Lekcja

Temat: Zasady BHP podczas zajęć historii w klasie 6.

Cele lekcji:
1. Przedstawienie zasad obowiązujących na mocy
Przedmiotowych Zasad Oceniania na rok szkolny ……/…….

KLASA VI ZASADY:
 W klasie VI odbędą się trzy sprawdziany w I semestrze i trzy
sprawdziany w II semestrze.

HISTORIA
 Kartkówki będą przeprowadzone z tematów oznaczonych w
notatkach symbolem (#).
 Do kartkówek uczeń przygotowuje się z zeszytu, chyba że
nauczyciel poda inaczej.
 Do sprawdzianów uczeń przygotowuje się
z PODRĘCZNIKA na mocy zagadnień oraz zna mapy,
zdjęcia, obrazy i teksty źródłowe.
 Rodzice mogą sprawdzić sprawdziany i kartkówki podczas
konsultacji lub zebrań.
 Uczeń jest zobowiązany prowadzić zeszyt zajęć –
lekceważący styl podejścia do przedmiotu będzie miał
wpływ na ocenę semestralną i końcowo-roczną.
SKALA OCEN W ODNIESIENIU DO KARTKÓWEK ROZDZIAŁ I
I SPRAWDZIANÓW:
Lekcja
….
Temat: Wielkie odkrycia geograficzne. (1#)

Z historii nauczyciel NIE ZADAJE ZADAŃ DOMOWYCH

😊
Cele lekcji:
1. Wyprawa Krzysztofa Kolumba.
2. Droga morska do Indii.
3. Odkrycia nowego świata.

*Tematy wchodzące w wymagania kartkówki zostały oznaczone Ad.1

następującym symbolem (#).
W roku 1492 Krzysztof Kolumb wyruszył w poszukiwaniu drogi
morskiej do Indii. Dopłynął do Ameryki Północnej.
Ad.2
W roku 1488 Bartłomiej Diaz płynąc linią brzegową Afryki dopłynął
do Przylądka Dobrej Nadziei.
W roku 1498 Vasco da Gama odkrywa drogę morską do Indii.
Ad.3
W okresie nowożytności poprzez odkrycia morskie zmieniła się
wiedza ludzi o świecie.

1519-1522 Ferdynand Magellan opływa świat.

Lekcja Ad.3
Temat: Skutki odkryć geograficznych. (2#) Majowie:
- zamieszkiwali tereny Meksyku,
Cele lekcji: - posługiwali się językiem maja,
1. Plemiona prekolumbijskie. - budowali piramidy schodkowe,
2. Inkowie.
- budowali boiska do gry,
3. Majowie.
4. Aztekowie. - zajmowali się astronomią.
5. Konkwistadorzy.
Ad.4
Aztekowie:
Ad.1
- zamieszkiwali tereny Meksyku,
Plemiona prekolumbijskie zamieszkiwały tereny Ameryki Północnej
i Południowej. - uprawiali kukurydzę,

Ad.2 - głównym przysmakiem były węże.

Inkowie: Ad.5

- zamieszkiwali teren zachodniej Ameryki Południowej,
- Tereny Peru, Ekwadoru i Boliwii,
- zajmowali się rolnictwem - kukurydza, ziemniaki, dynia, fasola,
papryka itd.),
- budowali systemy nawadniające.
Konkwistadorzy – Hiszpanie prowadzący wyprawy zbrojne na
nowoodkryte lądy. Za cel stawiali sobie nawracanie na
chrześcijaństwo.
Hernan Cortez – zdobywca Azteków.
Fancisco Pizzaro – zdobywca Inków.
Lekcja Erazm z Rotterdamu wybitny filozof i pisarz, głosił, że każdy
człowiek z natury jest dobry. Był przeciwnikiem wojen.
Temat: Renesans - narodziny nowej epoki. (#)
Ad.5
Mikołaj Kopernik – polski astronom, twórca teorii heliocentrycznej.
Cele lekcji:
Ad.6
1. Humanizm.
2. Renesans/Odrodzenie Twórcą ruchomej czcionki był Jan Gutenberg. Wynalezienie druku
3. Leonardo da Vinci miało miejsce w 1445 roku.
4. Erazm z Rotterdamu
5. Mikołaj Kopernik
6. Rozwój druku
Ad.1
HUMANIZM – nurt w sztuce skupiający się na człowieku. Bóg
odchodzi na drugie miejsce, a artyści zajmują się ciałem i rozwojem.
Ad.2
RENESANS/ODRODZENIE – okres w sztuce trwający od XVI
wieku. Artyści oddawali należytą cześć ciału człowieka. Skupiono
się na rozwoju oraz nauce – medycyna, matematyka, astronomia.
Ad.3
Leonardo da Vinci – wybitny malarz okresu odrodzenia, którego
najsłynniejsze dzieła to: Dama z Łasiczką, Mona Lisa czy Człowiek
Wirtuwiański.

Ad.4
Lekcja Lekcja
Temat: Kultura renesansu w Europie. (#) Temat: Reformacja – czas wielkich zmian.

Cele lekcji: Cele lekcji:

1. Freski 1. Odpusty.
2. Architektura renesansu 2. Marcin Luter.
3. Michał Anioł. 3. Reformacja.
4. Skutki reformacji.
Ad.1
Ad.1
Odpust jest to oczyszczenie z grzechów za konkretną opłatą.
Freski – malowidła wykonywane na wilgotnym tynku
pokrywającym ściany lub sufit budowli. Ad.2
Ad.2 1517 rok – wystąpienie Marcina Lutra. Na drzwiach katedry w
Wittenberdze zawiesza 95 tez.
Charakterystyczne cechy architektury renesansu:
Ad.3
 Kopuły,
 Freski, Reformacja – rozłam kościoła na wyznania protestanckie.
 Latarenka – zwieńczenie kopuły.
 Luteranie – Marcin Luter.
Ad.3  Anglikanie – Król Anglii (Henryk VIII).
 Kalwini – Jan Kalwin.
Dzieła Michała Anioła:
Ad.4
- Stworzenie Adama,
Skutki: rozłam w kościele, Pismo Święte w języku ojczystym,
- Pieta,
ograniczenie duchowieństwa.
- Kaplica Medyceuszy.
FILM - „Reformacja” - Lekcja
https://www.youtube.com/watch?v=7EmrSoNehfY Temat: Kontrreformacja.

Cele lekcji:
1. Sobór Trydencki.
2. Jezuici.
3. Wojna trzydziestoletnia.

Ad.1
Sobór trydencki został zwołany przez papieża w roku 1545 i trwał
do roku 1563.
Postanowienia:
- powołanie nuncjuszy,
- rozwój nauki,
- Indeks Ksiąg Zakazanych.
Ad.2
Jezuici – zgromadzenie zakonne powołane przez Ignacego Loyolę.
Miało za zadanie nauczać o Bogu w powstałych kolegiach oraz
innych szkołach. Przełożonym był i jest generał zakonu.
Ad.3 Lekcja
Wojna trzydziestoletnia trwała w latach 1618 – 1648. Udział w niej Temat: Podsumowanie rozdziału I.
brali katolicy przeciwko protestantom. Zakończona została na mocy
pokoju westfalskiego.
ZAGADNIENIA DO SPRAWDZIANU
KLASA VI
ROZDZIAŁ I
FILM - „Kontrreformacja” -
https://www.youtube.com/watch?v=-Mit-LXqyVU 1. Uczeń wie czym były odpusty, na czym polegało ich
sprzedawanie i do czego doprowadziło.
2. Uczeń wie czym były, przez kogo i kiedy zostało ogłoszone
95 tez.
3. Uczeń wie czym jest:
a) Luteranizm b) Anglikanizm c) Kalwinizm
4. Uczeń wie co oznacza termin:
a) heretycy
b) Protestanci
c) Prawosławie
5. Uczeń wie czego dokonał:
a) Krzysztof Kolumb
b) Vasco da Gama
c) Bartłomiej Diaz
d) Ferdynand Magellan
e) Leonardo da Vinci
f) Jan Gutenberg
g) Marcin Luter
h) Hernan Cortez
i) Francisco Pizarro
 ROZDZIAŁ II
6. Uczeń zna terminy:
a) Kompas Lekcja
b) Astrolabium Temat: Demokracja szlachecka.
c) Plantacja
d) Kolonia
e) Konkwistador
Cele lekcji:
f) Humanizm
1. Szlachta
ZAGADNIENIA DOSTOSOWANE 2. Przywileje
(dla uczniów z orzeczeniem) 3. Demokracja szlachecka
KLASA VI
ROZDZIAŁ I*
1. Czym były wielkie odkrycia geograficzne i jakie były ich Ad.1
skutki? Szlachta – grupa wywodząca się z rycerstwa, w której zmiany zaszły
2. Kim byli Majowie, Aztekowie i Inkowie? ze względu na nadane przywileje.
3. Co odkryli/czego dokonali:
a) Krzysztof Kolumb
b) Ferdynand Magellan Ad.2
c) Vasco da Gama
d) Bartłomiej Diaz Przywileje - dodatkowe prawa nadane np. rycerstwu w zamian za
4. Kim byli i co stworzyli: pomoc władcy np. udział w wojnie.
a) Michał Anioł
b) Rafael Santi
c) Leonardo da Vinci Ad.3
Demokracja szlachecka – system sprawowania władzy od XV wieku
w Polsce. Szlachta wywierała wpływ na podejmowane decyzje.
Lekcja Lekcja
Temat: W folwarku szlacheckim. Temat: W czasach ostatnich Jagiellonów.

Cele lekcji: Cele lekcji:

1. Folwark. 1. Ostatni Jagiellonowie.
2. Dwór. 2. Hołd Pruski.
3. Pańszczyzna. 3. Koronacja vivente rege.
4. Walka o Inflanty.
Ad.1
Folwark – wielkie gospodarstwo szlacheckie. Ad.1
Ostatnimi z dynastii Jagiellonów na tronie Polski byli:
Ad.2 - Zygmunt Stary, który poślubił Bone Sforzę.
Dwór – siedziba szlachty i jego rodziny. Ich dziećmi byli:
- Zygmunt August,
Ad.3 - Anna Jagiellonka.
Pańszczyzna – obowiązek przymusowej pracy wykonywanej przez Ad.2
chłopów na rzecz właściciela ziemi.
W roku 1525 Albrecht Hohenzollern na rynku w Krakowie oddał
hołd królowi Zygmuntowi Staremu. Przestaje wtedy istnieć Państwo
Krzyżackie, a na północy Polski w jego miejsce zostaje powołane
Księstwo Pruskie.
Ad.3 Lekcja
VIVENTE REGE – za życia króla. Temat: Odrodzenie na ziemiach polskich. (#)
Przez wpływy Bony Sforzy jej syn Zygmunt August zostaje
koronowany za życia swojego ojca Zygmunta Starego.
Cele lekcji:
Ad.4
1. Złoty wiek.
Wojna o Inflanty rozpoczęła się w roku 1563 i trwała do 1570. 2. Literatura.
Udział w niej brała Rzeczpospolita, Moskwa, Szwecja i Dania. 3. Architektura.
Tereny te zostały podzielone pomiędzy walczących. 4. Teoria heliocentryczna.
Ad.1
XVI w. uznawany jest za złoty wiek kultury polskiej:
a. jest to okres rozwoju gospodarczego Polski,
b. wielkim mecenasem sztuki był król Zygmunt I Stary i jego żona
Bona Sforza.

Ad.2

Ksiądz Jakub Wujek dokonał przekładu Biblii na język polski.

Najwybitniejszym polskim pisarzem politycznym był Andrzej Frycz

Modrzewski – autor dzieła O poprawie Rzeczypospolitej.

Mikołaj Rej był pierwszym pisarzem piszącym w języku polskim.

Najwybitniejszym pisarzem polskiego renesansu był Jan

Kochanowski – autor:
– Trenów,
– fraszek np. Na Lipę, Na dom w Czarnolesie,
– dramatu „Odprawa posłów greckich”.
Ad.3 Lekcja

Bartłomiej Berrecci nadzorował budowę Kaplicy Zygmuntowskiej. Temat: Rzeczpospolita Obojga Narodów. (#)
Zaś za panowania Zygmunta I Wawel został przebudowany w stylu
renesansowym.
Jednym z najcenniejszych zabytków renesansowych na Wawelu są Cele lekcji:
arrasy.
1. Unia Realna.
Ad.4 2. Unia lubelska – kwestie.
3. Struktura państwa.
Mikołaj Kopernik (ur. 19.02.1473/ zm. 21.05.1543):

– był twórcą heliocentrycznej teorii budowy Układu Słonecznego; Ad.1

Unia realna – podpisanie umowy pomiędzy Polską a Litwą.
– odkrycie Kopernika potwierdził inny wielki uczony – Galileo
Do zawarcia unii realnej doszło w 1569 r. w Lublinie.
Galilei (Galileusz).
Przed zawarciem unii Zygmunt II August przyłączył do Korony
należące do Litwy: Ukrainę, Wołyń i Podlasie.

Ad.2

Warunki Unii Lubelskiej:

a. na mocy zawarcia unii lubelskiej powstała Rzeczpospolita Obojga
Narodów.
b. Korona i Litwa miały wspólne:
– króla;
– sejm i senat;
– monetę;
– politykę zagraniczną.
c. Korona i Litwa zachowały odrębne:
– wojsko;
– skarb;
– urzędy i sądy.
Ad.3 Lekcja

Rzeczpospolita Obojga Narodów była państwem Temat: „Państwo bez stosów”.

wielonarodowościowym i zróżnicowanym pod względem
religijnym.
Cele lekcji:
1. Grupy wyznaniowe w Polsce XVI wieku.
2. Akt Konfederacji Warszawskiej.
3. Ruch reformatorski w Polsce.
Ad.1

W Rzeczypospolitej Obojga Narodów przed reformacją można

wskazać następujące grupy wyznaniowe:

– katolicyzm,

– prawosławie,

– islam,

– judaizm.

Ad.2

W 1573 r. został uchwalony tzw. Akt konfederacji warszawskiej:

– przyznawał innowiercom wolność wyznania,

– miał zapewnić w kraju pokój religijny.

Ad.3 Lekcja

W okresie reformacji w Polsce pojawiły się nowe wyznania: Temat: Pierwsza wolna elekcja.

a. LUTERANIE:
Cele lekcji:
– był to ruch popularny głównie wśród mieszczan,
1. Okres bezkrólewia.
2. Wolna elekcja.
– budowali zbory i organizowali działania szkół.
3. Henryk Walezy.
b. KALWINI: 4. Dokumenty królów elekcyjnych.
Ad.1
– przyjmowali go głównie szlachcice z Małopolski i Litwy,
Po śmierci Zygmunta II Augusta w 1572 r. wygasła dynastia
– w Pinczowie powstała znana kalwińska szkoła i drukarnia. Jagiellonów.
W Polsce powstał radykalny odłam kalwinizmu – bracia polscy, Zmiany ustrojowe po wygaśnięciu dynastii:
zwani ARIANAMI:
a. w okresie bezkrólewia władzę sprawował prymas Polski jako
–przeciwstawiali się przemocy i wojnom, interrex,
b. Rzeczpospolita Obojga Narodów stała się monarchią
– ariańska szlachta nadawała chłopom ziemię i zwalniała ich z elekcyjną,
pańszczyzny. c. każdy kolejny król miał być wybierany przez szlachtę,
d. wyboru króla dokonywano podczas wolnej elekcji,
e. w elekcji mógł uczestniczyć każdy szlachcic.
Ad.2 Lekcja

Wolna elekcja - wybór monarchy nieprzestrzegający zasad sukcesji Temat: Podsumowanie rozdziału II.
dynastycznej. W Rzeczypospolitej Obojga Narodów szlachta
przybyła na pole elekcyjne w trybie pospolitego ruszenia, głosowała
województwami w obecności posłów, którzy zanosili jej głosy do ZAGADNIENIA DO SPRAWDZIANU
Senatu: wybór króla ogłaszał marszałek, mianował Go natomiast KLASA VI
Prymas Polski. ROZDZIAŁ II

Ad.3 1. Uczeń wie jak wyglądały (charakterystyczne cechy stroju)

poszczególnych stanów szlacheckich.
Przebieg pierwszej wolnej elekcji w 1573 r.: 2. Uczeń zna terminy:
a) Sejm walny
a. pierwszym królem elekcyjnym został Henryk Walezy, b) Sejmik ziemski
c) Demokracja szlachecka
b. każdy kandydat na tron Polski musiał podpisać dwa dokumenty d) Arras
Artykuły henrykowskie i pacta conventa. e) Innowierca
f) Pacta conventa
3. Uczeń zna następujące postacie:
a) Jan Kochanowski
Ad.4 b) Mikołaj Rej
c) Andrzej Frycz Modrzewski
– Artykuły henrykowskie – najważniejsze zasady ustroju Polski. d) Mikołaj Kopernik
4. Uczeń potrafi omówić dlaczego:
– pacta conventa – swoje osobiste zobowiązania. a) Polskę w XVI wieku nazywano „spichlerzem Europy”
b) Układ spisany przez Mikołaja Kopernika określony
został jako „Układ heliocentryczny”
c) Unia Lubelska określana jest jako Unia Realna.
 ROZDZIAŁ III
Lekcja
Temat: Wojny z Rosją. (#)
ZAGADNIENIA DOSTOSOWANE
(dla uczniów z orzeczeniem)
Cele lekcji:
KLASA VI
ROZDZIAŁ II* 1. Stefan Batory.
2. Wojny za panowania Stefana Batorego.
1. Co to demokracja szlachecka? 3. Nowy król Polski.
2. Co charakteryzuje szlachtę – Magnaterię, 4. Rosja po śmierci cara Iwana IV Groźnego.
zagrodową, średnią, gołotę.
3. Kim byli:
a) Zygmunt August Ad.1
b) Bona Sforza
c) Anna Jagiellonka W 1576 r. na tron Polski został wybrany książę Siedmiogrodu -
d) Zygmunt Stary Stefan Batory, zostaje on mężem Anny Jagiellonki.
e) Henryk Walezy
4. Uczeń zna daty: Ad.2
a) Pierwszej wolnej elekcji
b) Hołdu pruskiego Stefan Batory zreformował polskie wojsko – utworzył piechotę
c) Unii lubelskiej wybraniecką.
5. Co to jest wolna elekcja?
Car Iwan IV Groźny zajął Inflanty.

Współpracownikiem Stefana Batorego był hetman Jan Zamojski.

Stefan Batory zorganizował trzy wielkie wyprawy na Rosję:
 zaatakował Inflanty, odcinając wojska Rosyjskie,
 wojska polskie w 1579 r. - zdobyły Połock, a w 1580 r.
Wielkie Łuki
Ad.3 Lekcja

W 1587 r. królem Polski został Zygmunt III Waza. Temat: Początek wojen ze Szwecją.

Ad.4
Cele lekcji:
W Rosji do walki o tron carski przystąpił Dymitr Samozwaniec
1. Przyczyny wojen polsko-szwedzkich.
(walkę o tron nazywamy DYMITRIADĄ). Przy pomocy magnatów
2. Wojna o Inflanty.
polskich zdobył On Moskwę i koronował się na cara. Wkrótce
jednak został zamordowany, a władzę w Rosji objął Wasyl Szujski. 3. Bitwa morska.

W 1609 r. wybuchła wojna polsko-moskiewska. W 1610 r. Ad.1

Stanisław Żółkiewski pokonał Rosjan pod Kłuszynem a wojska
polskie zajęły Smoleńsk i Moskwę. Szwecja walczyła z Polską o wpływy w basenie Morza Bałtyckiego.

Kandydatem na tron carski został syn Zygmunta III Wazy - Zygmunt III Waza dążył do odzyskania tronu szwedzkiego, którego
Władysław IV Waza. pozbawił go Karol IX Sudermański.

Rosjanie jednak wybrali nowego cara – Michała Romanowa. Ad.2

Wojna o Inflanty:

- Zygmunt III Waza postanowił przyłączyć do Polski szwedzką

Estonię.

- W 1605 r. wojsko polskie pod dowództwem hetmana Jana Karola

Chodkiewicza rozbiło Szwedów pod Kircholmem.

Ad.3
Walka o ujście Wisły: Lekcja

- W 1626 r. Szwedzi zaatakowali Pomorze Gdańskie i Prusy Temat: Powstanie Chmielnickiego.

Książęce,

- W 1627 r. w bitwie pod Oliwą flota polska pokonała flotę Cele lekcji:
szwedzką,
1. Kozacy.
2. Powstanie kozackie.
- W 1629 r. Polska zawarła sześcioletni rozejm w Starym Targu, na
jego mocy Szwedzi otrzymali: 3. Ugoda w Białej Cerkwi.
4. Ugoda perejesławska.
– Inflanty z Rygą,

– porty w Prusach (bez Gdańska, Królewca i Pucka), Ad.1

– prawo pobierania cła. Kozacy to mieszkańcy południowo-wschodnich kresów Polski,

zwanych Ukrainą. Dokonywali rabunkowych najazdów na ziemie
tureckie. Część z nich zaczęła otrzymywać żołd - Kozacy rejestrowi.

Ad.2

W 1648 r. wybuchło powstanie pod przywództwem Bohdana

Chmielnickiego. W pierwszym roku powstania zwyciężyli pod
Żółtymi Wodami i Korsuniem. W 1649 r. została zawarta korzystna
dla Kozaków ugoda w Zborowie.

Ad.3
Podział Ukrainy między Rzeczpospolitą a Rosją:
- W 1651 r. armia polska pokonała Kozaków pod Beresteczkiem.
- Kozacy musieli zawrzeć nową, mniej korzystną ugodę w Białej
Cerkwi
Ad.4 Lekcja

W 1654 r. Kozacy zawarli z Rosją ugodę w Perejasławiu na jego Temat: Potop Szwedzki. (#)
mocy Ukraina miała zostać włączona do Rosji

Ugoda perejasławska doprowadziła do wojny polsko-rosyjskiej. Cele lekcji:

1. Potop Szwedzki.
Wojnę ostatecznie zakończył rozejm w Andruszowie w 1667 r.

 Ukraina została podzielona między Polskę a Rosję.

Ad.1

W 1655 r. rozpoczęła się wojna polsko–szwedzka zwana potopem

szwedzkim.

PRZYCZYNA:

 dążenie Szwedów do dominacji w strefie Bałtyku,

 pretekstem były roszczenia Jana II Kazimierza Wazy do
korony szwedzkiej.
 Lekcja

WYDARZENIE: (1655-1660) Temat: Wojny z Turcją.

 wojnę rozpoczął atak szwedzki,

 wojskami szwedzkimi dowodził król Szwecji Karol X Cele lekcji:
Gustaw, 1. Imperium osmańskie.
 wojska szwedzkie wkroczyły do Wielkopolski i na Litwę, 2. Wojny polsko-tureckie.
 część szlachty polskiej chciała, by Karol X Gustaw został 3. Jan III Sobieski.
królem Polski, 4. Odsiecz wiedeńska.
 opuszczony król Polski Jan II Kazimierz Waza wyjechał na
Śląsk,
 punktem zwrotnym w wojnie była obrona klasztoru na
Jasnej Górze – przeor Ojciec Augustyn Kordecki, Ad.1
 Stefan Czarniecki organizował wojnę partyzancką (wojnę
podjazdową), Turcja była jedną z największych potęg w Europie. Absolutną
 do Polski powrócił Jan II Kazimierz i złożył śluby władzę w państwie sprawował sułtan z dynastii Osmanów. Religią
lwowskie. panującą w państwie był islam.

SKUTKI Ad.2

 Wojnę zakończył pokój w Oliwie zawarty w 1660 r., PRZYCZYNY:

 Szwedzi zatrzymali prawie całe Inflanty,
 Jan II Kazimierz zrzekł się praw do korony szwedzkiej,  zaborcza polityka Turcji,
 Polska poniosła ogromne straty ludnościowe,  rywalizacja Polski i Turcji o wpływy w Mołdawii,
 Znaczny obszar kraju został zniszczony,  napady Kozaków na ziemie tureckie,
 w wyniku strat polska gospodarka pogrążyła się w kryzysie,  najazdy tatarskie na ziemie polskie.
 mocno podupadły miasta,
 Prusy Książęce uniezależniły się od Polski.
WYDARZENIE - 1620-1621 (wojna polsko-turecka): Lekcja
Temat: Kryzys Rzeczypospolitej.
 w 1620 r. wojska polskie poniosły klęskę w bitwie pod
Cecorą,
 w bitwie poległ hetman Stanisław Żółkiewski,
 w 1621 r. wojsko polskie obroniło obóz pod Chocimiem,
 wojskiem polskim dowodził hetman Jan Karol Chodkiewicz, Cele lekcji:
 wojnę zakończył pokój, który przywrócił przedwojenną
granicę, 1.Skutki wojen XVII wieku.
2. Kryzys polityczny.
WYDARZENIE - Wojna w latach 1672-1676:
3. Działania Jana Kazimierza.
 Turcy zdobyli graniczną twierdzę Kamieniec Podolski,
 Polska musiała podpisać pokój w Buczaczu (1672 r.),
 Polska musiała oddać Turcji część Ukrainy i Podole, Ad.1
 Polska musiała zobowiązać się do płacenia sułtanowi
haraczu. SKUTKI:

Ad.3 W wyniku wojen w XVII w. Rzeczpospolita straciła część

terytorium:
W 1674 r. Jan Sobieski został wybrany na króla Polski.
 Inflanty,
Ad.4  wschodnią część Ukrainy,
 uniezależniły się będące wcześniej lennem Prusy Książęce.
Polska zawarła sojusz z Austrią na wypadek agresji tureckiej.
W wyniku strat wojennych i epidemii zmniejszyła się liczba
W 1863 r. wojska tureckie rozpoczęły oblężenie Wiednia: ludności.

 wojskami tureckimi dowodził wielki wezyr Kara Mustafa,

 na odsiecz Wiedniowi ruszyła pomoc z Niemiec i Polski.

12 IX 1683 r. wojska Jana III Sobieskiego pokonały armię turecką.

Zmiany w gospodarce: Lekcja
Temat: Barok i Sarmatyzm. (#)
 zmalał eksport polskiego zboża,
 upadły miasta i zubożało mieszczaństwo,
 pogorszyło się położenie chłopów.
Cele lekcji:
Ad.2 1. Barok.
2. Cechy baroku.
Rzeczpospolita pogrążyła się w kryzysie politycznym: 3. Artyści baroku.
4. Dzieła barokowe.
 nastąpił paraliż sejmu walnego,
5. Barok w Polsce.
 w wyniku liberum veto sejmy były często zrywane,
6. Sarmatyzm.
 pierwszy raz sejm zerwał Władysław Siciński w 1652 r.,
 sytuację pogarszała zasada wyboru króla w wolnej elekcji.
Ad.1
Barok w Europie:
Ad.3
Barok panował w kulturze europejskiej od końca XVI do połowy
Próby reform państwa przez Jana II Kazimierza nie powiodły się. XVIII w.
Kraj osłabiały konfederacje i bunty szlachty nazywane rokoszami.
Rozwój baroku związany był z kontrreformacją i wzrostem
W 1668 r. Jan II Kazimierz abdykował pobożności.

To właśnie sztuka sakralna w stylu barokowym miała umocnić wiarę

FILM - „Ogniem i mieczem” - reż. Jerzy Hoffman. katolicką. Kościoły były manifestacją potęgi Kościoła. Bogaty
wystrój kościołów i muzyka organowa miały zainteresować
wiernych.
Ad.2
Cechy charakterystyczne sztuki barokowej:
 przepych zastąpił renesansowy umiar,
 budowle posiadały ozdobne fasady i bogate dekoracje
(ornamenty),
 w rzeźbie artyści starali się oddać ruch i emocje,
 malarstwo charakteryzowało się bogactwem barw.
Ad.3
Najwybitniejsi artyści barokowi i ich dzieła:
a. muzyka – Jan Sebastian Bach
b. malarstwo – Peter Paul Rubens
c. rzeźba – Giovanni Bernini
Ad.4
Największe dzieła baroku europejskiego:
a. Kościół Il Gesu w Rzymie.
b. Pałac w Wersalu pod Paryżem.
Ad.5
Powstawały liczne kościoły – np. Fara w Poznaniu oraz pałace w
Wilanowie czy pałac Branickich w Białymstoku. Dużą popularność
zdobyły sanktuaria i kalwarie.
Ad.6
W okresie baroku sarmatyzm stał się ideologią szlachty polskiej.
 mit o pochodzeniu szlachty od starożytnego ludu Sarmatów,
 bezkrytyczny stosunek do ustroju Polski,
 idealizowanie złotej wolności szlacheckiej,
 przekonanie o roli Polski jako przedmurza chrześcijaństwa,
 w baroku ostatecznie wykształcił się szlachecki strój narodowy:
– żupan,
– kontusz,
– pas kontuszowy.
Lekcja
Temat: Podsumowanie rozdziału III.
ZAGADNIENIA DO SPRAWDZIANU ZAGADNIENIA DOSTOSOWANE
KLASA VI (dla uczniów z orzeczeniem)
ROZDZIAŁ III KLASA VI
1. Uczeń zna następujące daty: ROZDZIAŁ III*
a) Bitwa pod Kłuszynem – 1610
b) Bitwa morska pod Oliwą – 1627 - Autor listów do Marysieńki? (Pełnie dane personalne).
c) Rozejm w Andruszowie -1667
d) Obrona Jasnej Góry – 1655 - Osoby wymienione w Hymnie Polskim.
2. Uczeń wie kim był autor listów „do Marysieński”
3. Uczeń wie kim był Stefan Czarniecki. - Wojska XVII wieku - piechota wybraniecka, husaria, pikinierzy,
4. Uczeń potrafi przypisać poszczególne stroje wojskowe do wojska kozackie - gdzie te wojska walczyły - pod jakim miejsce
bitw:
a) Wojska Potopu Szwedzkiego s.98 - Ubiór i wygląd Kozaka.
b) Wojska Powstania Chmielnickiego s.94
- Kolumna Zygmunta - Kto jest na kolumnie w Warszawie?,
c) Wojska Odsieczy Wiedeńskiej s.90-91
Dlaczego przeniesiono stolicę do Warszawy? Kto wzniósł kolumnę
d) Wojska wyprawy Stefana Batorego s.82 Zygmunta?
5. Uczeń wie co znaczą następujące terminy(definicje):
a) Husaria - Pałac w Wilanowie - jaki to styl budowy? co to ambony, gzymsy,
b) Pikinierzy fasady? Kto go zbudował? Do jakiego pałacu się go porównuje?
c) Kozacy
d) Piechurzy Wybranieccy - Drzewo genealogiczne Jagiellonów i Wazów
e) Osełedec
6. Uczeń wie kto znajduje się na kolumnie na starym mieście
w Warszawie.
7. Uczeń wie dlaczego przeniesiono stolicę z Krakowa do
Warszawy.
8. Uczeń zna style w architekturze – Pałac w Wilanowie.
ROZDZIAŁ IV Ad.3
Lekcja Panowanie Ludwika XIII we Francji (1610-1643).
Temat: Monarchia absolutna we Francji.
W imieniu króla rządził pierwszy minister - kardynał Armand
Richelieu:
– wspierał gospodarkę kraju,
Cele lekcji:
– ograniczył wpływy arystokracji,
1. Sytuacja Francji. – wzmocnił władzę królewską.
2. Edykt nantejski.
3. Ludwik XIII. Ad.4
4. Ludwik XIV
5. Kultura francuska. Król ustanowił monarchię absolutną:
– ustanawiał prawa, którym sam nie podlegał,
– był najwyższym sędzią,
– sprawował najwyższe dowództwo wojskowe,
Ad.1 - unieważnił edykt nantejski – 1685 r..

Z wojen domowych we Francji zwycięsko wyszedł Henryk IV Ad.5

Burbon, który w 1589 r. został królem. Za Jego panowania nastąpił
rozwój gospodarczy Francji. Wzmocnił również władzę królewską. Rozwój kultury francuskiej:

Ad.2  zadaniem artystów było wspieranie władzy Króla Słońce,

 język francuski stał się językiem międzynarodowym,
W 1598 r. Henryk IV wydał edykt nantejski, przyznający hugenotom  jednym z najwybitniejszych artystów był komediopisarz
swobody religijne. Molier,
 siedzibą Ludwika XIV był wspaniały pałac w Wersalu.
Lekcja
Temat: Monarchia parlamentarna w Anglii.
Cele lekcji:
1. Wojna domowa.
2. Zmiany w Anglii – egzekucja króla.
3. Oliver Cromwell.
4. Zmiany w Anglii – nowa władza.
5. Angielska monarchia parlamentarna.
Ad.1
Dążenie Karola I Stuarta do ustanowienia w Anglii monarchii
absolutnej.
Wybuch wojny między królem a parlamentem nastąpił w 1642 r.:
– przywódcą parlamentu został Oliver Cromwell,
– króla popierali rojaliści – głównie arystokracja.
Karol I Stuart został skazany na śmierć - egzekucja odbyła się w
1649 r.
Ad.3
Dyktatura Olivera Cromwella (1653-1658):
 Cromwell ogłasza się lordem protektorem,
 wprowadził dyktaturę,
 Anglia stała się potęgą morską.
Ad.4
Parlament w 1660 r. przywraca monarchię.
Na tronie zasiadł Karol II Stuart, a następnie Jakub II Stuart.
W 1688 r. królem został Wilhelm III Orański.
Ad.5
Anglia stała się monarchią parlamentarną:
– władza króla została ograniczona – pełnił funkcje reprezentacyjne,
– władzę ustawodawczą sprawował parlament,
– władzę wykonawczą sprawował rząd,
– władza sądownicza należała do niezależnych sądów.

Ad.2
Po egzekucji Karola I Stuarta w Anglii ustanowiono republikę:
 parlament stanowił prawo,
 funkcję rządu pełniła Rada Stanu z Oliverem Cromwellem na
czele.
Lekcja Poglądy Jana Jakuba Rousseau:
Temat: Oświecenie w Europie. (#) – wszyscy ludzie są wolni i równi,

– był autorem koncepcji umowy społecznej.

Cele lekcji:
1. Oświecenie.
2. Nowe poglądy.
Ad.3
3. Nauka.
4. Klasycyzm. Rozwój nauki:

 Największy postęp nastąpił w matematyce i astronomii,

Ad.1
Oświecenie – okres w kulturze i sztuce charakteryzujący się szybkim
rozwojem nauki (wiek rozumu).
Ad.2
Nowe poglądy polityczne:
- oświeceniowi myśliciele krytykowali rządy absolutne.
Monteskiusz był twórcą koncepcji trójpodziału władzy:
– władza ustawodawcza (stanowienie prawa)
– władza wykonawcza – bieżące sprawowanie rządów
– władza sądownicza – niezależną od innych władz
 Izaak Newton odkrył zasady rządzące ciałami niebieskimi,
 Rozwój w medycynie - wynalezienie szczepionki przeciw
ospie,
 w dziedzinie biologii Karol Linneusz dokonał klasyfikacji
zwierząt i roślin,
 wyodrębniła się nowa nauka – chemia,
 symbolem oświecenia stała się Wielka encyklopedia
francuska.
Ad.4
W XVIII w. rozwijał się klasycyzm:
a. wzorował się na sztuce starożytnej Grecji i starożytnego Rzymu,
b. w architekturze często stosowano kolumny i kopuły.
Lekcja Ad.3
Reformy cesarzowej Marii Teresy i cesarza Józefa II:
Temat: Nowe potęgi europejskie. – stworzyli nowoczesną administrację,
– Józef II wprowadził tolerancję religijną i ograniczył wpływy
Cele lekcji: Kościoła,
1. Absolutyzm oświecony. – zniósł poddaństwo chłopów,
2. Prusy. – obłożył podatkami szlachtę i duchowieństwo,
3. Austria. - powiększył i unowocześnił armię.
4. Rosja.
Ad.4
Ad.1 Reformy Piotra I Wielkiego (1689-1725) w Rosji:
Absolutyzm oświecony to połączenie elementów władzy absolutnej - car odbył podróż po Europie, żeby poznać działania
z oświeceniem XVII wieku. nowoczesnych państw.
Reformy wewnętrzne:
Ad.2 – podporządkował swojej władzy Cerkiew,
W 1701 r. Fryderyk I ogłosił się królem Prus – powstało Królestwo – unowocześnił gospodarkę,
Prus. – narzucił poddanym zachodnie obyczaje i ubiory,
Reformy Fryderyka II Wielkiego: – unowocześnił armię,
– zniósł cenzurę, - zbudował Petersburg i przeniósł do niego stolicę.
– zakazał stosowania tortur, W 1721 r. przyjął tytuł cesarza i zmienił nazwę państwa na
– wprowadził tolerancję religijną, Cesarstwo Rosyjskie.
– wprowadził powszechny obowiązek szkolny dla chłopców,
- stworzył silną armię.
Lekcja Ad.3
Temat: Stany Zjednoczone Ameryki. 4 lipca 1776 r. przedstawiciele kolonii ogłosili Deklarację
Niepodległości.

Cele lekcji: Dowódcą wojsk Stanów Zjednoczonych został Jerzy Waszyngton.

1. 13 kolonii Ameryki.
Amerykanie otrzymali pomoc ze strony Francji, Hiszpanii oraz
2. Konflikt w Ameryce. Holandii.
3. 4 lipca.
4. Konstytucja USA. Na mocy pokoju zawartego w 1783 r. Wielka Brytania uznała
niepodległość Stanów Zjednoczonych.

Ad.1 Ad.4

W XVII w. na wschodnim wybrzeżu Ameryki Północnej powstało Stany Zjednoczone Ameryki Północnej (USA):
13 angielskich kolonii.
 w 1787 r. została uchwalona Konstytucja Stanów
Ad.2 Zjednoczonych:

Konflikt między metropolią a koloniami angielskimi: – władza ustawodawcza – Kongres składający się z Senatu i Izby
– traktowanie kolonii jako źródła surowców i rynku zbytu dla Reprezentantów,
towarów angielskich,
– ograniczenie rozwoju przemysłu. – władza wykonawcza – prezydent wybierany na czteroletnią
kadencję,
Formy buntu kolonistów:
– koloniści bojkotowali towary angielskie, – władza sądownicza – niezależne sądy.
– w 1773 r. wyrzucili do morza ładunek herbaty - tzw. bostońskie
picie herbaty.
Lekcja
Temat: Podsumowanie rozdziału IV.
ZAGADNIENIA DO SPRAWDZIANU
KLASA VI
ROZDZIAŁ IV
1. Uczeń zna zasady wynikające z trójpodziału władzy (twórca,
kwestie trójpodziału itd.)
2. Uczeń wie kim był Olivier Cromwell.
3. Uczeń zna następujące daty:
 1649 – Uchwalenie Anglii republiką
 1701 – Ogłoszenie Prus królestwem
 1776 – Uchwalenie Deklaracji Niepodległości USA
 1787 – Uchwalenie Konstytucji USA
4. Uczeń wie co oznacza w historii „Bostońskie picie herbaty”
5. Uczeń wie kto nakazał ogolenie bród bojarom w Rosji.
ZAGADNIENIA DOSTOSOWANE
(dla uczniów z orzeczeniem)
KLASA VI
ROZDZIAŁ IV*
1. Twórca i zasady trójpodziału władzy.
2. Kto zlecił, dokonał i czego dotyczyło zgolenie bród
Bojarom?
3. Daty – 1649, 1701, 1776, 1787
4. Karol I Stuart – życie, działalność i data śmierci.
5. Ludwik XIV – Kim był, jaką sprawował formę władzy, co
zrobił z majątkiem arystokracji, jak sam siebie określał, kto
za jego panowania był ministrem gospodarki?
6. Henryk IV Burbon – jaki edykt wydał? Czego ten edykt
dotyczył? Co zakończył?
7. Drzewo genealogiczne.
ROZDZIAŁ V Spór został zakończony za pośrednictwem Rosji podczas tzw. Sejmu
Niemego w 1717 r.
Lekcja  zapoczątkował ingerencję Rosji w sprawy polskie,
Temat: Rzeczpospolita pod rządami Wettinów.  osłabił władzę króla,
 ustalił liczbę wojska na bardzo niskim poziomie – 24 tys.
Żołnierzy.
Cele lekcji:
Ad.3
1. August II Mocny. August II Mocny umiera w 1733 roku odbywa się podwójna elekcja.
2. Sejm Niemy. Szlachta wybrała Stanisława Leszczyńskiego na króla Polski.
3. Zmiany na tronie w Polsce. Pod wpływem Rosji jednak część szlachty wybrała Augusta III Sasa
4. Anarchia w Polsce. – i to on zajmuje tron.
5. Reformy polityczne w Polsce.
Ad.4
Większość sejmów została zerwana – liberum veto.
Przejawy słabości państwa:
Ad.1
– państwo było bezsilne wobec samowoli magnatów
– Polska nie mogła przeciwstawić się wpływom państw sąsiednich
Wstąpienie na tron Augusta II połączyło Polskę i Saksonię unią – na terytorium Polski stacjonowały obce wojska
personalną.
Ad.5
Wojna północna trwała w latach 1700-1721. Projekty reform politycznych:
– ograniczenie lub likwidację liberum veto,
Po ucieczce Augusta II na tron Polski wstąpił Stanisław – zastąpienie wolnej elekcji dziedzicznością tronu,
Leszczyński. – poprawę położenia chłopów – np. zamianę pańszczyzny na czynsz
oraz nadanie wolności osobistej.
Po roku 1709 August II Mocny wrócił na tron Polski.

Ad.2
Lekcja Ad.3
Temat: Pierwszy rozbiór Polski. (#) Konfederacja barska (1768-1772):
a. przyczyny zawiązania konfederacji:
– ingerowanie Rosji w sprawy wewnętrzne,
Cele lekcji: – sprowokowanie przez Rosję konfliktu wyznaniowego,
– opór wobec polityki Stanisława Augusta Poniatowskiego.
1. Stanisław August Poniatowski.
b. konfederacja barska została związana w Barze w 1768 r.:
2. Prawa kardynalne. – konfederacji podjęli walkę z wojskami carskimi i królewskimi,
3. Konfederacja barska. – konfederaci podjęli nieudaną próbę porwania Stanisława Augusta
4. I rozbiór Polski. Poniatowskiego,
– jednym z przywódców konfederaci był Kazimierz Pułaski,
– po przegranej część konfederatów musiała udać się na emigrację.
Ad.1 Ad.4
Pierwszy rozbiór Polski – 1772 r.:
W 1764 r. na tronie polskim zasiadł Stanisław August Poniatowski: a. ziemie zabrane przez zaborców:
– koronę otrzymał dzięki poparciu carycy Katarzyny II, – Rosja zagarnęła wschodnie obszary Polski,
– w kraju popierało go stronnictwo Familii, – Prusy zabrały Pomorze Gdańskie i Warmię,
– reforma finansów – wprowadzenie nowych monet, – Austria otrzymała południową Małopolskę.
– powstała Szkoła Rycerska, b. zwołany na żądanie państw zaborczych tzw. sejm rozbiorowy:
– ujednolicano system miar i wag. – zatwierdził zabory,
– potwierdził prawa kardynalne,
Ad.2 – jednym z posłów, który sprzeciwił się był Tadeusz Rejtan.
Prawa kardynalne :
– liberum veto,
– wolna elekcja,
– prawo wypowiadania posłuszeństwa królowi.
Lekcja Ad.2
Temat: Kultura polskiego oświecenia. Powstanie Teatru Narodowego – 1765 r.:

a. z inicjatywy Stanisława Augusta Poniatowskiego,

Cele lekcji:
b. najwybitniejsi polscy dramaturdzy okresu oświecenia:
1. Literatura.
2. Teatr.
– Julian Ursyn Niemcewicz – Powrót posła.
3. Sztuka.
4. Oświata.

Ad.3
Ad.1 Malarstwo:
Jednym z najwybitniejszych pisarzy polskiego oświecenia był – Marcello Bacciarelli – nadworny malarz królewski – malował
Ignacy Krasicki. m.in. portrety.
Do najważniejszych twórców literatury politycznej należeli: – Bernardo Bellotto (Canaletto) – malował widoki Warszawy.
– Hugo Kołłątaj,

– Stanisław Staszic. Ad.4

14 października 1773 r. została utworzona Komisja Edukacji

Narodowej:

– było to pierwsze Ministerstwo Edukacji.

Lekcja Ad.2
Najważniejszym dziełem Sejmu Wielkiego było uchwalenie
Temat: Sejm Wielki i Konstytucja 3 maja. (#) Konstytucji 3 maja 1791:
Autorzy projektu konstytucji:
– Stanisław Małachowski (Marszałek Sejmu),
Cele lekcji: – Ignacy Potocki,
– Hugo Kołłątaj.
1. Sejm Wielki.
2. Konstytucja Polski. Ad.3
3. Ustrój w Polsce. Zmiany na mocy Konstytucji:
4. Konfederacja targowicka. – znosiła wolną elekcję i ustanawiała dziedziczność tronu polskiego,
5. II rozbiór Polski. – znosiła liberum veto,
– wprowadzała zasadę trójpodziału władzy,
– ograniczała prawa szlachty-gołoty,
Ad.1 – zwiększała prawa mieszczan,
– obejmowała ochroną prawną chłopów.
Sejm Wielki (Sejm Czteroletni) obradował w latach 1788-1792:
Ad.4
 przewagę zdobyli zwolennicy reform, Przeciwnicy konstytucji zawiązali Konfederację Targowicką –
 pierwsze reformy Sejmu Czteroletniego: 1792.
Targowiczanom udzieliła pomocy caryca Katarzyna II
– zwiększył liczebność wojska, Przywódcy konfederacji targowickiej:
 Stanisław Szczęsny Potocki,
– uchwalił prawo o miasta, zwiększające prawa mieszczan.  Franciszek Ksawery Branicki,
 Seweryn Rzewuski.

Ad. 5
Drugi rozbiór Polski – 1793 r.:
a. Prusy zabrały Wielkopolskę, część Mazowsza oraz Gdańsk i
Toruń,
b. Rosja zabrała ziemię białoruską, ukraińskie i Podole.
Lekcja Ad. 2
Temat: Powstanie kościuszkowskie i trzeci rozbiór Polski. (#) Trzeci rozbiór Polski – 1795 r.:

a. Prusy zabrały zach. część Mazowsza z Warszawą,

Cele lekcji:
b. Austria otrzymała południową i wschodnią część Mazowsza,
1. Insurekcja kościuszkowska.
2. Trzeci rozbiór Polski.
c. Rosja przejęła Litwę, Polesie, Wołyń oraz ziemie białoruskie.

Polska przestaje istnieć na 123 lata.

Ad.1

Tadeusz Kościuszko ogłosił akt powstania w Krakowie 24 III 1794.

Tadeusz Kościuszko 7 V 1794 r. ogłosił Uniwersał połaniecki – miał

za zadanie poprawić życie chłopów.

Przebieg powstania:

 wojska Tadeusza Kościuszki odniosły pierwsze zwycięstwo

pod Racławicami,
 przywódcą powstania w Warszawie był Jan Kiliński,
 na czele powstańców na Litwie stanął gen. Jakub Jasiński,
 w lipcu 1794 r. wojska rosyjskie i pruskie przystąpiły do
oblężenia Warszawy,
 z pomocą do Wielkopolski wyruszył gen. Jan Henryk
Dąbrowski.

10 X 1794 r. po klęsce pod Maciejowicami Kościuszko dostał się do

niewoli rosyjskiej.
Lekcja 6. Uczeń zna kwestie z Powstania Kościuszkowskiego:
 Złożenie przysięgi przez Tadeusza Kościuszkę
Temat: Podsumowanie rozdziału V.
 Bitwa pod Racławicami
 Uniwersał połaniecki
ZAGADNIENIA DO SPRAWDZIANU  Bitwa pod Maciejowicami
KLASA VI 7. Czym były tzw. „Obiady czwartkowe”.
ROZDZIAŁ V

ZAGADNIENIA DOSTOSOWANE
1. Uczeń wie jaki okres nazywamy „oświeceniem
(dla uczniów z orzeczeniem)
stanisławowskim”
KLASA VI
2. Uczeń wie kim byli:
ROZDZIAŁ V*
a) Stanisław August Poniatowski b) Ignacy Krasicki
c.Tadeusz Rejtan 1. Daty – 1717, 1768, 1792, 1794
3. Uczeń wie kiedy miał miejsce I, II i III rozbiór Polski i jakie 2. Kim był/co zrobił – Stanisław August Poniatowski,
były ich przyczyny oraz skutki. Stanisław Szczęsny Potocki, Stanisław Małachowski,
4. Uczeń zna daty: Sławomir Koniarski, Tadeusz Rejtan.
 Pierwszy rozbiór Polski 3. I/II/III rozbiór Polski – daty i państwa które rozbioru
 Konfederacja targowicka dokonały.
 Konfederacja barska 4. Bitwa pod Racławicami – data, kto dowodził wojskami?
 Powstanie kościuszkowskie 5. Obiady czwartkowe – kto organizował, gdzie i kiedy się
 Powołania Szkoły Rycerskiej odbywały, na czym były wzorowane?
 Powołanie Collegium Nobilium
 Powołania Komisji Edukacji Narodowej
 Sejmu Niemego
 Sejmu Wielkiego
5. Uczeń wie jaką funkcję pełniły w XVIII wieku:
a) Pałac Saski b) Pałac Na Wodzie c) Łazienki Królewskie
ROZDZIAŁ VI
Lekcja Ad.2
Temat: Rewolucja francuska.
Wybuch rewolucji we Francji – 1789 r.

Przedstawiciele chłopów i mieszczan ogłosili się Zgromadzeniem

Cele lekcji:
Narodowym zaś Zgromadzenie Narodowe przekształciło się w
1. Zmiany we Francji. Konstytuantę, czyli organ władzy, którego zadaniem było
2. Rewolucja. uchwalenie konstytucji.
3. Deklaracja praw człowieka i obywatela.
Mieszkańcy Paryża zdobyli i zburzyli Bastylię – 14 lipca 1789
r. uznaje się to za początek Wielkiej Rewolucji Francuskiej.
Ad.1
Ad. 3
Społeczeństwo francuskie dzieliło się na trzy stany: W sierpniu 1789 Konstytuanta uchwaliła Deklarację praw człowieka
i obywatela, która:
– duchowieństwo,
a. znosiła podział społeczeństwa na stany,
– szlachta,
b. ustanawiała równość wszystkich wobec prawa,
– stan trzeci (chłopi i mieszczanie - w tym bardzo zamożna
burżuazja). c. przyznawała prawa i wolności:
– wolność słowa,
Ludwik XVI zwołał Stany Generalne, żeby uchwaliły nowe podatki – wolność wyznania,
– 1789 r. – prawo własności,
– gwarancję nietykalności osobistej,
– prawo do oporu przeciwko niesprawiedliwości.
Lekcja Ad.2
Temat: Republika Francuska. Nowe władze Francji:

 W XVIII wieku do wojny przeciwko Francji przystępują -

Cele lekcji: Wielka Brytania, Austria, Prusy, Holandia, Hiszpania i
Portugalia,
1. Zmiany ustrojowe we Francji w XVIII wieku.  W 1793 roku władzę przejmują jakobini,
2. Terror jakobiński.  Maksymilian Robespierre - przywódca jakobinów (określany
3. Upadek Robespierra. jako "nieprzekupny"),
 Powołanie trybunału rewolucyjnego – rządu,
Ad.1  Na śmierć poprzez zgilotynowanie skazywano wszystkich
przeciwników ustroju,
Zmiany ustrojowe we Francji:  14 tysięcy osób zgilotynowano w czerwcu 1794 roku.

 Oskarżenie Ludwika XVI i jego żony Marii Antoniny o Ad.3

kryzys we Francji (m.in wysokie ceny żywności),
 1792 rok obalenie monarchii i powołanie przez parlament
republiki francuskiej,
 1793 rok ścięcie przy wykorzystaniu gilotyny Ludwika XVI,
 1793 rok ścięcie Marii Antoniny.
W lipcu 1794 roku Maksymilian Robespierre został aresztowany i
skazany na śmierć poprzez zgilotynowanie. Jego brat Augustyn sam
prosił o areszt i śmierć. Zostali zgilotynowani razem w 1794 roku.
W 1795 roku uchwalono nową konstytucję - na jej mocy:

 władzę wykonawczą sprawował pięcioosobowy rząd

DYREKTORIAT.
 Pełne prawa wyborcze posiadali wszyscy obywatele płacący
podatki.
 Obowiązuje - równość wobec prawa, prawo do własności,
oddzielenie kościoła od państwa oraz swobodna działalność
w przemyśle.
Lekcja Ad.3
W 1804 roku Napoleon Bonaparte wraz ze swoją władzą wprowadza
Temat: Epoka Napoleona Bonapartego. nowy system władz spisany w tzw. Kodeksie Napoleona,
wprowadza:
- równość wszystkich wobec prawa
- wolność osobistą i religijną
- swobodę działalności gospodarczej.
Cele lekcji
1. Napoleoński zamach stanu.
Ad.4
2. Napoleon konsulem
Napoleon koronuje się na cesarza w 1804 roku wraz ze swoją żoną
3. Kodeks Napoleona
Józefiną (będzie ona cesarzową Francuzów do rozwodu z
4. Koronacja Napoleona
Napoleonem w 1809 roku).
5. Walki w Europie
6. Blokada kontynentalna
Ad.5
7. Pokój w Tylży
Francja za czasów Napoleona prowadziła wojny z:
- Austrią,
- Wielką Brytanią,
- Rosją.
Ad.1 Największe zwycięstwo Francuzów to bitwa pod Austerlitz w 1805
roku.
Napoleon Bonaparte dokonuje zamachu stanu i przejmuje władzę we
Francji w roku 1799. Po rządach jakobinów Francuzi potrzebują Ad.6
silnej władzy.
Blokada kontynentalna – wprowadzona przez Napoleona w 1806
Ad.2 roku miała za zadanie wprowadzić zakaz handlu pomiędzy Francją,
jej sojusznikami z Wielką Brytanią.
W miejsce dyrektoriatu powołano trzyosobowy konsulat, zaś sam
Napoleon zostaje pierwszym konsulem, z tytułem dożywotnim. Ad.7

Pokój w Tylży podpisany w 1807 roku pomiędzy Francją a carem

Rosji miał na celu wprowadzenie zasady blokady handlowej
pomiędzy Rosją a Wielką Brytanią.
Lekcja Ad.3
Temat: Upadek Napoleona. Nowe problemy Francji:

 powstaje koalicja antyfrancuska w skład której wchodzą

Cele lekcji: Prusy, Austria, Wielka Brytania i Rosja,
 bitwa pod Lipskiem 1813 roku i klęska Napoleona.
1. Wojska Napoleona (Wielka Armia).
2. Wyprawa na Rosję. Napoleon zostaje pozbawiony tytułu cesarza oraz zesłany na wyspę
3. Upadek Napoleona. Elbę. Otrzymuje opiekę 400 żołnierzy oraz comiesięczne
wynagrodzenie.

Ad.1

W 1812 roku Napoleon Bonaparte powołuje Wielką Armię w skład

której wchodzi 400 tysięcy żołnierzy. Oprócz przedstawicieli Francji
w jej skład wchodzą Polacy, Niemcy, Włosi i Austriacy.

Ad.2

Napoleon podejmuje decyzje o wyprawie na Rosję. W 1812 roku

toczy bitwę pod Moskwą w małej wsi Borodino. Rosjanie widzący
zdobycze Napoleona zabierają żywność z Moskwy i ukrywają w
okolicznych wioskach, zaś miasto palą. Napoleon wraca do Francji
w niesławie z 30 tysiącami żołnierzy.
Lekcja
Temat: Legiony Polskie we Włoszech.

Cele lekcji:

1. Legiony Polskie we Włoszech.

2. Pieśń Legionów Polskich.
3. Walki Legionów Polskich.

Ad.1

W roku 1797 we Włoszech pod dowództwem Jana Henryka

Dąbrowskiego zostaje powołana polska armia określona jako
Legiony Polskie.

Ad.2

Józef Wybicki spisał Pieśń Legionów Polskich określaną mianem

Mazurka Dąbrowskiego. Powstała w 1797 roku. Po 130 latach
zostanie uznana za hymn Polski.

Ad.3

Legioniści musieli być waleczni, odważni i wykształceni -

wymogiem wstąpienia do legionów była umiejętność pisania,
czytania i znajomość historii Polski. Legioniści początkowo walczyli
u boku armii Napoleona.
Lekcja Ad.2
Temat: Księstwo Warszawskie.
 Księstwu Warszawskiemu Napoleon nadał Konstytucję
(1807 rok),
 Wprowadzenie Trójpodziału Władzy,
Cele lekcji:  Fryderyk August z dynastii Wettinów zostaje księciem
warszawskim,
1. Utworzenie Księstwa Warszawskiego.  Książę pełnił rolę władzy wykonawczej,
2. Ustrój Księstwa Warszawskiego.  włada ustawodawcza była w rękach dwuizbowego sejmu.
3. Upadek Księstwa Warszawskiego.
KONSTYTUCJA KSIĘSTWA WARSZAWSKIEGO:

a) wprowadzenie zasad Kodeksu Napoleona,

Ad.1
b) zniesiono poddaństwo,
Zmiany w Polsce:
c) nadanie wolności chłopom,
 w 1806 roku Napoleon pokonuje Prusy i wkracza do Berlina,
 1807 roku POKÓJ W TYLŻY pomiędzy Napoleonem a d) mieszczanie mogli walczyć o urzędy państwowe,
Rosją i Prusami,
 1807 (na mocy pokoju w Tylży) - POWOŁANIE e) powołanie własnej armii dla Księstwa Warszawskiego.
KSIĘSTWA WARSZAWSKIEGO.

Ad.3

Polacy wiernie służyli armii Napoleona m.in. w wyprawie na Rosję.

W roku 1815 Księstwo Warszawskie zostało zlikwidowane.

Lekcja
Temat: Podsumowanie rozdziału VI.

ZAGADNIENIA DO SPRAWDZIANU ZAGADNIENIA DOSTOSOWANE

KLASA VI (dla uczniów z orzeczeniem)
ROZDZIAŁ VI KLASA VI
ROZDZIAŁ V*
1. Uczeń wie czym była i gdzie się rozegrała tzw. „Bitwa
narodów” 1. Bitwa narodów – kiedy i gdzie miała miejsce?
2. Uczeń wie w jakich okolicznościach zostało powołane 2. Legiony Polskie we Włoszech – kto był dowódcą, kiedy
Księstwo Warszawskie, kto został księciem. powstały?
3. Uczeń wie jak wyglądał podział społeczeństwa Francji 3. Co to – Szwoleżer, zamach stanu, gilotyna, taktyka spalonej
przed rewolucją ile procent stanowił stan trzeci, kto do ziemi, abdykacja.
niego należał itd. 4. Jaki francuski władca z żoną (jak miała na imię) został
4. Uczeń wie czym był czas „Wielkiego Terroru” zgilotynowany i kiedy to miało miejsce?
5. Uczeń wie kim był: 5. Kim byli – Maria Antonina, Józef Wybicki, Józefina, Józef
 Maksymilian Robespierre Poniatowski
 Napoleon Bonaparte
+ tekst źródłowy
 Ludwik XVI
 Maria Antonina