შუმერი (შუმერულად ki-en-ĝir15) — უძველესი ცივილიზაცია მესოპოტამიაში ძვ. წ. VI - ძვ. წ. III ათასწლეულებში. დღეისთვის შუმერული ცივილიზაცია ჩვენთვის ცნობილი უძველესი კულტურაა. სავარაუდოდ, სწორედ შუმერებმა გამოიგონე (1)
(მესოპოტამიაში). მდინარეების ევფრატი და ტიგროსის სანაპიროზე. ამიტომ ორივე მდინარეს იყენებდნენ სავაჭრო, სარწყავად და დასალევად. ძვ.წ 2000 წლის წინ ბაბილონში შეიქმნა ქალაქი სახელმწიფო. სამი საუკუნის მერე ბაბილონის მეფე გახდა ხამურაბი მან მთელი მესოპოტამია შემოიერთა. ხამურაბს ეკუთვნის - პირველი კანონთა კრებული მსოფლიო ისტორიაში, რომელიც დღესაც შემორჩა ქვის სვეტზე ამოჭრილი სახით. მომდევნო საუკუნეეებში ბაბილონი ხან ძლიერდებოდა, ხან სუსტდებოდა. რამდენიმე საუკუნე ასურეთმა დაიპყრო. ამ ვითარებაში მეფე გახდა ნაბუქოდონოსორი ძვ.წ 7-6 საუკუნე. მის დროს ბაბილონი ხდება მძლავრი იმპერია. ბაბილონი შეუკავშირდა მიდიის სამეფოს (ირანი) და მათ ერთად დაამარცხეს ასურეთი მიწები კი გადაინაწილეს. ნაბუქოდონოსორმა ცოლს აუგო დაკიდული ბაღები. მან დაიპყრო ისრაელი დაანგრია იერუსალიმი, ებრაელები კი ბაბიონში გადაასახლა. მისი სიკვდილიდან მალევე ბაბილონი სპარსეთის მეფე კიროსმა ძვ.წ 6 საუკუნეში დაიპყრო.
შუმერი (შუმერულად ki-en-ĝir15) — უძველესი ცივილიზაცია მესოპოტამიაში ძვ. წ. VI - ძვ. წ. III ათასწლეულებში. დღეისთვის შუმერული ცივილიზაცია ჩვენთვის ცნობილი უძველესი კულტურაა. სავარაუდოდ, სწორედ შუმერებმა გამოიგონე (1)