TARİH OSMANLI DEVLETİ – KURULUŞ DÖNEMİ KPSS 4.

ÜNİTE

Anadolu ve Çevresinin jeopolitik Durumu Beyliğin Kısa Sürede Büyümesinin Nedenleri

1243’te Türkiye Selçukluları’nın Kösedağ Savaşı’nda yenilmesinin ardından Anadolu’da Bizans sınırında kurulmuş olması
Türk beylikleri kurulmuştur.

Anadolu’nun batısında yer alan Bizans ise taht kavgaları ile uğraşmaktaydı. Bizans üzerine gaza politikası

Doğu’da ise Moğolların yıkılması sonucu kurulmuş olan İlhanlılar yer almaktaydı.
İlhanlılar 1335’te yıkılmıştır.
Anadolu beylikleri ile barış politikası benimsemesi
Mısır tarafında ise Aybek tarafından kurulan Memlûk Devleti yer almaktadır.

Anadolu’nun kuzeyinde Moğolların yıkılmasının ardından kurulan Altın Orda Hanlığı yer Türkmen göçleriyle nüfusun ve askeri gücün artması
almaktadır.

13. yüzyıl sonlarına doğru Balkanlarda Sırp, Bulgar ve Macar Krallığı yer almaktaydı. Hükümdarların askeri ve siyasi yönden yetenekli olması

Batı Avrupa’da Venedik, Napoli Krallığı, Papalık ve Kutsal Roma Germen Merkeziyetçi bir devlet anlayışının benimsenmemesi
İmparatorluğu yer almaktaydı.
Anadolu ve Balkanların siyasi birlikten yoksun, Bizans’ın is taht kavgaları ile uğraşması

Ahiyan-ı Rum, Gaziyan-ı Rum, Baciyan-ı Rum, Abdalan-ı Rum teşkilatları

Fetih, iskân ve istimalet politikaları

Osmanlı Devletinin Kuruluşu ile İlgili Görüşler

Osmanlı Beyliği’nin kurucularının; menşei, hangi boya mensup oldukları ve beyliğin tam
olarak ne zaman ve nerede kurulduğu hâlâ tartışma konusudur. Osman Bey Dönemi

Bu durumun en büyük nedeni kuruluş dönemi kaynaklarının yetersiz olmasıdır.

Osmanlı kuruluşu üzerine çalışmalar yapan tarihçiler özellikle Paul Wittek, Mehmet Fuat
Köprülü ve Halil İnalcık beyliğin kuruluşu ile ilgili önemli teoriler ortaya atmıştır. Karacahisar’ı fethederek aşiret yapısından devlet olma yolunda
önemli bir adım atıldı.

Karacahisar’a Dursun Fakih ilk kadı olarak atandı ve Osman Bey adına
ilk hutbe okundu.

İlk Osmanlı vergisi ‘‘bac’’ bu dönemde alındı.

Halil İnalcık kuruluş ile ilgili; ‘‘Gaza faaliyetleri Osmanlı’nın kuruluşunda etkili
İlk Osmanlı-Bizans savaşı olan Koyunhisar (Bafeus) Savaşı yapıldı ve
olmuştur. Bunun yanı sıra uçlardaki sosyal değişim önemlidir. Türkmenlerin
Osmanlı galip ayrıldı.
bölgeye yerleşmesi ve buna bağlı oluşan nüfus baskısı önemlidir.’’ fikrine sahiptir.
Böylece İzmit yolu Türklere açıldı ve Bursa, kuzeyi hariç kontrol altına
alındı.
Köprülü kuruluş ile ilgili; ‘‘Gaza ruhu, Anadolu’da siyasi boşluk, kuruluş
hükümdarlarının yetenekli olması, jeopolitik konum ve diğer beyliklerin Osmanlı’ya -1326
Bu zafer ile Osman Bey bağımsızlığını ilan etti. (1302)
karşı tutumları beyliğin hızlı büyümesinde etkili olmuştur.’’ fikrine sahiptir.
Osman Bey 1326 yılında hayatını kaybetti.

Wittek kuruluş ile ilgili; ‘‘Osmanlı Beyliği’nin görkemli yükselişinin gerçek sebebi
gazadır.’’ fikrine sahiptir.
TARİH OSMANLI DEVLETİ – KURULUŞ DÖNEMİ
Orhan Bey Dönemi
1326’da Bursa fethedilerek başkent yapıldı.
1329’da Bizans ile Palekanon (Maltepe) Savaşı yapıldı.
1331’de İznik, 1337’de İzmit fethedildi.
Karesioğulları, Osmanlı egemenliğine girdi. İlk kez bir Türk beyliği
Osmanlı egemenliğine girmiş oldu.
Çimpe Kalesi alınarak ilk kez Rumeli’ye geçildi.
Yaya ve Müsellem adıyla ilk düzenli ordu kuruldu.
İlk kez divan teşkilatı, vakıf örgütü ve vezirlik makamı kuruldu.
1326-1362 Darphane kurularak ilk gümüş akçe basıldı.
Askeri alanda subaşılar görevlendirildi.
İznik’te ilk Osmanlı medresesi açıldı.
I. Bayezid
Anadolu Türk birliğini büyük ölçüde sağlayan ilk Osmanlı
hükümdarıdır.
İstanbul fethi için Anadolu Hisarı’nı (Güzelce Hisarı) yaptırdı.
1396’da Haçlılara karşı Niğbolu Savaşı kazanıldı ve Bulgar Krallığı
ortadan kaldırıldı.
Anadolu Beylerbeyliği kuruldu.
1402’de Timur ile Ankara Savaşı meydana geldi ve Osmanlı mağlup
oldu.
1389 – 1402
Ankara Savaşı sonucunda;
Yıldırım Bayezid Timur’a esir düşmüştür.
Anadolu’da Türk birliği bozuldu.
11 yıl sürecek olan Fetret Devri başladı.
İstanbul’un fethi gecikti ve Osmanlı’nın Balkanlardaki ilerleyişi durdu.
KPSS 4. ÜNİTE
I. Murat Dönemi
Sazlıdere Savaşı sonucunda Edirne fethedilerek başkent yapıldı.
1364’te ilk Osmanlı-Haçlı savaşı olan Sırpsındığı Savaşı yapıldı ve Osmanlı galip oldu.
1389’da Haçlılar ile I. Kosova Savaşı meydana geldi. Osmanlı Devleti bu savaşı kazandı.
I. Murat savaş meydanında şehit edildi.
Germiyanoğulları’ndan çeyiz yoluyla, Hamitoğulları’ndan da para karşılığında toprak
alındı.
‘‘Ülke hanedanın ortak malıdır.’’ anlayışı yerine ‘‘Ülke padişah ve oğullarınındır.’’ anlayışı
getirdi.
1362 – 1389 İlk kez pençik sistemi uygulanarak Kapıkulu (Yeniçeri) Ocağı kuruldu.
Defterdarlık ve Kazaskerlik makamları oluşturuldu.
Rumeli Beylerbeyliği kuruldu.
I. Mehmet Dönemi
Kardeşleri ile yaptığı taht mücadelesini kazanarak Fetret Devri’ne son verdi.
Bu yüzden Osmanlı Devleti’nin ikinci kurucusu olarak bilinmektedir.
Anadolu’da Türk siyasi birliğini tekrar sağlamaya çalıştı.
Şeyh Bedrettin ve Düzmece Mustafa isyanlarını bastırdı.
1413 – 1421
II. Murat Dönemi
Düzmece Mustafa Olayı tamamen sonlandırıldı.
İstanbul kuşatıldı ancak alınamadı.
İzladi Derbent Savaşı’nda yenilen Osmanlılar, Macarlarla Edirne-Segedin Antlaşması’nı
imzaladı. Bu antlaşma Haçlılarla yapılan ilk antlaşmadır.
1444’te yapılan Varna Savaşı’nda Haçlılar mağlup oldu.
II. Kosova Zaferinin ardından Balkanlara kesin olarak yerleşildi.
Edirne’de Enderun Mektebi kuruldu.
1421-1451
Devşirme Sisteme kanunlaştırıldı ve Sürat Topçu Ocağı kuruldu.