Feride Orak

İletişim Çalışmaları Dr.

Makale: Kuş, O. (2021). Metaverse: ‘Dijital Büyük Patlamada’ Fırsatlar ve Endişelere

Yönelik Algılar. Intermedia International e-Journal, 8(15) 245-266. doi:
10.21645/intermedia.2021.109

Yeni iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı değişim bilginin de dönüşümünü

beraberinde getirmektedir. Medya ve insan ilişkilerinde teknolojinin gelişmesi iletişim
süreçlerinde yeni ortamların ortaya çıkmasını sağlamaktadır. 2020’lerin yeni medya
araçlarının başında gelen Metaversa kavramı bu çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Bu
çalışmada değişen ve gelişen iletişim teknolojisiyle birlikte 2020’lerin paradigmasının anahtar
kelimesi haline gelen Metaverse’e yönelik dijital kullanıcıların algılarının keşfedilmesi
amaçlanmıştır. Metaverse kavramı son dönemde popüler bir ivme yakalayan bir kavram olsa
da akademik alanda yapılan tartışmalar sınırlıdır. Bu sebeple gelişmelerin hızla yaşandığı bu
alanın sunabileceği kültürel üretim ekonomik katma değer yaratma, eğitim, ağ kurma gibi
fırsatların ve oluşturabileceği tehdit ve endişelerin tartışılması önem taşımaktadır. Araştırma
iki temel soru üzerinde durmaktadır. Bunlardan ilki; “Metaverse’e yönelik fırsat ve endişe
algısı içeren yorumların tematik dağılımı nedir?” İkincisi ise; “Metaverse’e yönelik fırsat ve
endişe algısı içeren yorumlardaki kullanıcı etkileşimi dağılımı nedir?” dir.

Çalışmada veri analizi yöntem olarak kullanılmıştır. Bu noktada tümevarım içerik

analizi kullanılarak Mozdeh Big Data Text Analysis (2020) aracı ile YouTube platformunda
“metaverse” kelimesi aratıldığında yoğun şekilde izlenmiş olan ve tanınırlığı yüksek,
bağımsız bir içerik üreticisi tarafından yayımlanan Türkçe bir videodan toplanan kullanıcı
yorumları analiz edilmiştir. Analiz sürecinde 19 Eylül 2021 – 27 Ekim 2021 arasında
gönderilen 3803 kullanıcı yorumu tümevarımcı içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir.
Çalışmanın analiz birimi YouTube platformunda “metaverse” kelimesi aratıldığında yoğun
şekilde izlenmiş̧ olan ve tanınırlığı yüksek, bağımsız bir içerik üreticisi tarafından yayımlanan
Türkçe bir videodan toplanan kullanıcı yorumlarıdır. Bu birim araştırmanın içeriğine ve analiz
yöntemine uygundur.

Çalışmada sırasıyla tanımlar, fırsatlar ve potansiyel tehditlerden söz edilmiş, ardından

Metaverse eğitim ve kültürel üretim alanı olarak değerlendirilmiştir. Metaverse’ün ekonomik
fırsatlarına değindikten sonra potansiyel tehditlerden söz edilmiştir. Araştırmanın analiz
bölümünde veri kaynağı olarak seçilen videoda kullanıcıların yazmış olduğu yorumlar
Metaverse’e yönelik fırsat ve endişe algılarını belirlemek üzere tematik bir şekilde kategorize
edilmiş, bu algıların ortaya çıkmasında rol oynayan sebeplerin anlaşılması amaçlanmıştır.
Böylelikle çalışmada belirlenen araştırma sorularına cevaplar ortaya konmuştur. “Metaverse’e
yönelik fırsat ve endişe algısı içeren yorumların tematik dağılımı nedir?” Sorusuna cevap için
veri indirgeme ve gruplama işlemi gerçekleştirilmiştir. “Metaverse’e yönelik fırsat ve endişe
algısı içeren yorumlardaki kullanıcı etkileşimi dağılımı nedir?” sorusunu cevaplamak içinse
her tematik kırılımdaki toplam yorum sayısı başına düşen beğeni miktarı hesaplanmıştır.
Araştırmanın sonunda Metaverse’e yönelik kullanıcı yorumlarının tematik dağılımı ve
yorumların beğeni sayıları tablosu bulgular bölümünde detaylı olarak analiz edilmiştir. Veri
setini analiz etmek üzere nitel tümevarımcı içerik analizi kullanılmıştır. Gerçekleştirilen
analiz sonucunda kullanıcı yorumları takip eden temalar altında kategorize edilmiştir

Çalışmada Metaversa kavramı belirlenen videoya gelen yorumlarla kısıtlanarak

belirlenen sorulara cevaplar aranmıştır. Yeni medya aracı olarak Metaverse’ün iletişim aracı
olarak var olmasından ziyade bir youtube videosuna gelen yorumlarla veri analiz yöntemi
kullanılarak ve çıkarımda bulunarak çalışmanın sınırları belirlenmiştir. Dijital kullanıcıların
algılarını keşfetmek amacıyla yapılan bu çalışmada Metaversa’ün ne olduğu ve potansiyelini
ön plana çıkarma açısından eksikliği hissedilmektedir. Bu bağlamda yazarın belirlemiş olduğu
sorulara cevaplar çalışma içinde yer almaktadır fakat bir okuyucu olarak Metaverse’ün akıl
almaz geniş bir potansiyele sahip yanlarının yeterince irdelenmediği kanaatine varmış
bulunmaktayım.