Professional Documents
Culture Documents
TYT Kimya Soru Bankası
TYT Kimya Soru Bankası
TYT Kimya Soru Bankası
SORU BANKASI
İsmail Gürdal
Full
Yap
Düşün
Yap
ÖSYM Tarzı
Sorular
Öğren
Yap
Video
Çözümlü
edu
EĞİTİM
Beni Okut, DESTEK
İçeriği İncele UZMANI
edu
Yazar
İsmail Gürdal
Katkıda Bulunan
Songül Turan
Dizgi ve Grafik
EDU Dizgi & Grafik
Yayıncı Sertifika No
53305
Kapak Tasarım
Yasin Ünlüsoy
Copyright ©
Fikir ve sanat eserleri kanununa göre her hakkı Eğitim Destek Uzmanı’na aittir. Eğitim Destek
Uzmanı’nın yazılı izni olmaksızın, kitabın herhangi bir şekilde kısmen veya tamamen çoğaltılması,
basım ve yayımı hâlinde gerekli yasal mevzuat uygulanır. Örnek olarak çoğaltılan bu kitap
öğretmenlerin incelemesi için kişilere özel üretildiğinden bandrol ve ISBN zorunluluğu yoktur.
2 Kimya
ÖN SÖZ
Değerli Eğitimciler ve Öğrenciler,
Bildiğiniz gibi birkaç yıldır Yükseköğretim Kurumları Sınavı, TYT ve AYT adıyla uygulanıyor.
Bu sınavlar, önceki sınavlara göre birçok farklılığı da bünyesinde barındırıyor. Bu durum da bu
sınavlara gerek MEB müfredatı gerekse ÖSYM’nin müfredatı sorgulama biçimleri açısından
uygun ve nitelikli kaynak ihtiyacını ortaya çıkarıyor. Biz de sizler için Eğitim Destek Uzmanı (EDU)
Yayınları olarak en etkili ve eksiksiz öğrenmeyi / öğretmeyi amaçlayan nitelikli bir Kimya Soru
Kitabı hazırladık. Kitabımızı kısaca tanıyalım:
Birinci grup testler, “Öğren Yap” adını taşıyor. Bu testler, konuyu alt başlıklara ayrılmış olarak
öğretmeyi amaçlıyor. Dolayısıyla konu ne kadar uzun olursa olsun, bu bölümdeki testlerde
konuyu bir veya birkaç alt başlıkla bol soru üzerinden pekiştirerek öğretmeyi amaçladık. Bu
sorular tüm alt başlıkları kapsayacak şekilde genel nitelik taşıyor. Testteki diğer soruların her
birinde ise konuya ait bir detayı sorguladık. Ve böylece konunun tam anlamıyla öğrenilmesini
amaçladık. Bu bölümde; ÖSYM’nin bu alt başlığa hangi sıklıkta yer verdiğini, ilgili soruların
özelliklerini ve bu soruları çözerken dikkat edilecek hususları açıkladık.
İkinci grup testlerimiz, “Düşün Yap” adını taşıyor. Bu başlık altındaki testler “Öğren Yap”
bölümünde kavradığımız konuları bir ileri seviyede pekiştiren sorulardan oluşuyor. Bu sorular,
ilgili ünitenin veya konunun tamamını içeriyor.
Üçüncü grup testlerimiz “Full Yap” adını taşıyor. Bu testler, “Öğren Yap” ve “Düşün Yap”
testlerinde kavradığımız ve pekiştirdiğimiz konuları sınav düzeyinde ölçmeye yönelik sorulardan
oluşuyor.
Bu başlık altındaki testler üniteyle ilgili soru kaçırmamayı amaçlayan sorulardan oluşuyor.
Kitabımızın önemli bir özelliği de “Çözüm Merkezi” bölümünü içermesi. Bu bölümde takıldığınız
her soruda sizlere destek olmak ve ilgili sorunun çözümünü öğretmek / kavratmak amacıyla
soruların video çözümlerine yer verdik. Takıldığınız her soruda karekodu okutarak bu çözümleri
dinlemenizi tavsiye ederiz.
En ideal sistemle hazırladığımız kitabımızı çözdüğünüzde artık sınava tam anlamıyla hazırsınız
demektir. Bize de sınavda göstereceğiniz bu başarının onurunu yaşamak düşüyor.
3
İçindekiler
4 Kimya
5. ÜNİTE: DOĞA VE KİMYA
Düşün Yap / Kovalent Bağ ve 98 Öğren Yap / Su ve Hayat 146
Adlandırma / Metalik Bağ
Düşün Yap / Su ve Hayat 148
Öğren Yap / Zayıf ve Güçlü Etkileşimlerde 100
Öğren Yap / Çevre Kimyası 150
Bağ Enerjisi,
Van der Waals Kuvvetleri Düşün Yap / Su ve Hayat / 152
Çevre Kimyası
Öğren Yap / Van der Waals Kuvvetleri 102
Full Yap / Doğa ve Kimya 154
Düşün Yap / Van der Waals Kuvvetleri 104
Öğren Yap / Maddenin Fiziksel Hâlleri 118 Öğren Yap / Sabit Oranlar Kanunu 160
Öğren Yap / Katılar 120 Öğren Yap / Katlı Oranlar Kanunu 164
Düşün Yap / Katılar 122 Düşün Yap / Katlı Oranlar Kanunu 166
Düşün Yap / Maddenin Fiziksel 124 Düşün Yap / Temel Kanunlar 168
Hâlleri / Katılar
Öğren Yap / Mol Kavramı 170
Öğren Yap / Sıvılar ve Viskozite 126
Öğren Yap / Mol Kavramı ve 174
Öğren Yap / Denge Buhar 128 Gazlarda Molar Hacim
Basıncı ve Kaynama
Düşün Yap / Mol Kavramı 178
Olayı, Bağıl Nem
Öğren Yap / Kimyasal Tepkime 180
Düşün Yap / Denge Buhar 130
Denklemleri
Basıncı ve Kaynama
Olayı, Bağıl Nem Düşün Yap / Kimyasal Tepkime 182
Denklemleri
Düşün Yap / Sıvılar ve Viskozite, 132
Denge Buhar Basıncı ve Öğren Yap / Kimyasal Tepkime Türleri 184
ve Kaynama, Bağıl Nem Düşün Yap / Kimyasal Tepkime Türleri 186
Düşün Yap / Kimyasal Tepkime 188
Öğren Yap / Gazlar ve Plazma 134
Denklemleri ve Türleri
Öğren Yap / Hâl Değişimleri 136 Öğren Yap / Miktar İçeren Problemler 190
Düşün Yap / Gazlar ve Plazma / 140 Öğren Yap / Artan Madde Problemleri 194
Hâl Değişimleri
Düşün Yap / Artan Madde Problemleri 196
Full Yap / Maddenin Hâlleri 142
5
İçindekiler
Düşün Yap / Yüzde Verim Problemleri 200 Öğren Yap / Nötralleşme Tepkimesi 246
ve pH Kavramı
Öğren Yap / Karışım Problemleri 202
Öğren Yap / Asit ve Bazların 250
Öğren Yap / Safsızlık, Birbirini İzleyen
Metallerle Tepkimeleri
Tepkimeler 204
Düşün Yap / Asit - Bazların Özellikleri 254
Düşün Yap / Kimyasal Tepkimelerde
ve Tepkimeleri
Hesaplamalar 206
Öğren Yap / Hayatımızda Asitler ve 256
Full Yap / Kimyanın Temel Kanunları
Bazlar
ve Kimyasal Hesaplamalar 208
Öğren Yap / Tuzlar 260
Öğren Yap / Koligatif Özellikler 226 Düşün Yap / Temizlik Malzemeleri – 274
Polimerler, Kozmetikler
Düşün Yap / Çözeltilerde Derişim / 228
ve İlaçlar
Koligatif Özellikler
Öğren Yap / Gıdalar 276
Öğren Yap / Tanecik Boyutu - 230
Yoğunluk Farkı ile Ayırma Öğren Yap / Yenilebilir Yağ Türleri 280
Öğren Yap / Çözünürlük ve Kaynama 232 Düşün Yap / Gıdalar / Yenilebilir 282
Sıcaklıkları Farkından Yağ Türleri
Yararlanarak Ayırma Full Yap / Kimya Her Yerde 284
Öğren Yap / Çözünürlük ve Kaynama 234
Sıcaklıkları Farkı ve
Mıknatıs ile Ayırma
6 Kimya
NİTE
İ İ İ İ
Simyadan Kimya'ya
Kimya Bilimi
edu
TEST
1 Simyadan Kimya'ya
A) Damıtma B) Süzme
2. I. Ölümsüzlük iksirini bularak bütün hastalıkları yok
C) Süblimleştirme D) Özütleme
etmek
E) Elektroliz
II. Değersiz metalleri altına çevirip mutlak zenginliğe
ulaşmak
III. Başka gezegenler keşfedip orada yaşam alanı
oluşturmak
Yukarıdakilerden hangileri simyacıların 6. I. Deneylerde terazinin yaygın olarak kullanılması
gerçekleştirmek istedikleri hedefler arasında yer
II. Deneylerde kullanılan maddeler arasında sayısal
alır?
ilişkilerin kurulması
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II III. Ortaya konulan teorilerin deney sonuçları ile
ilişkilendirilmesi
D) II ve III E) I, II ve III
Kimyanın bilim dalı olmasının nedenleri ile ilgili
yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
IV. Fırın ve kroze gibi laboratuvar araç gereçlerini II. Sistematik bir bilgi birikiminin olmayışı
geliştirmiştir. III. Deney sonuçlarının test edilememesi
V. İlk kimya laboratuvarını kuran kişidir. Yukarıdakilerden hangileri simyanın bir bilim dalı
Ebubekir er-Razi'nin yaptığı çalışmalarla ilgili olamamasının nedenleri arasında sayılabilir?
yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
A) I B) II C) III D) IV E) V D) I ve III E) I, II ve III
8 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
8. Eski çağlardan beri kimya biliminin temellerini atan 10. Simya ve kimya bilimi arasındaki farklarla ilgili
çalışmaları yapan kişilere simyacı denir. Simyacılar aşağıdaki bilgiler verilmektedir.
çalışırken düşünceye dayalı yaklaşımları ile deneme
I. Deneme-yanılma yoluyla çalışmalarını yapmıştır.
sınama yöntemini kullanarak birçok bilim dalına
katkıda bulunmuşlardır. II. Teorik temellere dayalı çalışmalar yapar.
Deterjan III. Sistematik bilgi birikimi içermez.
Barut Kristallendirme
2 IV. Bilim dalıdır.
1 3 Buna göre numaralanmış bilgilerin simya ve kimya
Simya döneminde
kullanılan madde veya bilimi ile ilgili eşleştirilmesi aşağıdakilerden
yöntemler hangisinde doğru olarak verilmiştir?
6 4
5 Simya Kimya
Nanoteknoloji Özütleme
Sabun A) I, III II, IV
1-B 2-C 3-E 4-E 5-E 6-E 7-E 8-C 9-D 10-A 11-B 9
TEST
2 Simyadan Kimya'ya
4.
Simyacı/Kimyacı Sonuç
I. Ebubekir er-Razi a. İmbik
II. Robert Boyle b. Dört temel element
Nicel kimya
III. Empedokles c.
döneminin öncüsü
IV. Cabir bin Hayyan d. Karınca asidi
2. Ebubekir er-Razi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden Kuşkucu kimyager
V. Antoine Lavoisier e.
hangisi yanlıştır? kitabı
Yukarıda verilen simyacılar ve kimyacıların yaptığı
A) İranlı bir hekim ve simyacıdır.
çalışmaların sonuçlarıyla ilgili eşleştirme
B) Kostik sodayı ve gliserini bulmuştur. aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
C) Kimya alanındaki bilgilerini tıp alanında kullanmıştır.
A) I. d B) I. a C) I. d D) I. c E) I. b
D) Hidroklorik asit, sülfürik asit, nitrik asit ve kral II. e II. c II. c II. e II. a
suyunu sentezlemiştir. III. b III. d III. b III. a III. c
E) Kimyasal maddeleri metalik, bitkisel ve hayvansal IV. a IV. e IV. a IV. b IV. d
şeklinde sınıflandırmıştır. V. c V. b V. e V. d V. e
10 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
5. Aşağıdakilerden hangisinde simyacılar döneminde 8. • Eski çağda insanlar kükürt buharıyla kayısı, incir ve
keşfedilen maddenin simya dönemindeki kullanım üzüm gibi yiyecekleri kurutarak kullanmışlardır.
alanı yanlış verilmiştir? • Kimya, metalleri altına dönüştürecek felsefe taşını
ve ölümsüzlük iksirini bulma uğraşıdır.
Simyacıların bulduğu Simya dönemindeki
madde kullanım alanı • Simya ile uğraşan kişilere alşimist adı verilir.
A) Kükürt Kuru meyve yapımında Simya ve kimya ile ilgili bu cümleler doğru (D) ve
yanlış (Y) olarak değerlendirildiğinde sıralama
B) Kil Toprak kap yapımında
aşağıdakilerden hangisidir?
C) Zaç yağı Kumaş boyamada
D) Göztaşı Hastalıklardan A) D – Y – D B) D – D – D C) D – Y – Y
korunmada D) Y – Y – D E) Y – Y – Y
E) Barut Patlayıcı yapımında
I II III
A) kimyacılar Robert Boyle Cabir bin Hayyan
7. Aşağıdaki araç ve gereçlerden hangisi simya B) fizikçiler Antoine Lavoiser Democritus
döneminde keşfedilmemiştir?
C) kimyacılar Robert Boyle Ebubekir er-Razi
A) İmbik B) Toprak kap C) Kroze D) fizikçiler Aristo Antoine Empedokles
D) Fırın E) El feneri E) kimyacılar Antoine Lavoisier Cabir bin Hayyan
1-E 2-D 3-B 4-A 5-C 6-D 7-E 8-A 9-E 10-C 11
TEST
3 i i i linleri e i l rn l l nl r
1. Aşağıda yapılan bazı işlemlerin kimya disiplinleriyle 4. Ecem, kimya biliminin elde edilen sonuçlarını
ilgili eşleştirilmesi verilmiştir. endüstriyel olarak uygulamak, kimyasal madde
üretecek tesislerin kurulmasına, tasarlanmasına yön
İşlem İlgili Kimya Disiplini
vermek ve üretimin verimli ve ekonomik olmasını
I. Sütün içerdiği protein Analitik sağlayacak işlem süreçlerini düzenlemek istiyor.
miktarının belirlenmesi kimya
Buna göre Ecem, üniversite tercihi yaparken
II. Aynı miktar doğal gazın Fizikokimya aşağıdaki üniversite ve bölümlerden hangisini
mangal kömüründen tercih etmesi beklenebilir?
daha fazla ısı vermesi
A) 19 Mayıs Üniversitesi Kimya
III. Etilenden polietilen Polimer
imalatı kimyası B) Hacettepe Üniversitesi Eczacılık
A) I. c B) I. a C) I. b D) I. c E) I. d
II. a II. d II. d II. d II. c
III. b III. c III. a III. a III. b
IV. d IV. b IV. c IV. b IV. a
12 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. Aşağıda bazı olaylar verilmiştir. 10. Aşağıda kimyacıların çalışma alanları ile kimya
disiplinleri verilmiştir.
• Suni kauçuğun elde edilmesi
• Çeşme suyundaki kalsiyum miktarının belirlenmesi Kimya Disiplini Çalışma Alanı
• DNA'nın yapısının incelenmesi I. Anorganik kimya a. Kanın yapısı
• Seri üretimlerde ürün veriminin artırılması için
II. Biyokimya b. Plastikler
araştırmalar yapılması
Verilen bu olaylar aşağıdaki kimya alt disiplinleriyle III. Polimer kimyası c. Mermer
eşleştirildiğinde hangi disiplin açıkta kalır?
Buna göre bu kimya disiplinleri ile çalışma
A) Endüstriyel kimya B) Anorganik kimya alanlarının eşleştirilmesi aşağıdakilerden
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
C) Polimer kimyası D) Analitik kimya
E) Biyokimya A) I. a B) I. a C) I. b D) I. c E) I. c
II. b II. c II. c II. a II. b
III. c III. b III. a III. b III. a
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
12. Ev aletlerinden araç içi elektronik sistemlere ve
savunma sanayii gibi alanlarda önem taşıyan çiplerin
üretiminde silisyum elementi kullanılır.
1-E 2-D 3-E 4-C 5-D 6-B 7-B 8-E 9-E 10-D 11-E 12-A 13
TEST
4 i i i linleri e i l rn l l nl r
1. Aşağıda kimyacıların yaptığı bazı uğraşlara ait örnekler 3. Aşağıdaki tabloda kimya alanı ile ilgili meslekler ve
verilmiştir. çalışma alanları verilmiştir.
I. Sulu çözelti içerisindeki Na+, Ca2+ ve Pb2+
iyonlarının miktarının belirlenmesi Meslekler Çalışma Alanları
4.
2. Maddelerin yapısını, özelliklerini, birbirleri ile Kostik İlaç Bilgisayar
etkileşimlerini ve bu etkileşimler sonucu uğradığı
değişimleri inceleyen bilim dalına "kimya" denir. Geniş I II III
bir çalışma alanına sahip olan kimya biliminin çeşitli alt
dalları bulunur. Yukarıdaki maddelerden hangilerinin üretiminde
kimya mühendisi vardır?
Kimya biliminin alt dallarının çalışma alanlarıyla
ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi hatalıdır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
14 Kimya
er e
n Yap
6. Aşağıda çalışma alanları ve kimya disiplinleri 8. Aşağıda kimyacıların çalışma alanına giren endüstriyel
eşleştirilmiştir. alanların kimya ile ilişkileri karışık olarak verilmiştir.
A) II ve IV B) I ve V C) I ve III
D) III ve V E) II ve V
1. Aşağıdaki Venn şemasında Analitik kimya ve 3. Yapılan bir deneyde 25°C de bir miktar
Biyokimya dallarının çalışma alanlarıyla ilgili olaylar Mg(Magnezyum) metali alınarak cam balona konmuş,
verilmiştir. üzerine HCl çözeltisi ilave edilerek, gaz çıkış hızı v1
olarak kaydedilmiştir. Daha sonra bu deney aynı
Analitik kimya Biyokimya miktarda maddeler kullanılarak 50°C'de tekrarlanarak,
gaz çıkış hızı v2 olarak kaydedilmiştir.
a b c
Buna göre, deneyde yapılan işlemler aşağıda
belirtilen kimya alt disiplinlerinden hangisinin
çalışma alanıyla ilgilidir?
Buna göre a, b ve c yerine,
A) Biyokimya B) Fizikokimya
I. a, bir yüzme havuzundaki nitrat iyonunun miktarının
C) Analitik kimya D) Organik kimya
belirlenmesini sağlar.
E) Anorganik kimya
II. b, idrar tahlilinde tespit edilen glikoz'un miktarını
belirler ve yapısını inceler.
III. c, kanda tespit edilen ürenin vücuttaki etkileşimi ve
kalp krizine neden olma olasılığını inceler.
4. Kimyanın uğraş alanlarıyla ilgili,
olaylarından hangileri yazılabilir?
I. Gıdaların albenisini arttıran renklendiriciler ve
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III koruyucu gibi kimyasalları yapay olarak kimyacılar
D) II ve III E) I, II ve III üretir.
II. Parmak izi tespitinde adli kimyadan yararlanılır.
III. LPG, mazot ve asfalt eldesi organik kimyanın
alanıdır.
2. ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
B) Sera etkisi yapan karbondioksitin tutulması A) Sıcak - Kuru Soğuk - Islak Islak - Soğuk
C) İçme suyundaki ağır metallerin uzaklaştırılması B) Kuru - Soğuk Sıcak - Islak Soğuk - Islak
E) Çöplüklerdeki plastik ve kağıt gibi maddelerin D) Sıcak - Islak Sıcak - Islak Soğuk - Kuruı
ayrıştırılması E) Soğuk - Kuru Soğuk - Islak Soğuk - Islak
16 Kimya
er e
n Yap
6. Aşağıdaki tabloda kimya disiplinleri ile ilgili çalışmalar 9. Sporcuların performansını ve dayanıklılığını artırmak
karşılıklı verilmiştir. için kullanılan doping, sporcuların biyolojik dengesini
bozarak ölümüne yol açabilir.
Buna göre belirtilen kimya disiplinleri ile çalışma 10. • Vinil klorürden polivinil klorür (PVC) eldesi
alanlarının eşleştirilmesi aşağıdakilerin hangisinde
• Elektroliz işleminde harcanan enerjinin belirlenmesi
doğru olarak verilmiştir?
• Şebeke suyunda bulunan Na+ iyonunun ppm
A) I. a B) I. a C) I. b D) I. b E) I. c türünden derişiminin belirlenmesi
II. b II. c II. a II. c II. b • C3H8 gazının yapısının ve tepkimelerinin
III. c III. b III. c III. a III. a incelenmesi
Yukarıda verilen işlemler ilgili oldukları kimya
disiplinleri ile eşleştirildiğinde hangi seçenekteki
7. I. Tıbbi ilaç atıklarının çevreye ve insanlara yaptığı disiplin açıkta kalır?
zararların araştırılması
A) Organik kimya B) Analitik kimya
II. İnşaatlarda kullanılan çimentonun üretim
aşamalarının belirlenmesi C) Fizikokimya D) Biyokimya
2 Mürekkep Simya
I. endüstriyel,
Yukarıdaki tabloda keşfedilen maddeler ile bulunduğu
II. adli, döneme ait simya / kimya eşleştirilmesi yapılmıştır.
III. organik, Buna göre, yapılan bu eşleştirmelerden hangisi
kimya disiplinlerinden hangileri çalışabilir? doğrudur?
1-E 2-E 3-B 4-B 5-B 6-D 7-E 8-A 9-E 10-D 11-A 17
TEST
6 i nn e lik ili
A) I ve II B) II ve III C) II ve IV
D) I ve V E) II ve V
3.
Açıklama Element Bileşik
Saf maddelerdir. 3 3
Farklı cins atomlardan
3
oluşurlar.
6. a. Fe b. O2 c. HCN
Sabit basınçta belirli bir erime
3 3 Yukarıdaki taneciklerle ilgili,
ve kaynama noktaları vardır.
Kimyasal işlemlerle daha basit I. a ve b element, c bileşiktir.
3
maddelere ayrıştırılamaz. II. b ve c formüllerle gösterilir.
Sembollerle gösterilir 3
III. Üçü de tek cins tanecik içerir.
18 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. Element sembolleri elementin Latince veya İngilizce 10. Aşağıda bazı element isimleriyle ilgili çengel bulmaca
adının baş harfi ile gösterilir. Sembolü verilen element verilmiştir.
iki harften oluşuyorsa ilk harf büyük ikinci harf küçük
2
yazılır. Aşağıda bir elementin sembolüyle ilgili bilgiler
verilmiştir.
3
• 1. harfi: Hg elementinin isminin ilk harfi
3 4 5 1. Co
• 2. harfi: Ba elementinin isminin 5. harfi 1 2. Pt
Buna göre, verilen bilgiler aşağıdaki elementlerden 3. Ba
hangisine aittir? 4 4. O
5. Cl
A) Sodyum B) Bakır C) Çinko 2
D) Kalay E) Kadmiyum 5
A) C B) Pb C) Cr D) Sn E) Mn
8. Aşağıda formülleri verilen bileşiklerden hangisinin
yaygın adı yanlıştır?
Kalay elementinin
sembolü
Sn Ca
1-E 2-E 3-B 4-E 5-D 6-E 7-B 8-C 9-B 10-D 11-E 19
TEST
7 i nn e lik ili
1. Çamaşır suyu ve amonyak olarak adlandırılan 4. Element, bileşik ve karışım olduğu bilinen X, Y ve Z
maddelerin içerdiği elementlerle aşağıda yaygın adı maddeleriyle ilgili tabloda bilgiler veriliyor.
verilen bileşiklerden hangisinin formülü yazılamaz?
X Y Z
A) Tuz ruhu B) Su
Farklı cinste
C) Yemek tuzu D) Şili güherçilesi İçermez İçerir İçerir
atom içerme
E) Yemek sodası
Yapısındaki
Aynı Aynı Farklı
tanecik türü
Kaynama
süresinde Değişmez Değişmez Değişir
sıcaklık
Buna göre,
X Y Z
A) H2 CO2 S8
B) Ar H2O O3
C) O2 P4 CH4
D) Fe SO3 Co
E) K S8 P4
5. Aşağıdaki olayda X ve Y maddeleri etkileşerek Z
maddesini oluşturmaktadır.
20 Kimya
er e
n Yap
10.
1-E 2-B 3-C 4-E 5-D 6-C 7-D 8-A 9-E 10-E 11-A 21
TEST
8 i l l r nd İ l e enli i
A) I. a B) I. a C) I. b D) I. b E) I. c
II. b II. c II. a II. c II. b
III. c III. b III. c III. a III. a
A) B) C)
D) E)
E) O2 ve Cl2
22 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
5. 8.
V. Aseton
Yukarıdaki maddelerden hangisinin alev ile teması
sakıncalı değildir?
A) I B) II C) III D) IV E) V 9.
Madde Faydalı ya da zararlı etkileri
Kanserojen olup, beyin
I. Mg a.
fonksiyonlarında tahribata yol açar.
9 i l l r nd İ l e enli i
III.
c. Değişik çaplarda, ince uzun ve bir
tarafı açık diğer tarafı kapalı silindirik
biçimli cam malzemelerdir.
A) B) C) D) E)
I. a I. b I. c I. a I. c
II. b II. c II. a II. c II. b
III. c III. a III. b III. b III. a
24 Kimya
er e
n Yap
5. Laboratuvarda güvenlik kuralları ile ilgili bilgilerin doğru 7. Laboratuvarda bazı maddelerin
veya yanlış olma durumları "3" işareti ile belirtilmiştir. etiketinde yandaki güvenlik uyarı işareti
bulunur.
Bilgi Doğru Yanlış
Bu maddelerle ilgili,
I. Deney sonunda çözeltiler
lavaboya dökülmelidir.
3 I. Zehirli maddeler grubundandır.
II. Asidin üzerine su yavaş II. Karbonmonoksit gazı ve klor gazı gibi maddeler
yavaş ilave edilir.
3 olabilir.
III. Aseton gibi uçucu ve III. Temas edilmesi, yutulması ve solunması
yanıcı maddeler ateşten 3 durumunda acil tıbbi yardım alınmalıdır.
uzak tutulmalıdır. yargılarından hangileri doğrudur?
IV. Korozif maddelerle
çalışırken eldiven 3 A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
kullanmak gerekmez.
D) II ve III E) I, II ve III
Buna göre "3" işareti hangilerinde doğru yerde
kullanılmıştır?
A) Yalnız I V B) I ve II C) I ve IV
D) II ve III E) I, II ve III 8. Kimya laboratuvarında uyulması gereken kurallarla
ilgili,
I. Kullanılan her bir madde için ayrı spatül veya pipet
6. Çamurlu sudan berrak su elde etmek için hazırlanan kullanılmalıdır.
bir deney düzeneğinde cam huni içerisine süzgeç
II. Asit çözeltileri hazırlanırken, asit üzerine yavaş
kağıdı yerleştirilmiş, huni erlenmayerin ağzına
yavaş su ilave edilmelidir.
konmuştur. Daha sonra beherglasta bulunan çamurlu
su bir spatül yardımıyla karıştırılmış, karışım yavaş III. Sıvı atıklar lavaboya dökülerek, üzerine bol su
yavaş süzgeç kağıdının bulunduğu huniye aktarılmıştır. dökülmelidir.
1. I. Tuz ruhu 3. Yaygın adı sönmüş kireç olan bileşik ile ilgili bilgilerin
II. Yemek sodası doğru veya yanlış olma durumları "✔" işareti ile
belirtilmiştir.
III. Sirke asidi
IV. Potas kostik Bilgi Doğru Yanlış
Yukarıda yaygın adı verilen bileşiklerin birer
I. Formülü CaCO3'dir. 3
taneciklerindeki toplam atom sayısı ve içerdikleri
element türü sayısı arasındaki ilişki aşağıdakilerden Sadece kimyasal
hangisinde doğru verilmiştir? II. yöntemlerle bileşenlerine 3
ayrıştırılabilir.
Toplam atom sayısı Element türü sayısı Kendini oluşturan
III. 3
A) III > II > IV > I II > III = IV > I elementlerin özelliğini taşır.
B) II > III > I > IV I > III > IV > II Bir taneciğinde toplam 2
IV. 3
atom bulunur.
C) I > III > IV > II II > III = IV > I
Kendini oluşturan
D) II > III = IV > I III > II > IV > I
V. elementler arasında belirli 3
E) III > IV > I > II II > III > I > IV bir kütle oranı yoktur.
D Y
4. X, Y ve Z bileşiklerini oluşturan elementler aşağıdaki
gibi Venn şemasında gösterilmiştir.
Canlıların
Z
Bakır Nitrik asitin Pb insan yapısındaki
elementinin yapısında sağlığına olayları ince-
sembolü azot atomu zararlı ağır leyen kimya Buna göre bu bileşiklerin yaygın adları
Cu'dur. yoktur. metaldir. dalı biyokim- aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
yadır.
D Y D Y D Y D Y X Y Z
A) Yemek sodası Çamaşır sodası Sirke asidi
1 2 3 4 5 6 7 8
B) Sud kostik Yemek sodası Karınca asidi
Bu ifadeleri doğru (D) ya da yanlış (Y) olarak
belirleyen öğrenci kaç numaralı çıkışa ulaşır? C) Çamaşır sodası Sud kostik Yemek sodası
D) Sud kostik Çamaşır sodası Sirke asidi
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
E) Yemek sodası Sud kostik Karınca asidi
26 Kimya
er e
n Yap
H
Zehirli olmayan ve sera gazı olarak
t. SO3 d.
bilinen boğucu özellikteki gaz
Yukarıda top - çubuk modeli verilen saf madde ile
ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Yukarıda verilen maddeler ile bu maddelerle ilgili
özellikler eşleştirilirse aşağıdakilerden hangisi
A) Belirli ayırt edici özellikleri vardır. doğru olur?
B) Karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından oluşur.
A) x – a B) x – b C) x – c D) x – d E) x – b
C) Sönmüş kireçteki tüm elementleri içerir.
y –b y –a y –d y –a y –d
D) Formülle gösterilir. z –c z –d z –a z –b z –c
E) Kendini oluşturan elementlerin özelliklerini taşımaz. t–d t–c t–b t–c t–a
11 Kimya Bilimi
1. Aşağıdaki tabloda bazı bileşiklerin formül ve yaygın 3. Kimyasalların insan sağlığı üzerindeki etkileriyle
adları verilmiştir. ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
4.
1H 2He 3Li
I. II. III.
Bir ilaç fabrikasının Arge bölümünde çalışan Sena,
muhasebe bölümünde çalışan Kübra ve yönetici olan
Ahmet asansörde tuşların element sembollerine
basarak çalıştıkları katlara gidiyorlar.
Yönetim bölümünün 12. kat, Arge bölümünün 9. kat
IV. V.
ve muhasebenin 7. kat olduğu binada asansördeki
tuşlardan hangilerine basmaları gereklidir?
28 Kimya
Çözüm Merkezi
Full Yap
5. Laboratuvarda deney yapan Pelin kimyasal bir 8. Laboratuvarda kullanılan malzemelerin neden
malzemenin etiketinde aşağıdaki güvenlik uyarı kullanıldıkları aşağıdaki maddeler halinde belirtilmiştir.
işaretini görmüştür.
– Sıvı-sıvı heterojen karışımları ayırmak için kullanılır.
– Titrasyon işleminde titre edilecek sıvıya diğer sıvıyı
damlatmak için kullanılan camdan yapılmış
malzeme
– Sulu çözelti ve saf sıvıların hacmini ölçmeye
Buna göre bu madde ile ilgili aşağıdaki yargılardan yarayan cam malzeme
hangisi yanlıştır?
– Katı-sıvı heterojen karışımları ayırmak için kullanılan
gözenekli kağıt
A) Metalleri aşındırma özelliğine sahiptir.
Deney yapmak için kullanılan bu malzemelerden
B) Sıvısı puar kullanılarak alınmalıdır.
hangisi aşağıda gösterilmemiştir?
C) Çalışırken eldiven kullanılmalıdır.
D) Sadece tahriş edici özelliğe sahiptir. A) B) C)
D) E)
6. Yaygın adı karınca asidi olan bileşiğin kimyasal
formülü aşağıdakilerden hangisidir?
29
TEST
11 Kimya Bilimi
10. Aşağıda formülleri verilen bileşiklerden hangisinin 13. Aşağıda bir kimyagerin çalışma alanlarıyla ilgili örnekler
yaygın adı yanlıştır? verilmiştir.
I. Market poşetlerinin ham maddesinin üretimi
Formül Yaygın ad
II. Balın içerdiği glikoz miktarının belirlenmesi
A) NH3 Amonyak
III. Antibiyotiklerin insan vücuduna etkisinin
B) CaSO4 Göz taşı
incelenmesi
C) KNO3 Güherçile
Bu kimyagerin yaptığı çalışma örneklerinin kimya
D) NaOH Sud kostik disiplinleriyle eşleştirilmesi aşağıdakilerin
E) HCl Tuz ruhu hangisinde doğru verilmiştir?
I II III
A) Polimer kimyası Analitik kimya Biyokimya
B) Organik kimya Fizikokimya Anorganik
kimya
C) Polimer kimya Analitik kimya Anorganik
kimya
11. Aşağıda verilen güvenlik amaçlı temel uyarı D) Organik kimya Fizikokimya Polimer
işaretlerinden hangisi evlerde bulunan herhangi kimyası
kimyasal bir maddenin ambalajında yer almaz? E) Biyokimya Polimer kimyası Analitik
kimya
A) B) C)
D) E)
14.
Çinko (Zn) Eldesi
Yumuşak ve gümüşsü renkte olan çinko
(Zn) metali zinkit adı verilen cevherden
12. Meslek Yaptığı Çalışma
elde edilir. Çinkonun eldesinde cevher
I. Kimyager a. Uçak gövdelerinde kullanılan önce kavrularak ZnO elde edilir.
alaşımların üretimi yaparak Daha sonra ZnO kok kömürüyle ısıtılarak
II. Metalurji b. Bitkisel krem üretip satışını indirgenir ve saf çinko metali elde edilir.
mühendisi yapmak
Verilen bu makalede çinko eldesini yapacak bir kişi;
III. Eczacı c. Deterjan, sabun ve çamaşır
suyu imalatı yapmak I. kimya mühendisi,
Yukarıdaki kimya meslekleriyle yaptıkları II. kimyager,
çalışmaların eşleştirilmesi aşağıdakilerin III. metalürji mühendisi
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
mesleklerinden hangilerine sahip olabilir?
A) I – a B) I – b C) I – b D) I – c E) I – c
II – b II – c
A) Yalnız I B Yalnız II C) I ve II
II – a II – a II – b
III – c III – c III – a III – b III – a D) I ve III E) I, II ve III
30 1-D 2-A 3-C 4-D 5-D 6-C 7-C 8-D 9-B 10-B 11-C 12-D 13-A 14-E Kimya
NİTE
T E E İ İ İ TE
Atom Modelleri
Atomun Temel Tanecikleri
İz t , İz t n, İz ar, İz elektr nik
Periyodik Sistem
Katman Elektr n Dağılımı e Periy dik Ta l da Yer B lma
Elementlerin Sını andırılması
At m Yarı a ı e İy nla ma Ener isi
Elektr n İl isi, Elektr ne ati ik, Metalik Ametalik zellik
At m e Periy dik Sistem
edu
TEST
1 Atom Modelleri
1. Niels Bohr klasik fizik yasalarının açıklayamadığı pozitif 3. Aşağıda katman elektron dağılımı modeli verilen
yüklü çekirdeğin etrafındaki boşlukta bulunan hidrojen atomunun ilk üç enerji düzeyleri gösterilmiştir.
elektronların çekirdeğe neden yapışmadığını açıklayan
yeni bir atom modeli geliştirmiştir.
Bohr'un geliştirdiği bu modelle ilgili,
I. Bir atomda her bir elektron çekirdekten belirli bir
+
uzaklıkta, belirli enerjiye sahip dairesel
yörüngelerde hareket eder.
II. Yörüngeler n 1, 2, 3... gibi rakamlarla ifade edilir. K
L
III. Elektronların çekirdekten uzak yörüngelere M
yerleştikçe enerjisi azalır.
Bu modele göre,
ifadelerinden hangileri doğrudur?
I. Atom temel halde bulunur.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III II. Elektron K kabuğundan L kabuğuna geçtiğinde
D) II ve III E) I, II ve III atom uyarılmış olur.
III. Elektron, M kabuğundan K kabuğuna geçtiğinde
atom ışıma yapar.
ifadelerinden hangileri doğru olur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
32 Kimya
Çözüm Merkezi
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
6. Aşağıda bazı atom modellerinin görselleri verilmiştir.
A) I. a B) I. b C) I. b D) I. c E) I. c
II. b II. a II. c II. a II. b
III. c III. c III. a III. b III. a
II. Bohr IV. Thomson
Buna göre verilen modellerden hangi ikisinin yeri III. Madde, atom adı verilen çok küçük, görülebilen ve
değiştirilirse tüm modeller doğru temsil edilmiş bölünebilen taneciklerden oluşmuştur.
olur? ifadelerinden hangileri doğrudur?
2 Atom Modelleri
1. Aşağıda bir atom modeline ait bilgiler verilmiştir. 4. Emisyon (yayınma) spektrumu, enerji verilerek
uyarılmış bir atomdan yayılan ışınların bir prizmadan
• Atomun yapısında negatif yüklü tanecikler bulunur.
geçirilip bunun fotoğraf filmi (ekran) üzerine
• Atom nötr olduğu için negatif ve pozitif yüklü düşürülmesi ile oluşturulur.
tanecikler küre içerisine dağılmıştır.
Buna göre yayınma (emisyon) spektrumları ile ilgili,
• Atomun kütlesini pozitif yükler oluşturur.
I. Atomlar için ayırt edici özelliktir.
Buna göre, verilen bilgiler aşağıda belirtilen atom
modellerinden hangisine aittir? II. Atomdaki elektronların hareketlerinden kaynaklanır.
III. Spektrumdaki her çizgi, enerjisi farklı bir elektrona
A) Bohr B) Thomson karşılık gelir.
C) Dalton D) Rutherford ifadelerinden hangileri doğrudur?
E) Modern Atom Modeli
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
2. Atom altı taneciklerle ilgili aşağıdaki ifadelerden 5. I. 1H ve 2He+ gibi taneciklerin spektrum çizgilerinin
hangisi yanlıştır? belirlenmesi
II. Çok elektronlu atomlarda elektronların izlediği
A) G. J. Stoney, negatif yüklü taneciklere elektron
yolun belirlenmesi
adını vermiştir.
III. Elektronların çekirdeğe neden yapışıp
B) Chad ick, atom çekirdiğinde bulunan yüksüz
yapışmadığının izahı
taneciğe nötron adını vermiştir.
Yukarıdakilerin hangilerinde yapılan deneysel
C) Yüksüz bir atomda elektron sayısı, proton sayısına
işlemler Bohr atom modeliyle açıklanamaz?
eşittir.
D) Rutherford, atomdaki pozitif yüklü taneciklere A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
proton adını vermiştir.
D) I ve III E) I, II ve III
E) Farklı elementlerin proton sayıları aynı olabilir.
3. Thomson atom modeli ile ilgili aşağıdakilerden A) Elektronların çekirdek çevresinde bulunma
hangisi yanlıştır? ihtimalinin yüksek olduğu bölgelere elektron bulutu
(orbital) denir.
A) Atom, yarıçapı 10–8 cm olan küredir. B) Elektronların bulunduğu belirli enerji seviyesinde
B) Nötr atomda negatif yüklerin sayısı, pozitif yüklerin enerji kabukları vardır.
sayısına eşittir. C) Çok elektronlu atomların davranışları bu modele
C) Atomun kütlesini çoğunlukla pozitif yükler oluşturur. göre açıklanamamıştır.
D) Pozitif yüklü küre içinde, negatif yükler hareketli D) Modern atom teorisine göre elektronlar çekirdeğe
olup homojen şekilde dağılmıştır. en yakın orbitalden başlanarak yerleştirilir.
E) İleri sürdüğü atom modeli üzümlü keke E) Modern atom modeline elektron bulutu modeli de
benzetilmiştir. denir.
34 Kimya
er e
n Yap
7. Geçmişten günümüze atomla ilgili düşünceler 9. J. Dalton çeşitli bileşikler üzerinde 1803-1808 tarihleri
yapılandırılırken çeşitli teori ve modeller kullanılmıştır. arasında deneyler yapmış ve kendi adıyla anılan bir
Aşağıda Bohr, Modern, Rutherford ve Thomson atom atom modeli ortaya koymuştur.
modellerine ait görseller verilmiştir.
Dalton atom modelinde,
I. Elementler atom adı verilen çok küçük ve
bölünemeyen taneciklerden oluşur.
II. Aynı cins elementin bütün atomları özdeştir.
III. Atomdaki pozitif yüklerin toplam kütlesi, atomun
I II III IV kütlesinin yaklaşık yarısıdır.
Buna göre bu atom modelleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerinden hangileri yer alır?
ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) I, Rutherford atom modeline aittir. D) II ve III E) I, II ve III
B) III. de elektronların çekirdek etrafında bulunduğu
uzay bölgesine elektron bulutu denir.
C) II'de negatif yüklü tanecikler pozitif yüklü küre
içerisinde heterojen olarak dağılmıştır.
D) IV. model 1H, 2He+, 3Li2+ gibi tek elektronlu türlerin
davranışlarını açıklamada başarılıdır.
E) Modellerin tarihsel sırası II > I > IV > III şeklindedir.
1-B 2-E 3-D 4-E 5-B 6-C 7-C 8-A 9-B 10-B 35
TEST
1. Atomun yapısında bulunan temel tanecikler ile ilgili 3. Aşağıdaki tabloda X, Y, Z ve R tanecikleri ile ilgili bilgiler
aşağıdaki bilgiler verilmiştir. verilmiştir.
• X pozitif yüklü taneciktir.
roton Nötron Elektron
• Y taneciğinin kütlesi yaklaşık X taneciğinin kütlesine Tanecik
sayısı sayısı sayısı
eşittir.
Xa 12 12 10
• Z taneciği çekirdek etrafında belirli enerji b
Y 29 35 28
bölgelerinde bulunur.
c
Buna göre, X, Y ve Z tanecikleri aşağıdakilerden Z 8 8 10
hangisinde doğru verilmiştir? Rm 17 18 18
X Y Z
Buna göre bu taneciklerle ilgili aşağıdaki
A) Proton Nötron Elektron ifadelerden hangisi doğrudur?
B) Elektron Proton Nötron
A) X ve Z taneciklerinin çapları eşittir.
C) Proton Elektron Nötron
B) Y bir anyondur.
D) Nötron Elektron Proton 24 2+ 64 + 16 2– 35 –
C) Taneciklerin gösterimi X , Y , Z ve R
12 29 8 17
E) Elektron Nötron Proton şeklindedir.
D) Z ve R taneciklerinin katman sayıları eşittir.
E) R'nin temel taneciklerinin toplam sayısı 52'dir.
36 Kimya
Çözüm Merkezi
Buna göre,
I. X'in nötron sayısı Y'nin proton sayısına eşittir.
2–
8. 34
X iyonunun elektron sayısı ile 84Y3+ iyonunun II. Elektron sayıları arasındaki ilişki Y > X > Z'dir.
elektron sayısı eşittir. –1
III. Z iyonunun elektron sayısı m'dir.
Buna göre nötr Y atomunun temel taneciklerinin ifadelerinden hangileri doğrudur?
toplam sayısı kaçtır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) 39 B) 45 C) 120 D) 123 E) 126
D) I ve III E) I, II ve III
C) Bir atomun çekirdiğinde bulunan proton ve nötron II. Birim elektron başına düşen çekim gücü artar.
sayılarının toplamına kütle numarası denir. III. Çekirdek yapısı değişmez.
D) Nötr bir atom iyon haline geçerken çekirdek yapısı ifadelerinden hangileri doğrudur?
değişir.
E) Bir element atomunun kimyasal özelliklerini proton A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
ve elektron sayısı belirler. D) I ve III E) I, II ve III
1-A 2-D 3-C 4-E 5-B 6-B 7-C 8-D 9-D 10-C 11-E 12-E 37
TEST
2–
2. 5. XO
4
iyonu ile ilgili,
Eski yol Dağ I. Proton sayısı toplamı elektron sayısı toplamından
küçüktür.
II. Elektron sayısı toplamı nötron sayısı toplamından
büyüktür.
Tünel
III. Proton sayısı toplamı nötron sayısı toplamından
büyüktür.
Yukarıdaki şekilde Toroslarda bulunan eski dağ
39
yolunun uzunluğu 19K elementinin kütle numarası yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (8O)
kadar kilometre uzunluğunda olup tünel yapıldıktan
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
sonra yol uzunluğu üçte birine inmiştir.
D) I ve III E) II ve III
Buna göre tünelin uzunluğu aşağıdaki hangi
elementin çekirdek yükü ile ifade edilebilir?
23 13 27 12 24
A) Na B) Na C) Al D) C E) Mg
11 7 13 6 12
37 3+
6. X iyonunun nötron sayısı elektron sayısından 6
fazladır.
Buna göre,
3. Nötr h ldeki oksijen atomu 2 elektron aldığında
aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir? I. X atomunun proton sayısı 17'dir.
II. İyondaki toplam temel tanecik sayısı 51'dir.
A) Çekirdeğindeki yüklü tanecik sayısı artar.
III. X atomunun elektron sayısı 14'tür.
B) Elektron başına düşen çekim gücü azalır.
yargılarından hangileri doğrudur? (8O)
C) Çekirdeğin çekim gücü artar.
D) Kimlik özelliği değişir. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Çekirdeğindeki yüksüz tanecik sayısı azalır. D) II ve III E) I, II ve III
38 Kimya
er e
n Yap
1-E 2-C 3-B 4-D 5-A 6-B 7-C 8-B 9-E 10-D 39
TEST
5 İ İ n İ r İ elek r nik
23 + 24 2+
1. 11
Na ve
12
Mg iyonlarıyla ilgili aşağıdaki 4. Hidrojen atomuna ait X, Y ve Z tanecikleriyle ilgili
aşağıdaki bilgiler verilmiştir.
ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
2. Aşağıdaki tabloda X ve T atomları ile ve Y2+ Z3– D) I ve III E) I, II ve III
iyonlarının proton (p), nötron (n) ve elektron sayıları (e)
verilmiştir.
Tanecik p n e
X 2 1 –
Y2+ – 14 10
Z3– 7 8 –
5. 12Mg
2+ iyonu ile Yn– iyonu izoelektroniktir.
T – 10 9
Mg2+ ve Yn– iyonları arasında oluşacak bileşikte
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? toplam elektron sayısı 5 ve Y'nin nötron sayısı 7
olduğuna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi
A) Y2+ ve Z3– iyonları izoelektroniktir. yanlıştır?
B) X atomunun elektron sayısı 2'dir.
A) Mg2+ ve Yn– iyonlarının çapları eşittir.
C) Y2+ iyonunun kütle numarası 26'dır.
B) Y elementinin toplam tanecik sayısı 21'dir.
D) T atomunun proton sayısı 9'dur.
C) Y elementinin kütle numarası 14'tür.
E) Nötr Y ve Z atomlarının elektron sayısı eşittir.
D) Y elementinin çekirdek yükü 7'dir.
15
E) 8
X taneciği Y elementinin izotonudur.
40 Kimya
Çözüm Merkezi
55 56 2+
7. 26
Fe atomu ve
26
Fe iyonuyla ilgili, 10. Aşağıdaki tabloda X, Y ve Z tanecikleriyle ilgili bilgiler
verilmiştir.
I. İzotop taneciklerdir.
II. Kimlik özellikleri aynıdır. Nötron Elektron Kütle
Tanecik
III. Nötron sayıları farklıdır. sayısı sayısı numarası
ifadelerinden hangileri doğrudur? X 14 10 27
Y 7 10 14
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Z 5 2 9
D) II ve III E) I, II ve III
Buna göre bu taneciklerle ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) X ve Z katyon, Y anyondur.
B) X ve Y tanecikleri birbirinin izobarıdır.
C) X'in proton sayısı, Y'nin nükleon sayısından 1
eksiktir.
D) Z elementinin proton sayısı 4'tür.
8. Zn2+ iyonunun elektron sayısı 28, nükleon sayısı ise
60'tır. E) Kütle numarası en büyük olan X'tir.
Proton sayısı
X Y
a+1
Z
1 a
9. Hidrojen ( H), Döteryum ( 2 D) ve Trityum ( 3 T)
1 1 1
Nötron sayısı
atomları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 0 a a+1
yanlıştır?
Buna göre,
A) Aynı elementin nötron sayıları farklı atomlarıdır. I. X ile Y izotop atomlardır.
B) Kimlik ve kimyasal özellikleri aynıdır. II. X ile Z izoton atomlardır.
C) Nötron sayısı en fazla olan 3 T'tür. III. Y ve Z atomlarının çekirdek kütleleri farklıdır.
1
D) Üçünün de çekirdeklerindeki toplam tanecik sayısı ifadelerinden hangileri doğrudur?
aynıdır.
E) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
8O atomuyla oluşturdukları H2O ve D2O
bileşiklerinin kimyasal özellikleri aynıdır. D) I ve III E) I, II ve III
1-B 2-E 3-D 4-E 5-A 6-D 7-E 8-E 9-D 10-B 11-E 41
TEST
6 İ İ n İ r İ elek r nik
23 24 +2
1. Hidrojen elementinin izotopları olan 11H, 21D ve 31T 4. Bennu Na ile Mg tanecikleri birbiriyle izoton
11 12
element atomlarının oksijen (168O) element atomuyla olup toplam tanecik sayıları eşittir.
oluşturdukları molekülleri H2O, D2O, T2O, HDO ve HTO 19 – 20
İrem F ile Ne taneciklerinin kimyasal
9 10
formülleriyle gösterilebilir. özellikleri farklı olup çekirdeklerindeki
yüksüz tanecik sayıları eşittir.
Buna göre bu moleküllerle ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır? 1 2 16
Songül H ile D taneciklerinin O ile oluşturdukları
1 1 8
bileşiklerin kimyasal özellikleri ve molekül
A) Fiziksel özellikleri farklıdır.
kütleleri aynıdır.
B) H2O ve D2O'nun kullanım alanları farklıdır.
14 14
Funda C ile N tanecikleri izobar tanecikler olup
C) T2O'nun molekül ağırlığı HDO'nunkinden büyüktür. 6 7
kimyasal özellikleri aynıdır.
D) Kimyasal özellikleri aynıdır.
Buna göre izotop, izoton, izobar ve izoelektronik
E) HDO nun nötron sayısı toplamı, HTO nunkinden
taneciklerle ilgili hangi öğrencilerin
fazladır.
değerlendirmeleri hatasızdır?
42 Kimya
er e
n Yap
6. Aşağıda karbon (C) element atomuna ait nötron 8. Bir elementin tüm kimlik özellikleri proton sayısına
sayıları farklı atomların proton sayısı-nötron sayısı bağlıdır. Element atomlarının kimyasal özellikleri ise
ilişkisi grafikte verilmiştir. proton ve elektron sayısına bağlıdır.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
9. Zeynep bazı atomlarla ilgili aşağıdaki görseli
oluşturmuştur.
I.
23 24
X Y
11 12
II. 24 III.
Z
11
7. X, Y, Z ve T element atomlarının proton ve nötron Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
sayılarının değişimi grafikteki gibidir. 16
( O)
8
Proton sayısı
A) X ve Z elementlerinin oksijenle oluşturdukları oksit
Y bileşiklerinin molekül kütleleri aynıdır.
c
1. Atom modellerinin gelişimine katkı sağlayan bilim 3. Nötr X, Y ve Z atomlarıyla ilgili aşağıdaki bilgiler
insanları ve yaptıkları çalışmalarla ilgili aşağıdaki verilmiştir.
ifadelerden hangisi yanlıştır?
• X ile Z'nin yalnız kütle numaraları eşittir.
A) Dalton'a göre elementler atom adı verilen çok • X ile Y'nin yalnız nötron sayıları eşittir.
küçük ve bölünemeyen taneciklerden oluşmuştur. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
B) Demokritos, bütün maddelerin çok küçük
bölünmez taneciklerden oluştuğunu öne sürmüştür. A) X ile Y'nin fiziksel ve kimyasal özellikleri farklıdır.
2+ –
4. X ve Y iyonlarının elektron sayısı 18Ar elementi ile
aynıdır.
Buna göre nötr X ve Y element atomlarıyla ilgili,
I. Atom numaraları ilişkisi X > Y'dir.
II. İzoton olabilirler.
III. Fiziksel özellikleri aynıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
2. Aşağıda X, Y, Z ve T element atomlarının proton sayısı
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
ve nötron sayısını gösteren grafik verilmiştir.
D) II ve III E) I, II ve III
Proton sayısı
X Y
a
Z T
c
A) X Y için 1
H 21H İzotop III. Tüm oksijenli bileşiklerde nötron sayısı 8 olan
1
35 37 oksijen atomu bulunur.
B) Z T için 17
Cl 17 Cl İzotop
36 36 yargılarından hangileri doğrudur?
C) X T için 17
Cl 18 Ar İzobar
23 24
D) Y Z için 11
Na 12 Ar İzoton A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
14 16
E) Y T için 6
C 8
O İzoelektronik D) I ve III E) I, II ve III
44 Kimya
er e
n Yap
Doğru Yanlış
Y Z
Atomda toplam temel
Nükleon sayısı nötr bir
tanecik sayısı nükleon
atomda proton sayısı ile
sayısı ile elektron sayıları
elektron sayısı toplamıdır.
toplamıdır.
Buna göre Rutherford'un bu deney sonucunda elde 1. çıkış 2. çıkış 3. çıkış 4. çıkış
ettiği verilere göre aşağıdakilerden hangisi Yukarıda verilen kavram haritası ile ilgili olarak,
yanlıştır?
I. Tüm adımlar doğru cevaplandığında 1. çıkıştan
A) Rutherford atom modelinde elektronlar güneş çıkılır.
sistemindeki gezegenlere benzetilmiştir. II. Z ifadesi doğrudur.
B) Bir elementin çekirdeğindeki proton sayısı o III. X ifadesi yanlıştır.
elementin tüm atomlarında aynıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
C) Elektronlar çekirdek çevresinde, çekirdekten belirli
uzaklıkta bulunan yörüngelerde dairesel hareket A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
ederler. D) I ve III E) I, II ve III
D) Atomun kütlesinin yaklaşık yarısını çekirdekte
bulunan (+) yüklü tanecikler oluşturur.
E) Elektronların neden çekirdeğe düşmediklerini
açıklayamamıştır.
8 Periyodik Sistem
1. Kimya dersinde periyodik sistemin tarihi gelişimi ile 3. Aşağıdaki periyodik sistemde bazı elementlerin yerleri
ilgili öğrenci yorumları aşağıda verilmiştir. gösterilmiştir.
Ekrem Mendeleyev oluşturduğu periyodik
Z
sistemde elementleri artan atom X T
numaralarına göre sınıflandırmıştır.
Aybüke Mendeleyev, fiziksel özellikleri birbirine Y R
benzeyen elementleri alt alta gelecek
şekilde yerleştirmiştir. Q
X: 2 8 8 1
2. Henry Moseley'in periyodik sisteme olan katkılarıyla
ilgili, Y: 2 8 8 2
I. Elementlerin yaydığı X ışınlarının frekansları ile
Z: 2 8
atom numaraları arasında bir ilişkinin olduğunu
belirlemiştir. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
II. Elementleri periyodik tabloda atom numaralarının
A) X'in nötron sayısı, Y'nin proton sayısına eşit ise X'in
artışına göre sıralanmasını sağlamıştır.
nükleon sayısı 39'dur.
III. Proton sayısının atomlar için ayırt edici olduğunu
B) Y toprak alkali metalidir.
belirlemiştir.
C) Z, 2. periyot 8A grubunda yer alır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) Z ve Y'nin kimyasal özellikleri birbirine benzerdir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) Periyodik tabloda Y elementi, X'e göre sağdaki
D) I ve III E) I, II ve III grupta, Z'ye göre bir alt periyotta bulunur.
46 Kimya
Çözüm Merkezi
5. Aşağıdaki bilim insanlarından hangisinin periyodik 8. Periyodik tablonun oluşturulması için bilim insanlarının
cetvelin geliştirilmesinde ve düzenlenmesinde yaptıkları çalışmalar verilmiştir.
katkısı olmamıştır?
Bilim İnsanı Yaptığı Çalışma
A) D. Mendeleyev B) A. Einstein
Döneminde bilinen
C) H. Moseley D) L. Meyer 63 elementi kimyasal
E) G. Seaborg I. J. Döbereiner a. özelliklerine göre 8
grup ve 12 sıra
olarak düzenlemiştir.
Benzer kimyasal
özelliklere sahip
II. H. Moseley b. elementleri üçerli
gruplar halinde
sınıflandırmıştır.
Elementlerin
6. Modern periyodik tabloyla ilgili aşağıdaki kimyasal
ifadelerden hangisi yanlıştır?
III. Mendeleyev c. özelliklerinin atom
numaralarına bağlı
A) Bir sütundaki elementlerin kimyasal özellikleri olduğunu
genellikle benzerdir. göstermiştir.
B) A grubu elementleri baş grup, B grubu elementleri
geçiş elementleri olarak adlandırılır. Buna göre bu bilim insanlarının yaptığı çalışmalarla
C) 8B grubu tek sütundan oluşur. eşleştirilmesi aşağıdakilerin hangisinde doğru
olarak verilmiştir?
D) İkinci grupta (2A) altı element bulunur.
E) 4. periyotta on sekiz, 6. periyotta otuz iki element A) I. a B) I. b C) I. b D) I. c E) I. c
bulunur. II. b II. a II. c II. a II. b
III. c III. c III. a III. b III. a
9. X L
T
7. Dimitri Mendeleyev 1869 yılında bilinen 63 elementten R
benzer fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip olanlar alt Z
alta gelecek şekilde bir tablo oluşturmuştur. Y
Mendeleyev,
I. Tablosunda bir satıra 8 element yerleştirmiştir. Yukarıda periyodik cetvelde yerleri verilen
II. O tarihte keşfedilmeyen elementlerin yerlerini boş elementlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi
bırakmıştır. doğrudur?
9 Periyodik Sistem
1. X, Y ve Z taneciklerinin katman elektron dizilişleri 4. eriyodik cetvelde . periyot 1 . grupta bulunan bir
aşağıda verilmiştir. elementle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
X 7+ : 2 8
A) Atom numarası aynı periyotta bulunan asal
Y3– : 2 8 8 gazınkinden 3 eksiktir.
Q
3. Günümüzdeki periyodik sistemle ilgili, T
48 Kimya
er e
n Yap
7. X3– iyonunun 18 elektronu vardır. 10. X+, Y ve Z2+ iyonlarının katman elektron dağılımı
modeli aşağıdaki gibidir.
Buna göre X element atomuyla ilgili,
I. Çekirdek yükü 21'dir.
II. 3. periyot 5A (15. grup) grubunda bulunur.
III. Katman elektron dağılımı 2 8 8 şeklindedir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Bu bilgilere göre,
2
I. XY iyonunda toplam 48 elektron vardır.
4
II. X element atomunun son katmanında 4 elektron
bulunur.
III. X ve Y aralarında kovalent bağlı bileşik oluştururlar.
11. Nötron sayısı 5 olan . periyot 7A grubundaki X
yargılarından hangileri doğrudur? elementinin nükleon sayısı kaçtır?
Buna göre bu elementlerin proton sayıları IV. Her bir grup tek sütundan oluşurken yalnız 8B
arasındaki ilişki aşağıdakilerin hangisinde doğru grubu üç sütundan oluşur.
olarak verilmiştir? V. Halojenler 7A grubunda bulunur.
yargılarından hangisi yanlıştır?
A) Y > X > Z B) Y > Z > X C) Z > X > Y
D) Z > Y > X E) X > Y > Z A) I B) II C) III D) IV E) V
1-E 2-D 3-E 4-D 5-E 6-B 7-B 8-E 9-A 10-D 11-B 12-B 49
TEST
3– – 2+
7. X , Y ve Z iyonlarının katman elektron dağılımlarını 9. Aşağıda periyodik tabloda bazı elementlerin yerleri
gösteren model aşağıda verilmiştir. gösterilmiştir.
Y
T X R
+ Z
B) Y, 1. periyodun 2. elementidir. A) 18 20 5
C) Z, 4. periyot 2A grubundadır. B) 16 18 5
1-D 2-C 3-D 4-E 5-C 6-C 7-D 8-A 9-C 10-B 11-E 51
TEST
A) 2A B) 3A C) 4A D) 5A E) 6A
3. Aşağıdaki tabloda X, Y, Z, T ve K elementlerinin katman 5. Aşağıda asal gaz ve yarı metallerin bazı özellikleri
sayıları ve değerlik elektron sayıları verilmiştir. verilmiştir.
I. Periyodik tabloda 8A grubunda a. Yarı
Katman Değerlik
bulunurlar. metal
sayısı elektron sayısı
X 2 5 II. Genellikle ısı ve elektriği çok az
iletirler.
Y 3 6 b. Asal
III. Katı halde olup parlak ya da mat gaz
Z 4 2
görünümlüdürler.
T 1 2
Buna göre asal gaz ve yarı metallerin eşleştirilmesi
K 2 6
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Buna göre X, Y, Z, T ve K elementleriyle ilgili
A) I. B) I. C) I.
aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? a a a
II. II. II.
A) T elementi 8A grubu elementidir. b b b
III. III. III.
B) Y elementinin L ve M katmanlarında toplam 10
elektron bulunur.
D) I. E) I.
C) X elementi 2. periyot 5A grubunda bulunur. a a
II. II.
D) Z elementinin elektron sayısı 20'dir.
b b
E) K elementi, X elementiyle aynı periyotta bulunur. III. III.
52 Kimya
Çözüm Merkezi
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
Cu Pb
X
Y Z
T
Sn Zn L
1-B 2-C 3-B 4-D 5-E 6-C 7-E 8-E 9-E 10-A 53
TEST
12 le en lerin n l nd r l
1. Aşağıdaki tabloda periyodik tablonun bir kesitindeki 3. Periyodik tabloda bazı grupların özel adları bulunur.
elementler gösterilmiştir.
Aşağıda verilen element atomlarından hangisinin
18 bulunduğu grubun özel adı yanlıştır?
13 14 15 16 17
Element Grup adı
B
A) 12Mg Alkali metal
Si
B) 10Ne Asal gaz
Ge As
C) 8O Kalkojen
Sb Te D) 17Cl Halojen
Po At E) 20Ca Toprak alkali metal
Z
Y
X R
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Karbonun grafit yapısı hariç ametaller ısı ve elektriği
iletmezler.
A) X ve Z'nin temel hâlde en dış katmanında 2 elektron B) En az iki atomlu moleküller halinde bulunurlar.
vardır.
C) Metallerle sadece tuz sınıfında iyonik yapılı bileşik
B) R, toprak metalidir. oluştururlar.
C) T, 5. periyot geçiş elementidir. D) Oda koşullarında katı, sıvı ya da gaz halde
D) Y, doğada tek atomlu gaz hâlinde bulunur. bulunurlar.
E) X, katı ve sıvı halde elektrik akımını elektron E) Kendi aralarında oluşturdukları bileşikler molekül
hareketiyle iletir. yapılıdır.
54 Kimya
Çözüm Merkezi
6. Temel haldeki X, Y ve Z element atomlarının katman 9. Element sınıflarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden
elektron dizilimleri aşağıda verilmiştir. hangisi yanlıştır?
X:2 6
A) Asal gazlar renksiz ve kokusuzdur.
Y:2 8 7
B) Metaller halojenlerle tepkime vererek tuzları
Z:2 8 8 2 oluştururlar.
Buna göre, C) Oda sıcaklığında ametaller katı, sıvı ya da gaz
halinde bulunabilirler.
I. X ve Y elementleri ametal olarak sınıflandırılır.
D) Yarı metallerin tüm özellikleri metallerininkine
II. Z, yoğun fazda elektrik akımını iletir.
benzer.
III. Y elementi, X ile kovalent, Z ile iyonik bağlı bileşik
E) Periyodik tabloda metallerin sayısı ametallerin
oluşturur.
sayısından fazladır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
1-E 2-D 3-A 4-C 5-C 6-E 7-D 8-D 9-D 10-C 11-C 55
TEST
13 le en lerin n l nd r l
III. Periyodik tabloda A gruplarının tümünde bulunurlar. Y : Doğada serbest halde diatomik yapılı molekül
halinde bulunur.
yargılarından hangileri doğrudur?
Z : Kimyasal özellikleri ametallere, fiziksel özellikleri
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II metallere benzer.
D) I ve III E) I, II ve III bilgileri verilmektedir.
Buna göre X, Y ve Z elementleri ile ilgili aşağıdaki
yargılardan hangisi yanlıştır?
I. Oda sıcaklığında çoğunlukla katı hâlde bulunurlar. D) X'in katısı elektriği iletmezken sıvısı iletir.
II. Periyodik tablodaki elementlerin çoğunluğu E) Y'nin katı hâli mat olup tel ve levha haline
metaldir. getirilemez.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III 5. X, Y ve Z elementlerinin katman sayılarını ve son
katmanlarındaki elektron sayılarını gösteren tablo
aşağıdaki gibidir.
Z 13Y b 3
O Y T cZ 4 2
56 Kimya
er e
n Yap
Elementin Elementin
Element bulunduğu bulunduğu
grup adı periyot
irinç kap Diyot
X Halojenler 2.
Y Alkali metaller 4.
Toprak alkali
Z 3.
metaller
1. Bir X taneciğinin katmanlarında bulunan toplam 3. Yanda periyodik cetvelin bir kesitin-
X T
elektron sayısıyla ilgili aşağıda bilgiler verilmiştir. deki elementler gösterilmiştir.
Y Z
Katmandaki toplam elektron
Katman
sayısı X elementinin atom numarası 5 olduğuna göre
K 2 belirtilen elementler ile ilgili aşağıdaki yargılardan
L 8 hangisi yanlıştır?
4. I. 2He – 18Ar
II. 1H – 11Na
III. 6C – 9F
IV. 16S – 12Mg
V. 5B – 13Al
2. Aşağıdaki grafik bazı elementlerin atom numaralarını
göstermektedir. Yukarıdaki element çiftlerinden hangisinin kimyasal
özellikleri benzerdir?
Atom numarası
A) I B) II C) III D) IV E) V
a+5
a
a 4
Element
X Y Z
5. eriyodik sistemle ilgili aşağıdaki ifadelerden
Y elementi . periyot halojeni olduğuna göre hangisi doğrudur?
aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Tüm gruplarda ametal vardır.
A) Z elementinin kimyasal özelliği 16S elementi ile B) Her periyot alkali metalle başlar, soygazla biter.
benzerdir.
C) 4. periyotta geçiş metalleri vardır.
B) X ile Y'nin temel enerji düzey sayıları aynıdır.
D) Periyodik sistemde elementler Henry Moseley'in
C) X elementi oda koşullarında sıvı halde bulunur. önerisine göre atom kütleleri dikkate alınarak
D) Z'nin 2. katmanında 6 elektron bulunur. sıralanmıştır.
E) X, katı ve sıvı halde elektrik akımını iletir. E) Toplam 16 grup içerir.
58 Kimya
er e
n Yap
3–
6. XO
3
iyonunda toplam 42 elektron ve 40 nötron vardır. 9. X3+, pY 2– ve nZ taneciklerinin katman elektron dizilimi
2, 8, 8 şeklindedir.
Buna göre, X element atomuyla ilgili,
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
I. Atom numarası 15'tir.
II. Nötron sayısı 16'dır. A) p 16 ve n 18'dir.
III. Atomları arasında metalik bağ vardır. B) X metal, Y ametal ve Z asal gazdır.
16
yargılarından hangileri doğrudur? ( O) C) Z, 3 periyot 8A (18. grup) grubu elementidir.
8
D) X2Y3 bileşiğinde toplam elektron sayısı 80'dir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Y, elektrik akımını iletmez.
D) II ve III E) I, II ve III
52 2+
10. 22
X iyonuyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
11. X
T
Y Z
Q
I. Periyodik sistemin 3. periyot 13. grubunda bulunur. I. X, Y, ve T baş grup, Z yan grup elementleridir.
II. Yarı metal olarak sınıflandırılır. II. Oda sıcaklığında X ve T gaz haldedir.
III. Bileşik oluşturmak için üçüncü katmanından üç III. Y ve Z'nin katman sayısı aynıdır.
elektron verir. IV. , Y ve Z tel ve levha haline getirilebilir.
yargılarından hangileri yanlıştır? V. X ve aralarında bileşik oluşturamaz.
Buna göre verilen bu bilgilerden hangisi hatalıdır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III A) I B) II C) III D) IV E) V
1-E 2-C 3-A 4-A 5-C 6-B 7-B 8-B 9-D 10-B 11-E 59
TEST
15 rç eİ nl ner i i
2+ 3+
1. Periyodik tabloda A gruplarında bulunan ve ilk 20 3. X ,Y ve Z iyonlarının katman elektron dağılımı
element içinde bulunan X ve Y element atomlarının
birinci iyonlaşma enerjilerinin atom numarası ile 2 8 şeklindedir.
değişimi aşağıda grafikte verilmiştir. Buna göre X, Y ve Z element atomlarıyla ilgili
aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
İyonlaşma enerjisi (kj/mol)
A) 1. iyonlaşma enerjisi en büyük olan X'tir.
Y
B) Atom yarıçapları arasındaki ilişki Y > Z > X'tir.
C) Atom numaraları arasındaki ilişki X > Z > Y'dir.
X
D) Gaz haldeki nötr atomlarından bir elektron
koparmak için gereken enerji ilişkisi X > Y > Z'dir.
Atom numarası
p p+1 E) Y, 2. grup; Z ise 13. grup elementidir.
Buna göre X ve Y elementlerinin grup numarası,
X Y
I. 8A 1A
II. 2A 3A
4. Gaz haldeki 9F, 10Ne ve 12Mg atomlarından bir
III. 5A 6A elektron koparmak için harcanan enerjiler
verilenlerden hangileri olamaz? arasındaki ilişki aşağıdakilerin hangisinde doğru
verilmiştir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) F > Ne > Mg B) Mg > Ne > F
D) II ve III E) I, II ve III
C) Ne > F > Mg D) Ne > F Mg
E) Ne F Mg
60 Kimya
Çözüm Merkezi
6. Yalnızca toplam 7 tane iyonlaşma enerjisi bulunan X 8. Aşağıda X, Y, Z ve L elementlerinin periyodik tabloda
elementinin iyonlaşma enerjisi değerleri tabloda yerleri gösterilmiştir.
verilmiştir.
E1 E2 E3 E4 E5 E6 E7
X
125 286 671 1453 3286 14234 35961
E)
19
Felementi ile oluşturduğu bileşikteki toplam D) 1. iyonlaşma enerjileri arasındaki ilişki
9 L >Y > T > X şeklindedir.
nükleon sayısı
E) Atom numarası en büyük olan X'tir.
7. Baş grup elementi olan X için koparılan elektron sayısı 9. . periyotta bulunan ve 1. iyonlaşma enerjisi en
iyonlaşma enerjisi grafiği aşağıda verilmiştir. büyük olan element aşağıdakilerden hangisidir?
30a
1-E 2-B 3-C 4-C 5-B 6-E 7-D 8-A 9-C 10-B 61
TEST
16 rç eİ nl ner i i
1. Aşağıda bazı taneciklerinin yarıçapları pikometre (pm) 4. Atom numaraları ardışık olan X, Y ve Z baş grup
türünden verilmiştir. elementleri ile ilgili 1. iyonlaşma enerjisi - atom
numarası grafiği aşağıda verilmiştir.
Tanecik Li+ Be2+ Na+ O2– F– S2– Li F
1. İyonlaşma enerjisi (kj/mol)
Yarıçap
76 27 102 138 133 184 152 64
(pm) Y
Bu tabloya göre,
I. Elektron veren bir atomun yarıçapı küçülür. X
2. 11Na
+,
10Ne, 12Mg taneciklerinin yarıçapları
arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
A) Na+ Ne Mg B) Na+ Ne Mg
C) Mg Na+ Ne D) Mg Na+ < Ne
E) Ne Na+ Mg 5. X, Y, Z ve T elementlerine ait iyonlaşma enerjisi-atom
numarası grafiği aşağıda verilmiştir.
62 Kimya
er e
n Yap
I. X metal, Y ametal ise aralarında oluşacak bileşiğin Yukarıda 1. iyonlaşma enerjisi - atom numarası
formülü XY dir. grafiği verilen 2. periyot elementleri ile ilgili
II. Atom numarası en küçük olan X'tir. aşağıdaki ifadelerden hangisinin doğruluğu
kesindir?
III. Z'nin birinci iyonlaşma enerjisi, X'inkinden büyüktür.
yargılarından hangileri doğru olabilir? A) X'in değerlik elektron sayısı 4'tür.
(1 pm 10–12 m)
B) Z, 13. grup elementidir.
1 18
7. İyonlaşma Enerjileri (kj/mol) X 2 13 14 15 16 17 K
Element
Y
E1 E2 E3 E4
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
X 2380 5461 T
Y 580 8460 12314 Z
Z 830 2153 15650 24981
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur? I. Atom yarıçapı en büyük olan element Z'dir.
II. Birinci iyonlaşma enerjisi en büyük olan K'dir.
A) X ile Z aynı grupta bulunur.
III. X ve Y, ametal olarak sınıflandırılan elementlerdir.
B) Y atomunun çekirdek yükü 11'dir.
IV. T, 4. periyot geçiş metalidir.
C) Z'nin nötr atomunda 4 elektron varsa 12Mg
yargılarından hangileri doğrudur?
atomunun yarıçapı Z'ninkinden büyüktür.
D) X ile 7N aralarında iyonik bağlı bileşik oluştururlar. A) Yalnız I B) I ve II C) I, II ve III
E) Z'nin değerlik elektron sayısı 1'dir. D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV
1. Aşağıda periyodik cetvelden bir kesit verilmiştir. 3. eriyodik özelliklerden elektron ilgisiyle ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
X
T Y A) Gaz halindeki bir atom veya iyona elektron
bağlanması sırasındaki enerji değişimidir.
M Z
B) Klor, periyodik cetvelde en yüksek elektron ilgisi
Bu kesitte belirtilen elementlerle ilgili aşağıdaki değerine sahip elementtir.
ifadelerden hangisi doğrudur? C) Periyodik cetvelde aynı grupta yukarıdan aşağıya
azalır.
A) X elementi 2He ise elektron ilgisi en yüksek olan M
elementidir. D) Elementlerin 2. ve 3. elektron ilgisi değerleri
pozitiftir.
B) T elementi geçiş metaliyse X elementi yarı metaldir.
E) 1. elektron ilgisi değerleri tüm elementler için
C) T elementi 16S ise elektron ilgisi en yüksek olan negatif değerlidir.
Z'dir.
D) T elementi elektron ilgisi en yüksek element ise X
elementi 18Ar'dur.
E) T elementi alkali metal ise X, Y ve Z toprak
metalidir.
Elektronegatiflik
Element
değeri
Buna göre,
X Y
I. XY molekülünde kısmi negatif yüklü olan Y
elementidir.
II. Bağ elektronlarını çekme yeteneği en büyük olan Y
elementidir.
Buna göre,
III. T2Z bileşiğinde kısmı pozitif yüklü olan T
I. Metalik özelliği en fazla olan element X'tir.
elementidir.
II. Ametalik özelliği en fazla olan element Z'dir.
IV. X ile T aynı grupta ise T'nin atom yarıçapı X
III. T ve Z arasındaki elektronegatiflik farkı en fazladır. inkinden büyüktür.
yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
64 Kimya
Çözüm Merkezi
5. 2. periyottaki X, Y, Z ve T elementlerinin 7.
Periyodik tablodaki en yüksek
elektronegatiflik değerleri aşağıda verilmiştir.
elektron ilgisine sahiptir.
Elektronegatiflik
Element D Y
değeri
X 4,0
17Cl nin tanecik Elektron verme
Y 3,5 çapı 18Ar'inkine eğilimi 35Br'inkinden
Z 3,0 eşittir. daha yüksektir.
T 2,5
D Y D Y
Buna göre,
Elektronegatiflik 5 6
I. Ametalik özelliği en fazla olan X'tir. Doğada dia-
değeri 9F ato-
tomik yapıda
II. Atom numarası en küçük olan T'dir. mununkinden
bulunur.
daha yüksektir.
III. Y'nin atom yarıçapı, Z'ninkinden büyüktür.
ifadelerinden hangileri doğrudur? D Y D Y
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 1 2 3 4
D) I ve III E) I, II ve III
Klor (17Cl) elementi ile ilgili yukarıda bazı ifadeler
verilmiştir.
Bu ifadelerden doğru olanlar takip edildiğinde kaç
numaralı çıkışa ulaşılır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6
1. X+, Y3 ve Z iyonlarının katman elektron dağılımları 3. Temel hal elektron dağılımında . katmanda
elektron bulunduran X elementi ile ilgili aşağıdaki
2 8 şeklindedir.
yargılardan hangisi yanlıştır?
Buna göre temel haldeki X, Y ve Z element atomları
ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Karbonatlı bileşiğinin bir taneciği 14 atomludur.
B) Birinci iyonlaşma enerjisi aynı periyottaki toprak
A) Birinci iyonlaşma enerjisi en fazla olan Z'dir.
alkali metalininkinden daha yüksektir.
B) X ile Y arasında oluşan bileşikte bağ elektronları X
C) Bağın elektronlarını kendine doğru çekme eğilimi
tarafından daha çok çekilir.
16S atomununkinden daha düşüktür.
C) En dış katmanlarında bulunan elektron sayıları
D) Fosfatlı bileşiğinin bir formülünde bir tane anyon
arasındaki ilişki Z > Y > X şeklindedir.
kökü bulunur.
D) Metalik özelliği en fazla olan X'tir.
E) Atom hacmi 5B atomununkinden büyük, 11Na
E) Atom yarıçapları arasındaki ilişki X > Y > Z atomununkinden küçüktür.
şeklindedir.
Buna göre,
5. 9F, 12Mg, 13Al ve 17Cl elementleriyle ilgili,
I. Elektron ilgisi en büyük olan element T'dir.
I. Elektron ilgisi en yüksek olan element 17Cl'dir.
II. 2. periyotta soldan sağa doğru gidildikçe elektron
ilgisi daima artar. II. Elektronegatifliği en yüksek olan element 9F'dir.
III. N'nin elektron ilgisi endotermik, M ninki ise III. 12Mg'nin 1. iyonlaşma enerjisi, 13Al'ninkinden
ekzotermik türdendir. büyüktür.
66 Kimya
er e
n Yap
6. Aşağıda periyodik sistemde bazı elementlerin yerleri 9. Baş grup elementleri olan X, Y, Z, T'ye ait özellikler
gösterilmiştir. aşağıda verilmiştir.
• X ve Y aynı periyottadır.
• Z'nin elektronegatifliği Y'ninkinden büyük,
X Y Z L T'ninkinden küçüktür.
• Atom numarası en büyük olan Y elementidir.
Bu elementlerle ilgili olarak, Bu bilgilere göre elementlerin periyodik sistemdeki
konumu aşağıdakilerden hangisi olabilir?
I. X2O nun bazik karakteri YO nunkinden fazladır.
II. Z2O3 hem asitlerle hem de bazlarla tepkime verir. A) T B)
III. Atom yarıçapı en küçük olan L'dir. Z Z
ifadelerinden hangileri doğrudur? (8O) X Y T
X Y
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III C) X D) X Y
Y Z
Z T
T
E) X Y
7. I. Metalik özellikler Z
T
II. Atom yarıçapı
III. Elekton ilgisi
Bir grupta atom numarasının arttığı yönde
yukarıdaki periyodik özelliklerden hangileri
genellikle artar?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
10. 6A grubunda bulunan X, Y, Z ve T elementlerinin
D) II ve III E) I, II ve III elektron ilgisi–elektronegatiflik değişimi aşağıda
grafikte verilmiştir.
Elektron ilgisi
Z
T
Y
X
8. eriyodik özelliklerden elektronegatiflikle ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Elektronegatiflik
A) Bir atomun bağ elektronlarını çekme kabiliyetidir.
Buna göre bu elementlerin birinci iyonlaşma
B) Doğrudan ölçülemez, bağıl bir kavramdır.
enerjileri arasındaki ilişki aşağıdakilerin hangisinde
C) Molekülde elektronegatifliği fazla olan atom kısmi doğru verilmiştir?
negatif (δ ) yüklenir.
D) Bağların polarlığı elektronegatiflik farkı ile açıklanır. A) X > Y > Z > T B) X > Y > T > X
E) Periyodik cetvelde periyotlarda soldan sağa doğru C) Z > T > Y > X D) T > Z > Y > X
gidildikçe elektronegatiflik daima artar. E) T > Y > Z > T
1-B 2-C 3-B 4-A 5-C 6-E 7-C 8-E 9-A 10-D 67
TEST
1. Aşağıdaki tabloda bazı metallerin normal erime 3. 7N, 8Ove 9F element atomlarıyla ilgili çizilen
sıcaklıkları (°C) sembollerinin altlarına yazılmıştır. aşağıdaki grafiklerden hangisi yanlıştır?
Bu tabloya göre,
C) Elektron ilgisi D) Elektron alma
I. Bir grupta atom çapının arttığı yönde erime sıcaklığı (kj/mol) eğilimi
her zaman azalır. F F
N
II. Bir periyotta atom numarasının arttığı yönde erime O
sıcaklığı her zaman artar. O N
III. 1A grubunda atom çapının arttığı yönde metalik
bağ kuvveti azalır. Çekirdek Atom
sonuçlarından hangileri çıkarılabilir? yükü numarası
Periyot
numarası
68 Kimya
er e
n Yap
5. X, Y ve Z elementlerinin katman elektron dizilimleri 7. 8O, 16S ve 2He elementleri ile ilgili aşağıdaki
aşağıda verilmiştir. ifadelerden hangisi yanlıştır?
X: 2 8 8
A) 1. iyonlaşma enerjisi en büyük olan He'dir.
B) Elektron ilgisi en büyük olan S'dir.
Y: 2 8 2
C) Elektronegatifliği en büyük olan O'dur.
Z: 2 8 6 D) O ve S'nin kimyasal özellikleri benzerdir.
Bu elementlerle ilgili, E) Değerlik elektron sayısı en fazla olan He'dir.
I. X elementi oda sıcaklığında gaz halde bulunur.
II. Y elementi parlak görünümlü olup oda sıcaklığında
ısı ve elektriği iyi iletir.
III. X'in elektron alma eğilimi, Z'ninkinden fazladır.
ifadelerinden hangileri doğrudur? 8. İzoelektronik taneciklerde proton sayısı ile tanecik çapı
ters orantılı olarak değişir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 3–, –
7N ve 12Mg 2+ iyonlarının çapları arasındaki
9F
D) I ve III E) I, II ve III ilişki aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
– –
A) Mg2+ > F > N3– B) N3– > F > Mg2+
– –
C) N3– > Mg2+ > F D) F > N3– > Mg2+
– 3–
E) F > Mg2+ > N
20 e eri dik i e
A) x m B) x k C) x n D) x m E) x l
Elektron Değerlik
y k y n y k y l y m başına düşen elektron
z l z m z m z n z k çekim gücü sayısı
t n t l t l t k t n
E) Tanecik yarıçapı
F Ne Na+
Atom
2. Bohr Atom Modeline göre 5B+4 taneciğinin
numarası
elektronunun katmanlar arası geçişleri aşağıdaki
şekilde verilmiştir.
b
d
70 Kimya
Çözüm Merkezi
Full Yap
5. Mendeleyev'in periyodik sistemindeki hatalarıyla 8. Aşağıda periyodik tabloda baş gruplardan alınan bir
ilgili, kesitte X, Y, Z ve T elementlerinin yerleri gösterilmiştir.
I. Elementleri atom kütlelerine göre sıralaması
X
II. Soygazlara yer vermemesi
III. Elementlerin benzer fiziksel ve kimyasal özelliklere Y Z T
sahip olanları aynı gruba yerleştirmesi
Buna göre,
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
I. Atom numaraları arasındaki ilişki T > Z > Y > X'tir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
II. Birinci iyonlaşma enerjileri arasındaki ilişki
D) II ve III E) I, II ve III X > T > Z > Y dir.
III. Atom yarıçapları arasındaki ilişki Y > Z > T > X'tir.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
T Q
71
TEST
20 e eri dik i e
Y
Yukarıdaki periyodik tabloda yerlere belirtilen
elementlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi X
yanlıştır? Atom numarası
A) X'in elektronegatifliği, Y'ninkinden büyüktür. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
B) Z ile Y'nin oksijen ile oluşturdukları bileşiklerin
bazlık kuvveti ilişkisi Z2O > YO dur. A) T'nin atom numarası 10'dur.
C) X ile Z atomlarının değerlik elektron sayıları eşittir. B) Y'nin atom çapı X'inkinden büyük, Z'ninkinden
küçüktür.
D) Z nin metalik aktifliği, Y'ninkinden küçüktür.
C) Elektron ilgisi en büyük olan T'dir.
E) R'nin elektron ilgisi, T'ninkinden büyüktür.
D) Metalik özelliği en büyük olan X'tir.
E) IUPAC sistemine göre Z, 16. grupta bulunur.
72 1-A 2-C 3-E 4-A 5-B 6-C 7-B 8-A 9-D 10-D 11-E 12-D 13-D Kimya
NİTE
İ TÜ E
ET İ E İ E
Kimyasal Türler e Türler Arası Etkile imlerin Sını andırılması
İy nik Bağ
İy nik Bile iklerin Sistematik Adlandırılması
K alent Bağ e P larlık
K alent Bağlı Bile iklerin Sistematik Adlandırılması
Metalik Bağ
Zayı e Gü lü Etkile imlerde Bağ Ener isi, Van der aals
K etleri
Hidr en Bağı
iziksel e Kimyasal Deği imler
Zayı Etkile imler
Kimyasal Türler Arası Etkile imler
edu
TEST
1. Molekül olduğu bilinen kimyasal bir türle ilgili, 4. Aşağıdaki kimyasal türlerden hangisinin karşısında
verilen açıklama yanlıştır?
I. Çok atomludur.
II. Molekül içi apolar kovalent bağ içerir. Kimyasal tür Açıklama
III. Nötr yapıya sahiptir. A) He Nötr atomdur.
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
B) CH4 Karbon ve hidrojen
atomlarından oluşmuş çok
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
atomlu moleküldür.
D) II ve III E) I, II ve III
C) O2– Elektron sayısı proton
sayısından büyük olan
anyondur.
+
D) NH Proton sayısı elektron
4
sayısından büyük olan çok
–
2. Cl, Cl2, Cl2O ve Cl tanecikleriyle ilgili tablodaki atomlu iyondur.
açıklamaların karşısına doğru ise "D", yanlış ise "Y"
E) CO Fiziksel yollarla daha basit
olarak işaretlenmiştir.
maddelere ayrışır.
Açıklama D Y
Cl monoatomik, Cl2
II. 3
diatomik bir elementtir.
• Fe2+ I II III
Yukarıdaki kimyasal türlerden hangisinin sınıfı A) molekül atom iyon
aşağıda verilmemiştir?
B) iyon molekül atom
A) Atom B) Bileşik molekülü C) atom molekül iyon
C) Poliatomik iyon D) Monoatomik iyon D) iyon molekül molekül
E) Element molekülü E) atom iyon molekül
74 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
1-C 2-B 3-C 4-E 5-B 6-E 7-A 8-C 9-C 10-D 11-E 75
TEST
H III. Na(k)
1
4 Numaralanmış bu maddelerdeki kimyasal türler
3
2 arası etkileşimlerle ilgili olarak aşağıdaki
F .......... Li+
ifadelerden hangisi doğrudur?
76 Kimya
er e
n Yap
Yukarıdakilerden hangileri zayıf etkileşimlere örnek II. Oksijen (O2), flor (F2) ve klor (Cl2) element
olarak verilebilir? molekülüne, su (H2O), amonyak (NH3) ve metan
(CH4) bileşik molekülüne örnektir.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II III. Fosfat (PO43–), karbonat (CO32–) ve nitrür (N3–)
D) I ve III E) I, II ve III anyona demir (III) (Fe3+), çinko (Zn2+) ve
amonyum (NH4+) katyona örnektir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
6. Na(g) Na+(g) + e–
dönüşümüyle ilgili olarak, 9. Molekül yapılı kimyasal türler ile ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
I. Sodyum atomundan sodyum iyonu oluşmuştur.
II. Sodyum atomunun kimyasal özelliği değişmiştir. A) Nötr yapıya sahiptirler.
III. Proton / elektron oranı değişmiştir. B) Çok atomludurlar.
ifadelerinden hangileri doğrudur? C) Elektron alışverişiyle oluşabilirler.
D) Aynı tür atom içerebilirler.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Katı, sıvı ya da gaz hâlinde bulunabilirler.
D) I ve III E) I, II ve III
1-E 2-E 3-B 4-E 5-D 6-E 7-D 8-E 9-C 10-E 77
TEST
3 İ nik
III. Atomları bir arada tutan kuvvet iyonik bağdır. B) CaCl2 [Cl]–Ca2+ Cl –
ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) NaCl Na Cl
– –
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) AlF3 F Al3+ F
D) II ve III E) I, II ve III 2–
E) K2O K+ O K+
D) 15P P
E) 2He He
Buna göre aşağıdaki element çiftlerinden hangisi
arasında oluşacak bileşiğin bağ türü iyoniktir?
A) R – Y B) X – Y C) Y – L
D) Z – Y E) R – L 6. Aşağıda X, Y ve Z element atomlarının katman elektron
dağılımları verilmiştir.
X: 2 8 8
Y: 2 7
78 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. otasyum (K) ve klor (Cl) elementlerinin 10. Aşağıda NaCl bileşiğinin kristal örgülü yapısı
birbirleriyle oluşturduğu bileşikle ilgili, gösterilmiştir.
I. İyonik bağlı bileşiktir.
II. K element atomu 1 elektron verdiğinde elektron
dizilimi kendisine en yakın soygaz elektron dizilimi
gibi olur. +
Na
III. Moleküler yapılıdır.
ifadelerinden hangileri doğrudur? (19K, 17Cl)
–
Cl
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
Buna göre,
+
I. Bileşiğin kristal örgü yapısında her Na iyonu, 6 Cl –
iyonu ve her Cl– iyonu da 6 Na+ iyonu tarafından
çekilir.
II. Bileşik suda çözündüğünde kristal örgü yapısı
bozulur.
III. Bileşiğin suda iyonlaşma denklemi
su + –
NaCl(k) Na (suda) + Cl (suda)
8. I. Kristal örgü yapılı olma
şeklindedir.
II. Birim hücrelerde iyon bulundurma
ifadelerinden hangileri doğrudur?
III. Oda koşullarında katı hâlde bulunma
Yukarıdakilerden hangileri iyonik bileşiklere ait A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
özelliklerdendir?
D) I ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
+ + + + +
1-C 2-D 3-C 4-E 5-C 6-C 7-C 8-E 9-D 10-E 11-D 79
TEST
4 İ nik
1. Aşağıda bir bileşiğe ait Le is yapısı verilmiştir. 4. (NH4)3PO4 bileşiği ile ilgili aşağıdaki yargılardan
– – hangisi yanlıştır?
Y X3+ Y
– A) Amonyum fosfat olarak adlandırılır.
Y
B) Suda çözünme denklemi,
Buna göre verilen bileşikle ilgili, + 3
(NH4)3PO4(k) 3NH (suda) + PO (suda)
4 4
I. İyonik yapılıdır.
şeklindedir.
II. X, 3A ve Y, 7A grubu elementi olabilir.
C) İyonik bağlıdır.
III. Katyonlar ile anyonlar arasında elektrostatik çekim
D) Bir formül biriminde 20 tane atom bulunur.
vardır.
E) Sıvısı elektrik akımını iletmez.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) I ve II C) I, II ve III
D) I, III ve IV E) II, III ve IV
80 Kimya
er e
n Yap
7. Aşağıda bazı maddeler verilmiştir. 10. Aşağıda kimyasal formülleri verilen bileşiklerden
hangisi moleküler yapılıdır?
I. CaO(suda)
(7N, 8O, 9F, 11Na, 20Ca, 26Fe)
II. NH4NO3(sıvı)
III. C6H12O6(suda) A) CaO B) NaF C) CaF2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
1-E 2-C 3-A 4-E 5-C 6-D 7-C 8-C 9-C 10-E 11-B 12-D 13-A 81
TEST
–
5. IIIA grubu elementi olan alüminyumun HSO
4
2. Aşağıdaki iyonik bileşiklerden hangisinde iyonuyla yaptığı bileşikteki toplam atom sayısı
adlandırmada hata yapılmıştır? kaçtır?
Bileşik Adlandırma A) 7 B) 9 C) 11 D) 13 E) 19
A) (NH4)2CO3 Amonyum karbonat
B) NaMnO4 Sodyum manganat
C) Fe(ClO4)2 Demir (II) perklorat
D) AlP Alüminyum fosfür
E) CaMnO4 Kalsiyum manganat
6.
+ – 2– 2+
Li OH CO Fe
3
82 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
8. Yaygın adı sönmemiş kireç olan bileşikle ilgili, 11. Aşağıda formülleri verilen iyonik bileşiklerden
I. Kimyasal formülü Ca(OH)2 dir. hangisinin sistematik adı yanlıştır?
1-B 2-B 3-C 4-D 5-E 6-E 7-C 8-A 9-B 10-D 11-B 12-E 83
TEST
1. İyonik bağlı bileşiklerin sistematik adlandırılması 4. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin sistematik adı
yapılırken önce katyonun adı sonra anyonun adı karşısında doğru verilmiştir?
belirtilir.
Bileşik Adı
Bileşik Sistematik adı
A) Li2SO3 Lityum sülfat
I. NH4NO3 Amonyum nitrür B) Al(NO2)3 Alüminyum nitrat
C) FeCl3 Demir (III) klorür
II. Fe2(CO3)3 Demir (III) karbonat
D) MnO2 Mangan (II) oksit
III. PbO2 Kurşun (IV) oksit E) Be3N2 Berilyum (II) nitrür
5. I. 19K – 7N
II. 13Al – 15P
III. 12Mg – 9F
IV. 20Ca – 8O
V. 3Li – 17Cl
2. Kalsiyum fosfat bileşiği ile ilgili aşağıdaki
Bu element çiftlerinden hangisinin oluşturduğu
ifadelerinden hangisi yanlıştır?
bileşiğin adı yanlıştır?
A) Bir formülünün suya verdiği iyon sayısı
A) I: Potasyum nitrür
demir (III) karbonat bileşiğinin verdiği ile aynıdır.
B) II: Alüminyum fosfür
B) Bir formülündeki atom sayısı magnezyum asetat
bileşiğininkine eşittir. C) III: Magnezyum florür
C) Katyonunun iyon yükü kurşun (II) oksit bileşiğindeki D) IV: Kalsiyum oksijen
katyonun iyon yüküne eşittir. E) V: Lityum klorür
2+ 3–
D) Sulu çözeltisinde Ca ve PO iyonları vardır.
4
E) Sıvısının elektrik akımını iletmesi iyon hareketiyle
olup kimyasaldır.
84 Kimya
er e
n Yap
Na+ a
Hg2+ b
+ eriyodik tabloda yerleri gösterilen elementler
NH c
4 arasında aşağıdaki bileşiklerden hangisi
Al3+ d oluşturulamaz?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
8. İyonik bağlı bir bileşikle ilgili aşağıda bilgiler veriliyor. D) II ve III E) I, II ve III
1-D 2-B 3-A 4-C 5-D 6-E 7-E 8-C 9-E 10-E 11-A 85
TEST
1. X, Y ve Z kimyasal türleriyle ilgili aşağıdaki tabloda 3. İyonik bileşiklerin erime ve kaynama noktaları iyonik
çeşitli bilgiler verilmiştir. bağ sağlamlığı arttıkça artar.
Buna göre NaCl, CaO ve Na2O bileşiklerinin aynı
Kimyasal
Bilgi basınçta erime noktalarının karşılaştırılması
tür
aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Metal ve ametal atomlarının birbirine (8O, 11Na, 17Cl, 20Ca)
X
bağlanmasıyla oluşan saf maddedir.
A) CaO > NaCl > Na2O
Elektron sayısı proton sayısından
Y
farklıdır. B) CaO > Na2O > NaCl
Z Monoatomik yapılı bir kimyasal türdür. C) CaO Na2O > NaCl
D) Na2O > NaCl > CaO
Buna göre X, Y ve Z maddeleriyle ilgili,
E) NaCl > Na2O > CaO
I. X, moleküler yapılı bir bileşiktir.
II. Y, monoatomik anyon ya da katyondur.
III. Z, fiziksel ya da kimyasal yöntemlerle farklı
maddelere ayrıştırılamaz.
4. X ve Y elementleri ile ilgili olarak;
yargılarından hangileri doğru olabilir?
• X; 3. yatay sıradaki 3. element
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
• Y; 3. yatay sıradaki 2. elementtir.
D) II ve III E) I, II ve III
Buna göre,
I. X in birinci iyonlaşma enerjisi, Y'ninkinden küçüktür.
II. X ve Y nin bulunduğu periyotta geçiş metali yoktur.
III. X ve Y arasında iyonik bağ oluşur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
Buna göre, bilgileri verilen bu kimyasal tür; eriyodik sistemde yerleri belirtilen elementlerle
ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
I. NaCl
II. NH4Cl A) X ile T arasında bileşik oluşmaz.
86 Kimya
er e
n Yap
6. 2. periyotta bulunan X ve Y metalleri sırasıyla periyodik 8. Bir kişi bankadan gelen kredi kartına dört haneli şifre
tablonun 1A ve 2A grubunda, Z ve T ise sırasıyla 16. ve oluşturmak istiyor. Aşağıda verilen bileşiklerden iyonik
17. grubunda bulunmaktadır. Bu elementlerin olanlarının toplam proton sayılarını kullanarak sırası ile,
elektronegatiflik değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
• İlk iki haneyi erime noktası en yüksek olan bileşikte
Element Elektronegatiflik • Son iki haneyi iyonik karakteri en yüksek bileşikte
X 1,0 kullanarak şifresini oluşturacaktır.
Y 1,5 H2O KF N2O3 MgCl2 Al2O3
Z 3,5 Buna göre oluşturulan kredi kartının şifresi kaçtır?
T 4,0 (1H, 7N, 8O, 9F, 12Mg, 13Al, 17Cl, 19K)
7. X, Y, Z ve T baş grup elementlerinin Le is elektron 10. X ve Y tuzları ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.
nokta yapıları aşağıda verilmiştir. X tuzu: Yaygın adı kireç taşıdır.
X Y Z T Y tuzu: Sistematik adı potasyum sülfittir.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? Buna göre,
A) X ile T aynı grup elementleridir. I. X'in katyonu ile Y'nin anyonu arasında oluşan
bileşiğin formülü CaSO3 dur.
B) Z iki elektron alarak soygaz elektron düzenine
ulaşır. II. X'in anyonu ile Y'nin katyonu arasında oluşan
bileşiğin adı potasyum karbonattır.
C) Y, 3. periyot 13. grup elementi olabilir.
III. Y tuzunun yaygın adı alçı taşıdır.
D) X ile Z'nin oluşturacağı bileşiğin elektron nokta
2– ifadelerinden hangileri doğrudur?
yapısı X2+ Z şeklindedir.
E) Y'nin atom numarası 5 ise 1H ile oluşturduğu YH3 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
bileşiğinde merkez atom oktetini tamamlayamaz. D) I ve III E) I, II ve III
1-D 2-C 3-B 4-C 5-B 6-E 7-A 8-B 9-C 10-C 87
TEST
8 len e l rl k
1. Aşağıda bir bileşiğe ait bilgiler verilmiştir. 4. Bazı ametallerin elektronegatiflik değerleri arasındaki
ilişki F > O > Cl > N > Br > S > C > H şeklindedir.
• 3 çift eşleşmiş, 1 çift eşleşmemiş elektron içerir.
• Molekülleri polar yapılıdır. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Buna göre, özellikleri verilen bileşiğin e is A) HF molekülünde bağ elektronlarını flor atomları
elektron yapısı aşağıdakilerden hangisidir? daha fazla çekeceğinden flor tarafı kısmen negatif,
(1H, 5B, 6C, 7N, 8O, 17Cl) hidrojen tarafı kısmen pozitif yüklü olur.
53 2,5
88 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
Y
Y X Y Z
Y Y Y
1-D 2-C 3-D 4-E 5-E 6-C 7-B 8-E 9-E 10-A 11-D 89
TEST
9 len e l rl k
D) CS2 S C S
E) BeH2 H Be H
I. Le is elektron nokta formülü N N şeklindedir. 5. Amonyum iyonu NH4+ formülü ile gösterilir.
II. Molekül için bağlar apolar kovalent olup molekül Buna göre NH4+ iyonuyla ilgili,
de apolar yapıya sahiptir.
I. Proton sayısı elektron sayısından fazladır.
III. Bağlayıcı elektron çifti sayısı üçtür.
II. Atomlar arasında polar kovalent bağlar vardır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
III. Sülfat iyonuyla oluşturacağı bileşiğin formülü
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II (NH4)2S'dir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
Y Y
3. Açık formülü X X olan bileşikle ilgili,
Y Y
6. Sistematik adı karbon dioksit olan bileşikle ilgili,
I. Molekülünde polar ve apolar kovalent bağlar
bulunur. I. Le is elektron nokta formülü O C O şeklindedir.
II. Bağlayıcı elektron çifti sayısı 6'dır. II. Apolar yapıya sahip moleküler bir bileşiktir.
III. X atomu 4A, Y atomu 7A grubu elementidir. III. Bağlayıcı elektron sayısı 4'tür.
yargılarından hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğrudur? (6C, 8O)
90 Kimya
er e
n Yap
+
H H H2
I. H–C–H
(1H, 9F)
–
H
A) H2 ve F2 oluşumunda aynı sayıda elektron çifti II. O C O
kullanılır.
B) H2 ve F2 molekülleri apolar kovalent bağlıdır. III. H – H
E) H2 molekülündeki tüm elektronlar bağ yapımına A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III
katılmıştır. D) II, III, I E) III, I, II
1-D 2-E 3-B 4-D 5-C 6-B 7-C 8-C 9-A 10-D 11-C 91
TEST
1. Aşağıdaki tabloda kovalent bileşiklerin formülleri ve 3. Aşağıdaki kovalent bağlı bileşiklerden hangisinin
sistematik adları verilmiştir. sistematik adı yanlış verilmiştir?
B2O3 V
92 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. Kovalent bağlı bileşiklerde kullanılan latince 10. Aşağıda formülü verilen bileşiklerden hangisinin
sayılarla ilgili aşağıda verilenlerden hangisi sistematik adı doğrudur?
yanlıştır?
Bileşik formülü Sistematik adı
Sayı Latince adı A) NCl3 Monoazot triklorür
A) 1 Mono B) P2O5 Difosfor tetraoksit
B) 3 Penta C) SF6 Kükürt heptaflorür
C) 4 Tetra D) BF3 Bor triflorür
D) 6 Hekza E) NH3 Amonyak
E) 9 Nona
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III 12. Aşağıda periyodik tablodaki bazı elementlerin yerleri
gösterilmiştir.
H
B C N O F
Cl
9.
Bileşik formülü Sistematik adı
Buna göre bu elementlerden oluşacak bileşik
I HCl Hidrojen monoklorür
molekülleriyle ilgili,
II HNO3 Nitrik asit I. CCl4 bileşiğinin sistematik adı karbon
tetraklorürdür.
III H2SO4 Sülfürik asit
II. CO2 ve BH3 apolar, NF3 ve H2O polar moleküllerdir.
Yaygın olarak kullanılan bazı bileşiklerin III. H'den F'ye doğru gidildikçe atomların bağ
formüllerinin karşısındaki sistematik adlarından elektronlarına sahip çıkma eğilimleri artar.
hangileri doğru verilmiştir? ifadelerinden hangileri doğrudur?
1-A 2-C 3-A 4-C 5-E 6-E 7-B 8-C 9-D 10-D 11-B 12-E 93
TEST
1. Aşağıda kimyasal formülü NH3 olan bileşiğe ait çeşitli 4. Bileşik formülü Sistematik Adı
isimler verilmiştir.
I. H2O Dihidrojen monoksit
I. Azot trihidrür II. P4S3 Tetrafosfor trisülfür
II. Amonyak III. HCl Hidrojen klorür
III. Trihidrojen mononitrür Yukarıda formülleri verilen bileşiklerden
Buna göre NH3 bileşiğine ait bu isimlendirmelerden hangilerinin sistematik adı doğru verilmiştir?
hangileri kullanılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III
I II
6. Kimyasal formülü HNO3 olan bileşiğin sistematik adı
CS2 I II
- - - - yaygın adı - - - - şeklindedir.
Bu cümlede numaralanmış yerlere aşağıdakilerden
hangisinin yazılması uygundur?
III
I II
Polar kovalent bağ içerir.
A) nitrik asit kezzap
CS2 bileşiğiyle ilgili kutucuklarda verilen bilgilerden B) sülfürik asit zaç yağı
hangileri doğrudur? (6C, 16S)
C) sülfürik asit kezzap
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) nitrik asit tuz ruhu
D) I ve III E) I, II ve III E) kezzap nitrik asit
94 Kimya
er e
n Yap
H
C N O F
P S
1-E 2-D 3-E 4-E 5-C 6-A 7-D 8-D 9-E 10-D 11-B 12-C 95
TEST
12 e lik
2.
BİLGİ 5. Aşağıdaki metallerden hangisinin sabit basınçta
erime noktası en büyüktür?
Aynı basınçta rubidyumun erime sıcaklığı
sodyumunkinden küçüktür.
A) 3Li B) 4Be C) 11Na D) 13Al E) 20Ca
3. I. Altın
II. Lehim
III. Yemek tuzu
Yukarıdaki maddelerden hangileri oda koşullarında
elektrik akımını iletir?
7. Aşağıdaki elementlerden hangisi metaldir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III A) 1H B) 7N C) 8O D) 10Ne E) 11Na
96 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
8. X, Y, Z elementleriyle ilgili aşağıda bilgiler veriliyor. 10. Metallerin metalik bağ kuvveti arttıkça erime ve
kaynama noktaları artar. Aşağıda X, Y ve Z metallerinin
Madde Bilgi periyodik cetveldeki yerleriyle ilgili bilgiler verilmiştir.
Atomları arasında metalik bağ • X metali 2. periyodun ilk elementidir.
X
vardır.
• Y metali X ile aynı grupta olup çapı en büyük
X ile iyonik bağlı bileşik
Y olandır.
oluşturur.
• Z metali X ile aynı periyotta olup değerlik elektron
Y ile oluşturduğu bileşik oda
Z sayısı en fazla olandır.
şartlarında moleküler yapılıdır.
Buna göre, X, Y ve Z metallerinin erime noktalarının
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? karşılaştırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
A) X metaldir.
A) X > Y > Z B) Y > X > Z C) Z > X > Y
B) Y ve Z ametaldir.
D) Z > Y > X E) X > Z > Y
C) X in üstüne kuvvet uygulandığında, (+) yüklü metal
atomları elektron denizi içerisinde hareket ederek
yer değiştirir.
D) Y ile Z elektron ortaklaşması yaparak bileşik
oluşturur.
E) X ile Y'den oluşan bileşik oda koşullarında elektrik
akımını iletir.
Metal ve ametal
atomları arasında
I a Kovalent bağ
elektron alışverişi
sonucu oluşur.
1-B 2-B 3-C 4-D 5-B 6-E 7-E 8-E 9-D 10-C 11-E 97
TEST
13 len e dl nd r e lik
1. NH3 bileşiğiyle ilgili olarak, 4. Aşağıda bazı moleküllere ait Le is elektron yapıları
verilmiştir.
I. Sistematik adı trihidrojen mononitrürdür.
II. Bağ elektronları azot (N) elementi tarafından daha I. H II. N III. H F
fazla çekilir. C H HH
III. Azot ile hidrojen atomu arasındaki bağ türü polar H HH
kovalenttir.
Buna göre bu bileşiklerle ilgili aşağıdaki ifadelerden
yargılarından hangileri doğrudur? (1H, 7N) hangisi yanlıştır?
3. N2, H ve Na tanecikleri ile ilgili aşağıdaki II. Yüzeye gelen ışınlar sayesinde yüksek enerji
ifadelerden hangisi yanlıştır? (1H, 7N, 11Na, 53 ) kazanan elektronların aldıkları enerjiyi tekrar dışarı
vermesi
A) Oda koşullarında Na katı halde bulunur. III. Oda koşularında çoğunlukla katı halde bulunması
B) H suda iyonlarına ayrışarak çözünür. nedenlerinden hangileriyle doğrudan
C) N2'de 4 çift elektron bağ yapımında kullanılmamıştır. ilişkilendirilebilir?
98 Kimya
er e
n Yap
6. Bir molekülde bağ elektronlarına sahip çıkma eğilimi 8. 2. periyottaki X, Y, Z element atomlarının Le is
fazla olan atomun bulunduğu uç kısmi negatif "δ– " ve gösterimi aşağıdaki gibidir.
bağ elektronlarına sahip çıkma eğilimi az olan atomun
bulunduğu uç kısmi pozitif "δ +" yüklüdür.
Bazı atomların bağ elektronlarına sahip çıkma
X Y Z
eğilimleri arasındaki ilişki F O Cl N I
şeklinde olduğuna göre aşağıdaki moleküllerden Buna göre, bu elementlerin birbiriyle oluşturduğu
hangisinde kısmi yükler yanlış verilmiştir? moleküllerle ilgili,
– + – + – I. YZ2 molekülleri polar, XY2 molekülleri apolardır.
A) O C O B) H Cl
II. XZ4 molekülünde merkez atomda 4 tane
eşleşmemiş elektron çifti vardır.
–
C) D) I I III. XY2 bileşiğinde iyonik bağ vardır.
N
+
+ ifadelerinden hangileri doğrudur?
F + F
F A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
–
D) I ve III E) I, II ve III
E) O
+ +
H H
Z: 2 8 3
Buna göre,
I. Aynı basınçta erime noktaları arasındaki ilişki
Z > Y > X'tir.
II. Sertlikleri arasındaki ilişki X > Y > Z'dir.
III. Birinci iyonlaşma enerjileri arasındaki ilişki 10. NH3, BH3 ve CH4 bileşiklerinden hangileri
Y > Z > X'tir. apolardır? (1H, 5B, 6C, 7N)
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız BH3 B) Yalnız CH4
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II C) Yalnız NH3 D) BH3 ve CH4
D) I ve III E) I, II ve III E) CH4 ve NH3
1-E 2-B 3-C 4-C 5-C 6-C 7-D 8-A 9-C 10-D 99
TEST
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
2. İki atom arasındaki kimyasal bağı kırmak için gerekli
olan enerjiye "bağ enerjisi" denir. Birimi kJ/mol'dür.
Güçlü etkileşimleri yenmek için yaklaşık 40 kJ/mol
veya daha fazla enerji gerekir. Ancak bu enerji her
fiziksel ve kimyasal olayı açıklayamayabilir. Bu
durumda olayın fiziksel veya kimyasal değişimine
bakılır.
Bu bilgiye göre, aşağıdaki olaylardan hangisinde
meydana gelen değişim güçlü etkileşimler sonucu 5.
oluşur? I. Demir katısı a. London
A) I. a B) I. b C) I. b D) I. c E) I. c
II. b II. a II. c II. a II. b
III. c III. c III. a III. b III. a
1
3. a. H2O(s) + 286 kJ/mol H2(g) +
2
O2(g)
b. H2O(k) + 6 kJ/mol H2O(s)
Yukarıdaki değişimlerle ilgili aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır? 6. CCl4(s) bileşiğinde moleküller arasında aşağıdaki
çekim kuvvetlerinden hangisi bulunur?
A) a'da kimyasal değişim meydana gelir.
B) b'de kimyasal tür kimliğini korur. A) London kuvvetleri
100 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. C10H8(k) + 19 kJ/mol C10H8(g) 10. Aşağıdaki tabloda asal gazların normal basınçtaki
kaynama noktaları ve elektron sayıları verilmiştir.
denklemine göre,
I. Moleküller arası uzaklık artar. Asal Gaz He Ne Ar Kr Xe
II. Zayıf etkileşimler kopar. Elektron Sayısı 2 10 18 36 54
III. Süblimleşme gerçekleşmiştir. Kaynama
–269 –246 –186 –152 –108
Noktası (°C)
IV. Fiziksel değişim olmuştur.
ifadelerinden hangileri doğrudur? Buna göre,
I. Elektron sayısı arttıkça London kuvvetleri
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
artacağından kaynama noktası artar.
D) II ve IV E) I, II, III ve IV
II. Neonun polarlanabilirliği, helyumunkinden
büyüktür.
III. 25°C'de hepsi gaz halde bulunur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
Z H 2O T HCl
1-A 2-C 3-E 4-E 5-D 6-A 7-E 8-B 9-A 10-E 11-C 101
TEST
15 n der l e leri
1. Aşağıda bazı kimyasal türler ve bu türler arası 5. Kimyasal türlerde yük dağılımının dengesiz olduğu
etkileşimler verilmiştir. durumlarda dipol yapılar oluşur. Bu dipol yapılar "kalıcı
dipol" veya "geçici dipol" olarak iki gruba ayrılır.
Kimyasal Türler Etkileşim türü
Aşağıdaki kimyasal türlerin hangisinde dipol
I. N2 . . . N2 London
durumu yanlış verilmiştir? (1H, 5B, 6C, 7N, 9F, 17Cl)
II. Na+ . . . H2O İyon dipol
III. NaCl . . . CCl4 Dipol İndüklenmiş dipol Kimyasal tür Dipol durumu
Buna göre, hangi türlere ait verilen baskın etkileşim C) NH3 Kalıcı dipol
türü yanlıştır? D) CH3Cl Geçici dipol
E) CCl4 Geçici dipol
A) I B) II C) III D) IV E) V
102 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
8. Van der aals etkileşimleri ile ilgili, 11. Aşağıda BF3, H2S ve CO2 moleküllerinin model
gösterimleri verilmiştir.
I. Moleküller arasında gerçekleşir.
II. Maddenin erime ve kaynama noktası gibi fiziksel δ– δ+ δ–
özelliklerini belirler. F F δ– δ– δ+ δ–
B
III. Tüm bileşiklerde tanecikler arasında bulunur. S O C O
H H
F δ+ δ+
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
δ–
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Buna göre,
D) I ve II E) II ve III
I. BF3 ve CO2 molekülleri arasındaki etkileşim türü
London kuvvetleridir.
II. H2S'de elektron yoğunluğu dengeli (simetrik)
dağılmamıştır.
III. BF3 molekülleri arasındaki London kuvvetlerinin
etkinliği, CO2 molekülleri arasındakine göre daha
9. X, Y, Z element atomların hidrojenle ve kendi aralarında fazladır.
oluşturdukları moleküller XH3, H2Y ve Z2'dir. yargılarından hangileri doğrudur?
Buna göre, (1H, 5B, 6C, 8O, 9F, 16S)
H H H H H CH3
H C C C C C H H 3C C CH3
H H H H H CH3
Düz zincir yapı Dallanmış yapı
1-C 2-E 3-E 4-D 5-D 6-C 7-E 8-B 9-B 10-B 11-E 12-B 103
TEST
16 n der l e leri
1. Propan, n-bütan ve izobütan moleküllerinin yapı 3. Aşağıda tabloda bazı apolar moleküllerin elektron
formülleri aşağıda verilmiştir. sayıları ve normal basınçtaki kaynama noktaları (°C)
verilmiştir.
H H H H H H H
I I I I I I I
H C C C H H C C C C H Elektron Kaynama
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I I I I I I I Molekül
H H H H H H H Sayısı Sıcaklığı ( C)
H H 106 184
I I 2
H C C C H
I
I
I
I
I I I Buna göre,
H H H
izobütan I. Oda koşullarında (25°C, 1 atm'de) F2 ve Cl2 gaz
Buna göre, halinde bulunur.
I. Aynı basınçta n-bütanın kaynama sıcaklığı II. F2 den 2'ye gidildikçe London kuvvetlerinin gücü
propanınkinden daha yüksektir. artar.
II. n-bütan molekülleri arasındaki temas yüzeyi, III. Br2'nin polarlanabilme gücü 2'ninkinden fazladır.
izobütan molekülleri arasındakine göre daha
ifadelerinden hangileri doğrudur?
fazladır.
III. İzobütan molekülünde üç tane apolar kovalent bağ A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
ve on tane polar kovalent bağ vardır. D) II ve III E) I, II ve III
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
2. Moleküller arası ve atomlar arası etkileşimler ile molekülleri arasındaki etkileşime - - I- - denir.
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? • Apolar moleküller ile polar moleküller arasında
görülen çekim gücüne - - II- - etkileşim denir.
A) Kimyasal bağlar, hidrojen bağından daha
kuvvetlidir. Yukarıdaki cümlelerde tanımı verilen etkileşimlere
(I, II) uygun örnekler aşağıdakilerden hangisinde
B) Atomlar arası etkileşimler her zaman güçlüdür.
bulunmaz?
C) Moleküller arası en zayıf etkileşim türü London'dur.
D) Moleküller arası etkileşimler, maddelerin birbiri A) Na2CO3 – H2O B) HF – CS2
içinde çözünüp çözünmemesini belirler. C) KCl – OF2 D) 2 – He
E) Polar moleküller arasında dipol-dipol etkileşimleri E) CO – CH4
oluşur.
104 Kimya
er e
n Yap
5. Aşağıda iki ayrı beherglasta sıcaklıkları farklı olan HCl 7. Aşağıda 25°C'de saat camına konmuş NaCl katısı ile
sıvıları vardır. ağzı açık kapta bir miktar saf su bulunmaktadır.
NaCl(k)
25°C 40°C
I. kap II. kap
Buna göre,
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
I. Saat camındaki bileşikte iyonlar arasında güçlü
A) Her iki kaptada molekül içi bağlar polar kovalenttir. etkileşimler vardır.
B) HCl molekülleri arasında dipol-dipol etkileşimleri II. NaCl katısı beherdeki suya atıldığında çözünme
vardır. esnasında iyon-dipol etkileşimleri oluşur.
C) II. kapta bulunan moleküldeki dipollük anlık III. Saf su moleküler, NaCl kristal örgü yapılıdır.
değişkenlik gösterir. yargılarından hangileri doğrudur?
D) I. kaptaki sıvı kaynama noktasının üstündeki bir
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
sıcaklığa getirilirse dipol-dipol etkileşimlerinin gücü
azalır. D) II ve III E) I, II ve III
E) II. kaptaki dipol-dipol etkileşimlerinin gücü daha
zayıftır.
1-E 2-B 3-B 4-D 5-C 6-E 7-E 8-A 9-E 105
TEST
17 idr en
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
106 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. I. Göller ve denizlerin üstten donmaya başlaması 10. Aşağıda yoğun fazda bazı moleküller arasındaki baskın
II. 25°C'de sudaki çözünürlük değeri etkileşim türleri a, b ve c ile gösterilmiştir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
8. ondon kuvvetleriyle ilgili,
D) II ve III E) I, II ve III
I. Yoğun hallerde polar ve apolar tüm moleküller
arasında oluşur.
II. Elektron sayısı fazla olan apolar moleküllerde
London kuvvetleri daha etkindir.
III. İndüklenmiş dipol-indüklenmiş dipol kuvvetleri 11. Aşağıda verilen bileşiklerden hangisinde yoğun
olarak da adlandırılabilir. fazda moleküller arasında hidrojen bağı
gözlenmez?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) H2O B) C2H5OH C) CH3OCH3
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) C6H12O6 E) CH3NH2
D) I ve III E) I, II ve III
1-E 2-B 3-C 4-C 5-E 6-B 7-E 8-E 9-B 10-E 11-C 12-E 107
TEST
18 idr en
1. Aşağıdaki kavram haritasında CH3OH bileşiğiyle ilgili 3. 2. periyottaki X ve Y elementleri hidrojen ile XH3 ve YH3
sorular verilmiştir. bileşiklerini oluşturuyor. Bu bileşiklerden XH3
molekülleri arasında baskın etkileşim türü London, YH3
Yoğun fazda molekülleri
molekülleri arasındaki baskın etkileşim türü ise hidrojen
Molekülü polar mı, arasındaki etkin olan
apolar mı çekim kuvveti nedir bağıdır.
Buna göre,
I V I. X elementinin atom numarası, Y'ninkinden
büyüktür.
II. XH3 molekülünde merkez atomda oktet boşluğu
CH3OH bulunur.
III. YH3 bileşiğinin molekülleri polardır.
Buna göre CH3OH ile ilgili verilen sorulardan 4. Sıvı haldeki CH3COOH, HF ve HCl bileşikleri ile
hangileri yanlış cevaplandırılmıştır? (1H, 6C, 8O) ilgili,
I. HF'nin bağ polaritesi HCl'ninkinden büyüktür.
A) I : polar B) II : etil alkol C) III : 18
II. CH3COOH'da moleküller arasında London
D) IV : 5 E) V : hidrojen bağı kuvvetleri vardır.
III. Aynı şartlarda HF nin sudaki çözünürlüğü HCI
ninkinden yüksektir.
yargılarından hangileri doğrudur?
(1H, 6C, 8O, 9F, 17Cl)
2.
2 O 1 O
H H H H
5. Aşağıda bazı bileşiklerin kimyasal formülleri verilmiştir.
Görseldeki numaralanmış etkileşimlerle ilgili, I. CH3NH2
I. 1 ile gösterilen etkileşim türü hidrojen bağıdır. II. CH3COOH
II. 2 ile gösterilen etkileşim türü polar kovalent bağdır. III. C2H5OH
III. 2 ile gösterilen etkileşimi kırmak için 40 kJ/mol'den IV. C6H6
daha fazla enerji harcanmalıdır. V. H2O
yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre bu bileşiklerin hangisinde katı ya da sıvı
hallerde moleküller arası hidrojen bağı bulunmaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III A) I B) II C) III D) IV E) V
108 Kimya
er e
n Yap
6. Aşağıda periyodik tablonun bir kesitindeki elementler 8. Aşağıda bazı elementlerin periyodik sistemde yerleri
gösterilmiştir. gösterilmiştir.
H
5A 6A 7A
C N O F
N O F Cl
P S Cl
As Se Br
H 2O
H 2O H 2O H 2O
H2Te
H2Se
H 2S A B C
Periyot
2 3 4 5
Buna göre,
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
I. A'da yemek tuzu ile su molekülleri arasında iyon-
A) Kaynama sıcaklığı en düşük olan H2S'dir. dipol etkileşimleri oluşur.
B) Moleküller arasında London kuvvetleri en güçlü II. B'de moleküller arası baskın etkileşim türü hidrojen
olan H2Te'dir. bağıdır.
C) H2O molekülleri arasında hidrojen bağı III. C'de moleküller arası baskın etkileşim türü dipol-
bulunduğundan kaynama noktası en yüksektir. dipol etkileşimleridir.
D) H2S molekülleri H2O molekülleri içerisinde yargılarından hangileri doğrudur?
çözünmez.
E) Verilen moleküller arasında dipol-dipol etkileşimleri A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
vardır. D) I ve III E) I, II ve III
1-B 2-E 3-A 4-E 5-D 6-C 7-D 8-D 9-C 109
TEST
19 i ik el e i l e i i ler
1. Aşağıdakilerden hangisi kimyasal değişime 4. Maddelerin dış görünümüyle ilgili özelliklere "fiziksel
örnektir? özellik", iç yapısıyla ilgili özelliklere ise "kimyasal
özellik" denir.
A) Odunun kesilerek küçük parçalara ayrılması
Aşağıda maddelerin özellikleriyle ilgili verilenlerden
B) Kireç taşının kille karıştırılıp özel fırınlarda hangisi yanlıştır?
pişirilmesiyle çimentonun eldesi
C) Saf altınla saf bakırın eritilip karıştırılmasıyla bilezik Özellik Türü
eldesi A) Sertlik Fiziksel
D) Sıvı havadan ayrımsal damıtma yöntemiyle oksijen B) Yanıcılık Kimyasal
gazı eldesi
C) Akıcılık Fiziksel
E) Bakır telden elektrik akımının geçmesi
D) Yoğunluk Kimyasal
E) Asitlik, bazlık Kimyasal
110 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
Kibritin yanması
III
1-B 2-C 3-B 4-D 5-D 6-D 7-A 8-E 9-B 10-E 111
TEST
1. Molekülleri katı ve sıvı hâlde birarada tutan etkileşimler 3. X, Y ve Z molekülleri için aşağıdaki bilgiler veriliyor.
zayıf etkileşimler olup moleküllerin erime noktası,
• X molekülü N ile H atomlarından oluşur.
kaynama noktası, uçuculuğu, viskozitesi gibi fiziksel
özellikleri üzerinde etkilidir. • Y molekülünde geçici dipoller bulunur.
şeklinde sıralanır.
Polar moleküllerde elektron sayısı arttıkça dipol- H
HBr
dipol etkisi artacağından erime ve kaynama noktası HCl
artar.
Apolar moleküllerde elektron sayısı arttıkça London 2 3 4 5 Periyot
kuvvetleri artacağından erime ve kaynama noktası numarası
artar.
Buna göre verilen grafik ile ilgili,
Bu verilere göre F2, HF, Cl2 ve HBr maddelerinin
aynı ortamda erime ve kaynama noktalarının I. HF bileşiğinin kaynama noktasının yüksek
karşılaştırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru olmasının nedeni hidrojen bağı içermesidir.
verilmiştir? II. London kuvvetleri arasındaki ilişki
(1H, 9F, 17Cl, 35Br) H > HBr > HC > HF şeklindedir.
A) HBr > HF > F2 > Cl2 III. HF molekülleri arasında yoğun hallerde dipol-dipol
kuvvetleri baskındır.
B) HF > HBr > Cl2 > F2
yargılarından hangileri doğrudur?
C) HBr > HF > Cl2 > F2
D) HF > HBr > F2 > Cl2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) F2 > Cl2 > HBr > HF D) I ve III E) I, II ve III
112 Kimya
er e
n Yap
5. Bir deneyde üç ayrı kaba 100'er gram saf su konuluyor. 7. Aşağıda aynı basınçta bazı maddelerin kaynama
Bu kaplardan birincisine NaCl katısı, ikincisine C2H5OH noktası arasındaki ilişki ile kaynama noktalarındaki
sıvısı ve üçüncüsüne HCl sıvısı konarak aşağıdaki gibi farklılıkların nedeni verilmiştir.
A, B ve C sulu çözeltileri hazırlanıyor.
c Buna göre,
Na+ F F
1-B 2-B 3-C 4-C 5-C 6-B 7-E 8-D 9-E 113
TEST
114 Kimya
Çözüm Merkezi
Full Yap
6. Aşağıda sodyum (11Na) atomuna ait metalik bağın 8. Aşağıda periyodik sistemdeki X, Y, Z ve T
elektron denizi modeli gösterilmektedir. elementlerinin yerleri gösterilmiştir.
X
+ + + +
Z
+ + + +
T
+ + + + Y
+ + + +
Buna göre,
Bu modele göre, I. T ile Z elementleri arasında polar kovalent bağlı TZ3
bileşiği oluşur.
I. Sodyum atomunun değerlik elektronlarından
elektron denizi oluşmuştur. II. Yoğun fazda X2 molekülleri arasındaki etkileşim türü
London kuvvetleridir.
II. + ile gösterilen iyon +1 yüklü sodyum iyonlarıdır.
III. YZ2 bileşiği moleküler yapılıdır.
III. Pozitif yüklü metal katyonları ile negatif yüklü
elektron denizi arasındaki elektrostatik çekim yargılarından hangileri doğrudur?
gücüne metalik bağ denir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) I ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
2 HBr CH3OH
7. Tabloda bazı moleküllerin aynı sıcaklıkta sudaki
çözünürlüğü ve molekül polarlığı verilmiştir.
Suda Molekül
Molekül
çözünürlüğü olarlığı CCl4(s) H2O(s) C2H5OH(s)
Br2 a Apolar
CO Çözünür b
1. kap 2. kap 3. kap
CH3Cl c Polar
Aynı sıcaklıkta 1, 2 ve 3. kaplardaki sıvılara
üzerlerindeki maddeler ilave ediliyor.
Buna göre tabloda boş bırakılan (a, b, c) yerlere
aşağıdakilerden hangisinin yazılması uygundur? Buna göre,
(1H, 6C, 8O, 17Cl) I. 1. kapta çözünme olayı gerçekleşmez.
A) Çözünmez Polar Çözünür III. 3. kapta CH3OH ile C2H5OH molekülleri arasında
baskın etkileşim türü hidrojen bağıdır.
B) Çözünür Apolar Çözünür
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
C) Çözünmez Polar Çözünmez
D) Çözünmez Apolar Çözünür A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Çözünür Polar Çözünür D) I ve III E) I ve III
115
TEST
10. 11Na elementinin 9F, 35Br ve 53 elementleriyle 13. 1. H2O(g) + 927 kJ/mol 2H(g) + O(g)
oluşturdukları NaF, NaBr ve Na bileşiklerinin 2. H2O(s) + 40,7 kJ/mol H2O(g)
25 C sıcaklıkta sudaki çözünürlükleri arasındaki
ilişki aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak Yukarıdaki tepkimelerle ilgili,
verilmiştir? I. 1. tepkimede güçlü etkileşimler kopmuştur.
A) Na > NaBr > NaF B) Na > NaF > NaBr II. 2. tepkimede zayıf etkileşimler oluşmuştur.
C) NaF > NaBr > Na D) NaF NaBr Na III. Her iki tepkimede de kimyasal değişim vardır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
12. Aşağıdaki görselde etil alkol (C2H5OH) ve saf su (H2O) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
moleküllerinde atomlar ve moleküller arası etkileşimler D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
gösterilmiştir.
O O 3
H H H H
1
2
O 4 O
C2H 5 H H C 2H 5
15. Dipol-dipol etkileşimleriyle ilgili,
Buna göre;
I. HCl, H2S ve CHCl3 gibi polar moleküllerin zıt yüklü
I. 1 kimyasal, 3 fiziksel bağdır. kutupları arasında oluşur.
II. C2H5OH + H2O karışımı ısıtıldığında sadece 3 ve 4 II. Kalıcı dipole sahip polar moleküller arasında oluşan
numaralı bağlar kopar. elektrostatik çekim kuvvetidir.
III. 1 ve 2 numaralı etkileşimler hidrojen bağıdır. III. Asal gaz atomları arasında da oluşabilir.
yargılarından hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğrudur?
116 1-D 2-C 3-C 4-C 5-E 6-E 7-A 8-C 9-A 10-A 11-B 12-C 13-A 14-B 15-B Kimya
NİTE
ENİN E İ
Maddenin Fiziksel Hâlleri
Katılar
Gazlar e Plazma
H l Deği imleri
edu
TEST
1. Saf bir maddenin fiziksel hâllerinden birinin modeli 3. Aşağıdakilerden hangisi saf sıvılar ve gazlar için
aşağıdaki gibidir. ortak özelliktir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
118 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
6. Saf bir maddenin farklı fiziksel hâlleri E, D ve U ile 8. Çevremizdeki maddeler katı, sıvı ve gaz hâllerde
gösterilmiştir. Bu hâllerle ilgili aşağıda bilgiler verilmiştir. bulunurlar.
• Potansiyel enerjisi en az olan hâl E'dir. Maddelerin fiziksel h llerinin özellikleriyle ilgili,
• Tanecikler arası boşluğu en fazla olan hâl D'dir. I. Katı tanecikleri sadece titreşim hareketi yaparlar.
• Hacmi belirli ancak şekli belirsiz olan hâl U'dur. II. Sıvılar akışkandır.
Buna göre E, D ve ile gösterilen maddelerin III. Gazlar maddenin en düzenli hâli olup enerjileri
fiziksel h lleri aşağıdakilerden hangisinde doğru düşüktür.
verilmiştir?
yargılarından hangileri doğrudur?
E D U
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) Katı Sıvı Gaz
D) II ve III E) I, II ve III
B) Katı Gaz Sıvı
C) Sıvı Gaz Katı
D) Gaz Katı Sıvı
E) Gaz Sıvı Katı
1-D 2-E 3-B 4-E 5-C 6-B 7-C 8-B 9-D 10-E 119
TEST
2 l r
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
2. I. Moleküler katılar
II. Kovalent katılar
III. İyonik katılar
Yukarıdaki katı türlerinden hangilerinde tanecikler
arası çekim kuvvetleri atomlar arasında oluşur?
5. Aşağıdakilerden hangisi kovalent katılara örnek
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III olarak verilemez?
D) II ve III E) I, II ve III
A) P4 B) Elmas C) SiC
D) Grafit E) SiO2
120 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. Aşağıda katı türleriyle ilgili bazı özellikler verilmiştir. 9. Aşağıdakilerden hangisinde katı türü için verilen
örnek yanlıştır?
I. Katyon ve anyonların elektrostatik çekimiyle oluşur.
II. Elmas ve grafit bu katı türüne örnektir. Katı türü Örnek
III. Erimedikçe veya kesilmedikçe belirli bir şekle sahip A) Amorf Tereyağ
değildir.
B) İyonik Yemek tuzu
Bu katı türleri aşağıdakilerden hangisinde doğru
C) Kovalent Glikoz
verilmiştir?
D) Moleküler Kuru buz
I II III E) Metalik Demir
A) Kovalent Moleküler Metalik
B) İyonik Kovalent Amorf
C) Moleküler Amorf Metalik
D) İyonik Kovalent Moleküler
E) Kovalent Moleküler İyonik
10.
Silisyum karbür (SiC), SiO2 nin Kok (C)
ile elektrikli fırında ısıtılması sonucu
oluşan Si'nin karbonla tepkimesi sonucu
oluşur. Çok sert yapıda olan SiC,
aşınmaya ve ısıya dayanıklı olduğundan
zımpara taşı olarakta kullanılabilen
seramik bir malzemedir.
1-D 2-B 3-E 4-C 5-A 6-B 7-B 8-D 9-C 10-E 11-D 121
TEST
3 l r
122 Kimya
er e
n Yap
5. Aşağıda CaO'nun kristal örgü yapısına ait görsel 7. Aşağıdaki tabloda kristal katılarla ilgili bazı bilgiler
verilmiştir. veriliyor.
O2–
Ca2+ Molekülleri arasında zayıf
I Moleküler kristal
etkileşimler bulunur.
II. Kristal örgüde iyonlar belirli bir geometrik şekle D) II ve III E) I, II ve III
sahiptir.
III. Bileşiğin sistematik adı kalsiyum monoksittir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
6.
Madde Açıklama
I
Isıtıldığında yumuşamaya 9. • Aynı atomlardan oluştukları hâlde - - - - elektriği
I. Plastik başladığı sıcaklığa camsı II
iletmezken - - - - iletir.
geçiş sıcaklığı denir. III
• Dışarıdan kuvvet uygulanarak - - - - katılar
Elektrostatik çekim
şekillendirilebilir.
II. Yemek tuzu kuvvetleriyle tanecikleri
IV
birarada tutulur. • Naftalin - - - - katıya örnektir.
V
Erime ve kaynama noktası • Plastik, lastik, kauçuk gibi maddeler - - - - katılara
III. Elmas örnek verilebilir.
oldukça yüksektir.
Numaralanmış cümlelerdeki boşluklara aşağıdaki
Yukarıdaki katı maddelerle ilgili karşısında verilen kavramlardan hangisinin yazılması uygun olmaz?
açıklamalardan hangileri doğrudur?
A) I; elmas B) II; grafit
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III C) III; metalik D) IV; kovalent
D) II ve III E) I, II ve III E) V; amorf
1-E 2-C 3-C 4-D 5-B 6-E 7-B 8-C 9-D 123
TEST
4 ddenin i ik el lleri l r
Buz
4. Saf X, Y ve Z maddeleriyle ilgili aşağıdaki bilgiler
II. Çok serttir ve yüksek
veriliyor.
erime noktasına
sahiptir. • X maddesinin gaz olduğu sıcaklıklarda Y katı hâlde
bulunabilir.
• 25 °C de Z tanecikleri yalnız titreşim ve öteleme
Elmas hareketi yapar.
III. Kovalent bağların Buna göre aynı basınçta X, Y ya da Z maddelerinin
etkisiyle bir arada erime ve kaynama sıcaklığı aşağıdaki değerlerden
tutulan atomlardan hangisi olamaz?
oluşmuştur.
Erime sıcaklığı (°C) Kaynama sıcaklığı (°C)
Lastik A) X 219 188
Buna göre bu katı türlerine ait verilen bilgilerden B) Y 113 185
hangileri doğrudur?
C) Z 50 140
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) X 101 34
D) I ve III E) I, II ve III E) Y 10 122
124 Kimya
er e
n Yap
5. Aerosol bir katı veya sıvının gaz ortamında dağılmasıyla 8. Aşağıda H2O'nun farklı fiziksel hâllerinin birbirine
oluşan heterojen karışımlardır. Bir aerosol olan sprey dönüşümü gösterilmiştir.
deodorantların sprey kutularından dışarı çıkmasını
sağlayan itici gazlar genellikle - - - - gibi maddelerdir.
1 3
Yukarıdaki cümlede verilen boşluğa uygun gelen
2 4
kavram aşağıdakilerden hangisidir?
1-D 2-C 3-E 4-C 5-B 6-E 7-D 8-C 9-E 10-C 125
TEST
5 l r e i k ie
1. Aşağıdaki tabloda bazı maddelere ait 25°C'de vizkozite 3. 20 °C deki ziftin sıcaklığı 9 °C'ye getirilirse;
değerleri verilmiştir.
I. viskozite,
80 3,50.10 4
Buna göre,
I. Suyun sıcaklığı 0 °C den 80 °C ye çıkarıldığında
viskozitesi azalır.
II. 40 °C deki suyun sıcaklığı 0°C'ye düşürülürse 5. I. Viskozite
akıcılık azalır. II. Sıvı buhar basıncı
III. 20 °C deki suda moleküller arası çekim kuvveti III. Sıvının buharlaşma hızı
80 °C dekine göre daha zayıftır. Sıcaklık değişimi yukarıda verilenlerden hangilerini
ifadelerinden hangileri doğrudur? etkileyebilir?
126 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
6. I. Soğuk ve karlı günlerde camların buğulanması 9. Şekildeki özdeş kaplarda farklı sıcaklıklarda saf X sıvısı
bulunmaktadır.
II. Güneşe bırakılan kesilmiş karpuzun kısmen
soğuması Bilye Bilye
III. Havuzdan çıktıktan sonraki üşüme hissi
IV. Toprak testideki suyun soğuk kalması
Numaralanmış bu olayların hangilerinde
buharlaşma olayı etkilidir?
X(s) X(s)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IV
D) II ve III E) II, III ve IV 25°C 40°C
A kap B kap
1-B 2-C 3-A 4-B 5-E 6-E 7-E 8-C 9-C 10-B 127
TEST
6 en e r n e n l l e
1. • Havada bulunan su buharına - -a- - denir. 4. Atmosfer, içinde başlıca azot, oksijen, argon ve su
b , hava sıcaklığının daha yüksek ya da daha buharı bulunan bir gaz karışımıdır.
• ----
düşük hissedilmesine neden olan etkenlerden Buna göre atmosfer ile ilgili,
biridir.
I. Sıcaklık değiştiğinde atmosferde bulunan su
• Dış atmosfer basıncı arttıkça sıvıların kaynama buharının miktarı da değişir.
sıcaklığı - -c- - .
II. Su buharının doygunluk noktası, havanın
Yukarıdaki cümlelerde yer alan boşluklara uygun alabileceği maksimum nem miktarıdır.
kelimeler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
III. Dünyanın her bölgesindeki atmosferde bulunan
verilmiştir?
gaz yüzde oranları aynıdır.
a b c ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) nem Bağıl nem artar
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
B) nem Bağıl nem azalır
D) II ve III E) I, II ve III
C) bağıl nem Nem artar
D) bağıl nem Nem değişmez
E) nem Nem azalır
• 20°C'de Z sıvısının buhar basıncı 20°C deki X II. İstanbul'da ağzı açık normal tencerede
sıvısının buhar basıncından büyüktür. III. Uludağ'da ağzı açık normal tencerede
Buna göre aynı dış basınçta sıvıların kaynama Buna göre yemeğin belirtilen koşullarda pişme
sıcaklıkları arasındaki ilişki aşağıdakilerin süresi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
hangisinde doğru olarak verilmiştir? verilmiştir?
A) X > Y > Z B) Y > X > Z C) Y > Z > X A) I > II > III B) I > III > II C) II > I > III
D) Z > X > Y E) Z > Y > X D) III > I > II E) III > II > I
128 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
–
H – C – C – OH H–C–O–C–H
Buharlaşma Kaynama
–
–
H H H H
I. Her sıcaklıkta Sabit sıcaklıkta
gerçekleşir. gerçekleşir. Etanol Dimetil eter
II. Sıvı yüzeyinde Sıvının her yerinde Buna göre etanol ve dimetil eter sıvılarıyla ilgili
gerçekleşir. gerçekleşir. aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
III. Yavaştır. Hızlıdır.
A) Etanol molekülleri arasında hidrojen bağları vardır.
IV. Az enerji gerektirir. Çok enerji gerektirir.
B) Aynı ortamda etanolün kaynama noktası daha
V. Maddenin cinsine, Maddenin cinsine, yüksektir.
neme ve dış basınca saflığına ve dış basınca
C) Her ikisi de polar moleküldür.
bağlıdır. bağlıdır.
D) Etanol sıvısının moleküller arası çekim kuvveti
Buna göre yapılan bu karşılaştırmada hangi bilgide
dimetil eter sıvısınınkinden küçüktür.
hata yapılmıştır?
E) Oda sıcaklığında dimetil eter sıvısının buhar
A) I B) II C) III D) IV E) V basıncı, etanolün buhar basıncından fazladır.
1-A 2-E 3-B 4-B 5-B 6-E 7-D 8-E 9-E 10-D 129
TEST
7 en e r n e n l l e
1. Kaynama sıcaklığındaki X ve Y sıvılarına ait buhar 3. Birim zamanda birim yüzeyden buharlaşan sıvı
basıncı-sıcaklık ilişkisini veren grafikler aşağıdaki miktarına "buharlaşma hızı" denir. Sıcaklık, yüzey alanı,
gibidir. sıvının cinsi, atmosfer basıncı, sıvının saflık derecesi ve
havanın nem oranı buharlaşma hızını etkiler.
Buhar basıncı (atm) Buhar basıncı (atm)
Buna göre, buharlaşma hızıyla ilgili aşağıdaki
1 X Y
0,9 ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Boş elastik m
balon D) I, II ve III E) I, II ve IV
H2O(b)
t°C
H2O(s)
I. Suyun denge buhar basıncı, Sabit sıcaklıkta kaplarda meydana gelen olaylarla
ilgili,
II. H2O sıvı molekül sayısı,
III. Elastik balonun hacmi, I. Sıvı buhar dengesi kurulmuştur.
IV. Birim hacimdeki buhar molekül sayısı II. Kaplardaki sıvı hacimleri arasındaki ilişki 1 > 2'dir.
niceliklerinden hangilerinde değişim gözlenmez? III. Kaplardaki sıvılar özdeş ısıtıcılarla ısıtılıp kaynatılırsa
(t °C de suyun buhar basıncı atmosfer basıncından 2. kaptaki sıvı daha geç kaynar.
büyüktür.) yargılarından hangileri doğru olabilir?
130 Kimya
er e
n Yap
6. Yapılan bir deneyde sabit sıcaklıkta kapalı bir kapta 9. Kaynama ve buharlaşma ile ilgili tablodaki bilgilerden
suyla dengede olan su buharının yaptığı basınç P1 doğru olanlarının karşısına 3 işareti getirilmiştir.
olarak ölçülüyor. Daha sonra bu deney aynı sıcaklıkta
bu saf suya NaCl katısı eklenerek tekrarlanıyor ve Bilgi Kaynama Buharlaşma
basınç değeri P2 olarak ölçülüyor.
Sıvının sadece
Buna göre, I yüzeyinden 3
gerçekleşir.
I. P1 > P2'dir.
II. Saf suda NaCl katısı çözüldüğünde aynı sıcaklıkta Sıvının buhar
buharlaşma hızı artar. basıncının atmosfer
II 3
III. P1 ve P2 değerleri sıvıların denge buhar basıncına eşit olduğu
basınçlarıdır. anda gerçekleşir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
7. Ağzı açık kaptaki bir sıvının buharlaşma hızını
değiştiren ancak buhar basıncını değiştirmeyen
nicelik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sıvının miktarı
B) Sıcaklık
C) Sıvının yüzey alanı
D) Saflık derecesi 10. Saf X, Y, Z sıvılarının buhar basıncının sıcaklıkla
değişimi grafikteki gibidir.
E) Sıvının cinsi
Buhar basıncı (cmHg)
X Y Z
76
1-C 2-D 3-B 4-B 5-C 6-C 7-C 8-D 9-E 10-E 131
TEST
8 l r e i k ie en e r n e n l e
1. Tabloda t °C de bazı bileşikler için buhar basıncı 3. Saf X, Y ve Z sıvılarının normal basınçta buhar
değerleri verilmiştir. basıncının sıcaklıkla değişimi aşağıda grafikte
verilmiştir.
Buhar basıncı (mmHg)
Buhar basıncı (mmHg)
Saf su 23,88 X Y Z
760
Etandiol 1
Benzen 95,1
P0
3V
4. Aşağıda bir sıvının buharlaşma hızını, buhar basıncını
2V
ve kaynama noktasını etkileyen faktörler verilmiştir.
İdeal piston
Su buharı
V Buharlaşma Buhar Kaynama
Saf su Hızı Basıncı Sıcaklığı
t °C Sıcaklık + + –
132 Kimya
er e
n Yap
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Buna göre 2 C'de bu sıvıların tanecikler arası
D) I ve III E) I, II ve III
çekim kuvvetleri ilişkisi aşağıdakilerin hangisinde
doğru verilmiştir?
H2O(b) H2O(b)
25°C 25°C 25°C Aynı sıcaklıkta V hacimli 1. kapta m gram H2O sıvısı,
2V hacimli 2. kapta ise 2m gram H2O sıvısı buharı ile
Buna göre aynı sıcaklıkta, dengede bulunmaktadır.
I. Viskoziteleri arasındaki ilişki bal > gliserin > su Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
şeklindedir.
A) Her iki kaba aynı sıcaklıkta m gram H2O sıvısı
II. Moleküller arası çekim kuvvetleri en zayıf olan
eklenirse suyun denge buhar basıncı değişmez.
sudur.
B) Sabit sıcaklıkta her iki kapta da piston aşağıya
III. İçine aynı anda atılan özdeş bilyelerin sıvı dibine
doğru itilirse sıvı miktarı artar.
ulaşma süreleri aynıdır.
C) Kaplardaki buhar moleküllerinin ortalama kinetik
ifadelerinden hangileri doğrudur?
enerjileri eşittir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Sıcaklık arttırılırsa buhar molekül sayısı artar.
D) II ve III E) I, II ve III E) Her iki kaptada buhar molekül sayısı aynıdır.
9 l r e l
A) I B) II C) III D) IV E) V
134 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. lazma ile ilgili aşağıda verilen etkinlikte doğru (D) 9. Yüksek sıcaklık ve basınçta büyük bir enerji
- yanlış (Y) şeklinde yapılan işaretlemelerin yoğunluğuna sahiptir.
hangisinde hata yapılmıştır?
Manyetik ve elektriksel alandan etkilenmez.
Elektriksel ve manyetik A) D, Y, D B) D, D, D C) D, D, Y
C)
alandan etkilenmez.
D) Y, Y, D E) Y, D, Y
Tanecikler arası boşluk sıvı
D)
hâle göre fazladır.
Cıva
Cıva
Buna göre tüpe elektrik akımı verildiğinde;
I. Elektrottan yayılan elektronlar argon atomlarını
Buna göre,
iyonlaştırır.
I. Torriçelli, deney sonucunda, deniz seviyesinde cıva II. Argondan serbest kalan elektronlar cıva atomunu
sütunundaki yüksekliği (h) 76 cm olarak ölçmüştür. uyararak mor ötesi ışın yayarak fosfor kaplama
II. Kullanılan düzeneğin adı barometredir. üzerinde görünür hâle gelir.
III. Deniz seviyesinde 1 atm 760 mmHg'dır. III. Tüpün içindeki madde plazma hâlinde bulunur.
yargılarından hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğrudur?
1-C 2-C 3-E 4-D 5-E 6-E 7-E 8-E 9-A 10-E 135
TEST
10 l e i i leri
1. Bir miktar saf X gazının sabit basınçta soğutulmasına 3. Sabit basınçta arı X maddesinin sabit ısı veren bir ısıtıcı
ait sıcaklık-zaman grafiği aşağıda verilmiştir. ile ısıtılmasına ilişkin sıcaklık-zaman grafiği aşağıdaki
gibidir.
Sıcaklık (°C)
Sıcaklık (°C)
80
130
60
32
25 40
1 2 3 4
0 Zaman 0 Zaman (dakika)
7 12 20 30
Buna göre, X maddesiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden Buna göre,
hangisi yanlıştır?
I. Erime noktası 60 °C dir.
A) 80 °C yoğuşma, 32 °C donma sıcaklığıdır. II. Isıtıcı gücü ve X miktarı artırılırsa kaynama noktası
B) 2. ve 4. bölgelerde potansiyel enerji değişmez. 130 °C den yüksek olur.
C) 3. bölgede zamanla buhar basıncı azalır. III. 7. dakikadan itibaren katı miktarı azalır, sıvı miktarı
artar.
D) 1. bölgede kinetik enerji azalır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
E) 1. ve 3. bölgelerde madde homojen görünümlüdür.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
136 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
5. H2O bileşiğine ait hâl değişim süreçleri aşağıda 7. 1 atm basınç altında ısıtılan 10 gram saf bir maddeyle
verilmiştir. ilgili tablodaki bilgiler veriliyor.
5 Erime Kaynama
Erime Kaynama
sıcaklığı sıcaklığı
süresi (dk) süresi (dk)
(°C) (°C)
2 3 40 128 12 20
6 A) B)
Sıcaklık (°C) Sıcaklık (°C)
Buna göre,
128 128
I. 2, 3 ve 5 yönünde düzensizlik artar.
II. 1, 4 ve 6 yönünde ısı açığa çıkar. 50 40
III. 2. de moleküller arası uzaklık artar. 10
0 0
ifadelerinden hangileri doğrudur? 12 20 30 40 Zaman 5 11 15 25 Zaman
40 12
10
0 0
10 20 30 40 Zaman 40 50 60 90 Zaman
6. Sabit basınçta X gazının 227°C sıcaklığından itibaren
soğutulmasına ait sıcaklık-zaman grafiği aşağıdaki
gibidir.
E) Sıcaklık (°C)
Sıcaklık (°C)
128
227
t2 40
t1
0
t0 10 22 30 50 Zaman
I II III IV V
Zaman (dakika)
0 6 15 18 29 32
11 l e i i leri
1. Aşağıda sabit basınç altında ısıtılan saf bir X 3. Normal basınç altında erime noktası –7 °C ve kaynama
maddesine ait potansiyel enerji-sıcaklık değişimi grafiği noktası 59 °C olan saf X maddesinin sıcaklığı aynı
verilmiştir. basınçta –20 °C'den 80 °C'ye getiriliyor.
80 80
Sıcaklık (°C) 59 59
0 t1 t2 t3
Buna göre,
I. t1 - t2 aralığında maddenin kinetik enerjisi artar. 0 0
–7 Zaman –7 Zaman
II. t2 °C'de madde homojen görünümlüdür.
(dk) (dk)
III. t1 °C'de madde hâl değiştirir. –20
D) II ve III E) I, II ve III
80 80
59 69
0 0
–7 Zaman –7 Zaman
(dk) (dk)
–20
Farklı cins 0
atom içerme
İçerir İçermez İçerir Zaman
(dk)
–20
Buna göre X, Y ve Z maddeleriyle ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
138 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
4. Sabit basınçta ısıtılan saf X sıvısının sıcaklık-zaman 6. 1 atm dış basınçta ve 25°C'de saf X, Y ve Z
grafiği aşağıdaki gibidir. maddelerinin fiziksel hâlleri sırasıyla katı, gaz ve sıvı-
gaz olarak belirlenmiştir.
Sıcaklık (°C)
Buna göre bu maddelerin aynı basınçta erime
noktaları arasındaki ilişki aşağıdakilerin hangisinde
185 doğru olarak verilmiştir?
Buna göre,
I. Sıvının kaynama süresi 14 dakikadır. 7. Sabit basınçta ısıtılan saf bir X maddesinin hâl değişimi
II. Sıvının kaynama noktası 185°C dir. ile ilgili tablo aşağıda verilmiştir.
III. A'da kinetik enerji, B de potansiyel enerji artar.
Zaman (dk) 5 10 12 15 20 25 30
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Sıcaklık (°C) 35 40 40 90 100 100 105
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
D) I ve III E) I, II ve III
A) X maddesinin başlangıçtaki fiziksel hâli katıdır.
B) 30. dakikada madde gaz hâlde bulunabilir.
C) 15. dakikada genleşme kat sayısı X için ayırt
edicidir.
D) X maddesi 2 kez hâl değiştirmiştir.
5. Aşağıda sabit basınç altında ısıtılan saf X katısının E) 5. dakikada madde heterojen görünümlüdür.
sıcaklık-zaman grafiği verilmiştir.
Sıcaklık (°C)
12 l r e l l e i i leri
1. 1 atm dış basınç altında ısıtılan saf X ve Y katılarına ait 3. Sabit basınç altında saf bir katının ısıtılması sırasında
sıcaklık-zaman grafiği aşağıda verilmiştir. sıcaklığın zamanla değişimini veren grafik aşağıdaki
gibidir.
Sıcaklık (°C)
X Y
90 Sıcaklık (°C)
80
70
60 160
50
40
30 25
20
I II III IV V
0 Zaman (dk) 0 Zaman (dk)
t1 t2 t3 t4 t5 t6
Bu grafiğe göre aşağıdaki ifadelerden hangisi Buna göre bu maddeyle ilgili aşağıdaki ifadelerden
doğrudur? hangisi yanlıştır?
lazma
A He gazı h lindeki B
He
140 Kimya
er e
n Yap
5. Saf X gazının sabit basınçta soğutulmasına ait sıcaklık- 7. Aşağıdaki birim dönüşümlerinden hangisi yanlış
zaman grafiği verilmiştir. verilmiştir?
65 D) II ve III E) I, II ve III
Y
40
0 Zaman (dk)
2 10
Buna göre aşağıda verilen ifadelerden hangisi 9. Gazları niteleyen özelliklerle ilgili aşağıdaki
yanlıştır? ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) X'in moleküller arası çekim kuvveti Y'ninkinden A) Sabit sıcaklıkta bir gazın basıncı, birim hacimdeki
büyüktür. tanecik sayısıyla doğru orantılıdır.
B) 80 °C sıcaklıkta X ve Y maddelerinden oluşan B) Kapalı kaplardaki gaz basıncı manometreyle
karışım homojendir. ölçülür.
C) Y'nin gaz olduğu sıcaklıkta X sıvı hâlde bulunabilir. C) Gaz hacmi, bulunduğu kabın hacmine eşittir.
D) X'in 65°C deki buhar basıncı, Y'nin 40 °C'deki buhar D) 1 mol azot gazı 6,02 .1023 tane azot atomuna eşittir.
basıncından büyüktür. E) Aynı sıcaklıkta tüm gazların ortalama kinetik
E) Kaynama süreleri eşittir. enerjileri eşittir.
1-A 2-D 3-E 4-E 5-C 6-D 7-A 8-E 9-D 141
TEST
13 Maddenin Hâlleri
1. Aşağıda gündelik hayatta kullanılan bazı malzemeler 3. Bir gaz karışımı olan havadan azot, oksijen ve argon
ve bu malzemelerin içerdiği maddeler tabloda gazları elde edilir. Bu gazların sanayide kullanım
verilmiştir. alanlarıyla ilgili tabloda bilgiler verilmiştir.
4. 2. kap 3. kap
Bağıl Nem
1. kap
Hissedilen Sıcaklık ( C)
2000 m
%20 %40 %60 Saf su
20°C
sıcaklığı ( C)
31 29 31 36
Hava
Deniz
29 27 28 31
Yukarıdaki görselde 20 °C de farklı ortamlarda saf sular
25 25 26 26 ve tuzlu su bulunmaktadır.
I. Hissedilen sıcaklık ve gerçek sıcaklık arasındaki en I. Kaynarken buhar basınçları arasındaki ilişki
fazla fark 31°C'de %60 bağıl nemde bulunur. 1 > 2 3 şeklindedir.
II. %20 bağıl nemde hissedilen sıcaklık gerçek II. Kaynama sıcaklıkları arasındaki ilişki 1 > 3 > 2
sıcaklıktan daima düşüktür. şeklindedir.
III. Bağıl nem %60'dan %40'a düştüğünde hissedilen III. 20 °C'de buhar basınçları arasındaki ilişki 1 2>3
sıcaklık değerinde 25°C'de bir değişim olmaz. şeklindedir.
142 Kimya
Çözüm Merkezi
Full Yap
A) I B) II C) III D) IV E) V
X Y Z
1
Sıcaklık (°C)
t
Buna göre, E D U
143
TEST
13 Maddenin Hâlleri
9. Aşağıda belirtilen şartlardaki sıvıların karşısında buhar 11. Bazı kristal türleri ve bunların özellikleri aşağıdaki
basınçları arasındaki ilişkiler yazılmıştır. tabloda verilmiştir.
Sıvıların buhar
basınçları Tanecikler
Sıvılar arasındaki ilişki Tanecik arası Genel
Kristal
türü etkileşim özellikler
I.
kuvvetleri
2>1 London
Saf su Etil alkol kuvvetleri, Yumuşak,
20°C 20°C dipol-dipol erime noktası
X Moleküller
İstanbul İstanbul kuvvetleri düşük, iletken
1 2 hidrojen, değil
bağı
II.
Artı ve eksi
Sert, kırılgan,
1=2 iyonlar
yüksek erime
Saf su Saf su Y İyonlar arasındaki
20°C 20°C noktası,
elektrostatik
iletken değil
İstanbul Erzurum çekim
1 2 Çoğunluğu
III. Kovalent sert, yüksek
Z Atomlar
bağ erime noktası,
1>2 iletken değil
Saf su Saf su
10°C 20°C
Buna göre X, Y ve Z ile gösterilen kristal katı türüne
İstanbul İstanbul ait verilen aşağıdaki örneklerden hangisi doğrudur?
1 2
Buna göre hangilerinde sıvı buhar basınçları X Y Z
arasındaki ilişki doğru verilmiştir? A) 2 KCl C(elmas)
B) Na S8 SiO2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
C) SiC C6H12O6 NaCl
D) II ve III E) I, II ve III
D) 2 P4 C(elmas)
10. Aşağıdaki ideal pistonlu kapta normal koşullarda E) H2O KCI C(grafit)
1 mol ideal H2 gazı bulunmaktadır.
1 mol 1 atm
He
H2
gazı
0 °C
144 1-E 2-C 3-E 4-E 5-C 6-E 7-A 8-C 9-C 10-E 11-A 12-B Kimya
NİTE
E İ
Su ve Hayat
e re Kimyası
D ğa e Kimya
edu
TEST
1 Su ve Hayat
Bu şemadan hareketle,
3. Suyla ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi
I. Güneş enerjisiyle denizlerden su buharlaşır.
yanlıştır?
II. Atmosferdeki su yağış olarak yeryüzüne döner.
A) Doğada bulunan tüm sular saftır. III. Yeryüzündeki suyun bir kısmı toprağa sızarak yer
B) Tüm sindirim ve emilim işlemleri için gereklidir. altı sularına karışır.
C) Bazı canlıların yaşam alanlarını oluşturur. ifadelerinden hangileri söylenebilir?
D) Vücut ısısını düzenlemeye yardımcı olur. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Vücuttaki metabolik reaksiyonlarda kullanılır. D) II ve III E) I, II ve III
146 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
1-B 2-C 3-A 4-E 5-E 6-E 7-C 8-D 9-B 10-D 11-C 147
TEST
2 Su ve Hayat
1. Yetişkin bir insanın vücudunda %55-75 oranında, yeni 3. Suyun sertlik özelliğiyle ilgili,
doğan bebeklerin vücudunda ise %75-80 oranında su
I. Bikarbonat (HCO3 ) iyonlarının oluşturduğu sertlik,
bulunur. Bu suyun büyük bir kısmı vücudun
geçici sertlik olup kaynatma ile giderilebilir.
hücrelerinde yer alır ve yaşamsal faaliyetleri sürdürmek
için kullanılır. II. MgCl2 ve CaSO4 maddeleri sulardaki kalıcı sertliğe
neden olur.
Suyun vücuttaki önemi ve görevleriyle ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? III. Kalıcı sertlik Na2CO3(soda) kullanılarak giderilebilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Günlük harcanan kaloriyi arttırarak, kilo almayı
sağlar. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
B) Toksik maddelerin vücuttan atılmasını sağlar. D) II ve III E) I, II ve III
C) Vücut ısısının dengede tutulmasını sağlar.
D) Kanın vücuttaki akışını sağlar.
E) Beyin, omurilik ve diğer organların dış etkilerden
korunmasını sağlar.
148 Kimya
er e
n Yap
6. I. Yer altı suları hem topraktan dolayı hem de asit 9. Su tasarruf modellerinin geliştirilmesi ve
yağmurlarından dolayı içeriği acı, tatlı ve tuzlu yaygınlaştırılması dünyamızda sınırlı olan su
olarak değişmektedir. kaynaklarının tasarrufu ve su kaynaklarından minimum
II. İçme sularında bulunan bikarbonat (HCO ) iyonu
– harcama ile maksimum faydalanmayı sağlamaktadır.
3
sularda geçici sertliğe sebep olur. Buna göre;
III. Sanayileşme, nüfus artışı, kimyasal gübreler, zirai I. sensörlü musluklar,
ilaçlar su kirliliğine neden olur.
II. düşük akışlı duş başlıkları,
IV. Küresel ısınma kuraklığıa yol açar.
III. yağmur sularını toplama sistemleri
V. Sert sular, elektrikli aletlerde enerji tüketimini azaltır.
verilenlerden hangileri bu amaçla kullanılır?
Yukarıda su ile ilgili verilen ifadelerden hangisi
yanlıştır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
A) I B) II C) III D) IV E) V
1-A 2-D 3-E 4-C 5-D 6-E 7-C 8-E 9-E 10-C 11-E 149
TEST
3 e re i
1. Hava kirliliği, canlıların sağlığını olumsuz etkileyen gaz 4. Ozon, Ekvator kuşağı üzerinde bulunan stratosfer
ve katı partiküllerin hava içinde normalden fazla tabakasında güneş ışınları yardımıyla O2 (oksijen)
yoğunluğa ulaşmasıdır. Hava kirliliğini oluşturan gazlar gazından oluşur. O3 (ozon) gazının Güneş'ten gelen
doğrudan atmosfere karışan birincil kirleticiler ve zararlı ışınları tutma özelliği bulunur. Günlük
atmosferdeki bazı mekanizmalar sonucu oluşan ikincil hayatımızda sıkça duyduğumuz "ozon tabakasının
kirleticiler olarak iki gruba ayrılır. delinmesi" ifadesi bu tabakadaki O3 (ozon) miktarının
azalmasıyla alakalıdır.
Aşağıdakilerden hangisi birincil kirleticiler sınıfında
yer almaz? Aşağıdakilerden hangisi O3 (ozon) tabakasının
azalmasına sebep olan cihaz ya da maddelerden
A) H2O B) CO2 C) NO D) HNO3 E) NO2 biri değildir?
A) Kentleşmenin artması
B) Alternatif temiz enerji kaynaklarının kullanımı
5. Aşağıdakilerden hangisi hava kirliliğini azaltmak
için alınacak önlemlerden biri değildir?
C) Orman yangınlarının artması
D) Deodorantlarda kullanılan itici gazlar A) Yüksek binalar şehrin bir yerinde toplanmış ve
rüzgarı kesecek şekilde yapılmamalı
E) Fosil yakıt kullanımı
B) Kömürlerde kükürt giderme işlemi yapılmalı
C) Fabrika bacalarına kirletici gazları ve tozları tutan
filtreler takılmalı
D) Fosil yakıtlar yerine rüzgar, güneş gibi temiz enerji
kaynakları kullanılmalı
E) Toplu taşıma araçlarını kullanmak yerine özel
araçların kullanılması yaygınlaştırılmalı
150 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
8.
SO3 NO2 CO2 CH4
I II III IV
Numaralandırılarak verilen bu gazlar; 11. Aşağıda çevreye zarar veren kimyasallar ile bu
kimyasallara ait örneklemeler eşleştirilmiştir.
a. sera etkisine neden olan gazlar,
b. asit yağmurlarına neden olan gazlar Makina yağları, cürüf,
I. Endüstriyel atık
olarak sınıflandırılmak isteniyor. hurda
1-D 2-B 3-D 4-C 5-E 6-D 7-A 8-D 9-B 10-D 11-E 151
TEST
4 e e re i
1. Aşağıda yeryüzünde güneş ışınlarının oluşturduğu sera 3. Çevremizin temiz ve yaşanabilir olması için birey,
gazlarının küresel ısınmaya etkisini gösteren görsel toplum ve devletlere düşen görevler bulunur.
verilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi çevre kirliliğini önlemek
için alınabilecek önlemlerden değildir?
Bu görsele göre,
I. Atmosferden yeryüzüne ulaşan güneş ışınlarının bir
kısmı geri yansır.
II. Sera gazları olan CO2, CH4, O3ve NOX gibi gazlar
tarafından yeryüzünde sıcaklık artar.
4. Çevre kirliliği ile ilgili olarak verilen aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
III. Fosil yakıtların aşırı tüketilmesi ve ormanların yok
edilmesi gibi insan faaliyetleri sera gazlarının A) Petrol rafinerilerinden, deterjan, otomobil ve
artmasına ve bu da küresel iklim değişikliğine çimento fabrikalarından gelen atıklar su ve hava
neden olur. kirliliğine sebep olur.
ifadelerinden hangileri doğrudur? B) Piller; kurşun, civa, çinko, mangan oksit içeren ve
çevreyi kirleten kimyasal bir maddedir.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
C) Organik sıvılar sulardaki oksijenle tepkimeye
D) II ve III E) I, II ve III girerek oksijeni tüketir ve güneş ışınlarının geçişini
ve gaz alışverişini azaltır.
D) Biyoyakıt kullanımı çevre kirliliğini arttırır.
E) Deterjanlarda bulunan alkil benzen sülfonat azot
bakterisi gelişimini engelleyerek bitkinin azotu
kullanmasını engeller.
152 Kimya
er e
n Yap
6. %44 %44
8. Atmosferdeki bazı gazlar gün boyunca Güneş'ten
Kadmiyum aldığı ısının bir kısmını tutar ve bu enerji ile atmosferi ve
%10 Dünya'yı ısıtır. Yani Dünya atmosferi tıpkı bir sera gibi
davranır. Bu olay Dünya'da yaşamın var olması için
doğal bir süreçtir. Ancak atmosferdeki sera gazlarının
artması, Dünya'nın fazla ısınmasını sağlayarak iklim
%2 değişikliklerine neden olur.
Bu parçada bahsedilen gazlara aşağıdakilerden
Bir su numunesinde bulunan kadmiyum, kurşun, cıva hangisi örnek verilemez?
ve çinko değerleri yukarıda verilmiştir.
A) Oksijen B) Karbon dioksit
Buna göre bu ağır metallerle ilgili,
C) Metan D) Su buharı
I. Atık pillerden, tarımsal ilaçlardan ve endüstriyel E) Azot dioksit
atıklardan toprak ve suya karışırlar.
II. Canlılara toksik olarak etki ederler.
III. Hem suları hem de toprağı kirletirler.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
9. I
II V
Atık pil, DDT gibi zirai CO2 gazı sera etkisine
ilaçlar toprak kirliliğine sebep olan etkili bir
sebep olur. gazdır.
1-E 2-A 3-C 4-D 5-E 6-E 7-E 8-A 9-D 153
TEST
5 e i
A) I B) II C) III D) IV E) V
154 Kimya
Çözüm Merkezi
Full Yap
7. Aşağıdakilerden hangisi çevre kirliliğini azaltmak 10. Atmosferden geçerek yeryüzüne ulaşan güneş
için alınacak önlemlerden değildir? ışınlarının bir kısmı atmosfer tarafından geri yansıtılır.
Yeryüzüne gelen güneş ışınları yeryüzünü ısıtır ve ısı
A) Araç motor yağları, sanayi atıkları geri olarak yayılır. Güneş ışınlarının oluşturduğu ısı
dönüştürülmeli ya da arıtılmalıdır. enerjisinin tutulması sera etkisi olarak adlandırılır.
B) Enerji ihtiyacı nedeniyle fosil yakıtların tüketimi
artırılmalıdır. CO2 O3 CH4
C) Kimyasal gübre ve zirai ilaç kullanımı azaltılmalıdır.
N2O O2
D) Ulaşımda toplu taşıma araçlarının kullanılması
özendirilmelidir.
Buna göre tabloda formülleri verilen gazlardan
E) Araçlardaki egzoz gazlarını daha az zararlı gazlara hangisi sera etkisi oluşturan gaz değildir?
dönüştürerek katalitik konvertörler ile partikül filtresi
takılmalıdır. A) Karbondioksit B) Ozon
C) Metan D) Diazot monoksit
E) Oksijen
155
TEST
5 e i
13. Aşağıda içlerinde Ca2+ iyonlarının derişim değerleri 16. Suyu tasarruflu kullanmak isteyen birey,
verilen su numuneleri verilmiştir.
I. Evindeki bozuk muslukları tamir ettirmelidir.
II. Diş fırçalarken suyu açık bırakmamalıdır.
III. Aracını yıkarken suyu sürekli akıtmamalıdır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
14. Kömür ve petrol gibi fosil yakıtlarla ilgili, D) I ve III E) I, II ve III
I. Oluşturdukları kükürt oksitler atmosferdeki su
buharıyla birleşerek asit yağmurlarına dönüşebilir.
II. Aşırı tüketilmesi çevre ve canlılar üzerinde zararlı
etkiler oluşturur.
III. Kullanımı ucuz ve süreklidir.
18.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
e- Tem
y üm el b
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II bü r. ög e
esi sin
l e rin ağla dir.
D) I ve III E) I, II ve III tki ini s
Bi s
III
II
gesinin korunmasına
İçerisinde Na+ ve K+
iyonu bulunduğunda
I IV
sertleşir.
SU
15. Aşağıdakilerden hangisi su ve toprak kirliliğine Su ile ilgili kavram haritasında verilen bilgilerden
neden olan ağır metallerden biri değildir? hangileri hatalıdır?
156 1-C 2-C 3-E 4-E 5-B 6-B 7-B 8-D 9-A 10-E 11-C 12-E 13-B 14-C 15-A 16-E 17-E 18-A Kimya
NİTE
İ N N TE E N N E
İ E
Kütlenin Korunumu Kanunu
Sabit Oranlar Kanunu
Katlı Oranlar Kan n
Temel Kanunlar
M l Ka ramı
M l Ka ramı e Gazlarda M lar Ha im
Kimyasal Tepkime Denklemleri
Kimyasal Tepkime Türleri
Miktar İ eren Pr lemler
Artan Madde Pr lemleri
Yüzde Verim Pr lemleri
Karı ım Pr lemleri
Sa sızlık, Bir irini İzleyen Te kimeler
Kimyasal Te kimelerde Hesa lamalar edu
TEST
1. Kimyasal bir tepkimede aşağıdakilerden hangisi 5. Aşağıda tepkimeye giren ve tepkimeden çıkan
değişkenlik gösterebilir? maddelere ait harcanan ve oluşan maddelerin kütleleri
altlarına yazılmıştır.
A) Atom sayısı
Na2CO3 + 2HCl 2NaCl + CO2 + H2O
B) Ağzı kapalı kaplarda toplam kütle
10,6 g 7,2 g Xg 4,4 g 1,8 g
C) Molekül sayısı
Buna göre tepkimede oluşan NaCl kaç gramdır?
D) Proton sayısı
E) Toplam elektriksel yük A) 5,8 B) 11,2 C) 11,4 D) 11,6 E) 17,8
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
3. I. Sütün ekşimesi
II. Demirin paslanması
III. Yemeğin pişmesi
Ağzı kapalı kaplarda gerçekleşen yukarıdaki 7. Aşağıda ağzı açık kaplarda gerçekleşen tepkime
olayların hangilerinde toplam kütle korunur? denklemleri verilmiştir.
158 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
8. Aşağıda ağzı açık kapta bir miktar saf CaCO3 katısı 11. X2(g) + Y2(g) 2XY(g)
bulunmaktadır.
tepkimesine ait kütle-zaman grafiği aşağıda verilmiştir.
Kütle (g)
16 XY
Saf CaCO3(k)
Katı kütlesi (g) CaCO3(k) kütlesi (g) Gaz kütlesi (g) Buna göre grafikteki m değeri aşağıdakilerden
hangisinde doğru verilmiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
12. Teraziyi kullanarak yaptığı bir deneyde A. Lavoisier,
D) I ve III E) I, II ve III
içinde hava olan ağzı kapalı erlenmayerin içerisine bir
miktar kalay parçaları koymuş ve toplam kütleyi a gram
olarak ölçmüştür. (1. durum)
Bu kabı ısıttığında gri beyaz renkli kalay (IV) oksit
bileşiğini elde eden Lavoisier son durumda da toplam
9. • 18 gram H2O bileşiğinin 16 gramı oksijendir. kütleyi a gram olarak ölçmüştür. (2. durum)
• 64 gram SO2 bileşiğinin 32 gramı oksijendir. 1. durum 2. durum
Buna göre H2O bileşiğindeki hidrojen kütlesiyle
Hava
SO2 bileşiğindeki kükürt kütlesi artansız olarak
Erlenmayer
tepkimeye girdiğinde kaç gram H2S bileşiği elde
edilir?
A) 2 B) 32 C) 34 D) 46 E) 68
Kalay (Sn) Gri-beyaz renkli
Kalay (IV) oksit
1-C 2-D 3-E 4-A 5-D 6-E 7-D 8-C 9-C 10-B 11-C 12-E 159
TEST
1. Aşağıdaki maddelerden hangisi sabit oranlar 4. Bir bileşiği oluşturan elementlerin kütleleri arasında en
yasasına uymaz? küçük tam sayılarla gösterilen ve değişmeyen sabit bir
oran bulunur. Bu orana "sabit oranlar kanunu" denir.
A) Kireç taşı B) Buz C) Sakkaroz
Aşağıdakilerden hangisinde bileşiğe ait verilen
D) Doğal gaz E) Saf su sabit oran yanlıştır? (N 14 g/mol, O 16 g/mol,
S 32 g/mol, C 12 g/mol, Fe 56 g/mol,
Na 23 g/mol)
0 MBileşik (gram)
25 50
A) 3 B) 7 C) 1 D) 7 E) 9
8 14 8 16 16
3. CaO bileşiğinde elementlerin kütlece birleşme oranı
Ca 5
= 'dir.
O 2
Eşit kütlelerde kalsiyum ve oksijen kullanılarak en
fazla 1 gram CaO bileşiği elde edildiğine göre,
artan madde ve kütlesi aşağıdakilerden hangisinde
doğru verilmiştir?
Artan madde Kütle (g) . CS2 bileşiğinde elementlerin kütlece birleşme oranı
mc 3
A) Ca 40 = 'dır.
ms 16
B) Ca 60 9 gram karbon (C) ve 2 gram kükürt (S)
C) O 60 elementinin tepkimesi sonucu en fazla kaç gram
CS2 bileşiği oluşur?
D) O 50
E) O 40 A) 30 B) 32 C) 38 D) 40 E) 41
160 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. SO3 bileşiğinde elementlerin kütlece birleşme oranı 10. 10 gram X ile 15 gram Y'den en fazla 20 gram XY2
mS 2 bileşiği elde ediliyor.
= 'tür.
mO 3 Buna göre,
Buna göre,
I. XY2 bileşiğinin kütlece %50'i X'tir.
I. 80 gram SO3 bileşiği elde etmek için 32 gram S
II. 5 gram Y elementinden artar.
elementi harcanır.
III. Bileşikte sayıca birleşme oranı X 1 'dir.
II. Bileşikte kütlece %60 oksijen elementi vardır. Y 2
S 1 yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
III. Bileşikte sayıca birleşme oranı 'tür.
O 3
ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız I C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
8. X ve Y elementlerinden oluşan bir bileşik ile ilgili 11. Eşit kütlelerde X ve Y elementleri tepkimeye girerek en
aşağıdaki bilgiler veriliyor. fazla 40 gram bileşik oluşurken 16 gram X elementi
artıyor.
– Kütlece %40 X elementi içerir.
Buna göre, oluşan bileşikteki X ve Y elementleri
– Sayıca %75 Y elementi içerir.
mX
Bileşiğin 1 molünün kütlesi gram olduğuna göre arasındaki kütlece birleşme oranı m kaçtır?
Y
X ve Y elementlerinin atom kütleleri aşağıdakilerin
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
hangisinde doğru olarak verilmiştir? 7 7 7 7 7
X Y
A) 32 16
B) 32 48
C) 36 24
D) 24 16
E) 16 24 mX
12. X2Y3 bileşiğinde kütlece birleşme oranı = 4 'dur.
mY 9
Buna göre 32 g XY2 bileşiği oluşturmak üzere eşit
kütlelerde X ve Y maddelerinden alınıyor.
Buna göre,
I. 8 gram X elementi kullanılır.
II. Başlangıçta toplam 48 gram madde vardır.
9. XY3 bileşiğinin kütlece yüzde 40'ı X elementidir.
III. 16 gram Y maddesinden artar.
a gram X elementiyle a gram Y elementinin tam
yargılarından hangileri doğrudur?
verimle tepkimeye girmesinden en fazla kaç gram
XY bileşiği oluşur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) 0,5 a B) a C) 1,5a D) 2a E) 2,5a D) II ve III E) I, II ve III
1-D 2-C 3-C 4-D 5-D 6-C 7-E 8-A 9-C 10-C 11-C 12-B 161
TEST
1. NO2 bileşiğinde elementlerin kütlece birleşme oranı 4. Aşağıda S ve O2 elementlerinden oluşan SO3
mN bileşiğinde elementlerin kütlece birleşme oranları
= 7 'dır. verilmiştir.
mO 16
Buna göre, S kütlesi (gram)
Buna göre, tepkime sonucu oluşan CaS bileşiğinin ifadelerinden hangileri doğrudur?
m kütlesi aşağıdakilerden hangisinde doğru (H 1 g/mol, O 16 g/mol)
verilmiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) 48 B) 60 C) 108 D) 120 E) 135 D) II ve III E) I, II ve III
162 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
. XY3 bileşiğinde elementlerin kütlece birleşme oranı 9. Eşit kütlelerde alınan Al ve S elementlerinden
mX 2 2Al(k) + 3S(k) Al2S3(k)
= 'dir. Eşit kütlelerde X ve Y elementleri
mY 7 tepkimesine göre 30 gram Al2S3 bileşiği oluşurken 8,4
alınarak en fazla 18 gram XY3 bileşiği elde ediliyor. gram Al katısı artıyor.
Tepkime sonunda artan madde olmaması için hangi Buna göre, tepkimeye giren Al ve S elementlerinin
elementten en az kaç gram daha kullanılmalıdır? kütlesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
A) X; 10 g B) Y; 35 g C) Y; 10 g
Al kütlesi (gram) S kütlesi(gram)
D) X; 35 g E) Y; 14 g
A) 15 15
B) 38,4 38,4
C) 19,2 19,2
D) 10,8 19,2
E) 19,2 10,8
A) 15 B) 20 C) 35 D) 42 E) 47
Oluşan bileşiğin
kütlesi (gram)
8. C3H8 bileşiğinde elementlerin kütlece birleşme oranı
mC 9
= 'dir. 80
mH 2
Buna göre,
a b
I. C2H4 bileşiğinde elementlerin kütlece birleşme Y'nin kütlesi
0 24 56 (gram)
mC
6'dır.
mH
Buna göre,
II. 27 g karbon kullanıldığında en fazla 33 g C3H8
bileşiği elde edilir. I. a bölgesinde 56 g X harcanmıştır.
III. CH4 bileşiğinde 3 g C ile en fazla 8 g H elementi II. b aralığında X elementi yoktur.
birleşir. III. X'in atom kütlesi Y'nin atom kütlesinden büyüktür.
ifadelerinden hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur?
1-C 2-A 3-C 4-D 5-A 6-B 7-C 8-C 9-D 10-E 163
TEST
4 l r nl r n n
1. Aşağıda bazı bileşik çiftleri verilmiştir. 4. Aşağıdaki grafikte X ve O elementlerinden oluşan iki
farklı bileşikteki X kütlesine karşı bileşik kütlesi
I. C2H6O – C3H8O
verilmiştir.
II. CH4 – C2H6
X(g)
III. C2H4 – C3H8 1. bileşik
Buna göre bu bileşik çiftlerinden hangileri arasında 2. bileşik
katlı oran bulunur? 7
164 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. X ve Y elementleri arasında oluşan iki farklı bileşiğe ait 9. X ve Y elementlerinden oluşan iki farklı bileşikteki
element kütleleri ilişkisi grafikteki gibidir. elementlerin arasındaki kütlece birleşme oranı
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Y (gram)
I. bileşik
II. bileşik X kütlesi Y kütlesi
Formül
16 (gram) (gram)
1. bileşik 9 1 X3Y4
9,6
2. bileşik 12 1 XaYb
X (gram)
0 6,4 16 Buna göre II. bileşiğin formülü aşağıdakilerden
hangisidir?
Buna göre,
I. 1. bileşiğin formülü XY2 ise 2. bileşiğin formülü A) XY B) X2Y C) XY3 D) X2Y5 E) XY4
X4Y3 tür.
II. Aynı miktar X ile birleşen Y kütleleri arasındaki oran
I. bileşik 3
; 'dir.
II. bileşik 2
III. II. bileşikte kütlece %50 Y elementi vardır.
10. I. CH4
ifadelerinden hangileri doğrudur?
II. C3H4
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III III. C2H6
D) II ve III E) I, II ve III Yukarıdaki bileşiklerden hangileri ile C H12 bileşiği
1 2
arasındaki katlı oran veya 'dir?
2 1
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III
Y (gram)
III. bileşik
60
11. X ve Y elementleri arasında oluşan iki farklı bileşiğin
içerdiği kütlece X ve Y yüzdeleri aşağıdaki tabloda
II. bileşik
verilmiştir.
36
I. bileşik %X %Y
12
I. bileşik 90 10
Buna göre I. bileşiğin formülü XY olduğuna göre II. Buna göre, ikinci bileşiğin formülü XY4 ise, birinci
ve III. bileşiğin formülleri sırasıyla aşağıdakilerden bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisinde doğru
hangisinde doğru olarak verilmiştir? olarak verilmiştir?
1-D 2-B 3-D 4-B 5-C 6-C 7-D 8-B 9-A 10-A 11-B 165
TEST
5 l r nl r n n
1. X ve Y elementlerinden oluşan farklı iki bileşikteki 3. X ve Y elementlerinden oluşan 3 farklı bileşik ile ilgili
madde miktarları tablodaki gibidir. tabloda bilgiler verilmiştir.
Artan
X (g) Y (g) X kütlesi Y kütlesi Formül
madde
A) N2O B) NO C) N2O3
2. X ve Y elementlerinden oluşan iki farklı bileşikte
D) N2O5 E) N2O4
elementlerin kütleleri arasındaki ilişki grafikte verilmiştir.
X (gram)
I
3,6
5. A kütlesi (g) A kütlesi (g)
2,4 II 1. bileşik
12
2. bileşik
0 Y (gram) 10
2,4 4,8
0 0
Buna göre bu bileşik çifti aşağıdakilerden hangisi 12 B 25 B
olabilir? kütlesi (g) kütlesi (g)
166 Kimya
er e
n Yap
. Aşağıdaki grafiklerde Fe2X3 ve FeY bileşiklerindeki 8. X ile Y elementlerinden oluşan iki ayrı bileşikten
elementlerin kütlelerinin değişimi verilmiştir. birincisinde 12 g X ve 16 g Y; diğerinde ise 12 g X ve
32 g Y birleşmiştir.
Fe kütlesi (g) Fe kütlesi (g)
Buna göre aynı miktarda X ile birleşen 1. bileşikteki
Fe2X3
7 Y'nin ikinci bileşikteki Y'ye kütle oranı kaçtır?
FeY
1
3,5 A) B) 1 C) 2 D) 4 E) 6
2
0 0
2 Y 3 X
kütlesi (g) kütlesi (g)
X (gram) Y (gram)
1. bileşik 3,5 4
2. bileşik 1,75 4
1. bileşik
6
0 Y (gram)
6 10
10.
X ve Y elementlerinden oluşan iki farklı bileşikte Bileşik Formülleri
elementlerin kütleleri arasındaki ilişki grafikte verilmiştir.
X bileşiği Y bileşiği
Buna göre,
I. ED E2D3
I. 1. bileşiğin formülü X2Y5 ise 2. bileşiğin formülü
X3Y4 tür. II. E2D ED3
II. Eşit kütlelerde X ile birleşen Y'lerin arasındaki katlı
III. E2D4 ED3
1. bileşik 10
oran ; 'tür.
2. bileşik 3 Tablodaki bileşik çiftlerinden hangilerinde aynı
III. 2. bileşiğin molekül ağırlığı 18 g/mol'dür. miktar E ile birleşen X bileşiğindeki D kütlesinin Y
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? 2
bileşiğindeki D kütlesine oranı 'tür?
3
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
D) I ve III E) II ve III D) II ve III E) I, II ve III
1-A 2-B 3-D 4-E 5-C 6-A 7-B 8-A 9-B 10-C 167
TEST
6 Temel Kanunlar
1. Eşit kütlelerde alınan Mg katısı ve azot gazının (N2) 3. Aşağıda XmOn bileşiği için harcanan X'in kütlesine karşı
tepkimeye girmesi sonucu 10 gram Mg3N2 bileşiği oluşan bileşiğin kütlesinin değişimi grafiği verilmiştir.
oluşurken 2,8 gram azot gazı harcanmıştır.
X kütlesi (gram)
Buna göre, bu olaya ilişkin çizilen kütle-zaman 18
grafiği aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
9
A) B)
Kütle (g) Kütle (g) 0 Bileşik kütlesi (gram)
Mg3N2 Mg3N2 33 66
10 10
Buna göre oluşan bileşiğin formülü aşağıdakilerden
7,2 7,2
hangisi olabilir?
N2 (H 1 g/mol, C 12 g/mol, O 16 g/mol,
4,4
Mg ve N2 Mg Na 23 g/mol, S 32 g/mol)
0 0
Zaman Zaman
(s) (s) A) CO2 B) H2O C) SO2 D) NO2 E) Na2O
C) D)
Kütle (g) Kütle (g)
Mg3N2 Mg3N2
10 10
N2
7,2 7,2
N2 4,4
2,8
Mg 0 Mg
0
Zaman Zaman
(s) (s)
E)
4. Karbon ve oksijen elementlerinin tepkimeye girerek
Kütle (g) oluşturdukları bileşiklerin kütleleri tabloda verilmiştir.
10
Tepkimeye Tepkimeye
Mg Oluşan
7,2 Deney giren giren
bileşik
numarası oksijen karbon
N2 kütlesi (g)
2,8 kütlesi (g) kütlesi (g)
Mg3N2
0
Zaman 1 1,2 3,2 4,4
(s)
2 1,2 1,6 2,8
3 4 1,5 5,5
Buna göre,
2. A ve B elementleri arasında oluşan iki farklı bileşik
hakkındaki bilgiler tabloda verilmiştir. I. 1 ve 3. deneylerde sabit oranlar kanunu
ispatlanmıştır.
A B Bileşik formülü II. 2. ve 3. deneylerde katlı oranlar kanunu
ispatlanmıştır.
1. bileşik 1,6 2,4 AB3
III. Bütün deneylerde kütlenin korunumu kanunu
2. bileşik 2,4 m A3B2
ispatlanmıştır.
Buna göre "m" ile gösterilen yere aşağıdakilerden yargılarından hangileri doğrudur?
hangisi getirilmelidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) 0,8 B) 3,2 C) 4,8 D) 6,4 E) 7,2 D) I ve III E) I, II ve III
168 Kimya
er e
n Yap
7 l r
1. gram SO3 gazı kaç mol moleküldür? 5. I. 2,4 .1023 tane CH4 molekülü
(O 16 g/mol, S 32 g/mol) II. 32 gram SO2 gazı
A) 0,2 B) 0,3 C) 0,4 D) 0,5 E) 0,6 III. 160 akb SO3 molekülü
Yukarıdaki maddelerin mol sayıları arasındaki ilişki
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
(NA = 6 .1023, SO2 64 g/mol, SO3 80 g/mol)
2. I. 1 tane Mg atomu
II. 1 atom-gram Mg
III. 48 akb Mg atomu
Numaralanmış bu magnezyum örneklerinin kütleleri . Klor (Cl) atomunun doğadaki izotoplarının bulunma
arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru yüzdelerinin kütle numarasına göre değişimi grafikteki
verilmiştir? (Mg 24 g/mol) gibidir.
25
Kütle numarası
0 35 37
3. X4Y8 gazının normal koşullardaki özkütlesi 2,5 g/L'dir. Buna göre, klor (Cl) atomunun ortalama atom
1 tane X atomunun gerçek kütlesi 2 .10–23 gram kütlesi aşağıdakilerden hangisinde doğru
olduğuna göre, 1 mol Y atomunun kütlesi kaç verilmiştir?
gramdır? (Avogadro sayısı 6.1023)
A) 35,4 B) 35,5 C) 36,0 D) 36,5 E) 36,8
A) 1 B) 4 C) 12 D) 24 E) 56
III. 0,5 formül-gram NaCl II. 1 mol karbon atomu 12 x 6,02 .1023 akb'dir.
Yukarıda verilen maddelerin mol sayılarının III. 1 tane karbon atomunun kütlesi 12 akb'dir.
karşılaştırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru ifadelerinden hangileri doğrudur?
verilmiştir? (Avogadro sayısı 6,02 . 1023)
A) I > II > III B) II > I > III C) I > III > II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) III > II > I E) III > I > II D) I ve III E) I, II ve III
170 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
8. 1 mol CH4 molekülünün kütlesi 1 gram olduğuna 11. Oksijen (O) atomunun kütlesi 1 ve Avogadro sayısı
göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? . 1023 olduğuna göre .1 23 değeri için,
(Avogadro sayısı N, H 1 g/mol, C 12 g/mol) 32
I. 1 gram O2 deki molekül sayısıdır.
A) 1 gram CH4 molekülü N/16 tane atom içerir.
II. 1 tane oksijen atomunun gerçek kütlesidir.
B) N tane CH4 molekülünün kütlesi 16 akb'dir.
III. 1 gram O2 molekülündeki atom sayısıdır.
C) 1 tane CH4 molekülü 1 moldür.
N yargılarından hangileri doğrudur?
D) 64 gram CH4 molekülü 4 mol atom içerir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) 1 tane CH4 molekülünün kütlesi 16 gramdır.
D) I ve II E) I ve III
10.
Sayısal Değer Açıklama
III. 6,02 .1023/14 Bir gram N2 deki atom sayısı III. 1 molekül hidrojen
IV. 1 mol hidrojen gazı
, 2 .1023 tane azot (N) atomunun kütlesi 1 g V. 1 gram hidrojen
olduğuna göre tablodaki sayısal değerlere ait Hidrojen ile ilgili verilenlerden hangisinin kütlesi
açıklamalardan hangileri doğrudur? diğerlerine göre en küçüktür?
(H 1 g/mol)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III A) I B) II C) III D) IV E) V
1-D 2-A 3-A 4-C 5-B 6-B 7-E 8-C 9-E 10-E 11-A 12-C 13-A 171
TEST
8 l r
1. CnH2n 2O bileşiğinin ,5 molünde 2 mol karbon 4. 3NA tane atom içeren X2O bileşiği m gramdır.
atomu olduğuna göre, bu bileşikle ilgili aşağıdaki
Buna göre,
ifadelerden hangisi doğrudur?
(NA : Avogadro sayısı, H 1 g/mol, C 12 g/mol, I. 1 tane X atomu m 16 gramdır.
2NA
O 16 g/mol)
II. m gram X2O bileşiği 1 moldür.
A) 1 molünde 11 tane atom vardır. III. m gram bileşikte 1 mol X atomu bulunur.
2
B) 1 molü NA tane oksijen atomu içerir.
yargılarından hangileri doğrudur?
C) 1 molekülü 74 gramdır. (O 16 g/mol, NA Avogadro sayısı)
D) 1 molü 74 akb'dir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) 0,5 molünde 10 tane hidrojen atomu vardır.
D) II ve III E) I, II ve III
172 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. Eşit kütleli CH4 ve CS2 gazlarıyla ilgili; 10. Toplam 2,4 gram hidrojen atomu içeren CH4 ve C2H6
gazlarından oluşan karışımın kütlesi 10,8 gramdır.
I. molekül sayısı,
II. atom sayısı, Buna göre karışımda kaç gram C2H molekülü
vardır? (H 1 g/mol, C 12 g/mol)
III. karbon kütlesi
niceliklerinden hangileri arasındaki ilişki A) 0,2 B) 0,3 C) 4,8 D) 6 E) 10,8
CH4 CS2 şeklindedir?
(H 1 g/mol, C 12 g/mol, S 32 g/mol)
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
44 g 22 g
CO2 N2O
A kabı B kabı
9. X elementinin doğadaki iki izotopuyla ilgili aşağıda
bilgiler verilmiştir. ekildeki kaplarda bulunan gazların molekül
sayılarını eşitlemek için;
Doğadaki bolluk I. A kabından 22 gram CO2 gazı çekmek,
Kütle No
yüzdesi
II. B kabına 22 gram C3H8 gazı eklemek,
1. izotop A 40 % III. A kabından 0,25 mol CO2 gazı çekilirken B kabına
2. izotop A+2 60 % 0,25 mol C3H8 gazı eklemek
1-B 2-E 3-E 4-E 5-C 6-D 7-E 8-E 9-A 10-D 11-A 12-E 173
TEST
9 l r e l rd l r i
1. Avogadro sayısı kadar azot atomu içeren Ca(NO3)2 4. , 1 1 23 tane oksijen atomu içeren N2O5 bileşiği
tuzu için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? için,
(N 14 g/mol, O 16 g/mol, Ca 40 g/mol
I. 0,1 moldür.
NA: Avogadro sayısı)
II. 1,4 gram azot atomu içerir.
A) 0,5 moldür. III. 10,8 gramdır.
B) 82 gramdır. yargılarından hangileri doğrudur?
9NA (N 14 g/mol, O 16 g/mol)
C) tane atom içerir.
2
D) Normal koşullarda 11,2 L hacim kaplar. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
174 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. 1, . 1023 tane atom içeren CO gazı ile ilgili, 10. I. 3,01.1023 tane CCl4 molekülü
2
III. 2NA tane C atomu içerir. Buna göre kaptaki hidrojen atomlarının toplam mol
sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
yargılarından hangileri doğrudur?
verilmiştir?
(NA: Avogadro sayısı, H 1 g /mol, C 12 g /mol)
(H 1 g /mol, C 12 g/mol, NA Avogadro sayısı)
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) 0,3 B) 1,1 C) 1,3 D) 1,1NA E) 1,3NA
D) II ve III E) I, II ve III
1-D 2-B 3-D 4-C 5-E 6-D 7-E 8-B 9-D 10-B 11-B 12-C 175
TEST
10 l r e l rd l r i
II. Normal koşullarda 44,8 L hacim kaplar. III. Normal şartlar altında 4,48 litre hacim kaplayan
azot gazı
III. Kütlesi 32 gramdır.
NA Yukarıda miktarları verilen azotun (N) kütleleri
yargılarından hangileri doğrudur? arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru
(H 1 g/mol, C 12 g/mol, NA: Avogadro sayısı) verilmiştir? (N 14 g/mol, NA = 6,02 .1023)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) I > II > III B) I II > III C) III > II I
176 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. • 1 tane SO2 molekülünün gram cinsinden kütlesinin 10. Aşağıda tablodaki bilgiler doğru ya da yanlış olarak
değeri X, karşılarında işaretlenmiştir.
• 1 gram SO2 gazının içerdiği molekül sayısının
değeri Y olarak veriliyor. Bilgi Doğru Yanlış
Buna göre SO2 gazıyla ilgili verilen değerlerden X.Y Bir atom karbonun kütlesi
I. 3
çarpımı aşağıdakilerden hangisine eşittir? 12 akb'dir.
(O 16 g/mol, S 32 g/mol)
2 mol H atomu içeren CH4
II. 3
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 10 gazı 16 gramdır.
A) 1 B) 4 C) 5 D) 18 E) 21
1-D 2-A 3-E 4-B 5-A 6-B 7-A 8-C 9-E 10-E 11-E 12-D 177
TEST
11 l r
1. Eşit sayıda atom içeren CO2 ve H2O bileşikleri için, 5. Normal şartlarda 5, litre hacim kaplayan C2H gazı
ile ilgili;
I. molekül sayısı,
II. normal koşullardaki hacim, I. 0,25 moldür.
III. içerdikleri oksijen atomu sayısı II. 3,01.1023 tane C atomu içerir.
3. Normal şartlar altında 6,72 L hacim kaplayan X2O3 gazı D) Karbon atomunun kütlesi 25 gramdan büyüktür.
22,8 gramdır. E) Hidrojen atomunun kütlesi 2,8 gramdan büyük,
4 gramdan küçüktür.
Buna göre X elementinin gerçek atom kütlesi kaç
gramdır? (O 16 g/mol)
NA
A) 14 B) 14 C) 76 D) 76 E)
NA NA 76
178 Kimya
er e
n Yap
8. I. 1,806 .1023 tane CH4 molekülü 12. I. Avogadro sayısı kadar molekül içeren CH4 gazı
II. Normal şartlarda 11,2 litre CO2 gazı II. 1 molekül - gram SO2 gazı
III. 9,2 gram C3H5(OH)3 III. 1 atom - gram Fe katısı
Miktarları verilen numaralanmış bu maddelerin Yukarıda verilen taneciklerden hangileri oda
atom sayıları arasındaki ilişki aşağıdakilerden koşullarında 2 ,5 litre hacim kaplar?
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
(H 1 g/mol, C 12 g/mol, O 16 g/mol) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
I II III
A) 1 56 56
11. 5,2 gram C2H2 gazıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden NA NA
hangisi yanlıştır? (H 1 g/mol, C 12 g/mol)
B) 1 56 56
NA NA NA
A) 0,2 moldür.
1 NA
B) Toplam 0,75 mol atom içerir. C) 56
NA 56
C) Normal şartlarda 4,48 litre hacim kaplar. 56
D) NA 56
D) 1,204 .1023 tane molekül içerir. NA
1-A 2-C 3-B 4-D 5-C 6-E 7-B 8-B 9-E 10-E 11-B 12-D 13-C 14-A 179
TEST
A) CO B) CO2 C) H2CO3 A) 5 B) 5 C) 4 D) 5 E) 3
2 3 5 4 5
D) NaHCO3 E) C2H2
180 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. K2Cr2O7 + 14HCl 2KCl + 2X + 7H2O + 3Cl2 10. Patlayıcılarda kullanılan trinitrogliserin maddesinin
ayrışma tepkimesi,
Yukarıda verilen denkleşmiş tepkime denklemindeki
X bileşiğinin formülü aşağıdakilerden hangisidir? C3H5(NO3)3(s) N2(g) + CO2(g) + O2(g) + H2O(g)
şeklindedir.
A) CrCl3 B) Cr2Cl3 C) Cr2Cl
D) CrCl2 E) CrCl Tepkime denklemi en küçük tam sayılarla
denkleştirildiğinde C3H5(NO3)3'ün katsayısı
olduğuna göre, denklemdeki O2'nin katsayısı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
1-B 2-B 3-B 4-D 5-E 6-C 7-A 8-A 9-C 10-A 11-B 12-D 181
TEST
182 Kimya
er e
n Yap
7. Bir miktar kurşun (II) nitrat katısı ısıtıldığında kurşun (II) 10. N2(g) + 3H2(g) 2NH3(g)
oksit, azot dioksit ve oksijen gazı elde ediliyor.
tepkimesi sabit hacimli kapalı bir kapta, sabit sıcaklıkta
Bu tepkimenin denklemi en küçük tam sayılarla
gerçekleşiyor.
denkleştirildiğinde O2 nin katsayısı kaç olur?
Buna göre,
A) 1 B) 2 C) 4 D) 7 E) 9
I. Toplam atom sayısı korunur.
II. Gaz yoğunluğu değişmez.
III. Toplam molekül sayısı artar.
IV. Toplam gaz basıncı artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 8
Bilgi
12. Saf X, Y, Z maddelerinin O2 ile tepkimesi aşağıda
Reaktifler Bütan (C4H10) gazı ve su buharı verilmiştir.
Ürünler Karbon monoksit ve hidrojen gazı X + O2 Tepkime yok.
1-C 2-C 3-E 4-C 5-B 6-D 7-A 8-B 9-E 10-B 11-C 12-C 183
TEST
1. Sönmemiş kirecin suyla tepkimesiyle ilgili, 4. Aşağıda aynı sıcaklıkta iki ayrı sulu çözelti karıştırılıyor.
I. Tepkime denklemi,
CaO(k) + H2O(s) Ca(OH)2(suda)
+ Na+
şeklindedir.
NO–
3
II. Elde edilen madde sönmüş kireçtir. AgNO3(suda) NaCl(suda)
III. Sentez tepkimesi olup, tepkime ekzotermiktir.
yargılarından hangileri doğrudur?
AgCl(k)
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
Bu tepkimeyle ilgili,
D) II ve III E) I, II ve III
I. Çözünme-çökelme tepkimesidir.
II. Net iyon denklemi;
–
Ag+(suda) + Cl (suda) AgCl(k) şeklindedir.
+ –
2. Ca(OH)2(suda) + K2SO4(suda) CaSO4(k) + II. Na ve NO iyonları seyirci iyonlardır.
3
2KOH(suda) IV. Çözelti elektrolittir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
184 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
. Aşağıdaki tepkimelerden hangisi asit-baz tepkimesi 9. Aşağıdaki tepkimelerden hangisinin türü karşısına
değildir? yanlış yazılmıştır?
A) Tümü ekzotermiktir.
B) Oksijensiz ortamlarda da gerçekleşebilir.
C) Tepkimeye giren maddelerin yükseltgenme
10. NH3(g) + HCl(g) NH4Cl(k)
basamakları değişir. tepkimesiyle ilgili,
D) Yanma tepkimeleri sonucunda her zaman su I. Sentez (oluşum) tepkimesidir.
oluşur.
II. Nötralleşme tepkimesidir.
E) Yakıcı madde hidrojendir.
III. Heterojen tepkimedir.
IV. Asit-baz tepkimesidir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve IV C) I, III ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
8. Oda sıcaklığında sulu AgNO3 çözeltisi ile sulu K
çözeltisi bir kapta karıştırıldığında kabın dibinde gümüş
iyodür katısı oluştuğu gözleniyor.
Buna göre tepkimeyle ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
11. I. Zıt yüklü iyonların sulu ortamda yer değiştirmesiyle
A) Çözünme-çökelme tepkimesidir.
gerçekleşir.
–
B) K+ ve NO seyirci iyonlardır.
3 II. Net iyon denkleminde çöken katı madde vardır.
C) Tepkimede zıt yüklü iyonlar yer değiştirmiştir.
III. Saf su oluşur.
D) Net iyon denklemi
Yukarıdakilerden hangileri nötralleşme ve çözünme
+ –
Ag (suda) + (suda) Ag (k) - çökelme tepkimeleri için ortak özelliktir?
şeklindedir.
E) Ag 'ün sudaki çözünürlüğü NaNO3'ünkinden A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
fazladır. D) I ve II E) I ve III
1-E 2-E 3-C 4-E 5-A 6-D 7-C 8-E 9-E 10-C 11-A 185
TEST
1. Aşağıda bazı tepkimeler verilmiştir. 4. 1. kapta bulunan sulu Ca(OH)2 çözeltisine 2. kaptaki
sulu HNO3 çözeltisi ilave ediliyor.
I. 2NH3(g) N2(g) + 3H2(g)
2. kap HNO3 çözeltisi
II. N2(g) + 3 O2(g) N2O3(g)
2
186 Kimya
er e
n Yap
. Aşağıda sadece reaktifleri verilen tepkimelerden 9. 1 ve 2. kaplarda bulunan sulu çözeltilere üzerlerindeki
hangisinde su açığa çıkar? sulu çözeltiler ilave ediliyor.
B) Na (suda) + Pb(NO3)2(suda)
C) CaO(k) + H2O(s)
D) CaCO3(k) + HCl(suda)
E) CO(g) + O2(g)
NaBr(suda) KOH(suda)
1. kap 2. kap
1-B 2-B 3-D 4-D 5-D 6-D 7-D 8-E 9-E 10-C 187
TEST
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
188 Kimya
er e
n Yap
7. Karbon ve hidrojenden oluşmuş bir bileşiğin 9. Demir (III) klorür sulu çözeltisi ile potasyum sülfür sulu
yanmasına ait tepkimede reaktifler ve ürünlerin mol çözeltisi bir kapta karıştırılarak demir (III) sülfür
sayılarının değişimi grafikte verilmiştir. çökeleği ve potasyum klorür bileşiği oluşturuluyor.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III 10. I. Pamukkale travertenlerinin oluşumu
II. Çamaşır makinalarının borularında kireç birikmesi
III. Kumlu suda kumun dibe çökmesi
Yukarıdaki olaylardan hangileri çökelme
tepkimesine örnek verilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
8. I. Gümüşün kararması a. Hızlı yanma
1-A 2-C 3-A 4-C 5-B 6-A 7-E 8-A 9-C 10-C 11-C 189
TEST
17 ik r İçeren r le ler
1. 3A grubu metali olan X elementinin 10,8 gramının HCl 4. 5, gram bütan (C4H10) gazı yakıldığında normal
asidiyle tepkimesinden normal şartlar altında 13,44 L şartlarda en fazla kaç litre CO2 gazı elde edilir?
H2 gazı oluşmaktadır. (H 1 g/mol, C 12 g/mol)
Buna göre,
A) 2,24 B) 4,48 C) 8,96 D) 44,8 E) 89,6
I. X metalinin mol kütlesi 27 g/mol'dür.
II. 43,8 gram HCl tepkimeye girmiştir.
III. Oluşan tuzun formülü XCl3'tür.
yargılarından hangileri doğrudur?
(HCl 36,5 g/mol)
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
5. 2Mg(k) + O2(g) 2MgO(k)
denklemine göre 1 gram O2 gazının yeterince Mg
katısıyla tepkimesinden en fazla kaç gram MgO
elde edilir? (O 16 g/mol, Mg 24 g/mol)
A) 20 B) 40 C) 60 D) 80 E) 160
190 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
8. Normal şartlarda 6,72 litre hacim kaplayan O2 gazı 11. C3H8(g) +5O2(g) 3CO2(g) + 4H2O(g) + 1600 kJ
CS2(k) + 3O2(g) CO2(g) + 2SO2(g) Yukarıdaki tepkimeye göre 2 k ısı açığa çıkması
denklemine göre yeterince CS2(k) ile tepkimeye giriyor. için kaç gram C3H8 gazı harcanmalıdır?
Buna göre tepkime sonunda toplam kaç mol ürün (H 1 g/mol, C 12 g/mol)
oluşur?
A) 3,2 B) 4,4 C) 8,8 D) 32 E) 64
A) 0,1 B) 0,2 C) 0,3 D) 0,4 E) 0,6
1-E 2-B 3-E 4-C 5-B 6-C 7-C 8-C 9-B 10-C 11-C 12-C 13-E 191
TEST
18 ik r İçeren r le ler
1. C4H8 ve O2 gazlarından oluşan 4,9 mollük karışım 4. Şekildeki düzenekte 49 gram potasyum klorat (KClO3)
artansız olarak tepkimeye giriyor. katısı tamamen ısıtılıp parçalanıyor.
Buna göre,
I. Normal şartlar altında 62,72 litre H2O oluşur.
Elastik
II. 134,4 gram oksijen gazı harcanmıştır. 49 gram balon
KClO3
III. 2,8 mol CO2 gazı oluşur.
katısı
yargılarından hangileri doğrudur?
(O 16 g/mol)
Isıtıcı
2. C3H4 gazı yeterli miktarda oksijen gazı ile tamamen II. KClO3(k) + ısı KCl(k) + 3 O2(g)
2
yakıldığında 4,5 gram H2O oluşuyor. tepkimesi gerçekleşir.
Buna göre, III. Normal koşullarda 13,44 litre O2 gazı elde edilir.
3. Organik bir bileşiğin 0,1 molünün 0,4 mol O2 gazı ile I. 0,1 mol NH3 gazı oluşur.
artansız yanması sonucunda 0,3 mol CO2(g) ve 0,4 II. Normal koşullarda 1,12 litre N2 gazı harcanır.
mol H2O(g) oluşuyor.
III. Tepkimede 6,02 .1023 tane molekül azalma olur.
Buna göre bu bileşiğin 1 molünde toplam kaç tane yargılarından hangileri doğrudur?
atom vardır? (NA: Avogadro sayısı)
13 NA A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) 3 B) 13 C) 13NA D) E)
NA 13 D) II ve III E) I, II ve III
192 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
ısı
7. CaCO3(k) CaO(k) + CO2(g)
10. Kapalı formülü CnH2n + 2 olan organik bir bileşiğin tam
denklemine göre 50 gram saf CaCO3 katısı tamamen yakılmasında, harcanan reaktiflerin mol sayıları toplamı
parçalanıyor. ürünlerin mol sayıları toplamına eşittir.
Tepkime sonunda elde edilen CO2 gazının yeteri Buna göre bu bileşiğin 1 molünün tamamen
kadar saf su ile tepkimesinden kaç gram karbonik yanması sonucunda toplam kaç gram ürün elde
asit (H2CO3) oluşur? edilir? (H 1 g/mol, C 12 g/mol, O 16 g/mol)
(H 1 g/mol, C 12 g/mol, O 16 g/mol,
Ca 40 g/mol) A) 3,6 B) 4,4 C) 8,0 D) 80 E) 160
A) 22 B) 28 C) 30 D) 31 E) 34
A) I > II > III B) II > I > III C) II > III > I A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) III > II > I E) III > I > II D) I ve III E) I, II ve III
1-D 2-B 3-C 4-E 5-B 6-B 7-D 8-E 9-B 10-D 11-C 193
TEST
19 r n dde r le leri
1. Aynı koşullarda 20 litre X2 gazı ile 30 litre Y2 gazı 4. Eşit kütlelerde Mg ve S katısı
artansız tepkimeye girdiğinde 20 litre XaYb gazı elde Mg(k) + S(k) MgS(k)
edilmektedir.
denklemine göre tepkimeye girerek en fazla 35 gram
Buna göre, MgS bileşiği oluşuyor.
A) Sınırlayıcı bileşen MgO katısıdır. tepkimesine göre 72 g Al4C3 bileşiği ile 54 g H2O
bileşiği tam verimli tepkimeye giriyor.
B) 0,1 mol CO2 gazı tepkime sonunda artmıştır.
Buna göre tepime sonunda kaç gram CH4 gazı
C) Heterojen türden bir tepkimedir.
oluşur? (H2O 18 g/mol, Al4C3 144 g/mol)
D) Tepkime sonunda oluşan MgCO3 bileşiği 12,8
A) 12 B) 15 C) 24 D) 16 E) 32
gramdır.
E) Ortama 0,1 mol daha MgO katısı eklenirse
tepkimede artan madde olmaz.
A) 0,1 B) 0,2 C) 0,3 D) 0,4 E) 0,6 A) 0,2 B) 0,4 C) 0,6 D) 1,0 E) 1,2
194 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. Şekilde 7,3 gram HCl çözeltisi içeren erlenmayere 13 9. Eşit kütlelerde alınan Mg ve O2 maddelerinin
gram Zn tozu ekleniyor. tepkimesinden en fazla 8 gram MgO bileşiği elde
Zn
ediliyor.
tozu Buna göre başlangıçta alınan maddelerin kütleleri
toplamı kaç gramdır?
(O 16 g/mol, Mg 24 g/mol)
HCl(suda)
Girenlerin mol sayıları eşit alınarak başlatılan tam denklemine göre tam verimli tepkimesi sonucu 0,5 mol
verimli tepkimelerin hangilerinde artan madde CO2 gazı oluşmaktadır.
vardır? Buna göre tepkimede artan gazın normal şartlarda
hacmi kaç litredir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III A) 5,6 B) 11,2 C) 16,8 D) 22,4 E) 33,6
1-E 2-D 3-C 4-B 5-A 6-B 7-C 8-E 9-E 10-B 11-B 195
TEST
20 r n dde r le leri
1. Eşit mollerde alınan Fe2O3 katısı ve CO gazı, 4. 0,4 mol C3H8 ile 0,5 mol O2 gazlarının tam verimli
tepkimesi sonucunda CO2(g) ve H2O(s) oluşmaktadır.
Fe2O3(k) + 3CO(g) 3CO2(g) + 2Fe(k)
Buna göre,
denklemine göre tam verimle tepkimeye girerek 0,6
molekül-gram CO2 gazı oluşturmaktadır. I. Tepkimede C3H8 gazının molce %75'i artmıştır.
Buna göre, II. Normal koşullarda 8,96 litre H2O oluşur.
I. Sınırlayıcı bileşen Fe2O3 katısıdır. III. Oluşan CO2 gazının kütlesi 13,2 gramdır.
II. Tepkime sonucu 22,4 gram Fe katısı oluşur. ifadelerinden hangileri doğrudur?
(CO2 44 g/mol)
III. Tepkimeye giren CO gazının normal şartlar altında
hacmi 13,44 litredir. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
yargılarından hangileri doğrudur? D) II ve III E) I, II ve III
(Fe 56 g/mol)
5. 12 gram hidrojen gazı (H2) ile bir miktar klor gazı (Cl2)
2. , mol C2H4 ve ,9 mol O2 gazlarının
tepkimesinden normal şartlarda en fazla kaç litre H2(g) + Cl2(g) 2HCl(g)
CO2 gazı oluşur? denklemine göre tam verimle tepkimeye giriyor.
A) 1,12 B) 2,24 C) 6,72 D) 13,44 E) 26,88 Tepkimenin sonucunda 11, gram H2 gazı arttığına
göre başlangıçtaki Cl2 gazı kaç gramdır?
(H 1 g/mol, Cl 35,5 g/mol)
196 Kimya
er e
n Yap
7. C(k) ve O2(g)'den eşit kütlelerde alınarak tam verimle 10. Normal şartlarda 8,96 litre NO gazı ile 3,01.1023 tane
CO2 bileşiği oluşurken 8 gram C(k) artmaktadır. O2 gazları,
Buna göre, 2NO(g) + O2(g) 2NO2(g)
I. 17,6 gram CO2 gazı oluşur. denklemine göre tam verimle tepkimeye giriyor.
II. 12,8 gram oksijen gazı harcanmıştır. Buna göre, artan maddenin mol sayısı
III. Başlangıçtaki alınan karbon (C) kütlesi 4,8 gramdır. aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
1-D 2-D 3-A 4-C 5-B 6-D 7-B 8-A 9-C 10-B 11-E 12-C 197
TEST
21 de eri r le leri
A) 10 B) 20 C) 25 D) 40 E) 80 A) 20 B) 40 C) 50 D) 60 E) 80
198 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. 0,4 mol CH4 gazının yanması sonucu 3,6 g H2O 10. Sabit hacimli kapalı bir kapta 0,4 mol X2 ve 0,9 mol Y2
oluştuğu belirleniyor. gazlarının tepkimesinden 0,3 mol XY3 gazı
oluşmaktadır.
Buna göre tepkimenin verim yüzdesi kaçtır?
(H 1 g/mol, O 16 g/mol) Buna göre,
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
A) I B) II C) III D) IV E) V
• kuramsal verim 200 gram denklemine göre 0,6 mol X gazı ve n mol Y gazı
alınarak reaksiyon başlatılıyor.
olarak belirlenmiştir.
Bu tepkimede Y gazının mol sayısı aşağıdakilerden
Buna göre bu tepkimenin verim yüzdesi kaçtır?
hangisi olursa sınırlayıcı bileşen X gazı olmaz?
A) 20 B) 25 C) 40 D) 50 E) 75 A) 1,0 B) 0,8 C) 0,6 D) 0,5 E) 0,3
1-E 2-B 3-C 4-C 5-B 6-B 7-A 8-C 9-B 10-E 11-D 12-E 199
TEST
22 de eri r le leri
1. Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O 4. Kapalı sabit hacimli bir kapta 32 g Fe2O3 katısı ısının
etkisiyle ayrışarak 3,36 litre O2 gazı açığa
tepkimesi başlangıçtaki maddeler eşit mollerde
çıkarmaktadır. Tepkime denklemi
alındığında %40 verimle gerçekleşmektedir.
Fe2O3(k) 2Fe(k) + 3 O2(g)
Tepkimede , mol AlCl3 bileşiği oluştuğuna göre, 2
başlangıçta toplam kaç mol madde alınmıştır? şeklindedir.
Buna göre,
A) 2 B) 2,5 C) 3,5 D) 4 E) 6
I. Tepkime verimi %50'dir.
II. Tepkime sonunda Fe2O3 katısı tamamen biter.
III. Gaz yoğunluğu zamanla artar.
IV. 5,6 gram Fe katısı oluşur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
(Fe 56 g/mol, O 16 g/mol)
A) 20 B) 40 C) 50 D) 60 E) 80
3. , mol N2 ile , mol H2 gazından ,2 mol NH3 gazı Buna göre başlangıçta alınan N2O3 gazının mol
elde edilen tepkime ilgili, sayısı ile oluşan O2 gazının normal koşullardaki
hacmi kaç litredir?
I. Tepkime %50 verimlidir.
II. Tepkime sonunda kapta 0,7 mol gaz bulunur. N2O3 (mol) O2 (litre)
III. Normal koşullarda kalan N2 gazı 2,24 litre hacim A) 0,05 4,48
kaplar.
B) 0,1 1,12
ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) 0,2 2,24
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) 0,6 8,96
D) I ve III E) I, II ve III E) 1,0 4,48
200 Kimya
er e
n Yap
tepkimesine göre eşit mol sayıda X ve Y gazları tepkimesinde 0,4 mol Y gazının harcanması
alınarak %40 verimle 0,2 mol Z gazı elde ediliyor. sonucunda %80 verimle 0,2 mol Z bileşiği elde ediliyor.
Buna göre başlangıçta alınan gazların toplam mol Buna göre başlangıçta alınması gereken X mol
sayısı kaçtır? sayısı aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
A) 0,2 B) 0,4 C) 0,75 D) 1,5 E) 3,0 A) 0,4 B) 0,25 C) 0,15 D) 0,1 E) 0,025
1-E 2-C 3-C 4-B 5-E 6-A 7-A 8-D 9-E 10-C 11-B 201
TEST
23 r r le leri
1. C2H4 ve C4H6 gazlarından oluşan karışımın 40 litresi 4. Oda sıcaklığında Ca ve Ag metallerinden oluşan 0,5
yeterli miktarda O2 gazı ile yakıldığında aynı şartlarda mol karışım saf suya atıldığında tepkime sonunda 0,5
140 litre CO2 gazı elde ediliyor. gram hidrojen gazı açığa çıkıyor.
Buna göre karışımda başlangıçta kaç litre C4H gazı Buna göre başlangıçtaki karışım kaç gramdır?
vardır? (H 1 g/mol, Ca 40 g/mol, Ag 108 g/mol)
A) 10 B) 15 C) 20 D) 30 E) 35 A) 10 B) 27 C) 37 D) 40 E) 74
A) 10 B) 15 C) 20 D) 30 E) 35
A) 4,6 B) 6,7 C) 13,4 D) 16,2 E) 17,4 A) 0,3 B) 0,4 C) 0,6 D) 0,7 E) 0,8
202 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
II. 5,6 gram Fe(k) oluşmuştur. III. 0,4 mol HCl çözeltisiyle tepkime verir.
III. Tepkime sonunda Fe2O3 katısı tamamen biter. ifadelerinden hangileri doğrudur?
(Mg HCl çözeltisiyle tepkime verir, Cu tepkime vermez;
yargılarından hangileri doğrudur? Mg 24 g/mol)
(O 16 g/mol, Fe 56 g/mol)
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) II ve III E) I, II ve III
D) I ve III E) I, II ve III
A) 12 B) 15 C) 50 D) 55 E) 60 A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60
1-D 2-B 3-C 4-C 5-D 6-B 7-A 8-A 9-A 10-E 11-C 12-C 203
TEST
24 lk ir irini İ le en e ki eler
1. Bir Fe filizi örneğinin O2 gazıyla tepkimesi, 4. Saf olmayan 54 gram Al katısı yeterli miktarda O2 gazı
ile
2Fe(k) + 3 O2(g) Fe2O3(k)
2
2Al(k) + 3 O2(g) Al2O3(k)
şeklindedir. 2
denklemine göre tamamen reaksiyona girdiğinde 51 g
2 g demir filizi örneğinin yeterince oksijenle
Al2O3 katısı oluşuyor.
tepkimesinden gram Fe2O3 katısı oluştuğuna
göre demirin saflık yüzdesi aşağıdakilerden Buna göre, Al örneği kütlece yüzde kaç saflıktadır?
hangisidir? (Fe 56 g/mol O 16 g/mol) (O 16 g/mol, Al 27 g/mol)
A) 14 B) 28 C) 36 D) 52 E) 64 A) 15 B) 25 C) 30 D) 50 E) 75
204 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. Zn(k) + 2HCl(suda) ZnCl2(k) + H2(g) 10. Saf olmayan 80 gramlık kireç taşı (CaCO3)
denklemine göre 13 g Zn örneği alınarak sulu HCl CaCO3(k) CaO(k) + CO2(g)
çözeltisi içine atıldığında normal koşullarda 2,24 litre
denklemine göre ağzı açık kapta ısıtılarak bozunuyor.
H2 gazı açığa çıkıyor.
Tepkime sonunda katı kütlesinde , gram azalma
Buna göre başlangıçtaki Zn örneği kütlece yüzde
olduğuna göre, başlangıçta alınan kireç taşı kaç
kaç saflıktadır? (Zn 65 g/mol)
saflıktadır? (CaCO3 100 g/mol, CO2 44 g/mol)
A) 25 B) 30 C) 40 D) 50 E) 65
A) 20 B) 25 C) 32 D) 40 E) 60
1-A 2-C 3-D 4-D 5-A 6-C 7-D 8-E 9-B 10-B 11-A 12-D 205
TEST
25 i l e ki elerde e l l r
206 Kimya
er e
n Yap
. Baş grup elementi olduğu bilinen X metali, sulu HCl 9. N2 ve H2 gazlarından oluşan karışımın 1,2 molü 12,8
çözeltisiyle tepkime vermekte ve bu tepkimede gramdır.
harcanan X'in mol sayısı bilinmektedir.
Bu karışımda bulunan N2 gazı ile H2 gazı arasında
Bu tepkimede açığa çıkan H2 gazının normal gerçekleşen,
koşullarındaki hacmini bulabilmek için,
N2(g) + 3H2(g) 2NH3(g)
I. X metalinin değerliği
tepkimesi sonunda 0,4 mol NH3 gazı elde edilmiştir.
II. Oluşan tuzun kütlesi
Buna göre tepkimenin sonunda kapta kaç mol gaz
III. Tepkime ortamının sıcaklığı vardır? (H 1 g/mol, N 14 g/mol)
nicel değerlerinden en az hangileri bilinmelidir?
A) 0,1 B) 0,3 C) 0,4 D) 0,8 E) 1,2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
1-D 2-B 3-D 4-E 5-D 6-A 7-C 8-B 9-D 10-B 11-B 207
TEST
26 i n n e el n nl r e i l e l l r
1. Aşağıda kimyasal bir tepkimenin denklemi 4. Normal koşullarda 5,6 litre X2 gazı 9 gramdır.
modellenerek gösterilmiştir.
Buna göre,
1,0 H2O
0,75 CO2
208 Kimya
Çözüm Merkezi
Full Yap
7. , mol N2 gazı ile , mol H2 gazından ,2 mol NH3 10. Şekildeki sabit hacimli kapta 2 mol He gazı
gazı elde edilen tepkime ile ilgili, bulunmaktadır. Kaba aynı şartlarda 2 mol X gazı ilave
edildiğinde kaptaki toplam atom sayısı 6 katına, toplam
I. Tepkime %50 verimlidir.
kütle ise 5 katına çıkmaktadır.
II. Tepkime sonunda kapta 0,7 mol gaz bulunur.
III. Artan madde kütlesi 6,2 gramdır.
IV. 0,3 mol H2 gazı artar. He(g)
8. 2X + 13Y 8Z + 10T
11. Karbon ve hidrojenden oluşan organik bir bileşiğin 0,2
tepkimesine göre 5,8 gram X ile 20,8 gram Y'nin molü tam olarak yakıldığında normal koşullarda
artansız tepkimesinden 0,1 mol Z ve 9 gram T 17,92 L CO2 gazı ve 18 g H2O oluşmaktadır.
oluşmaktadır.
Bu organik bileşiğin basit formülü ve molekül
Buna göre Z maddesinin 1 molü kaç gramdır? formülü aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
A) 17,6 B) 44 C) 66 D) 88 E) 176
(H 1 g/mol, C 12 g/mol, O 16 g/mol)
9. Kapalı bir kapta 14 g demir tozu ile 8 g kükürt tozunu C) C2H5 C4H10
ısıtan bir öğrenci demir (II) sülfür bileşiğini elde ediyor. D) C3H8 C3H8
E) CH2 C2H4
Isı
14 g + 8g 14 g 8g
Kükürt
Demir tozu Demir(II) sülfür
tozu
I. Toplam kütle korunur. tepkimesine göre kütlece %40 saflıkta m gram CaSO4
tamamen parçalanıyor.
II. Elde edilen bileşik 22 gramdır.
III. Tepkime sonunda demirin manyetik özelliği değişir. Tepkimenin sonucunda normal şartlarda , litre
SO3 gazı oluştuğuna göre başlangıçtaki CaSO4
ifadelerinden hangileri doğrudur? kütlesi (m) kaç gramdır?
(C 12 g/mol, O 16 g/mol, S 32 g/mol,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Ca 40 g/mol)
D) I ve III E) I, II ve III
A) 32 B) 34 C) 64 D) 68 E) 136
209
TEST
26 i n n e el n nl r e i l e l l r
13. Sulu ortamda gerçekleşen kimyasal tepkimeyle ilgili şu 1 . 60 gram Ag metali oksijenli ortamda bekletildiğinde
bilgiler veriliyor.
4Ag(k) + O2(g) 2Ag2O(k)
• Çöken madde PbSO4 katısıdır.
denklemine göre bir süre sonra kaptaki katı kütlesi 64
–
• Seyirci iyonlar Na+ ve NO 'tür. gram oluyor.
3
Buna göre bu tepkimeyle ilgili, Buna göre başlangıçtaki Ag metalinin kütlece yüzde
I. Çözünme-çökelme tepkimesidir. kaçı oksitlenmiştir? (O 16 g/mol, Ag 108 g/mol)
14. Sadece molekül formülü verilen bir bileşiğe ait A) 10,2 B) 12,2 C) 18,3 D) 24,4 E) 25,6
aşağıda verilenlerden hangisi bulunabilir?
210 1-E 2-E 3-A 4-C 5-B 6-D 7-E 8-E 9-E 10-A 11-C 12-D 13-D 14-C 15-D 16-E 17-D 18-A Kimya
NİTE
1 en e e er en r l r
1. İki ya da daha fazla maddenin, kimyasal özellikleri 4. Günlük hayatımızda kullandığımız birçok madde
değişmeden, aralarında bir oran olmaksızın karışımdır. Karışımlar homojen ve heterojen olarak
oluşturduğu fiziksel sistemlere "karışım" denir. sınıflandırılır.
Buna göre karışımların özellikleriyle ilgili aşağıdaki Buna göre aşağıdaki madde örneklerinin
ifadelerden hangisi yanlıştır? hangisinde sınıflandırma yanlış yapılmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi özellikleri III. En az iki saf maddenin birleşmesiyle oluşur.
verilen bu karışıma örnek olarak verilebilir? yargılarından hangileri doğrudur?
212 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. • NaCl ile PH3 bileşiği arasındaki etkileşim - - - - 10. t °C'de 100 gram saf su en fazla 26 gram X tuzu
etkileşimidir. çözebilmektedir. t °C de su ve X tuzu miktarları
• Sis kümesi, sprey, böcek ilaçları - - - - maddelere aşağıdaki gibi olan E, D ve U çözeltileri hazırlanıyor.
örnek verilebilir. • E, 50 g suda 20 g X tuzu,
• Çözünme olayında çözünen iyonların su molekülleri • D, 200 gram suda 40 g X tuzu,
ile sarılması olayına - - - - denir.
• U, 100 g suda 26 g X tuzu
• H2O bileşiği polar, CS2 bileşiği - - - - olduğundan
içeriyor.
kendi aralarında çözelti oluşturamazlar.
Oluşturulan bu çözeltilerle ilgili,
Yukarıdaki cümlelerde noktalı yerlere aşağıdaki
uygun kelimeleri yerleştirdiğimizde hangisi dışarıda I. E çözeltisinde 7 gram X katısı çöker.
kalır? (1H, 6C, 11Na, 15P, 16S, 17Cl) II. D çözeltisi, U çözeltisinden daha seyreltiktir.
A) Yalnız I B) I ve IV C) II ve III
D) I, II ve III E) I, II ve IV
8. I. 22 ayar bilezik
II. Şekerli su
III. Kolonya
IV. Deniz suyu
Yukarıdaki karışımlardan hangileri elektrik akımını
iletir?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve IV
D) I, II ve IV E) I, III ve IV
1-D 2-A 3-C 4-D 5-E 6-E 7-D 8-C 9-D 10-E 11-E 213
TEST
2 en e e er en r l r
1. Aşağıdaki çözelti örneklerine ait çözünen ve çözücü 4. Bileşimi her yerinde aynı olmayan karışımlara
fiziksel hâlleri verilmiştir. "heterojen karışımlar" denir. Heterojen karışımlar
süspansiyon, emülsiyon, kolloid, aerosol ve adi karışım
Çözelti örneği Çözünen Çözücü olarak sınıflandırılır.
Aşağıdakilerden hangisinde heterojen karışımı
I. Lehim Katı Katı
oluşturan bileşenlerin fiziksel h li yanlış verilmiştir?
II. Temiz hava Gaz Gaz
A) Süspansiyon: Gaz - sıvı
III. Antifriz Sıvı Sıvı
B) Emülsiyon: Sıvı - sıvı
IV. Gazoz Sıvı Gaz C) Kolloid: Katı - sıvı
V. Amalgam Sıvı Katı D) Aerosol: Katı - gaz
E) Adi karışım: Katı - katı
Buna göre, örneklerden hangisinde çözünen veya
çözücü fiziksel h li yanlış verilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
5. Karışımlar
2. Bir sıvının başka bir sıvı içinde damlacıklar hâlinde
dağılmasıyla oluşan karışımlara "emülsiyon" denir.
Emülsiyonlar heterojen ya da kolloid türden olabilir. Çözelti Emülsiyon Süspansiyon
V IV
214 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
Emülsiyonu oluşturan E) III'te dağıtan madde gaz, dağılan madde ise katı
I. maddeler arasında ✔ hâlde bulunur.
çözünme gerçekleşir.
Karışımlarla ilgili tabloda verilen doğru (D) - yanlış Yukarıdaki karışımların homojen veya heterojen
(Y) şeklindeki işaretlemelerden hangisi hatasız olduğu alana yazılan "✔" işareti hangisinde yanlış
olarak yapılmıştır? verilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V
1-D 2-B 3-E 4-A 5-B 6-E 7-C 8-D 9-B 10-D 11-C 215
TEST
3 n e re i e el ilerde eri i
1. Bir maddenin diğer bir madde içerisinde tanecik 3. Sofra tuzunun (NaCl) suda çözünmesi ile ilgili
boyutu 10–9 m'den daha küçük tanecikler (molekül ve aşağıdaki görsel verilmiştir.
iyonlar) hâlinde dağılmasıyla ouşan karışımlara "çözelti"
denir. O O
A) I B) II C) III D) IV E) V
t1 X t2
t
4. E: 100 g su + 25 g şeker
D: 200 g su + 20 g şeker
Zaman Zaman
U: 50 g su + 10 g şeker
X saf su ve Y; X'te çözünmüş katının sulu çözeltisi
Aynı sıcaklıkta hazırlanan yukarıdaki çözeltilerle
olduğuna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi
ilgili,
yanlıştır?
I. E çözeltisi kütlece %20 şeker içerir.
A) Y doymamış sulu NaCl çözeltisi olabilir.
II. D çözeltisi, U çözeltisine göre daha seyreltiktir.
B) X'te kaynama esnasında sıcaklık sabittir.
III. Üçünün de elektrik iletkenlikleri farklıdır.
C) Y çözeltisinin ilk kaynama sıcaklığı t2 °C'dir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) X ile Y tanecikleri arasında iyon-indüklenmiş dipol
etkileşimleri vardır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Kaynama sıcaklıkları ilişkisi t2 > t1 °C'dir. D) I ve III E) I, II ve III
216 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
5. Aşağıdaki madde çiftlerinden oluşan karışımların 8. Etil alkol (C2H5OH) sıvısı suda çözünür, benzen (C6H6)
hangisinde baskın etkileşim türü yanlış verilmiştir? sıvısı ise suda çözünmez.
Buna göre,
Karışım Baskın Etkileşim Türü
A) H2O – C6H12O6 Hidrojen I. C2H5OH suda çözünürken hidrojen bağları oluşur.
B) KF – H2S İyon - dipol II. C6H6 – C6H6 ve H2O – H2O molekülleri arasındaki
çekim kuvveti, C6H6 – H2O molekülleri arasındaki
C) CCl4 – CO2 London çekim kuvvetinden büyüktür.
D) C6H6 – NaCl İyon – indüklenmiş dipol III. C2H5OH polar, C6H6 apolar yapılıdır.
E) CH3OH – HF Dipol – dipol yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
6. D) I ve III E) I, II ve III
t °C t °C
X – su Y – su
1. kap 2. kap
1-E 2-D 3-A 4-C 5-E 6-D 7-C 8-E 9-D 10-B 217
TEST
4 el ilerde eri i
1. Doymamış bir tuzlu su çözeltisini doygun h le 4. Kütlece 'lık NaOH çözeltisi ile aynı sıcaklıkta
getirmek için aynı sıcaklıkta; kütlece 15'lik NaOH çözeltisi hangi kütle oranında
karıştırılırsa son çözelti kütlece 'luk olur?
I. çözünen ilave etme,
II. su buharlaştırma, A) 3 B) 1 C) 1 D) 3 E) 4
2 3 2 4
III. su ilave etme
işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
218 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. Hacimce 2 'lik etil alkol çözeltisi ile aynı sıcaklıkta 10. t°C sıcaklıkta 100 gram suda maksimum 20 gram XY
hacimce 5 'lik etil alkol çözeltisi kaçar litre tuzu çözülmektedir. Aynı sıcaklıkta 100 g suya 25 gram
karıştırılırsa 15 litre hacimce 'luk sulu etil XY tuzu eklenerek bir çözelti elde ediliyor.
alkol çözeltisi oluşur?
Hazırlanan bu çözeltiyle ilgili, aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
Hacimce %20'lik Hacimce %50'lik
A) 500 1000 A) Dibindeki katısı ile dengededir.
B) 1200 300 B) Aşırı doygun çözeltidir.
C) 600 900 C) Çözeltiye 25 gram su ilave edilirse iletkenlik
D) 1000 500 değişmez.
1-B 2-E 3-B 4-A 5-B 6-C 7-D 8-C 9-C 10-B 11-E 219
TEST
5 en e e er en r l r n e re i e el ilerde eri i
Çözelti
Çözücü Çözünen
örneği
Lehim Katı Katı
220 Kimya
er e
n Yap
5. Bir karışımda dağılan taneciklerin boyutu 10–9 m'den 8. Aşağıda e is yapısı verilen madde çiftlerinden
küçükse karışım çözelti olarak sınıflandırılır. hangisinin birbiri içinde çözünmesi beklenmez?
H O
B) H C C O H ile O
H H H
6. I. 1 litre çözeltide 1 mg çözünen içerir.
II. 106 gram çözücü 1 gram çözünen içerir. Br Br ile S C S
C)
III. Bir karışımda toplam madde miktarının milyonda bir
kısmıdır. H
+ –
Derişim birimi ppm ile ilgili yukarıdaki tanımlardan D) K Cl ile C
hangileri doğrudur? H H
H
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
O
D) II ve III E) I, II ve III
E) H C O H ile N
H H
H
35 g KCl tuzu
– –
Cl Ca2+ Cl O O C O
Şekil I
H H
15 g KCl tuzu
Şekil II X Y Z
Buna göre, ekil II'deki çözeltiyle ilgili; Buna göre; X, Y ve Z maddeleriyle ilgili,
II. çöken tuzu çözmek için gereken en az su kütlesi II. Z maddesinin Y maddesinde çözünmesi kimyasal
(gram) bir olaydır.
aşağıdakilerden hangisinde sırayla doğru olarak III. X kristal örgülü, Z moleküler yapılıdır.
verilmiştir? yargılarından hangileri doğrudur?
1-C 2-E 3-C 4-A 5-D 6-E 7-B 8-D 9-E 221
TEST
6 el ilerde eri i
1. Aşağıda bazı sulu çözeltiler ile ilgili bilgiler verilmiştir. 4. 5 m etil alkol içeren hacimce %7 'lik sulu
çözeltiyle ilgili,
• 100 g NaCl içeren 500 g sulu NaCl çözeltisi
• 50 g NaCl ile 450 g suyun karıştırılmasıyla oluşan I. 80 mL su vardır.
çözelti II. Çözeltiye 20 mL su eklenirse çözelti hacimce
Aynı sıcaklıktaki bu maddelerin karıştırılmasıyla %56'lık olur.
oluşan çözeltinin kütlece % derişimi III. 20 mL etil alkol buharlaştırılırsa çözelti hacimce
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? %35'lik olur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) 35 B) 30 C) 25 D) 15 E) 10
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) II ve III E) I, II ve III
222 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
8. Hacimce 'lik etil alkol içeren kolonya elde 12. Aşağıda aynı sıcaklıkta iki farklı X tuzu çözeltisi
edebilmek için aynı sıcaklıkta 2 m suya kaç hazırlanıyor.
gram etil alkol eklenmelidir? (detil alkol 0,8 g/mL)
1. kap 2. kap
Şeker Şeker
A) 24 B) 25 C) 30 D) 32 E) 36
A B
20 gram su 70 gram su
11. İçerisinde 380 gram saf su bulunan kaba 160 gram
sofra tuzu ilave edilip çözünmesi sırasında
k tle zaman grafiği aşağıda verilmiştir.
1-D 2-D 3-A 4-B 5-C 6-B 7-B 8-B 9-C 10-D 11-B 12-C 13-E 223
TEST
7 el ilerde eri i
1. Aşağıdaki grafik saf suya tuz eklenerek oluşturulan 4. Yoğunluğu 1,4 g/mL olan 500 mL sulu çözeltide 140
çözeltideki tuz ve su miktarının değişimini gram X tuzu çözünmüştür.
göstermektedir.
Sabit sıcaklıkta çözeltideki suyun 1 gramı
Su miktarı (g) buharlaştırıldıktan sonra gram X tuzu çöktüğüne
göre oluşan son çözelti kütlece yüzde kaçlıktır?
400 II A) 10 B) 15 C) 20 D) 24 E) 25
360 I
6.
m1 m2
M N
gram su gram su
25 °C 25 °C
2. 200 mL hacimce %80'lik sulu etil alkol çözeltisine aynı
sıcaklıkta 88 mL saf su ilave ediliyor.
Buna göre oluşan çözeltinin kütlece yüzde derişimi
kaç olur? (dalkol 0,8 g/mL, dsu 1 g/mL)
A) 25 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60 30 g NaCl
Şekildeki düzenekte sabit sıcaklıkta;
• Sadece M vanası açıldığında NaCl nin tamamı
çözülüp kütlece %25 lik sulu çözelti oluşuyor.
• M ve N vanaları aynı anda açıldığında kütlece %5
lik NaCl çözeltisi elde ediliyor.
Buna göre başlangıçta kaplarda bulunan su
m1
3. Kütlece 2 'lik 2 g CH3COONa sulu çözeltisine kütlelerinin oranı aşağıdakilerin hangisinde
m2
aynı sıcaklıkta 2 g saf su ilave edilirse son çözelti
doğru olarak verilmiştir?
kütlece yüzde kaçlık olur?
A) 1 B) 3 C) 3 D) 8 E) 16
A) 8 B) 10 C) 12 D) 15 E) 16 16 16 8 3 3
224 Kimya
er e
n Yap
7. 25 °C'de aşağıdaki gibi üç farklı sulu NaNO3 çözeltisi 10. t°C sıcaklıkta, 60 g suya 24 g X tuzu eklenip oluşan
hazırlanıyor. karışım süzüldüğünde süzüntünün 80 g olduğu
belirleniyor.
I. çözelti: 10 g saf su ve 3 g NaNO3 katısı
Bu karışımın çökelme olmadan suyunun gramı
II. çözelti: 20 g saf su ve 8 g NaNO3 katısı
buharlaştırılırsa elde edilen çözeltinin kütlece
III. çözelti: 150 g saf su ve 50 g NaNO3 katısı yüzde derişimi kaç olur?
Bu çözeltilerin NaNO3 açısından en seyreltik
A) 20 B) 24 C) 25 D) 40 E) 50
olandan en derişik olana doğru sıralaması
aşağıdakilerden hangisi olur?
9. Kütlece %40'lık 300 gram KCl çözeltisine sabit • Oluşan çözeltinin yarısı başka bir kaba boşaltılıyor.
sıcaklıkta 80 g saf KCl tuzu ve 120 g saf su ilave • Kabta kalan çözeltiye 150 mL saf su ekleniyor.
ediliyor.
Buna göre, uygulanan işlemler sonucu kapda kalan
Buna göre oluşan son çözelti kütlece yüzde kaçlık son çözeltinin hacimce yüzde derişimi
olur? aşağıdakilerden hangisidir?
A) 20 B) 25 C) 35 D) 40 E) 60 A) 25 B) 30 C) 40 D) 50 E) 80
1-D 2-D 3-B 4-C 5-C 6-B 7-B 8-A 9-D 10-D 11-E 12-C 225
TEST
8 li i ellikler
Kütle (g)
200 mL su
100 mL su
50 mL su
Z(k)
A çözeltisi B çözeltisi C çözeltisi
Sıcaklık (°C)
100 g su 100 g su 100 g su
t3
t2
1. kap 2. kap 3. kap
t1
Buna göre bu kaplarda aşağıda verilen 1 2 3
miktarlardaki şekerlerden hangisi çözünürse
çözeltinin kaynamaya başlama sıcaklığı arasındaki 0 Zaman
ilişki 2 1 şeklinde olur? Buna göre grafikle ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
1 2 3
A) 10 g 20 g 30 g A) 2. ve 3. bölgelerde buhar basınçları eşittir.
B) 20 g 30 g 10 g B) 1. ve 2. bölgelerde çözelti doymamıştır.
C) 20 g 10 g 30 g C) 2. bölgede tanecikler arası etkileşim türü değişir.
D) 10 g 30 g 20 g D) Çözeltinin kaynamaya başladığı ilk sıcaklık t2 °C'dir.
E) 30 g 20 g 10 g E) 3. bölgede çözeltinin kütlesi zamanla azalır.
226 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
5. Katısı ile dengede bulunan sulu X tuzu çözeltisine 8. 1 atm dış basınç altında 1000 g suda 1 mol NaCl tuzu
katının yarısını çözecek kadar aynı sıcaklıkta saf su çözündüğünde donmaya başlama sıcaklığı –4 °C
ekleniyor ve meydana gelen değişimler aşağıdaki olarak ölçülmektedir.
tabloya not ediliyor.
1 atm dış basınç altında hava sıcaklığının 1 C
olduğu bir yerde aşağıdaki sulu tuz çözeltilerinden
Özellik Değişim
hangisinde donma olayı gerçekleşir?
I Aynı sıcaklıkta buhar basıncı Değişmez
II Çözelti kütlesi Artar A) B)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
C) D)
D) I ve III E) I, II ve III
1-E 2-D 3-E 4-C 5-C 6-B 7-C 8-D 9-A 10-C 227
TEST
1. Üç ayrı kapta bulunan eşit miktarlardaki suların içine 4. Normal basınç altında etil alkolün donma noktası
aşağıdaki katılar eklenerek tamamen çözünmeleri –114°C, suyun donma noktası 0°C'dir.
sağlanıyor.
Buna göre,
I. 100 mL saf su
II. 100 mL hacimce %80 sulu etil alkol çözeltisi
X mol Y mol Z mol
NaBr C6H12O6 Ca(NO3)2 III. 100 mL hacimce %60 sulu etil alkol çözeltisi
IV. 100 mL saf etil alkol
100 g su 100 g su 100 g su maddelerinin donma noktalarının karşılaştırılması
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Aynı dış basınç altında bu çözeltilerin kaynamaya
başlama sıcaklıkları eşit olduğuna göre X, Y, Z A) IV > I > II > III B) I > II > III > IV
değerleri arasındaki ilişki aşağıdakilerin hangisinde
C) IV > II > I > III D) I > III > II > IV
doğru verilmiştir?
E) IV> II > III > I
A) X > Y > Z B) X > Z > Y C) Y > X > Z
D) Z > Y > X E) Z > X > Y
228 Kimya
er e
n Yap
7. Uçucu olmayan bir tuzun sabit sıcaklıkta saf suya 10. Aşağıdaki grafikte kolonyanın içeriğinde bulunan
eklenmesiyle ilgili, eklenen tuz kütlesi ile çözeltinin maddelerin hacimce % derişimleri verilmiştir.
kütlece yüzde derişimi arasındaki ilişki grafikteki gibidir.
Hacimce % derişim
Kütlece derişim
Etil alkol
70
20
Su
0 Eklenen tuz 20 Esans
60 10
kütlesi (gram) Madde
Buna göre doygun çözeltide su miktarı kaç Buna göre, 5 m kolonya çözeltisinde bulunan
gramdır? alkol ve esans kütleleri aşağıdakilerden hangisinde
doğru verilmiştir?
A) 40 B) 80 C) 120 D) 240 E) 300 (dalkol 0,8 g/mL, desans 1,2 g/mL)
1. 2.
9. I. Otomobillerde radyatör suyuna antifriz katılması Buna göre,
II. Kışın buzlanma olan kara yollarında tuzlama
I. 1. çözelti kütlece yüzde 7,5 NaCl içerir.
yapılması
II. 2. çözelti hacimce yüzde 25 etil alkol içerir.
III. Kara yollarında asfaltlanmanın kışın yerine yazın
yapılması III. Çözelti kütleleri eşittir.
1-C 2-D 3-E 4-D 5-C 6-A 7-D 8-C 9-C 10-B 11-C 229
TEST
10 ne ik nl k rk İle r
1. Diyaliz yöntemi, santrifüj yöntemiyle ayrıştırılamayan 3. Karışımı oluşturan bileşenlerin tanecik boyutu
çökmeyecek kadar küçük tanecikler (kolloid ve çapları farkıyla ayrıştırılması yöntemleriyle ilgili,
1-1000 nm arasında değişen) içeren karışımları
I. Süzme yöntemi, katı-sıvı veya katı-gaz heterojen
ayırmak için kullanılan bir yöntemdir. Sağlık sektöründe
karışımlara uygulanır.
böbrek hastalarının tedavisinde kullanıldığı gibi
sanayide birçok alanda kullanılır. II. Eleme yöntemi, katı-katı heterojen karışımlara
uygulanır.
Buna göre, aşağıda verilen ayırma işlemlerinden
hangisinde diyaliz yöntemi kullanılamaz? III. Diyaliz yöntemi, katı-sıvı kolloidal karışımlara
uygulanır.
A) Atık sulardan ağır metallerin ayrılması yargılarından hangileri doğrudur?
B) Deniz suyundan tuz eldesi
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
C) Parafin-kum karışımın ayrılması
D) II ve III E) I, II ve III
D) Meyve sularındaki asitliğin giderilmesi
E) Uzay araçlarında içme suyu üretimi
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
2. X ve Y katılarından oluşan karışım saf suya atıldığında
D) II ve III E) I, II ve III
aşağıdaki karışım oluşuyor.
X(k)
5. Aşağıda bazı karışımlar ve bu karışımların bileşenlerine
Su
ayrılması için kullanılan yöntemler verilmiştir.
Y(k) Karışım Ayırma yöntemi
I. NaCl-su Kristallendirme
Buna göre,
II. Buğday-saman Savurma
I. X ve Y katıları suda çözünmez.
II. X, flotasyon ve Y, dekantasyon yöntemiyle III. Talaş-kum Yüzdürme
karışımdan ayrıştırılır. IV. Zeytinyağı-su Süzme
III. Suyun yoğunluğu; X'in yoğunluğundan büyük, V. Demir tozu-kum Mıknatıslanma
Y'nin yoğunluğundan küçüktür.
Buna göre, verilen karışımlardan hangisini
ifadelerinden hangileri doğrudur? bileşenlerine ayırmak için karşısında kullanılan
yöntem yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III A) I B) II C) III D) IV E) V
230 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
6. • - - - - makineleri kanı metabolik atıklardan 9. Aşağıda bir hastaya yapılan diyaliz işleminin
temizlemek için kullanılır. uygulanması görülmektedir.
• Sudan hafif olup askıda kalan katı taneciklerinin su
yüzeyine yükseltilerek uzaklaştırılması yöntemi - - - -
dur.
• Ağzı açık kapta ısıtılan bir karışımda kaynama
noktası düşük olan bileşenin kütlece yüzdesi
zamanla - - - -
• Kumlu su - - - - yöntemiyle bileşenlerine ayrıştırılır.
Yukarıdaki cümlelerde bulunan boşluklardan
herhangi birine aşağıdakilerden hangisi yazılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
1-C 2-E 3-E 4-E 5-D 6-C 7-E 8-B 9-E 10-A 231
TEST
11 n rl k e n kl kl r rk nd n r rl n r k r
A) I B) II C) III D) IV E) V
232 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
6. Aşağıda tuzlu su karışımının bileşenlerine ayrılmasına 8. Aşağıda bazı karışımların karşılarında ayırma
ait damıtma düzeneği verilmiştir. yöntemleri verilmiştir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III 9. Ayrımsal damıtma yöntemiyle ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
1-C 2-C 3-E 4-A 5-B 6-E 7-E 8-E 9-C 10-E 233
TEST
12 n rl k n kl kl r rk e kn ile r
1. Mıknatısla ayırma yönteminin kullanılabilmesi için, 4. Yapılan bir deneyde A, B ve C maddelerinden oluşan
karışımı oluşturan maddelerden birinin mıknatıstan bir karışım suya atıldığında yalnızca A maddesinin
etkilenmesi, diğer maddenin ise etkilenmemesi gerekir. suda çözünmediği gözlemleniyor. A, B ve C'den oluşan
bu karışım önce suda çözülüp süzülüyor ve geriye
Buna göre aşağıdaki toz h ldeki karışımlardan
kalan karışım ise ayrımsal damıtma ile bileşenlerine
hangisi mıknatısla bileşenlerine ayrılabilir?
tam olarak ayrılıyor.
A) Demir Nikel B) Nikel Kobalt Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
C) Kurşun Bakır D) Demir Kurşun
A) A maddesinin fiziksel hâli sıvıdır.
E) Bakır Krom
B) Tanecik boyutu farkından yararlanılarak ayırma
işlemi yapılmıştır.
C) B ve C kaynama noktaları birbirinden farklı sıvılardır.
D) A maddesi apolar bir sıvı olan benzende
çözünebilir.
E) Karışımı bileşenlerine ayırmak için çözünürlük
farkından yararlanılarak ayırma yöntemi yapılmıştır.
2. Kaynama sıcaklıkları birbirinden farklı olan sıvı-sıvı
homojen karışımları bileşenlerine ayırmak için
kullanılan yönteme "ayrımsal damıtma" denir.
Ayrımsal damıtma yöntemiyle ilgili, 5. Bir karışımı bileşenlerine ayırmak için sırasıyla
I. Sıvıların kaynama noktaları birbirine ne kadar mıknatıslama - suda çözme - süzme - basit damıtma
yakınsa ayırma işlemi o kadar başarılı olur. işlemleri kullanılıyor.
II. Yöntem uygulanırken toplama kabında ilk önce Buna göre yapılan bu ayırma işlemi;
kaynama noktası düşük olan sıvı toplanır.
I. Demir tozu - kum - şeker
III. Toplama kabında toplanan sıvıya "destilat" denir.
II. Nikel tozu - naftalin - tuz
yargılarından hangileri doğrudur?
III. Kobalt tozu - iyot katısı - şeker
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III karışımlarından hangilerine uygulanabilir?
D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
234 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
Y(k)
X(k)
A) X katısının çözünürlüğü sıcaklıkla ters orantılı olarak I. Tozlu hava Hava filtresiyle süzme
değişir.
II. Kum-çakıl taşı Eleme
B) Y katısının çözünürlüğü sıcaklıkla doğru orantılı
III. Kan Diyaliz
olarak değişir.
IV. Haşlanmış makarna suyu Süzme
C) Doymuş X sulu çözeltisi ısıtılırsa X katısı kristallenir.
V. Demir tozu-kükürt tozu Mıknatıs kullanarak
D) Doymuş Y sulu çözeltisi soğutulursa Y katısı
kristallenir.
Buna göre bu karışımların hangisinde kullanılan
E) t°C sıcaklıkta X ve Y katılarından oluşan karışım yöntem tanecik boyutu farkına göre yapılmamıştır?
ayrımsal damıtma yöntemiyle bileşenlerine
ayrılabilir. A) I B) II C) III D) IV E) V
1-D 2-D 3-E 4-A 5-E 6-C 7-A 8-E 9-B 10-B 11-E 235
TEST
13 r e l r eknikleri
1. Aşağıdaki karışımlardan hangisi için önerilen 4. Karışımların ayrılması yöntemlerinden süzme ile
ayırma yöntemi uygun değildir? ilgili,
I. Katı-sıvı veya katı-gaz heterojen karışımları ayırmak
Karışım Ayırma yöntemi
için kullanılan bir yöntemdir.
A) Deniz suyu Ayrımsal damıtma
II. Sıvı-katı homojen karışımları ayırmak için kullanılan
B) Benzin-su Ayırma hunisi bir yöntemdir.
C) Çakıl taşı-su Süzme III. Tanecik boyutu farklı olan maddelerden oluşmuş
D) Şeker-sofra tuzu Ayrımsal kristallendirme heterojen karışımları ayırmada kullanılabilir.
E) Demir tozu - bakır tozu Mıknatıslanma yargılarından hangileri doğrudur?
C) Buğday-saman karışımından buğdayın ayrılması B) Ham petrolden benzin ve gaz yağının eldesi
A) Otomobillerde bulunan yağ filtrelerinin motor 6. I. Demir tozu – odun talaşı karışımının su ile
yataklarındaki aşınma sonucunda oluşan metal bileşenlerine ayrılması
parçalarını ayırmak için kullanılması
II. Suya atılan çöplerden plastik türü maddelerin
B) Tozlu ortamlarda çalışan insanların havadaki tozu ayrılması
tutması için maske kullanmaları
III. Cevherden saf çinko eldesi
C) Böbreklerin görevini yerine getirmediğinden biriken
Yukarıdakilerin hangilerinde yüzdürme (flotasyon)
ürenin dışarı atılması
tekniği kullanılarak ayırma işlemi
D) Endüstride genellikle sülfürlü bakır cevherlerden gerçekleştirilmiştir?
ayırmak için kullanılan işlem
E) İnşaatta sıva yapmak için genellikle kumların bir A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
elek ile elenmesi D) II ve III E) I, II ve III
236 Kimya
er e
n Yap
7. Aynı koşullardaki saf X, Y ve Z sıvılarına ait özkütle ve 9. Aşağıda bazı karışımlar ile bu karışımları bileşenlerine
kaynama sıcaklığı değerleri tabloda verilmiştir. ayırmak için kullanılan yöntemler verilmiştir.
8.
1 2 3
KCl(k) Fe(k)
A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V
1-A 2-D 3-D 4-C 5-E 6-E 7-B 8-C 9-E 10-E 237
TEST
14 r l r
1. Çözeltilerin genel özellikleriyle ilgili aşağıdaki 4. Bir karışımın homojen veya heterojen karışım olması
ifadelerden hangisi doğrudur? Tyndall etkisiyle anlaşılabilir. Homojen karışımlarda ışık
demeti saçılmazken, heterojen karışımlarda saçılma
A) Heterojen yapılı olup saf değildirler. görülür.
B) Yapılarında en az bir tür madde bulunur. Aşağıda X, Y ve Z karışımlarından ışık demetinin geçişi
C) Çözücü ve çözünen kütlesi toplam çözelti kütlesine gösterilmiştir.
eşit olur.
D) Çözücü ve çözünenin hacimleri toplamı her zaman
çözelti hacmine eşit olur.
E) Kimyasal yöntemlerle bileşenlerine ayrılabilirler.
Işık kaynağı
X Y Z
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve IV
D) II ve III E) I, II ve IV
A) Yalnız X B) Yalnız T C) Yalnız K A) I > II > III B) I II > III C) II > I > III
D) Y, Z ve K E) X, Z ve T D) III > II > I E) II > III > I
238 Kimya
Çözüm Merkezi
Full Yap
6. Bir karışımdaki bileşenlerden birini uygun bir çözücüde 9. Homojen sıvı-katı karışımlarını bileşenlerine ayırmak
seçimli olarak çözerek karışımdan ayırma işlemine için kullanılan yönteme basit damıtma, homojen sıvı-
özütleme (ekstraksiyon) adı verilir. sıvı karışımlarını bileşenlerine ayırmak için kullanılan
yönteme de ayrımsal damıtma denir.
Özütleme (ekstraksiyon) ile ilgili,
Aşağıda verilen karışımlardan hangisinde karışımı
I. Sıvı-sıvı ya da sıvı-katı karışımlara uygulanır.
bileşenlerine ayırmak için kullanılan yöntem yanlış
II. Yapılan işlemde karışımdaki istenilen maddeyi verilmiştir?
çözen, diğerlerini çözmeyen bir çözücü kullanılır.
III. Aspirin eldesinde kullanılan bir yöntemdir. Karışım Ayırma yöntemi
239
TEST
14 r l r
11. Aşağıda aynı sıcaklıkta özdeş kaplarda sıvı 13. Oda koşullarında 20 gram suda en fazla 4 gram X
yükseklikleri eşit farklı derişimlerde sulu NaCl çözeltileri katısı çözünebilmektedir. Aynı sıcaklıkta aşağıda X
bulunmaktadır. katısı ve su miktarları verilen sulu çözeltiler hazırlanıyor.
I. 100 gram su + 20 gram X
II. 50 gram su + 5 gram X
III. 40 g su + 7 g X
I II III A) I > II > III B) I > III > II C) II > I > III
D) II > III > I E) III > I > II
Sabit sıcaklıkta bir süre sonra sıvı yükseklikleri
arasındaki ilişki II III I olduğuna göre
başlangıçta sıvı derişimleri aşağıdakilerden hangisi
olabilir? 14. Aynı ortamda 1000'er gram saf suda aşağıdaki
maddelerin birer molleri ilave edilip tamamen
I II III çözülerek sulu çözeltileri hazırlanıyor.
A) %10 %20 %30 Buna göre bu maddelerle hazırlanan sulu
B) %20 %15 %35 çözeltilerden hangisinin elektrik iletkenliği en
yüksektir?
C) %15 %35 %25
D) %30 %20 %10 A) MgBr2 B) C12H22O11 C) KClO4
E) %20 %30 %10 D) CH3COOK E) Al2(SO4)3
Sıcaklık (°C)
25
%10'luk
%15'lik KNO3 %20 lik
KNO3 KNO3 7 10
0 Zaman (dakika)
100 g çözelti 150 g çözelti 50 g çözelti –2
(1) (2) (3) –5
Buna göre,
Buna göre,
I. Çözünen KNO3 kütlesi en fazla olan 3. çözeltidir.
II. Kaynamaya başlama sıcaklığı en küçük olan 2. I. 0-7. dakika arasında çözelti doymamıştır.
çözetidir. II. 7-10. dakikalar arasında birim hacimdeki tuz miktarı
III. Kaynamaları sırasında buhar basıncı en büyük olan zamanla artar.
3. çözeltidir. III. Doymamış çözelti –5°C'de donmaya başlamıştır.
yargılarından hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğru olabilir?
240 1-C 2-B 3-B 4-E 5-C 6-E 7-D 8-D 9-B 10-C 11-C 12-B 13-B 14-E 15-C Kimya
NİTE
İT E ET
Asit e Bazların zellikleri
N tralle me Te kimesi e H Ka ramı
Asit e Bazların Metallerle Te kimeleri
Asit Bazların zellikleri e Te kimeleri
Hayatımızda Asitler e Bazlar
T zlar
Asitler, Bazlar e T zlar
edu
TEST
1 i e l rn ellikleri
1. Arrhenius'a göre sulu çözeltilerine H+ iyonu veren 4. Aşağıda X, Y ve Z maddelerinin suda çözünme
maddelere "asit", OH (hidroksit) iyonu veren denklemleri verilmiştir.
maddelere "baz" denir. Asit ve bazların birçok ortak H2O +
özelliği bulunur. X(g) NH (suda) + OH (suda)
4
H2O 2+
Aşağıdaki ifadelerden hangisi tüm asit ve bazlar Y(k) Ca (suda) + 2OH (suda)
için ortak özellik değildir?
H2O +
Z(g) H (suda) + Cl (suda)
A) Aşındırıcı özelliğe sahip olmaları
B) Genellikle suda iyi çözünmeleri Buna göre X, Y ve Z bileşikleri aşağıdakilerin
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
C) Sulu çözeltilerinin elektrik akımını iletmesi
D) Amfoter metallerle H2 gazı oluşturmaları X Y Z
E) Turnusol kağıdına etki etmeleri A) NH3 Ca(OH)2 HCl
B) N2O5 CaO HCl
C) NH3 Ca(OH)2 NaCl
D) NH2 CaO NaCl
E) NaOH Ca(OH)2 HCl
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 5.
D) II ve III E) I, II ve III
a b c
Buna göre bu maddelerden hangilerinin özelliği III. c, NH3 bileşiğinin sulu çözeltisidir.
karşısında doğru verilmiştir? yargılarından hangileri doğru olabilir?
242 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
+
6. Saf suya ilave edildiğinde H iyon derişimini arttıran 9. I II
–
maddelere asit, OH iyon derişimini arttıran maddelere
Suda çözündüğün- 25°C'de hazırlanan
baz denir.
de suyun OH– iyon sulu çözeltilerinin
Buna göre, aşağıda günlük hayatta kullanılan sayısını arttırırlar. pH değeri 7'den
maddelerden hangisi suya ilave edildiğinde H+ Bazlar büyüktür.
iyonları sayısını arttırır? V
Kırmızı turnusol kağıdının
A) Diş macunu B) Yoğurt rengini maviye çevirirler. III
C) Lavabo açıcı D) Kabartma tozu IV Asitlerle birleşerek
E) Sabun CH3OH ve HCOOH bileşik- tuz oluştururlar.
lerinin sulu çözeltisi asitlerle
nötralleşme tepkimesi verir.
A) I B) II C) III D) IV E) V
1-D 2-E 3-D 4-A 5-E 6-B 7-B 8-A 9-D 10-D 11-C 243
TEST
2 i e l rn ellikleri
1. Elementlerin oksijenle tepkimeleri sonucu oksit 3. Bir asit molekülünün suda çözündüğünde suya verdiği
bileşikleri oluşur. Oluşan oksitler; asit oksit, bazik oksit, maksimum H+ iyonu sayısına ya da bir bazın suda
–
amfoter oksit ve nötr oksit olarak sınıflandırılabilir. çözündüğünde suya verdiği OH iyonu sayısına tesir
değerliği denir.
Buna göre,
Buna göre aşağıda verilen asit veya bazlardan
I. Na2O, CaO ve MgO'nun sulu çözeltileri bazik
hangisinin tesir değerliği yanlış verilmiştir?
karakterlidir.
II. Al2O3, ZnO ve PbO hem asidik hem de bazik Asit / Baz Tesir değerliği
karakterlidir.
A) H3PO4 3
+
III. CO, NO ve N2O'nun sulu çözeltileri H iyonu
B) CH3COOH 3
içermez.
C) NH3 1
IV. SO3, Cl2O7, N2O3'ün sulu çözeltileri asit
karakterlidir. D) H2SO4 2
A) I B) II C) III D) IV E) V
244 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
6. Aşağıdaki kaplarda 25 °C sıcaklıkta eşit miktarlarda su 8. Aşağıda bir bazla ilgili şu bilgiler veriliyor:
bulunmaktadır. Bu kaplara üzerindeki maddeler
• Yaygın adı sud kostiktir.
eklenerek sulu çözeltiler elde ediliyor.
• Atmosferdeki CO2 gazını tutucu özelliği vardır.
NH3 HCOOH NaOH
• Kırmızı turnusol kağıdının rengini maviye çevirir.
Buna göre bu özelliklere sahip madde
aşağıdakilerden hangisidir?
I II III
D) II ve III E) I, II ve III
Aşağıdaki X, Y ve Z kaplarında asit ya da baz olduğu
bilinen sulu çözeltilere tablodaki indikatörler
damlatıldığında oluşan renkler belirtilmiştir.
1-C 2-D 3-B 4-B 5-B 6-E 7-E 8-C 9-C 245
TEST
3 r lle e e ki e i e r
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
4. I. NH3(suda)
II. CH3OH(suda)
D) II ve III E) I, II ve III
III. HCOOH(suda)
Yukarıdakilerden hangileri sulu HCl çözeltisi ile
nötralleşme tepkimesi verir?
246 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
6. Eşit mollerde H3PO4 asidiyle Ca(OH)2 bazının 9. E, D ve U maddeleri için aşağıdaki bilgiler veriliyor.
tepkimesinden en fazla 0,3 mol H2O oluşuyor.
• E ile D'nin sulu çözeltileri nötralleşme tepkimesi
Buna göre, verir.
– +
I. Başlangıçta 0,15 mol Ca(OH)2 bazı vardır. • U'nun sulu çözeltisinde OH iyon derişimi H iyon
II. Tepkime sonunda 0,05 mol H3PO4 artmıştır. derişiminden fazladır.
III. Net iyon denklemi • E'nin sulu çözeltisinin CaCO3 ile tepkimesi sonucu
CO2 gazı açığa çıkar.
3Ca2+(suda) + 2PO3–
4
(suda) Ca3(PO4)2(k)
Buna göre E, D ve maddeleri ile ilgili aşağıda
şeklindedir.
verilenlerden hangisi doğrudur?
yargılarından hangileri doğrudur?
E D U
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) KOH NaOH H2SO4
D) II ve III E) I, II ve III
B) NaOH H3PO4 Mg(OH)2
C) HNO3 KOH Ca(OH)2
D) NH3 HCl NaOH
7. Aşağıda gündelik hayatta kullanılan maddelerden E) H2SO4 KOH HNO3
hangisinin 25 C'de pH değeri 7'den küçük değildir?
Buna göre tepkimelerin sonucunda fenolftalein Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
içeren çözeltilerin alacağı renkler aşağıdakilerden
hangisi olur? A) I. çözelti asidik, II. çözelti baziktir.
1-E 2-D 3-E 4-A 5-B 6-B 7-A 8-B 9-C 10-E 247
TEST
4 r lle e e ki e i e r
1. İndikatörler sentetik ya da doğal olarak elde edilirler. 3. 25 °C'de aşağıdaki kaplarda bulunan sulu çözeltiler
Tabloda bazı doğal indikatörlerin asidik ve bazik birbiriyle karıştırılıyor.
ortamdaki renkleri belirtilmiştir.
Doğal
Asit rengi Baz rengi
indikatör
2 mol 3 mol
Gül yaprağı Açık pembe Sarı
H3PO4 Ca(OH)2
Maydanoz Açık yeşil Yeşil
içeren sulu içeren sulu
Çay demi Turuncu-sarı Koyu kırmızı çözelti
çözelti
248 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
5. Aşağıdaki maddeleri içeren sulu çözeltiler oda 8. Şekildeki kapların birinde saf su, diğerinde ise
koşullarında karıştırılıyor. fenolftalein indikatörü ve 1 mol KOH içeren sulu çözelti
bulunmaktadır. Bu kaplara birer mol üzerlerindeki
I. 0,1 mol H2SO4 ile 0,3 mol KOH
asitler ilave ediliyor.
II. 0,2 mol HCl ile 0,1 mol Ca(OH)2
1 mol 1 mol
III. 0,05 mol H2SO4 ile 0,05 mol Mg(OH)2
HNO3 HCl
Buna göre, tam verimle gerçekleşen reaksiyon
sonunda oluşan sulu çözeltilerden hangilerinde pH
değeri 7'den büyüktür?
1 mol KOH(suda)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II + H2O(s)
1. kap 2. kap
1-D 2-B 3-C 4-D 5-A 6-B 7-B 8-E 9-C 249
TEST
5 i e l rn e llerle e ki eleri
1. Aşağıdaki tabloda X, Y ve Z metallerinin H2O, HCl, 3. Şekildeki kaplarda bulunan derişik sulu çözeltilere
HNO3 ve NaOH ile tepkimesi sonucu oluşan gazlar 25 °C de üstündeki metaller atılıyor.
verilmiştir.
Cu Mg Ca Au
Metal H2O HCl HNO3 NaOH
X H2 H2
Y H2 H2 H2
Kezzap Zaç yağı Tuz ruhu Çamaşır
suyu
Z NO2
I II III IV
Buna göre X, Y ve Z metalleri için aşağıdakilerden
hangisinde doğru verilmiştir? Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Na(k)
250 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
5. 25 °C'de aşağıdaki kaplarda bulunan derişik sulu asit - 7. Aşağıda X, Y, Z ve T metallerinin bazı derişik asit-
baz çözeltilerine üzerindeki metaller atılıyor. bazlarla olan tepkimelerinin denklemleri verilmiştir.
2X + 2H2SO4 X2SO4 + SO2 + H2O
Au(k) Hg(s) Mg(k)
Y + 2HNO3 2Y(NO3)2 + H2
Z + HCl Tepkime yok.
T + 3NaOH Na3TO3 + 3 H2
2
Buna göre,
HNO3(suda) H2SO4(suda) KOH(suda)
I. X ve Z yarısoy metal olabilir.
II. Y, Li metali olabilir.
I II III III. T, amfoter metaldir.
yargılarından hangileri doğrudur?
Buna göre bu kapların hangilerinde tepkime
(Li; 1A grubunda bulunur.)
gerçekleşir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) II ve III E) I, II ve III
D) I ve II E) I, II ve III
6 i e l rn e llerle e ki eleri
1. Aşağıda cam kaplarda bulunan derişik sulu çözeltilere 3. Aşağıdaki cam balon içine KOH bazı ve alüminyum
üzerlerinde belirtilen katı maddeler ilave ediliyor. katısı ilave edilip ağzına balon bağlanarak belirli bir
süre bekleniyor.
Al(k) Ag(k) CaCO3(k)
Elastik balon
Su
E kap D kap U kap
Buna göre sabit sıcaklıkta,
Buna göre,
I. Tepkime denklemi
I. E kabındaki tepkime asit-baz tepkimesidir.
Al(k) + 3KOH(suda) K3AlO3(suda) + 3 H2(g)
II. E kabında H2 gazı, D kabında ise SO2 gazı açığa 2
çıkar. şeklindedir.
III. U kabından çıkan gaz yanıcı değildir. II. Elastik balonun hacmi artmıştır.
252 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
10.
7. Aşağıda bazı maddelerin sulu asit-baz çözeltileriyle Metal Asit / Baz
tepkimelerindeki reaktifler verilmiştir.
I Al NaOH
I. Au + HNO3 ...
II. CuO + HCl ... II Cu HNO3
1-D 2-D 3-E 4-E 5-B 6-B 7-B 8-E 9-E 10-E 253
TEST
7 i l rn ellikleri e e ki eleri
1. Sulu çözeltilerde ortamın asitlik ve bazlığına göre renk 3. Şekildeki düzenekte X ucundan sırayla He, N2O, CO2
değiştiren organik boyar maddelere "indikatör" denir. ve NH3 gazları gönderiliyor.
Aşağıdaki tabloda bazı indikatörlerin asidik ve bazik
ortamdaki renkleri verilmiştir. X ucu Y ucu
254 Kimya
er e
n Yap
5. Aşağıda camdan yapılmış kabın içinde sulu NaOH 7. Oda koşullarında pH değeri 1 olan sulu HCl çözeltisine
çözeltisi bulunmaktadır. Kaba huni yardımıyla H2SO4 eşit hacimde sulu KOH çözeltisi azar azar ilave ediliyor.
çözeltisi ilave ediliyor.
Büret
H2SO4(suda)
KOH çözeltisi
NaOH(suda)
H (suda) + OH–(suda)
+
H2O(s)'dır. B) Nötralleşme tepkimesi gerçekleşir.
D) Tepkime sırasında iyonlar arasında elektron C) Oluşan çözelti elektriği iyon hareketiyle iletir.
alışverişi olmaz. D) Beher içerisindeki çözeltinin pH değeri zamanla
E) Oluşan sulu çözelti elektriği iletir. artar.
E) KClO3 tuzu oluşur.
6. Oda sıcaklığındaki oksijenli bileşiklerden E, D ve U'nun 8. SO3, NH3 ve CO gazlarından oluşan 20 litrelik bir
suyla tepkimeleri aşağıda verilmiştir. karışım, yeterince HCl çözeltisinden geçirildiğinde
+ 2–
hacmi 6 litre azalıyor. Kalan gaz karışımı Ca(OH)2
• E + H2O 2H (suda) + EO (suda) çözeltisinden geçirildiğinde ise hacminde 4 litre azalma
3
2+ –
• D + H2O D (suda) + 2OH (suda) gözleniyor.
• U + H2O Tepkime yok Buna göre, karışımdaki gazların başlangıç hacimleri
Buna göre, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
I. E asidik oksit, D bazik oksit özelliği gösterir.
II. E ve D'nin sulu ortamda karıştırılmasıyla SO3(L) NH3(L) CO(L)
nötralleşme tepkimesi gerçekleşir.
A) 6 4 10
III. U nötr oksittir.
B) 4 6 10
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
C) 10 6 4
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) 6 10 4
D) I ve III E) II ve III E) 4 10 6
8 d i ler e l r
1. Aşağıda X, Y ve Z maddeleriyle ilgili bilgiler verilmiştir. 4. H2SO4(sülfürik asit) ile ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir.
X: Mermer tezgahı aşındırır. • Lavabolara gelişigüzel atılması çevre kirliliğine
neden olur.
Y: Çamaşır suyuyla etkileştiğinde klor gazı açığa çıkarır.
• Ciltle temas ederse yanıklara sebep olur.
Z: Lavabo açıcı olarak kullanılır.
• Birçok maddeyle tepkimeye girerek aşındırır.
Buna göre X, Y ve Z maddeleri için aşağıda verilen
örneklerden hangileri doğrudur? • Buharı akciğerleri tahriş eder.
Buna göre H2SO4 (sülfirik asit) şişesinin
X Y Z ambalajında,
A) Kezzap Tuz ruhu Sudkostik I. II. III.
B) Kezzap Zaç yağı Tuz ruhu
C) Zaç yağı Tuz ruhu Sirke
D) Sirke Sudkostik Yemek sodası
IV. V.
E) Amonyak Sirke Kezzap
256 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. Günlük hayatta kullandığımız birçok madde asidik veya 10. Aşağıda tabloda bazı asit ve bazlarla ilgili bilgiler
bazik özellik gösterir. veriliyor.
Buna göre, günlük hayatta kullandığımız
maddelerin özellikleriyle ilgili aşağıdaki yargılardan CH3COOH; gıda sanayisinde koruyucu ve
I.
hangisi yanlıştır? lezzet verici olarak kullanılır.
NaOH; borularda katılaşan yağları ve
A) Lavabo açıcılar bazik karakterlidir. II. tıkanıklığa neden olan birikintileri ortadan
B) Sabun ve deterjanların 25°C'de pH değerleri 7'den kaldırır.
küçüktür.
III. H3PO4; nem çekme özelliğine sahiptir.
C) Domates suyu mavi turnusol kağıdının rengini
kırmızıya çevirir. IV. HF; cam işlemede kullanılır.
–
D) Limon suyunda H+ iyonu derişimi, OH iyonu
derişiminden fazladır. Buna göre verilen bu bilgilerden hangileri
doğrudur?
E) Kireç suyunun pH değeri, pOH değerinden
büyüktür. A) Yalnız I B) I ve II C) I, II ve IV
D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV
8. CO2, SO3 ve NO2 gazları havada suyla tepkimeye 11. Farklı temizlik ürünlerinin birbirine karıştırılması
girerek asit yağmurları oluşabilmektedir. Bu gazların sakıncalıdır.
suyla olan tepkimeleri aşağıda verilmiştir.
Tuz ruhu (HCl) ile çamaşır suyu (NaClO) bir araya
I. CO2(g) + H2O(s) H2CO3(suda) geldiğinde solunum yollarına zarar veren zehirli gaz
aşağıdakilerden hangisidir?
II. SO3(g) + H2O(s) H2SO4(suda)
III. 3NO2(g) + H2O(s) 2HNO3(suda) + NO(g) A) Cl2 B) O2 C) N2 D) H2 E) F2
Buna göre verilen tepkimelerden hangileri
doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 12. Kimya laboratuvarında kostik ile zaç yağı şişesinin
üzerinde aşağıdaki güvenlik sembolleri bulunmaktadır.
D) I ve III E) I, II ve III
1-A 2-E 3-E 4-D 5-C 6-C 7-B 8-E 9-E 10-E 11-A 12-E 257
TEST
9 d i ler e l r
B) Depolama işlemi güneş ışığı olmayan, kuru, serin ifadelerinden hangileri doğrudur?
ve havalandırması bulunan ortamlarda olmalıdır.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
C) Depolama yapılırken bu kimyasallar mümkün
olduğunca rafların en üst bölümlerine konulmalıdır. D) II ve III E) I, II ve III
258 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
6. Aşağıda bazı temizlik maddelerinin asidik/bazik 8. Kireç ve kostik gibi maddeler kuvvetli baz olduğundan
karakterleri verilmiştir. saç, tüy ve deriye etki ederek tahriş görmesine neden
olur.
Temizlik maddesi Asidik/Bazik Buna göre aşağıdaki maddelerden hangisi saç, tüy
ve deriye zarar vermez?
I. Yağ çözücüler Bazik
Buna göre hangi öğrencilerin bu asit ve bazlarla Buna göre bu maddelerin pH değerleri arasındaki
ilgili verdiği bilgiler doğrudur? ilişki aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
A) Yalnız Ecem B) Ecem ve İrem
C) Ecem ve İsmail D) İsmail ve Songül A) I > II > III B) I > III > II C) II > I > III
E) Ecem, İsmail ve Songül D) II > III > I E) III > I > II
1-C 2-B 3-E 4-D 5-E 6-D 7-E 8-C 9-E 10-B 259
TEST
10 l r
1. Halk arasında kabartma tozu olarak bilinen tuzla 4. X tuzu ile ilgili aşağıda bilgiler verilmiştir.
ilgili,
• 25°C de sulu çözeltisinin pH değeri 7'den büyüktür.
I. Antiasit özelliği nedeniyle midedeki asitliği giderir. • Nem çekicidir.
II. Diş macunlarında bulunur. • Fotoğrafçılıkta ve su sertliğinin giderilmesinde
III. Yangın söndürme cihazlarında kullanılır. kullanılır.
yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre bilgileri verilen tuz aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III A) Sodyum nitrat B) Sodyum karbonat
C) Sodyum klorür D) Kalsiyum karbonat
E) Amonyum klorür
5. I. NaCl
2. I. Sert suların yumuşatılmasında - - - - kullanılır.
II. Na2CO3
II. - - - - öksürük şurubu üretiminde kullanılır.
III. NaHCO3
III. Mermer, tebeşir, alçı gibi farklı malzemelerin
IV. CaCO3
yapımında - - - - kullanılır.
V. NH4Cl
IV. - - - - hamuru kabartmak için kullanılır.
Yukarıda verilen tuzlardan hangileri kağıt
Yukarıdaki boşluklara uygun kavramlar yazıldığında
üretiminde kullanılmaktadır?
hangisi dışarıda kalır?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
A) yemek sodası B) çamaşır sodası
D) I, II, III ve IV E) I, II, III, IV ve V
C) kireç taşı D) nişadır
E) yemek tuzu
260 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. a. karbon b. sodyum c. amonyum 9. Aşağıda CaCO3 ile ilgili kutucuklarda bilgiler verilmiştir.
dioksit klorür klorür
Çimento ve
Yaygın adı
d. hidroklorik e. sodyum f. kalsiyum beton yapımın-
I kireç taşıdır. II
da kullanılır.
asit karbonat karbonat
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
10. Halk arasında "çamaşır sodası" olarak bilinen
sodyum karbonat tuzunun formülü aşağıda
verilenlerden hangisidir?
KOH a b
NH3 c d
1-E 2-E 3-C 4-B 5-D 6-A 7-E 8-E 9-E 10-B 11-E 261
TEST
11 d i ler e l r l r
1. Yaygın adı çamaşır sodası olan maddeyle ilgili, 4. Asit yağmurları ile ilgili aşağıdaki bilgilerden
hangisi yanlıştır?
I. Sodyum hidroksit ve karbonik asitin tepkimesi
sonucu oluşur.
A) SO2 ve NO2 gazlarının su buharıyla tepkimesi
II. Sularda sertlik giderici olarak kullanılır. sonucu oluşur.
III. Asidik tuzdur. B) Toprağın pH değerini artırır.
yargılarından hangileri doğrudur? C) Alçıdan yapılmış tarihi eserlerin ve heykellerin
aşınmasına sebep olur.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) Deniz ve göllerde yaşayan canlılara zarar verir.
D) II ve III E) I, II ve III
E) Fosil yakıt kullanımı asit yağmurlarına sebep olur.
262 Kimya
er e
n Yap
7. Yaygın adı tuz ruhu olan maddeyle ilgili, 10. Tuzların sulu çözeltileri asidik, bazik veya nötr özellik
gösterir.
I. Kuru pillerde elektrolit olarak kullanılır.
II. Kuvvetli asittir. • Kuvvetli asit + kuvvetli baz tepkimesinden
nötr tuz oluşur.
III. Suda çok az çözünür.
• Kuvvetli asit + zayıf baz tepkimesinden
IV. Lavabo açıcı olarak kullanılır. asidik tuz oluşur.
V. Asitlerle tuz oluşturur. • Zayıf asit + kuvvetli baz tepkimesinden
ifadelerinden hangisi doğrudur? bazik tuz oluşur.
Buna göre, aşağıdaki tuzlardan hangisinin özelliği
A) I B) II C) III D) IV E) V
yanlış verilmiştir?
Tuz Özelliği
A) NaCl Nötr
B) NH4Cl Asidik
C) CaCO3 Bazik
8. Asit ve bazların çevre ve sağlık açısından birçok zararlı
etkileri bulunmaktadır. Bu nedenle asit ve bazlarla D) NaHCO3 Nötr
çalışırken dikkat edilmeli ve gerekli güvenlik önlemleri E) Na2CO3 Bazik
alınmalıdır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi asit ve bazların
ambalajlarında bulunması gereken güvenlik uyarı
işaretlerinden değildir?
A) B) C)
D) E)
1-B 2-C 3-A 4-B 5-E 6-A 7-B 8-E 9-C 10-D 11-C 263
TEST
12 i ler l r e l r
1. Asit ve bazlarla etkileştiğinde çözeltilerde farklı renkler 3. Gündelik hayatta karşımıza çıkan bazı asitlerle ilgili şu
oluşturan maddelere indikatör adı verilir. Aşağıda bazı bilgiler verilmektedir.
indikatörlerin asidik ve bazik ortamda oluşturduğu
renkler verilmiştir. • Bakırdan yapılmış eşyanın üzerine damlatılırsa
bakır eşya ile asit tepkimeye girer.
Bromtimol mavisi Sarı Mavi Buna göre, bu ürünün ambalaj etiketi üzerinde;
I.
Aşağıdaki kaplarda bulunan bazı asit ve bazların sulu
çözeltilerine üzerlerinde belirtilen sulu çözeltilerin aşırısı
ekleniyor.
III.
KOH
HCl Ca(OH)2
IV.
X Y Z
Buna göre,
I. X kabında fenolftalein indikatörü varsa renk
pembeye döner. güvenlik uyarı işaretlerinden hangilerinin bulunması
gerekli olabilir?
II. Y kabında metil oranj indikatörü varsa renk sarıdan
turuncuya döner. A) I ve II B) I ve III C) I, II ve III
III. Z kabında bromtimol mavisi indikatörü varsa renk D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV
sarıdan maviye döner.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
4. Asit ve bazların tepkimeleri sonucu tuz ve su oluşur.
Aşağıda bazı madde çiftleri verilmiştir.
2. Tuzlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi I. NH3 HCl
yanlıştır? II. CaO CO2
B) Oda koşullarında katı halde bulunurlar. Verilen madde çiftlerinden hangilerinin sulu
çözeltilerinin karıştırılması sonucu tuz elde edilir?
C) Erime ve kaynama noktaları yüksektir.
D) Sulu çözeltileri kesinlikle nötr özellik gösterir. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Katı halde elektriği iletmezler. D) II ve III E) I, II ve III
264 Kimya
Çözüm Merkezi
Full Yap
5. Oda sıcaklığında, aşağıdaki derişik sulu asit ya da baz 7. Aşağıda 25 °C'de bazı maddelerin pH değerleri pH
çözeltilerine üzerlerinde belirtilen maddeler ekleniyor cetvelinde gösterilmiştir.
ve tepkime sonunda açığa çıkan gaz karşısına yazılıyor.
Saf su Çamaşır suyu
Açığa çıkan gaz Limon Domates Yumurta beyazı
CaCO3
katısı
I. CO2
HCl
çözeltisi Asidik Nötr Baz
265
TEST
12 i ler l r e l r
9. NaCl (sodyum klorür) tuzuyla ilgili aşağıdaki 12. Altın, demir ve gümüş içeren kolye aşağıda verilmiştir.
ifadelerden hangisi yanlıştır?
266 1-C 2-D 3-E 4-B 5-E 6-B 7-D 8-A 9-C 10-B 11-D 12-E 13-C Kimya
NİTE
İ E E E
Temizlik Malzemeleri
P limerler, K zmetikler e İla lar
Temizlik Malzemeleri P limerler, K zmetikler e İla lar
Gıdalar
Yenile ilir Yağ Türleri
Kimya Her Yerde
edu
TEST
1 Temizlik Malzemeleri
1. Sabun ve deterjanlar suda çözünerek farklı 3. Aşağıda sabunun su ortamında kire olan etkisi
yüzeylerdeki kirleri temizleyen yüzey aktif maddelerdir. gösterilmiştir.
Sabun ve deterjanların kullanımında avantaj ve
dezavantajlar bulunur.
Sabun
Bununla ilgili, molekülü
I. Sabunlar sert sularda, deterjanlar yumuşak sularda
etkili temizlik sağlar. Kir
II. Sabunlar çamaşırları yıpratmaz, deterjanlar yıpratır. Yüzey 1 2 3
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III II. 2. durumda kire tutunmuş sabun moleküllerinin
polar olan baş kısmı kirin yüzeyden uzaklaşmasını
D) II ve III E) I, II ve III sağlar.
III. 3. durumda kirlerin etrafında miseller oluşturan
sabun molekülleri kirleri yüzeyden fiziksel olarak
temizleyip uzaklaştırır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
2. Selin, sabun ve deterjanın genel özellikleriyle ilgili
aşağıdaki tabloyu inceliyor.
Sabun Deterjan
268 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
5. Hijyen, insan sağlığını korumak ve hastalıkların 8. Çamaşır suyu ve kireç kaymağıyla ilgili,
yayılmasını önlemek için alınan faaliyetlerin tümüdür.
I. Mikroorganizmaları yok etme özellikleri vardır.
Buna göre hijyen amaçlı kullanılan temizlik II. Yapılarında bulunan anyon hipoklorit olarak
maddeleriyle ilgili, adlandırılır.
I. Kireç kaymağı, mikrop öldürücü olarak kullanılır. III. Kirleri temizleme özellikleri sabun ve deterjanlara
II. Çamaşır suyu, tuvalet ve banyo temizliğinde hijyen benzer.
amaçlı kullanılır. yargılarından hangileri doğrudur?
III. Çamaşır suyunun formülü NaClO3'tür.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
III. Özellikleri içerdikleri katkı maddelerine göre II. El, yüz ve vücut temizliğinde kullanılır.
değişiklik gösterir. III. Klorlu ve oksjenli olmak üzere iki çeşidi bulunur.
ifadelerinden hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur?
1-D 2-B 3-E 4-B 5-B 6-E 7-E 8-B 9-C 10-C 269
TEST
2 li erler e ikler e İl çl r
II. Ampul (iğne) ve şurup gibi çeşitleri bulunur. Aşağıda verilen maddelerden hangisi geri dönüşüm
malzemesi olamaz?
III. Şurubun içerdiği şeker nedeniyle etken maddenin
kötü tadı azaltılmış olur.
A) Polimer atıklar B) Metal atıklar
yargılarından hangileri doğrudur?
C) Gıda atıkları D) Cam atıklar
D) II ve III E) I, II ve III
270 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. Kimya öğretmeni öğrencilerinden, tahtaya yazdığı 10. • Çözelti ya da süspansiyon hâlde hazırlanan sıvı ilaç
ifadeleri doğru (D) ya da yanlış (Y) olarak belirtmelerini formudur.
istiyor. • Kullanımı katı formdaki ilaçlara göre daha kolaydır.
a. İlacın vücuttan etkili olabilmesi için dozaj aralığı Bu özelliklere sahip olan ilaç formu aşağıdakilerden
önemlidir. hangisidir?
b. Bütün ilaçlar buzdolabında muhafaza edilmelidir.
A) İğne B) Hap C) Şurup
c. Hap formundaki ilaçlar suyla alınmalı ve ilacın
yanında alınan gıdalarla etkileşeceği D) Merhem E) Krem
unutulmamalıdır.
Bu etkinliği hatasız olarak tamamlayan öğrencinin
cevabı aşağıdakilerden hangisidir?
A) a. D B) a. D C) a. D D) a. Y E) a. Y
b. D b. Y b. Y b. D b. Y
c. D c. D c. Y c. D c. Y
11. Saç rengini değiştirmek için kullanılan çeşitli
pigmentler ve kimyasal maddeler içeren kozmetik
malzemeye saç boyası denir.
Saç boyasının içerdiği kimyasal maddelerle ilgili,
I. Koyu tonlu saç boyalarında renk katkı maddesi
olarak kurşun asetat kullanılır.
8. olimer maddelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden
II. Hidrojen peroksit saç dökülmelerine neden olabilir.
hangisi yanlıştır?
III. Kurşun asetat, nörolojik rahatsızlıklara neden
A) Esnek, hafif ve dayanıklıdır. olabilir.
B) Taşınma ve depolanmaları kolaydır. ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) Üretim maliyetleri yüksektir.
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) Çeşitli şekillerde işlenebilir ve kolaylıkla
D) II ve III E) I, II ve III
şekillendirilebilir.
E) Farklı iş kollarının doğmasını sağlarlar.
A) Ham maddesinin petrol türevi olması III. Kapsüller, koruyucu maddesi jelatin olan katı
formdaki ilaçlardır.
B) Kimyasallara karşı dirençli olması
ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) Kolay şekillendirilebilmesi
D) Üretim maliyetlerinin düşük olması A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Kolay taşınabilmesi ve depolanabilmesi D) I ve III E) I, II ve III
1-A 2-E 3-E 4-A 5-C 6-B 7-B 8-C 9-A 10-C 11-E 12-E 271
TEST
3 li erler e ikler e İl çl r
1. Polimerler birçok alanda kullanılan, çok yönlü 4. Aşağıdaki tabloda bazı polimerler ve kullanım alanları
malzemelerdir. Polimer ürünlerin kullanımında birçok belirtilmiştir.
avantaj olmasına rağmen, olumsuz yönleri de bulunur.
Polimer Kullanım alanı
olimerlerin özellikleriyle ilgili aşağıdaki
I. Kauçuk Silgi ve taşıt lastikleri
ifadelerden hangisi polimerlerin olumsuz
yönlerindendir? II. Polivinil Plastik şişe ve uyku tulumu
klorür yapımında
A) Kolay tepkime vermezler.
III. Kevlar Paraşüt ve zırhlı araç yapımında
B) Isı ve elektriği iletmezler.
IV. Polietilen (PE) Oyuncak yapımında
C) Çevre kirliliğinin önlenmesine yardımcı olur.
V. Polistiren (PS) Köpük yapımında
D) Geri dönüşümleri ek maliyet gerektirir.
Buna göre, hangi polimerin kullanım alanı yanlış
E) Kolayca şekil verilirler.
verilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
272 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
1-D 2-B 3-A 4-B 5-E 6-B 7-E 8-E 9-D 10-A 11-B 273
TEST
(Y) (D)
Yükseltgen özelliğe
sahip olduğundan 5. Saçın kolay şekil alması için kullanılan jel
ağartma işlemleri yapısındaki saydam maddeler ile ilgili,
(Y) (D)
için kullanılır. I. Saç jölesi olarak adlandırılır.
II. Saçı güneşten korur ve protein yönünden
(Y) (D)
zenginleştirir.
III. Saç derisinin zarar görmesine ve saçın
I II III IV V dökülmesine neden olabilir.
274 Kimya
er e
n Yap
C) Şurup Sıvı
D) Ampül Katı
E) Kaşe Katı
7. Saç boyalarının etkileriyle ilgili, III. Sert sularda Ca2+ ve Mg2+ iyonlarıyla çökelek
oluşturacağından bu sularda temizleme özelliği
I. İçeriğindeki zararlı kimyasallar nedeniyle lenfoma düşüktür.
kanserine neden olabilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
II. Saçların beslenmesini ve daha canlı olmasını
sağlar. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
III. Saç derisine zarar vererek kepeklenmeye neden D) I ve III E) I, II ve III
olabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
8. Yarı katı formdaki ilaçlar ile ilgili, Buna göre deterjanlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
I. Etkin maddeleri vücuda deri tarafından emilerek
alınır. A) Etken maddedeki polar gruplar suyla etkileşir,
II. Su bazlı veya yağ bazlı olabilirler. apolar gruplar kirle etkileşir.
III. Kremler yağ bazlı, merhemler su bazlıdır. B) İnsan vücuduna ve tekstil ürünlerine zararlı etkileri
vardır.
IV. Merhemde etkin maddeler vazelin ve lanolindir.
C) Kirlerin kimyasal yapısını bozarak temizlik yaparlar.
V. Kıvamı daha katı olanlar pomat olarak adlandırılırlar.
D) Sert ve soğuk sularda bile temizlik özelliklerini
yargılarından hangisi yanlıştır?
devam ettirirler.
A) I B) II C) III D) IV E) V E) Doğada kolay parçalanamazlar.
1-E 2-E 3-B 4-A 5-E 6-D 7-C 8-C 9-E 10-E 11-C 275
TEST
5 d l r
1. Bir ürünün ana bileşeni olmayan fakat o ürünün 4. ltra High Temperature ( HT) yöntemiyle ilgili
işlenmesi, paketlenmesi ve uzun süre saklanabilmesi olarak,
ile ilgili amaçlar için ürüne ilave edilen kimyasal
I. Gıdanın sıcaklığı çok yüksek sıcaklığa çıkarılıp hızlı
maddelere "gıda katkı maddeleri" denir.
bir şekilde düşürülür.
Gıda katkı maddelerinin kullanım amaçlarıyla ilgili II. Zararlı mikroorganizmaları tamamen öldürmek için
aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? uygulanır.
A) Gıdanın yapısındaki besin ögelerini korumak III. Ürünün raf ömrü uzar ancak besin değeri kaybolur.
276 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. • - - - - işleminde gıdanın sıcaklığı hızlı bir şekilde 9. Hazır gıdaların içeriğinde birçok katkı maddesi bulunur.
artırılıp düşürülür. Bu ısıl işleme dayanıklı olmayan Gıda katkı maddelerinden kaçınmak imkansızdır.
mikroorganizmalar ölür. Ancak hazır gıdalar alınırken dikkat etmemiz gereken
• - - - - işleminde sıcaklık daha fazla artırılıp 1-2 hususlar vardır.
saniye sürer ve gıdadaki mikroorganizmaların hepsi Buna göre, aşağıdakilerden hangisi hazır gıda
ölür. alırken dikkat etmemiz gereken hususlardan biri
• - - - - maddeler gıdaların bozulmasına neden olan değildir?
mikroorganizmaların oluşmasını ve çoğalmasını
engelleyerek raf ömrünü uzatır. A) Üretim ve son kullanım tarihine bakılmalıdır.
• - - - - hazır gıdaların içindeki maddelerin birbirleriyle B) Etiket üzerinde belirtilen saklama koşullarında
daha iyi etkileşip homojen karışım oluşmasını saklanmayan gıdalar alınmamalıdır.
sağlar. C) Katkı maddesi en az olan ürünler tercih edilmelidir.
Yukarıda verilen cümlelerdeki boşluklara uygun D) Isıl işlem uygulanmış hazır gıdalar alınmamalıdır.
kavramlar yerleştiğinde aşağıdakilerden hangisi E) Etiketi yıpranmış ve okunmayan ürünler
boşta kalır? alınmamalıdır.
A) UHT B) Emülgatörler
C) Pastörizasyon D) Renklendiriciler
E) Koruyucular
10.
8. Aşağıda yenilebilir yağlarla ilgili bilgiler verilmiştir. - a
r r r
r a ara II ar aa
a a ğa aa a ra
Bilgi r ağ r a
a e
eğ a r -
Riviera yağ, sızma yağ ile rafine yağın belli e r
I. r a
oranlarda karıştırılmasıyla elde edilen yağdır.
I
Sızma yağ, yağlı tohumların preslenmesiyle III
elde edilen ve herhangi bir işlem HAZIR
II.
gerekmeden ambalajlanarak tüketime GIDALAR
a ar
r
sunulan yağdır.
n ra
a r a
a
a r
a r
1-C 2-E 3-E 4-E 5-A 6-B 7-D 8-A 9-D 10-A 277
TEST
6 d l r
1. Gıda katkı maddelerinden koruyucularla ilgili 4. Hazır gıdalarda kullanılan tatlandırıcılarla ilgili,
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
I. Gıdanın lezzetini ve aromasını daha çekici hâle
getirmek için kullanılır.
A) Gıdaların pH seviyelerini ayarlar.
II. Hazır çorbalar ve cipste kullanılır.
B) Gıdanın doğal rengi ve aromasını kaybetmesini
engeller. III. Gıdaların yapısındaki mikroorganizmaları standart
değerlere getirir.
C) Sağlık açısından bir tehlike oluşturmaz.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) Benzoik asit, propiyonik asit gıda koruyucusu
olarak kullanılan maddelerdir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Gıdanın raf ömrünü uzatır.
D) I ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
278 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
7. Sütlerde bulunan bakteri ve mikroorganizmaların 10. Hazır gıdalarda gıdanın eski rengine kavuşmasını
öldürülmesi için çeşitli ısıl işlemler uygulanır. ve daha güzel görünmesini sağlamak için kullanılan
renklendirici maddelerle ilgili,
Bu işlemlerden biri olan HT yöntemi ile ilgili,
I. Gıda boyalarıdır.
I. Sütten 140-150°C arasında 1-2 saniye süre ile ısıtılıp
hızlı şekilde oda sıcaklığında soğutma işlemidir. II. Doğal ya da yapay maddelerden elde edilirler.
II. Sütteki mikroorganizmalar tamamen sütten III. Sakız, salam, sosis, dondurma ve şekerleme gibi
uzaklaştırılamaz. gıdaların üretiminde kullanırlar.
III. Süte herhangi bir katkı maddesi ilave edilmez. ifadelerinden hangileri doğrudur?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) I ve III E) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
9. Gıda işleme teknolojilerinde kullanılan ısıl işlemler 12. Hazır gıdaların sağlık üzerindeki etkileriyle ilgili,
ile ilgili,
I. Koruyucu olarak kullanılan maddeler mide ve
I. Pastörizasyon ve UHT işlemi olarak adlandırılır. bağırsak hastalıklarına neden olur.
II. Genellikle süt ve süt ürünlerine uygulanır. II. Renklendirici katılmış şekerler ve çikolataları aşırı
III. Amacı süt ve süt ürünlerindeki zararlı bakterilerin tüketmek solunum yollarına zarar verir.
azaltılması veya yok edilmesi ile tüketimini güvenli III. Yapay tatlandırıcılar alerji, zehirlenme ve sindirim
hâle getirilmesi işlemidir. sistemine zarar verir.
yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur?
1-C 2-E 3-C 4-C 5-D 6-A 7-C 8-B 9-E 10-E 11-C 12-E 279
TEST
1. Yağlar, insanların yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmesi 4. Aşağıda yağlarla ilgili kavram haritası oluşturulmuştur.
için mutlaka tüketmeleri gereken ana besin
maddelerindendir. Yağlar, katı ve sıvı olmak üzere iki
Terayağı, margarin
çeşittir.
katı yağ olarak ad-
Aşağıda verilen yağ türlerinden hangisinin oda landırılabilinir.
etile m ola l
rak
sa
koşullarında bulunduğu fiziksel h li yanlış
lar ayvan
verilmiştir? I
Margarin-
.
bilir
h
a
lerin trans
h
Yağ Fiziksel hâl
tüm isel ve
V II yağ oranı
yağ
A) Zeytin yağı Sıvı Yağlar
tük
yüksektir.
Bitk
B) Fındık yağı Sıvı
C) Margarin Katı Sı rli
m
ış y
vı IV III b eli ağ
y
D) Ayçicek yağı Katı ya ağla a
ağ ızma yağ
ğ r y
ya ora doy e s ra
E) Tereyağı Katı n fin da vie .
ğl
ar ı yü a-
m Ra nlar k ri dilir
dı
r. kse a ra e
k or tıla lde
ka e
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
280 Kimya
Çözüm Merkezi
Öğren Yap
6. Balık yağının insan sağlığına etkileri ile ilgili, 9. I. - - - - , sütün belli süre çalkanlanması sonucu elde
edilen, doymuş yağ sınıfında olan hayvansal
I. Damar tıkanıklığı ve felci önler.
kaynaklı yağ türüdür.
II. Kan basıncını yükseltir, hipertansiyona neden olur.
II. - - - - , doymamış yağların hidrojenle
III. Dengeli beslenmeye yardımcı olur. doyurulmasıyla elde edilen yağ türüdür.
ifadelerinden hangileri doğrudur? Numaralanmış bu ifadelerde boş bırakılan yerlere
yazılması gerekenler aşağıdakilerin hangisinde
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III doğru olarak verilmiştir?
D) II ve III E) I, II ve III
I II
A) Riviera yağ Tereyağı
B) Tereyağı Riviera yağ
C) Tereyağı Margarin
D) Margarin Tereyağı
E) Zeytinyağı Margarin
1-D 2-C 3-A 4-E 5-A 6-C 7-D 8-E 9-C 10-E 281
TEST
1. Süt temel besin maddelerinden biridir. Süt ve süt 3. Yağlar, vücutta enerji deposu olarak görevlidir. Bir gram
ürünleri yüksek protein, enerji ve kalsiyum kaynağıdır. yağın depoladığı enerji, bir gram nişastanın depoladığı
Ancak süt bileşimi ve niteliği nedeniyle kolay bozulan enerjinin iki katından fazladır. Vücutta kullanılmayan
bir gıdadır. Bu nedenle süte pastörizasyon ya da UHT şekerlerin bir bölümü de yağ hâlinde hücrelerde
işlemleri uygulanarak raf ömrü uzatılır. depolanır.
HT ve pastörizasyon işlemleriyle ilgili, Buna göre gerekenden fazla yağ kullanan bir
insanda;
I. Pastörizasyon besindeki tüm mikroorganizmaları
öldürür. I. damar hastalıkları,
II. UHT işlemi gıdanın 135-150°C'ye kadar aniden II. diyabet,
ısıtılıp soğutulması işlemidir. III. karaciğer yağlanması ve obezite
III. Pastörize edilmiş süt, UHT işlemi görmüş süte göre hastalıklarından hangileri görülebilir?
daha uzun raf ömrüne sahiptir.
yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
4. Gıdalara bazı özelliklerin kazandırılması için bir
teknoloji veya modernizasyon gereği katılan gıda - - I- -
Kimya öğretmeni, Burak'ın hatasını düzeltmek için Buna göre aşağıdaki gıdalardan hangisinde
numaralanmış satırlardan hangi ikisinin yerini emülgatörlerin (emülsiyonlaştırıcı) kullanılması
değiştirmelidir? beklenmez?
282 Kimya
er e
n Yap
1-B 2-E 3-E 4-B 5-E 6-D 7-B 8-A 9-A 283
TEST
9 i er erde
284 Kimya
Çözüm Merkezi
Full Yap
7. Aşağıda bir deterjan molekülünün formülü verilmiştir. 9. Bitkisel ve hayvansal yağların bazik ortamda hidrolize
uğraması sonucu sabun elde edilir.
CH3 CH2 CH2 CH2 CH2 CH2 OSO3Na
Sabun elde edilme denklemi,
CH2 CH2 CH2 CH2 CH2 CH2
CH2 COO C17H35 CH2 OH
X Y | |
Buna göre, CH COO C17H35 + 3NaOH C17H35 COONa + CH OH
| Y |
I. X apolar ve Y polar kısımdır.
CH2 COO C17H35 CH2 OH
II. Sert sularda da köpürür. X Z
III. Bitkisel yağlardan elde edilir.
şeklindedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
Buna göre,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II I. X maddesi gliseril stearat olarak adlandırılan yağdır.
D) I ve III E) I, II ve III II. Y maddesi beyaz sabundur.
III. Z maddesi bazik özellik gösterir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
III. Geri dönüşümün ham madde ihtiyacını azalttığını C) Yağın ya da kirin temizlenmesi sırasında hidrofob
ve ormanların yok olmasının önüne geçtiği gruplar kirle, hidrofil gruplar suyla etkileşerek
konusunda insanları bilgilendirmek gereklidir. temizlik yapılır.
285
TEST
9 i er erde
11. Uzun zincirli karboksilik asitlerin - - - - veya - - - - 13. Oda sıcaklığında sıvı hâlde bulunan yağlara "sıvı yağ"
tuzlarına - - - - , petrol türevlerinden elde edilen uzun denir. Zeytinyağı, ayçiçek yağı, mısır özü yağı sıvı
karbon zincirine sahip geniş amaçlı temizlik yağlara örnek verilebilir.
maddelerine de - - - - adı verilir.
Zeytinyağı, ayçiçek yağı ve mısır özü yağı ile ilgili;
Bu cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda
I. E vitamini içermeleri,
verilerden hangisi getirilmelidir?
(Na: sodyum, K: potasyum, Mg: magnezyum, II. doymamış yağ asitleri içermeleri,
Ca: kalsiyum) III. yüksek ısıya dayanıklı olmaları
Fındık yağı
II. 15. Kimya dersinde "Yenilebilir Yağlar" konusu işlendikten
sonra Ali Bey, öğrencilerine aşağıdaki soruları
yöneltmiştir.
I. Sızma yağ ve rafine yağın belli oranlarda
karıştırılmasıyla elde edilen yağlara ne denir
Makina yağı
II. Kış koşullarında kullanıma en uygun yağ
III.
hangisidir
Bu soruların doğru cevapları aşağıdakilerden
hangisidir?
I II
Mısır özü yağı A) Sızma yağ Rafine yağ
Yukarıdakilerden hangileri yenilebilir yağ B) Rafine yağ Sızma yağ
türlerinden biridir?
C) Riviera yağ Sızma yağ
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) Riviera yağ Vinterize yağ
D) I ve III E) I, II ve III E) Vinterize yağ Riviera yağ
286 1-C 2-E 3-E 4-A 5-B 6-C 7-C 8-E 9-B 10-D 11-A 12-D 13-E 14-D 15-D Kimya