Balıklar

Balıklar hakkında genel bilgiler

Balıklar, poikloterm olan, neredeyse sadece suda yaşayan ve
solungaçları ile solunum yapan, soğuk kanlı, yürekleri çift
gözlü, çoğunun vücudu pullu, genellikle yumurta ile üreyen
omurgalı hayvanlardır. Bazı türler canlı doğurarak ürer
(lepistes, kılıçkuyruk, moli vs.).
 Bulunmuş olan en eski balık fosilleri 500 milyon
yaşındadır. Günümüzün balıkları kıkırdaklı balıklar
(Chondrichthyes) ve kemikli balıklar (Osteichthyes)
olarak ikiye ayrılırlar.Bunlar gibi diğer iki grubu
oluşturmuş olan Placodermi (Zırhlı balıklar) ve
Acanthodii (dikenli köpek balıkları)'nın nesilleri 300-
400 milyon yıl önce tamamen tükenmiştir
Chondrichthyes(Kıkırdaklı balıklar)
Osteichthyes(Kemikli balıklar)
 Tat alma organı
Balıklarda tat alma cisimcikleri dudaklarda,
yutakta(farinks), burun epitelinde, baş derisinde,
bıyıkların uçlarında yerleşmiş olduğu gibi bazılarında
da ağız içinde yerleşmiştir. Balıklarda dil yoktur.
Olanlarında da gelişmemiştir. Sazanların ağzı içinde
çok kalın kastan yapılmış yastık şeklinde bir yapı
bulunur. Bu organ tat almaya yarar. Balıklar bazı
maddeleri memelilerden daha iyi ayırt edebilirler.
 Dokunma Duyusu
Dokunma duyusunda bıyıkların rolü büyüktür.
Bıyıklar tat almada etkili olduğu gibi, besin bulma ve
dokunma organı olarak da görev yaparlar.

Balıkların baş, gövde ve yüzgeç derileri üstünde tomurcuk veya çukurcuklar

halinde küçük duyu organları mevcuttur. İçlerinde sinir uçları dallanmış
haldedir. Görevleri; yaklaşan düşmanı, sıcaklık değişimini, besin ve tuzluluğu
hissetmektir.
 İşitme organı ve yan
organ(Yanal çizgi)
Balıklarda dış ve orta kulak yoktur. İşitme organı bir kapsül içinde bulunan iç
kulaktan ibaret olup, sudaki ses titreşimlerini idrak eder. Bu işitme organına
“labirent” denir. İşitmede etkili olduğu gibi, dengenin sağlanmasında, ağırlık
ve yerçekimi tespitinde de önemli rol oynar. İçlerinde kalsiyum karbonattan
yapılmış “otolit” adı verilen cisimcikler de bulunur.
 Bazı balıklarda hava kesesinin ön kısmının her iki yanında iç kulakla ilişkili
dörder adet kemikcik bulunur. “Weber cihazı” adını alan bu sistem ses
dalgalarını ve basınç değişimini iç kulağa ileterek daha iyi işitmeğe yardım eder.
Küçük frekanslı titreşimler, yanal çizgi sistemiyle idrak edilir. Bu, vücudun
yanlarında derinin altında uzanan içi mukus dolu bir çift kanaldır.

Belirli aralıklarla bu kanalı pulların arasından veya ortasından dışarı

bağlayan yollar, bu yolların ucunda içinde sıvı ve sinir hücreleri bulunan
bir torba vardır. Sudaki titreşimler bu sıvıya geçerek sinir hücreleri
tarafından idrak edilir. Mesaj daha sonra sinirler vasıtasıyla beyne iletilir.
 Bir başka balığın hareketinin doğurduğu titreşimleri, yanındaki balık bu yolla
duyar. Yan organ çok alçak frekanslı titreşimleri idrak edip işitmeye yardımcı
olduğu gibi, su akıntısının yönünü, sıcaklık ve soğukluk farklarını da tespit eder.
Yan organ işitmede de yardımcı olur. Ses ve basınç dalgalarını tespit edebilir.
Kemikli balıklarda, vücudun her iki yanında solungaçlardan kuyruğa kadar uzanır.
 Koku duyusu
Balıklarda burun (nostril), solunum için değil, suda çözünmüş
kimyasal maddeleri koklamaya yarayan bir duyu organıdır.Koku
alma kapsülleri üst çene üzerinde bulunan bir çift (veya bir adet)
burun çukuruna yerleşmiştir
 Koku maddelerini taşıyan su burun deliklerine girip çıkarken,
koklama kapsüllerini yalayarak sinirleri uyarır. Bu duyu köpek
balıkları gibi bazı balıklarda çok kuvvetlidir. Köpek balıkları kan
kokusunu yüzlerce metre uzaktan alabilirler.
 Yüzme kesesi
Balıkların, suda batmadan durmasını sağladığı için
çok önemlidir. Sindirim kanalının bir uzantısıdır ve
sırt bölgesinde torba şeklindedir. İçi; CO2, O2 ve NO2
gazlarıyla doludur.
 Kas sistemi
Balıklarda kaslar işlevlerine göre istemli ve istemsiz olarak ikiye
ayrılır. Yapılarına göre çizgili, düz ve kalp kası olarak üçe ayrılır.
İstemli olan çizgili kaslar; gövde, baş ve yüzgeçlerde bulunur.
İstemsiz olan düz kaslar; göz, iç organlar ve kan damarlarında
bulunur
 Balıklar hakkında
ilginç bilgiler:
1- En hızlı balık olan Black marlin
(Istiompax indica) 130 km hıza
ulaşabilir.

2-Dünyanın en uzun ömürlü balıkları,

205 yıl yaşayabilen Rougheye kaya
balıklarıdır.
En hızlı balık olan Black marlin
En uzun ömürlü balık Rougheye kaya balığı
 3-En küçük balık Trimmatom nanus, Hint
Okyanusu'nda yaşayan bir kaya balığıdır. Tam
büyüklüğe ulaştığında boyu yaklaşık 2 milimetredir.
4- Yürüyen yayın, oksijeni soluyabilen özel yapıları sayesinde suyun dışında
4 gün yaşayabilir ve yan yüzeylerindeki ayaksı yapılar sayesinde bir gölden
başka bir göle sürünebilir.
 Balıkların yüzgeç yapısı
Yüzgeç, balığın su içeresindeki hareketine yardımcı olan organlardır. Balıklarda
yüzgeçler kara hayvanlarındaki kol ve bacaklara eşdeğerdir. Balığın su içerisindeki
yüzme işlemi büyük ölçüde kaslarla sağlanır. Bu harekete farklı yüzgeçli değişik
görevler için yardımcı olurlar.
Bazı balık türleri hakkında
bilgiler
1-Fener Balığı(Lophius piscatorius)
Fener balığı (Lophius piscatorius), Lophiidae familyasına ait bir balık türü. Yüzünün önüne
sarkan "feneri" ile denizin derinliklerindeki karanlıkta ışık yaparak ufak balıkları avlar.
Türkiye'de Akdeniz, Ege denizi ve Marmara denizinde bulunur. Ayrıca Atlas Okyanusunda
da bulunur.

Vücudu çok yassıdır, büyük bir kafası ve çok büyük bir ağzı vardır. Sırtında iki yüzgeci ve
dikenleri vardır. Bu dikenlerin birisi diğerlerinden çok daha uzundur ve ağzının önüne
kadar sarkar. Bu dikenin ucunda bulunan ve fener balığı ile bir simbiyoz içinde yaşayan
bakteriler, ışık üretirler. Fener balığı bu "fener"ini olta olarak kullanır; ışığı merak edip tam
ağzına kadar yaklaşan küçük balıklardan beslenir. 300-350 metre derinliklerde yaşarlar.
2-Megalodon(Otodus megalodon)
 Megalodon (Otodus megalodon),soyu tükenmiş, dev köpekbalığı
türü.Uzunluğu 21-22 metreyi bulan bu büyük köpekbalığı büyük okyanusta
ve atlas okyanusunda yaşamıştır. Etobur olan bu köpekbalığı muhtemelen
yalnızca okyanusun derinliklerinden yüzeye çıkan büyük balinalarla
besleniyordu.Balinalara genelde orta boylarda ise burun, büyük bir balina
ise kuyruk, küçük bir balina ise gövde kısmından saldırıyordu.Güçlü
çeneleriyle yaptığı ısırıkların kuvveti 11,000 ila 18,600 kg-f’yi bulan bu
köpekbalığı çeşidi kıkırdak kaplı bir iskelete sahipti ve ayrıca 40 tona varan
ağırlıkları ile okyanuslarda yaşamış en büyük etobur canlılardandı.
 Ortalama yaşam süreleri 25 ile 40 yıl arasında olan bu türün şimdiye kadar yalnızca
dişlerinin fosili bulunabilmiştir. Miyosen ve Pliyosen dönemlerinde yaklaşık olarak 23 ila
3.6 milyon yıl önce okyanuslarda yaşamıştır.[4] Megalodonların neslinin, anormal bir iklim
değişikliği ile en büyük besin kaynakları olan balinaların ılık iklimlerden soğuk iklimlere
göç etmesi sonucu yiyecek bulamamaları ve bu soğuk iklimde yaşamaya elverişli
olmamalarından dolayı tükendiği düşünülüyor.
 Kaynakça;
1-https://biyologlar.com/baliklar-hakkinda-genel-bilgi
2-https://www.hayvansitesi.com/akvaryum/baliklarin-kas-
yapisi-ve-yuzme-kesesi
3-https://tr.wikipedia.org/wiki/Yüzgeç
4-https://tr.wikipedia.org/wiki/Balık
5-https://tr.wikipedia.org/wiki/Fener_balığı
6-
https://tr.wikipedia.org/wiki/Megalodon#:~:text=Megalodon%
20(Otodus%20megalodon%3B%20Yunanca%3A,okyanusta%20
ve%20atlas%20okyanusunda%20yaşamıştır.