Lekcja 34 – Wczesne średniowiecze – Państwo Franków

i Imperium Karola Wielkiego. (ES)

1. Etapy powstawania Królestwa Franków w V w:

a) zjednoczenie w V wieku germańskich plemion (jakich?)........................................... przez Chlodwiga
z dynastii Merowingów w jedno państwo zwane (jak?)..............................................................................
b) opanowanie przez Franków całej (czego?).........................................
c) przyjęcie przez Chlodwiga (czego?)....................................w roku ..........................
d) jako władca pierwszego państwa chrześcijańskiego na Zachodzie Chlodwig został opiekunem
(kogo?)............................................i zyskał poparcie biskupów.
e) w VII w. na skutek zagrożenia ze strony Arabów, którzy opanowali Hiszpanię - chrześcijanie się
jednoczą i pojawia się pojęcie „chrześcijańskiej Europy”.
2. Kształtowanie się imperium karolińskiego w VIII w.:
a) osłabienie władzy królewskiej w VI i VII w. na rzecz majordomów - wysokich urzędników dworskich
zarządzających dworem królewskim. Jeden z nich.......................................................zatrzymał Arabów.
b) wulgaryzacja łaciny – mieszała się z językami ludów barbarzyńskich, skutkiem czego było powstanie
nowych języków romańskich – francuskiego, włoskiego, hiszpańskiego, rumuńskiego i in.
c) zagrożenie papieża i Italii ze strony plemienia barbarzyńskich Longobardów spowodowało, że papież
koronował majordoma (kogo?)....................................................................... na króla Państwa Franków.
d) w podziękowaniu Pepin z ziem odebranych Longobardom utworzył Państwo (jakie?).............................
chronione przez Franków i przekazał je na własność (komu?)...................................................................

Monarchia Karola Wielkiego (768 -814):

a) podbój plemion.......................................... Monarchia Karola
do linii rzeki Łaby Wielkiego (768 -814):
(Państwo Franków obejmowało prawie całą a) podbój plemion
Europę zachodnią) (jakich?).......................
b) narzucanie plemionom barbarzyńskim .....................................
...................................................................... ..do linii rzeki
rzeka Łaba
c) koronacja w Rzymie w roku...................... (jakiej?)........................
na.................................................................... .....
d) reorganizacja państwa – podzielił je na b) narzucanie
marchie i hrabstwa plemionom
e) siedziba władcy w Akwizgranie. barbarzyńskim
(czego?).......................
.....................................
..............................
4. Renesans karoliński – to rozwój oświaty i kultury w czasach Karola Wielkiego, reforma pieniądza,
rozwój handlu, reforma pisma - oczyszczenie łaciny (klasyka), przepisywanie cennych ksiąg, reforma

szkolnictwa (zakładanie szkół katedralnych, przyklasztornych, pałacowej).

5. Rozpad monarchii Karola Wielkiego - traktat w Verdun – 843 r. :

a) nieudolne rządy syna Karola Wielkiego (kogo?).........................................................................................
b) podział monarchii pomiędzy 3 jego synów (wnuków Karola Wielkiego)...................................................
..........................................................................................................................................................................
c) traktat w Verdun w roku (którym?)....................... – powstanie 3 nowych państw.
6. Na podstawie mapy napisz, jakie państwa powstały w 843 r. wskutek rozpadu monarchii karolińskiej,
którymi rządzili wnukowie Karola Wielkiego:

W 843 r. powstały nowe 3 państwa:

1. Karol Łysy - część zachodnia -

Niemcy ............................................................

2. Lotar - część środkowa –

(Lotaryngia i Italia) -........................
Włochy
Francja
3. Ludwik Niemiecki - część
843 r. wschodnia - .......................................

7. Przeczytaj tekst źródłowy i odpowiedz na pytania z pracy domowej

W jedzeniu i w piciu był umiarkowany, bardziej jednak w piciu; opilstwa nie cierpiał nie tylko u siebie i
u najbliższych, ale i u każdego człowieka. W jedzeniu nie umiał zachować ta kiej powściągliwości, owszem
skarżył się często, że posty szkodzą jego ciału. Uczty wydawał bardzo rzadko, tylko podczas szczególnych
uroczystości, ale wtedy dla wielkiej liczby ludzi. Przy obiedzie słuchał albo muzyki, albo czytania;
czytano mu opowiadania i dzieje starożytnych.
Wymowę miał obfitą i bogatą, mógł najdokładniej wyrazić wszystko, co chciał. Nie poprzestając na
języku ojczystym, starał się wyuczyć i obcych. Z tych łacinę znał tak dobrze, że posługiwał się nią na równi z
językiem ojczystym; po grecku lepiej rozumiał, niż mówił. Był tak wymowny, że można go było wziąć za ga-
dułę.
Sztuki wyzwolone gorliwie uprawiał, uczonych miał w wysokim poszanowaniu i otaczał ich wielkimi
honorami, uczył się retoryki i dialektyki, głównie zaś astronomii, której najwięcej czasu i trudu poświęcał.
Uczył się sztuki liczenia i z niezwykłą pilnością i ciekawością badał bieg gwiazd. Próbował i pisać; w tym
celu miał zawsze pod poduszką tabliczki i kartki, żeby w wolnej chwili przyzwyczajać rękę do kreślenia liter.
Lecz nie na wiele się przydał ten trud niewczesny i tak późno zaczęty.
Religii chrześcijańskiej, którą mu od dzieciństwa wpojono, przestrzegał z najgłębszą pobożnością. Chodził
do kościoła rano i wieczór, także i w nocnych godzinach, i w porze ofiary, ilekroć mu pozwalało zdrowie.
Einhard, Życie Karola Wielkiego , przekł. J.Parandowski
……………………………………..……………. …………….. ………………. (ES)
(imię i nazwisko) (nr z dziennika) (klasa)

Praca domowa z podręcznikiem do lekcji 34 – na podstawie tekstu źródłowego w karcie pracy

i informacji w podręczniku odpowiedz na pytania : (10 pkt-cel 9-bdb 8-db 6-dst 5-dop 4-ndst)

1. Co towarzyszyło Karolowi w czasie obiadów?

……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
2. Jakimi językami się posługiwał?
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………..
3. Czy brał udział w dyskusjach?
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………….
4. Jakie nauki poznawał?
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
5. Jak traktował uczonych?
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………..
6. Czy nauczył się pisać i jak się tego uczył?
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………….
7. Co było dla niego najważniejsze w życiu?
……………………………………………………………………………………………………………………
8. W jaki sposób Słowianie wykorzystali imię Karola Wielkiego?
…………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………….
9. Co oznacza pojęcie „minuskuła karolińska”??
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………..
10. Nazwij 2 etapy edukacji w średniowieczu i wymień, czego w nich uczono (7 sztuk wyzwolonych):
a)…………………………………-………………………………………………………………………...….
……………………………………………………………………………………………………………………
b)…………………………………-…………………………………………………………………………..….
…………………………………………………………………………………………………………………….