LESONTWERP

Educatieve bachelor Secundair Onderwijs

Naam: Kelly Croes Vakkencombinatie: Geschiedenis - aardrijkskunde
UC Leuven-Limburg
Lerarenopleiding Les(senreeks) te geven op: 24 april 2024 Stagebegeleider LER: A. Schellemans
Vestiging Heverlee
Hertogstraat 178, 3001 Heverlee
Tel. +32 16 37 56 00 Lesuur/-uren: 10:10 – 11:00 3de lesuur Les ingediend bij mentor op:

School: Koninklijk Atheneum Keerbergen Onderwijsvorm / Finaliteit: ASO Lokaal: F6

Vakmentor: A. Oris Richting: sport wetenschappen Klas: 4NW1

Onderwerp:verschuivingen tussen platteland en stad deel 2 Vak: aardrijkskunde Aantal leerlingen: 21

BEGINSITUATIE
Situering in de lessenreeks
Eerste les over de verschuivingen tussen platteland en stad

Relevante voorkennis (en/of kennis die nog niet aanwezig is)

- De leerlingen kennen de landen Brazilië, Rusland, India en China.
- De leerlingen komen te weten dat dit de BRIC landen zijn
- De leerlingen weten waar het dichtbevolkt is in China
- De leerlingen zien dat er migratie is van binnenland naar de kustgebieden
- De leerlingen weten dat relief en klimaat hiervan oorzaken zijn.
- De leerlingen weten wat de oorzaak is van interne migratie.
- De leerlingen zien wat de gevoglen zijn van interne migratie.
- De leerlingen kennen de spookstad Doel.
- De leerlingen weten wat de kenmerken zijn van een spookstad en hoe deze ontstaat.
- De leerlingen weten wat de gevolgen zijn voor het milieu.
- De leerlingen weten wat fijnstof is
- De leerlingen weten wat CO2 is.

Belevings- en ervaringswereld & actualiteit

In België zien we ook artikels verschijnen over de CO2 uitstoot en de dichtbevolkte steden.
Leerniveaus binnen de klasgroep, klassfeer, …
Sterke klas.
Lesontwerp Hogeschool UCLL – Lerarenopleiding – Vestiging Heverlee – Educatieve bachelor Secundair Onderwijs – Opleidingsfase 2 1
Infrastructuur
Beamer, Pointer, PowerPoint, Atlas, kaarten.

DIDACTISCHE VERANTWOORDING
DIDACTISCHE VERANTWOORDING
Welke breinprincipes of (vak)didactische principes en werkvormen komen in je les aan bod? Waarom kies je voor deze aanpak? Wees concreet.
Welke differentiatievormen / redelijke aanpassingen voorzie je? Welke elementen van de leeromgeving bespeel je (instructie, tempo, evaluatie, bijkomende ondersteuning, feedback, eindproduct, leermaterialen &
media, leerdoelen, werkvormen,…)? Op welke manier en waarom deze (i.f.v. ‘de lerende’)?
Breinprincipes.
Zintuigelijk rijk: de leerlingen krijgen kaarten te zien en video’s om een duidelijker beeld te geven.
Focus: de leerlingen focussen zich op de verschuivingen van platteland naar stad en weten waarom de Chinezen naar het oosten gaan.
Herhalen: we herhalen delen uit vorige lessen.
Voortbouwen op: we bouwen deze les op door te vertrekken vanuit de BRIC-landen en zo verder naar de migratie
Didactische principes
Zelfstandig: de leerlingen zoeken zelfstandig kaarten op en komen zo tot het inzicht waarom mensen naar het oosten van China migreren.
Duo-werk: de leerlingen bespreken in duo wat ze hebben gevonden en komen zo tot extra inzichten.
OLG: door de juiste vragen te stellen komen de leerlingen zelf tot inzicht.
Doceren: de leerkracht legt zaken zelf uit en verduidelijkt leerstof zodat alle leerlingen het begrijpen.

DOELSTELLINGEN
EINDTERMEN & LEERPLANDOELEN ALGEMEEN LESDOEL
Situering in de eindtermen: (Vakoverschrijdend en/of vakgebonden) De leerlingen weten waarom er een verschuiving is
9.2 De leerlingen illustreren hoe personen betekenis geven aan plaatsen. tussen het platteland en stad en wat de redenen zijn.
9.3 De leerlingen onderzoeken demografische processen op verschillende ruimtelijke
schaalniveaus.
9.5 De leerlingen reflecteren over ruimtelijke gevolgen van demografische en economische
processen op verschillende ruimtelijke schaalniveaus.
9.8 De leerlingen gebruiken GIS-viewers om ruimtelijke patronen en processen en gevolgen
ervan te onderzoeken.

Situering in het leerplan + situering binnen de taxonomie van Bloom:

BV2_09.02 De leerlingen illustreren de interactie tussen productie en consumptie op mondiale schaal.
BV2_09.04 De leerlingen illustreren de impact van mondialisering op demografische processen
en op de ruimtelijke interactie tussen productie en consumptie.
BV2_09.05 De leerlingen analyseren ruimtelijke gevolgen van demografische processen,
productie en consumptie
BV2_09.08 De leerlingen situeren absoluut en relatief personen, plaatsen, patronen en
processen op relevante ruimtelijke schaalniveaus.

(DIGITALE) SCHOOLAGENDA (Van de leerlingen. Verwijs naar het werkblad en/of de pagina’s in het werk- en/of handboek.)
Lesontwerp Hogeschool UCLL – Lerarenopleiding – Vestiging Heverlee – Educatieve bachelor Secundair Onderwijs – Opleidingsfase 2 2
Verschuivingen tussen platteland en stad deel 1

ANDERE
BRONNEN (Noteer alle gebruikte bronnen, volgens APA.)
Samengewerkt met: /

Gebruikte bronnen:
Chinasquare. (2015, 17 februari). Interne migranten krijgen definitieve verblijfsvergunning in
steden. Chinasquare.be. https://www.chinasquare.be/interne-migranten-krijgen-definitieve-verblijfsvergunning-steden/
Chinees Cultuurplein. (2022, 17 oktober). Stad en platteland - Chinees Cultuurplein. https://chineescultuurplein.nl/stad-en-platteland/
DeDerdeGeneratie. (2013, 6 mei). Doel - de vernietiging van een dorp [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=DxlewYNl2nc
International migrant stocks. (2021, 5 februari). Migration Data Portal. https://www.migrationdataportal.org/themes/international-migrant-stocks
Structuur van de bevolking | Statbel. (2023, 8 juni). https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/structuur-van-de-bevolking
TeleScoop 4 D (Project titel). (z.d.). https://boardbooks.vanin.be/Pages/ViewItem.aspx?cp=%2FCMS%2FCDS%2FVan%20In%2FPublished%20Content
%2FTeleScoop%2FTeleScoop%204%20D&mode=normal
The World Air Quality Index project. (z.d.). Luchtvervuiling over de wereld: Realtime luchtkwaliteitsindex. waqi.info. https://waqi.info/nl/
Tussen droom en drama (Scoodle 552584a0-657e-4999-93da-ae9f0076e7b8) (Silverpoint). (z.d.). https://content.plantyn.com/Pages/ViewItem.aspx?
cpid=6045257&mode=normal
Wigcher Verstraete. (2019, 30 november). Bevolking van China [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=0aN3_kBvo90

LEERMIDDELEN & MEDIA

Lesontwerp Hogeschool UCLL – Lerarenopleiding – Vestiging Heverlee – Educatieve bachelor Secundair Onderwijs – Opleidingsfase 2 3
 Didactisch lesontwerp: verschuivingen tussen platteland en stad deel 2
Leerdoelen
Basis + Uitbreiding/Verdieping
De leerlingen weten
waarom Ordos een
spookstad is.
De leerlingen weten
welke gevolgen er zijn
voor het milieu en
kunnen deze informatie
uit een kaart halen.
KRACHTIGE LEEROMGEVING
Lesfasen
Onderwijs- en leeractiviteiten Media Leerinhoud
& timing
Instapfase Onderwijsactiviteit: PowerPoint
7” Lkr. vertelt over vorige les en vraagt:
- Wat waren de BRIC-landen en
waarvoor stonden ze?
- Als we kijken naar deze kaart van
China, waar lagen de dichtstbevolkte
gebieden?
- Waarom lagen die daar?
- Van waar migreerde de Chinezen?
- Wat waren zoal de oorzaken van
deze interne migratie?
Lesfase 1: Onderwijsactiviteit: opzoeken + duo-werk PowerPoint Ordos in China is een spookstad, dit is
8” Lkr. We waren vorige les geëindigd bij de een nieuwe stad waar amper iemand
spooksteden, we hadden nog een video (Indien ik de woont, ze hebben dit gebouwd maar
gezien over een spookstad in China. Zoek slotfase van de niemand is ernaartoe verhuist waardoor
per twee op wat een spookstad nu juist is? vorige les niet deze stad helemaal leeg staat.
Dit mag je doen voor de stad Ordos in heb gehaald) Het is ontstaan sinds de jaren ’80, dit
China. https:// was een urbanisatieplan van de overheid
- Wat voor spookstad is dit? www.youtube.co om honderd miljoenen
- Waarom is dit een spookstad? m/watch? plattelandsbewoners te huisvestingen en
- Wanneer zijn deze ontstaan? v=7ec5Jb4P7Qw zo de economische ontwikkeling te
7:14-8:04 stimuleren. Maar door de slechte ligging,
geen winkel, scholen etc. kwamen er
amper mensen wonen.
Lesfase 2: Onderwijsactiviteit: PowerPoint
15” Lkr. Laat leerlingen zelfstandig de tekst De enorme economische groei in China
lezen onder 4.1.3 gevolgen voor het milieu. https:// van de laatste decennia, gaat gepaard
- Door wat wordt de enorme waqi.info/nl/#/ met een enorme CO2 uitstoot en ook
economisch groei in China c/ met veel roet en andere vervuilende
veroorzaakt? 51.011/4.737/9.1 stoffen. Dit wordt veroorzaakt door de
z verbranding van fossiele brandstoffen
Lkr. Jullie mogen surfen naar (zoals steenkool, aardolie en aardgas)
https://waqi.info/nl/ en mogen individueel voor elektriciteit en industrie (bv. De
opdrachten a,b en c maken, kijk ook een staalindustrie)
voor Keerberen of ergens in de buurt van
Lesontwerp Hogeschool UCLL – Lerarenopleiding – Vestiging Heverlee – Educatieve bachelor Secundair Onderwijs – Opleidingsfase 2 4
 Keerbergen hoe is het daar? Als je daarmee De kaart laag vervuiling index is
klaar bent mag je de tekst op de volgende aangeduid, we zien ook dat China tot de
pagina lezen. meest vervuilende regio ter wereld
behoord en dat de landen met veel
Klassikaal verbeteren: industrie het slechtste scoren
- Welke kaart laag is er aangevinkt? (steenkool).
- Welke conclusie kunnen we over De lucht kwaliteit is meestal goed, maar
China en de wereld stellen? in grotere steden zoals Antwerpen of
- Hoe is het in België? Brussel is het matig.

Tekst: fijnstof De luchtvervuiling of smog in de grote

- Waarom lopen de Chinezen rond met steden van China is berucht en niet voor
mondkapjes? niets loopt men met stofkapjes voor de
- Wat is de grootste oorzaak? mond. Jaarlijks zouden er 750.000
- Waar was het grootste probleem? mensen sterven aan longziektes door
- Waar is er een klein lichtpuntje en luchtvervuiling. De grootste oorzaak van
door wat? het fijnstof is de verbranding van fossiele
Tekst: CO2 brandstof door huishoudens,
- Wat zijn de klimaatdoelstellingen van afvalverbranding, energiecentrales op
de Chinese leiders? steenkool, industriële activiteiten en het
- Van wat is China de grootste verkeer. Sinds 2015 heeft de overheid
producent? sterk ingezet op het terugdringen van
- Hoe zal China koolstofneutraal fijnstof (smog). Zo werden vele
worden? Wat doet China hiervoor? vervuilende steenkoolmijnen in de regio
gesloten. Vooral in het noordoosten van
China, rond de hoofdstad Beijing was
smog een groot probleem omdat hier de
meeste kolencentralen en staalindustrie
gevestigd waren. In de grote steden
zoals Beijing (22 miljoen inwoners) is het
ondanks de verkeersdrukte in de zomer
als er geen kachels branden meestal
schoon en stil omdat intussen veel auto’s
reeds elektrisch rijden.

De Chinese leiders hebben in 2021 ook

hun klimaatdoelstellingen gepubliceerd:
tegen 2030 zal China’s uitstoot van
koolstofdioxide (CO2) pieken, zich
stabiliseren en vervolgend afnemen
tegen 2060 zal China koolstofneutraal
zijn er een volledig groene, koolstofarme

Lesontwerp Hogeschool UCLL – Lerarenopleiding – Vestiging Heverlee – Educatieve bachelor Secundair Onderwijs – Opleidingsfase 2 5
 circulaire economie hebben ontwikkeld.
China stoot nu ongeveer twee keer
zoveel CO2 uit als de VS, maar heeft wel
vier keer zoveel inwoners. China is op dit
moment de grootste producent van
hernieuwbare energie. Het breekt elk
jaar records door offshore windparken en
woestijnen vol zonneparken aan te
leggen. China is hiermee goed op weg
om haar klimaatdoelstelling te bereiken.
Het land heeft de afgelopen periode wel
drie keer zoveel geïnvesteerd in
productie van duurzame energie als de
VS en produceert intussen meer groene
energie dan enig ander land.
De leerlingen kunnen de Lesfase 3: Onderwijsactiviteit: bookwidget. PowerPoint +
leerstof die ze hebben 20” Lkr. We hebben nu gezien hoe er een bookwidget
gezien gebruiken en verschuiving is tussen platteland en stad,
toepassen in de om eens te zien of iedereen de leerstof
bookwidget. begrijpt en kan gebruiken heb ik een
bookwidget gemaakt.
- Als je denkt dat je alles goed onder
de knie hebt maak je deze
bookwidget.
- Als je nog niet zeker bent maakt je
de andere bookwidget.

Slotfase: Onderwijsactiviteit: mindmap

Lkr. Als je klaar bent maak je een mindmap
over deze les, en probeer je zoveel mogelijk
zonder je boek op te schrijven, nadien vul je
in een andere kleur aan om te zien waar je
het nog moeilijk bij had.

Opmerkingen i.v.m. bijlagen:

 Steeds kopie toevoegen van ingevuld werkblad of -boek.
 Indien gebruik gemaakt wordt van een digitale presentatie: handouts toevoegen (verkleind, zwart/wit).
 Indien de klasopstelling gewijzigd wordt: plan en/of omschrijving toevoegen.

Lesontwerp Hogeschool UCLL – Lerarenopleiding – Vestiging Heverlee – Educatieve bachelor Secundair Onderwijs – Opleidingsfase 2 6
BORDSCHEMA

Lesontwerp Hogeschool UCLL – Lerarenopleiding – Vestiging Heverlee – Educatieve bachelor Secundair Onderwijs – Opleidingsfase 2 7