KỊCH BẢN

SET 1:
1. Dẫn tin:
Biên tập viên: Nguyễn Ngọc Minh Tâm.
- Tâm: Minh Tâm xin chào cả nhà! Chào mừng cả nhà đến với chương trình
“Lú cùng tổ 4”. Hôm nay, tớ sẽ cùng các cậu tìm hiểu về 1 chủ đề vật lý rất
hay và thú vị, là 1 trong những phát minh vĩ đại của nhân loại, giúp con
người kết nối, truyền đạt, tiếp nhận,… thông tin trên toàn thế giới . Đó chính
là biến điệu. Biến điệu là quá trình tích hợp thông tin của tín hiệu cần truyền
đi vào sóng cao tần. Trong đời sống, biến điệu được ứng dụng rất nhiều lĩnh
vực khác nhau, nổi bật nhất là ngành truyền thông. Biến điệu sóng điện từ
được sử dụng trong các hệ thống truyền thông để chuyển đổi giữa dạng sóng
điện từ và dạng sóng cơ. Ví dụ, trong điện thoại di động, biến điệu sóng điện
từ là một phần quan trọng của quá trình chuyển đổi giữa tín hiệu thoại và
sóng radio để truyền tín hiệu từ người gửi đến người nhận.
(ngưng 2-3s)
2. Hoạt cảnh 1:
Nhân vật:
- Ông chồng: Phương Anh.
- Bà vợ: Phương Nhi.
Hai vợ chồng già ngồi nghe đài. Chồng vừa đọc báo vừa nghe đài, vợ đi vào.
- Vợ: Ông nó ơi! Ông mở qua kênh có bolero cho tôi nghe đi.
- Chồng: Bà không thấy tôi đang nghe tin tức hả?! Đợi một tí.
- Vợ: Ông đọc báo rồi còn nghe đài làm gì?
- Chồng: Làm gì kệ tôi! Bà muốn nghe cái gì thì tự đi mà mua đài về mà
nghe!
- Vợ: Ông không mở thì tôi tự mở đấy nhá!
- Chồng: Bà làm thử tôi xem!
- Vợ: Ông đừng có mà thách tôi!
Bà vợ đi lại bên đài, bấm đổi kênh. Ông chồng thấy thế đứng dậy bấm đổi lại. Hai
người giằng co một lúc thì vô tình bấm vào chung một kênh. (bản nhạc cất lên) Hai
người khiêu vũ.

SET 2:
1. Dẫn tin:
Biên tập viên: Minh Tâm.
Giáo sư: Ngọc Long.
- Tâm: Ngoài ra, biến điệu còn có nhiều ứng dụng quan trọng trong nhiều lĩnh
vực khác nhau bao gồm y học, công nghệ thông tin, công nghiệp và năng
lượng. Biến điệu được chia làm hai loại là biến điệu theo biên độ (AM) và
theo tần số (FM). Biến điệu FM thì được phát minh bởi Edwin Armstrong
năm 1933. Và ông cũng chính là người phát minh máy thu kiểu đổi tần. Còn
biến điệu AM – là một công nghệ phát thanh sử dụng điều chế biên độ, được
phát minh sớm hơn đó là vào năm 1900. Đây là phương pháp truyền âm
thanh qua sóng vô tuyến đầu tiên, hiện nay vẫn còn sử dụng rộng rãi trên
toàn thế giới. Tuy nhiên biến điệu AM không được phát sóng rộng rãi. Mãi
đến năm 1920, biến điệu AM mới được phổ biến hơn, sau sự phát triển
của máy thu thanh. Loại hình phát sóng này tiếp tục thống trị 30 năm tiếp
theo, được gọi là thời đại vàng của phát thanh, cho đến khi truyền hình trở
nên phổ biến năm 1950. Phát thanh AM còn bị thu hẹp do sự phát triển
mạnh mẽ từ biến điệu FM (sử dụng kĩ thuật điều chế tần số), phát thanh kĩ
thuật số. Và có rất nhiều lý do khác nhau dẫn đến việc đó. Ngày hôm nay,
“Lú cùng tổ 4” sẽ cùng đồng hành với giáo sư Nguyễn Ngọc Long để cùng
giải đáp lý do của điều đó và các thắc mắc xoay quanh biến điệu. Không biết
là giáo sư có thể giới thiệu một chút về bản thân không ạ?
- Long: Xin chào mọi người, mình là Bạn Nhong Nè, hiện mình đang là giáo
sư giảng dạy tại trường đại học “Mành Non Xâm”, rất vui được đến với
chương trình để cùng giải đáp các thắc mắc xoay quanh biến điệu.
- Tâm: Hiện nay thì công tác nghiên cứu và giảng dạy của giáo sư vẫn thuận
lợi chứ ạ?
- Long: Dạ vâng, mọi thứ vẫn đang tiến triển tốt đẹp.
 - Tâm: Dạ vậy xin chúc cho sự nghiệp của giáo sư luôn được suôn sẻ và tốt
đẹp, cùng với sức khỏe thật dồi dào để có thêm sức mạnh trên con đường sự
nghiệp trồng người. Và không để tốn thời lượng của chương trình thì chúng
ta bắt đầu luôn nhé!
- Long: Ok (tự trả lời đi).
- Tâm: Vậy thì giáo sư có thể giải thích rõ hơn về khái niệm của hai loại biến
điệu được không ạ? Đầu tiên là biên độ AM ạ?
- Long: Nói một cách đơn giản thì biên độ AM được hiểu là một kĩ thuật được
sử dụng để truyền thông tin qua một sóng mang, biên độ của tín hiệu sóng
mang thay đổi theo biên độ của sóng âm tần theo thời gian, tần số và pha của
sóng mang giữ nguyên không thay đổi. Và biên độ AM truyền âm bằng cách
thay đổi biên độ. Quá trình phát của biến điệu AM có sự khác nhau giữa
ngày và đêm, AM di chuyển bằng sóng âm gần Trái đất vào ban ngày và cao
hơn trên bầu trời vào buổi tối và trong phạm vi hẹp, với giải tần số từ 540
đến 1600 KHz. Với độ rộng băng thông thấp, chỉ từ 9 kHz hoặc 10 kHz. Để
tránh bị nhiễu thì mỗi trạm phải cách nhau ít nhất 9 kHz. Nhưng cùng một
thời điểm có thể có 60 kênh được phép hoạt động.
- Tâm: Vâng vậy không biết rằng là biến điệu AM có dễ bị ảnh hưởng bởi
nhiễu không ạ?
- Long: Biến điệu AM rất dễ nhiễu vì nhiễu ảnh hưởng đến biên độ, đó là nơi
thông tin được “lưu trữ” trong tín hiệu AM.
- Tâm: Qua đó thì giáo sư có thể nói rõ về những ưu và nhược điểm của biến
điệu AM không ạ?
- Long: Đối với ưu điểm thì công nghệ AM rẻ hơn nhiều so với FM và diện
tích bao phủ lớn, băng thông cần thiết cũng nhỏ hơn. Còn nhược điểm thì
chất lượng tín hiệu không tốt bằng FM, dễ bị nhiễu bởi các toà nhà cao tầng,
ít hiệu quả trong việc sử dụng điện năng.
- Tâm: Dạ vâng cảm ơn giáo sư rất nhiều.
(ngưng 2-3s)
2. Hoạt cảnh 2:
Nhân vật:
- Bà: Phương Nhi.
- Cháu 1: Hà My.
- Cháu 2: Huy Khang.
Bà đang ngồi nghe đài đan len, hai cháu đi vào.
- Cháu (cả 2): con chào bà ạ!
- Bà: vào đây ngồi với bà.
- Cháu 1: bà ơi bà đang nghe gì đấy?
- Bà: bà đang nghe nhạc trên đài đó cháu.
- Cháu 2: bà ơi có phải cái đài này sử dụng biến điệu AM để truyền âm đúng
không ạ?
- Bà: đúng rồi cháu của bà giỏi quá!
- Cháu 2: đấy chị thấy em giỏi không?
- Cháu 1: xời! Ba cái đó ai mà chẳng biết. Thế em có biết quá trình phát của
nó như thế nào không?
- Cháu 2: cái đấy thì ai mà biết cho được!
- Cháu 1: chị biết đấy nhá! Biến điệu AM di chuyển bằng sóng âm. Tuy nhiên
thì có sự chênh lệnh giữa ban ngày và buổi tối. Vào ban ngày thì sẽ di
chuyển gần Trái Đất, còn buổi tối sẽ cao hơn trên bầu trời.
- Cháu 2: cái này chị được bố nói cho chứ gì?
- Cháu 1: chứ gì nữa? Em không được bố nói cho nên ghen tị chứ gì? Lêu lêu.
- Bà: thôi thôi hai cháu của bà đều giỏi hết! Thế các cháu có biết ưu và nhược
điểm của nó không?
- Cháu (cả 2): dạ không biết ạ!
- Bà: vậy để bà nói cho nghe nhé! (2 cháu gật đầu) Biến điệu AM sẽ có giá
thành bình dân, dễ tiếp cận và đặc biệt là đã có từ lâu, đã gắn bó với ông và
bà suốt 1 đời người. Tuy vậy thì chất lượng âm thanh hay truyền âm chưa
thực sự tốt, còn dễ bị nhiễu.
Ba bà cháu đang nói thì đài nhiễu, cả ba cùng nhìn về phía chiếc đài. Hết.

SET 3:
1. Dẫn tin:
Biên tập viên: Minh Tâm
Giáo sư: Ngọc Long
 - Tâm: chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu về biến điệu FM. Giáo sư có thể giải thích
thêm về biến điệu tần số FM được không ạ?
- Long: biến điệu FM là kĩ thuật để truyền thông tin thông qua một sóng
mang, tần số của tín hiệu sóng được thay đổi theo biên độ của sóng âm tần,
biên độ đỉnh và pha của tín hiệu sóng mang không thay đổi. FM có hai cách
thức truyền: Cách 1: Thay đổi tần số sóng mang theo tín hiệu cần truyền =>
kỹ thuật điều chế tần số; Cách 2 : Điều chế biên độ của sóng mang theo tín
hiệu cần truyền. Quá trình phát sóng FM tương tự như phát sóng AM, sóng
mang sau khi điều chế cũng được khuếch đại rồi đưa ra An ten để phát xạ
truyền đi xa. Tín hiệu sau khi điều chế thành sóng mang được khuếch đại lên
công suất hàng ngàn Watt sau đó được truyền ra Anten phát . Sóng điện từ
phát ra từ Anten truyền đi trong không gian bằng vận tốc của ánh sáng, sóng
FM có thể truyền đi rất xa hàng ngàn Km và chúng truyền theo đường thẳng,
và cũng có các tính chất phản xạ, khúc xạ như ánh sáng. Phạm vi bắt số rộng
và dải tần số từ khoảng 88 đến 108 MHz. Độ rộng băng thông cao, nằm
trong khoảng 100 kHz đến 200 kHz. Các trạm FM phải phát sóng có tần số
cách nhau ít nhất 100 kHz để chúng không chồng lập và gao thoa lên nhau.
Vì thế có 50 kênh có thể hoạt động tại cùng một thời điểm. Và bởi vì băng
thôn cao hơn so với biến điệu AM nên âm thanh ổn định, vẫn giữ được biên
độ như âm thanh gốc. Bên cạnh đó, tín hiệu FM cònbị ảnh hưởng bởi các rào
cản vật lý. Và thông tin trong tín hiệu FM được truyền qua việc thay đổi tần
số chứ không phải biên độ nên ít bị nhiễu.
- Tâm: qua đó thì biến điệu FM có những ưu, nhược như thế nào ạ?
- Long: về ưu điểm thì chất lượng tín hiệu, âm thanh tốt, ít bị nhiễu. Khả năng
truyền thông dài: FM có khả năng truyền tải sóng điện từ xa, giúp nâng cao
phạm vi truyền tải. FM dễ dàng tổng hợp các dịch tần hơn dịch chuyển biên
độ làm cho việc điều chế kỹ thuật số trở nên đơn giản hơn. Còn khuyết điểm
thì phức tạp và đắt đỏ: Phương pháp FM đòi hỏi thiết bị phức tạp hơn. FM
tiêu tốn năng lượng nhiều, tăng các vấn đề về tiêu thụ năng lượng và bảo trì.
Hệ thống FM hoạt động bằng cách lan truyền đường ngắm do đó vùng thu
FM nhỏ. Băng thông cần thiết lớn : hệ thống FM có vô số dải biên dẫn đến
băng thông lý thuyết của tín hiệu FM là vô hạn.
- Tâm: cảm ơn tiến sĩ. Và hẹn gặp lại tiến sĩ trong những số lần sau của “Lú
Cùng Tổ 4”.
(ngưng 2-3s)
2. Hoạt cảnh 3:
Nhân vật:
- Nvc: Hà My.
- Bán trà đá: Huy Khang.
- Nvp: còn lại.
Hà My cùng các bạn đang ngồi uống nước, nghe đài cùng các bạn. Khang bưng
nước vào rồi đi ra.
- My: tụi mày ơi bài này hay ghê ha! Ngày nào tao cũng chờ đến giờ này để
mở kênh này lên nghe nhạc hết luôn á! Nhưng mà để nghe được bài này
không phải dễ đâu.
- Nvp 1: ê tao cũng thích bài này lắm nè. Mà mày biết sao không, bữa tao mới
biết được rằng, đài này thu phát âm thanh bằng biến điệu FM á.
- Nvp 2: trời tưởng gì. Tao còn biết được quá trình phát của nó như nào nữa
đó. Để t nói cho mà nghe! Sóng mang sau khi điều chế cũng được khuếch
đại rồi đưa ra An ten để phát xạ truyền đi xa. Tín hiệu sau khi điều chế thành
sóng mang được khuếch đại lên công suất hàng ngàn Watt sau đó được
truyền ra Anten phát . Sóng điện từ phát ra từ Anten truyền đi trong không
gian bằng vận tốc của ánh sáng, sóng FM có thể truyền đi rất xa hàng ngàn
Km và chúng truyền theo đường thẳng, và cũng có các tính chất phản xạ,
khúc xạ như ánh sáng.
- Nvp 3: công nhận cái biến điệu FM này nó tốt thật! Vừa có chất lượng âm
thanh ổn định, giữ được biên độ như âm thanh gốc, lại còn ít bị nhiễu.
- My: nhưng mà giá thành nó lại cao lại đòi hỏi thiết bị phức tạp. Mà thôi, có
còn hơn không, dù gì máy này tao cũng được bố mẹ mua cho. Hihi.
- Nvp: mày thì ghê rồi. Sướng nhất mày rồi.
Cả đám cười hô hố. Hết.

SET 4:
1. Dẫn tin:
Biên tập viên: Minh Tâm.
- Tâm: vậy là chúng ta đã đi được hai phần ba quãng đường rồi. Qua đó, ta có
thể thấy được tầm quan trọng của biến điệu trong cuộc sống. Và ngày nay, ta
 vẫn còn đang và sẽ tiếp tục sử dụng nó trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Trong cuộc sống đời thường, không khó để bắt gặp hình ảnh ứng dụng của
biến điệu như xem TV, nghe đài,…
(ngưng 2-3s)
2. Hoạt cảnh 4:
Nhân vật:
- Nv 1: Khang
- Nv 2: Minh
- Nv 3: Hoàng
Ba người đang ngồi xem đá banh, hò reo.
( tự diễn)
3. Hoạt cảnh 5:
Nhân vật: Thảo
Thảo ngồi lái xe, tay bật đài.

SET 5:
1. Dẫn tin:
Biên tập viên: Minh Tâm.
- Tâm: và tiếp theo đây, mình sẽ giới thiệu thêm cho các bạn về khái niệm
kênh truyền thông. Kênh truyền thông là các phương tiện, cơ sở hạ tầng hoặc
công nghệ được sử dụng để truyền tải thông tin từ một nguồn đến một đích
một cách hiệu quả. Đây có thể là các phương tiện truyền thống như truyền
hình, radio, báo chí, sách in, hoặc các phương tiện truyền thông mới như
trang web, mạng xã hội, ứng dụng di động, email, và podcast. Có 3 loại kênh
truyền thông. Đầu tiên là truyền thông đại chúng: Là một quá trình có định
hướng nhằm truyền đạt thông tin đại chúng tới những đối tượng mục tiêu đại
chúng bằng các phương tiện truyền thông đại chúng để phục vụ mục đích đã
được đề ra. Tiếp theo đó là truyền thông cá nhân: Là một trong những kênh
truyền thông có đặc điểm hai chiều, có nghĩa là kênh truyền thông này sở
 hữu sự tương tác, đối thoại cá nhân, kênh truyền thông cá nhân (điện thoại,
tin nhắn nhanh, email,..) để có thể làm tăng mức độ nhận diện thương hiệu
của khách hàng, tạo cơ sở dữ liệu của khách hàng cũ và khách hàng tiềm
năng, khách hàng mục tiêu. Và cuối cùng là truyền thông xã hội (Social
Media Marketing): Là hình thức tiếp thị truyền thông mạng xã hội là phương
thức dựa vào sức mạnh lan tỏa và tương tác mạnh của các mạng xã hội phổ
biến như: Facebook, Youtube, LinkedIn, Blog, Forum,v…v…để truyền đi
thông điệp tiếp thị quảng cáo của bạn. Các kênh truyền thông này rất đa
dạng: Có nhiều loại kênh truyền thông khác nhau, cho phép người sử dụng
lựa chọn kênh phù hợp nhất với nhu cầu và sở thích của họ. Tiếp cận rộng
rãi: Kênh truyền thông có thể tiếp cận một lượng lớn người dùng hoặc khán
giả, từ mọi lứa tuổi và địa điểm trên thế giới. Có tính tương tác: Một số kênh
truyền thông, như mạng xã hội và email, cho phép tương tác hai chiều giữa
người gửi và người nhận thông tin. Hiệu suất chi phí: Một số kênh truyền
thông mới như email marketing và mạng xã hội có chi phí quảng cáo thấp
hơn, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí quảng cáo. Và tiếp theo, chúng ta
sẽ cùng kết nối đến bạn Phạm Ngọc Trai lớp 11T1 để cùng nhau mở rộng
thêm kiến thức về biến điệu.
- Trai:…..
- Tâm: theo bạn thì trong biến điệu AM, đặc tính nào của sóng mang thay đổi,
đặc tính nào giữ nguyên? Và bạn có thể cho biết thêm về phạm vi sóng biến
điệu FM được không?
- Trai: ….
- Tâm: bạn có thể cho mình biết kênh VOV giao thông phát sóng sử dụng biến
điệu AM hay FM? Và một số ví dụ về tần số và bước sóng được sử dụng
trong các kênh truyền thông phổ biến.
- Trai: …
- Tâm: thế còn cách phân chia, cấp phát tần số của một số kênh truyền thông
trên thực tế. Qua đó liệt kê một số tần số phát sóng trên radio Việt Nam, một
số kênh truyền hình của Đài Truyền hình Việt Nam. Từ tần số của các kênh
phát thanh và truyền hình đã liệt kê ở trên, hãy tính bước sóng tương ứng
của chúng.
- Trai: …
- Tâm: cảm ơn bạn rất nhiều. Hẹn gặp bạn trong những số lần sau.
- Tâm: Và thế là chúng ta đã cùng nhau đi tìm hiểu về biến điệu. Cảm ơn mọi
người đã xem và lắng nghe chúng mình. Mọi người có ý kiến hay câu hỏi gì
giành cho chúng mình không? Và xin tạm biệt mọi người, hẹn gặp mọi
người trong số lần sau của “Lú Cùng Tổ 4”. Xin chào và hẹn gặp lại.

_HẾT_