Translated from English to Afrikaans - www.onlinedoctranslator.

com

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT

GRAAD: 12

TOERISME
BEHEERDE TOETS
MAART 2023

PUNTE: 100

TYD: 1 uur 30 Min.

Hierdie vraestel bestaan uit agtien (12) bladsye.

Kopiereg voorbehou Blaai asseblief om

 Toerisme 2 Graad: 12/Maart 2023
NSS

INSTRUKSIES EN INLIGTING

Lees die instruksies aandagtig deur voordat jy die vrae beantwoord. 1.

Hierdie vraestel bestaan uitTWEEafdelings, nlAFDELING AenB.

2. AntwoordALMALdie vrae.

3. Begin ELKE vraag op 'n NUWE bladsy.

4. WysALMALberekeninge.

5. Jy mag 'n nie-programmeerbare sakrekenaar gebruik.

6. Gebruik die puntetoekenning van elke vraag as 'n riglyn vir die lengte van jou
antwoord.

7. Skryf netjies en leesbaar.

8. Die tabel hieronder is 'n gids om jou te help om jou tyd volgens elke afdeling toe te
ken.

AFDELING ONDERWERP PUNTE TYD

(minute)
A Kort Vrae 30 20
Kaartwerk en toerbeplanning 56 65
B
Plaaslike, streeks- en internasionale toerisme 14 15
TOTAAL 100 100

Kopiereg voorbehou Blaai asseblief om

 Toerisme 3 Graad: 12 /MAART 2023
NSS

AFDELING A: KORTVRAE

VRAAG 1

1.1 Verskeie opsies word as moontlike antwoorde vir die volgende vrae gegee. Kies die
antwoord en skryf slegs die letter (AD) langs die vraagnommer (1.1.1 – 1.1.20) in die
ANTWOORDEBOEK neer.

1.1.1 Watter item oorskry die belastingvrye toelaag?

A 2 liter wyn. 200

B sigarette.
C 100 mℓ parfuum.
D Sport- en ontspanningstoerusting.

1.1.2 Maatreëls om malaria te voorkom sluit in: … (Kies die EEN wat NIE pas NIE)

A Kry 'n inspuiting / inenting by die gesondheidskliniek.

B Slaap te alle tye onder 'n muskietnet.
C Bedek hande en voete, veral in die nag
D Gebruik insekweermiddels veral in die nag.

1.1.3 'n Reisiger wat 'n tweede vlug op pad na sy/haar eindbestemming moet haal, word gesê dat
hy … is terwyl hy op die lughawe wag.

A 'n toeroperateur
B onderweg
C gedeporteer
D in besit van 'n visum

1.1.4 'n Toeris moet om 'n Schengen-visum aansoek doen voordat hy/sy na …

A Ethiopië, Kenia en Malawi. Engeland,

B die VSA en Skotland. Frankryk,
C Switserland en Duitsland Japan,
D Nieu-Seeland en Australië.

1.1.5 'n Paspoort word uitgereik deur …

A Die Bureau de Change

B Die lughawe van vertrek
C Die Ambassade van die bestemmingsland Die
D Departement van Binnelandse Sake

1.1.6 Die volgende is 'n voorbeeld van 'n politieke situasie van internasionale
betekenis:

A Orkane
B Wêreldberaad
C Burgeroorlog

D Tsoenami's
Kopiereg voorbehou Blaai asseblief om
 Toerisme 4 Graad: 12 /MAART 2023
NSS

1.1.7 'n Transitvisum is slegs geldig vir 'n maksimum van …

A 72 uur
B 36 uur
C 12 uur
D 24 ure .

1.1.8 'n Verwoestende aardbewing het om 20:04 in Suid-suidwes van Uzunbağ plaasgevind
plaaslike tyd op 20 Februarieste, 2023 word beskou as 'n

A Onvoorsiene omstandighede.
B Terrorisme.
C Oorloë.
D Politieke situasie.

1.1.9 'n Paspoort word uitgereik deur …

A Die lughawe van vertrek.

B Die ambassade van die land van bestemming.
C Die Veranderingsburo.
D Die departement van binnelandse sake.

1.1.10 Die volgende goedere hoef nie deur die Rooi Kanaal by Doeane te gaan nie:

A Geskenke wat jy namens iemand anders dra. Goedere

B ingebring vir handelsdoeleindes.
C Manicure stelle.
D Belastingvrye goedere. (10 X 1) (10)

1.2 Kies die korrekte woord(e) uit dié wat tussen hakies gegee word. Skryf slegs die woord(e)
langs die vraagnommers (1.3.1–1.3.5) in die ANTWOORDEBOEK neer.

1.2.1 'n Paspoort uitgereik aan 'n Suid-Afrikaanse burger op die ouderdom van 18 jaar is geldig
vir (10/5) jaar vanaf die datum van uitreiking.

1.2.2 'n Byt van 'n besmette muskiet kan lei tot (tifuskoors/geelkoors).

1.2.3 Die uitbarsting van die Fagradalsfjall-vulkaan in Ysland, Mount Anak

Krakatau in Indonesië is 'n voorbeeld van 'n (natuurramp/wêreldwye
gebeurtenis).

1.2.4 Bilharzia word veroorsaak deur (drink / swem in) besmette water.

1.2.5 Die aanbied van 'n wêreldwye geleentheid in verskillende stede sal help om te
verbeter (geografiese verspreiding/gemeenskapsdiens). (5)

Kopiereg voorbehou Blaai asseblief om

 Toerisme 5 Graad: 12 /MAART 2023
NSS

1.3 Kies die term in KOLOM A met die verduideliking in KOLOM B. Skryf slegs die letter
(AF) langs die vraagnommer (1.5.1-1.5.5) in die ANTWOORDEBOEK neer,
byvoorbeeld 1.5.6 G.

KOLOM A KOLOM B
1.3.1 Terrorisme A Oorgedra deur die byt van die Anopheles-
muskiet.
1.3.2 Wêreldwye resessie B …verwys na daardie goedere wat reisigers volgens
wet nie toegelaat word om Suid-Afrika in te bring nie,
soos onwettige dwelms
1.3.3 Verbode goedere C A … is 'n tydperk van algemene ekonomiese
agteruitgang regoor die wêreld en het 'n direkte
impak op toerismevraag omdat mense minder
besteebare inkomste het om te bestee.
1.3.4 Reis D … is die gebruik van gewelddadige dade om 'n politieke
toelaes doelwit te bereik.
1.3.5 Malaria E … is goedere wat reisigers toegelaat word om Suid-Afrika
binne te bring sonder om doeanebelasting of belasting
op toegevoegde waarde (BTW) te betaal.
F Dit verwys na hoeveel geld 'n reisiger uit (5)
Suid-Afrika mag neem.

1.4 Kies die korrekte term uit die lys hieronder wat pas by die beskrywings wat verskaf
word. Skryf slegs die vraagnommer en die korrekte term neer. bv 1.4.6 BTW.

Transitvisum, toeristepaspoort, onverkorte geboortesertifikaat, mediese visum,

Gesondheidsertifikaat, Doeanebelasting, Diplomatieke Paspoort, Oorspronklike Geboorte

Sertifikaat, Geelkoors Sertifikaat, BTW

1.4.1 'n Spesiale belasting wat gehef word vir goedere wat buite Suid-Afrika gekoop word.

1.4.2 'n Spesiale reisdokument wat aan lede in hooggeplaaste regering gegee word
posisies vir die doel van amptelike reise en is slegs geldig vir vier jaar.

1.4.3 'n Reisdokument wat soms deur kinders onder die ouderdom van 18 benodig mag word,
wat die persoonlike besonderhede van beide biologiese ouers toon.

1.4.4 Die reisdokument uitgereik deur 'n mens se eie land as bewys van identiteit en
nasionaliteit.

1.4.5 'n Dokument wat bewys dat toeriste daarteen ingeënt is

reisverwante siektes. (5)

Kopiereg voorbehou Blaai asseblief om

 Toerisme 6 Graad: 12 /MAART 2023
NSS

1.5 Bestudeer die volgende “Wêreldsportlogo's” en beantwoord die vrae wat volg. Skryf
slegs die vraagnommer en die antwoord neer, byvoorbeeld 1.5.6 Krieketwêreldbeker.

Identifiseer die globale gebeurtenisse wat deur die volgende logo's verteenwoordig word.

WÊRELD SPORT LOGO's

1.5.1 1.5.2

1.5.3

1.5.4 1.5.5

[Aangepas van: https://www.shutterstock.com/search/world-sport-logo]

TOTAAL AFDELING A: 30

Kopiereg voorbehou Blaai asseblief om

 Toerisme 7 Graad: 12 /MAART 2023
NSS

AFDELING B: Kaartwerk en toerbeplanning; Binnelandse, Streek en

Internasionale Toerisme

VRAAG 2

2.1 Lees die volgende artikel uit doeane en beantwoord die vrae:

TROTS SUID-AFRIKAANSE PRODUKTE'

John se ouers wil graag 'n paar 'Trots Suid-Afrikaanse' produkte

na hul dogter toe neem. Hulle het al haar gunstelinge gekies.

Die produkte sluit die volgende in:

- 3 x 750 ml wyn
- 1 kg Biltong
- 2 x 500g SAFARI droëvrugte 1
- boks Cadbury sjokolade
[Aangepas vanaf: www.southafricancustomes.com]

2.1.1 Verduidelik die verskil tussen belastingvrye goedere en verbode goedere. (4)

2.1.2 Gee die egpaar raad oor watter kanaal om by doeane te neem wanneer hulle
aankom. (1)

2.1.3 Motiveer die kanaal in jou antwoord op VRAAG 2.1.2 deur 'n rede te gee
vir elk van die produkte wat in die scenario genoem word. (3 x 2) (6)

2.1.4 Noem die organisasies by OR Tambo Internasionale Lughawe wat

verantwoordelik is vir die volgende aksies met hul terugkeer na Suid-Afrika:

(a) Verifikasie van reisdokumentasie. (1)

(b) Invordering van reg. (1)

2.2 Bestudeer die beeld en teks en beantwoord die vrae wat volg.

A B C

[Aangepas uit: https://www.flysaa.com/manage-fly/before-flying/travel-documentation]

Kopiereg voorbehou Blaai asseblief om

 Toerisme 8 Graad: 12 /MAART 2023
NSS

2.2.1 Identifiseer die verpligte reisdokument in die prent hierbo.

Verwys in jou antwoord na die brieweA,BofC. (2)

2.2.2 Verduidelik die gebruik van die reisdokument wat gemerk isC. (2)

2.2.3 'n Visum is een van die belangrikste aspekte wanneer u die Europese lande besoek. Met
inagneming van daardie stelling, definieer die konsep visum. (2)

2.3 Mnr. James Jonson en Mary Johnson is al 9 jaar getroud. Hulle woon in
Nelspruit, mnr. Jonson werk as 'n Ingenieur en Mary as 'n Sekondêre Skool
Departementshoof. Hulle het besluit om oor hul Junie-vakansie na Londen te
reis. Hulle het 'n 8-jarige dogter en 'n 18-maande-oue seun.

Hul reisagent het die volgende inligting aan hulle verskaf:

- Hulle sal op 1 Junie 2023 vertrek en op 13 Junie 2023 terugkeer = (13 dae en
12 nagte)

- Hulle is op British Airways-vlugte bespreek (RET-vlieggeld = Volwassenes R

12 312 per persoon, kinders onder 12 50% van die volwasse prys
insluitend kinders ouer as 1 jaar).

- Hulle sal met hul aankoms deur hul hotel-pendeldiens opgelaai word en hulle
het verkies om openbare vervoer te gebruik tydens hul verblyf. Hulle het R500
vir hul gesin per dag vir openbare vervoer bewillig.

- Hulle het 'n gesinskamer by hul hotel bespreek vir die duur van hul verblyf.
Die hotel sal hulle R 2890 per nag kos.

- Die hoteltarief sluit ontbyt in, maar hulle sal R 220 per volwassene per dag
en R 150 per kind per dag vir die ander etes moet toewys.

- Temba het besluit om R300 vir elke lid van sy gesin per dag toe te ken vir
toere en vermaak.

- Hulle wil graag geskenke vir hul gesin terugbring en het besluit om R 3000
in totaal vir hierdie doel opsy te sit.

- Hulle het R 3000 bewillig vir diverse items wat gratifikasies,

mediese uitgawes, ens.

- Die reisagent het 'n visumaansoekfooi van R 600 per persoon ingesluit.

2.3.1 Verduidelik die verskil tussen 'n toerbegroting en 'n daaglikse begroting wat deur mense
gebruik word. (2 x 1) (2)

2.3.2 Identifiseer TWEE faktore wat die ontwikkeling van 'n toerbegroting beïnvloed.
(2 x 1) (2)

Kopiereg voorbehou Blaai asseblief om

 Toerisme 9 Graad: 12 /MAART 2023
NSS

2.3.3 Diverse uitgawes is 'n verskeidenheid klein kostes wat nie altyd vas is nie.

Verskaf EEN voorbeeld van 'n diverse uitgawe wat gehef kan word:

(a) By 'n lughawe. (2)

(b) Tydens toere. (2)

2.3.4 Stel 'n eenvoudige begroting vir die gesin saam. Jou begroting moet alle
kostes, vervoer, verblyf, etes, toere, geskenke, diverse items en koste vir
reisdokumente insluit. Toon alle berekeninge in 'n tabelformaat. Gebruik
die tabel hieronder as 'n riglyn. (8)

PRODUK/DIENS BEREKENINGE FINALE KOSTE

VERVOER
LUGTARIEWE
PUBLIEKE VERVOER
TOTAAL:
[35]
VRAAG 3

3.1 Verwys na die reisplan en die roetekaart hieronder voordat jy die vrae wat volg
beantwoord.

PRETORIA NA DIE VICTORIA-VALLE – REISBERIG

Donderdag
09:30 Die trein vertrek vanaf die Rovos-treinstasie in Capital Park,
Pretoria.

12:00 Middagete word bedien op pad na Zeerust.

14:00 Stop oor in Zeerust om deel te neem aan 'n een uur Marico-staproete.

19:30 Aandete word bedien terwyl die trein na die eerste grenspos ry.
Vrydag
07:00 Ontbyt word in die eetwa bedien.

10:00 Mokoro-reis langs die Okavango Delta in Botswana.

13:00 Middagete Word in die eetwa bedien

17:00 Oorsteek die grens by Mosambiek

19:30 Safari-tema-aandete word in die eetwa bedien

Saterdag
07:00 Ontbyt word in die eetwa bedien

13:00 Middagete word in die eetwa bedien

18:00 Kom by die Victoria-waterval aan waar die Rovos-treinreis eindig

19:00 Verplaas per pendelbus na die hotel

Kopiereg voorbehou Blaai asseblief om

 Toerisme 10 Graad: 12 /MAART 2023
NSS

3.3.1 Die kaart dui aan dat hierdie rit 'n lineêre roete volg.

(a) Beskryf 'n lineêre roete. (2)

(b) Stel TWEE probleme voor wat 'n toeris kan ondervind as gevolg van hierdie reis wat 'n lineêre
roete volg. (2)

3.3.2 Verduidelik hoekom dit so belangrik is vir alle toeriste wat hierdie reis neem, om 'n afskrif daarvan te hê
die reisplan? (2)

3.3.3 Dit is belangrik dat die toeris soveel moontlik inligting gegee word oor die
reisbesonderhede wat vir hulle voltooi sal word.

Identifiseer TWEE belangrike stukke inligting in die roete wat verskaf word, wat 'n
toeris sal benodig. (2)

3.3.4 Die Rovos Rail is 'n luukse spoordiens wat in Suider-Afrika bedryf word. Die toeris
profiel van 'n persoon wat hierdie verpakte toer kies, verskil van 'n persoon wat
ander soorte reiskeuses maak.

Stel TWEE spesifieke behoeftes voor wat hierdie tipe toeris van 'n luukse
verpakte toer sal vereis. (2 x 1) (2)

3.3.5 Bepaal die tipe toeris waarvoor hierdie spesifieke reis (verwys na reisplan) ontwerp is.
Identifiseer TWEE bewyse uit die bron om voor te stel dat hierdie reis nie bloot vir
'n ontspanningstoeris ontwerp is nie. (2 x 1) (2)
[12]

Kopiereg voorbehou Blaai asseblief om

 Toerisme 11 Graad: 12 /MAART 2023
NSS

VRAAG 4

4.1 Die volgende is 'n uittreksel uit 'n pamflet wat deur die Departement van Gesondheid vervaardig
is. Gebruik die uittreksel om jou te help om die vrae wat volg te beantwoord.

TUBERKULOSE

Wat is tuberkulose (TB) – Tuberkulose is 'n aansteeklike siekte en word

veroorsaak deur 'n tipe bakterie genaamd Mycobacterium tuberculosis.
Hoe word TB versprei?

Wie is in gevaar?

• Noue kontak met 'n TB-pasiënt.

• Kinders onder 5 jaar.
• Persoon met swak voeding.
• Persoon wat oormatige alkohol en dwelms gebruik.

Wat is die simptome van TB?

[Aangepas vanaf: www.who.org]

4.1.1 Identifiseer die naam van die organisasie wat verantwoordelik is vir die handhawing van gesondheid
regulasies (wette). (1 x 1) (1)

4.1.2
Noem enige TWEE bronne anders as die Gesondheidsdepartement, waar jy reis-,
gesondheids- en veiligheidsinligting kan bekom. (2 x 1) (2)

4.1.3 Bespreek kortliks hoe 'n toeris TB tydens hul reise sal versprei. (2 x 1) (2)

4.1.4 Beskryf TWEE simptome wat 'n reisiger sal toon indien hulle TB opgedoen het.
(2 x 1) (2)

4.1.5 Stel TWEE stappe voor wat 'n toeris moet neem as hulle vermoed dat hulle TB het.
(2 x 1) (2)
[9]

Kopiereg voorbehou Blaai asseblief om

 Toerisme 12 Graad: 12 /MAART 2023
NSS

VRAAG 5

5.1 Bestudeer die volgende gevallestudie en beantwoord al die vrae:

2023 Turkye-Sirië aardbewing

Op die nag van 20 Februarie 2023 het 'n verwoestende aardbewing 3 km suid-
suidwes van Uzunbağ om 20:04 plaaslike tyd plaasgevind. Twee groot aardbewings
en 'n reeks naskokke het Turkye, Sirië en die omliggende streek getref, meer as 11
000 mense dood en wydverspreide vernietiging veroorsaak.

Die aardbewing het 'n sterkte van 6,3 punte op die Richterskaal gehad en het op 'n
diepte van sowat 16 kilometer voorgekom. Dit was 'n streek waar daar nie 'n groot
aardbewing vir meer as 200 jaar of enige waarskuwingstekens was nie, so die vlak
van paraatheid sou minder wees as vir 'n streek wat meer gewoond was om
skuddings te hanteer.
[Eksaminator se bronne]

5.1.1 Identifiseer die onvoorsiene gebeurtenis wat deur die prentjie hierbo aangedui word. (2)

5.1.2 Skets die negatiewe impak wat dit op die geaffekteerde toerismebedryf sal hê.
(2 x 3) (6)

5.1.3 Bespreek DRIE negatiewe impakte wat die gebeurtenis op die ekonomie van Turkye-Sirië
gehad het. (2 x 3) (6)
[14]

TOTAAL AFDELING B: 70

GROOT TOTAAL: 100

Kopiereg voorbehou