LiKD 621.316.98:699.

887_2

P O L S K A N O R M A
PN-86
ffi
POLSKIKOMITET
Ochronaodgromowa ' E-05003/01.
NORMALIZACJI,
MIAR obiektow budowlanych W. KILJAN,
I JAKOSCI Wymaganio
a96lne
Giupa katalogowa 0602
Lightning protection of structures Protection des batiments et structurcs - fpo:6rauqura coopyxetrrii
.. General requirements. r contre Ia foudre ..
" O6u{ue rpe6osaqriq"
c Rigles g6n6rales "

'SPIS;FRESGI

PRZEDMOWA 3.5.3. Minimalna liczba przewod6w odprowadzajacych

3.5.4. Pol4czeniaprzewod6r, odprowadzajacych
t. WSTEP 3.6. Uziemienia
3.6.1.Uziomy naturalne
Ll. Plzedmiotarkuszanormy 3.6.2. Uziomy sztuczne
t, L2. Zakresstoso\3nia normy 3.6.3.Rezystancja uziom6w
1-, 1 . 3 .O k r e S l e n i a 3.6.4. Uziemienieurz4dzeniapiorunochionnego
- 3.6.5- Podziemnemetaloweelementyob,ekt6w i urzqdzei rechno-
,, KR'TERIA srosow^NlA ocHRoNy oDcRoMowEJ logicznych
3.6.6. Odlegto5i kabli od uziomu piorunochronnego
2.1. Podial obiekt6wbudowlanych z punktu widzeniaochronyod- 3.7. Materialy
gromoweJ 3.7.1.CzQ*ciskladoweur24dzenia piorunochronnego
2.2. Rodzajeochrony odgromowej 3.7-2. Uziomy tztuczne
2.3. Wyb6r rodzaju ochrony odgromowej
2.3.1, Obiekty budowlane wymagajeceochrony podstawowej
. 4. OCHRONA WEWNpTRZNA
2.3.2; Obiekty budowlane wymagajeceochrony obostrzonej
2.3.3. Obiekty budowlanewymagaj4c€ochrony w specjalnym*y- 4.1. Zakresstosowaniaochrony wewngtrznej
,konaniu 4.2. S.odki ochrony wewn€trznej
2.3.4, Obiekry budowlane nie *yma8aj4ce ochrony 4.1. Ekwipotencjali?acja
2.3.5, Wskaznik zagrozeniaprorunowego 4.3.1. Zakres ekwipotencjalizacji
4.3.2. Instalacjewprowadzanedo obiektu
3. wyMAcANIAoc6LNE Dorycz.{cE ocHnoNy 4.3.1.lnsralacjewewnqtrzobiektu
ZEWTTETRZNEJ 4.3.4. Pol4czeniawyr6wnawczeinstalacji nieelekrycznych
4.3.5. Polaczenia wyr6wnawcze instalacji elektroenergetyczDych
3.t. C&Sci skledowe urz4dzeniapiorunochronnego o napipciu znamionowym do I kV
I2. Wykorzystanieelement6w przewodz4cychobiekt6* oraz ele- 4.3.6. PolAczeniawyr6wnawczeinstalacjiElekomunikacyjnych,sy-
mcnt6w metalowychrcwnQtrznych jako naturalnychczgici urzq- gnalizacyjnychitp.
dzenia piorunochronnego 4.3.?. Materiaty na pol4czeniawyr6wnawczei przewodyoslonowe
. / ' f 3.3. Pdeczenia element6wr.trz4dzeniapiorunochronnego 4.3.8. Wysokie obiekty sqsiadujQc€
3.3.l. Elementy prze\Ddzlce 4.4. OdstQpyizolacyjne
1.3.2.Polqczeoia nierod4czni 4.5. Dodatkow€ zabezpieczrniaur?edze6wymagajacychochrony
J.1.3. Polqczeniaroz-laczne
3.4. Zwody
5, BADANIA UXZADZEI{ PIONUNOCHRONNYCH
3.4.1. Zwody naturalne
3.4.2.Zwody sztuczne 5.1. Rodzrje i zakrcs bada6
3.4.3. Zurody poziomc niskie i podwyiszone 5.2. Opis wykonania poszczeg6lnychczynnoici
-
3.4.4. Z\aody na Scianacbz€$Dctrznych t 5.2.1. OglQdzinyczisci nadziemnej
3.4.5. Strefa ochronna zwod6w pionowych i zwod6w poziomych 5.2.2. Sprawdzenicciegtoscipol4cze6
wysokich 5.2.3. Pomiar rezystancjiuziemienia
3.4.6. Zwody pionowe i poziome wysoki€ 5.2.4. Sprawdzeniestanu uziom6w
3.5. Przewody odprowad?rjqcc 5.3. Melryka llz4dzenia piorunochronnego
3.5-1.Przewody odprowadzajecenaturalne 5.4. Protok6l badaDiaurz4dzeniapiorunochronnego
3.5.2. Ptzlwody odprowsdzljqce sztucznc 5.5. Tcrminy badaf i ich zakres

Zgioszona przez Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakosci - Zesp6l Elsktryki

Ustanowiona przez Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jako6ci dnia 31 grudnia 1996 i.
jako norma obowi4zujqcaod dnia I lipca 1987 r.
(Dz. Norm. i Miar nr 3/1987, poz. 9)

I _Przodrukdozwolony lylko za zgodQ Potskiego Komitetu Normalizacji,Miar i Jakosci

WYDAWNICTWA NORMALIZACYJNE,ALFA',I988. Dr!k. wyd Norm. w-wa. Ark. eyd.2,f9 Nakt.1oo/.]+222an2o51/t7

i
..4 ..
t
I
 PN-86/E{5003/0I

zAr-lczMxI 3. Obliczaoierezystancjiuiemied
4. Mctryka urz4dzcniapioruoochronnego
l, OkreSleniewskarnika zagrotcnia pio.unowego 5. Protok6l badad urz4dzeniapiorunochronncgo
2. Srednie i najwiekszewartodci rezystywnoscir6znych rodzaj6w
grunt6w INFORMACJE DODATKOWE
I

I PRzEDMOWA

piotunowegobudowli
Rf,zw6j budownictwa,polegaj4cynu odchodzeniuod tradycyjnych tozwi4zzi orzz posep.w badaniu zagroienia
porrzebp sposob6w rozwi4zywania u'4dzei piorunochronn)'ch.Na rym tle wyst4pila oie kw€stionowanaspmwa
.twariajq aktualizacji
no1'n' za
nowelizacjiobowi4zuj.cychdotycbczasprzepis6wochrony odgromowe.i.Podobniejak w inny€h krajach, tak i w Polsceuznano
na1Uagziejoapowiedni. ich forme. Charaktcr taki majq przepisymiedzynarodowe opracowywane przrr nowo utworzonyKomitet Techniczny
TC-EItIEC.
Niiiejsza norma jest normq arkuszow4.
e*uiz pie.wszy,ma.i4cycharakter-normy matki'" zawierawymagania096loe' N-asl*pujec€ po nim kolejnearkuszezwieraj. wymaganu
dotycz4ceobiekt6w z ochrone podsta*o*q, z ochron4 obostrzonq i z ochroo4 w wykonaniu specjalnym.Liczba arkuszy
"r"..g6to*i rozsze-
zawier.ajecychwymaSaniadotycz4ceobiekt6w z ochron4 w wykonaniu specjalnymnie jest zamknigta.w przyPadkukonieczno6ci
rzenia zakrcsuobiekt6w wymagaj4cych takiego wykonania ochrony bed4 opracowywane dodatkowe arkusze'
przy opracowywaniuniniejszeJnormy u*"glgdnion" zostaly trendy normalizacji miedzynarodowej.Dqiono w niej do sformdowania
element6w
ni"r4Jnycn wyrnagafiw sposob moZliwie l4!.ort.ry. szczeg6lnynacisk polo2ono oa zasademaksyhalnegowykorzystania
przewodz4cychbudynku jako naturalnych c4ici urz4dzeniapiorunochronnego

r. wsTEP 1.3.5. ochrona podstawowa- zesp6l 6rodk6w do

ochrony budynk6w, w kt6rych wyladowania pioruno-
1.1. Przedmiotatt[sza normy. Przedmiotemarkusza we moge powodowad ograniczoneskutki.
normy s4 wymaganiaog6lne dotycz4cezasadochrony 1.3.6. ochrona obostrzona- zesp6l 6rodk6w do
odgromowejobiekt6w budowlanycboraz urz4dzei sto- ochrony obiekt6w budowlanych,w kt6rych skutki wy-
sowanychdo tej ochrony. ladowafipiorunowychmog4siqlatwo rozprzestrzen iai '
1.2. Zakres stosowenianormy. Postanowienianormy 1.3.7. ochrona w wykonaniu specjdnym - zesp6l
dotycz4 ochrony projektowanych, rozbudowywanych Srodk6wdo ochrony obiekt6w budowlanychnie bQdq-
i modernizowanych obiekt6w budowlanych.z wyjqt- cych budynkami.
. : kiem ochrony: 1.3,8. ocirrona zewngtrzna- zesp6l Srodk6w do
a) stacjii linii elektroenergetycznychi telekomunika- ochrony obiektu budowlanego przed bezpoirednim
-- cyjnych, uderzeniempioruna'
b) szyb6wwiertniczych. , 1,3.9. ochmna wewr&trzna - zesp6l Srodk6w dq
1,3. okrqSlehia ochrony wnetlza obiektu budowlanegoprzed skutkami
1.3.1. budynekznajdujecysie w zwcrtei zabudowle- . rozplywu pr4du pioruna w urz4dzeniupiorunochron-
-z
budynek, do kt6rego przylegaj4bezpo5rednioco naj- n y m .
mniej z dw6ch stron budynki s4siedniei kt6rego po- 1.3.10.ochronnik - urzqdzenie slui4cedo ogranicze-
ziom dachu nie przekraczzwipcejni2 o 6 m poziom6w
nia przepigi lub umiejscowieniaprzeskok6wiskrowych
dach6w budynk6w s4siednich. (iskiernik, odgromnik itP.).
Do budynk6w w zwartej zabudowiezaliczasig r6w-
1.3,11.odgromnik- urz4dzenieslu24cedo ogrant-
nie2 budynki nie przekraczaj4cepowierzchni 500 m2
szczytowejprzepigdudarowychpocho-
(1000 m'zdo budynk6w mieszkalnych),jeieli budynki czenia wartosci
dzenia atmosferycznego i zapewniaj4ceprzerwanlepr4-
s4siaduj4ceo analogicznymzr62nicowaniujak uprzed-
du zwarciowegoprzy napigciu roboczym.
nio sEusytuowanew odlegloScinie wigkszejni2 wyso-
ko56 rozpatrywanegobudynku (podw6jna wysokoS6 1.3.12,przexdd odprowadzaj4cy naturalny- stalowy
l4cz4cy
rozpatrywanego budynku dla budynk6w mieszkal- lub zelbetowy element obiektu budowlanego
zw6d z przewodem uziemiaj4cymlub z uziomem funda-
nych).
1.3.2. iskiernik ochronny - iskielnik instalowany , mentowym.
migdzy instalacjami nie pol4czonymi galwanicznie,I 13.f3. przew6dodprowadzaj4cy sztuczny- zarnsta-
w celu umiejscowieniaprzeskoku iskrowego. lowanyprzew6dtqcz4cyzw6d z przewodem uziemiaj4-
-
1.3.3. k4t ochronnyzwodupionorvego k4t wyzna- cym lub z uziomem fundamentowym.
czooy przez o5 zwodu i powierzchniq ograniczaj4c4 1.3.14. przew6d oslonowy - przew6d pol4czony
stlefQ ochronn4. z irz4dzeniempiorunochronnymi prowadzonywzdlu2
1.3.4. k4t ochronnyzwodupoziomego k4t migdzy ciegu instalacji elektrycznychobiektu budowlanego'
-
plaszczyzn4pionow4 przechodz4c4przsz zw6d a po- kt6rych nie moina przyl4czy( bezposredniodo urz4-
wierzchni4 ogra czaj4c4 strefg ochronn4. dzenia piorunochronnego.
I 1.3.15.przew6duziemiaj4cy- przew6dl4cz4cyprze-
PN-E6,/E45003/0
|

1' w6d odprowadzaj4cyz uziomem.

1.3.16.rezystrncjeuziemienia- rezystancjastatycz-
na migdzy uziomem a ziemi4 odniesieniazmierzona 2.1. Podzial ohi.Lr,t* hndowlanvchz punktuwidzenia
l przy przcpiywie pr4du przemiennegoo cz&stotliwos"i o6hrifi@i.
technicznej.
-fi;#6-iiilT'zieli Obiekty budowlane]iiiE6i
sie na:
II 1.3.17. strefa odhronna - przestrzeri wyznaczona
przez zw6d i jego k4t ochronny, do kt6rej przedosta-
nie sig wyladowania atmosferycznegojest malo prawdo-
a) obiekty produkcyjne i magazynowe nie zagro2one
wybuchem oraz budynki mieszkalne, uzyteczno3ci
publicznej itp.,
podobne. b) obiekty zaklasyfikowane jako zagro2one wybu-
1.3.1t. urz4rlzenie piorunochronne - zesp6l elemen- chem. material6w wybuchowych, mieszanin gaziw. par
t6w konstrukcyjnych obiektu lub element6w zainstalo- i pyt6w palnych z pdwietrzem oraz zagrozone poiarcm
wanych na obiekcie, odpowiednio pol4czonych,wyko- zSodnie z okre5leniamipodanymi w innych arkuszach
rzystanych do ochrony odgromowej. normy.
1.3.19. uziom - przedmiot rn.rulo*y lub zesp6l c) inne obiekty nie wyszczeg6lnionew 2'la) i b)'
przedmrotow merarowych rrp linowe' stacjeprzekaznikowe'mostv' dzwigi'
;;"*;;: .kolejki
pewniaj4cy z nim pol4czenie".i.tt.;;;;;;; stadiony' domki letniskowe i pola campingowe'
.l.k;;;;..
r.3.20.
uziom -,,i;;.i,;;.,arowi zes-
narurarny :t:;:;JJ;n"'*
'2.2.
"r?r'':11.1fff"ff;T;:jr"-,i:ii?l;
p6l przedmiot6w melalowych lub 2elbetowych umiesz-
Rodzale ochrony odgromowej.
czonych w gruncie w innym celu ni2 uziemienie.
-:tr 1.3.21. uziom sztuctny- uziom, kt6ry stanowi meta-
u]loa;ffi*;<-'
b) Lbostrzona.
lowy przedmiot lub zespril przedmiot6w metalowych c) w wykonaniu specjalnym.
umieszczonychw gruncie do cel6w uziemienia. 2.3. Wyb6r rodzaju ochrony odgroniowej
1.3.22. uziom fundamentowy - uziom naturalny 2..1J. Obi€kty budowlane wymagLj4ce och.nny pod-
w Postaci stopy lub lawy fundamentowej ze zbrojeniem stawowej - obiekty wg 2.la) charakteryzujace siQdo-
przystosowanym do pol4czenia z naturalnym lub d;Tk6-wo nastqpuj4cymi parametrami:
sztucznym przewodem odprowadzaj4cym. a) budynki nie wystQpujacew zwartej zabudowie
1.3.23. uziom pionowy - uziom zaglgbiony swym (.wolnostoj4ce),o wysoko6ci powy2e1 15 m i powierzch-
.i
najwigkszym wymiarem prostopadle do powierzchni ni ponad 500 m2,
I
zleml. b) budynki u2yteczno6cipublicznej, w kt6rych mogq
'' 1.3,24.uziompoziomy- uziom w postacita6my.lub przebywai ludzie w du2ych grupach (ponad 50 os6b)
'
drutu ulo2onypoziomo w ziemi. jak domy towarowe, zamknigteobiekry sporrowe,
1.3.25.uziom otokowy - uziom poziomy ulo2ony obiekty kultu religijnego, hale targowe oraz budynki
wok6l chronionegoobiektu. zawieraj4cenp. salesprzeda2y, saleteatralne,salekino-
1.3.26. zw6d- c46t, urz4d,zenia
piorunochronnego gg- sale restauracyjne,bary i iini*F-6ilj6i6i.---
przeznaczona do bezpo6redniegoprzyjmowaniawyla- c) budynki ptzeznaczone dla ludzi o ograniczonej
dowari atmosferycznych. zdolnosci poruszania sig. jak np. szpitale, sanaloria.
1.3.27. zw6d izolowany - zw6d pionowy lub pozio- Zlobki, przedszkola, domy rercist6w, zaklady pracy
tr 1 my wysoki zainstalowany nad lub obok chronionego zatrudniaj4ce inwalid6w. szkoly specjalnei inne po-
*.-- obiektu w sposob zapewniajqcy wymagany odstgp zwo- dobne,
lI
du od chronionego obiektu. d) obiekty o duzej warto6ci historycznej,materialo-
I
I 1.3.2E.zw6d nieizolowany- zw6d pionowy, pozio- wej lub kulturalnej, np. budowle zabytkowe, muzea,
l t - my wysoki,poziomypodwy2szony lub poziomyniski biblioteki, archiwa,
,l
ii umieszczonyna chronionym obiekcie. e) budynki wy2szeju2yteczno5cipublicznej,jak bu-
1.3.29.zw6dnaturalny- zw6d utworzorryprzez96r- dynki pogotowia,straZypo2arnej,urzgd6w,administra-
ne elementymetalowelub.zelbetowe obiektubudowla- cji i inne podobne,
nego zbudowanew innym celu ni2 przyjmowaniewyla- f) rozlegle hale, tzn.,hale o wymiarach przekracza-
dowari atmosferycznych, j4cych 40X40m, maj4ce2elbetowelub stalowewewng-
1.3,30.ziemiaodniesienia.- dowolny punkt wierzch- trzne slupy wsporcze,
'l ni€j warstwygruntu, kt6rego potencjalnie ulegazmia- g) budynki wykonanez material6wlatwo zapalnych
!1 nom pod wplywemprAduprzeplywaj4cego przezdany niezale2nieod wysokoici,z wyj4tkiemwyszczeg6lnio-
I
uziom lub uklad uziom6w. nych w z.lc),
1: 1.3.31. zacisk probierczy - rod1czalne polqczenie h) obiekty do produkcji, przetwaruania i skladowa-
ll
I Srubowe przewodu odprowadzaj4cego z przewodem nia material6w latwo
_zapalnych,
I uziemiajq-cymw celu umo2liwienia pomiaru rezystancji i) obiekty nie wymienione vt poz. a) + h), kt6rych
I uziomu lub sprawdzenia.ci4glo5ci galwanicznejczg6ci wskainik zagroieniapiorunowego zgodnie22.3.5 prze-
I nadziemnej. kracza warto6i 101,
il 1.3'32. zapalnoid material6w i okreSleniazwi4zane - Wymagania szczeg6lowe dotycz4ce ochrony podsta-
I wg PN{4,/B-02850. wowej - wg PN-86/E{5003/02.
.l
rl
.ia
t
 PN-86/E{5003/01

obo- 3.2. Wvkorzystanie elem€nt6w przewodz4cychobiet'

2.3.2. Obiekty budowlgnewymegaiqceochrony metalowych zewngtrznych Jako ne-
' dotycz4c€ t6i'lraz'element6w
strzonej - obiekty wg 2'lb) Wymagania czgsci uradzenia piorunochronn€go'
Metalowe
ni- ;;;;
o"frrony oUo*tton"j podano w dalszycharkuszach oui.f.,u o wymiarach wg tabl l nale2y.wy-
.f..fn,t
niejszej normY. kieruj4c siq nastgpuj4cymi zasadami:
w spe- i"ttyt,V*"e,
i.r.i. oui"t ty budowlane wymagaj4ce ochrony
cialnvm wvkonaniu - obiekty wg 2'tc) Wymaganta (tabl 2):.
specjalnym wykonaniu podano a) jako zwody nalezy wykorzystywa6
a'o,r"a.. ochrony w li r"*nErrrn" warstwy metalowe pokrycia dacho-
'*.*nQtrzne
w iatszych arkuszach niniejszej normy' warstwy pokrycia s4 niepalne
w"go, j"z"li
lub
- trudno zapalne'
t'-o o b i e k t Y : dacho-
- wewngtrzne warstwy metalowe pokrycia
a) usYtuowane w strefie ochronnej-!9!3$Iqclch jezeli wewn9trzne war-
weso oraz metalowe diwigary '
obiekt6w, trudno zapalne'
25 m -' .i*l ' potty"iu s4 niepalne lub
.51 u-uoynti o wysokosci nie przekraczaj4cej tUtoi"nlu Zelbetowegopokrycia
dachu'
uryiuo*-. w zwartej zabudowie,a nie wyszczeg6l- ponad dach'.
- .f"-.*y metalowe wystajace .
n i o n ew 2 . 3 . l . - warstwy metalowe pokrycia 6cian
proru- zewnqtrzne
c) obiekty, dla kt6rych wskaZnft zagrozenla bocznychl
bocznych jako zwody od uderzefi
no*.go tgodni" z 2.3.5 iest mniejszy qgJQ-'-
2.3.-5.liskarnik zagroieniapiorunowego'W stosunku nalezy wykorzy-
2 3'l b) jako przewody odprowadzaj4ce
do obiekt6wbudowLnych nie wymienionychw
u jz a l e z n isai g stYwa6:
i 2 . 3 . 4 s t o s o w a n ioec h r o n yp o d s t a w o w e
Stopief zagroze- - s t a l o w e s l u P Yn o S n e '
od'stopnia zagtoLenia piorunowego
- zbroienia 2elbetowych slup6w noinych'
nia piorunowegonale2yokre6lii-napodstawiewska2- - ;;;;t metalowe pokrycia scian zewnqtrznych
nika zagrozeniapiorunowego W (zal4cznik l)' umieszczonena zew-
oraz pionowe elementy metalowe
ngtrz;Ych Scianachobiekt6w'
3. WYMAGANIA OG6LNE DOTYCZACE
OCHRONY ZEWNETRZNEJ c) jako uziom) naturalne naleTy wykorzystywad:.
"metalowe
- podziemne czq5ci chronionych obiek-
3.t. Czesciskladowe uradz41la_1.191g999[ggnego nte tzo-
t6w budowlanych i urz4dzefttechnologicznych'
aJ zwodrl-<
lowane od ziemi'
b) przewodYodprowadzajAce,
c) przewodYuziemiaj4ce' - nie izolowaneod ziemi zelbetowefundamenty
d ) uziomy. i ooiti.r"". czE(ci
- chronionychobiekt6w; pokrycia
'CzqSci na- malo-
t"irnt *u^t*u przeciwwilgociow4za .pomoc4
urz4dzenia piorunochronnego mog4 byc
przewodz4cychelement6w budynku ' za warstwq rzolacyJnE'
tuirln. * postaci wania nie nalezy uwaiai
do
lub sztuczne,zainstalowanena budynku specjalnie
- metalowe ruroci4gi wodne oraz oslony studni
cel6w ochronY odgromowel nie wigkszej
tLJrz4dzeniapiorunochronne powinny byi wykonywa- artezviskich znajduj4cesig w odleglofci
obiektu: pokrycre rur war-
ne z wykorzystaniem w pierwszej kolejno6ciwystQpuj4- ni2 fi m od chronionego
cvch w obiekcie cz96ci naturalnych'
s t w 4 p r z e c i w w i l g o c i o w a t y p u t a s m a ' ' D e n s o . . n--i e s t a -
pio-
i""u,*t izilacyjnej w warunkachwyladowafi
Sztuczneczq:iciurz4dzcnia piorunoctironnegopowin- ".*l sig np' co
,uno*y"t 1i" *arrt*g izolacyjn4uwa2a
ny by6 wykonywane tylko w przypadku potrzeby uzu- lepi-
braku' naimniei podw6jnq warslwEpapy smarowanej
oelnieniaczg(ci naturalnych lub w przypadku ich znaj-
S t o s o w a n i ei n n y c h n i z w y m i b n i o n ew n o r m i e Srod- iiJ.i, 'ltiit, ,qri"anitt' obiekt6wbudowlanych
nie wigkszej ni2 l0 m od chro-
k6w ochronl nie zwalnia od stosowania wymagali J"iu"" ttE w odteeto6ci
nionego obiektu.
w calvm zakresie.

w ochroni€odgromonej
T.blice 1, Nejrnliejsz€wymiary elemetrt6wstosowenych

wymiary znamtonowe' mm

Zwody ; przewodY od- konslrukcje metalowe wY_

korzystywane jako cze6ci
ur?4dzenia Piorunochron-
nego jak: zbrojenre, rury
stalowe, drabiny, balustra-
dy, masztY flagowe itp

, i
.{i.
"
 PN-86./E{5003/0
t

cd. rdbl. I
Matcrialy
stal b€z stal
PflEznaczgnie Rodzaj wyrobu cynk alumitium miedi
pokrycia

wyoiary znamionowe,mm
2 3 5 7

Z\rody i przewodyod- otut 6 l0 6

prowadzajqce mx4
lasma mx3 20x3
linka 1x2,5 7X3

blacha 0,5 0,5 0,5

Przewodyuziemiaj{ce drut 6 6
taima 20x3 mxl
Uziomy druly E 6 o
taSmy 20x4 20x3 mx3
rury m/2.9 15/2,75
j
ksztaltowniki o Srubosci
5

4
3 Pol4czeniaochrony
Scianki
druly 3 5

tasmy 25xI,0
l6xt.5

3.3. Pol4czenia elemenhiw urz4dzenia piorunochron- DopuszczasiE, z ograniczeniamipodanymi w daF

nego szych arkuszachnormy, pol4czenianitowane, klejone
3,3.1. Elementy przewodz4ce stanowi4ce naturalne i zaprasowywane,j eilelil4czoneelementymaj4 powloki
i sztuczne czg6ci urz4dzenia piorunochronnego powin- antykorozyjne.
ny mied zapewniona ciaglo6i pol4czei wykonanych ja-
ko nierozl4czne lub rod4czne. 3.3.3. Pol4czeniarod4cane.Dopuszczasiq, z ograni-
3.3.2. Pol4czenia nierod4czne. Bez ograniczef mog4 czeniamipodanymi w dalszycharkuszachnormy, sto-
byd stosowane pol4czenia: sowaniepolqczei:
- spawane i zgrzewane, - Srubowych,zaciskowychoraz innych r6wnowa2-
- nitowane i zaprasowywane, je2eli l4czone elemen- nych,
ty nie maj4 por"lok izolacyjnych, - stykowych r6wnie2 wtedy, gdy stykaj4cesie ele-
- prQty zbrojeniowe element6w zelbetowych powi4- menty pokryte s4 warstwe antykorozyjnq (np. malo-
zane drutem wiazalkowvm i zalane betonem. wane).
Trbtics 2. Prrykl.dy wykoEystrda el€m€ 6w pr'rewodz{cych obiehtu jako n.tur.lnych czQ6cior4dt2ria pioronochloifgo
t Slupy noin€
Pokrycia dachowe Rodzaj zwodu

Pokrycie izolacyjne na podlozu poziomy niski na pokryci!

ni€przewodz4cyfi niepalnym lub podwyiszony
na pokryciu palnym

Izolacja.rcicplna niepalna na bla- wykorzystaoa blacha

lzolacja nicpalnana plycie 2elbe- wykorzystanezbrojenie plyry

towej (przy dachachwylewanyctr) zelb€towej

L
 PN-86/E45003./0
I

cd. tabl. 2.
' SIUPYnodne
Polrycia dachowe Rod?aj zwodu
zelbetowc
Blacha zewnftrznana dachu ni€ wykorzystanablacha
przewodzqcym z izolacjqniepaln4 zewnetrina
lub trudno zapalnqr)

lzolacja niepalna lub trudno za- wykorzystanablachazewngtrz-

palna mi9dzy blachq zewnetrzn{ na (polqczonaz wewnQtizn4)
a wewngtaznq

r) W przypadku izolacji palnej nale2ystosowadzwody podwy2szone.

b) pionowych izolowanych umieszczonych poza

obiektem(rys. 2),
c) poziomych niskich nieizolowanych,umieszczo-
nych na obiekcie(rys. 3),
d) poziomychpodwyzszonychnieizolowanych,odsu-
niQtychod chronionychpowierzchniobiektu (rys.3)'

fFFE6/r- o-5003-m|-?l

Rysr 2. Przyklad urzqdreniapiorunochronnegoo zwodziepionowym

a) nie izolowanymumieszczonym na obiekcie.b) izolowanymumiesz_
czonympoza obiektem

Rys. l. Przyklad rozwiezania polqczetizbrojenia:

a) fundarnentuze zbrojeniemslupa noincgo i z uziomemsztucznym'
b) stupa noinego ze zbrojenicmlawy fundamcntowejlub podwaliny
I i 2 - p<teczenisnierozl4czne,J - pol4czenierozl4czne- zacisk
Probicrczy

3.4. Zwody
3.4.1. Zuody naturalne.Jako zwodynaturalnenalezy
wykorzystad przewodzaceelementy obiektu wg 3.2.
3.4.2. Zwody sztucztre.W przypadkubraku zwod6w
naturalnychnale2ystosowa6urz4dzeniepiorunochron- -- *l<--l4j94- Ffi- svE--o-560tdi:51
ne o zwodzie lub zwodach sztucznych
a) pionowychnie izolowanychod budynku,umiesz- Rys. 3. Przyklad urz4dzeniapiorunochronnegoo zwodziePoziomym
czonychna obiekcie(rYs. 2), niskim lub podwyzszonym.umieszczonymna obiekaie
 PN-86,/E45003,/01

e) poziomychwysokichnieizolowanychz podporami f) wszystkiemetaloweczgscibudynku, znajdujecesi9

umieszczonymina obiekcie (rys. 4), na powierzchnidaclru (kominy, wyci4gi, bariery, itp.),
f) poziomych wysokich izolowanych z podporami powinny byi polqczonez najblizszymzwodemlub prze-
umieszczonymipoza obiektem(rys.4), poz. wodem odprowadzaj4cym, :
g) wymienionychw a) + d) zastosowanychrirwno- g) naleZyunika6 prowadzeniazwod6w nad wylotami
cze5nie. komin6w,
3.4.4. Zwody na Scianachzewngtrznych,W budyn-
kach, kt6rych wysoko66przekracza50 m, niezalc2nie
od zwod6w na dachu, naleiy zastosowaCzwody na
Scianachbocznychrozmieszczaj4c je na wszystkichpo':
wierzchniach6cian znajduj4cychsig na wysoko5cipo-
wyZej 30 m w odstgpachprzewidzianychdla zwod6w
na dachu z wykorzystaniemistniejecychnaturalnych
element6wprzewodz4cych budynku.Elementymetalo-
we zamontowanena Scianach(parapety,balustrady
balkont5w,rury deszczowespustoweoraz prQtyzbrojef
balkon6w i balustrad 2elbetowych),n l.-'y i)rzyl4czye
do zwod6w.
3.4.5. Strefa ochronnazwod6wpionowychi zwod6w
1 poziomychwysokichpowinna byi wyznaczanametod4
! graltczn4potegaj4c4na okreSleniurzutu bryly geome-
trycznej, kt6rej przestrzef jest chroniona zwodami.
Spos6b wyznaczeniastref ochronnych - wg rys.
5 + ll. StrefQochronnl:zespoluzwod6w pionowych
o liczbie wiEkszejniz 3' nalezy Wznaczye oddzielnie
dla ka2dego zespdu trzech zwod6w s4siaduj4cych.
Warto6cik4t6w ochronnychqi P- wg dalszych
lFx-B-tt-croo-lEFn
arkuszy.
Przy zwodacho 162nychwysoko6ciachnale2ywybrai
korzystniejszy z dw6ch wariant6w okre6lenia strefy
Rys. 4. Przykladurz4dzeniapiorunochronnegoo zwodziepoziomym
ochroDnej:
wysokim - jak dla zwod6w o r6wnych wysoko5ciach(r6w-
a) nieizolowanymumieszczonym na obiekcie,b) izolowanymumiesz_
czonym poza obiektem nych wysokoScizwodu ni2szego),
3.4.3. Zwody poziome niskie i podwyiszone nale2y - dla zwodu wy2szegor6wnie2w przestrzenimigdzy
instalowai zgodnie z wymaganiami szczeg6lowymi zwodami przyj4( k4t ochronny jak dla zwodu samot-
w zale2noSci od rodzaju ochrony. nego.
Ukladanie zwod6w poziomych niskich i podwy2szo- Zaleca sig,aby wysokoSizwod6w pionowych sztucz-
/'''1 nych na dachu nale2y wykonad z zachowaniem nastQ- nych rie przekraczala30 m od powierzchni.ziemi,
.-' puj4cych warunk6w: W wyj4tkowychprzypadkachkonstrukcji zwod6wwy2-
a) przy nachyleniu dach6w ponad 30o - jeden szych lub w przypadku wykozystania zwod6w natu-
z przewod6w siatki zwod6w nale2y prowadzii wzdlu2 ralnycb o wysokoSciwigkszejni2 30 m, do wyznaczania
kalenicy dachu, stref ochronnychzamiastwysokoici rzeczywisteji, na-
b) zwody podwyZszone naleiy stosowa6 tylko na le2y przyj4( wysoko6d zredukowan4 i, okreSlon4
obrzeiach dachu przy dachach plaskich oraz na obrze- w metrachwg rvzoru
zach i nad kalenic4 przy dachach dwuspadowych,
c) zamocowanie zwod6w powinno byi trwale, pizy h.= \/-ffi (r)
czym odlegloSi zwodu od pokrycia dacbu niepalnego
. lub trudno zapalnego nie mo2e byd mniejsza ni2 2 cm i.l.A. Zroay pionowei poziomewysokiepowinny byi
(zwody niskie) i 40 cm w Firzypadku dachu wykonanego tak rozmieszczone, aby chronione obiekty znajdowaly
z material6w palnych (zwody pod\ly2szone)r siQ wewnetrz ich stref ochronnych.
d) je2eli obickt budowlany ma czgsci r62ni4ce siq 3.5. Przewodyodprowarlzaj4ce
wysoko6cia, zwody ni2szej czgSci obiektu naleZy przy- 3.5.1. Przlwody odprowadzajqcenaturnlne.Jako prze-
l4czyt do przewod6w odprowadzaj4cych c4(;ci wylszej, wody odprowadzaj4cenaturalne nalezy wykorzystai
zachowuj4c wlalciw4 liczbg zwod6w w czg6ci ni2szej, przewod4ce elementy obiektu wg 3.2.
. e) wszystkie elementy budowlane nie przewodz4ce, 3.52. Przewodyodpmwadzajacesztuczrc
znajduj4ce sig nad powierzchni4 dachu (kominy, sciany 3.5.2,1. Instalowaniepr,ewod6w.Przewodyodprowa-
przeciwpozarowe itp.) naleZy wyposa2yi w zwody i po- dzaj4ce sztucznenalezy instalowad na orbiektacbbu-
hezye z siatk4 zwod6w zamocowanych na powierzchni dowlanych o konstrukcji no6nejz element(twnie prze-
. dachu, wodz4pych.
 PN-86/E{5003/01

3,5.2,2. Rozmieszczenieprzewod6w. Przewody odpro-

wadzajqcenale2yrozmieszcza616wnomierniena obwo-
dzie obiektu, przy czym odchylenie od 16wnomiernego
I rozmieszczenia nie powinno przektacza(, 20V0.
',
- Zaleca siq dostosowanie odstqp6w migdzy przewoda-
* mi do podzialki budowlanej obiektu oraz do wymiar6w
oka siatki zwod6w poziomych niskich lub podwy2szo-
nych.

Dopuszcza sig, z ograniczeniami w dalszych arku-

szacb normy, nieukladanie przewod6w odprowadzaj4-
cyh na jednej ze Scian obiektu:

- przy szerokosciobiektu nie przekraczajqcej20 m

i wysoko6ci nie mniejszej ni2 5 m w przypadku wy-
korzystania.jako zwodu blaszanego pokrycia dachu,

- przy szeroko5ciobiektu nie przekraczaj4cej14 m

i wysokosci nie mniejszej ni2 5 m w przypadku zasto-
sowania sieci zwod6w o. okach nie wigkszych ni2
.l4XI4 m.
IFFgYE--AtrfrFel
OdlegloScimigdzy przewodami odprowadzaj4cymi-
wg 3.5.3. il Rys.6. Strcfa ochronna sqsiadujqcychdw6ch zwod6w pionowych
1 - tzut poziomy powierrchnichronionejna wysokosci,r, 2 - rzut
35.2.3, Ukladanie przewod6w odprowadzajAcych. poziomy powierzchnichronionejna wysokqici ,r, J - rzut poziomy
powierzchnichronionej na powiczchni ziemi
Przewody odprowadzaj4ce nale2y ukladad na zewngtrz-
a. = H . tE E at=(H-ht\.t9d
l
nych Scianach objektu budbwlanego na wspornikach q , = l H - h , r .t s a b,=(H-hl\\rsp
w odlegioici co najmniej 2 cm od Sciany przy zacltowa-
:
niu odstgp6w migdzy wspornikami nie wiQkszych nit
1,5 m, mocowai za pomoc4 Srub naci4gowychzgodnie
z rys. 12 albo uktadai w zatynkowanych bruzdach
6cian zewngtrznych lub wewngtrznych...
}--- .4 ---br
,1 i\
i
-.\

.))

' lFfi:6E7Ff5UtEG7l

Rys.7. Strefa ochronna s4siadujecychtrzech zwod6w pionowych

- rzut
lFfr:EEd-5adffii:El I -- rzut poziomy polvierzchnichlonignej na wy'okodcih, 2
_- powie'zchnia
poziomy iowicrzchni chronion€jna wysokodci,r J
Rys. 5. Slrefa oc ronna zwodu pionowego nie chroniona na wYsokodciAr
a - tzut pozi,)my po\rierzchni chronionej na *]sokosci ,t, br= (H-hr, tE P
d' = (H+') tC d
b - rzut poziorny powierzchni chronionej na po*ierzchni zierni a , = ( H _ h , .\ t e d

a
 PN{6./E{5003/0|

Rys. 8. Strefa ochronna pojcdynczegozvodq poziom;c: poziomy powierzchnichronionej na qysokotci I

;fiit:? :-t
b = (tf_h, . te E

;.

'li'-..
! : /

li

B'
Rys.9. strcfa ochronnas4siaduj4cych
d$dch zwod6wpoziomychwysokich.Rzut poziomypo{ierzchni chronioncjna wysokodci, dla zwodu
A _ A '
(StrcfQdla zwodu, - t narysowadidentycmiejak dla zwodu,{ - ,l'; w przesrrzenimiedzyzl,odami strefypowinnycalkowicie?achodzidna
sicbie, nic zostawiaj4cwolncj * nie chronioncj powierzchni)
at - (H-h\ - ta a bt = (E-h) . tg E
lY' o, = (E_h\ . ts p b, = Ur_h). te p

- --- -\.
I .-

*i-r
r l - /
$reem i- |
'(@ffi
StreloN

i t . _ _ _ _ _- /
t-----
---'
m-6E:T5F3ZorA
Rys. 10. Strcfa ocbronna zclod6w poziomych niskich
 PN{6,/E{5003,/0I

->{-t-
bnoaenio:.
S0 - strtq ocltronno
ZPo- zwddpozionu
ZPi - zvwapimwi
|F-N:E6Fo:furrT:in
- s o
Rys ll. strafa ochronnazespoluzwod6wpoziomych
,-aiskichi zwodupionowegona budynkuz element6w
o r6znychwysokosciach
Dopuszcza siQinstalowanie przewod6w odprowadza- Dopuszcza siQodstQpstwood wymaganej minimalnej ':
J4cych w inny sposob gwarantujEcy zachowanie odleg- odlegloSci 2 m w przypadku wejSi u2ytkowanych spo- \-./
losci od Sciany i pewnoSi zamocowania nie gorsz4 radycznie (np. wjazd do indywidualnego garazu).
ni2 na uchwytach. Wymaganiate nie dotycze:
- zabudowy miejskiej,je2eli budynki przylegaj4do
siebie a chodniki wykonane s4 z plyt betonorvych,
- obiekt6w. rv kt6rych wykorzystano naturalne
przewody odprowadzaj4ce;
b) OdlegloSi przewodu od Scian budynku wykona-
nych z material6wlatwo zapalnychnie mozebyi mniej-
sza niZ 0.4 m:
c) Zalamania i zagigciana przewodziepowinny b''i
zgodne z'rys. 13 i 14, je|eli konstrukcjaobiektu unie-
mo2liwia prowadzenieprzewodu po trasie prostej.
3.5.3. Minimalna liczbaprzewod6wodprowadzaj4cych
powinna byd ustalonaw zalezno6ciod dlugo6ciobwodu
obiektu zgodnie z wymaganiamiarkuszy przedmioto-
wych niniejszej normy.
W przypadku niestosowaniaprzewod6w odprowa-
dzaj4cychna jednej ze Scianobiektu zgodniez 3.5.2.2
minimalna liczba przewod6w powinna byC ustalona
w zale2noSciod dlugosci obwodu oltiektu zmniejszo-
nego o dlugo5i boku, na kt6rym przewody odprowa-
dzaj4ce se instalowane.

-o- - nakry.tka
naprnoiAn IFF"tttE:05TrttDFlzl
. -o- - za sk pmdercz!
Rys. 12. Przyklad mocowaniazwod6w poziomychi przcwod6wod-
prowadzajqcychza pomocq nakrttek napinaj4cych
Przewody odprowadzaj4ce sztuczne nale2y uklada6
.po mo2liwie najkrotszej trasie miQdzy zwodem a uzie-
mieniem, przy czym:.
a) OdlegloSd przewodu od wejSi do budynku i ogro-
dzeti metalowych, przylegaj4cych do dr6g publicznych
nie powinna byi mniejsza ni2 2 m.
Je2eli nie mo2na zapewni6 wymaganegoodstqpu od
wej5i do budynku, przew6d odprowad.zal4cy nale|y Rys. 13.Trasy przewod6wodprowad?rjqcychw budynkachz nadwie-
umie5ci6 w rurze lub rurach winidurowych o l4cznej szonymi kondygnacjami g6lnymi
gruboSci Scianki nie mniejszej ni2 5 mm, do glebo- 1 - przew6d prowadzonypo {cianie zewnetrznej, gdy X spelniawa-
runek okreSlonyna rys. 14,lcczje$ nie mni€jszyniL3mi2 - prze\r6d
ko6ci 0,5 m w ziemi i do wysoko6ci 2,0 nad ziemi4. prowadzonywewnqtrzobiektu
 PN-E6/E{5003/OI ll

D)

IFF-8ffii,so-o-t6t:El
Rys. 14. Dopuszczalnadlueoid pgtli / ( lOx

3.5.4, Pol4czenia przewod6w odprowadzajqcych nale- W przypadku wigkszychdlugoSciuziom6w - wy-

2y wykonai zgodnie z nastqpuj4cyni zasadami: maganiawg 3.6.3d).
a) wszystkie przewody odprowadzaj4ce, naturalne 3.6.2.2.Ukladanieuziom6w.Uziomy sztucznenaleZy
i sztuczne, nalezy pot4czye od g6ry ze zwodami, a od ukladad zgodniez nastgpujqcymi zasadami:
dolu z uziomami Iub przewodami uziemiaj4cymi: a) zaleca sig przede wszystkim.stosowanie uziom6w
b) pol4czenia przewod6w odprowadzaj4cych z uzio- otokowych;
mami sztucznymi nale2y wykoira6 za pomoce przewo- b) uziomy poziome nale2y ukladai na glgboko{ci
d6w uziemiaj4cychz zaciskami probierczymi. Zaciski nie mniejszejni2 0,6 m i w odleglo6cinie mniejszej
probiercze nale2y umieszczai w miejscach latwo do- ni2 I m od zewnQtrznej krawqdziobiektu budowlanego,
stgpnych przy pomiarach rezystancji uziemienia; ograniczaj4c do minimum przebieganietrasy uziomu
c) nie nale2y stosowad zacisk6w probierczych nad warstwami nie przepusiczaj4cymi wody opadowej
w przypadkach, w kt6rych wykorzystuje sig naturalne i w pqbli2u urz4dzef wysuszaj4cych grunt; tlziomy
uziomy fundamentowe lub rozlegle sieci uziomowe za- mo2na ukladai na dnie wykop6w fundamentowych,
klad6w przemyslowych; bezpo(redniopod fundamentemlub obok fundamentu
d) je2eli opr6cz uziom6w fundamentowych stosuje budynku;
sig dodatkowo uziomy sztuczne, n ale|y przylqczyi je do c) uklady promieniowe uziom6w poziomych mogq
przewodu odprowadzaj4cego za pomocq Srubowych za- skladaisigz kilku uziom6wprostoliniowych (promieni)
cisk6w probierczych; rozmieszczonych w ten spos6b, aby kqt miQdzy nimi
e) nie naleZy stosowai przewodu uziemiaj4cego miE- nie byl mniejszy, ni2 60';
dzy przewodem odprowadzaj4cym a uziomem funda- d) uziomy promieniowenale2ywykonywadw takich
mentowym, je2eli spelniony jest waiunek ci4gloici po- przypadkach, gdy przy zastosowaniu uziomupoziome-
l4cze6 wg 3.3; go pojedynczego nie moZna osi4gn4i wymaganej rezys-
f) zacisk probierczy powinien mie6 dwie Sruby tancji uziemienia przez powiqkszenie dlugo6ci uziomu
o gwincie co najmniej M6 lub jedn4 6rubE o gwin- pionowego(np. w trudnych warunkachpogqzania):
cie Ml0l e) rowy, w kt6rych uklada sig uziomy nalezy zasy'
g) jako dqcza element6w urz4dzenia piorunochron- pywai tak, aby w bezpoSrednim kontakciez uziomem
nego zaleca siE stosowai d4cza stalowe zabezpieczone nie bylo kamieni, 2wiru, 2uilu lub gruzu; .
przed korozl4 przez ocynkowanie; pol4czenia 6rubowe f) uziomy sztucznepoziome i pionowe zalecasiq
nale2y dodatkowo zabezpieczai przed korozj4, np. sma- uklada6lub pogmLaew gruncie w odlegloScinie mniej-
rem; szej ni2 1,5 m od wej66 do budynk6w, przej66 dla
h) w przypadku l4czenia przewod6w z r62nych meta- pieszychoraz metalowychogrodzeriusytuowanychprzy
li i mo2liwosci .Jwyst4piqnia korozji na stykach tych drogachpublicznych;zalecenieto nie dotyczyuziom6w
metali, nalezy stosowai podkladki bimetalowe. otokowych;
3.6, Uziemienia g) uziomy pionowe nale2ypogr42ai w gruncie w ta-
3.6.1. Uziomy naturalne. Jako uziomy naturalne na- ki spos6b, aby ich najni2szaczp5i byla umieszczona
lezy wykorzystai elementy przewodz4ce wg 3.2. na glgbokoscinie mniejszejni2 3 m, najwy2szaczp56
3.5.2, Uziomy sztucznc uziomu pionowego powinna znajdowadsiq w gruncte
3.6.?.1. Stosowanie uziom6w sztucznycb. Uziomy na glgboko6cinie mniejszejniz 0,5 m pod powierzch-
sztuczne nale2y wykonywad, je2eli: ni4 gruntu;
a) uziomy naturalne znajduj4 sig w odleglo6ci wigk- tr) dopuszczasig ukladanie uziom6w z trzech stron
szej ni2 t0 m od chronionego obiektu, builynku,jezeli bed4 spelnionewymaganiawg 3.5.2.2.
b) uziomy naturalne maja rezystancjeuziemieli wiEk- 3,6.2.3.Materialyna uziomynale2ystosowae zgodnie
sze ni2 wymagane. z nastgpuj4cymizasadami:
Zaleca sig, aby dlugoii pojedynczegouziomu szl.ucz- a) do budowy uziom6w naleiy stosowacmaterialy
nego nie przekraczala 35 m dla rezystancji gruntu spelniaj4ce wymaganiawg 3.7;
p ( 500 O' m i 60 m dla rezystancji wigkszej ni2 b) riziomy umieszczonena dnie wykop6w funda-
500O'm. mentowych powinny byd wykonane ze stalowych
 I
PN-86/845003/0

drut6w lub tasm o Srednicylub grubo6ci wigltszej 3.6.4. Uziemienie[rztdz€nia piorunochronnego zaleca
o 30Vo ni| wg 3.7; sig l4czyC z uziemieniem ntT4dzefr elektroenergetycz-
c) uziom6V sztucznych nie wolno zabezpieczaCnych i telekomunikacyjnych,je2eli nie zabraniajetego
przed korozj4 powlokami nieprzewodz4cymi;w przy- szczegoloweprzepisy dotyczece tych urz4dzeii.
padku zwigkszonejagresywno6cikorozyjnej gleby' na-
lezy stosowa6materialy lub ich metalowepowloki do- 3.6.5. Podziemnemetaloweelementyobiekt6wi urzq-
stalecznieodporne na czynniki dzialajqceagresywnie dzerl technologicznych, znajduj4cesig w odleglo6cinie
albo zwigkszydminimalne poqrzeczne wymlary mate- wiekszej ni2 2 m od uziom6w urz4dzeniapiorunochron-
rial6w co najmniej o 3070 w stosunku do wymagai nego, a nie wykorzystane jako uziomy naturalne,zaleca
wE 3.7. sig l4czyi z tymi uziomami bezposrednio lub za pomoc4
3.6,2.4. Przewodyuziemioj4ce nale2y prowadzi6 od ochronnik6w.
przewod6wodprowadzaj4cychdo uziom6w najkr6tsz4
drog4 spelniaj4cnastgpuj4cewymagania: 3.6.6. Olleelodd kabli od uziomu piorunochronnego
a) czqSdnadziemn4 przewod6w uziemiaj4cych ukla- nie oowinna bvi mnieisza.niz l--fr'l-
powierzchniach obiektu budo- jest
danychna zewn€trznych ffiochronnego
wlanego nale2y chronii przed uszkodzeniamimecha- mniejszaniZ l0 O dopuszcz:sig zmniejszenie tej odleg-
nicznymido wysokoSci 1,5 m nad ziemi4 i do glgbo- loici do:
koSci 20 cm w ziemi; w przypadku tasmy lub pr9ta - -!,75-p dla kabli elektroenergetycznych o napiQciu
o Srednicyco najmniej 8 mm, nie wymaga sig ocbrony znamionowym do I kV i kabli telekomunikacyjnych,
przed uszkodzeniamimechanicznymi; -,Q!J 3lu kabli elektroenergetycznych o napigciu
'Ochrong przewod6w uziemiaj4cycb mo2e stanowii znamionowym powyzej I kV.
stalowyk4townik,ceowniklub inny ksztaltownik; prze- JeZelizachowaniewymaganychodstQp6wjest niemo-
wody nieoslonigtenaleZy umocowa6 do podloia za 2liwe, nalezyw miejscuzbli2eniaulo2ydprzegrodgizo-
pomocquchwyt6w rozmieszczonych w odstcpachwigk- lacyjn4(niehigroskopijn4)o grubo6cico najmniej5 mm
szych ni2 I m; (np. plyta lub rura winidurowa) tak, aby najmniejsza
b) przewody uziemiaj4cenale2y chronii przed ko- odleglo66miEdzyuziomema kablem,mierzonaw ziemi
rozj4 przez malowaniefarb4 antykorozyjn4 lub lakie- wokol przegrody, nie przekraczala I m.
rem asfaltowym do wysokoSci 30 cm nad ziemi4 i do
3.7. Materialy
glgbokoSci20 cm w ziemi.
3.?.1. Cze5ci skladoweurz4dzeniapiorunochronnego
powinny by6 wykonanepr2y uZyciumaterial6wzgodnie
Pol4czenieprzewod6wuziemiaj4cychz uziomamina-
z tabl. I mo2liwie z jednego metalu. W przypadku
le2y wykona6 przez spawanie lub zaprasowywanie. przewod6wz r6Lnychmetali i mo2liwo6ci
zastoso.wania
W uzasadnionychprzypadkachdopuszczasiq l4cze-
wyst4pieniakorozji na stykach tych metali, nalezysto-
nie element6wznajduj4cychsig w ziemi za Pomocq
sowaCpodkladki bimetalowe.
Srub. Wszystkiepol4czenia nale|y zabezpieczytprzrd
Czg6cinadziemneurz4dzeniapiorunochronnegona-
korozia.
le2y wykonai z wyrob6w stalowych zabezpieczonych
przed korozj4 przez ocynkowanie.W przypadku wy-
3.6.3. Rezystancja uziom6w powinna spelniad nastQ-
stQpowaniazwigkszonejkorozji (np. dzialanie gaz6w,
puj4ce wymagania:
cieczy i par 2r4cych),dopuszczasig stosowaniewyro-
a) najwigksze dopuszczalne wartosci rezystancji uzio-
-m6w dla poszczeg6lnych rodzaj6w ochrony - wg arku- b 6 w z m i e d z il u b a l u m i n i u m .
Przewodyodprowadzaj4cestykaj4cesig z ziemi4na-
szy irrzedmiotowych;
le2y wykonywad ze stali lub miedzi
b) oszacowanie rezystancji uziemienia projektowa-
nych uziom6w powinno byd dokonywane na podstawie 3.7.2. Uziomy sztucznb,W przypadku du2ejagrcsyw-
rezystancji obliczonych wg zal4czni'.ka2 i 3; nosci gruntu (np. przeciekaniedo gruntu 5ciek6wprze-
c) wanoSci rezystancji naturalnego uziomu funda- myslowych),zalecasiq wykonywanieuzipm6w sztucz-
mentowego obliczone wg zzl4cznika 3 powinny byi nych z zastosowaniemdodatkowych przewodz4cych
mniejsze lub r6wne wartofciom wymaganym dla uzio- powlbk ochronnych (np. ocynkowanie) lub z wyko-
m6w pionowych i poziomych w przypadku st6p funda- rzystaniem material6w antykorozyjnych.
mentowych oraz dla uziom6w otokowycb w przypadku W uzasadnionych przypadkachobiekt6wo szczeg6lnej
law fundamentorvychI wartosci historycznejlub zabytkowej zalecasig wyko-
d) rezystancjguziomu naturalnego, z wyj4tkiem uzio- nywanieuziom6w i przewod6wuziemiaj4cychz miedzi.
mu fundamentowego, nale2y obliczyd mnoi4c zmierzo-
nE rezystancje przez wsp6lczynnik 2; 4. OCHRONA WEWNETRZNA
e) jezeli wykorzystywany w urz4dzeniu pioruno-
chronnym uziom naturalny nie spelnia warunku wg Ochrong
4.1. Zakresstosowaniaochmnywewn€trznej.
poz. c), naleZy wykonad dodatkowo uziom sztuczny; wewn€trzn4 nale2y stosowa6w obiektach wymagaj4-
w takim przypadku rezystancja uziomu sztucznego po- cych ochrony odgromowej w zakresie zaleinym od
winna byd mniejsza ni2 dwukrotna wartosi wymagana rodzaju ochrony obiektu - zgodnie z wymaganiami
dla danego typu uziomu. szczej6lowymidalszycharkuszy niniejszejnormy.
 PN-t5/E{5003/0I

,1.3.{. Pollcmnlr wyr6wnewcze lntrbcll deelcktrycz-

4.2. Srodki ochrotry wewnetrzn€J obejmuj4:
nale2y wykona6 jako pol4czenia bezpo6rednie lub
a) ekwipotencjalizacjq - zgodnie .z 4.3' nych
je2eli pol4czenia bezpofrednie s4 niedo-
b) odstgpy izolacyjne - zgodnie z 4.4, ochronnikowe,
c) dodatkowe zabezpieczenia- zgodnie z 4'5. puszczaIne.

4.3. Ekwipotencjrlizacjg 4.3.5. Potqczenie wyr{wnrwcze lnstrlacjl elektraner'

4,3.1. Zekres ekwlpotencjelizrcji' Ekwipotencjalizacje getycznych o nrplgciu znrmlmowyn do I kV nale2y
nale2y obj46 instalacje wprowadzane do obiektu oraz wykona6 w zaleinoSci od rodzaju instalacji i stoso-
instalacje przebiegaj4ce wewn4trz obiektu w zaleLno(ci wanvch dodatkowych Srodkow ochrony przeciwpora-'
od ich usytuowania i od rodzaju obiektu. zeniowej zgddnie 7 zasadami podanymi w a) : h)'
. a) Przy wprowadzaniu do obiektu elekftoenergetycz-
i stosowaniu zerowania jako
Ekwipotencjalizacjg nale2y wykonai za pomoc4 Po- nych linii napowietrznych
l4czeri wyr6wnawczYch: dodatkowego Srodka ochrony przed pora2eniami nale2y
i dachowe l4czyt z urz4dze'
a) bezpofrednichmigdzy urz4dzeniempiorunochron- trzony izolator6w stojaki
niem piorunochronnym bezpcSrednio i obj4i je syste-
nym a instalacjami i urzAdzeniami, na kt6rych nie
wystQpuje trwale potencjal elektryczny, mem zerowanla.
b) ochronnikowych miEdzy urzqdzeniem pioruno- b) Przy wprowadzaniu do obiektu elektroenergetycz-
i stosowaniu uziemieri jako
chronnym a odizolowanymi od ziemi oraz znajdtsj4- nych linii napowietrznych
ochrony przed pora2eniaminale2y
cymi sig pod napiqciem przewodami urz4dzei elek- dodatkowego5rodka
trzony izolator6w i stojaki dachowe l4czyt bezpo(red'
trycznych.
nio z urz4dzeniem piorunochronnym i obj46 je syste-
<)
4.3.2. Instalacie wprowadzane do obiektu nalezy po- mem uziemieri ochronnYch.
l4czyi z dowolnym elementem urz4dzenia pioruno-
'chronnego lub metalo\&ym elementem konstrukcji Jeieli konstrukcja i pokrycie dachu nie tworzE natu-
izolator6w i stojak6w da-
obiektu majacym pol4czenie z urzqdzeniem pioruno- ralnych pol4czef .trzon6w
z urzqdzeniem piorunochronnym ' dopuszcza
chronnym w miejscu mo2liwie najbli2ej polo2onym od chowych
ich systemem uziemiei ochronnych
miejsca wprowadzenia instalacji, przy czyfi zaleca sig siE nieobejmowanie
pod warunkiem, 2e wymagane pol4czenie z utz4dze-
wykonanie pol4czef instalacji podziemnych wprowa-
p i o r u n o c h r o n n y mw y k o n a n e z o s t a n i en a w y s o -
dzonych do obiektu z szyn4 wyr6wnawcz4 lub z l4czo- n i e m
co najmniej 2,5 m od powierzchni ziemr przez.
nymi z ni4 przewodami uziemiaj4clmi urz4dzeniapio- ko6ci
dwie szeregowe przerwy iskrowe o wymiarach 5 cm
runochronnego.
ka2da, oddalone od siebie nie mniej ni2 2 m'

4.3.3, Instalacje wewn4trz obiektu. W obiektach wyz-

szych ni2 30 m i nie maj4cych konstrukcji stalowel Je2eli odleglo6i 2 m nie mo2e byi zachowana' na-
pol4czenie przewodem izolowanym
lub 2elbetowej nale2y wykonai dodatkowe polqcze- le2y wykona6 to
- nia wyr6wnawcze instalacji z elementami urz4dzenia przez ochronnik hermetyczny, zainstalowany w. .po-
stojaka dachu, izolu.j4c dodatkowo zwod na
piorunochronnegobezpodrednio.lubza pomoc4 dodat- bli2u na
2 m od ochronnika. Przyklad pol4czei za
kowej szyny wyr6wnawczej na wsp6lnych dla wszyst- odlegloSci
lub ochronnika -
kich instalacji poziomach, nie r62ni4cych sig odstgpamt pomoc4 przerw iskrowych
wiekszvmi niz 20 m. rys. 15.

i.

16I:€6/r-o-5mio-Fl5l
jako dodatkowego
ftys. 15. przyklad pol4czei sto.iaka dachowego urz4dzeniem piorunochronnym w przypadku stosowania uziemienia
"z
\ irodka ochrony prleciwPorateniowej
pomoc4 ochronnika w oslonie izolacyjnei
a) polaczenle za pomoca 2 Przerw iskrowych, b) pol4czenie za

PN-t6/E-05003./0
c) Przy wprowadzeniu elektroenergetycznychlinii w
kablowych w plaszczach metal'owych lub w oslonach
metalowych r,aleiy lqczyi te plaszcze i oSlony z urz4-
dzcniem piorunochronnym.
d) W instalacjach zerowanych nale|y pal4czyf prze-
w6d zerowy z urz4drcniem piorunochronnym.
e) W instalacjachz przewodem zerowym i uziemie-
niem ochronnym nalezy l4czyt przew6d zerowy z ur24'
dzeniem piorunochronnym przez ochronnik bez wzglg-
du na uklad pol4czeri punktu zetowego transformatora;
dopuszczasig pol4czeniebezpo6rednie, jeZeli urz4dzenie
piorunochronne spelnia wymagania dodatkowych SrPd-
k6w ochrony przed pora2eniami.
l) W instalacjach z uziemieniem .ochronnym bez
przewodu zerowego nalezy pol4czy1 z urz4dzeniem pio-
runochronnym przez odgromnik zaworowy jeden
z przewod6w fazowych bez wzglgdu na uklad pol4czef
transformatora.
g) W instalacjach z uziemieniem ochronnym w przy-.
padku wymaganych kilku pol4czeri wyr6wnawczych
w pionie, zamiast wykonywania pol4czrri wg poz. e)
i f), mo2na ulo2y6 v'zdlu2 pionu instalacji (miedzy
wszistkimi wymaganymi punktami poiqczef) przew6d
oslonowy pol4czony bezpoSrednioz urz4dzeniempio-
runochronnym: rolg przewodu oslonowego mo2e spel-
niai metalowa powloka lub pancerz kabla w przypad-
ku instalacji k ablowych:
h) Pol4czenia wg poz. d), e) i 0 nale2y uzupelnii
dodatkowymi pol4czeniami wykonanymi za pomoc4
odgromnik6w zaworowych do pozostalych przewod6w
fazowych, je2eli przekroje tych przewod6w s4 mniejsze
ni2 4 mm' Cu lub 6 mm2 Al.
4.3.6. Pol4czenia wyn6wnawezeinstaldcji telekomuli-
kacyjnych, sygnalizacyjnyehitp. nale2y wykonai zgodnie
z nastEpuj4cymi warunkami:
a) jeSli instalacjawykonana jest prz€wodem w plasz-
czu, metalowym, to plaszcz przewoQu nale|y lqczy(
z urz4dzemem piorunochrobnym,
b) je6li instalacja wykonana jest przewodami bez
oslon metalowych, to nalezy l4czyt z urz4dzeniem pio-
runochronnym jeden z przewod6w instalacji przez
ochronnik lub poprowadzi6 r6wnolegle do instalacji
przew6d oslonowy zgodnie z 4.3.59).
4.3.7. Matedaly na pol4czenia wyr6wnawcze i prze-
wody odonowe - zgodnie z tabl. l.-
4.3.8. Wysokie obiekty sesiadujece.Do obiekt6w wy-
sokich wymagai4cych uwzglgdnienia nalei4 drzewa
wyisze od chronionego obiektu o galgziach zbli2aj4cych
sig do niego na odleglo6i mniejsz4 ni2 5 m. Galgzie
te nale2y obciq6 od strony obiektu na calej jego wy-
soko6ci tak, aby migdzy obciqtymi galEziami a obiek-
tem byla zachowana odleglo6i nie mniejsza ni2 5 m.
4.4. OdsQpy izolacyjne. Minimalne odstQpy izolacyj-
ne miQdzy urz4dzeniem piorunochronnym a innymi
urz4dzeniami i instalacja6i metalowymi wewnqtrz
obiektu nale2y obliczai wg wzoru (2) i rys. 16.-
A h+b
'>i' (2)
I
kt6rym:
x - odstqp izotacyjny (w powictrzu i w nicprzc-
wodz4cychmatcrialich budowlenychjek ccgla,
beton itp.), m,
,4 - odlegloS6od micjscazbliicnia do najbli2szcgo
polqczenia wyr6wnawczcgolub od ziemi
wzdlu2 przewod6w urz4dzeniapiorunochron-
riego (wg rys. 16), m'
I - wysoko5i chronioncgo obicktu' m,
D - najwigkszaprzckltna poziomcgo rzutu obick-
tu. m.
n - liczba przewod6w odprowadzaj4cych(e2cli
liczba przcwod6wjcst wigksze ni2 20, przyiq(
n = 20).
,r
1
r l
t------
m
Ff-T67F-j-t0-oijl:id
Rys. 16. wyznaczeniedlugosci ,{
P, - przew6d odprowadzaj4cy,1,. - rozpatrywanainstalacja,
x, - miejscewylonanegopolaczeniawyr6wnawczego, xrJr - miei-
sca obliczanychodst9p6w izolacyjnych
Je2eli zachowanie odstQpu izolacyjnego jest niemo-
zli$re, nalezy zastosowai w miejscu zbli2enia pol4czenie
wyr6wnawcze wykonane w spos6b wg 4.3.
4.5. Dodatkowe zabezpieczenia urz4dzeri wymagaj4-
cych ochrony. Urz4dzenia elektryczne.i elektroniczne
(np. steruj4ce, techniki cyfrowej), kt6rycb dzialanie mo-
2e byi w spos6b niedopuszczalny zakl6cane niskimi
warto6ciami napigi, wywolywanych przeplywem pr4du
piorunowego w urz4dzeniach piorunochronnych obiek-
tu, nalezy chronid za pomoc4 ochronnik6w.
Ochronniki nale|y l4czy| migdzy przewodem zasila-
j4cym a ekranem lub przewodem zerowym (je2eli taki
istnieje) lub z najbli2szym elementem urz4dzenia pioru-
nochronnego,
Rodzaj ochronnik6w oraz ich charakterystyki nale2y
dobierad zaleznie od urz4dzenia chronionego i zgod-
nie z jego instrukcj4 obslugi z uwzglgdnieniem dodat.
kowych wymaga6 podanych w dalszych arkuszach
normy,
 l
PN-86/E45003/0

5. BADANTA URZADZEN PIOR,UNOCHRONNYCH 5.2.2. Sprawdzenieci4glo6ci poleczef nalezy wyko-

nai za pomoc4 omomierzalub mostka do'pomiaru
5.1. Rodzaje i zskres bedatl. Rozr62nia sig nastgpuj4- rezystancji,przyl4czonegoz jednej strony do zwod6w,
ce rodzaje badari: z- drugiej do przewodu uziemiaj4cegona wybranych
- badania czg6ciowe (w czasie budowy obiektu), losowo galEziachurz4dzenia.
- badania odbiorcze, 5.2,3. Pomiar r€zystencjiuziemienlanale2ywykonad
- badania okresowe. mostkiemdo pomiaru uziemief lub metod4techniczn4.
TaleLnie od rodzaju i.przeznaczenia urz4dzenia pio-
5.2.4. Sprawdzcniestanuuziom6wpolegana losowym
runochronnego badairia powinny obejmowad jedn4 lub
wybraniu co najmniej lD%opol4czsirprzewodu uzie-
wiQcej z nastQpuj4cych czynnoscr:
miaj4cego z uziomem, odkopaniu go i sprawdzeniu
a) oglQdzinyczg6ci nadziemnej,
stopnia skorodowania.
b) sprawdzenie ci4glo6ci polqczeri czE€cinadziemnej,
Ocena stopnia skorodowania - wg dalszych
c) pomiar rezystancji uziemienia,
arkuszy.
d) sprawdzeniestanu uziom6w po ich odkopaniu.
5.2, Opis wykonania poszczeg6lnychczynno6ci 5.3. Metryka urzqdzeniapiorunochronnego- wg a-
5.2.1. Oglgdziny cz4fci r,adziemnejpolegaj4 na spraw- lacznika 4.
dzeniu zgodno6ci z wlmaganiami normy rozmieszcze- 5,4. Protokol badaniaurz4dzeniapiorunochronnego-
nia poszczeg6lnycbelement6w urz4dzenia pioruno- wg zalqcznika5.
chronnego oraz na sprarvdzeniu wymiar6w i rodzaj6w 5.5, Terminy badaf i ich zakres - wg dalszych
,t ;pol4czef element6w' sztucznych arkuszy normy.

K O N I E C

lnformacje dodatkowe

ZALACZNIK 1

oxREsLENIEwo
WskaZnik zzgro|enia piorunowego obiektu budowla- PowietzchniQ r6wnowazn4 I okresla sig wg wzoru
nego 17 ujmuje prawdopodobieristwo trafienia pioruna
w obiekt i wywolania w nim szkody. WskaZnik ten ,4 = .t + 4lh + s\h'z (Zl-2\
uale2y obliczai wg wzoru
w Klorym:
W = nmNAp (zl-l) S - powierzchnia zajmowana przez obiekt, m2,
i - w kt6rym: / - dlugosi poziomego obrysu obiektu, m,
I nim - wsp6lczynniki uwzglgdniaj4celiczbq ludzi & - wysoko6i obiektu, m.
I! w obiekcie oraz polozenie obiektu,
N - roczna ggsto6d powierzchniowa wyladowah Dla obiekt6w o wysoko5ci I mniejszej ni2 l0 m
piorunowych, m2, nale2y przyjmowai ft = l0 m.
I
I - powierzchnia r6wnowaina zbierania wyla- Prawdopodobieistwb wywolania szkody p okre6la siQ
t' dowai przez obiekt, m'?, wg wzoru
p - prawdopodobiedstwo wywolania szkody
przez wyladowanie piorunowe. p : R@+K) (zr-3)
Nale2yprzyjmowadnastgpujacewarto6ciwsp6lczyn- .
nik6w n i rn' w kt6rym:
r= I dla obiekt6w,w kt6rych przewidujesig prze- R,Z|K - wsp6lczynniki uwzglQdniai4cerodzaj
i . bywanie nie wigcej ni2 I cdowieka na (R), zawarto66 (Z) i konstrukcje (K)
l0 m2 powierzchni, obiektu, o wartodciachwg tablicy.
n=2 przy wigkszej liczbie ludzi w obiekcie,
t m=0,5 dla budynk6w w zwartej zabudowie, Wsp6lczynnik Okreslenie Wartoici
m = | dla pozostalych obiekt6w.
Budynki mieszkalne,admini
Dla gqstosci powierzchniowej wyladowari N nale2y st6cyjne ltp. 0,10
przyjmowai warto6ci:
R Budynki gospodarstwwiejskich
N= l,8XlOa m-'? dla teren6w o szeroko6cigeogra-
Il l i obiekt6w przemyslowych 0,13
ficznej powyZej 51'30';
= 2,5xl0a m-2 dla pozostalych teren6w kraju. Kodownie, stacje pomp itp. 0,t4

tlil
N

r{_,
 Zaliczniki do PN46,/ E{5003/01
..:!:. - .--------:--
: i'lr :i

]l- Roarrj uri,,tu Wzor Uwagi

o.6p
z3-5
lr
t+"ri.:' .. 0,45p niezalcinieod g9stoscikra(y 234
'*c:i:
l(rdtolrv
,r
'.€:'r'
li.* l .
., o,2p
'o 23-7

2
t€ 23-8
t/Rftt/Rz+...

L. 0,E2p 1,85i)
-R E -- A + -
f L 23-9

X - r.ezystancjauziomu, O,
p - rczystywnoSdgruntu, n m.
a - odleglo(d miedzy uziomami piono*}mi. m,
Rr. Xr ... - rczystancjeposzczeg6lnychu?iom6w. uziomu zloi;nego, ().
/ - dtugo# lziomu. m,
| - polowa najwickszcgowymiaru poprueczncgouziomu. m,
.S - powierzchniaottjetz pnez lziom otokowy lub kratowy, m?.
Z - obietosd wszystkichst6p fundamentowychbudynku, mr.
,f - powierzchniaobjgta obrys€m lal, fundamentowych,uziomem otokowym lub krato*am, m',
I - caltowita dlugoi6 law fundamentowych.m.

ZALACZNIK{

METRYKA URZADZENIA PIORUNOCHRONNEGO

Obiekt budowlany (miejscepolo2enia,adres i ewentualnienazwa):

wykonanydnia '

Nazwa i adres wykonawcy:

. € .
'Nazwa i adresjednostki, kt6ra sporz4dzilaprojekt:

l. Opis obiektu budowlanego

a) rodz:j obiektu
b) pokrycie dachu
c) konstrukcjadachu
d) gciany
2. Opis urz4dzenia piorunochronnego
a) zwody
b) przewody odprowadzaj4ce
c) aciski probier,cze
d) przewody uziemiaj4cc
€) uziomy
3. Schemat urz4dzenia piorunochronnego
Opis i schematwykonal (imiq, nazwiskoiadres sporz4dzaj4cego):

Data Podpisy
 14
Zalaczniki do PN-86,/E45003/01

c) Pr
cd. tablicy cd. hblicy
kablow
wsp6lczyirnik Okreslenie Wartosci Wsp6lczynnik Okreilenie Wartosci
mctalo\
dzenien Wyposazenietypow€ dla bu- Konstrukcja obiektu lub po-
d) \1 dynk6w mieszkalnych,biuro- krycie dachu wykonanez ma-
wych, uslugowychitp. 0,010 terial6w trudno zapalnych 0,010
w6d ze
e) \l Wyposaienieobiekt6w prz€-
z myslowychdo produkcji i skla- W zale2no6ciod wartosci wskalnika tZ ustala siQtr7
niem o(
dowania material6w ni€pal- stopnie zagro2enia piorunowego:
dzenien nych lub trudno zapalnych 0,015 5 l0-5 - z z g r o 2 e n i em a l e , o c h r o t r
l-W<
dunar
Zwierzeta hodowlane w gospo- zbQdna,
dopusz
darst*ach rolnych 0,020 2-5 l 0 - 5 < I / < l 0 - 4 - z a g r o 2 e n i eS r e d n i
piorun(
Konstrukcjaobiektu oraz po- ochrona zalecana,
k6w oc
K krycie dachuwykonanez ma- 3 - W > l0-t - zagro2enie duZe, ochrona wymr
f) \\ terial6w niepalnych 0,005 garra,
przewo
runochl
z pfze\\
ZALACZNII(
transfor
c)s SneoNtn I NAJwTE(szEwARToSq REzYsrYwNoScIR6ZNYcH RoDzAJdw cRUNTOw
padku
w pion
i 0 , r Rezystywnosc,(! m
wsz)stk Lp. Nazwa gruntu
wartosci srednie wartoSci najwiglsze
oslo:ror
runochr I Ity, glina ci9zka,glina pylastaciqzka,glina, grunty totfiastei organiczne,
gleby bagienne,grunty pr6chnic?ne(czarnoziemy,,mady) 40 200
niad mr
ku inst 2 Glina piaszczysta,glina pylasta,pyly, ele-b'ybielicowe i brunatne wy-
h) Pt tworzonez glin zwalowychoraz piask6wnaglinko*ych i nailowych 100 250
dodatkr 3 Piasekgliniasty.i pylasty,pospolki gleby bielicowewytworzonez Pias-
' 200 600
odgl or k6w slabo gliniastychi gliniastych
fazowyr 4 Piaski, Zwiry, gleby bielicowewytvorzone ze iwir6w i piask6w luinych 400 3000
nii4r
5 Piaski i 2wiry suche(zwierciadlowody gruntowej na gllbokoici wiQkszej
4.3.6. nii 3 m) 1000 5000
. kacyjny 6 Crunt kamienisty 2000 8000
z nast9
a) Jel
czu, m(.- zAr"{czNIl
z utza(
b) ie: OBLICZANIE REZYSTAI\CI UZIEMIEI!
oslon n I
runochr Dlugo66obliczeniowauziomu nie moze przektaczzt 35 m dla rezystywno{cigruntu p ( 500 O' m i 60
ochront dla rezystywno$ci
wigkszejni2 500 O.m.
przew6r
Do oszacowaniarezystancjiuziemierl r62nych typ6w uziom6w stosuje sip wzory wg tablicy.
4.3.7.
wody o
4.3.E. Rodzaj uziomu Wz6r Uwagi Nr wzoru
sokich
Pionowy pojedynczy RE-tn- z3,l
wyisze 2 l r
siQ do
a
te nale, Pionowy zlozony l,4dla0,5<=<l
t/R,+t/Rr+...
soko6ci
tem by l , 2 d l aI < = < 5
4.4. I a .
ne mig ldla -> 5
I
urz4dze
obiektu Poziomy pojedynczy gl(bokosd pogr42eniah > 0,5 m z3-3

1,4
Poziomy promi€niowy 234
t/Rt+ t/R2+...
 zAL CZNIK 4

METRYKA URZADZENIA PIORUNOCHRONNEGO

Obiektbudowlany(miejscepoto2enia, nazwa):
adresi ewentualnie

wykonanydnia '

Nazwa i adres wykonawcy:

'Nazwa i adres jednostki, kt6ra sporz4dzila projekt:

b) pokryciedachu
c) konstrukcjadachu
d) iciany
2. Opis urzqdzenia piorunochropnego
a) zwody
b) przewody odprowadzaj4ce
c) zaciski probier,cze
d) przewody uziemiaj4ce
r- .\,, , .ui z^r-uvr r r J
3. Schemat urz4dzenia piorunochronnego
Opis i schematwykonal(imie,nazwiskoiadres sporz4dzaj4cego):

Data Podpisy
1
i z^L u,Nr*.;

I pnorox6:, seolN unzAozENIAPIoRUNocHRoNNEGo

i Objekt budowlany(miejice polo2enia'adresi ewentualnienazwa):
f .

F
{

I
I
Cdonkowie Komisji (nazwisko,imig, adres):

wykonali nastepujqcebadania:
Oglgdzinyczq6cinadziemnej:

wymiarow:
Sprawdzenie

Pomiar rezystancjiuziemie6:

Sorawdzeniestanuuziom6w:
Kontrola pol4czef galwanicznych:

Po zbadaniu urz4dzeniapiorunochronnegopostanowiono:
A. UznaC trz4dzenie piorunochronne za zgodne z obowi4zuj4cymiprzepisami:
powod6w:
B. Uzna6 urz4dzeniepiorunochronne za niezgodnez olowi4zuj4cymi przepisamiz nastQpuj4cych

C. Taleca si€ wykonai nastepujaceprace naprawcze:

Data
Podpisy

INFORMACJE DODATKOWE

l tnstytocja oPmcowuilca nomQ - StowarzyszenieElektryk6w PN,-86,/845q0;/02Ochrona odgtomowa obiekt6w budowlanych'

Polskich.lzba Rzeczoznawc6w na zlecelriePolskiegoKomitetu Nor- Ochrona.Podstawowa
malizacji; Mirr i Jakoici.
2) Normy z*hzene
PN-64/942850 Ochrona przeciwpozaro*aw budownictwie.Klasyl-l- 3. Autorzy pmiekturomy - doc. dt hab Z. Ftisowski'prol dr
iri2. Z. Marko*ski'
lacja przeciwpozarowamaterial6w i element6wbldowlanych. hab. R. Kosztaluk, doc. dr J: J. Ziclifski.
Nazwy i okrc{lenia podstawowr dr ini. Z. Roguski.dr int. B. Startczak.

--- A
c - /
/,/ z- |