang proseso ng paghilom at umabot

ganitong uri ng lamang ng limang araw. Kaya, irerekomenda ko rin

tradisyunal na gamot sa ang pamamaraang ito sa aking mga kapatid.

paggamot ng sugat sa • Oo, dahil sa aking karanasan, hindi ako nagkaroon

pagtutuli kaysa sa ng impeksyon, at sa tingin ko nakatulong ito sa

paggamit ng mga proseso ng paghilom ng sugat sa pagtutuli, at para

iniresetang gamot? na rin sa tradisyonal na dahilan.

Bakit o bakit hindi? • Oo, sa palagay ko walang magiging masamang

epekto sa paggamit ng katas ng bayabas, maliban

 na lang kung ikaw ay allergic, dahil ang mga

mikrobyo ay napapatay sa proseso ng pagpapakulo

at kung wala itong epekto, wala kang mawawala.

• Ang paggamit ng tradisyunal na remedyo tulad ng

katas ng dahon ng bayabas sa paggamot ng sugat

mula sa pagtutuli ay maaaring maging epektibo

depende sa kondisyon ng sugat. Gayunpaman,

mahalaga pa ring kumonsulta sa doktor, lalo na

kung may mga komplikasyon o iba pang mga

medikal na alalahanin.

• Oo, dahil base sa aking karanasan, pinabilis nito ang

paghilom ng sugat.

• Oo, dahil mas mabilis nitong pinapagaling ang

sugat.

• Hindi. Sa aking opinyon, mas mabuting kumonsulta

sa doktor pagdating sa sugat sa pagtutuli, lalo na't

ito ay nasa pribadong bahagi ng ating katawan.

Minsan, ang tradisyunal na gamot ay maaaring

magpalala ng sugat.

• Oo, highly recommended kasi napaka-epektibo

nitong panggaling ng sugat.

• Para sa akin, mas mabuting gamitin ang mga gamot

na inireseta ng doktor, lalo na para sa mga sariwang

 sugat, upang maiwasan ang anumang posibleng

komplikasyon.

• Hindi ko irerekomenda ito, dahil walang pag-aaral

na nagpapakita na makakatulong ang dahon ng

bayabas sa pagtutuli, mas kailangan pa rin na

gumamit ng iniresetang gamot dahil mas

propesyonal ang mga doktor at alam nila kung

paano gamutin ng maayos ang pagtutuli.

• Mas gusto kong gamitin ang tradisyunal na gamot

kaysa sa mga gamot na inireseta ng mga doktor.

Una sa lahat, walang gastos sa paggamit ng dahon

ng bayabas dahil maaari kang humingi sa iyong mga

kapitbahay kung mayroon sila. Epektibo rin ito sa

paglilinis at pagpapabilis ng proseso ng paghilom ng

sugat. Ngunit, sa ilang kadahilanan, ang paggamit

ng tradisyunal na gamot ay maaaring magdulot ng

iritasyon o allergy sa ibang tao.

• Hindi, sa tingin ko mas epektibo ang mga

iniresetang gamot sa paggamot ng sugat sa

pagtutuli.

• Oo, wala kang mawawala kung susubukan mo ang

alternatibong pamaraan, maganda rin ito gamitin

dahil hindi mo na kailangang gumastos ng pera

kumpara sa konbensiyonal na pamamaraan.

• Lubos kong ineencourage ang mas malalim na

pagaaral sa larangan ng alternatibong gamot tulad

nito, ngunit hindi nito tinatanggal ang aking

paniniwala na ang iniresetang gamot ay dapat

palaging bahagi ng proseso, at ang taong nagdaan

sa operasyon ay dapat pa ring uminom nito.

• Mas mabuti kung gagamit din ng mga gamot

kasabay ng katas ng bayabas, gaya ng ginawa ko.

• Oo, sa aking karanasan, ito ay napaka-epektibong

paraan dahil nakatulong itong mapabilis ang

paghilom ng sugat.

• Oo, lalo na kung hindi ka pinansyal na stable,

maaari kang gumamit ng dahon ng bayabas na

abotkaya para gamutin ang iyong pagtutuli.

• May 50/50 na pagkakataon na irerekomenda ko

ang ganitong uri ng gamot dahil mura ito at madali

itong makita kahit saan, at ang mga iniresetang

gamot ng mga doktor ay makakatulong sa mabilis

na paghilom ng sugat kaysa sa tradisyunal.

• Oo, sa tingin ko, dahil karamihan sa mga lalaking

tinuli sa Pilipinas ay gumamit ng pamamaraang ito

(katas ng dahon ng bayabas) na nagdulot ng

 positibong epekto para sa kanila at nakatulong din

sa pagbawas ng pamamaga sa aking kaso.

• - Siguro para sa mga taong hindi sensitibo sa mga

katas tulad ng dahon ng bayabas o ibang katas na

maaaring gamitin para sa bagong tuli. At hindi para

sa mga sensitibo sa mga katas tulad ng dahon ng

bayabas, marahil maaari silang gumamit ng

antibiotics para maghilom ang kanilang bagong tuli.

BIONOTE

Si Bb. KHELZEN STEFFIE SOLANO MENDIGORIN ay isinilang noong ika-

12 araw ng buwan ng Hulyo, taong 2007 sa Lungsod ng Maynila. Siya ay
kasalakuyang 16 taong gulang na naninirahan sa baryo ng Perez,
Lungsod ng Meycauayan. Siya ay nakatapos ng Elementarya sa Perez
Elementary School. Nakapagtapos ng Junior High School at kasalukuyang
estudyante ng Baitang 11 ng kursong STEM sa Pambansang Mataas na
Paaralan ng Meycauayan. Isang miyembro ng Ang Hiyas, Samahan ng mga mamamahayag sa
MNHS bilang isang TV Broadcaster na magrerepresenta ng buong Dibisyon ng Meycauayan sa
nalalapit na Regional Schools Press Conference. Miyembro din ng Samahan sa Filipino Senior High
School bilang Lakambini at Society of STEM Student in Action (SSTEMA) bilang kinatawan ng
Baitang 11.

Si G. JAMES ESTILLOSO ay isinilang noong ika-29 araw ng buwan ng

Disyembre sa Lungsod ng Quezon. Siya ay kasaluluyang 17 taong gulang
na naninirahan sa barangay Bagumbong, Lungsod ng Caloocan. Siya ay
nakapagtapos ng Elementarya sa Bagbaguin Elementary School.
Nakapagtapos ng Junior High School at kasaluluyang mag-aaral na
kabilang sa seksyon ng ikalabing-isang baitang ng STEM Pythagoras ng
Pambansang Mataas na Paaralan ng Meycauayan. Siya ay kasalukuyang
Tagaguhit sa Ang HIYAS-ang opisyal na pampaaralang pahayagan ng Paaralan at miyembro ng
SAMAFIL at MATHINIK club ng Senior High School Department.

Si Bb. CLOE ANGEL FALLESGON NEBRES ay isinilang noong ika-12 araw

ng buwan ng Hulyo, taong 2007 sa Lungsod ng Caloocan. Siya ay
kasalakuyang 16 taong gulang na naninirahan sa baryo ng Perez,
Lungsod ng Meycauayan. Siya ay nakatapos ng Elementarya sa Auxillary
Academy. Nakapagtapos ng Junior High School at kasalukuyang
estudyante ng Baitang 11 ng kursong STEM sa Pambansang Mataas na
Paaralan ng Meycauayan. Isang miyembro ng Samahan sa Filipino Senior
High School at Samahan ng MATHINIK.

Si G. CLINTH BALASBAS MOSQUERIOLA ay isinilang noong ika-16 araw

ng buwan ng Agosto, taong 2007 sa Lungsod ng Maynila. Siya ay
kasalakuyang 16 taong gulang na naninirahan sa barangay Camalig,
Lungsod ng Meycauayan. Siya ay nakatapos ng Elementarya sa Camalig
Elementary School. Nakapagtapos ng Junior High School at kasalukuyang
estudyante ng Baitang 11 ng kursong STEM sa Pambansang Mataas na
Paaralan ng Meycauayan. Isang miyembro ng Samahan sa Filipino Senior
High School at Samahan ng MATHINIK.