MODULE 14: ANG KARAHASAN SA PAARALAN *pangungutya,

*panunukso,
Ang paaralan ay isang institusyon para sa pagtuturo *panlalait,
sa mga mag-aaral sa ilalim ng paggabay ng isang guro.
*pang-aasar,
Ngunit mas malalim pa rito mailalarawan ang paaralan
*paninigaw,
bilang isa sa institusyon na humahasa sa isang
*pagmumura,
indibidwal sa pakikipagkapwa. Dito mas naging
*pang-iinsulto,
malawak ang mundong ginagalawan ng isang bata
*pagpapahiya sa iyo sa harap ng maraming tao
labas sa kanilang tahanan at dito nagsisimulang
makitungo ang isang bata sa mga taong hindi niya
2. Sosyal o Relasyonal na Pambubulas. Ito ay may
kadugo o kamag-anak.
layuning sirain ang reputasyon at ang pakikipag-
Sa isinagawang survey ng Plan
ugnayan sa ibang tao.
Philippines noong 2008 sa 2,442 mga bata sa
Kasama rito ang hindi pagtanggap sa
58 pampublikong paaralan sa bansa lumabas
isang tao o sadyang pang-iiwan sa kaniya sa
na karamihan sa mga karahasan na
maraming pagkakataon, panghihikayat sa
nararanasan ng mga mag-aaral sa paaralan ay
ibang mag-aaral na huwag makipagkaibigan sa
dulot ng kanilang kapwa kabataan.
isang partikular na indibidwal o pangkat,
pagkakalat ng tsismis, pagpapahiya sa isang
Ano nga ba karahasan sa paaralan?
tao sa gitna ng nakararami at iba pa.
Ayon sa National Criminal Justice
Reference Service ng Estados Unidos, ang
3. Pisikal na Pambubulas. Ito ay ang pisikal na
karahasan sa paaralan ay anumang kilos na
pananakit sa isang indibidwal o pangkat at paninira ng
lumalabag sa misyon at bisyon ng edukasyon,
kaniyang mga pag-aari. Kasama rito ang panununtok,
sa paggalang sa kapwa magaaral o anumang
paninipa, pananampal, pangungurot, o ang biglang
kilos na humahadlang sa layunin ng paaralan
pag-alis ng upuan habang nakatalikod upang
na maging ligtas sa - pagdarahas ng tao, pag-
matumba ang nakaupo. Kabilang din dito ang pagkuha
aari, droga, armas o kaguluhan.
at pagsira sa gamit o pagpapakita ng hindi
magagandang sensyas ng kamay.
Ano-ano nga ba ang mga karahasan na maaaring
nagaganap sa paaralan?
4. Cyber Bullying o Pagmamaton gamit ang
*pambubulas o bullying
Makabagng Teknolohiya. Ang pagmamaton sa
*labanan
internet o “cyber bullying” ay ang paggamit ng
*pag-aaway o pagsasakitan sa loob man o sa labas ng
internet at iba pang kaugnay na teknolohiya para
paaralan
sadyang paulit –ulit na makasakit ng kapwa.
*pagdadala ng droga
*sexual harassment
Profile ng mga Karakter sa Pambubulas
*vandalism
Ang Nambubulas
*pagnanakaw
Ayon sa isinagawang pag-aaral ni Karin E. Tusinski
*pagdadala ng mga nakasasakit na bagay at marami
(2008)
pang iba.
1. Napabayan at hindi napaalalahanan
2. Hindi ramdam ang pagmamahal
Ang Pambubulas o Bullying 3. Hindi napalago ang komunikasyon at ugnayan.
- sinasadya at madalas na malisyosong pagtatangka ng 4. Ginamitan ng pananakit.
isang tao o pangkat na saktan ang katawan o isipan ng 5. Nakikita ang pagiging marahas sa magulang.
isa o mahigit pang biktima sa paaralan.
- nagaganap dahil sa hindi pantay na kapangyarihan o Ang Binubulas
lakas sa pagitan ng mga tao. 1. Kaibahang Pisikal(physically different).
- mas malalim ang sugat na iniiwan ng pambubulas na 2. Kakaibang Istilo ng Pananamit(dresses up
hindi marahas. differently).
3. Oryentasyong sekswal(sexual orientation).
Uri ng Pambubulas 4. Madaling mapikon (short-tempered
1.Pasalitang Pambubulas - Pagsasalita o pagsusulat 5. Balisa at di panatag sa sarili (anxious and insecure)
ng masasamang salita laban sa isang tao. 6. Mababa ang tingin sa sarili (low self-esteem).
Halimbawa: 7. Tahimik at lumalayo sa nakararami (quiet and
*pangangantyaw, withdrawn).
8. Wala kang kakayahang ipagtanggol ang sarili
(inability to defend oneself) laban sa kanila.
Mga Epekto ng Pambubulas
Ayon nga kay Michael Diamond, Direktor ng Plan
Philippines
1. magkaroon ng labis na pagkabalisa, kalungkutan,
suliranin sa pagtulog (sleep difficulties), mababang
tiwala sa sarili, maging sakit ng ulo at tiyan at
pangkalahatang tensiyon
2. madalas na kakaunti ang kaibigan o maaaring
walang kaibigan
3. posibiliad na sila mismo ay maging marahas,
maaaring sa panahon ng pambubulas o sa hinaharap
Ano ang GANG?
Ayon sa Kagawaran ng Katarungan ng Estados Unidos
ito ay:
1. Pagsasamahan ng tatlo o mahigit pang indibidwal
2. Paggamit ng pangkatang pagkakakilanlan (group
identity) na kanilang ginagamit upang makalikha ng
takot o intimidation, madalas ay ginagamit nila ang isa
o mahigit pa sa sumusunod:
*iisang pangalan o pagkakakilanlan
*islogan
*mapagkakakilanlan o palatandaan
*simbolo
*tattoo o iba pang marka sa katawan
*kulay ng damit
*ayos ng buhok
*senyales ng kamay o graffiti
4. layunin ay makilahok o sumali sa masasamang
gawain o mga krimen
5. Ang mga kasapi ay sumasali sa masasamang gawain
o krimen
6. Ang samahan ay maaari ding magtaglay ng
sumusunod na katangian:
a. Mayroon silang sinusunod na mga panuntunan
para sa pagsama o paglahok
b. Nagkikita ang lahat ng miyembro sa mga on a
recurring basis
c. Nagbibigay ang mga kasapi nito ng proteksyong
pisikal sa mga kapwa kasapi nito lalo na mula sa mga
kapwa gang
d. Mayroon silang itinuturing na partikular na lugar
na tinatawag na “teritoryo”
Mga Pangunahing Katangian ng mga Gang
1. nangungunang dahilan sa pagdami ng karahasan o
krimen
2. isang inisasyon ang kailangang maipasa
3. maaaring magdulot ng kapahamakan
4. halos palaging nangangahulugan ng paggamit ng
alcohol at droga
5. Inilalagay nito sa kapahamakan maging ang sariling
pamilya
6. nadadala ang pagiging marahas hanggang sa
kanilang pagtanda
7. humihinto sa pag-aaral o di kaya naman ay
natatanggal sa paaralan
8. madalas na nasa kalye at kung minsan ay
humahawak ng baril
Ano naman ang FRATERNITY?
- galing sa latin:frater na nangangahulugang “brother
- isang panlipunan o akademikong organisasyon o
samahan
- isang pagkakapatiran na pinag-isa ng layuning
mapalago
- Ito ay binuo dahil sa maraming layunin
- Palaging ginagabayan ang mga kasapi
Pagmamahal sa SARILI, KAPWA, at BUHAY:
Mga Sandata laban sa Karahasan sa Paaralan
Tama nga, ang lahat ay dapat na nag-
uugat sa sarili. Ang pagmamahal sa sarili ang
isa sa pinakamahalagang sandata na
magagamit ng isang kabataan upang
maiwasan na masangkot sa anumang
karahasan sa paaralan.
Isapuso mo ang katotohanan na nag-
iisa ka lamang sa mundo. Mahalaga ka, isa
kang hindi na mauulit na ekspresyon ng diwa
ng Diyos. Ikaw lang ang mayroong
natatanging pagkakataon upang kilalanin
nang malalim ang iyong sarili at tuklasin ang
landasin na para sa iyo.
Dalawang bagay ang mahalaga upang maiwasan ang
pagiging mapaghanap at ang kawalang ng
kapanatagan ng tao:
1. Kaalaman sa Sarili
2. Paggalang sa Sarili
Bakit mahalagang matutuhan ng lahat na igalang at
mahalin ang kaniyang kapwa?
1. Ang paggalang sa kapwa ay kailangan upang
maging ganap ang pagmamahal na inilalaan.
2. Ang pagmamahal sa kapwa ay nangangahulugan
din ng pag-unawa sa kaniya.
3. Ang pagmamahal sa kapwa ay may kaakibat na
katarungan.
Ang karahasan sa paaralan o sa kahit na saang lugar
ay bunga ng pagtalikod ng taong gumagawa nito sa
tunay at dalisay na kahulugan ng pagmamahal.
Mahalin mo ang iyong sarili upang matutuhan mong
mahalin ang iyong kapwa, pagmamahal na
pinagniningas ng halimbawa ng tunay na
pagmamahal na ibinibigay ng Diyos.