Koleksi Pembuktian AddMath SPM

Koleksi pembuktian ini dikumpulkan bagi membantu guru-guru dan
murid-murid untuk mendapatkan idea serta panduan bagaimanakah suatu rumus

tertentu dalam Matematik Tambahan diterbitkan.
Kesemua hasil penulisan pembuktian adalah berdasarkan
1. Pengetahuan penulis sendiri.
2. Rujukan terhadap beberapa buku antarabangsa.
3. Rujukan terhadap beberapa buku tempatan termasuklah buku terbitan
IPTA, STPM dan buku teks sekolah menengah (KBSM dan KSSM).
Dalam pengumpulan pembuktian ini, saya turut disokong oleh rakan-

rakan yang membantu membuat semakan dan cadangan penambahbaikan iaitu
1) En Ku Haslizam bin Ku Azmi (GC Matematik)
2) En Haris Fadzli bin Awang (admin AMSG)
3) En Aizuddin bin Yusoff (admin AMSG)
4) En Noor Ishak bin Mohd Salleh (admin AMSG)
5) En Clemente Chock (admin AMSG)
Koleksi ini diberikan secara percuma sebagai amal jariah. Saya Cuma berharap
agar pengguna mendoakan anak murid saya mendapat keputusan yang
cemerlang untuk subjek Matematik Tambahan dalam peperiksaan SPM.
Sekiranya terdapat kesilapan dalam penulisan, saya dengan rendah hati
memohon kemaafan dan mengalu-alukan cadangan penambahbaikan atau
pembetulan.
First release: 28 Jun 2021
Cikgu Fazdhly
Ipoh, Perak
TINGKATAN
4
Koleksi Pembuktian: Matematik Tambahan SPM
Diberi bahawa 𝑓 𝑥 = 𝑥 2 , 𝑥 ≥ 0 dan 𝑔 𝑥 = − 𝑥, 𝑥 ≥ 0. Cari 𝑓𝑔 𝑥

dan 𝑔𝑓 𝑥 . Seterusnya, tentukan sama ada 𝑔 𝑥 ialah fungsi songsang
bagi 𝑓 𝑥 atau tidak. Nyatakan alasan anda.
Given that 𝑓 𝑥 = 𝑥 2 , 𝑥 ≥ 0 and 𝑔 𝑥 = − 𝑥, 𝑥 ≥ 0. Find 𝑓𝑔 𝑥 and

𝑔𝑓 𝑥 . Hence, determine whether 𝑔 𝑥 is the inverse function of 𝑓 𝑥
or not. State your reason.
Penyelesaian / Solution:
Fungsi gubahan f g(x)
Composite function f g(x)
f g  x   f  g  x  
 
2
  x
Fungsi gubahan g f(x)
f g  x  x Composite function g f(x)
g f  x   g  f  x  
  x2
g f  x  x
Kerana g f (x) ≠ x, maka g (x) bukan fungsi songsang bagi f (x).
Because g f (x) ≠ x, then g (x) is not the inverse function of f (x).
Cikgu Muhammad Fazdhly

Guru Cemerlang Matematik Tambahan 4
Diberi persamaan kuadratik 𝑎𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐 = 0, dengan keadaan a, b

dan c ialah pemalar, 𝑎 ≠ 0. Tunjukkan bahawa punca-punca bagi
persamaan kuadratik ini ialah
Given the quadratic equation, 𝑎𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐 = 0, where a, b and c are
constants, 𝑎 ≠ 0. Show that the roots of the quadratic equation is
−𝑏 ± 𝑏 2 − 4𝑎𝑐
𝑥=
2𝑎
ax 2  bx  c  0
 b c
a  x2  x    0
 a a
Penyempurnaan Kuasa Dua
b c Completing the Square
x2  x   0
a a
2 2
 b   b  c
 x       0
 2a   2a  a
2
 b  b2 c
x   2 
 2a  4a a
2
 b  b 2 4ac
x   2  2
 2a  4a 4a
b b 2  4ac
x 
2a 4a 2
b b 2  4ac
x 
2a 2a
b  b 2  4ac
x
2a
Diberi persamaan kuadratik 𝑎𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐 = 0, dengan keadaan a, b

dan c ialah pemalar, 𝑎 ≠ 0 mempunyai punca-punca α dan β. Tunjukkan
bahawa
𝑏 𝑐
𝛼 + 𝛽 = − dan 𝛼𝛽 =
𝑎 𝑎
Given the quadratic equation, 𝑎𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐 = 0, where a, b and c are

constants, 𝑎 ≠ 0 has roots α and β. Show that
𝑏 𝑐
𝛼 + 𝛽 = − 𝑎𝑛𝑑 𝛼𝛽 =
𝑎 𝑎
ax 2  bx  c  0
 b c
a  x2  x    0
 a a
b c
x 2  x   0 ...
a a
 x    x     0
x 2   x   x    0
x 2      x    0 ...
Bandingkan  dan 
b c
   dan  
a a

Diberi 𝑚 = 𝑎 𝑥 dan 𝑛 = 𝑎 𝑦 , tunjukkan bahawa

log 𝑎 𝑚𝑛 = log 𝑎 𝑚 + log 𝑎 𝑛
Given that 𝑚 = 𝑎 𝑥 and 𝑛 = 𝑎 𝑦 , show that

log 𝑎 𝑚𝑛 = log 𝑎 𝑚 + log 𝑎 𝑛
Jika m  a x , maka log a m  x

Jika n  a y , maka log a n  y
Takrifan logaritma (asas a)
mn  a x  a y Definition of logarithm (base a)
mn  a x  y
log a mn  x  y
log a mn  log a m  log a n

Diberi 𝑚 = 𝑎 𝑥 dan 𝑛 = 𝑎 𝑦 , tunjukkan bahawa

𝑚
log 𝑎 = log 𝑎 𝑚 − log 𝑎 𝑛
𝑛
Given that 𝑚 = 𝑎 𝑥 and 𝑛 = 𝑎 𝑦 , show that

𝑚
log 𝑎 = log 𝑎 𝑚 − log 𝑎 𝑛
𝑛
Jika m  a x , maka log a m  x

Jika n  a y , maka log a n  y
m ax

n ay Takrifan logaritma (asas a)
m Definition of logarithm (base a)
 a x y
n
m
log a    x  y
n
m
log a    log a m  log a n
n

Jika a, b dan c adalah nombor-nombor positif, 𝑎 ≠ 1 dan 𝑐 ≠ 1,

tunjukkan kaedah untuk menerbitkan
If a, b and c are positive numbers, 𝑎 ≠ 1 and 𝑐 ≠ 1, show the method to
derive
log 𝑐 𝑏
log 𝑎 𝑏 =
log 𝑐 𝑎
Andaikan log a b  x, oleh itu b  a x
ax  b
log c a x  log c b
x log c a  log c b Ambil logc di kedua-dua belah
log c b Take logc to both sides
x
log c a
log c b
log a b 
log c a

Jika a ialah sebutan pertama dan d ialah beza sepunya bagi suatu
janjang aritmetik, tunjukkan bahawa hasil tambah n sebutan pertama
bagi janjang itu ialah
If a is the first term and d is the common difference of an arithmetic
progression, show that the sum of the first n terms of the progression is
𝑛
𝑆𝑛 = 2𝑎 + 𝑛 − 1 𝑑
2
Sn  T1  T2  T3  ...  Tn
Sn  a   a  d    a  2d   ...  a   n  1 d 
 S n   a   n  1 d    a   n  2  d    a   n  3 d   ...  a
2 S n  2a   n  1 d  2a   n  1 d  2a   n  1 d  ...  2a   n  1 d
2 S n  n  2a   n  1 d 
n
S n   2a   n  1 d 
2
Tulis hasil tambah dalam tertib sebutan menurun

Write the sum in descending order of terms

Dalam satu janjang aritmetik dengan n bilangan sebutan, diberi bahawa

a ialah sebutan pertama, l ialah sebutan terakhir dan d ialah beza
sepunya. Jika Sn ialah hasil tambah n sebutan pertama bagi janjang itu,
tunjukkan
In an arithmetic progression with n number of term, it is given that a is
the first term, l is the last term and d is the common difference. If Sn is
the sum of the first n terms of the progression, show that
𝑛
𝑆𝑛 = 𝑎+𝑙
2
Sn  T1  T2  T3  ...  Tn
Sn  a   a  d    a  2d   ...  a   n  1 d 
 S n   a   n  1 d    a   n  2  d    a   n  3 d   ...  a
2 S n  2a   n  1 d  2a   n  1 d  2a   n  1 d  ...  2a   n  1 d
2 S n  n  2a   n  1 d 
n
S n   a  a   n  1 d 
2
n
S n   a  Tn  tetapi Tn  l (sebutan terakhir dalam janjang itu)
2
n
Sn   a  l 
2

Jika a ialah sebutan pertama dan r ialah nisbah sepunya bagi suatu
janjang geometri, tunjukkan bahawa hasil tambah n sebutan pertama
If a is the first term and r is the common ratio of a geometric
𝑎 𝑟𝑛 − 1
𝑆𝑛 =
𝑟−1
Darab r pada setiap sebutan

Multiply r to each term
S n  T1  T2  T3  ...  Tn
S n  a  ar  ar 2  ...  ar n 1 ...
rS n  ar  ar 2  ar 3  ...  ar n ...
 – :
rS n  S n   ar  ar 2  ar 3  ...  ar n    a  ar  ar 2  ...  ar n 1 
S n  r  1  ar n  a
S n  r  1  a  r n  1
a  r n  1
Sn 
r 1

janjang geometri, tunjukkan bahawa hasil tambah n sebutan pertama
𝑎 1 − 𝑟𝑛
𝑆𝑛 =
1−𝑟
Darab r pada setiap sebutan

Multiply r to each term
S n  T1  T2  T3  ...  Tn
S n  a  ar  ar 2  ...  ar n 1 ...
rS n  ar  ar 2  ar 3  ...  ar n ...
 – :
S n  rS n   a  ar  ar 2  ...  ar n 1    ar  ar 2  ar 3  ...  ar n 
S n 1  r   a  ar n
S n 1  r   a 1  r n 
a 1  r n 
Sn 
1 r

janjang geometri, tunjukkan bahawa hasil tambah ketakterhinggaan bagi
janjang itu ialah
progression, show that the sum to infinity of the progression is
𝑎
𝑆∞ = , 𝑟 <1
1−𝑟
a 1  r  , r 1
n Contoh: 0.399999 ≈ 0
Example: 0.399999 ≈ 0
Pertimbangkan S n 
1 r
Apabila r  , r n  0, oleh itu 1  r n  1
a
Maka, S  , r 1
1 r

Dalam rajah berikut, P(x, y)

membahagi tembereng garis AB
dalam nisbah m : n. Tunjukkan
bahawa
In the following diagram, P(x, y)
divides the line segment AB in the
ratio m : n. Show that
𝑛𝑥1 + 𝑚𝑥2 𝑛𝑦1 + 𝑚𝑦2

𝑥, 𝑦 = ,
𝑚+𝑛 𝑚+𝑛
x  x1 m y  y1 m
 
x2  x n y2  y n
nx  nx1  mx2  mx ny  ny1  my2  my
nx  mx  mx2  nx1 ny  my  my2  ny1
x  m  n   nx1  mx2 y  m  n   ny1  my2
nx1  mx2 ny1  my2
x y
mn mn
 nx  mx2 ny1  my2 

Oleh itu,  x, y    1 , 
 mn mn 

Dalam rajah berikut, P(x, y)

membahagi tembereng garis AB
dalam nisbah m : n. Tunjukkan
bahawa
In the following diagram, P(x, y)
divides the line segment AB in the
ratio m : n. Show that
𝑛𝑥1 + 𝑚𝑥2 𝑛𝑦1 + 𝑚𝑦2

𝑥, 𝑦 = ,
𝑚+𝑛 𝑚+𝑛
KAEDAH ALTERNATIF
Penyelesaian / Solution: ALTERNATIVE METHOD
m m
x  x1   x2  x1  y  y1   y2  y1 
mn mn
x  m  n   m  x2  x1  y  m  n   m  y2  y1 
x 1 y 1
mn mn
mx  nx1  mx2  mx1 my  ny1  my2  my1
x 1 y 1
mn mn
nx  mx2 ny  my2
x 1 y 1
mn mn
 nx  mx2 ny1  my2 

Oleh itu,  x, y    1 , 
 mn mn 

y
Dalam rajah berikut, L1 dan L2 L1
merupakan garis lurus selari.
L2
Tunjukkan bahawa kecerunan
kedua-dua garis itu, m1 dan m2,
adalah sama.
In the following diagram, L1 and x
L2 are two straight parallel lines. O
Show that the gradients of both
lines, m1 and m2, are the same.
Oleh sebab L1 dan L2 adalah dua garis lurus, sudut yang dibentuk oleh
kedua-dua garis lurus dengan arah positif paksi-x ialah θ1 dan θ2
masing-masing.
Because L1 and L2 are two straight lines, the angles formed by both
straight lines with the positive direction of x-axis are θ1 and θ2
respectively.
y
L1
L2 1   2
tan 1  tan  2
θ1 m1  m2
θ2
x
O
Sudut sepadan
tan θ = m Corresponding angles

Dalam rajah berikut, L1 dan L2 y

merupakan dua garis lurus L1
dengan kecerunan m1 dan m2
masing-masing. Jika L1 dan L2
berserenjang di titik P, tunjukkan P
In the following diagram, L1 and
L2 are two straight lines with x
gradients m1 and m2 respectively. O
If L1 and L2 are perpendicular at L2
point P, show that
𝑚1 𝑚2 = −1
θ1 dan θ2 ialah sudut yang dibentuk oleh L1 dan L2 dengan arah

positif paksi-x masing-masing.
θ1 and θ2 are the angles formed by L1 and L2 with the positive
direction of x-axis respectively.
y
L1 1  90   2
tan 1  90   tan  2
1
P   tan  2
tan 1
θ1 θ2
x 1  tan  2 tan 1
O
m1m2  1
L2
Rujuk m/s 56
Refer to page 56

Dalam rajah berikut, A, B dan C y

merupakan bucu-bucu bagi
sebuah segi tiga di atas satu satah A(x1, y1)
Cartes. Buktikan bahawa rumus
luas segi tiga itu ialah
In the following diagram, A, B C(x3, y3)
and C are the vertices of a x
triangle on a Cartesian plane. O
Prove that the formula of the
area of triangle is B(x2, y2)
1
𝑥 𝑦 + 𝑥2 𝑦3 + 𝑥3 𝑦1 − 𝑥2 𝑦1 − 𝑥3 𝑦2 − 𝑥1 𝑦3
2 1 2
y
A1 : segi tiga ABE A(x1, y1)
1
A1   x1  x2  y1  y2 
2
1 A2 C(x3, y3)
  x1 y1  x1 y2  x2 y1  x2 y2  A1
2 x
O A3
A2 : trapezium ACDE D
B(x2, y2) E
1
A2   y1  y2    y3  y2    x3  x1 
2
1
  x3 y1  x1 y1  2 x3 y2  2 x1 y2  x3 y3  x1 y3 
2
Bersambung

A3 : segi tiga BCD

1
A3   x3  x2  y3  y2 
2
1
  x3 y3  x3 y2  x2 y3  x2 y2 
2
Luas segi tiga  A1  A2  A3
1
  x1 y1  x1 y2  x2 y1  x2 y2  
2
1
 x3 y1  x1 y1  2 x3 y2  2 x1 y2  x3 y3  x1 y3  
2
1
 x3 y3  x3 y2  x2 y3  x2 y2 
2
1  x1 y1  x1 y2  x2 y1  x2 y2  x3 y1  x1 y1  2 x3 y2  
  
2  2 x1 y2  x3 y3  x1 y3  x3 y3  x3 y2  x2 y3  x2 y2 
1
  x1 y2  x2 y3  x3 y1  x2 y1  x3 y2  x1 y3 
2

Rajah berikut menunjukkan segi tiga A

ABC. Panjang sisi AB dan AC ialah c
cm dan b cm masing-masing.
The following diagram shows a
triangle ABC. The length of sides AB
and AC are c cm and b cm respectively.
B C
Buktikan bahawa
Prove that
𝑏 𝑐
=
sin 𝐵 sin 𝐶
A Katakan tinggi segi tiga ialah AD  t cm
t
sin B 
c
t  c sin B ...
t cm
t
B D
C sin C 
b
t  b sin C ...
 = :
b sin C  c sin B
b c

sin B sin C

Rajah berikut menunjukkan segi tiga P

PQR. Panjang sisi PQ, PR dan QR
ialah r cm, q cm dan p cm masing-
masing.
triangle PQR. The length of sides PQ,
PR and QR are r cm, q cm and p cm
respectively. Q p cm R
Tahkikkan bahawa q2 = p2 + r2 – 2pr kos Q.

Verify that q2 = p2 + r2 – 2pr kos Q.
Katakan tinggi segi tiga ialah PS  t cm

Biarkan QS  x cm dan SR   p  x  cm
P
q2  t 2   p  x 
2
q 2  t 2  p 2  2 px  x 2 ...
t cm
t 2  r 2  x2 ...
Q x cm S (p – x) cm R x
kos Q 
r
x  r kos Q ...
Ganti  dan  dalam :
Teorem Pythagoras
q   r  x   p  2 p  r kos Q   x
2 2 2 2 2 Pythagoras’ Theorem
q 2  r 2  p 2  2 pr kos Q

Rajah berikut menunjukkan segi tiga PQR.

Panjang sisi PQ, PR dan QR ialah r cm, q cm P
dan p cm masing-masing.
The following diagram shows a triangle PQR.
The length of sides PQ, PR and QR are r cm,
q cm and p cm respectively. r cm
Tahkikkan bahawa q2 = p2 + r2 – 2pr kos Q.

Verify that q2 = p2 + r2 – 2pr kos Q. Q p cm R
Panjangkan sisi agar membentuk segi tiga bersudut tegak
Katakan tinggi segi tiga ialah PS  t cm
Biarkan SQ  x cm dan SR   p  x  cm
P
q2  t 2   p  x 
2
q 2  t 2  p 2  2 px  x 2 ...
t cm
r cm
t 2  r 2  x2 ...
S Q p cm R
x
x cm kos Q  
r
x  r kos Q ...
Ganti  dan  dalam : Teorem Pythagoras

Pythagoras’ Theorem
q 2   r 2  x 2   p 2  2 p  r kos Q   x 2
q 2  r 2  p 2  2 pr kos Q

Rajah berikut menunjukkan segi tiga P

PQR. Panjang sisi PQ dan PR ialah r
cm dan q cm masing-masing.
triangle PQR. The length of sides PQ
and PR are r cm and q cm respectively.
Tunjukkan luas segi tiga itu ialah Q R

Show that the area of the triangle is
1
𝑞𝑟 sin 𝑃
2
Q Jadikan PR sebagai tapak segi tiga PQR

Katakan tinggi segi tiga ialah QS  t cm
1
t cm Luas PQR  qt ...
2
t
R
q cm
P sin P 
S r
t  r sin P ...
Ganti  dalam :
1
Luas PQR  qr sin P
2

TINGKATAN
5
Rajah menunjukkan sebuah sektor OAB dengan pusat O.

Diagram shows the sector OAB with centre O.
O j cm
A θ rad B
Tunjukkan bahawa panjang lengkok AB, s diungkapkan sebagai

Show that the length of arc AB, s is expressed as
s = jθ
panjang lengkok sudut yang dicangkum di pusat


lilitan bulatan 360
s  rad

2π j 2π rad
s
 Mansuhkan 2π
j Cancel off 2π
s  j

Rajah menunjukkan sebuah sektor OAB dengan pusat O.

Diagram shows the sector OAB with centre O.
O j cm
A θ rad B
Tunjukkan bahawa luas sektor OAB, L diungkapkan sebagai

Show that the area of sector OAB, L is expressed as
1 2
𝐿= 𝑗 𝜃
2
luas sektor sudut yang dicangkum di pusat


luas bulatan 360
L  rad

π j 2 2π rad
L 
 Mansuhkan π
j2 2 Cancel off π
1
L  j 2
2

Buat satu kesimpulan umum secara induktif bagi terbitan pertama

fungsi yang mengikut pola berikut.
Make a general conclusion by induction for the first derivative of
functions which follows the following pattern.
Fungsi Terbitan Pertama

Function First Derivative
𝑑𝑦
𝑦 = 6𝑥 =6
𝑑𝑥
𝑑𝑦
𝑦 = 6𝑥 2 = 12𝑥
𝑑𝑥
𝑑𝑦
𝑦 = 6𝑥 3 = 18𝑥 2
𝑑𝑥
… …
𝑑𝑦
𝑦 = 6𝑥 𝑛 =⋯
𝑑𝑥
dy
Jika y  6 x n , maka  6nx n 1
dx

Buat satu kesimpulan umum secara induktif bagi terbitan pertama

fungsi yang mengikut pola berikut.
Make a general conclusion by induction for the first derivative of
functions which follows the following pattern.
Fungsi Terbitan Pertama

Function First Derivative
𝑑𝑦
𝑦 = 6𝑥 =6
𝑑𝑥
𝑑𝑦
𝑦 = 6𝑥 2 = 6 2 𝑥 2−1
𝑑𝑥
𝑑𝑦
𝑦 = 6𝑥 3 = 6 3 𝑥 3−1
𝑑𝑥
… …
𝑑𝑦
𝑦 = 6𝑥 𝑛 =⋯
𝑑𝑥
dy
Jika y  6 x n , maka  6nx n 1
dx

Diberi dua fungsi, 𝑓 𝑥 dan 𝑔 𝑥 . Menggunakan pembezaan

dengan prinsip pertama, buktikan
Given two functions, 𝑓 𝑥 and 𝑔 𝑥 . Using the first principle of
differentiation, prove that
𝑑
𝑓 𝑥 +𝑔 𝑥 = 𝑓 ′ 𝑥 + 𝑔′ 𝑥
𝑑𝑥
𝑑𝑦 𝑓 𝑥 + 𝛿𝑥 − 𝑓 𝑥
= had
Katakan y  f  x   g  x  𝑑𝑥 𝛿𝑥→0 𝛿𝑥
y   y  f  x   x  g  x   x
 y  f  x   x  g  x   x  f  x  g  x
 y f  x   x  g  x   x  f  x  g  x

x x
y f  x   x  g  x   x  f  x  g  x
had  had
 x 0  x  x 0 x
dy f  x   x  f  x g  x   x  g  x
 had  had
dx  x 0 x  x 0 x
d
 f  x   g  x    f '  x   g '  x 
dx 

Diberi dua fungsi, 𝑢 𝑥 dan 𝑣 𝑥 . Menggunakan pembezaan

Given two functions, 𝑢 𝑥 and 𝑣 𝑥 . Using the first principle of
𝑑
𝑢 𝑥 𝑣 𝑥 = 𝑢 𝑥 𝑣 ′ 𝑥 + 𝑣 𝑥 𝑢′ 𝑥
𝑑𝑥
Katakan y  u  x  v  x 
y   y  u  x   x v  x   x
 y  u  x   x v  x   x  u  x v  x
 y  u  x   x v  x   x  u  x   x v  x  u  x   x v  x  u  x v  x
 y  u  x   x  v  x   x   v  x    v  x  u  x   x   u  x  
Bersambung

 y u  x   x  v  x   x   v  x    v  x  u  x   x   u  x  

x x
y u  x   x  v  x   x   v  x    v  x  u  x   x   u  x  
had  had
 x 0  x  x 0 x
dy u  x   x  v  x   x   v  x   v  x  u  x   x   u  x  
 had  had
dx  x 0 x  x 0 x
v  x   x   v  x   u  x   x   u  x  
 had u  x   x  had   had v  x  had 
dy
dx  x 0  x 0 x  x 0  x 0 x
dy v  x   x  v  x u  x   x  u  x
 u  x  had  v  x  had
dx  x 0 x  x 0 x
d
u  x  v  x    u  x  v '  x   v  x  u '  x 
dx 

Diberi dua fungsi, 𝑢 𝑥 dan 𝑣 𝑥 . Menggunakan pembezaan

Given two functions, 𝑢 𝑥 and 𝑣 𝑥 . Using the first principle of
𝑑
𝑢 𝑥 𝑣 𝑥 = 𝑢 𝑥 𝑣 ′ 𝑥 + 𝑣 𝑥 𝑢′ 𝑥
𝑑𝑥
Penyelesaian / Solution: KAEDAH ALTERNATIF
Katakan y  u  x  v  x   uv ALTERNATIVE METHOD
y   y   u   u  v   v 
 y   u   u  v   v   uv
 y  uv  u v  v u   u v  uv
 y  u v  v u   u v
 y u v  v u   u v

x x
y u v  v u   u v
had  had
 x 0  x  x 0 x 𝑑𝑦 𝛿𝑦
= had = 𝑦′
𝑑𝑥 𝛿𝑥→0 𝛿𝑥
Apabila  x  0,  y  0,  u  0 dan  v  0
dy u v v u u
 had  had  had  v
dx  x 0  x  x 0  x  v 0  x
dy v u
 had u had  had v had 0
dx  x  0  x  0 x  x  0  x  0 x
d
u  x  v  x    u  x  v '  x   v  x  u '  x 
dx 
Diberi dua fungsi, 𝑢 𝑥 dan 𝑣 𝑥 , 𝑣 𝑥 ≠ 0 . Menggunakan

pembezaan dengan prinsip pertama, buktikan
Given two functions, 𝑢 𝑥 and 𝑣 𝑥 , 𝑣 𝑥 ≠ 0. Using the first
principle of differentiation, prove that
𝑑 𝑢 𝑥 𝑣 𝑥 𝑢′ 𝑥 − 𝑢 𝑥 𝑣′ 𝑥
=
𝑑𝑥 𝑣 𝑥 𝑣 𝑥 2
u  x
Katakan y 
v  x
u  x   x
y  y 
v  x   x
u  x   x u  x
y 
v  x   x v  x
v  xu  x   x  u  x v  x   x
y
v  x v  x   x
v  xu  x   x  u  x v  x  u  x v  x  u  x v  x   x
y
v  x v  x   x
v  x  u  x   x   u  x    u  x  v  x   x   v  x  
y
v  x v  x   x
Bersambung

 y 1  v  x  u  x   x   u  x    u  x  v  x   x   v  x   
  
 x  x  v  x v  x   x 

y 1  v  x  u  x   x   u  x    u  x  v  x   x   v  x   
had  had  
 x 0  x  x 0 v  x  v  x   x    x 
 
 v  x  u  x   x   u  x   
 had  
dy
 had
1   x 0  x 
 x 0 v  x  v  x   x  
dx u  x  v  x   x   v  x   
 had 
  x 0 x 
 u  x   x  u  x 
  x 0
had v  x  had  
dy
 had
1 
 x 0  x 
dx  x 0 v  x  v  x   x   v  x   x  v  x 
 had u  x  had 
  x 0  x 0 x 
dy 1
 v  x  u '  x   u  x  v '  x  
dx v  x v  x 
d u  x  v  x u ' x  u  x v ' x
 
dx  v  x   v  x  
2

Diberi dua fungsi, 𝑢 𝑥 dan 𝑣 𝑥 , 𝑣 𝑥 ≠ 0 . Menggunakan

pembezaan dengan prinsip pertama, buktikan
Given two functions, 𝑢 𝑥 and 𝑣 𝑥 , 𝑣 𝑥 ≠ 0. Using the first
principle of differentiation, prove that
𝑑 𝑢 𝑥 𝑣 𝑥 𝑢′ 𝑥 − 𝑢 𝑥 𝑣′ 𝑥
=
𝑑𝑥 𝑣 𝑥 𝑣 𝑥 2
KAEDAH ALTERNATIF
u  x u ALTERNATIVE METHOD
Katakan y  
v  x v
u u
y  y 
v v
u u u
y 
v v v
uv  v u  uv  u v
y
v v   v
v u  u v
y
v v   v
v u u v
y x  x

 x v v   v
y 1  v u u v 
had  had 
 x 0  x  x 0 v  v   v  
  x  x 

Apabila  x  0,  y  0,  u  0 dan  v  0
dy 1  v u u v 
 had had   𝑑𝑦 𝛿𝑦
dx  v 0 v  v   v   x 0   x  x  = had
= 𝑦′
dy 1  u v 
 v had  u had
dx v  v  0    x 0  x  x 0  x 

dy 1
  vu ' uv '
dx v 2
d u  x  v  x u ' x  u  x v ' x
 
dx  v  x   v  x  
2

Diberi dua fungsi, 𝑦 = 𝑓 𝑢 dan 𝑢 = 𝑔 𝑥 . Menggunakan idea had,

buktikan
Given two functions, 𝑦 = 𝑓 𝑢 and 𝑢 = 𝑔 𝑥 . Using the idea of
limits, prove that
𝑑𝑦 𝑑𝑦 𝑑𝑢
= ×
𝑑𝑥 𝑑𝑢 𝑑𝑥
dy y
 had
dx  x 0  x
dy   y u 
 had   
dx  x  0
 u  x 
dy y u
 had  had 𝑑𝑦 𝛿𝑦
dx  x 0  u  x 0  x = had
Apabila  x  0,  y  0 dan  u  0
dy y u
 had  had
dx  u 0  u  x 0  x
dy dy du
 
dx du dx

Buat satu kesimpulan umum secara induktif bagi kamiran tak tentu
suatu fungsi yang mengikut pola berikut.
Make a general conclusion by induction for the indefinite integral
of functions which follows the following pattern.
Fungsi Kamiran tak tentu

Function Indefinite integral
𝑦 = 6𝑥 6𝑥 𝑑𝑥 = 3𝑥 2 + 𝑐
𝑦 = 6𝑥 2 6𝑥 2 𝑑𝑥 = 2𝑥 3 + 𝑐
3 4
𝑦 = 6𝑥 3 6𝑥 3 𝑑𝑥 = 𝑥 +𝑐
2
… …
𝑦 = 6𝑥 𝑛 6𝑥 𝑛 𝑑𝑥 = ⋯
Tuliskan satu syarat bagi nilai n dan namakan c.

Write one condition for the value of n and name c.
6 n 1
Jika y  6 x n , maka  6 x n dx  x c
n 1
n ≠ –1, c ialah suatu pemalar sembarangan.

n ≠ –1, c is an arbitrary constant.
Buat satu kesimpulan umum secara induktif bagi kamiran tak tentu
suatu fungsi yang mengikut pola berikut.
Make a general conclusion by induction for the indefinite integral
of functions which follows the following pattern.
Fungsi Kamiran tak tentu

Function Indefinite integral
6
𝑦 = 6𝑥 6𝑥 𝑑𝑥 = 𝑥 1+1 + 𝑐
1+1
6
𝑦 = 6𝑥 2 6𝑥 2 𝑑𝑥 = 𝑥 2+1 + 𝑐
2+1
6
𝑦 = 6𝑥 3 6𝑥 3 𝑑𝑥 = 𝑥 3+1 + 𝑐
3+1
… …
𝑦 = 6𝑥 𝑛 6𝑥 𝑛 𝑑𝑥 = ⋯
Tuliskan satu syarat bagi nilai n dan namakan c.

Write one condition for the value of n and name c.
6 n 1
Jika y  6 x n , maka  6 x n dx  x c
n 1
n ≠ –1, c ialah suatu pemalar sembarangan.

n ≠ –1, c is an arbitrary constant.
Tunjukkan
Show that
𝑛
𝑎𝑥 + 𝑏 𝑛+1
𝑎𝑥 + 𝑏 𝑑𝑥 = +𝑐
𝑎 𝑛+1
dengan a, b dan c ialah pemalar dan n ialah sebarang nombor

nyata, n ≠ –1.
where a, b and c are constants and n is any real number, n ≠ –1.
Katakan u  ax  b
du
a
dx
du
dx 
a
du
  ax  b  dx   u n
n
a
1 n
a
 u du
1  u n 1 
  c , n  1
a  n 1 
 ax  b 
n 1
    c , n  1
n
ax b dx
a  n  1

y
𝑦=𝑓 𝑥
…
x
O a b
Rajah menunjukkan lengkung 𝑦 = 𝑓 𝑥 . Luas bawah lengkung itu dari
𝑥 = 𝑎 hingga 𝑥 = 𝑏 diwakili oleh n jalur segi empat tepat yang nipis
dengan lebar yang seragam, dengan keadaan n ialah suatu integer
positif.
Diagram shows a curve 𝑦 = 𝑓 𝑥 . The area under the curve from 𝑥 = 𝑎
to 𝑥 = 𝑏 is represented by n strips of thin rectangle with uniform width,
where n is a positive integer.
Terbitkan rumus luas di bawah lengkung itu apabila n → ∞.

Derive the formula of the area under the curve as n → ∞.
ba
Lebar seragam jalur segi empat tepat,  x 
n
Setiap jalur segi empat tepat mempunyai ketinggian yi
Luas satu jalur segi empat tepat tertentu ialah yi x
n
Jumlah luas n jalur segi empat tepat, L   yi x
i 1
n
Apabila n  ,  x  0 : L  had  yi x
 x 0
i 1
b
L   y dx
a

y Rajah menunjukkan lengkung 𝑥 = 𝑓 𝑦 .

Diagram shows a curve 𝑥 = 𝑓 𝑦 .
𝑥=𝑓 𝑦 (a) Nyatakan rumus am luas rantau
berlorek dari 𝑦 = 𝑎 hingga 𝑦 = 𝑏.
b
State the general formula of the
area of the shaded region from
𝑦 = 𝑎 to 𝑦 = 𝑏.
a (b) Tunjukkan bagaimanakah rumus di
x (a) diterbitkan.
O Show how the formula in (a) is
derived.
b
(a)  x dy
a
(b) Luas yang terhasil ialah penghasiltambahan n jalur segi empat tepat
ba
Lebar seragam jalur segi empat tepat,  y 
n
Setiap jalur segi empat tepat mempunyai panjang xi
Luas satu jalur segi empat tepat tertentu ialah xi y
n
Jumlah luas n jalur segi empat tepat, L   xi y
i 1
n
Apabila n  ,  y  0 : L  had  xi y
 y 0
i 1
b
L   x dy
a

y 𝑦=𝑓 𝑥
x
O a b
Rajah menunjukkan lengkung 𝑦 = 𝑓 𝑥 .

Diagram shows a curve 𝑦 = 𝑓 𝑥 .
(a) Nyatakan rumus am isi padu kisaran, dalam sebutan π
apabila rantau berlorek diputarkan melalui 360° pada paksi-x
dari 𝑥 = 𝑎 hingga 𝑥 = 𝑏.
State the general formula of the volume of revolution, in
terms of π, when the shaded region is rotated 360° about the
x-axis from 𝑥 = 𝑎 to 𝑥 = 𝑏.
(b) Tunjukkan bagaimanakah rumus di (a) diterbitkan.
Show how the formula in (a) is derived.
b
(a) π  y 2 dx
a
(b) Isipadu yang terhasil ialah penghasiltambahan n silinder diskret

ba
Ketebalan silinder,  x  ; Jejari silinder yi
n
Isipadu satu silinder diskret ialah πyi2 x
n
Jumlah isipadu n silinder diskret, I   πyi2 x
i 1
n
Apabila n  ,  x  0 : I  had  πyi2 x
 x 0
i 1
b
I  π  y 2 dx
a

Rajah menunjukkan lengkung 𝑥 = 𝑓 𝑦 .

Diagram shows a curve 𝑥 = 𝑓 𝑦 .
y (a) Nyatakan rumus am isi padu
𝑥=𝑓 𝑦 kisaran, dalam sebutan π apabila
rantau berlorek diputarkan melalui
b 360° pada paksi-y dari 𝑦 = 𝑎
hingga 𝑦 = 𝑏.
State the general formula of the
volume of revolution, in terms of π,
a when the shaded region is rotated
x 360° about the y-axis from 𝑦 = 𝑎 to
O
𝑦 = 𝑏.
(b) Tunjukkan bagaimanakah rumus di
(a) diterbitkan.
Show how the formula in (a) is
derived.
b
(a) π  x 2 dy
a
(b) Isipadu yang terhasil ialah penghasiltambahan n silinder diskret

ba
Ketebalan silinder,  y  ; Jejari silinder xi
n
Isipadu satu silinder diskret ialah πxi2 y
n
Jumlah isipadu n silinder diskret, I   πxi2 y
i 1
n
Apabila n  ,  y  0 : I  had  πxi2 y
 y 0
i 1
b
I  π  x 2 dy
a

Buktikan
Prove that
nP = (nCr)(r!)
r
Sebelah kanan   nCr   r !

n!
  r!
 n  r  !r !
n!

 n  r !
 n Pr
 Sebelah kiri

Lihat segi tiga Pascal berikut.

Observe the following Pascal’s triangle.
1
1 1
1 2 1
1 3 3 1
Berdasarkan pengetahuan anda tentang gabungan iaitu nCr, apakah yang

boleh dirumuskan daripada baris akhir segi tiga Pascal itu?
Based on your knowledge about combination which is nCr, what can be
concluded from the last row of the Pascal’s triangle?
Seterusnya, senaraikan semua nombor dalam baris keenam segi tiga

Pascal.
Hence, list all the numbers in the sixth row in the Pascal’s triangle.
C0  1 ; 3C1  3 ; 3C2  3 ; 3C3  1

3
6
C0  1 ; 6C1  6 ; 6C2  15 ; 6C3  20
6
C4  15 ; 6C5  6 ; 6C6  1
1, 6, 15, 20

(a)(i) Lengkapkan segi tiga Pascal berikut.

Complete the following Pascal’s triangle.
1
1 1
1
1 3
Berdasarkan pengetahuan anda tentang gabungan iaitu nCr,

apakah yang boleh diperhatikan daripada baris akhir segi tiga
Pascal itu?
Based on your knowledge about combination which is nCr,
what can be observed from the last row of the Pascal’s
triangle?
(ii) Kembangkan 𝑞 + 𝑝 3 dalam sebutan menaik p.

Expand 𝑞 + 𝑝 3 in the ascending order of p.
(b) Bandingkan jawapan di (a)(i) dan (a)(ii). Sekiranya X~B(3, p),

dengan keadaan X ialah suatu pemboleh ubah rawak,
tunjukkan
Compare the answers in (a)(i) and (a)(ii). If X~B(3, p), where
X is a random variable, show that
𝑃 𝑋=𝑟 =1
𝑟=0
Bersambung

(a)(i)
1
1 1
1 2 1
1 3 3 1
3
C0  1 ; 3C1  3 ; 3C2  3 ; 3C3  1
q  p   q  p  q  p 
3 2
(ii)
  q  p   q 2  2 pq  p 2 
 q 3  2 pq 2  p 2 q  pq 2  2 p 2 q  p 3
q  p  q 3  3 pq 2  3 p 2 q  p 3
3
(b) q 3  3 pq 2  3 p 2 q  p 3  3C0 p 0 q 30  3C1 p1q 31  3C2 p 2 q 32  3C3 p 3q 33
Diberi X ~ B  n, p 
Oleh itu p  q  1 ; n  3 ; r  0,1, 2,3
q  p  P  X  0   P  X  1  P  X  2   P  X  3
3
3
1   3Cr p r q 3 r
3
r 0
3
1  P X  r
r 0
3
 P X  r 1
r 0

Rajah menunjukkan satu segi tiga bersudut tegak dengan panjang

tapak x cm and tinggi y cm.
Diagram shows a right-angled triangle with a base length of x cm and
height y cm.
Dengan menggunakan rajah itu, buktikan

By using the diagram, show that
y cm
(a) sin θ = kos (90° – θ)
sin θ = cos (90° – θ)
(b) tan θ = kot (90° – θ) θ
tan θ = cot (90° – θ) x cm
(c) sek θ = kosek (90° – θ)
sec θ = cosec (90° – θ)
(90° – θ) Hipotenus  x 2  y 2
y x
y cm sin   ; kos  
x2  y 2 x2  y 2
θ y
tan  
x cm x
y
(a) kos  90    
x2  y 2
sin   kos  90   
Bersambung

1
kot 𝐴 =
tan 𝐴
x y
(b) kot  90     1  
y x
tan   kot  90   
1
kosek 𝐴 =
sin 𝐴
x x2  y 2
(c) kosek  90     1  
x y
2 2 x
x x2  y 2
sek   1  
x y
2 2 x 1
sek 𝐴 =
sek   kosek  90    kos 𝐴


height y cm.

y cm
sin2 θ + kos2 θ = 1
sin2 θ + cos2 θ = 1 θ
x cm
Hipotenus  x 2  y 2
y x
sin   ; kos  
x2  y 2 x2  y 2
Sebelah kiri  sin 2   kos 2 

2 2
 y   x 
 
2   2 2 
 x 2
 y   x  y 
y2 x2
 2  2
x y 2
x  y2
x2  y 2
 2
x  y2
1
 Sebelah kanan
Rajah menunjukkan satu bulatan unit. P ialah titik pada lilitan bulatan
itu.
Diagram shows a unit circle. P is a point on the circumference of the
circle.
y
θ x
O
(a) Nyatakan koordinat P dalam sebutan θ.

State the coordinates of P in terms of θ.
(b) Seterusnya, tunjukkan sin2 θ + kos2 θ = 1.
Hence, show that sin2 θ + cos2 θ = 1.
(a) P  kos  ,sin   Teorem Pythagoras

Pythagoras’ Theorem
Jejari bulatan unit ialah 1 unit

(b) x 2  y 2  12 The radius of a unit circle is 1 unit
 kos     sin   1
2 2
sin 2   kos 2   1


tapak a cm, tinggi b cm dan hipotenus c cm.
Diagram shows a right-angled triangle with a base length of a cm and
height b cm and hypotenuse c cm.
Dengan menggunakan teorem Pythagoras, buktikan

By using the Pythagoras’ theorem, show that
sin2 θ + kos2 θ = 1
b cm
sin2 θ + cos2 θ = 1
θ
a cm
a 2  b2  c2
a 2 b2 c2
 
c2 c2 c2
2 2
a b
    1
c c
 kos     sin   1
2 2
sin 2   kos 2   1

Pertimbangkan identiti trigonometri sin2 θ + kos2 θ = 1.

Consider the trigonometric identity sin2 θ + cos2 θ = 1.
Buktikan
Prove that
(a) 1+ tan2 θ = sek2 θ

1+ tan2 θ = sec2 θ
(b) 1+ kot2 θ = kosek2 θ
1+ cot2 θ = cosec2 θ
(a) sin 2   kos 2   1

sin 2  kos 2  1
 
kos 2  kos 2  kos 2 
tan 2   1  sek 2 
1  tan 2   sek 2 
(b) sin 2   kos 2   1

sin 2  kos 2  1
 
sin 2  sin 2  sin 2 
1  kot 2   kosek 2 


height y cm.

y cm
1
tan   90    θ
tan 
x cm
y x
    90  180 ; tan   ; tan  
θ + 90° x y
α
y cm tan   90    tan 
x
tan   90   
θ y
x cm
 y
tan   90    1  
 x
1
tan   90   
tan (θ + 90°) berada dalam sukuan kedua
tan 
tan (θ + 90°) is located in the second quadrant

Tunjukkan kaedah setiap rumus sudut berganda berikut diterbitkan.

Show the method for each of the following double angle formula is
derived.
sin 2  2sin  kos  kos 2  kos 2   sin 2  2 tan 

; ; tan 2 
sin 2  2sin  cos  cos 2  cos 2   sin 2  1  tan 2 
Pertimbangkan sin  A  B   sin A kos B  sin B kos A

Gantikan  dalam A dan B
sin      sin  kos   sin  kos 
sin 2  2sin  kos 
Pertimbangkan kos  A  B   kos A kos B  sin A sin B

kos      kos  kos   sin  sin 
kos 2  kos 2   sin 2 
tan A  tan B
Pertimbangkan tan  A  B  
1  tan A tan B
tan   tan 
tan     
1  tan  tan 
2 tan 
tan 2 
1  tan 2 

Tunjukkan kaedah setiap rumus sudut berganda berikut diterbitkan.

Show the method for each of the following double angle formula is
derived.
kos 2  kos 2   sin 2  kos 2  2 kos 2   1 kos 2  1  2sin 2 

; ;
cos 2  cos   sin 
2 2
cos 2  2 cos   1
2
cos 2  1  2sin 2 
Pertimbangkan kos  A  B   kos A kos B  sin A sin B

kos      kos  kos   sin  sin 

kos 2  kos 2   sin 2 
Pertimbangkan sin 2   kos 2   1

s2 = 1 – c2
kos 2  kos   1  kos  
2 2
 kos 2   1  kos 2 
kos 2  2 kos 2   1
c2 = 1 – s2
kos 2  1  sin 2    sin 2 

kos 2  1  2sin 2 


Koleksi Pembuktian AddMath SPM

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Koleksi Pembuktian AddMath SPM

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Koleksi Pembuktian AddMath SPM

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Koleksi pembuktian ini dikumpulkan bagi membantu guru-guru dan

murid-murid untuk mendapatkan idea serta panduan bagaimanakah suatu rumus

Dalam pengumpulan pembuktian ini, saya turut disokong oleh rakan-

First release: 28 Jun 2021

Diberi bahawa 𝑓 𝑥 = 𝑥 2 , 𝑥 ≥ 0 dan 𝑔 𝑥 = − 𝑥, 𝑥 ≥ 0. Cari 𝑓𝑔 𝑥

Given that 𝑓 𝑥 = 𝑥 2 , 𝑥 ≥ 0 and 𝑔 𝑥 = − 𝑥, 𝑥 ≥ 0. Find 𝑓𝑔 𝑥 and

Kerana g f (x) ≠ x, maka g (x) bukan fungsi songsang bagi f (x).

Because g f (x) ≠ x, then g (x) is not the inverse function of f (x).

Cikgu Muhammad Fazdhly

Diberi persamaan kuadratik 𝑎𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐 = 0, dengan keadaan a, b

Diberi persamaan kuadratik 𝑎𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐 = 0, dengan keadaan a, b

Given the quadratic equation, 𝑎𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐 = 0, where a, b and c are

Cikgu Muhammad Fazdhly

Diberi 𝑚 = 𝑎 𝑥 dan 𝑛 = 𝑎 𝑦 , tunjukkan bahawa

Given that 𝑚 = 𝑎 𝑥 and 𝑛 = 𝑎 𝑦 , show that

Jika m  a x , maka log a m  x

Cikgu Muhammad Fazdhly

Diberi 𝑚 = 𝑎 𝑥 dan 𝑛 = 𝑎 𝑦 , tunjukkan bahawa

Given that 𝑚 = 𝑎 𝑥 and 𝑛 = 𝑎 𝑦 , show that

Jika m  a x , maka log a m  x

Cikgu Muhammad Fazdhly

Jika a, b dan c adalah nombor-nombor positif, 𝑎 ≠ 1 dan 𝑐 ≠ 1,

Andaikan log a b  x, oleh itu b  a x

Cikgu Muhammad Fazdhly

Tulis hasil tambah dalam tertib sebutan menurun

Cikgu Muhammad Fazdhly

Dalam satu janjang aritmetik dengan n bilangan sebutan, diberi bahawa

Cikgu Muhammad Fazdhly

Darab r pada setiap sebutan

Cikgu Muhammad Fazdhly

Darab r pada setiap sebutan

Cikgu Muhammad Fazdhly

Apabila r  , r n  0, oleh itu 1  r n  1

Cikgu Muhammad Fazdhly

Dalam rajah berikut, P(x, y)

𝑛𝑥1 + 𝑚𝑥2 𝑛𝑦1 + 𝑚𝑦2

 nx  mx2 ny1  my2 

Cikgu Muhammad Fazdhly

Dalam rajah berikut, P(x, y)

𝑛𝑥1 + 𝑚𝑥2 𝑛𝑦1 + 𝑚𝑦2

 nx  mx2 ny1  my2 

Cikgu Muhammad Fazdhly

Cikgu Muhammad Fazdhly

Dalam rajah berikut, L1 dan L2 y

θ1 dan θ2 ialah sudut yang dibentuk oleh L1 dan L2 dengan arah

Cikgu Muhammad Fazdhly

Dalam rajah berikut, A, B dan C y

Cikgu Muhammad Fazdhly

A3 : segi tiga BCD

Cikgu Muhammad Fazdhly

Rajah berikut menunjukkan segi tiga A

A Katakan tinggi segi tiga ialah AD  t cm

Cikgu Muhammad Fazdhly

Rajah berikut menunjukkan segi tiga P

Tahkikkan bahawa q2 = p2 + r2 – 2pr kos Q.

Katakan tinggi segi tiga ialah PS  t cm

Cikgu Muhammad Fazdhly

Rajah berikut menunjukkan segi tiga PQR.

Tahkikkan bahawa q2 = p2 + r2 – 2pr kos Q.