BAB 3

TOPÈNG ḌHÂLÂNG
A. Mengenal Topèng Ḍhâlâng Madhurâ
Maos patètè pakon 1.1 halaman 46-48 sejarah Topèng Ḍhâlâng
Madhurâh.
B. Struktur Topèng Ḍhâlâng Madhurâ
Struktur teks kapranah apantha tello’:
1. Mamolan : èngghi panèka ahjârbâ’âghi mamolanna sèttong
carèta
2. Èssèna teks : èngghi panèka sè aropa èssèna carèta lalampa’an
sè bâḍâ è ḍâlem carèta.
3. Pongkasan : èngghi panèka aèssè jhâjhârbâ’ân bhâb
pongkasanna carèta.
C. Unsur Kebahasaan Topèng Ḍhâlâng Madhurâ
Onḍhâghân bhâsâ apantha tello’:
1. Bhâsa Èngghi Bhunte

 Bhâsa Èngghi Bhunten èyangghuy ca’-ngoca’:

a. Na’-kana’ ka orèng towana, embânâ, juju’na , …..
b. Ponakan ka majhâḍi’na, manto ka mattowana.
c. Dhunor ka lorana.
d. Orèng ḍume’ ka pangrajâ(orèng aghung).
e. Morèd ka ghuruna, santrè ka keyaena.
f. Na’-kana’ otabâ orèng towa sè ta’roco(ka ḍâ-paḍâna).

 Bhâsa Èngghi Bhunten(E-B) bâḍâ 2 bârna:

a. Èngghi Bhunten(E-B) tollèn, kadhâddhiyân ḍâri oca’
èngghi bhunten malolo.
Conto: ka’ ḍissa compo’èpon
b. Èngghi Bhunten(E-B) camporan, kadhâddhiyân ḍâri
B.+E-I otabâ B+B.T otabâ B.+E-I+B.T
Conto :
 labângnga bhâdhi èpolasa samangkèn.
 Kaè dhâlem ponapa ampon bhubhâr?

2. Bhâsa Èngghi Enten

 Bhâsa Èngghi enten eyangghuy ca’-ngoca’:

a. Orèng ka binèna.
b. Orèng otabâ na’-kana’ sè abâk roco(ka ḍâ-paḍâna).
c. Tarètan tow aka sè ngoḍâ’ân.
d. Orèng kottha ka orèng lowaran.
e. Parjâji ka bâbâna se manḍhâbhân.
f. Ana’na lora ka dhunorra.
g. Mattowa ka mantona.
h. Oca’ panèmang, opama orèng ka ana’na sè ghi’ kènè’.
  Bhâsa Èngghi enten(E-E) bâdâ 2 bârna:
a. Èngghi enten(E-E) tollèn, kadhâddhiyân ḍâri oca’ E-E
malolo.
Conto: bulâ enten, dhika ko’ assa pon-empon.
b. Èngghi enten(E-E) camporan, kadhâddhiyân ḍâri oca’
E-E+E-I otaba E-E+E-B+B.T
Conto: ponakan bulâ entar manceng

3. Bhâsa Enjâ’ Iyâ

 Bhâsa Enjâ’ Iyâ eyangghuy ca’-ngoca’:

a. Rèng towa ka ana’na, kompoyya, peyo’na,………,
b. Majhâdi’ ka ponakanna lerres….
c. Na’-kana’ otabâ orèng towa sè sakalangkong roco.
d. Kana’ kènè’ ka pasèra’a bisaos.
e. Ca’ ngoca’ kadhibi’ân (è ḍâlem palèkèran).
f. Bhângsa aghung ka orèng ḍumè’, jhâman ḍhimèn ,
samangkèn noro’ kabâḍâ’ân.
g. Lora ka dhunorra
h. Pangrajâ ka orèng kènè’(bâbâna)
i. Ghuru ka morèddhâ, kèyaji ka santrèna.

 Bhâsa Enjâ- Iyâ(E-I) bâḍâ 2 bârna:

a. Enjâ- Iyâ(E-I) tollèn, kadhâddhiyân ḍâri oca’ E-I
malolo.
Conto: bâ’na ta’ anḍi’ korse?
b. Enjâ- Iyâ(E-I) camporan, , kadhâddhiyân ḍâri oca’ E-
I+B otaba E-I+B+B.T (B.T = Bhâsa tèngghi)
Conto : Sèngko’ ghi’ nedḍhâ’â ghâllu