Professional Documents
Culture Documents
Tshivenda Wordlist
Tshivenda Wordlist
Tshivenda Wordlist
1
ṱaha ḽiiti 1 Musidzana o ya vhuhadzi hu si na ndzudzanyo ya Musiwalo o ṱaha madekwe.
vhabebi.
xela ḽiiti 2 Musi tshithu tshi sa vhonali Mbudzi yanga yo xela.
ṱalingwane dzina 2 Muthu ane a vha muṱali Ṅwana uyu ndi ṱalingwane.
tshiḽei dzina 2 Danda ḽine ḽa kokodzwa nga kholomo kana mbelesa Kholomo dzo pana tshiḽei
(phulu)
kulutedza ḽiiti 2 U kulutedza tshithu uri tshi suvhelele Ni tshi vhaḓa lufo ni fhedze ni kulutedze.
tshiphaswi dzina 2 Muroho wa thanga wa u fhedzisela Makhulu vho bika tshiphaswi.
shere dzina 1 Mafhi a sa athu khaṱhesa / vhibva Mafhi aya a kha ḓi vha shere ha athu u swika u
sevhea.
magalangafhasi dzina 3 Mahuyu a no aṋwa nga fhasi ha midzi Mahuyu aya ndi mangalangafhasi.
tshilendele dzina 2 Muthu kana tshifuwo tshi no tshimbila tshi tshoṱhe Mutukana uyu u tou vha tshilendele.
tshinyamadoli dzina 3 Ṋama yo omiswaho, ya otshiwa ya sinḓiwa yo Ndo hwala mbuvha ya tshinyamadoli.
ṱanganyiswa na thebvu
mukoki dzina 2 Ndi nama yo vhengiwaho ya omiswa Makhadzi vho vhenga mukoki wa mbudzi.
tshinange dzina 2 Miroho yo fhambanaho i no bikiwa yo ṱanganyiswa Makhadzi vho bika tshinange.
khwakhwa dzina 3 Ndi mathukhwi a maṱari o omaho ane a shumiswa sa Ni tshi ṱavha muroho ni ṱanganyise mavu na
manyoro khwakhwa.
murula dzina 1 Halwa vhu no ḓiselwa vhakwasha kana khonani Ngei ha Masindi hu na murula.
mapwapwalala/ ḽiiti 3 U sea nga nḓila ine ya sumbedza dakalo vhukuma Afha nḓuni hu pfhala mapwapwalala.
mapyapyalala Afha nduni hu pfala mapyapyalala.
damba dzina 1 Tsheṋe ine ya navha i ḽiwaho nga nguluvhe Nguluvhe dzi khou ḽa damba.
duthwa dzina 2 Ndi muthu a so ngo thanyaho Ṅwana uyu u tou vha duthwa.
danana dzina 1 Ndi muthu a so ngo thanyaho Mutukana uyu ndi danana.
mbodza dzina 2 Ndi vhuswa ho bikiwaho ha si vhibve Masala o bika vhuswa ha mbodza.
ngwaniwapo dzina 3 Mukegulu/mukalaha ane o no lalamesa vhathu vha Mukalaha avha vha tou vha ngwaniwapo.
sokou bebwa vha mu wana
mugobe dzina 2 Munna wa iṱo ḽithihi Munna uyu ndi mugobe.
mushingidzhane dzina 3 Mahatsi ane a shumiswa u luka Vhasidzana vha haḓa mushingidzhane.
zwimba ḽiiti 3 Musi muvhili wa muthu wo kukumuwa wa fhira zwine O luṅwa nga ṋotshi a zwimba khofheni.
wa tea u vha zwone
dzwatata ḽiiti 3 Ndi ṱhafu dzo ḓalelaho dza dovha dza lapfha Mukovhe u na ṱhafu dza madzwatata.
swenda ḽiiti 3 Musi muthu a tshi khou tshimbila nga magona Ṅwana u khou swenda.
2
kanamarahu
tanzhe dzina 3 Ṅwana wa u thoma u bebiwa kha vhabebi vhawe Maṱodzi ndi tanzhe.
swiela ḽiiti 2 Musi hu tshi khou bvisiwa mashika fhasi nga luswielo Ni tshi vuwa ni tea u swiela muṱa.
migwabere dzina 3 Ṱhamu dzi no fariwa nga vhatukana vha tshi bva Vho mu rwa nga migwabere.
mulani kana malisoni
hwaya ḽiiti 3 U ṱanzwa tshithu nga nḓila ya u shumisa maanḓa Ni hwaye muṱa nga bulatsho.
manzhi nahone nga tshithu tshi sa suvheleli
hwihwidza ḽiiti 3 U kokodza tshithu nga nḓila i si yavhuḓi Litshani u hwihwidza ṅwana vheiwe
pwaṱuwa/pyaṱula ḽiiti 3 U kanda tshithu nga nḓila ine tsha sala tshi si tsheena Bola yo kandiwa nga goloi ya pwaṱuwa/
tshivhumbeo Bola yo kandiwa nga goloi ya pyaṱuwa
phiranawe dzina 2 Muthu wa mbeu ya tshisadzini ane a sokou fhira na Musadzi uyu ndi phiranawe.
munna munwe na munwe
bokoṱo dzina 2 Mbudzi ya mbeu ya tshinnani Ni tshi fuwa mbudzi ni fuwe bokoṱo ḽithihi fhedzi.
thophi dzina 1 Mafhuri kana magwaḓi ḽi no bikwa ḽo ṱanganyiswa na Mmawe vho bika thophi.
vhukhopfu
ḓema dzina 1 Nnḓu yo fhaṱiwaho i sa fhele Iḽi ḓema ḽi ḓo fulelewa lini?
tshipofu dzina 2 Musidzana a so ngo yaho ngomani Ni so ngo tsha tshimbila na musidzana wa
tshipofu ha ḓivhi mulayo.
mutshelukwa dzina 2 Musidzana o no fhirelwaho nga tshifhinga tsha u Ṱovhowani o no ḓi vha khomba ya mutshelukwa.
malwa
gungupea ḽiḓadzisi 3 U dzula nga nḓila ine ya si vhe yavhuḓi ha vhonala na Ṅwananyana uyu o dzulagungupea.
zwa nga ngomu nga maanḓa kha vhasidza
vongori dzina 2 Ndi thanda yo omohaho ya dovha ya fheṱiwa kana u Ni so ngo ḓitika nga thanda iyo ndi vongori.
sina
dzwatata dzina 3 Ndi ṱhafu dza mulenzheni dzo ḓalelaho nahone ndapfu Musidzana uyu una ṱhafu dza madzwatata.
luphwaphwa/ dzina 3 Ndi ḽivhele ḽi so ngo khwaṱhaho O bika tshikoli tsha luphwaphwa.
luphyaphya O bika tshikoli tsha luphyaphya.
Muswonḓa dzina 2 Munna mulapfu mudenya o dziaho Rembuluwani u tou vha muswonḓa vhukuma.
tseremuwa ḽiiti 3 U suvha nga lutombo kana vhuredzi Muṱhannga o tseremuwa e bi!
dyambila dzina 3 Ṋowa ine ya wanala thavhani Dyambila ḽo gomba mbudzi tharu.
dzhidzhiriba dzina 3 Munna mulapfu o ḓiimiho wa maanḓa Ho ḓa munna wa ḽidzhidzhiriba.
Matlava dzina 3 Ndi fhethu hune ha vha na ṱhavhela hune mavu a hone Ndo phirimela matlavani.
a dzula o ṋukala
pfheṋe dzina 3 Ndi tshipuka tshi no wanala thavhani kana ḓakani tsha Pfheṋe ḽo tswa mavhele tsimuni.
3
maveve muvhili woṱhe
kupfeṋe dzina 3 Ndi ṅwana wa pfheṋe Kupfeṋe kwo takuliwa nga mme.
mmbwa/mmbya dzina 3 Ndi tshifuwiwa tsha hayani tshine vhathu vha ḓilinda Mmbwa dzi khou huvha.
ngatsho Mmbya dzi khou huvha.
ṱambaṱuwa ḽiṱaluli 1 Ndi muvhala wa khofheni wa muthu ane ha ngo tou Mulalo a si mutswu u tou vha muṱambaṱuwa.
swifhala a dovha a si vhe mutswuku
lutshetshe dzina 2 Ndi ṅwana ane a kha ḓi vha muṱuku a re fhasi ha Mme vha mamisa lutshetshe.
miṅwedzi ya rathi
vhuriha dzina 1 Khalaṅwaha ya ṅwaha hune ha vha hu na phepho Vhuriha hu a rothola vhukuma.
mushidzhi dzina 2 Muroho wa mupo une wa wanala masimuni u no mela Mukegulu vho ka mushidzhi.
tshilimo
muṅwadzi dzina 3 Ndi tshiambaro tsha ṱhohoni Mukalaha vho ambara muṅwadzi.
tshixwatudzi dzina 3 Ndi tshithu tshine tsha shumiswa u rothodza zwiḽiwa Vheani maḓi kha tshixwatudzi.
na zwinwiwa
gulungwa dzina 3 Tshivhumbeo tsha tshitendeledzi Olani gulungwa ḽavhuḓi.
khulungwasote dzina 3 Tshinungo tsha muvhili wa tshithu O piḓea rambo ḽa bva kha khulungwasote.
swaru dzina 3 Muthu wa ḓabaḓaba Musidzana uyu u tou vha swaru.
tshelevhete dzina 3 Musadzi wa u ambesa Musadzi uḽa u tou vha tshelevhete.
ngwazi dzina 3 Muthu ane a ḓiita khunzi Munna uyu u ḓiita ngwazi ya vhaṅwe vhanna.
ṱhuno dzina 3 Ṱhuno ndi ṋama ine ya salela kha mukumba Vhengani ṱhuno yo salaho kha mukumba.
Matuli dzina 3 Makumba a mukukulume Matuli ha ḽiwi.
khwanḓa dzina 2 Mulenzhe wa u kanda wa tshifuwo Ho kanda khwanḓa ya mbudzi.
kokota ḽiiti 1 U fhedzisa tshiḽiwa wa tou swalingedza O kokota vhuswa bodoni.
khwaṱhi dzina 2 Muthu wa zwiito zwi si zwavhuḓi Musidzana uyu u tou vha khwaṱhi.
veveru dzina 1 Muthu wa zwiito zwa vhuḓabaḓaba Mutukana uyu ndi veveru.
pfhuma ḽiiti 3 U vha na thakha kana tshelede nnzhi Munna uyu o pfhuma.
pfhumo dzina 3 Tshishumiswa tsha nndwani Vhanna vha lwa nga mapfhumo.
phoḽa dzina 1 Muthu a sa dini kana o lugaho Musadzi uyu u tou vha phoḽa.
phorelele dzina 2 Musidzana a sa athu eḓela na mutukana Musidzana uyu ndi phorelele.
phoswo dzina 2 U ita vhukhakhi Muthu muṅwe na muṅwe u a ita phoswo.
pfhunzi dzina 3 Muthu ane a gudisa vhaṅwe zwiito zwi si zwavhuḓi Musadzi uyu ndi pfhunzi ya vhasadzi vhoṱhe.
phanzi dzina 2 U vha na mashudumavhi Ṅwana uyu u na phanzi.
panyula ḽiiti 2 U ṱuwa nga u shavha Litshani u sokou kupanyukupanyu vhukati ha
4
vhathu.
kwatzha ḽiiti 3 Tshithu tsho omaho tsha fhedza Mukumba wo oma wa tou kwatzha!
nṱhu dzina 2 Mutshelo muṱuku une musi wo vhibva wa vha mutswu Vhana vha khou ḽa nṱhu.
une wa wanala kha muṱu
mazwilu dzina 2 Mutshelo une wav ha mudala u sa athu vhibva Vhatukana vha fula mazwilu ḓakani.
mulaxwa dzina 3 Mulwadze ane a khou ilafhiwa Maine u ilafha mulaxwa wawe.
muṋunzwu dzina 3 Muri muhulu une wa aṋwa maluvha matswuku ane a Vhasidzana vha fula ṋunzwu.
vha na mutoli u no ḽiwa nga vhathu, ṋotshi na zwiṋoni
nengwa ḽiiti 3 Tshithu tshine tsha silinga Ndi nengwa ṋama ya nguluvhe.
muomva dzina 3 Mutshelo mutete wa maṱari madenya une musi wo Vhafumakadzi vha rengisa miomva.
vhibva makanda a vha ṱaḓa
mvalo dzina 3 Ndi zwipiḓa zwa nga ngomu ha muvhili zwine zwa u Vhana vha maḓuvha ano a vha na mvalo.
kaidza muthu a tshi khakha
ngozwi dzina 2 Ndi labi kana mukumba une wa vha na nnzwa nṋa une Mme vho beba vhana nga ngozwi.
wa shumiswa u beba vhana
mvuko dzina 3 Maṱari ane a shumiswa u thivhela maḓi uri a so ngo Mukegulu vho mvuka gokoko ḽavho.
tevhuwa muthu o hwala gokoko
zhakaṱila dzina 3 Fhethu hune ha vha na mitambo hune ha vha hu tshi Ndo wana vhathu vhoṱhe vha tshi khou
khou tshiniwa na u dzhaiviwa zhavhazhela vhoṱhe nga dakalo.
zhavhazhela ḽiiti 3 U lila muthu a tshi khou tshinatshina nga u pfha Ṅwana u khou hzavhahzela musi a tshi rwiwa.
vhuṱungu
muvoni dzina 2 Fhethu hune ha ṱhavhelwa hone kholomo Ṋama i ḽiwa muvoni.
nnzwa dzina 3 Mukumba wo randiwaho wa ita mabannda masekene a Ni vhofhe nnzwa dzi khwaṱhe.
u vhofha
malwelavanḓa dzina 2 Ndi vhana vho bebiwaho vhe vha vhili, nga tshifhinga Phophi na Muofhe ndi malwelavanḓa.
tshithihi nahone nga mufumakadzi muthihi
bandaulu dzina 2 Musi ṋowa yo katana yo ḓiphomba ya ita thuli Masiari ndo vhona bandaulu musi ndo ya khunini.
tshilikadzi dzina 1 Mufumakadzi o lovhelwaho nga munna Ndo vhona uḽa mufumakadzi wa tshilikadzi
namusi.
shenga ḽiiti 1 Ṅwana ane a thoma u medza mano a ntṱa Ṅwana wa Hangwi ndi shenga.
ṱhase dzina 1 Musidzana wa lunako Thendo u tou vha thase maḓuvhano.
tseramisiamelo dzina 2 Musadzi a sa dzuli vhuhadzi Mufumakadzi uyu u tou vha tseramisiamelo.
dzenganamuḓi dzina 3 Muthu a sa bvi ane a dzula a hayani Mashudu ndi dzenganamuḓi.
5
munamba dzina 1 Vhuswa ha u bikiwa nga mafhi Makhulu vho bika munamba.
vhalavhala ḽiiti 1 Muthu o no sokou amba a so ngo vhudzisiwa Musidzana u yu u ya vhalavhala.
fhafhaḓa ḽiiti 1 Muthu o no amba a eṱhe musi o eḓela Maṱodzi u eḓela a tshi fhafhaḓa vhusiku o eḓela.
goswi dzina 1 Muthu ane a ofha Munna uyu ndi goswi.
phedzi dzina 1 Ṅwana wa u fhedzisela u bebwa muḓini Masala ndi luphedzi ya Hulisani.
phedza dzina 1 Ndi zwifuwo zwa musanda Mutukana a lisaho phedza dza musanda o ṱuwa.
khono dzina 1 Thanda ye kale ya vha i tshi shuma u vala nnḓu Mukalaho vho vhuya na khano thavhani.
sheledza ḽiiti 1 U shela maḓi kha zwimela zwo ṱavhiwaho Maemu u khou sheledza zwimela zwa khotsiawe.
dzedza ḽiiti 1 Musi ḽo kovhela vhathu vho dzula muliloni vha sa athu Ri dzedza ri tshi anetshelwa ngano nga makhulu.
eḓela
fula ḽiiti 1 U bvisa tshithu tsho vhewaho muliloni {khali} Mulalo o fula khali tshivhasoni.
dzimamuḓi ḽiiti 2 U ṱuwa wa ya u alafhiwa kule na hayani Vho–Masindi vho bva dzimamuḓi.
phangami dzina 1 Muthu ane a ranga vhathu phanḓa Vhaḽa mukalaha vha phangami vho ri sia.
biso dzina 1 U lwala ha vhamusanda Vhamusanda vho farwa nga biso.
vhuhwavho ḽiiti 1 Muthu wa u luga a sa funi zwa dzikhakhathi Ṅwana uyu u na vhuhwavho.
ndele dzina 1 Muthu a sa funi mashika Nkhumeleni ndi ndele.
mathuthu dzina 1 Mavhele o kadzingiwaho o ṱanganiswa na nḓuhu Makhulu vho ri kadzingela mathuthu.
philiphise dzina 1 Ndi tshilonda tshe muthu a tou ḓi ṱoḓela Iyo i tou vha philiphise.
thanga dzina 1 Vhathu vha murole muthihi vhathu vhane vha langana Mushudu na Tshilidzi ndi thanga nthihi.
sinda ḽiiti 1 Musi hu tshi khou shuma mutuli na musi Ndo renga musi wa u sinda mavhele
sima ḽiiti 1 u ṱavha tshimela u thoma u imba luimbo Mulalo o sima luimbo
mabokoliko dzina 2 Ndi mavhele o sinaho Naṅwaha makhulu vho kana mabokoliko fhedzi
vhutsha liiti 1 Muthu o no dzulela u semana Mufumakadzi uyu u na vhutsha
mukumbi dzina 1 Halwa vhu no ingwa nga mafula Ndo nwa mukumbi masiari
mavhiḓani dzina 1 Fhethu hune vhafu vha vhulungwa hone Ndo wana vhatukana vha tshi khou haḓa ḓaka
mavhiḓani
ngwaniwapo dzina 3 Muthu we vhathu vha ri vha tshi pfulutshela vha mu Mukalaha uyu ndi ngwaniwapo
wana a hone
dzinga dzina 1 Ndi ṋowa ntswu ine ya penya I sa lumi Ndo vhona dzinga namusi thavhani
tsikuhuvhili dzina 2 Ndi ṋowa ya thoho mbilu Ṅwana o lumiwa nga tsikuhuvhili.
6
vuledza ḽiiti 1 Musi muthu o fhedza zwine a khou ita Mukhulu vho vuledza kudima kwavho.
nyamungozwa dzina 3 Muhulwane wa domba Nyamugozwa o laya vhasidzana.
nyamatei dzina 1 Muhulwane wa khomba Vhasidzana vha laiwa nga nyamatei.
mutei dzina 1 Musidzana a ne a khou imbelwa zwezwo Mutei u do kama maḓautsha.
tshivhambo dzina 2 Nnḓu ine ha imbelwa khayo dzikhomba Musanda vho fhaṱa tshivhambo tshiswa.
mudzadze dzina 1 Mufumakadzi ane a kha di tou bva u beba Vho-Maria ndi mudzadze.
mbava dzina 1 Muthu ane a tswa Mulalo ndi mbava.
madzhinda dzina 2 Vhana vhatukana vha musanda Musanda hu na madzhinda manzhi.
tshilendele dzina 2 Ndi muthu ane a tshimbila a ethe Mulume vha tou vha tshilendele.
mulisa dzina 1 Muthu o no thogomela zwifuwo Mbulungeni ndi mulisa wa phedza dza musanda.
luvhundi dzina 1 Ndi mavu o ṱanganiswaho na mapfura a no dodzwa Vhatei vho ḓodzwa luvhundi muṱanani.
kha vhatei musi vha tshi bva vhushani
tshidakwa dzina 1 Muthu ane a dzula o kambiwa Malume wa Zwoluga ndi tshidakwa.
ḽikhambi dzina 2 Muthu ane a funesa nama Azwihangwisi ndi ḽikambi.
tshiendeulu dzina 2 Fhethu hune ha vhulungwa vhathu vha musanda Ndo vhona vhida ḽa khosi tshiendeulu.
gomelelo dzina 1 Ṅwaha une ha sa vhe na mvula, zwimela na zwipuka Mahola ho vha na gomelelo.
zwa fa
dzolokwe dzina 3 Ndi nanga I no konesa u ilafha Vho- Masindi ndi dzolokwe.
mukwasha dzina 1 Ndi muṱhannga ane a khou ḓa u mala musidzana afho Tshanduko ndi mukwasha wa vho- Raphalalani.
muṱani
tsiwana dzina 1 Ndi ṅwana o lovhelwaho nga vhabebi vhoṱhe Mpho ndi tsiwana.
khombe dzina 1 Ndi munna a si na musadzi Mudzulatsini wanga ndi khombe.
thovhela dzina 1 Ndi mahosi a musanda Thovhela vho-Mphephu ndi muthu wa vhathu.
muselwa dzina 1 Musidzana ane a khou ḓi bvaho u vhingwa Mulalo ndi muselwa wa Nndwakhulu.
dzunde dzina 1 Ndi tsimu ya musanda Dzunde ḽi khou limiwa nga vhasiwana vha
muvhundu wa Thondoni.
museni dzina 1 Ndi tsimu ya hayani Makhulu vha khou lima museni.
khobvu dzina 1 Ndi muthutho u no vha hone musi ho bikiwa mafhuri Mafhuri aya a na khobvu i no ḓifha.
mashubini dzina 2 Ndi fhethu hune vhathu vha vha vha tshi dzula hone Fhaḽa seli ndi mashubini a ha Mashau.
kale kale
dzingandevhe dzina 2 Ndi muthu ane nḓevhe dzawe dza si tsha pfa Mashudu ndi dzingandevhe.
mudabe dzina 1 Muthu ane a thogomela vhatukana musi vhe ngei Maemu ndi mudabe wa Zwoluga.
murunduni
7
zwanga ḽisala 1 Ndi ḽisala ḽisumbavhune, ḽi sumba mune wa tshithu Zwikoli zwanga zwo vhibva
mulamboni ḽibulafhethu 1 Fhethu hune ha vha na maḓi Hangwi o ya u ka maḓi mulamboni
vhuongeloni dzina 1 Fhethu hune vhulwadze ha alafhiwa hone Mulalo o valelwa vhuongeloni ha Tshilidzini
lushie dzina 1 Ṅwana ane a kha tou bva u bebiwa Mashudu u na lushie lwa mulovha
Muhoṱa dzina 1 Muthu ane a dzulela u lwala Mulalo ndi muhoṱa
khusha dzina 1 Ndi muthu ane a ḽesa Maemu ndi khusha
tshiswitulo dzina 1 Zwiḽiwa zwine zwa ḽiwa nga madekwana Muṱa wo kuvhangana hu khou ḽiwa tshilalelo
mageḓa dzina 2 Ndi khuni dzi no reḓiwa dzi so ngo oma Mme vho ya u reḓa mageḓa thavhani
maphinde dzina 1 Muthu ane a vha na mano o phiringaho Mpho u na maphinde
tshimeno dzina 2 Muthu ane maṋo awe mavhili a phanḓa ha ngo Tshivhidzo u na tshimeṋo.
kwamana
manzelu dzina 1 Maḓi a no wanala kha mutuku musi wo vhila Ndaedzo o bika vhuswa nga munzelu.
pfunzi dzina 1 Musidzana ane o no fhiraho kha u vha mutei ane khou Musi ndi mutei Mpho o vha a pfunzi yanga.
gudisa vhatei mulayo
pomoka ḽiiti 1 Musi u tshi ambelwa tshithu uri wo tshi ita ngeno u so Mulalo o pomoka Zwoluga uri u funanana na
ngo tshi ita Mulindakhotho.
sinyuwa ḽiiti 1 Ndi musi muthu o dinalea Mbulungeni o sinyuwa a rwa mufumakadzi wawe.
thungamamu dzina 2 Musidzana ane a khou thoma u thunga maḓamu Shonisani ndi thungamamu.
tsetshela dzina 2 Zwiḽiwa zwi no ḓa na vhakekugulu musi vho ḓa u Vhakegulu vha khou dzudzanya tsetshela ya
vhona ṅwana o bebiwaho muṱani ṅwana wa Mbulungeni
tshisese dzina 1 Vhuswa vhune ha bikiwa ha shelwa mase manzhi Makhulu vho bika tshisese namusi
vivho ḽiiti 1 Muthu ane a sa fune tsha muṅwe tshi tshi naka Vhangani u na vivho kha murathu wawe
gosha dzina 1 Mukegulu kana mukalaha a sa fhirwi nga vhulwadze Vho-Masindi vho no tou vha gosha
tshifhango dzina 1 Matombo matshena o no wa musi mvula I tshi khou na Ṋamusi yo na na tshifhango
tshivhimbili dzina 1 Ndi munna wa muloi Vho-Mabidi ndi tshivhimbili.
ntangiwakugala dzina 3 Muthu we vhathu vhanzhi vha mu wana musi vha tshi Mukalaha hafha vh tou vha ntangiwagugala.
bebwa
khwanyamiti dzina 3 Ṅwana ane a funesa u gonya muri Nndwakhulu u tou vha khwanyamiti.
ṅangakhadzi dzina 3 Mitalotalo i no bva kha muthu u sumbedza uri o aluwa Thafu dzanga dzo bva nangakhadzi.
mapfangannyi dzina 2 Tshelede i no thoma u bviswa musi muthu a tshi mala Ndanganeni o bvisa mapfangannyi ha Khosa.
vongovhiḓa dzina 3 Musidzana a si na mikhwa a re na vhuaḓa Zwoluga u tou vha vongovhiḓa.
ṱhuvhule dzina 2 Mavhele o toholiwaho o lindelaho u sindiwa a ita Makhulu vhoṱanzwa ṱhuvhule uri vha kone u isa
vhukhopfu tshigayoni matshelo.
8
ṱhalane dzina 1 Mavhele o no sala a tshi dobedzwa nga murahu ha Mukhulu vha khou ṱala ṱhalane.
musi ho no kaniwa
Vhina ḽiiti 1 Muthu o gumaho u aluwa Mulalo o vhina a nga kha ḓi vhingwa.
tshilombe dzina 1 Muthu ane a dzula a tshi khou imba Ṅwananyana uyu u tou vha tshilombe.
pheleha dzina 2 Ṅwana o tshinyalaho lwa u bva nḓilani Muḓuhulu wa Vho-Phophi u tou vha pheleha ya
mutukana.
tshiṱamboni ḽibulafhethu 2 Fhethu ho dzumbaho hune ha vha mulamboni hune ha Khotsi a Mashudu vho ya tshiṱamboni.
tambala vhathu vha vhanna fhedzi
mmvi dzina 1 Mavhudzi matshena a anzelaho u bva kha vhathu Nkhumeleni u na mmvi.
vhahulwane
tshivhotshwa dzina 2 Muthu o valelwaho dzhele Mulalo ndi tshivhotshwa tsha Maṱatshe
mutshelukwa dzina 2 Musidzana o lengaho u malwa a vhu ya fhirelwa nga Londani ndi mutshelukwa
tshifhinga
masheleni dzina 1 Ndi thanga dza mafhuri musi dzo hadzingiwa ha Muofhe u khou sevha nga masheleni
sevhiwa ngadzo
sevha liiti 1 U vhudza muthu mafhungo e a vha a sa a divhi Zwoluga wa mu sevha mafhungo u a amba
muladza dzina 1 Ndi vhuswa ho salaho nga madekwana hu tshi ḽiwa Mulalo u khou ḽa muladza
akhamala Liiti 1 Ndi musi muthu a tshi khou mangala Ndo akhamala musi Takalani a tshi bvelela
ananyisi dzina 1 Ndi nyala Ndi rengisa ananyisi na maṱamaṱisi
babaria dzina 2 Muthu wa tshiḓahela Mpho u tou vha babaria
balavhukoko dzina 3 Ndi gunwe Balavhukoko ḽanga ḽo vhaisala
bufhomurutshe dzina 3 Ndi helikhophutha Ndi khou ya Durban nga bufhomurutshe
Ndi khou humbela bugupfarwa ndi yo ṅwala
bugupfarwa dzina 2 Ndi thesitebugu tshuṅwahaya
9
fogola ḽiiti 2 Muthu a tshi khou lwalwa Nkhumeleni u khou fogola.
fobvu dzina 2 Muthu ane a tswa Vho dzhelelwa nga fobvu.
galatshane dzina 2 Muthu ane a vha na vhufhura Muṱhannga houḽa ndi galatshane.
gaga dzina 2 Ndi mutshelo u so ngo vhibvaho Ṅwana u khou ḽa gaga ḽa ḽingo.
gonobva dzina 2 U bvafha Ṋamusi ndo vuwa ndi na gonobva.
gonyongo dzina 2 Denga ḽa mugayo O hwala gonyongo ḽa mugayo.
gwagwagwa ḽinyanyu 3 U ṱangana na muthu Ndo tou gwagwagwa nae moloni wa Thavhani.
hona ḽiiti 2 U khiela vothi Mpho o mbo ḓi hona vothi.
khangamutupo dzina 3 Ṅwana o daho na mme awe vhuhadzi Ndi ene ula ṅwana wa khangamutupo.
kekea ḽiiti 2 U sea u nga khuhu Tshifhiwa u tou kekea musi a tshi sea.
danga dzina 1 Nnḓu ine kholomo dza eḓela khayo Danga ḽa kholomo.
ḓihwa ḽiiti 2 Musi muthu a tshi khou ḓivhiwa U naka a hu fani na u ḓihwa.
deri dzina 1 Fhethu hune kholomo dza hamelwa hone U khou kulumaga deri.
gudedzi dzina
Fhethu hune mutshudeni a funziwa hone u gudela
1 mushumo U dzhena gudedzini ḽa Venḓa.
gwangwangwa dzina 2 Tshithu tshine tshi si tsha shuma Laṱani gwangwangwa heḽi.
kholwa dzina 2 Munna o ṱuwaho a ya makhuwani a sa tsha vhuya Khotsi a Maṱodzi vho kholwa.
khundavhalai dzina 2 Ṅwana a sa thetshelesi musi a tshi laiwa U tou vha khundavhalayi.
10
Khungumuṱavha yo ḓiswa tsini na nnḓu nga
khungumuṱavha dzina 2 Muṱavha musekene mvula.
Mpheni tshikete tshanga tsha muvhala wa
khwivhilu ḽiṱaluli 3 Muvhala mutswuku khwivhilu.
Vho bvisa kosekose uri vha lifhe mulandu
kosekose dzina 2 Tshelede thukhu Ine ya bvisiwa musanda musanda.
U ṱanza ha ṅwana muṱuku Ṅwana o mbo ḓi kovhola musi mme awe vho
kovhola ḽiiti 1 mutakula.
kwangwala ḽiiti 2 Muthu o no ḓowela vhuṱungu Masindi o no tou kwangwala.
kwengeledza ḽiiti 3 U luvhelela muṅwe muthu Ro tou mu kwengeledza uri a swike hafha.
ḽiswuhana dzina 1 Muthu wa Muṱhannga Ndi ḽiswuhana ḽa ha Booi.
totoya dzina 2 Nḓuhu dzi sa athu vhibva U khou ḽa matotoya.
Ḽara dzina 1 Ṅwedzi wa vhu fuminthihi kha ṅwaha O ṅwala mulingo nga Ḽara.
axennde dzina 3 Muimeleli wa zwa milayo kana vho ramilayo U ḓo tea u wana axennde uri mulandu u fe.
Vho-Makhadzi vho dzula murunzini na vho-
maiwashe dzina 2 Mme a khosi maiwashe.
makombikombi dzina 2 Nḓila yo songanaho O ḓa nga nḓila ya makombikombi
luphwaphwa dzina 3 Zwikoli zwi so ngo vhibvaho Takalani o mpha tshikoli tsha luphwaphwa.
zwiendedzi dzina 2 Goloi dzine dza endedza vhathu Vho ḓa nga zwiendedzi zwivhili.
Maipfi o shumisiwaho zwi siho mulayoni musi muthu Vha so ngo shumisa vhutswamaipfi musi vha
vhutswamafhungo dzina 3 a tshi khou nwala bugu kana asainimente ṅwala asainimente yavho
shomo dzina 2 Ṅwana ane a fana na khotsi awe Takalani u tou vha shomo ḽa khotsi awe
shaya ḽiiti 2 Muthu ane asa vhe na tshawe Mpho u a shaya
11
teketela ḽiiti 2 Muthu a tshi khou semana Vho-Masindi vho vha tshi khou teketela
thakha ḽiiti 2 U rwa tshithu nga thanda tshire ntha O thakha maswiri
tshihole dzina 2 Muthu ane asa kone u tshimbila kana u amba Mpho ndi tshihole kana muholefhali
A hu na muthu ane a khou nthusa, ndi tou vha
woga dzina 2 Musi muthu a eṱhe muima woga.
tshivhonelo dzina 2 Zwiliwa zwino bikiliwa vhatukana vho ya mulani Ndi ḓuvha ḽa u isa tshivhonelo namusi.
tshivhambo dzina 2 Ndi hune ha imbelwa hone khomba U khou swiela tshivhambo.
mahodzhane dzina 2 Mitalo ino bva kha lukanda musi hu vhuria O bva mahodzhane kha milenzhe.
mahandana dzina 2 Mafhungo a sa pfali Mpho u khou tou amba mahandana fhedzi.
12
mbuyavhuhadzi dzina 3 Musadzi o ṱalaho munna wawe a vhuya hayani Ndi uḽa musadzi wa mbuyavhuhadzi.
muhalivho dzina 1 Ndi khaladzi a munna kana Mufumakadzi wa khaladzi Ndo ḓa na muhalivho wanga.
ṋenya ḽiiti 2 Muthu ane a tshimbila nga u ongolowa Thendo o ḓa a tshi tou ṋenya.
pamba ḽiiti 2 U hadzima tshelede kha muṅwe Ndo pamba tshelede kha Mpho.
sambelo dzina 2 Ndishi ya u tambela Ndo tambela kha sambelo.
tshiila dzina 2 zwithu zwine a zwongo tendelwa u itiwa U dzula munamgoni wa nnḓu ndi tshiila
tshitovhosakhombe dzina 3 Ndebvu dzine dza mela nga fhasi ha mulomo O medza tshitovhosakhombe.
13
Musi muthu o vheula mavhudzi a matungo a sia a
tshiundu dzina 3 vhukati. Takalani o vheula tshiundu.
tyetyenea ḽiiti 3 Musi muthu a tshi khou sea nga maanḓa/ntha O vha a tshi khou tou tyetyenea.
ṱwa ḽiitisa 3 Musi muthu a tshi khou ita tshithu ḓuvha ḽoṱhe O ṱwa a tshi lila.
vengo dzina 2 Muthu ane a vhenga munwe Tshifhiwa una vengo kha Mpho
vhifhelwa ḽiiti 2 Muthu o kwataho Lufuno o vha o vhifhelwa tshothe
vokovoko dzina 3 Tshifhaṱo tshine a tsho ngo fhaṱiwa tsha kwaṱha Nnḓu ya hone i tou vha vokovoko.
vuva ḽiiti 2 Ṋama yo sinaho Nama heyi yo vuva.
voḓa dzina 2 Musidzana wa musanda Heḽi ndi voḓa ḽa Ha-Ramovha.
vili dzina 2 Feisi ine muthu a rwa ngayo muṅwe O mu rwa nga vili ḽithihi a wela fhasi.
zhota ḽiiti 3 U ṱafuna nga u ṱavhanya O zhota nama yoṱhe.
zwala ḽiiti 2 Musi muthu a tshi khou ṱavha muroho O zwala muroho wa mutshaini.
zwimuṋemuṋe dzina 3 Maḽegere o fhambananaho O vhuya na zwimuṋemuṋe ḓoroboni.
Masindi ha ṱoḓi u kaidzwa ngauri u na
zwiṅalaṅala dzina 3 Muthu asa lengi u sinyuwa zwiṅalaṅala.
dada ḽiiti 2 Muthu a sa ḓivhi uri a ite mini O vha o ḓa ḓa vhukuma.
14
bwerepwere dzina 3 Munna wa goswi Munna uyu ndi bwerepwere.
bwanda ḽiiti 3 U guma O bwanda mafhi oṱhe.
dambi dzina 2 Zwithu zwi sa tendisei Ndi uḽa munna wa u ita madambi.
dakaila ḽiiti 2 Muthu a tshi khou balelwa u fema O vha a tshi vho tou dakaila.
15
vhathu.
Zwo luga u ḓi ita a tshi bula mibvumo ya
bailabiala dzina 2 Ndi mubvumomu u no bva bailabiala.
Vhaṱhannga vha Univen vha tamba bola nga
bola dzina 1 Ndi gumba ḽo itelwaho u rahiwa kana u tambiwa tshifhinga tsha u awela.
Ndo vhona uḽa ṅwana wa zwiito zwa dithu li sa
dithu dzina 3 Ndi muthu munwevho ane a ita zwi soliseaho ḓivhelekani.
ḓula dzina 2 Ndi tshikhokhonono tshi re na gwati na phaḓi Ndo bvisa ḓula maḓini.
Makhulu vho vhudza ṅwana wavho uri kha elelwe
zwe vha vhuya vha mu vhudza nga ha u tshimbila
elelwa dzina 2 U humbula vhusiku.
Makhulu vho enda vha tshi vhudzisesa vhathu
enda ḽiiti 1 U tshimbila arali vho vhona khuhu dzavho.
Muofhe uri mavhengeleni a zwiambaro vha a
edzisa ḽiiti 2 U lingedza tendeliwa uri vha edzise zwiambaro.
Makhulu vho renga maḽegere a vhana vha
engedza ḽiiti 2 U andisa engedza nga u renga na makipukipu.
founu dzina 1 Ndi luṱingo/ tshithu tsho itelwaho u founa Mulanga o xedza founu badani ya u ya kerekeni.
funga ḽiiti 1 U vhaisala ha tshikunwane tsha bva malofha Vele u ḓifunga mulenzhe.
funguvhu dzina 2 Tshinoni tshihulu Funguvhu ḽo ḽa khukhwana dza makhulu wanga.
fanywa ludadadzo 3 U lingedza Ni so ngo vhuya na fanywa na ya tsimuni.
fobvu dzina 1 Ndi muthu wa mbava a no tswa Masindi ndi fobvu o wanala o tswa maḽegere
farwa ḽiiti 2 U waniwa Malume vho farwa vho rwa mufumakadzi wavho
fanyisa ḽiiti 1 U vhambedza Mutukana uyu ndi mu fanyisa na vhana vha
16
malume anga.
fagi dzina 1 Ndi gumbu ḽihulu ḽo itelwaho u shelwa zwithu Nthutheni o ka maḓi a ḓadza fagi.
Ndi lupuse lwa ḓiraga lwa u daha. Lu a wanala lwo
fola dzina 1 gidelwa na kha lupaipi. Makhulu vha khou daha fola.
gamela dzina 1 Ndi tshipuka tshine kha thunda tsho hwala gumbu Makhulu vho renga gamela u bva Botswana.
Mavhungu o khou ṱoḓa gamu uri a kone u gama
gamu dzina 1 Ndi tshithu tsha u dzudzanya mavhudzi mavhudzi.
Makhulu vho goda thundu dzavho dzoṱhe
goda ḽiiti 2 U bvisa kana u dzhia. mulovha.
Lindelani u ri lukokola lwa Masindi lu khou mu
gogona ḽiiti 1 U ṱhavhiwa gogona.
Hangwani u khou gera makhulu mavhudzi.
gera ḽiiti 1 U bvisa / hu nga vha mavhudzi
Nkhumeleni o dzula guḓani ngauri u khou shavha
guḓa dzina 1 Fhethu ho khudaho u rwiwa.
Shandukani u khou hama kholomo dza makhulu
hama ḽiiti 1 U bvisa mafhi hu nga vha kha kholomo wawe.
holedza ḽiiti 2 U sa amba zwavhuḓi Tshavhuḓi o wa thama yawe ya mu holedza.
Mutondi uri molomo wawe u a hwasa musi a tshi
hwasa ḽiiti 2 U sa suvhelela. ḽa tsuma dza magaga.
Malume wanga vha hwenya luṅwe musi vha tshi
hwenya ḽiiti 2 U tshimbila nga u ṱavhanya ya mushumoni.
hwesa ḽiiti 2 U vheiwa ntha ha ṱhoho hu nga vha gokoko. Mulanga o hwesa makhulu tshigubu tsha maḓi.
hanya ḽiiti 2 U tshila Makhulu vho hanya miṅwaha ya ḓana.
17
Bammbiri ḽi no sumbedza maḓuvha a ṅwaha na
khalenda dzina 3 dziholodei Vele o vhuya na khalenda tshikoloni.
Kholomo dza makhulu wa Murangi dzo ḽa
kholomo dzina 1 Tshipuka tshihulu tsha mananga na milenzhe miṋa mavhele.
U thusa muthu wa mu bvisa kha thaidzo nga u tou Tshisikhawe o khuthadza Malindi sa izwi o
khuthadzo ḽiiti 1 amba nae. lovhelwa nga makhulu wawe.
lulimi dzina 1 Muraḓo wa muvhili u re vhukati ha mulomoni Mashudu uri lulimi lwawe lwo swa nga tie.
ovhola ḽiiti 2 Ndi u bvisa makanda. Makhulu vha khou ovhola mphwe.
Vhagudiswa vha tshikolo tsha Mutshipisi nga
Ḽavhuna dzina 3 Ndi ḓuvha ḽa vhuna kha vhege Ḽavhuna vha tamba bola.
Khaladzi anga uri u do vhuya nga ṅwedzi wa
Ḽara dzina 2 Ndi dzina ḽa ṅwedzi wa vhufuminthihi. Ḽara.
Ṅwedzi uyu ndi ṅwedzi wa Luhuhi hu na mvula
Luhuhi dzina 1 Ndi dzina ḽa ṅwedzi wa vhuvhili kha ṅwaha. nnzhi.
Mutukana o lamba u dzhia tshelede kha malume
lamba ḽiiti 1 Ndi u hana tshithu nge vha thoma vha mu rwa.
Vho-Mutsepe vho lambedza tshikolo tsha Hanani
lambedza ḽiiti 2 Ndi u fha vhane vha khou shaya. nga u vha fhaṱela mabunga.
lwala ḽiiti 2 Ndi u sa takala ha muvhili wa muthu Makhulu vha khou lwala mukhushwane.
Mulalo o laedza makhulu uri vha vhudze ṅwana
laedza ḽiiti 2 U rumela u fhiriselwa tshithu kana thundu uri a bike vhuswa ha mavhele.
linda ḽiiti 1 U tsireledza Vele u shuma u linda tsimu ya musanda.
U sa vha na mikhwa ya vhuḓi/ u ita zwithu nga nḓila
lemala ḽiiti 1 ine wa funa Ṅwana wa malume anga o lemala.
ngano dzina 1 Ndi nganetshelo dzine dza anetshelwa vhana nga Makhulu vha anetshela vhana ngano nga
18
madekwana vho dzula tshivhasoni madekwana.
ngade dzina 1 Ndi fhethu hune ha ṱavhiwa miroho kana mitshelo Mutukana o lima ngande ya miroho.
Makhulu vho ri u lwala vha ya ha ṋanga u
ṋanga dzina 2 Ndi muthu o no alafha malwadze ilafhiwa.
Musandiwa u ḓo vhuya nga ṅwedzi wa
Nyendavhusiku dzina 3 Ndi dzina ḽa ṅwedzi wa u fhedzisa kha ṅwaha. Nyendavhusiku.
Ndi tshilidzo tshine tsha itiwa nga thanda yo
vhaḓiwaho tsha ombelwa mukumba nga nṱha une wa Makhulu vha lidza ngoma musi tshikona tshi tshi
ngoma dzina 1 lidziwa. lila.
Ndi ṋaledzi khulwane ine ya bva vhukovhela ya
masase dzina 1 kovhela musi ḽi tshi tsha Phuluso u ri o vhona naledzi masase.
Ndi thinwaipfi ya muambo ine ya sumbedza nyito ine Vhana vho fhiwa tshunwahaya ya u ṅwala maiti a
maiti dzina 1 ya khou bvelela. Tshivenḓa.
Ndi kuambele kwo dzumbamaho kune kwa
mirero dzina 1 tshimbilelana na tshenzhemo ya vhutshilo Mirero ya Tshivenḓa i ya tsivhudza.
ṋowa dzina 2 Ndi tshikokovhi tshi si naho milenzhe Mulanga o lumiwa nga ṋowa kha mulenzhe.
Ndi muraḓo wa muvhili une wa thusa u fema, muraḓo
ningo dzina 1 uyu u wanala khofheni Vele o swotowa ningo nge a wa nṱha ha muri.
ṋaṋa ḽiiti 3 Ndi musi nyito i tshi khou hulela Vhulwadze ha makhulu ho ṋaṋa vhusiku.
Ndi mutsheṱo wo fhaṱwaho nga mavu, hune ha dzula
guvha dzina 1 vhathu Makhulu vho dzula nṱha ha guvha
Ndi u ṱutshela tshithu kana u fhedza tshifhinga Vhatendi vhanzhi vho gunea nga u funesa zwa
gunea ḽiiti 1 tshilapfu u si tsha tshi ita. shango.
gaba ḽiiti 1 Ndi u humisa zwiḽiwa kana u ṱanza Malume vho ri u ḽa munamba vha gaba.
U tevhuwa ha musi zwithu zwo ḓalesa. Nkho ya maḓi yo hwalwaho nga Seani i khou
19
gaba.
aravhela ḽiiti 1 Ndi u ḓivala tshifhaṱuwo nga nguvho wo vala uri u hu Ntevheleni u khou lwala, makhulu vha ri kha
sa dzhene muya musi u tshi khou fema mutsi wa muya aravhele u ḓo fhola
kana mushunga wo vhiliswaho.
akhamala ḽiiti 2 Ndi u mangala Tshifhiwa u khou akhamala, musi makhulu vha
tshi vho vhuya vha so ngo renga tshithu
mundendeni.
U vula mulomo kanzhi zwi tshi itwa nga u neta kana
alamula ḽiiti 1 khofhe Mulalo u khou alamuwa u na khofhe.
bada dzina 1 Ndi fhethu hune ha tshimbila vhathu kana goloi Goloi dzo ḓadza bada ya u ya Ṱhohoyanḓou.
bodo dzina 1 Ndi tshishumiswa tshi no shuma u bika. Masindi o renga bodo khulwane ya u bika halwa.
baḓama ḽiiti 2 U shuvhama nga thumbu fhedzi u so ngo fara khofhe Munzhedzi o badama kha thovho.
ganama ḽiiti 1 Ndi u lala nga muṱana tshifhaṱuwo tsho sedza nṱha Mutukana o ganama mahatsini uri u pfa o neta.
alamela ḽiiti 2
Ndi musi khuhu yo dzula nga nṱha ha makumba Khuhu i khou alamela makumba ayo.
aliṱare dzina 2 Ndi hune mufunzi a funza o ima hone kerekeni Takalani u khou phumula alitare.
20
bemu dzina 1 U gera mavhudzi wa sia maṅwe. Raulisa o gera bemu.
Mpho o tou binalala musi a tshi khou tshimbila
binalala ḽiiti 2 U kwatamela fhasi
birima dzina 2 Mukapu une wa shumiswa u tomba halwa Vho Tshinakaho vha khou bika birima
biselo dzina 2 Fhethu hune ha fhiselwa hone bodo U khou fhisa bodo mabammbiri biseloni.
Vhafuwi vha na biso.
biso dzina 1 Ndi vhulwadzwe
bomowa ḽiiti 2 U ṅwata nga tshipiḓa tshihulu O tou bomola vhuḽa vhurotho.
U pembela nga murahu ha musi ho itea zwithu
dakalo dzina 1 zwavhuḓi Ho ḓala dakalo.
ḓaleḓale dzina 2 Fhethu hune ha laṱiwa hone mashika Laṱani makanda a khavhitshi ḓaleḓaleni.
danze dzina 2 Mahatsi madenya malapfu O hada danze.
Ho itea madembe kerekeni musi mulwadze a tshi
ḓembe dzina 2 Zwithu zwine zwa mangadza vhukuma rabelelwa a fhola.
Takalani o devha nḓuhu
devha ḽiiti 1 U kwasha tshithu
ḓifha ḽiiti 2 Mutshelo kana tshiḽiwa tshi re na swigiri Ḽinngo heḽi ḽi khou ḓifha
Mugudiswa u ita ḓivhazwakale tshikoloni nga u
ḓivhazwakale dzina 3 Zwithu zwo iteaho kale phasa thero ya mbalo o wana maraga dzoṱhe.
ḓowela ḽiiti 2 Musi muthu a tshi vho ḓivha tshithu O no tou ḓowela u reila nga u ongolowa.
dubisa ḽiitisa 2 U vhanga buse Tshifhiwa o ri a tshi takusa goloi a dubisa buse.
ḓuḓumela ḽiiti 3 U ima nga zwikunwane O tou ḓuḓumela uri a kone u vhona musi hu tshi
21
khou tshiniwa malende.
dzangalelo dzina 3 U vha na lutamo lwa ita tshithu Ha na dzangalelo ḽa u vhala bugu.
dzekiso dzina 2 Musadzi ane a mbiselwa munna kana vhafuwi Vho-Tshavhungwa ndi musadzi wa dzekiso.
dzema dzina 1 Zwiito zwine muthu o ḓowela u zwiita Konanani u na dzema ḽa u sema mme awe.
dzidzivhala ḽiiti 2 Musi muthu o ṋoka kana o fhelelwa nga muya Ṅwana o wela fhasi a dzidzivhala.
Tshifhiwa o dzika vhukuma nga murahu ha u
dzika ḽiiti 1 U fholisa muya semiwa nga muzwala wawe.
Rendani o hana a dzungudza na ṱhoho.
dzungudza ḽiiti 2 U hana nga ṱhoho
dzwala ḽiiti 3 Musi kholomo i tshi vha na ṅwana Mbudzi yanga yo dzwala mulovha.
farafara ḽiiti 2 U fara tshithu lunzhi lunzhi O vha a tshi khou farafara vhurotho vhengeleni.
fogola ḽiiti 2 Musi muthu a tshi khou lwala Zwoluga u khou fogola.
fungula ḽiiti 2 Musi muthu a tshi khou fhungudza khuni tshivhasoni O fungula khuni tshivhasoni.
Vhuswa vhunzhi
gaku dzina 1 O la gaku lothe la vhuswa
Muthu ane a shuma makhuwani a tshi vhuya hayani
garaba dzina 2 ndi garaba Vuledzani ndi garaba
O nemela gungwa
gungwa dzina 2 Ndi tshikepe
gwademela ḽiitela 3 U rabela Ndi gwadamela Mudzimu a tshilaho
hanedza ḽiiti 2 Musi muthu asa khou tenda uri o ita tshithu O hanedza uri o rwa nwana
hangwisa ḽiitisa 2 Musi muthu o u itisa uri u hangwe. O hangwisa takalani bugu yawe.
22
hanyisa ḽiitisa 2 Musi muthu o tshidza munwe. O hanyisa mukegulu
huṱa ḽiiti 1 U tambisa muṅwe nga tombo O mu huṱa muṱana nga tombo
khothoni ḽibulafhethu 2 Ndi hune muthu o tshinyaho kana o fariwaho aya hone Takalani u khothoni
khombathivhingwi dzina 3 Khomba i so ngo maliwaho Mulalo ndi khombathivhingwi
Nkhumeleni ndi khundavhalai.
khundavhalai dzina 3 Muthu a sap fi musi a tshi laiwa
Takalani o bika mathuthu.
mathuthu dzina 2 Mavhele o omisiwaho a kadzingwa.
muḓuhulu dzina 2 Ṅwana wa khaladzi Tshifhiwa o tuwa na muḓuhulu wawe.
lugu dzina 2 Muroho wa vhuṱari ho itaho matsharatshra u no vhavha
Ni tshi bika delele ni shele na lugu.
lugwe luṱofu dzina 3 Ndi lushaka lwa nngwe fhedzi ha yone yo sekena
Ntsa yo pandamedzwa nga lugwe nṱofu.
luhura dzina 2 Ndi luvhondo/miri yo tingeledzaho muḓi
Ha Masindi hu na luhura lwa luanakha.
lumilaḓi dzina 2 Ndi maduda masekene a ne a nga maḓi
O bvisa lumilaḓi nga dziningo.
lunako dzina 1 Muthu wa vhuḓi khofheni
Musidzana ula u na lunako luhulu vhukuma.
maḓagala dzina 3 Matshakatshaka /Matshakaṱi
Ni bwe dindi ḽa u shela maḓagala.
mafhuwe dzina 2 Nyimbo dzi no imbiwa vhafumakadzi vha khou shuma Mmawe vha ṱohola vha tshi khou imbelea
mafhuwe.
madele-mapfani dzina 3 Vhathu vhavhili vhane vha anḓana nga maanḓa
Takalani na Masindi ndi madele mapfani.
khosi dzina 1 Muthu ane a vhusa shango/muvhundu
Vho Tshivhase ndi khosi ya Tshidimbini.
makhulu-kuku dzina 3 Ndi mme a makhulu wau
Vho Tshamaano ndi makhulukuku wanga.
makhadzi dzina 2 Khaladzi a khotsi au
Ndi khou ya u dala ha makhadzi wanga
makhokha ḽiiti 2 U ṱuwa tshoṱhe Baba vho namba vho ya makhokha.
23
makokosha dzina 3 Zwiḽiwa zwo siiwaho nga vhakwasha
Lindelani ni ḓo ḽa makokosha.
mukumba dzina 2 Lukanda lwa u putela zwipuka
Vho adza mukumba wa kholomo.
maḽiwa dzina 2 Zwiḽiwa zwinzhi vhukuma
Munyanyani ro ḽa maḽiwa manzhi.
maḽele ḽiḓadzisi 1 Nḓila ine muthu a ḽisa zwone
Vho Mudau vha na maḽele maṅwe vho.
malinga dzina 2 Zwiḽiwa zwa vhamusanda
Vhamusanda vha khou ambara malinga.
manaka-naka ḽiṱaluli 2 Tshithu tsho nakaho nga maanḓa
No ambara rokho ya manakanaka.
maruḓa dzina 2 Vhulwadze vhune na bva mapundu a u ṱhoṱhona
muvhili woṱhe
Ṅwana o bva maruḓa.
mavhadzi dzina 1 Vhala ḽine ḽa sala muthu o bva mapundu kana zwilonda
Aḽa malonda o mu sia na mavhadzi.
muvhuḓa dzina 2 Tshipuka tshiṱuku tshi no dzula ḓakani tshi na luvhilo
luhulwane
Muvhuḓa u na luvhilo luhulu.
nḓou dzina 1 Phukha khulwane i no dzula ḓakani ine ya vha na
musingo
Nḓou yo hwala ṅwana nga musingo.
nḓohwana dzina 2 Ṅwana wa nḓou
Nḓohwana dzi khou ḽa mavhele.
ndaelaini 2 Ndi mulayo uno fhiwa muthu uri a u tevhedze Vho ṋewa ndaela ya u nwa mushonga nga
matsheloni fhedzi.
ndongwana dzina 3 Ndilo ya u avhela zwiḽiwa ṱhukhu
Ni avhele ṅwana kha ndongwana.
ndozwo dzina 2 Ndi u luzea/ tshinyaleleo ya u xelelwa zwihulwane
Tshifhango tsho sia ndozwo khulwane masimuni.
ngade dzina 2 Tsimu ine ya lima miroho
Ni ṱavhe khavhishi ngadeni.
ngwena dzina 2 Tshikokovhi tshi no dzula maḓini
Ngwena yo fara tshibudzana mulamboni.
minidzhara dzina 2 Ḓuvha ḽa u thoima ḽa ṅwaha
Vhana vho thuthubisa khirikhethe nga minidzhara.
24
ṅanga dzina 3 Muthu a ne a lafha lwa tshirema
Mukegulu vho lwala vha isiwa ṅangani.
ṅangakhadzi dzina 3 Mavhala ane a bva kha dziṱhafu kana zwirumbi zwa
musidzisana o no vhinaho. Tondani u ambara rokho ndapfu uri a thivhedze
ṅangakhadzi.
ṅwahola dzina 2 Ṅwaha wo fhiraho
O vhala murole wa vhufumi ṅwahola.
nwando dzina 3 Maḓi ane a wa maḓautsha
Ambarani zwienda ni sa ḓo kanda nwando.
nwata ḽiiti 3 U bvisa tshipiḓa kha zwi re hone
Ndo nwata vhuswa ndiloni.
nwatekanya ḽiiti 3 U ṱhukhukanya tshithu tsha bva zwipiḓa
Ndo nwatekanya vhurotho nda fha vhana.
ṅo! ḽinyanyu 2 Ndi musi hu si na phosho
Ni fhumule ni tou ṅo!
ṅuṅuna ḽiiti 3 Ndi u vhilahela / lugungulo lu sa fheli
Inwi ni dinwa nga u dzulela u ṅuṅuna.
ṅaṅa ḽiiti 2 Tshithu tshine tsha tou vhamba
Bvulani tshikete hetshi tshi khou ni ṅaṅa.
ombana Ḽiiti 1 Musi vhathu vha sa khou pfana hu khou lwiwa
Ha Vho Masindi yo ombana.
omba-omba Ḽiiti 1 U khokhonya munangoni
Ni fanela u omba-omba vothi ni sa athu u vula.
pima Ḽiiti 2 U kala muelo wa tshithu
Ni pime ṱhanga ya nnḓu ni sa athu fulela.
pilivhili ḽinyanyu 2 Musi tshithu tsho tswukala tsha fhira mpimo
Maḓi o tswuka e pilivhili.
pila ḽiiti 2 U shavha tshithu nga thungo
Ndo pila goloi nga kupiḓa kuṱukuṱuku.
pofula ḽiiti 2 Musi iṱo ḽi si tsha vhona
Makhulu vho pofula maṱo oṱhe.
pomoka ḽiiti 2 U shata muthu nga mulandu
Vho mu pomoka vhuvhava a sa zwi ḓivhi.
rafha ḽiiti 2 U bvisa mazhna hune ṋotshi dza dzula hone
Vhatukana vha khou rafha ṋotshi.
ramba ḽiiti 1 U vhidza vhathu u ḓa tshiimimani/muṱanganoni
Ndo ramba vhathu vhanzhi muṱanganoni.
rambiwa ḽiiti 2 U vhidziwa tshimimai/muṱanganoni
Ndo rambiwa munyanyani wa mbingano.
ranga ḽiiti 2 U vha wa phanḓa /u thoma Kha dzhene we a ranga u swika.
25
rangisa ḽiiti 2 U vhea muthu a vha wa u thoma /phanḓa
Ni rangise a re an luvhilo mbambeni.
rathisela ḽiiti 2 U fhirisela tshithu phanḓa
Ni do rathisela bugu iyi kha Mulalo.
redza ḽiiti 2 U suvha
Ni sa kanda zwavhuḓi ni do redza.
sambi dzina 2 Phukha dzi khou tshimbila dzi nnzhi
Ndo vhona sambi ḽa nḓou.
sekwa dzina 2 Tshinoni tshi no nga khuhu tsha khwnḓa dzi
paṱekanaho
Ro sevha nga nama ya sikwa.
sevha ḽiiti 2 Tshine wa vha u tshi khou ḽa vhuswa natsho
Ro sevha nga muroho wa thanga.
sengisa ḽiiti 2 Vhudzisesa nga ha mafhungo u itela u wana ngoho
Mashudu sengisa Takalani mafhungo.
sevha ḽiiti 2 U vhudza muthu mafhungo lwa tshiphiri
Ndo sevha makhulu mafhungo aḽa.
shamula ḽiiti 3 U vhofha khundu nga luzwa/bannda
O ḓishamula khundu nga bannda.
shanda ḽiiti 2 U ambra tshiambaro nga lurumbu lu si lwone
Ṅwana o shanda rokho.
sheledza ḽiiti 2 U shela maḓi kha zwo ṱavhiwaho
Mutukana u khou sheledza muroho.
shomo ḽiiti 2 Muthu ane a fana na khotsi
26
suma ḽiiti 2 U swikisa mafhungo kha vhahulwane
Ni fanela u suma mafhungo aya musanda.
suṱa ḽiiti 2 Mvula i tshi khou na nga marotha masekene
A fho nnḓa hu na vhusuṱo.
swotola ḽiiti 2 U bvisa makanda kha tshithi/mutshelo
Ndo swotola maswiri maṱanu.
tala ḽiiti 2 U bambela wa papamala u tshiya nnṱha ha maḓi
Musidzana o mbo ḓi tala a wela mulambo.
ṱahala ḽiiti 2 Tshiambaro tsho no vhaho tsha kale( u tshenula na
mabuli)
Ni renge vhurukhu vhunwe uhu ho ṱahala.
ṱalela ḽiiti 2 U lavhelesa tshithu
Vhana vho ṱalela bola mudavhini.
ṱana ḽiiti 2 U vhea tshithu khagala uri vhathu vha vhone
Mudavhini namusi vho ṱana zwiambaro.
tambula ḽiiti 2 U shaya muthu a si na tshithu. Vho Mudau vha khou tambula nga maanḓa na
zwiḽiwa a vha na.
tekesha ḽiiti 3 U ambesa/semana u tshi khou amba maipfi a si a
vhuḓi
Mukegulu avha tshe ḽa tsha vha khou tekesha.
ṱhama dzina 2 Vhathu vhane vha anḓana vhane vha vha dzikhonani
Maluṱa na Malondi ndi ṱhama khulu.
timatima ḽiiti 1 U sa kona u dzhia tsheo kha zwine wa toḓa u ita
Ndi khou timatima uri ndi ṱuwe namusi naa.
tshamudane dzina 3 Ndi fhethu ha u bikela musanda
Vhaṱanuni vha bika vhuswa tshamudaneni.
tshifhango dzina 2 Mmvula i tshi na na matombo matshena
Mvula i khou na na tshifhango.
tshifumbu dzina 3 Vhulwadze vhune muthu a bva vhupundu vhusekene
muvhili woṱhe
Ṅwana uyu u khou lwala tshifumbu.
tshigayo dzina 2 Fhethu ha u gayela mavhele
Mavhele aya o sinḓwa tshigayoni tsha Tshikambe.
tshikalo dzina 2 Tshithu tshine tsha sumbedze tshileme Ni namedze ṅwana kha tshikalo ri vhone tshileme
tshawe.
Tshinwi Dzina 2 U bammbela nga fhasi ha maḓi
Mutukana o mbo ḓi dia tshinwi a thunyuwa phanḓa
27
tshinya ḽiiti 2 U ita vhukhakhi/ zwi so ngo tendelwaho
Mvula yo tshinya nga maanḓa
tshiphiri dzina 2 U dzula na mafhungo wa si a vhudze muthu Mmawe vha na tshiphiri a vho ngo mmbudza uri
Musiwalo o huvhala.
tshitumbu dzina 2 Muvhili wa muthu o faho
Tshitumbu tshi vhulungwa mavuni
tshiulu dzina 2 Mavu o itaho thulwi ane a bva
madzhulu/ṋemeṋeme/nṱhwa
Vhana vho fhemba madzhulu kha tshiulu
tshivhi dzina 2 Maitele a so ngo tendelwaho uya nga vhurereli ha
tshikhreste
Ni so ngo tswa ndi tshivhi
vhekanya ḽiiti 2 U dzudzanya zwithu nga nḓila ya vhuḓi
Ni thome ni vheekanye mafhungo ni sa athu u amba
vhibva ḽiiti 2 Musi tshithu tsho no swika u ḽiwa
Manngo aya o vhibva
vhivha ḽiiti 2 U vha na vhutshivha kha tshithu
Ni so ngo vhivha zwiḽiwa izwo
xaya ḽiiti 3 U ḽa tshithu nga nḓila ya u tou tambisa
Ni so ngo xaya tshelede yoṱhe
zhinda dzina 3 Mutukana nga luambo lwa musanda
Zhinda iḽi ndi la gai?
zwifha ḽiiti 2 U sa amba ngoho
Munna uyu u zwfha nga maanḓa
zwala ḽiiti 2 U ṱavha mbeu mavuni
Ṋaṅwaha ndo zwala na muroho wa thanga
zhuvhula ḽiiti 3 U dzhia tshithu nga nḓila i si ya vhuḓi
O mbo dzi zhuvhula vhuḽa vhurotho
zwikula ḽiiti 3 U takula tshithu wa tou tshi bvisa tshoṱhe
Muya wo zwikula uḽa muri
tzhema ḽiiti 3 U ṱavha mukosi
Ṅwana o vuwa a mbo ḓi tzhema mukosi
tzhipa ḽiiti 3 Musi tshithu tsho thivha kha mukulo u sa tsha kona u
fema
Magevhenga o tzhipa ṅwana mukulo
malwelavanḓa dzina 2 Ndi vhana vho bebiwaho vhe vhavhili, nga tshifhinga Mpho na Mphonyan ndi malwelavanḓa
tshithihi nahone nga mufumakadzi muthihi
bandaulu dzina 2 Musi ṋowa yo katana yo ḓiphomba ya ita thuli Masiari ndo vhona badaulu musi ndo ya khunini
28
tshilikadzi dzina 1 Mufumakadzi o lovhelwaho nga munna Ndo vhona uḽa mufumakadzi wa tshilikadzi ṋamusi
shenga ḽiiti 1 Ṅwana ane a thoma u medza maṋo a ntha Ṅwana wa Hangwi ndi shenga
ṱhase dzina 1 Musidzana wa lunako Thendo u tou vha ṱhase maḓuvhano.
tseramisiamelo dzina 2 Musadzi a sa dzuli vhuhadzi Mufumakadzi uyu u tou vha tseramisiamelo.
dzenganamuḓi dzina 3 Muthu a sa bvi ane a dzula a hayani Mashudu ndi dzenganamuḓi o ṱwa o dzula hanefha
hayani.
munamba dzina 1 Vhuswa ha u bikiwa nga mafhi Makhulu vho bika munamba.
vhalavhala ḽiiti 1 Muthu o no sokou amba a songo vhudzisiwa Musidzana u yu u ya vhalavhala.
fhafhaḓa ḽiiti 1 Muthu o no amba a eṱhe musi o eḓela Maṱodzi u eḓela a tshi fhafhaḓa vhusiku musi o
eḓela.
goswi dzina 1 Muthu ane a ofha Munna uyu ndi goswi u tou ofha u vhulaya na
lusunzhi lwa lusunzhi.
phedzi dzina 1 Ṅwana wa u fhedzisela u bebwa muḓini Masala ndi phedzi ya Hulisani.
phedza dzina 1 Ndi zwifuwo zwa musanda Mutukana a lisaho phedza dza musanda o ṱuwa.
khono dzina 1 Thanda ye kale ya vha i tshi shuma u vala nnḓu Mukalaho vho vhuya na khano thavhani.
sheledza ḽiiti 1 U shela maḓi kha zwimela zwo ṱavhiwaho Maemu u khou sheledza zwimela zwa khotsiawe.
dzedza ḽiiti 1 Musi ḽo kovhela vhathu vho dzula muliloni vha sa athu Ri dzedza ri tshi anetshelwa ngano nga makhulu.
eḓela
fula ḽiiti 1 U bvisa tshithu tsho vhewaho muliloni {khali} Mulalo o fula khali tshivhasoni.
dzimamuḓi ḽiiti 2 U ṱuwa wa ya u alafhiwa kule na hayani Vho Masindi vho bva dzimamuḓi.
phangami dzina 1 Muthu ane a ranga vhathu phanḓa Vhaḽa mukalaha vha phangami vho ri sia.
biso dzina 1 U lwala ha vha musanda Vhamusanda vho farwa nga biso.
vhuhwavho ḽiiti 1 Muthu wa u luga a sa funi zwa dzikhakhathi Ṅwana uyu u na vhuhwavho.
ndele dzina 1 Muthu a sa funi mashika Nkhumeleni ndi ndele.
mathuthu dzina 1 Mavhele o kadzingiwaho o ṱanganiswa na nḓuhu Makhulu vho ri kadzingela mathuthu.
philiphise dzina 1 Ndi tshilonda tshe muthu a tou ḓiṱoḓela Humbelani u nga si mu pfele vhuṱungu kha zwo
iteaho khae, i tou vha philiphise.
thanga dzina 1 Vhathu vha murole muthihi vhathu vhane vha lingana Mushudu na Tshilidzi ndi thanga nthihi.
sinḓa ḽiiti 1 Musi hu tshi khou kanḓa nga mutuli na musi Ndo renga musi wa u sinḓa mavhele.
mabokoliko dzina 2 Ndi mavhele o sinaho Ṋaṅwaha makhulu vho kana mabokoliko fhedzi.
29
vhutsha ḽiiti 1 Muthu o no dzulela u semana Mufumakadzi uyu u na vhutsha.
mukumbi dzina 1 Halwa vhu no ingwa nga mafula Ndo nwa mukumbi masiari.
mavhiḓani dzina 1 Fhethu hune vhafu vha vhulungwa hone Ndo wana vhatukana vha tshi khou haḓa ḓaka
mavhiḓani.
dzinga dzina 1 Ndi ṋowa ntswu ine ya penya i sa lumi Ndo vhona dzinga ṋamusi thavhani.
tsikuhuvhili dzina 2 Ndi ṋowa ya ṱhoho mbilu Ṅwana o lumiwa nga tsikuhuvhili.
vuledza ḽiiti 1 Musi muthu o fhedza zwine a khou ita Mukhulu vho vuledza kudima kwavho.
nyamungozwa dzina 3 Muhulwane wa domba Nyamugozwa o laya vhasidzana.
nyamatei dzina 1 Muhulwane wa khomba Vhasidzana vha laiwa nga nyamatei.
mutei dzina 1 Musidzana a ne a khou imbelwa zwezwo Mutei u ḓo kama maḓautsha.
tshivhambo dzina 2 Nnḓu ine ha imbelwa khayo dzikhomba Musanda vho fhaṱa tshivhambo tshiswa.
mudzadze dzina 1 Mufumakadzi ane a kha ḓi tou bva u beba Vho-Maria ndi mudzadze
mbava dzina 1 Muthu ane a tswa Mulalo ndi mbava o dzhia bugu yanga a si na
thendelo.
madzhinda dzina 2 Vhana vhatukana vha musanda Musanda hu na madzhinda manzhi
tshilendele dzina 2 Ndi muthu ane a tshimbila a eṱhe Mulume vha tou vha tshilendele
mulisa dzina 1 Muthu o no thogomela zwifuwo Mbulungeni ndi mulisa wa phedza dza musanda
luvhundi dzina 1 Ndi mavu o ṱanganiswaho na mapfura a no dodzwa Vhatei vho ḓodzwa luvhundi muṱanani
kha vhatei musi vha tshi bva vhushani
tshidakwa dzina 1 Muthu ane a dzula o kambiwa Malume wa Zwiitwaho ndi tshidakwa
ḽikhambi dzina 2 Muthu ane a funesa nama Azwihangwisi ndi ḽikambi, a sa wana ṋama ha ḽi
vhuswa.
tshiendeulu dzina 2 Fhethu hune ha vhulungwa vhathu vha musanda Ndo vhona vhiḓa ḽa khosi tshiendeulu
gomelelo dzina 1 Musi mvula i sa ni, shango ḽo oma. Mahola ho vha na gomelelo ḽe ḽa vhulaya zwifuwo
zwinzhi.
dzolokwe dzina 3 Ndi nanga i no konesa u ilafha Vho- Masindi ndi dzolokwe, hone vhulwadze ha
phaḓi a vha vhu vhoni.
mukwasha dzina 1 Ndi muṱhannga ane a khou ḓa u mala musidzana o fho Tshanduko ndi mukwasha wa vho- Raphalalani
mutani
tsiwana dzina 1 Ndi ṅwana o lovhelwaho nga vhabebi vhothe Mpho ndi tsiwana
khombe dzina 1 Ndi munna a si na musadzi Ṋevonḓo ndi khombe ngauri ha athu u mala ngeno
e munna muhulu.
thovhela dzina 1 Ndi mahosi a musanda Thovhela vho- Mphephu ndi muthu wa vhathu
30
muselwa dzina 1 Musidzana ane a khou ḓi bvaho u vhingwa Muselwa o vhingwa nga Mugivhela.
dzunde dzina 1 Ndi tsimu ya musanda Dzunde ḽi khou limiwa nga vhasiwana vha
muvhundu wa Thodoni.
museni dzina 1 Ndi tsimu ya hayani Makhuli vha khou lima museni.
khobvu dzina 1 Ndi muthutho u no vha hone musi ho bikiwa mafhuri Mafhuri aya a na khobvu i no ḓifha.
mashubini dzina 2 Ndi fhethu hune vhathu vha vha tshi dzula hone kale Fhaḽa seli ndi mashubini a ha Mashau ndi hone
kale hune nda dzula hone.
dzinganḓevhe dzina 2 Ndi muthu ane nḓevhe dzawe dza si tsha pfe Mashudu ndi dzinganḓevhe, ha pfi na luthihi.
mudabe dzina 1 Muthu ane a ṱhogomela vhatukana musi vhe ngei Maemu ndi mudabe wa Zwoluga.
murunduni
zwanga ḽisala 1 Ndi ḽisala ḽisumbavhune, ḽi sumba muṋe wa tshithu Zwikoli zwanga zwo vhibva.
mulamboni ḽibulafhethu 1 Fhethu hune maḓi a wanala hone a tshi khou elela. Mulamboni wa Luvuvhu hu na ngweṋa.
vhuongeloni dzina 1 Fhethu hune vhulwadze ha alafhiwa hone Mulalo o valelwa vhuongeloni ha Tshilidzini.
lushie dzina 1 Ṅwana ane a kha tou bva u bebiwa Mashudu u na lushie lwa mulovha.
Muhoṱa dzina 1 Muthu ane a dzulela u lwala Mulalo ndi muhoṱa, ha lengi u valelwa sibadela.
khusha dzina 1 Ndi muthu ane a ḽesa Maemu ndi khusha, zwiḽiwa zwine a ḽa zwi nga
ḽiwa nga vhathu vhararu.
tshiswiṱulo dzina 1 Zwiḽiwa zwine zwa ḽiwa nga madekwana Muṱa wo kuvhangana hu khou ḽiwa tshiswiṱulo.
mageḓa dzina 2 Ndi khuni dzi no rediwa dzi so ngo oma Mme vho ya u reḓa mageda thavhani.
maphinde dzina 1 Muthu ane a vha na maṋo o phiringaho Mpho ha koni u amba zwavhuḓi ngauri u na maṋo a
maphinde.
tshimeṋo dzina 2 Muthu ane maṋo awe mavhili a phanḓa ha ngo Seani u na tshimeno kha maṋo a vhukati.
kwamana
munzelu dzina 1 Maḓi o no wanala kha mutuku musi wo vhila Ndaedzo o bika vhuswa nga munzelu.
pfunzi dzina 1 Musidzana ane o no fhiraho kha u vha mutei ane khou Musi ndi mutei Mpho o vha a pfunzi yanga.
gudisa vhatei mulayo
pomoka ḽiiti 1 Musi u tshi ambelwa tshithu uri wo tshi ita ngeno u so Mulalo o pomoka Phophi uri u funanan na Malindi.
ngo tshi ita
sinyuwa ḽiiti 1 Ndi musi muthu o dinalea Mbulungeni o sinyuwa a ṅala na u ḽa zwiḽiwa.
thungamamu dzina 2 Musidzana ane a khou thoma u thunga maḓamu Shionisani ndi thungamama.
tsetshela dzina 2 Zwiḽiwa zwi no ḓa na vhakekugulu musi vho ḓa u Vhakegulu vha khou dzudzanya tsetshela ya ṅwana
vhona ṅwana o bebiwaho muṱani wa Mbulungeni.
tshisese dzina 1 Vhuswa vhune ha bikiwa ha shelwa mase manzhi Makhulu vho bika tshisese ṋamusi.
31
vivho ḽiiti 1 Muthu ane a sa fune tsha muṅwe tshi tshi naka Vhangani u na vivho kha murathu wawe.
gosha dzina 1 Mukegulu kana mukalaha a sa fhirwe nga vhulwadze Vho-Masindi vho no tou vha gosha, a vha lengi u
farwa nga vhulwadze.
tshifhango dzina 1 Matombo matshena o no wa musi mvula i tshi khou na. Ṋamusi mvula yo na na tshifhango.
tshivhimbili dzina 1 Ndi munna wa muloi Havhaḽa munna Vho-Mabidi ndi tshivhimbili.
ntangiwakugala dzina 3 Muthu we vhathu vhanzhi vha mu wana musi vha tshi Mukalaha hafha vha tou vha ntangiwagugala
bebwa
khwanyamiti dzina 3 Ṅwana ane a funesa u gonya muri Nndwakhulu u tou vha khwanyamiti, ha lengi u
mbo ḓi gonya muri.
ṅangakhadzi dzina 3 Mitalotalo i no bva kha muthu u sumbedza uri o aluwa Thafu dzanga dzo bva ṅangakhadzi.
mapfangannyi dzina 2 Tshelede i no thoma u bviswa musi muthu a tshi mala Ndanganeni o bvisa mapfangannyi ha Khosa.
vongovhiḓa dzina 3 Musidzana a si na mikhwa a re na vhuada Zwoluga u tou vha vongovhiḓa.
ṱhuvhule dzina 2 Mavhele o ṱoholiwaho o lindelaho u sinḓiwa a ita Makhulu vho ṱanzwa ṱhuvhule uri vha kone u i sa
vhukhopfu tshigayoni matshelo.
ṱhalane dzina 1 Mavhele o no sala a tshi dobedzwa nga murahu ha Mukhulu vha khou ṱala ṱhalane.
musi ho no kaniwa
vhina ḽiiti 1 Muthu o gumaho u aluwa Mulalo o vhina a nga kha ḓi vhingwa.
tshilombe dzina 1 Muthu ane a dzula a tshi khou imba Ṅwananyana uyu u tou vha tshilombe.
pheleha dzina 2 Ṅwana o tshinyalaho lwa u bva nḓilani Muḓuhulu wa Vho-Phophi u tou vha pheleha ya
mutukana.
tshitamboni ḽibulafhethu 2 Fhethu ho dzumbaho hune ha vha mulamboni hune ha Khotsi a Mashudu vho ya tshiṱamboni.
ṱamba vhathu vha vhanna fhedzi
mmvi dzina 1 Mavhudzi matshena a anzelaho u bva kha vhathu Nkhumeleni u na mmvi.
vhahulwane
tshivhotshwa dzina 2 Muthu o valelwaho dzhele Mulalo ndi tshivhottshwa tsha Maṱatshe.
mutshelukwa dzina 2 Musidzana o lengaho u malwa a vhuya fhirelwa nga Londani ndi mutshelukwa.
tshifhinga
masheleni dzina 1 Ndi thanga dza mafhuri musi dzo hadzingiwa ha Muofhe u khou sevha nga masheleni.
sevhiwa ngadzo
sevha ḽiiti 1 U vhudza muthu mafhungo e a vha a sa a ḓivhi Zwo luga wa mu sevha mafhungo u a amba.
muladza dzina 1 Ndi vhuswa ho salaho nga madekwana hu tshi ḽiwa Mulalo u khou ḽa muladza wo salaho madekwe.
32
33