Takson (z gr.

τάξις táksis – „układ, porządek”) – grupa organizmów (populacja lub grupa populacji)
zwykle uznawanych za filogenetycznie spokrewnione, wyróżniających się konkretną cechą różniącą je
od innych jednostek taksonomicznych.

Takson obejmuje wszystkie zawarte w nim taksony niższego poziomu[1]. Kryterium pokrewieństwa
stosowane jest w systemach filogenetycznych, mimo że taksonem w zasadzie może być dowolna
grupa organizmów[2]. W taksonomiach ludowych kryteria wyróżniania mogą być inne. W naukowej
taksonomii za podstawową kategorię uznaje się gatunek[3], podczas gdy w taksonomii ludowej uważa
się, że jako najbardziej fundamentalna jest postrzegana różnica na poziomie rodzaju (nie zawsze ściśle
odpowiadającego rodzajowi w naukowej taksonomii)[4].

Każdemu taksonowi przypisywana jest unikatowa nazwa naukowa. W klasycznej systematyce

ewolucyjnej określana jest też ranga konkretnej kategorii systematycznej danego taksonu. W
kladystyce wyróżniane są jednostki taksonomiczne nazywane kladami, które często nie mieszczą się w
stosunkowo wąskim zakresie kategorii systematycznych.

Podział taksonów
Ze względu na pochodzenie wyróżnia się:

takson monofiletyczny – obejmuje wszystkich potomków wspólnego przodka,

takson polifiletyczny – obejmuje potomków różnych przodków,
takson parafiletyczny – obejmuje część potomków wspólnego przodka,
Współczesna systematyka organizmów dąży do wyłonienia wyłącznie taksonów monofiletycznych.

Ze względu na złożoność wyróżnia się:

takson monotypowy – obejmuje tylko jeden takson niższej rangi,

takson politypowy – obejmuje co najmniej dwa taksony niższej rangi.
Nazewnictwo systematyczne

Borówka czarna
Vaccinium myrtillus
Organizmom klasyfikowanym w obrębie poszczególnych jednostek taksonomicznych nadawane są
nazwy naukowe:

uninominalne (jednoczłonowe) dla taksonów o randze wyższej od gatunku, np. Ericaceae (rodzina
wrzosowate);
binominalne (dwuczłonowe, binomy) dla gatunku, złożone z nazwy rodzaju, do którego gatunek
należy, i epitetu gatunkowego, określającego ściśle dany gatunek;
trynominalne (trójczłonowe, trynomy) dla podgatunku, złożone z nazwy gatunku, w którym
wyróżniono ten podgatunek oraz specyficznej dla niego nazwy podgatunkowej.
Nazwy naukowe są powszechnie nazywane nazwami łacińskimi, ponieważ często wywodzą się z
łaciny lub są zlatynizowanymi nazwami pochodzącymi z innych języków.