Dział 1: Weryfikacja hipotez

Zadanie 1.
Cecha do analizy – staż pracy.
1. Ile było pracowników? Ile braków danych?
Analiza 🡪 opis statystyczny 🡪 474 pracowników, braków nie znaleziono.
2. Podaj i zinterpretuj miary tendencji centralnej.
Średnia 81,11 miesiąca. Średni staż pracy pracowników to 81,11 miesięcy.
Mediana 81 miesięcy. 50% pracowników przepracowało nie więcej niż 81 miesięcy, a 50%
pracowników przepracowało nie mniej niż 81 miesięcy.
Dominanta 81, 93. Najczęściej staż pracy pracowników to 81 lub 93 miesiące.

[Następuje podział na grupy względem grup zawodowych, wykonujemy w danych]

3. Jaki procent stanowili ochroniarze?

Analiza 🡪 opis statystyczny 🡪 5,7% pracowników pracuje jako ochroniarze.
4. Która grupa ze względu na grupę zawodową i staż pracy jest najmniej zróżnicowana.
Wykresy 🡪 wykres skrzynkowy 🡪 staż pracy.
Liczymy samodzielnie 🡪 Odchylenie standardowe/Średnia = Współczynnik zróżnicowania
Vs 1= 10,11/81,7 *100%=12,4
Vs 2= 8,487/81,56 *100%= 10,4
Vs 3=10,41/81,15 *100%=12,8
Odp. Grupa ochroniarzy jest najmniej zróżnicowana.

5. Podaj i zinterpretuj dla menadżerów wartość najczęstszą, średnią, skośność, kurtozę.

Dominanta 93. Najczęściej staż menadżerów to 93 miesiące.
Średnia 81,15. Średni staż pracy wśród menadżerów to 81,15 miesięcy.
Skośność -0,164. Występuje słaba asymetria lewostronna rozkładu. Większość menadżerów ma staż
pracy się powyżej średniej.
Kurtoza -1,23. Rozkład jest k<0, platykurtyczny. Większość obserwacji silnie rozprasza się wokół
średniej.
6. Narysuj i opisz wykres K-K dla kobiet.
Cofamy podział na podzbiory grupy
zawodowej, kategoria podziału „płeć”.
Opis statystyczny 🡪 eksploracja 🡪 wykresy
normalności z testami

Znajduje się zbyt mało wartości niskich i zbyt

wiele wysokich, w stosunku do rozkładu
normalnego.
7. Skrzynki wg grup zawodowych.
8. Test na normalność rozkładu – Shapiro-Wilka.

Tylko skale ilościowe można sprawdzić pod kątem rozkładu normalnego!!!

Zadanie - Testy hipotez

H0: Cecha staż pracy dla kobiet ma rozkład normalny.
H1: Cecha staż pracy nie ma rozkładu normalnego.
S-W(216) = 0,963 P = 0,001 < α = 0,05 🡪 H0 odrzucamy. Cecha nie ma rozkładu
normalnego.
Gdybyśmy chcieli porównać te grupy płci między sobą – 2 grupy, niezależne – U Manna Whitneya.

Zadanie 2.
Cecha - bieżące wynagrodzenie.
1. Podaj i zinterpretuj miary tendencji centralnej, skośność i kurtozę.
Średnia 34419,57 dolarów. Średnie zarobki pracowników to 34419,57 dolarów.
Mediana 28875 dolarów. 50% pracowników zarabia nie więcej niż 28875 dolarów, a 50%
pracowników zarabia nie mniej niż 28875 dolarów.
Dominanta 30750. Najczęstsze zarobki pracowników to 30750 dolarów.
Skośność 2,125. Występuje silna asymetria prawostronna. Większość pracowników zarabia poniżej
średniej.
Kurtoza 5,378. Wykres jest leptykurtyczny. Większość zarobków koncentruje się silnie wokół
średniej.
2. Wykres skrzynkowy wg grup zawodowych.
Wykresy 🡪 Skrzynkowy

3. Narysuj i opisz wykres K-K i sprawdź czy cecha ma rozkład normalny.

Analiza 🡪 Eksploracja 🡪 pokaż wykresy z testami normalności

Za mało wartości niskich i za dużo wartości wysokich, w stosunku do rozkładu normalnego.

S-W (474) = 0,771 P = 0,001 < Alfa = 0,05 H0 odrzucamy, cecha nie ma rozkładu
normalnego.
Zadanie 3. Testowanie średnich ręcznie

1. Koniecznie sprawdzić testem Shapiro-Wilka normalność cechy.

Opis statystyczny 🡪 eskploracja 🡪 wykresy zmiennych z testami

H0: Cecha ma rozkład normalny

H1: Cecha nie ma rozkładu normalnego
S-W(20) = 0,917 P=0,088 > alfa=0,05 Brak podstaw do odrzucenia H0, Cecha ma rozkład
normalny.

2. Cecha ma rozkład normalny – możemy użyć testu parametrycznego.

Odczytywanie z tablic:

W programie SPSS:
Dwustronny czy jednostronny zależy od hipotez.
T(19) = -2,98 p = 0,008 < alfa = 0,05
Odrzucamy H0 (bo P mniejsze od alfy), średnia liczba zadań różni się istotnie od
populacji.

Zadanie 4.
W dwóch grupach studentów na różnych kierunkach, badano średni poziom
neurotyzmu. Na poziomie istotności 0,05 zweryfikuj hipotezę, że studenci
różnią się poziomem neurotyzmu.
1. Wprowadzamy dane do programu SPSS z tabelki:
2. Testujemy normalność rozkładu – cecha ilościowa, test shapiro-wilka
Wykresy 🡪 wykresy normalności z testami

Rozkład K-K sugeruje rozkład normalny.

Potwierdzamy testem Shapiro-Wilka

Hipotezy część pierwsza:

H0: cecha ma rozkład normalny
H1: cecha nie ma rozkładu normalnego
S-W(24) = 0,976 P = 0,816 > alfa = 0,05
P > alfa, brak podstaw do odrzucenia hipotezy H0. Cecha ma rozkład normalny.

3. Wybieramy TEST – 2 próby, niezależne.

1. Musimy się cofnąć do sprawdzenia jednorodności wariancji, ponieważ mamy małą grupę.
Hipotezy część druga:
H0: δ2 1 = δ2 2
H1: δ2 1 =/= δ2 2

F = 1,243 P = 0,277 > Alfa = 0,05 Brak

podstaw do odrzucenia H0, P większe od alfa.

Hipotezy część 3:
H0: µ1 = µ2
H1: µ1 =/= µ2
T(22) = -1,785 p = 0,088 > alfa = 0,05 Brak podstaw do odrzucenia H0. Badani studenci z
dwóch kierunków nie różnią się istotnie średnim poziomem neurotyzmu.

Przyjmujemy H0 gdy wariancje są równe.

Gdyby wariancje nie były jednorodne dla grup, nie możemy przyjąć H0. Wtedy spisujemy
drugą z tabelek „nie założono równości wariancji”.

Zadanie 5.

Badano poziom lęku szkolnego u dzieci uczęszczających do dwóch typów szkół. Lęk zmierzono w
skali interwałowej. Zweryfikuj hipotezę, że dzieci z obu szkół różnią się poziomem lęku.
1. Sprawdzamy rozkład – czy normalny?
Hipotezy część pierwsza:
H0: Cecha ma rozkład normalny
H1: Cecha nie ma rozkładu normalnego

S-W(20) = 0,95 P = 0,368 > alfa = 0,05

P większe od alfa, brak podstaw by odrzucić H0.
Cecha lęk ma rozkład normalny. Dla
potwierdzenia wrzucamy K-K.

2. Wybór statystyki testu

2 grupy, niezależne, n < 30
Hipotezy część druga:
H0: δ2 1 = δ2 2
H1: δ2 1 =/= δ2 2
F = 0,242 P = 0,629 > alfa = 0,05

P większe od alfa. Brak podstaw do odrzucenia H0, istnieje homogeniczność wariancji.

Hipotezy część trzecia:

H0: µ1 = µ2
H1: µ1 =/= µ2
T(18) = 3,271 p = 0,004 < alfa = 0,05, H0 odrzucamy.
H0 musimy odrzucić. Uczniowie badanych szkół różnią się istotnie średnim poziomem lęku. (xśr1 =
5,70, s = 1,494; xśr2 = 3,40, s=1,647).

Zadanie 6.
Badano stan zdrowia pacjentów przed i po podaniu nowego leku. Sprawdź, czy w wyniku stosowania
terapii stan zdrowia zmienił się istotnie (2 grupy zależne, n = 7).
1. Wpisujemy dane w SPSS – uważając, bo GRUPY SĄ ZALEŻNE. Potrzebujemy dwóch
rubryk, nie jednej.
I liczymy różnicę w przypadku grup zależnych, gdzie skala jest ilościowa. W przypadku grup
zależnych: liczymy różnicę, sprawdzamy jej rozkład, ma być normalny by użyć testów
parametrycznych.
 2. Sprawdzamy rozkład – Shapiro-Wilk

Hipotezy część pierwsza:

Różnica:
H0: cecha ma rozkład normalny
H1: cecha nie ma rozkładu normalnego
S-W(7) = 0,970 P = 0,897 > alfa = 0,05 Brak podstaw do odrzucenia H0. Wszystkie cechy mają
rozkład normalny.
3. Wybór testu – interwałowy 🡪 2 grupy 🡪 zależne 🡪 małe
Czyli: TEST T DLA GRUP ZALEŻNYCH

4. Testujemy - odpowiadamy

H0: µ= 0
H1: µ=/=0
T(6) = 2,107 P = 0,008 > α= 0,05
Brak podstaw do odrzucenia H0. Stan zdrowia pacjentów nie zmienił się istotnie pod wpływem leku.

Zadanie 7.
Grupa 20 uczniów rozwiązywała zestaw zadań w ciszy (pomiar 1) i w hałasie (pomiar 2). Zweryfikuj
hipotezę, czy hałas zmienił istotnie liczbę poprawnie rozwiązanych zadań.
1. Wybór testu – ilościowa, 2 grupy, zależne, małe.
2. Testujemy rozkład normalny – ponownie sprawdzamy test Shapiro-Wilka dla różnicy, jak w
poprzednim zadaniu dla grup zależnych.

Hipotezy cz. pierwsza:

H0: cecha ma rozkład normalny
H1: cecha nie ma rozkładu normalnego
S-W(20) = 0,905 P = 0,05 = α= 0,5 H0 odrzucamy, ponieważ mniejsze lub równe p do α.
Przyjmujemy hipotezę H1, cecha nie ma rozkładu normalnego.

Nie można użyć testu parametrycznego! Cecha nie ma rozkładu normalnego! Należy użyć testu
nieparametrycznego Wilcoxona.
Z = -3,276 p = 0,001 < α = 0,05 H0 odrzucamy.
Odpowiedź: Średnia liczba zadań wykonanych w ciszy różni się istotnie od średniej liczby zadań
wykonanych w hałasie.

Zadanie 8.
Przed rozpoczęciem kuracji, badamy u każdego pacjenta poziom zapamiętywania słów z listy.
Ponowne badanie pamięci przeprowadzono po zakończeniu kuracji. Sprawdź czy lek stymulujący
pamięć wpływa na zdolność osób cierpiących na chorobę Alzheimera do zapamiętywania słów z listy.
Charakterystyka: 2 grupy, zależne, małe n = 8, różnica potrzebna przy zależnych.
1. Liczymy przed wszystkim różnicę przez przekształcenia.
2. Sprawdzamy rozkład czy normalny
Hipotezy część pierwsza:
H0: cecha ma rozkład normalny
H1: cecha nie ma rozkładu normalnego
S-W(40) = 0,97 P = 0,366 > alfa = 0,05 Brak podstaw do odrzucenia H0. Cecha ma rozkład
normalny.

W przypadku badania grup zależnych 🡪 Najważniejsze, żeby różnica miała rozkład normalny.

3. Wybieramy test dla rozkładu normalnego, cechy ilościowej, grup zależnych.

Hipotezy cz. druga:
H0: µ= 0
H1: µ=/= 0

T(39) = -2,29 P = 0,028 < α= 0,05

Odrzucamy H0, przyjmujemy H1. Średni wynik zapamiętywania słów przed i po zastosowaniu kuracji
jest istotnie różny, lek stymulujący ma istotny wpływ na zapamiętywanie słów. (Przed xśr = 26,98, s =
8,931; po xśr = 28,98, s=9,437).
Analiza testem t dla prób zależnych wykazała że poziom po zastosowaniu leku jest istotnie
wyższy.

Zadanie 9.

Badano poziom agresji w grupie rówieśników (na skali interwałowej). Sprawdź czy chłopcy są
bardziej agresywni od dziewcząt.
1. Wprowadzamy dane w SPSS
2. Sprawdzamy czy rozkład normalny (Shapiro-Wilka)

Hipotezy część pierwsza:

H0: cecha ma rozkład normalny
H1: cecha nie ma rozkładu normalnego
S-W(16) = 0,944 P = 0,397 > α = 0,05 Brak podstaw do odrzucenia hipotezy H0. Cecha ma
rozkład normalny.
3. Wybór testu dla dwóch średnich – dwie małe grupy niezależne, skala ilościowa – test t po
sprawdzeniu homogeniczności wariancji
4. Wykonanie testu i odpowiedź
H0: µ1 = µ2
H1: µ1 =/= µ2

t(14) = 1,837 P = 0,087 > α = 0,05 Brak podstaw do odrzucenia hipotezy H0. Średni poziom
agresji wśród chłopców nie różni się statystycznie od średniego poziomu agresji wśród dziewczynek
(średnia chłopcy = 6,88, s = 2,743; średnia dziewczynki 5,04, s=0,691).

Zadanie 10.
Stosując właściwy test sprawdź czy pacjenci z badanych grup wiekowych różnią się istotnie średnim
poziomem cholesterolu. (Trzy grupy, niezależne, dane ilościowe).
1. Najpierw sprawdzamy rozkład normalny dla całości i dla grup – Shapiro-Wilka.
Opis statystyczny 🡪 eksploracja 🡪 wykresy normalności z testami: całość i grupy (czynniki)

Hipotezy część pierwsza:

H0: Cecha poziom cholesterolu ma rozkład normalny.
H1: cecha poziom cholesterolu nie ma rozkładu normalnego.

Całość:
S-W(60) = 0,914 p = 0,001 < α = 0,05 Odrzucamy H0.
Grupa 1:
S-W(20) = 0,961 p = 0,571 > α = 0,05 Brak podstaw do odrzucenia H0. Rozkład normalny.
Grupa 2:
S-W(20) = 0,817 p = 0,002 < α = 0,05 Odrzucamy H0.
Grupa 3:
S-W(20) = 0,767 p = 0,001 < α = 0,05 Odrzucamy H0.

Żeby użyć parametrycznego – WSZYSTKIE cechy musiałyby mieć rozkład normalny. Jako że nie
mają, używamy nieparametrycznych.
Hipotezy część druga (po wybraniu testu):
H0: µ1 = µ2 = µ3
H1: µ1 =/= µ2 =/= µ3
Aby użyć testu Kruskala-Willisa wybieramy:
Analiza 🡪 testy nieparametryczne 🡪 próby niezależne 🡪 testowane zmienne
K-W(2) = 31,66 p = 0,001 < α = 0,05 H0 odrzucamy. Średni wynik poziomu cholesterolu w
przynajmniej dwóch badanych grupach różni się istotnie.
Potwierdza to wykres skrzynkowy:
Jeśli chcemy się dowiedzieć między jakimi grupami są różnice, mamy inną tabelkę.

Zadanie 11.

Sprawdzić czy są istotne różnice w skuteczności oddziaływania reklamy emitowanej po

wiadomościach, niosących różny ładunek emocjonalny. Jeżeli będzie trzeba (czyli jeśli Anova odrzuci
H0) wykorzystaj jeden test z wybranych Post hoc. (3 grupy niezależne, zmienna ilościowa)
1. Najpierw sprawdzamy rozkład
Hipotezy część pierwsza:
H0: cecha ma rozkład normalny,
H1: cecha nie ma rozkładu normalnego.
Całość:
S-W(60) = 0,989 p = 0,863 > α = 0,05 B.p.d.o. H0. Rozkład normalny.
Grupy:

a) Grupa 1:
S-W(20) = 0,935 p = 0,191 > α = 0,05 B.p.d.o. H0. Rozkład normalny.
b) Grupa 2:
S-W(20) = 0,947 p = 0,317 > α = 0,05 B.p.d.o. H0. Rozkład normalny.
c) Grupa 3:
S-W(20) = 0,953 p = 0,408 > α = 0,05 B.p.d.o. H0. Rozkład normalny.

ROZKŁAD jest NORMALNY. Można użyć testu parametrycznego dla cech ilościowych.
Dla 3 grup będzie to ANOVA.
Analiza 🡪 średnie 🡪 jednoczynnikowa ANOVA
H0: µ1 = µ2 = µ3
H1: µ1 =/= µ2 =/= µ3
F(2;57) = 23,831 p = 0,001 < α = 0,005 Odrzucamy H0.

Jeśli używamy ANOVA i odrzucimy H0 – musimy zrobić test post hoc. Jaki? Zależy od
wariancji.

*W opcjach prosimy o test jednorodności

wariancji.

*Wybieramy testy post hoc, wybierzemy jeden z dwóch na podstawie jednorodności wariancji.

Hipotezy część trzecia:

H0: δ2 1 = δ2 2 = δ2 3
H1: δ2 1 =/= δ2 2 =/= δ2 3
F (2;57) = 0,816 p = 0,417 > α = 0,05 B. p. d. o. H0. Na podstawie testu Levene’a – wariancje są
jednorodne/homogeniczne.
Możemy użyć testu Scheffe, bo wariancje są jednorodne.

Odpowiedź: Na podstawie testu Scheffe - występują istotne różnice w każdych grupach (ponieważ są
gwiazdki).

Zadanie 12. Częstotliwość – skala porządkowa

Sprawdź czy zbliżający się egzamin maturalny wpływa na częstotliwość religijnych praktyk u
badanych. (Dwie grupy zależne, pomiar porządkowy, test nieparametryczny).

Używamy testu Wilcoxona. To

te same osoby badane
dwukrotnie. Częstotliwość była
badana w skali porządkowej.

Hipotezy część pierwsza:

H0: Egzamin maturalny nie wpływa na częstotliwość religijnych praktyk.
H1: Egzamin maturalny wpływa na częstotliwość religijnych praktyk.

Z = - 2,607 p = 0,009 < α = 0,05 H0 odrzucamy.

Zbliżający się egzamin maturalny wpływa na religijność badanych.
Zadanie 13. Oceny - Skala porządkowa
Badano uzdolnienia plastyczne chłopców i dziewcząt, grupa sędziów kompetentnych oceniała prace
dzieci w skali 1-8. Sprawdź na poziomie istotności 0,05, czy istnieje różnica w ocenie prac chłopców i
dziewcząt.

Chłopcy Dziewczęta

3 2

5 2

4 3

2 4

3 5

5 6

4 7

5 8

Wpisujemy dane w SPSS – grupy są niezależne, więc wyniki wpisujemy ciągiem a

potem dzielimy ID
(1 – dziewczyny, 2 – chłopcy).

Dwie grupy, niezależne – test U Manna Whitneya:

H0: ocena prac dla obu płci jest identyczna,
H1: ocena prac dla obu płci jest różna.

U = 26,5 (program sam wybiera mniejsze U, normalnie musimy wybrać mniejszy wynik).
Jakby była duża próba, spisujemy Z. Próba jest mała, więc spisujemy U.

U = 26,5 P = 0,354 > alfa = 0,05

Odp. Brak podstaw do odrzucenia H0. Oceny prac dla obu płci nie różnią się istotnie.

Zadanie 14.

Badano umiejętności autoprezentacji przed i po zakończeniu kursu, na skali 1-7. Sprawdź czy
uczestnictwo w kursie zmieniło poziom umiejętności. Dwie grupy zależne, skala porządkowa – test
Wilcoxona.

Przed po

4 5

3 2

1 4

2 5

5 6
 6 2

1 2

5 7

6 6

5 6

Dla porządkowych skal nie musimy dodawać kolumny różnice – tylko dla ilościowych. Lub gdy
liczymy ręcznie.

Skala porządkowa – dwie grupy zależne – test Wilcoxona – nieparametryczny.

H0: Poziom umiejętności po kursie nie zmienił się istotnie.
H1: Poziom umiejętności po kursie zmienił się istotnie.

Z = -1,268 p = 0,205 > alfa = 0,05

Brak podstaw do odrzucenia H0, poziom umiejętności w wyniku kursu nie zmienił się istotnie.

Zadanie 16.

Sprawdź czy studenci różnych kierunków studiów różnią się poziomem (średnim) intro-ekstrawersji.
Jeżeli będzie trzeba wykorzystaj test Scheffe lub Dunette’a.
1. Sprawdzamy rozkład normalny,
2. Dobieramy test – jeśli normalny, Anova, jeśli nie Kruskalla Willisa.

Hipotezy część pierwsza:

H0: zmienna ma rozkład normalny,
H1: zmienna nie ma rozkładu normalnego.

S-W(300) = 0,909 p = 0,001 < alfa = 0,05 H0 odrzucamy.

Cecha nie ma rozkładu normalnego. Jeśli całość nie ma RN, nie musimy sprawdzać podgrup. Od razu
przechodzimy do testu nieparamerycznego.

Hipotezy część druga:

H0: µ1 = µ2 = µ3 = µ4
H1: µ1 =/= µ2 =/= µ3 =/= µ4
K-W(3) = 12,87 p = 0,005 < alfa = 0,05 H0 odrzucamy.
Pomiędzy co najmniej dwoma grupami występują istotne różnice w poziomie intro-ektrawersji.

Odp. Studenci kierunków medycznych i humanistycznych różnią się istotnie poziomem intro-
ekstrawersji.

Zadanie 17.
Czy poziom nastroju zmienił się istotnie w wyniku treningu? Porównać początkowy, kontrolny i
końcowy poziom nastroju.
Sprawdzamy ponownie rozkład.

Hipotezy część pierwsza:

H0: Zmienne mają rozkład normalny.
H1: zmienne nie mają rozkładu normalnego.
S-W(300) = 0,89 p = 0,001 < alfa = 0,05 H0 odrzucamy, Cechy nie mają rozkładu normalnego.
Wybór testu – test nieparametryczny Friedmana.

Hipotezy część druga:

H0: Poziom nastroju nie zmienił się istotnie.
H1: Poziom nastroju zmienił się istotnie przynajmniej między dwoma grupami.
Fr (2) = 585,73 p = 0,001 < alfa = 0,05 H0 odrzucamy. Odpowiedź: poziom nastroju różni się
istotnie przynajmniej między dwoma grupami.
Odp. Między wszystkimi badanymi grupami są różnice w średnim poziomie nastroju.

Dział 2: Rzetelność

Zadanie 1.
Mamy test 9 pytań, wzięło udział 20 osób. Możemy użyc wzoru K20 – bo są odpowiedzi tak/nie.

k 20=
k
k−1 (
1−
∑ p ⋅q
2
St )
 Wariancja z
wyników dla każdej z osób.

Wynik po podstawieniu do wzoru wariancji wyników, procentu

poprawnych, procentu błędów, liczby itemów.

KR20 = 0,82 Odp. Dobra rzetelność.

Zadanie 2.
Na tych danych alfa Cronbacha:

( )
2
k ∑S
α= 1− 2 i
k −1 st
St2 = wariancja wyników z dla każdej osoby
Si2 = wariancje wyników dla każdego pytania
Wariancja próbki n < 30
Wariancja populacji n > 30

Zadanie 3.
Guttman – musimy podzielić test na dwie połówki:

( )
2 2
S a + Sb
r tt =2 1−
s 2t

Zadanie 4. Rulon
 2
sⅆ
r tt =1− 2
st

Rulon i Guttman nie mają założenia o równości średnich i równości wariancji. Spearman-Brown
tak.

Zadanie 5. Alfa Cronbacha SPSS:

Oblicz alfa Cronbacha, sprawdź czy da się poprawić rzetelność testu.
Część pierwsza: policz alfę Cronbacha:
Analiza 🡪 Skalowanie 🡪 analiza rzetelności 🡪 alfa Cronbacha
 Wyszedł ten sam wynik co ręcznie.
Część druga: sprawdź czy da się poprawić rzetelność testu:

Można dla poprawy rzetelności usunąć 1 lub 3 pytanie, wtedy rzetelność testu wyniesie 0,807.

Na pewno zwracamy uwagę na korelację pozycji 🡪 ujemne korelacje do usunięcia.

Zadanie 6. Połówkowy test w SPSS:

Robimy to samo co wcześniej tylko inny test rzetelności: Analiza 🡪 Skalowanie 🡪 analiza
rzetelności 🡪 połówkowy
Zadanie 7.
Plik alfa.sav otworzyć i obliczyć
K20.
Odp. Nie jest to możliwe, skala jest
porządkowa, likerta, 5-stopniowa.
K20 to wzór tylko do skali
dychotomicznej – tak/nie.
Możemy policzyć alfa Cronbacha i
sprawdzić, czy można poprawić
rzetelność.

Odp. Rzetelność narzędzia wynosi

0,715.
Aby poprawić rzetelność
powinniśmy usunąć przede
wszystkim pytanie 13. O ujemnej
korelacji. Rzetelność wzrośnie do
alfa = 0,728.
Zadanie 8. W-Kendalla (oceny sędziów)
Skonstruowano test rysunkowy, do badania nasilenia depresyjności u dzieci. Dzieci rysowały
dom na kartce. Poproszono sędziów o ocenę (porządkowa) i przyznanie odpowiedniej liczby
punktów w zależności od nasilenia depresyjności. 0 – brak depresji, 10 – wysokie nasilenie.
Sprawdź czy sędziowie zgodnie oceniali testy wypełnione przez dzieci.

Inaczej wprowadza się dane: wiersz sędzia, kolumna ocena.

Test W-Kendalla sprawdza czy oceny sędziów są zgodne. – teoria.

Hipotezy (odwrotne, ponieważ W-Kendalla, taka zasada testu):
H0: oceny sędziów nie są zgodne.
H1: oceny są zgodne.

W(9) = 0,919 p = 0,003 < alfa = 0,05. Odrzucamy

H0.
Im bliżej 1 [wartości 0-1], tym bardziej oceny są zgodne. Odp. Oceny sędziów są zgodne.

Zadanie 9. Krotność
Ile razy trzeba wydłużyć test o współczynniku rzetelności pierwotnej 0,8, aby osiągnąć
rzetelność 0,9.
Test na krotność testu:

K = [0,9 * (1-0,8)] / [0,8 *(1-0,9)] = 2,25

Zadanie 10.

Współczynnik Spearmana-Browna wynosi 0,79. Ile wynosi korelacja, między połówkami testu.

Rtt = 2rpp / 1+rpp

0,79 = 2 * rpp / 1 + rpp / * (1+rpp)

0,79 (1+rpp) = 2rpp

0,79 + 0,79rpp – 2rpp = 0

-1,21rpp = - 0, 79
Rpp = 0,65

Odp. Korelacja między połówkami testu to 0,65, a całość to 0,79.

Zadanie 11.

Chcielibyśmy aby test składający się z 40 zadań i mający rzetelność 0,64 został przedłużony do
osiągnięcia rzetelności 0,8. Ile musimy dodać zadań tego samego rodzaju co pierwotne.

Wykorzystujemy wzór na K – krotność testu.

Rtt = 0,8
Rpp = 0,64

K = rtt * (1-rpp)/rpp *(1-rtt)

K = 0,8 * (1-0,64) / 0,64 * (1-0,8) = 0,8 * 0,36 / 0,64 * 0,2 = 0,288/0,128 = 2,25

Mamy 40 pytań.

40 * k (2,25) = 90

Odpowiedź: Należy dodać 50 pytań.

Zadanie 12.

Jaka będzie rzetelność testu, o rzetelności pierwotnej 0,7, po przedłużeniu 5-krotnym.

Rtt = k*rpp / 1 + (k-1)*rpp

Rtt = 5*0,7/1+(5-1)*0,7

Rtt = 3,5/1+4*0,7

Rtt = 3,5/3,8

Rtt = 0,92

Odp. Rzetelność testu po 5-krotnym jego wydłużeniu to 0,92.

Ręczne rozwiązywanie testów Wilcoxon i Whitney

Zadanie 13. Ręcznie U Manna Whitneya (niezależe)

Badano uzdolnienia plastyczne chłopców i dziewcząt, grupa sędziów kompetentnych oceniała prace
dzieci w skali 1-8. Sprawdź na poziomie istotności 0,05, czy istnieje różnica w ocenie prac chłopców i
dziewcząt.

Chłopcy Dziewczęta Ranga CH Ranga DZ

3 2 5 2

5 2 11,5 2

4 3 8 5

2 4 2 8

3 5 5 11,5

5 6 11,5 14

4 7 8 15,5

5 8 11,5 17

7 15,5

R1 = 62,5 R2 = 90,5

Grupy niezależne, 2, skala porządkowa. Test – u manna whitneya (nieokreślony kierunek)

H0: ocena prac dla obu płci jest identyczna,

H1: ocena prac dla obu płci jest różna.

U = n1 * n2 + [n2*(n2+1) / 2] – R2

Uprim = n1 * n2 + [n1*(n1+1)/2] – R1

Numerki
2,2,2, 3,3,3, 4,4,4, 5,5,5,5, 6, 7,7, 8
Kolejność
1,2,3, 4,5,6, 7,8,9, 10,11,12,13, 14, 15,16, 17
Rangi
2 5 8 11,5 14 15,5 17

n 1= 8
n 2= 9

U = 8 * 9 + [9*(9+1)/2] – 90,5 = 72 + 45 – 90,5 = 26,5

U prim = 8 * 9 + [8*(8+1)/2] – 62,5 = 72 + 36 – 62,5 = 45,5

Naszą statystyką jest MNIEJSZE U.

Czyli nasze U obliczone = 26,5

Odczytujemy z tablic:

Ualfa;n1,n2 = U0,05;8,9 = 15

JEŚLI: U obliczone ≤ U α - H0 odrzucamy

Odpowiedź: U obl. > U alfa Brak podstaw do odrzucenia H0. Oceny są jednakowe.

Zadanie 14. Ręcznie Wilcoxona (zależne)

Badano umiejętności autoprezentacji przed i po zakończeniu kursu, na skali 1-7. Sprawdź czy
uczestnictwo w kursie zmieniło poziom umiejętności. Dwie grupy zależne, skala porządkowa – test
Wilcoxona.

Przed po Różnica Ranga + Ranga -

4 5 -1 3

3 2 1 3

1 4 -3 7,5

2 5 -3 7,5

5 6 -1 3
 6 2 4 9

1 2 -1 3

5 7 -2 6

6 6 0

5 6 -1 3

12 33

Instrukcja
1. Obliczamy różnicę pomiędzy pomiarami.
2. Odrzucamy pary pomiarów, dla których różnica wynosi 0.
3. Pozostałe wartości bezwzględnych różnic rangujemy i rangi sumujemy osobno, dla różnic
dodatnich i ujemnych.
4. Mniejsza suma rang, będzie charakterystyką testową.

H0: Poziom umiejętności w wyniku kursu nie zmienił się istotnie.

H1: Poziom umiejętności w wyniku kursu zmienił się istotnie.

Numerki
1,1,1,1,1, 2, 3,3, 4
Kolejność
1,2,3,4,5, 6, 7,8, 9
Rangi
3 6 7,5 9

Tobl. = 12
Tα;n = T0,05;9 = 6

JEŚLI: Tobl ≤ Tα H0 odrzucamy

T0bl > T α Brak podstaw do odrzucenia H0. Poziom umiejętności nie zmienił istotnie.