NHÓM 11

I- Khái niệm cấu trúc nhà nước liên bang

Nhà nước liên bang là một quốc gia được thành lập bởi sự liên kết, hợp nhất giữa hai hay
nhiều nhà nước thành viên. Mỗi nhà nước thành viên có chủ quyền riêng về lãnh thổ, văn
hóa, dân tộc, có chính phủ riêng, có Hiến pháp quy định về cấu trúc và hình thái nhà
nước.
II- Đặc trưng và bản chất
1. Đặc trưng
- Chủ quyền:
+ Nhà nước liên bang có chủ quyền chung về đối nội và đối ngoại. Các nhà
nước thành viên có chủ quyền riêng về một số lĩnh vực nhất định được quy
định trong Hiến pháp.
- Phân chia quyền lực:
+ Hiến pháp quy định phân chia quyền lực giữa nhà nước liên bang và các
nhà nước thành viên. Quyền lực nhà nước liên bang bao gồm: quốc phòng,
ngoại giao, tiền tệ, bưu chính, viễn thông,... Quyền lực nhà nước thành viên
bao gồm: giáo dục, y tế, giao thông,..
- Cơ quan nhà nước: Có hệ thống hai cấp chính quyền
+ Cấp liên bang: gồm Quốc hội, Chính phủ, Tòa án tối cao.
+ Cấp thành viên: gồm cơ quan nhà nước của từng nhà nước thành viên.
- Hiến pháp: Có hai Hiến pháp
+ Hiến pháp liên bang: quy định về cấu trúc, tổ chức và hoạt động của nhà
nước liên bang.
+ Hiến pháp nhà nước thành viên: quy định về cấu trúc, tổ chức và hoạt động
của nhà nước thành viên.
2. Ưu điểm và nhược điểm
* Ưu điểm của nhà nước liên bang:
- Tăng cường sự đoàn kết quốc gia và thúc đẩy sự phát triển kinh tế, bảo vệ quyền
tự chủ: Khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới và giảm thiểu nguy cơ xung đột
- *Nhược điểm của nhà nước liên bang:
- Phức tạp: Hệ thống chính trị của nhà nước liên bang thường phức tạp hơn so với
nhà nước tập quyền
- Tốn kém: Việc duy trì hệ thống chính trị liên bang thường tốn kém hơn so với nhà
nước tập quyền
- Thiếu hiệu quả: Việc phân chia quyền lực giữa các cấp chính quyền có thể dẫn đến
- Tình trạng thiếu hiệu quả trong việc thực thi các chính sách và chương trình quốc
gia.
 - Xung đột lợi ích: Có thể xảy ra xung đột lợi ích giữa chính phủ liên bang và chính
phủ các bang/tiểu bang, cũng như giữa các bang/tiểu bang với nhau.
- Yêu cầu cao về năng lực quản lý: Để vận hành hiệu quả một nhà nước liên bang
cần có đội ngũ cán bộ có năng lực quản lý cao ở cả cấp trung ương và địa phương.
III- Các nước hiện nay theo hình thức cấu trúc nhà nước liên bang
1. Một số nhà nước theo cấu trúc liên bang tiêu biểu.

a) Đặc trưng cấu trúc nhà nước liên bang Mỹ: nhà nước liên bang Mỹ được cấu trúc
dựa trên nguyên tắc phân chia quyền lực giữa chính quyền liên bang và chính
quyền các bang. Phân chia quyền lực:
- Chính quyền liên bang:
+ Quyền hạn: Quốc phòng, ngoại giao, tiền tệ, bưu điện, thương mại liên bang, v.v.
+ Cơ quan: Quốc hội, Tổng thống, Tòa án Tối cao.
- Chính quyền các bang:
+ Quyền hạn: Giáo dục, y tế, giao thông, an ninh nội bộ, v.v. Cơ quan: Cơ quan lập
pháp, Thống đốc, Tòa án tối cao bang.
- Hiến pháp và hệ thống toàn án
+ Hiến pháp Mỹ là văn bản pháp lý tối cao, quy định về cơ cấu tổ chức, quyền hạn
của các cấp chính quyền và các quyền tự do của người dân.
+ Hiến pháp được sửa đổi 27 lần kể từ khi được thông qua vào năm 1788. Hệ thống
tòa án liên bang độc lập với hệ thống tòa án của các bang. Tòa án Tối cao là tòa án
cao nhất của liên bang, có quyền giải thích Hiến pháp và luật liên bang.
- Chính quyền địa phương và quan hệ các cấp chính quyền
+ Dưới cấp bang, chính quyền địa phương được tổ chức thành các quận, thành phố,
thị trấn, v.v. Chính quyền địa phương có trách nhiệm quản lý các vấn đề địa
phương như giáo dục tiểu học, an ninh khu vực, v.v. Quan hệ giữa các cấp chính
quyền được điều chỉnh bởi Hiến pháp và luật pháp. Nguyên tắc cơ bản là hợp tác
và phối hợp để thực hiện các mục tiêu
- Các đặc trưng khác:
Chủ quyền quốc gia: Chủ quyền quốc gia được chia sẻ giữa chính quyền liên bang và
chính quyền các bang.
Sự tự chủ của các bang: Các bang có quyền tự chủ trong một số lĩnh vực nhất định, như
giáo dục, y tế, giao thông, v.v.
Hệ thống hai đảng: Hệ thống chính trị Mỹ được thống trị bởi hai đảng chính là Đảng Dân
chủ và Đảng Cộng hòa.
Ví dụ:
Luật liên bang quy định về độ tuổi tối thiểu để lái xe là 16 tuổi. Tuy nhiên, một số bang
có thể quy định độ tuổi tối thiểu cao hơn.
Chính quyền liên bang chịu trách nhiệm về quốc phòng. Tuy nhiên, Vệ binh Quốc gia
thuộc quyền quản lý của các bang trong thời bình và có thể được huy động bởi chính
quyền liên bang trong thời chiến.
- Kết luận:
Cấu trúc nhà nước liên bang Mỹ là một hệ thống phức tạp nhưng hiệu quả. Hệ thống này
đã giúp Mỹ trở thành một quốc gia hùng mạnh và thịnh vượng.
b) Đặc trưng cấu trúc nhà nước liên bang Nga:Nhà nước liên bang Nga được cấu trúc
dựa trên nguyên tắc phân chia quyền lực giữa chính quyền liên bang và chính
quyền các chủ thể liên bang (85 khu vực, bao gồm 21 nước cộng hòa, 46 tỉnh, 1
tỉnh tự trị, 9 vùng tự trị, 4 khu tự trị). Dưới đây là những đặc trưng cơ bản của cấu
trúc này:
- Phân chia quyền lực:
+ Chính quyền liên bang:
Quyền hạn: Quốc phòng, ngoại giao, tiền tệ, an ninh quốc gia, luật pháp liên bang, v.v.
Cơ quan: Quốc hội (Hội đồng Liên bang và Duma Quốc gia), Tổng thống, Chính phủ.
+ Chính quyền các chủ thể liên bang:
Quyền hạn: Giáo dục, y tế, giao thông, an ninh nội bộ, quản lý đất đai, v.v.
Cơ quan: Cơ quan lập pháp, Người đứng đầu, Chính phủ.
- Hiến pháp và hệ thống tòa án
+ Hiến pháp Nga là văn bản pháp lý tối cao, quy định về cơ cấu tổ chức, quyền hạn
của các cấp chính quyền và các quyền tự do của người dân. Hiến pháp được thông
qua vào năm 1993 và đã được sửa đổi nhiều lần. Hệ thống tòa án liên bang độc lập
với hệ thống tòa án của các chủ thể liên bang. Tòa án Hiến pháp là tòa án cao nhất
của liên bang, có quyền giải thích Hiến pháp.
- Chính quyền địa phương và quan hệ với các cấp chính quyền
+ Dưới cấp chủ thể liên bang, chính quyền địa phương được tổ chức thành
các khu vực, thành phố, thị trấn, có trách nhiệm quản lý các vấn đề địa
phương Quan hệ giữa các cấp chính quyền được điều chỉnh bởi Hiến pháp
và luật pháp. Nguyên tắc cơ bản là hợp tác và phối hợp để thực hiện các
mục tiêu chung.
- . Các đặc trưng khác:
Chủ quyền quốc gia: Chủ quyền quốc gia thuộc về liên bang.
Sự tự chủ của các chủ thể liên bang: Các chủ thể liên bang có quyền tự chủ trong một số
lĩnh vực nhất định, như giáo dục, y tế, giao thông, v.v.
Hệ thống đa đảng: Hệ thống chính trị Nga có nhiều đảng phái tham gia, nhưng đảng
Nước Nga Thống nhất là đảng cầm quyền.
Ví dụ:
 Luật liên bang quy định về độ tuổi tối thiểu để kết hôn là 18 tuổi. Tuy nhiên, một số chủ
thể liên bang có thể quy định độ tuổi tối thiểu cao hơn.
Chính quyền liên bang chịu trách nhiệm về quốc phòng. Tuy nhiên, các chủ thể liên bang
có thể thành lập lực lượng bảo vệ dân sự để hỗ trợ chính quyền liên bang trong trường
hợp khẩn cấp.
2. Đặc điểm chung và khác nhau của các quốc gia liên bang là:

- Chủ quyền được chia sẻ giữa chính phủ liên bang và các bang thành viên. Có hiến
pháp phân chia quyền lực giữa chính phủ liên bang và các bang thành viên.
+ Có hệ thống tòa án liên bang để giải quyết tranh chấp giữa chính phủ liên bang và
các bang thành viên hoặc giữa các bang thành viên với nhau. Có hai cấp chính
phủ: chính phủ liên bang và chính phủ bang thành viên
- Ngoài ra, các quốc gia liên bang cũng có thể có một số đặc điểm khác nhau, chẳng
hạn như:
+ Cách thức phân chia quyền lực giữa chính phủ liên bang và các bang thành
viên.
+ Cấu trúc của chính phủ liên bang và chính phủ bang thành viên.
+ Tên gọi của các đơn vị hành chính cấp dưới (ví dụ: bang, tỉnh, khu vực)
3. So sánh các hình thức cấu trúc nhà nước liên bang trên thế giới:

Điểm giống ● Phân chia quyền lực: Các nhà nước liên bang đều phân chia quyền lực giữa chính phủ liên
bang và chính phủ các bang/tiểu bang.
● Hiến pháp: Các nhà nước liên bang đều có hiến pháp là luật tối cao, quy định về cấu trúc nhà
nước, phân chia quyền lực và quyền tự chủ của các bang/tiểu bang.
● Hệ thống tòa án: Các nhà nước liên bang đều có hệ thống tòa án liên bang để giải quyết các
tranh chấp giữa chính phủ liên bang và chính phủ các bang/tiểu bang, cũng như giữa các
bang/tiểu bang với nhau.

Điểm khác ● Cách thức phân chia quyền lực: Mức độ phân chia quyền lực giữa chính phủ liên bang và
chính phủ các bang/tiểu bang có thể khác nhau giữa các nhà nước liên bang. Ví dụ, ở Hoa Kỳ
chính phủ liên bang có nhiều quyền lực hơn so với chính phủ các bang, trong khi ở Thụy Sĩ
quyền lực được phân chia tương đối cân bằng giữa hai cấp chính quyền.
● Hệ thống chính trị: Các nhà nước liên bang có thể có hệ thống chính trị khác nhau, như thể
 chế tổng thống (Hoa Kỳ) hay thể chế nghị viện (Thụy Sĩ).
● Lãnh thổ: Diện tích lãnh thổ của các nhà nước liên bang có thể khác nhau rất nhiều, từ và
chục nghìn km² (Thụy Sĩ) đến hàng triệu km² (Hoa Kỳ).
● Sự đa dạng văn hóa: Mức độ đa dạng văn hóa của các nhà nước liên bang cũng có thể khác
nhau, từ tương đối đồng nhất (Hoa Kỳ) đến đa dạng cao (Canada).

Kết luận:

- Mặc dù có những điểm giống nhau chung, nhưng các nhà nước liên bang trên thế
giới có thể khác nhau rất nhiều về cách thức tổ chức và vận hành. Việc lựa chọn
mô hình nhà nước liên bang phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như lịch sử, văn
hóa, diện tích lãnh thổ, và trình độ phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia.