Syinoptic Gospel

By shamble Genene( pastor MA)

0912221001
E-ma shambelgenene@gmail.com
For Dgree student
Arsi bale kilil MK College
May 2016
Table of Contents
1.3. በንባብ መገምገም (Redaction criticism).......................................................................................................................1
1.4. ሥነ-ጽሑፋዊ ትችት Literary Criticism..........................................................................................................................1
1.5. ጽሑፋዊ ትችት. Textual Criticism................................................................................................................................1
1.6. የወንጌል ዘውግ Gospel Genre.....................................................................................................................................1
2. የወንጌሎች ትክክለኛነት The Gospel Authenticity.............................................................................................................2
የመጀመሪያዎቹ ሦስት ወንጌሎች..................................................................................................................................................2
የማቴዎስ ወንጌል................................................................................................................................................................ 2
የማቴዎስ ወንጌል ባህሪያት.....................................................................................................................................................3
3. የማቴዎስ መዋቅር..........................................................................................................................................................4
ኢየሱስ ተልዕኮውን ጀመረ (4፡12-17).....................................................................................................................................8
i. የደቀ መዛሙርት ጥሪ (4፡18-22).........................................................................................................................................8
ii. የኢየሱስ ተልዕኮ (ማቴ. 4፡23-25]......................................................................................................................................9
ii. የመንግሥቱ በረከቶች] [5፡3-12]፡.......................................................................................................................................9
iii. መንግሥቱን ለመመስከር [5፡13-161]..............................................................................................................................10
III. ኢየሱስ መንግሥቱን በኃይሉ አስፋፋ (ማቴ 8፡1-11፡11)...........................................................................................................14
. ii ታላቅ እምነት (ማቴ. 8፡5-13፣ ሉቃስ 7፡1-10........................................................................................................................14
IV. የኢየሱስ ፍላጎት (ማቴ 8፡18-34)........................................................................................................................................15
የትምህርቱ መደምደሚያ [ማቴ. 11፡1].......................................................................................................................................17
የዮሐንስ እና የኢየሱስ ተልእኮ (11፡2-191).................................................................................................................................18
በሚከተሉት ምሳሌዎች. 3 ቱ የመንግሥቱ ምሳሌዎች (ማቴዎስ 13:1).............................................................................................19
አንድ ሰው በመንግሥቱ ታላቅ የሚሆነው.................................................................................................................................22
1.3. በንባብ መገምገም (Redaction criticism)
ይህ ጽንሰ ሐሳብ ወንጌላውያን ከመጀመሪያው ኮፒ ገልብጠው የፃፉ እንዳልሆኑ ይገምታል። ምንጩን ወስደው በሥነ መለኮታዊ
ዓላማቸውን በወንጌሎች "አሻሽለው" ጽፈዋል። ይሁን እንጂ ማርቆስ ወንጌሉን ለመጻፍ ከየትኛው ምንጭ እንደተጠቀመ ግልጽ
አይደለም። ነገር ግን ጴጥሮስን የዓይን ምስክር ስለሆነ በምንጭነት እንደተጠቀመበት ይገመታል። ወንጌላውያን ምንጮቻቸውን
ሲጠቀሙ ምን እንዳደረጉ የተለያዩ አስተያየቶች አሉ። በመጀመሪያ, የሚያገኟቸውን ቁሳቁሶች ሁሉ ከመጠቀም ተቆጥበዋል. ሁለቱ
ማቴዎስ እና ሉቃስ የማርቆስን ሁሉ አልተጠቀሙም የራሳቸው የእይታ ዓላማ ስ፤ልንብራቸው (ማር 2፡10፣ ማቴ.9፡6፣ ሉቃ.5፡2)።
ሁለተኛው, አንዳንድ እውነታዎችን አስፋፍተዋል. ማቴዎስ የማርቆስን 1፡14 አጭር ማጠቃለያ ሲያደርግ በማቴ. 4፡12-16 ሉቃስ
ሰፋ አድርጎ ፣ የማርቆስ በ 1-2 ያለውን ርዕሰ መዘርዝር አስፋፋ። ሦስተኛ፣ ኢየሱስ ለኢየሩሳሌም ያለው ርኅራኄ እና “ወዮታ”
ከማቴዎስ ወንጌል ክፍል ውስጥ [ማቴ. 23፣ 37-39]፣ ሉቃስ ወስዶ በተለየ መንገድ በራሱ አውድ በወንጌሉ ውስጥ ከስቶታል
[13፡34-35] ይህም ኢየሱስ ሁለት ጊዜ በሁለቱም ካልተናገረ በቀር ማለት ነው። አራተኛ፣ ግራ መጋባትን ለማስወገድ አንዳንድ
ሀሳቦችን ቀይረዋል። ማቴዎስ የኢየሱስን አለመቻል ሊያመለክት ይችላል የሚለውን ሐሳብ ለውጦታል (ማርቆስ 6፡5፣ ማቴ. 13፡5
ሉቃስ የማርቆስን አስተያየት አልተጠቀመም [4፡16-3 ከላይ ያሉት ምሳሌዎች የወንጌሉ ጸሐፊዎችን ማሻሻያ (ማስተካከያና ማረምን)
ያሳያሉ።

1.4. ሥነ-ጽሑፋዊ ትችት Literary Criticism

ዘመናዊ የስነ-ጽሑፍ ተቺዎች ለታሪካዊ ዳራዎች ትኩረት ሳይሰጡ ጽሑፍን ማጥናት ይፈልጋሉ. ምንጭ እና የደራሲያን ፍላጎት
አያስፈልጋቸውም። ለእነሱ, ከፊት ለፊት ያለው ሥነ- ጽሑፍ በቂ ነው

ጥናት. አንባቢው በራሱ እይታ ሲመለከት ትርጉሙን ይወስናል. ጽሑፉ ለማንኛውም ዓይነት ትርጓሜ ክፍት ነው። እያንዳንዱ ሰው
ለራሱ ስለሚወስን እውነተኛ ወይም የተሳሳተ ትርጉም የለም. በእጃቸው ያለውን ጽሑፍ ለማጥናት ትኩረት መስጠቱ ጥሩ ነው, ነገር
ግን የጸሐፊውን ሐሳብ ለመወሰን የሚረዳውን ታሪካዊ ዳራ በማስወገድ ስህተት ላይ ናቸው. ወንጌሎች ስለ ኢየሱስ እና ታሪካዊው
ተልእኮዎቹ ይናገራሉ። ታሪክን አለመቀበል ያነበብነውን ጽሑፍ ወደ አለመግባባት ያመራል።

1.5. ጽሑፋዊ ትችት. Textual Criticism

በጣም ጥቂት ቦታዎች ላይ ጥንታዊ የእጅ ጽሑፎች እርስ በርሳቸው ይለያያሉ. አስተማማኝ ምንጭ በሆኑት የእጅ ጽሑፎች ላይ
አንባቢው ራሱ ይወስናል ተብሎ ይጠበቃል። ለምሳሌ፣ ማርቆስ 16፡9-20 በጣም ጥንታውያን በሆኑት ታማኝ ምንጮች ውስጥ የለም
(New International Version ይመልከቱ)። በብራና ጽሑፎች ውስጥ ያሉ ልዩነቶች ጽሑፋዊ ትችት ይባላሉ።

1.6. የወንጌል ዘውግ Gospel Genre

ወንጌላት ከመጻፉ በፊት በግሪኮ-ሮማውያን ታሪክ ውስጥ እንዲህ ዓይነት የአጻጻፍ ስልት አልነበረም። ምሑራን ወንጌሎች የሕይወት
ታሪክ ወይም ታሪክ ናቸው ብለው ይከራከራሉ። የጀግኖች የፖለቲካ መሪዎች እና ፈላስፎች ጥንታዊ የሕይወት ታሪኮች ነበራቸው።
ነገር ግን ኢየሱስ ከነዚህ አንዱ አልነበረም። በተጨማሪም ወንጌሎች የኢየሱስን የሕይወት ታሪኮች በሙሉ አይገልጹም። ለምሳሌ
ማርቆስ የኢየሱስን የሕፃንነት ትረካ አይተርክም። ኢየሱስ ከቤተክርስቲያኑ ጋር ያለ በትንሣኤ ከሞት የተነሳ ጌታ ነው (ማቴ. 28፡20።
 ወንጌል አዲስ ዘውግ (አዲስ የአጻጻፍ መንገድ) ይመስላል። ጸሐፊዎቹ የኢየሱስን ሕይወትና አገልግሎት፣ ሞቱንና ትንሣኤውን የማዳን
ኃይሉን ለማሳየት ገልፀውታል። ሆኖም፣ ሁለቱንም የኢየሱስን የመወለድ የሕይወት ታሪክ እና የኋላ ታሪኩንም አካተው ጽፈዋል።

2. የወንጌሎች ትክክለኛነት The Gospel Authenticity

የወንጌል ተቺዎች (ገምጋሚዎች) የኢየሱስ እውነተኛ ቃል በእጃችን እንዳለን ይጠይቃሉ። ሉቃስ የወንጌሉን እውነተኛነት አረጋግጧል
ምክንያቱም ሁለቱንም ቀደምት የተጻፉ የወንጌላት ምንጮች እና የዓይን ምስክር መረጃዎችን ተጠቅሟል (ሉቃስ 1፡1-4)።
እያንዳንዱ ወንጌላዊ ወንጌሉን የጻፈው ለተወሰነ ዓላማ የአጻጻፍ ስልቱን በመጠቀም ነው። ሉቃስ ይህንን ትክክለኛነት ለቴዎፍሎስ
አረጋግጧል። የመጀመሪያዎቹን ምስክሮች መሰረት በማድረግ ወይም “የዐይን ምስክሮች”፣ “የቃሉ አገልጋዮች” እና “የብዙዎች
አገልግሎት” ለዚህ እውነት ማረጋገጫ ናቸው። መንፈስ ቅዱስ ሂደቱን መቆጣጠሩም እውነት ነው። የቀደመችው ቤተ ክርስቲያን ስለ
ኢየሱስ ሕይወትና አገልግሎት እነዚህን ጽሑፎች እንድትመዘግብ እና እንድትሰጥ ያስገደዳት ምንድን ነው?

በኢየሱስ የተማሩና የአገልግሎትን ክህሎት የተለማመዱ ወንጌላውያን የሕይወት ለውጥ የብኪ ቅዱሳት መጻሕፍትን በአዲስ መንገድ
እንዲያስቡና ኢየሱስ ያስተማረውን እውነት በተሞክሯቸው ብርሃን እንዲጽፉ አድርጓቸዋል። ስለዚህም ወንጌሎች "ለሌሎች አማኞች
ምስክሮችና ትርጓሜዎች ተጽፈዋል። ወንጌሎች የተጻፉት ለጥንቷ ቤተ ክርስቲያን ትምህርትና አገልግሎት እንዲሁም ለአምልኮ ዓላማ
ነው" (ማቴ. 6፡1-18)። የጥንቷ ቤተ ክርስቲያን ኢየሱስን፣ ሕይወቱን፣ ሞቱንና ትንሣኤውን ለክርስቲያኖች ለመስበክ ወንጌልን
ትጠቀም ነበር። አዲስ አማኞች እና ክርስቲያን ያልሆኑ (ሐዋ. 2፡14-39፣ 1 ቆሮ. 1፡21። ለማስተማርም ይጠቀሙባቸው ነበር።
በመከራ ውስጥ እምነታቸውን፣ ምከራቸውን እና መጽናታቸውን የሚያረጋግጡበት ዓላማዎች (ሐዋ. 2፡42፣ 6፡2፣ ሮሜ. 12፡ 81.
ወንጌላት ስለ ጥምቀት እና ከጥምቀት በኋላ ስላለው ሕይወት መመሪያ ለመስጠት ይጠቀማሉ (ሐዋ. 8፡32-37) ወንጌላውያን
ወንጌልን በተቃዋሚዎች ለሚነሱ ጥያቄዎች መልስ ለመስጠትም ጽፈዋል። ለምሳሌ አይሁዶች አልተቀበሉም። ኢየሱስ መሲህ እንደሆነ
እና ለእነሱ "የተሰቀለ" ሰው ኃጢአተኛ ነው, ነገር ግን የቀደመችው ቤተክርስቲያን ስለ ኃጢአታችን እንደ ሞተ አስተምራለች (ሐዋ. 2፡
23-31፣ 10፡43)፣ ኢየሱስ ኃጢአት የሌለበት አዳኝ ነበር (1 ቆሮ 1፡23)። አህዛብ የተሰቀለ ሰው ወንጀለኛ ነው፣ መለኮታዊ ሰውም
ሊሰቃይ እንደማይችል አስተማሩ። የቀደመችው ቤተክርስቲያን ኢየሱስ ሰዎችን ለማዳን የእግዚአብሔርን ፍቅር እና ጥበብ ለማሳየት
ሆን ብሎ መከራን እንደተቀበለ እና ስለ ኃጢአታቸውም እንደሞተ አስተማረች [ማቴ. 1:21, 1 ቆሮ. 1፡24፣ 2፡7፣ 2 ቆሮ. 13፡3]

የመጀመሪያዎቹ ሦስት ወንጌሎች

የማቴዎስ ወንጌል
ደራሲ፡ ቀራጩ ማቴዎስ ወንጌሉን ለመጻፉ ፓፒያስን ጨምሮ በቤተ ክርስቲያን አባቶች መካከል ስምምነት ተደርጓል. ከኢየሱስ ደቀ
መዛሙርት አንዱ ሰው ነበር (ማቴ 9፡9፣ 10፡3) ። ሌዊ ተብሎም ተጠርቷል 1 በሌሎች ወንጌሎች ምናልባት ከሌዋውያን ሊሆን
ይችላል ተብሏል | ማርቆስ 2፡14፣ ሉቃ 57.24.2 የቀድሞ ቀረጥ ሰብሳቢ ነበር፣ ጥሩ ግሪክን የሚያውቅና ስነ-ጽሑም የተሳካለት ነው
በተጨማሪም በጽሁፎቹ ውስጥ ሳንቲሞችን ማስገባት ችሏል [ማቴ. 17:24, 27፣ 18:24) የማቴዎስን ሐዋርያዊ ሥልጣንና የዓይን
ምስክሮች የቤተ ክርስቲያን አባቶች እንዲያምኑ እንዳስገደዳቸውና ይህ ደግሞ ሁለቱም ማርቆስና ሉቃስ ያልነበራቸው ልዩ ባሕርይ
ነው።

1
ሐይቅ ቲ. ጆንሰን፣ የአዲስ ኪዳን ማብራሪያ (ፊላዴልፊያ፡ ምሽግ እትም፣ 1980 ገጽ 140
1. የተፃፈት ጊዜ፡- ምናልባት ማቴዎስ ከ 70 ዓ.ም በፊት የጻፈው ማርቆስ ከተጻፈ በኋላ ነው። ብዙዎች የቤተመቅደስን ግብር መገኘት
ይወስዳሉ (ማቴ. 17፡24] እና ከማስተማር በፊት የቀደመው ጥምቀት [28፡19] ከ 70 ዓ.ም በፊት ላለው ዘመን። ሌሎች ደግሞ
አይሁዶችን እና ክርስቲያኖችን ለመለያየት “ቤተ ክርስቲያንን” ለመውሰድ ዘግይተው ይከራከራሉ [16፡18፣ 18፡17)።
2. የተጻፈው: - አንዳንዶች በፓላሰታኢን እና ሌሎች በሶሪያ አንትሎክ እንደ ተጻፈ ይናገራሉ.
3. . ተቀባዮች፡- የአንባቢዎቹ ልዩ ቦታ አይታወቅም። መጽሐፉ የአይሁድን እና አህዛብ (አናሳ) ክርስቲያኖች። ሁለቱንም የአይሁድ እና
የአሕዛብ ፍላጎት እናገኛለን (10፡5-6፣ 28፡18-20)።
4. . ዓላማ፡ ማቴዎስ አብያተ ክርስቲያናትን ለወንጌል ያነሳሳቸዋል [ምዕ. 10፣ 28፡16- 28፡16-20። እንዲሁም የአማኞችን እምነት
ማነሳሳትና እና ለአህዛብ ዓለም አዋጅ። ወንጌል የቀደመችው ቤተ ክርስቲያን ስለ ኢየሱስ እና ስለ ሕይወቱ የቀድሞይቱን ቤተ
ክርስቲያን ማንነት በመቅረጽ በጊዜው ለነበሩት ጥያቄዎች መልስ እንድትሰጥ ሊረዳው ይችላል። የማቴዎስ ሌሎች ፍላጎቶች
የሚከተሉት ናቸው።
a. ስለክርስቶስ (ክሪስቶሎጂ) ማቴዎስ ኢየሱስ ክርስቶስ መሲሕ (የተቀባ) ነውና። በእርሱ፣ እግዚአብሔር ዓላማውን ይፈጽማል፣
በተለይም ሕዝቡን ከኃጢአት "ለማዳን" [1፡1፣ 21፣ 16-17፣ 18]። እርሱ የዳዊት ዘር ነው በብኪ [1፡1፣ 20፡30-31፣ 2 ሳሙ 7፡
14፣ መዝ. 891. እርሱ "የሰው ልጅ" ክርስቶስን የሚያመለክት መጠሪያ ነው (ማቴ. 26፡64) በዳንኤል 7፡13-14። ኢየሱስ የንግሥና
ሚናውን የተወጣው ክልልን በመግዛት ሳይሆን በአገልግሎቱ መንግሥቱን በማቋቋም ነው [28፡18]። እውነተኛው አምልኮ በኢየሱስ
ነው ግን በቤተመቅደስ ውስጥ አለመሆኑን በጥልቀት ማሳወቅ ነው።
b. የተልእኮ ፍላጎት. ተልዕኮ በመጀመሪያ ለአይሁድ ከዚያም ለአሕዛብ ነበር (ሮሜ. 1፡16፣ 3፡29፣ 15፡8-9። 3. ማቴዎስ የመጋቢነት
አገልግሎት የመወጣት ፍላጎት ነበረው። ወንጌሉን የጻፈው በቤተ ክርስቲያን አውድ ነው [18፡18] ። እሱ እንደ ሉቃስ ለኃጢአተኞች
“የጠፉትን በጎች” መፈለግ ሳይሆን ለአማኞች የእግዚአብሔርን እንክብካቤ ማሳይት ነበር (18፡15-22፣ ሉቃስ 15፡1- 10]።
የተራራው ስብከት ኢየሱስ ለአማኞች ያለውን ስነ-ምግባር ያሳያል [5-7]፡ የተሻለ ጽድቅ መኖር እንዲችሉ መግለጽ ነው።
c. በቤተ ክርስቲያን ውስጥ ሥነ ምግባርን ለመጠበቅ የቤተ ክርስቲያን ተግሣጽ የማሳየት ፍላጎት ነበረው (ማቴ. 18]። በተጨማሪም.
ማቴዎስ የሕጉን ትምህርት ማስረዳት ፍላጎት ነበረው።
d. ህጉ አሁንም በአዲሱ የኢየሱስ ትርጉም ውስጥ አስገዳጅ ነበር። [ማቴ. 5፡17-48። ክርስትና አይሁዳዊነትም ሆነ ሥርዓት አልበኝነት
(ፀረ-ሕግ) አይደለም።
e. . የመጨረሻ ዘመን ፍላጎት. የስነምግባር ጥያቄው በመጨረሻው ፍርድ ተፈፃሚ ይሆናል። የኢየሱስ ዳግም ምጽአት ለሁለቱም የኑሮ
መነሳሳት እና የቀደመችው ቤተክርስቲያን ተልእኮ ነበር (24፡42፣ 45)። 7. የእግዚአብሔር ሰዎች። ለማቴዎስ እውነተኛው
የእግዚአብሔር ሰዎች በኢየሱስ ያመኑ ናቸው፣ ነገር ግን የማይታዘዙት እስራኤል አይደሉም [3፡11-12፣ 21፡43]። የዚህ አዲስ
ማህበረሰብ ተፈጥሮ በኢየሱስ ማመን እና የስነ-ምግባር ለውጥ ማሳየት [5-7] እና ኢየሱስን ማወጅ ነው [11:28, 28:18-20].

የማቴዎስ ወንጌል ባህሪያት

1. ማቴዎስ የአይሁድ ወንጌል ነው። ኢየሱስ በብኪ ታዋቂ ሰዎች፡ ዳዊት እና አብርሃም [1፡1] ይዛመዳል። የእሱ የዘር ሐረግ ከብሉይ
ኪዳን የዘር ሐረግ ጋር ተመሳሳይ ነው [ዘፍ. 5:1, 1 ዜና. 3 & 9 ]። ኢየሱስ “እውነተኛው እስራኤል” ነው። እሱ ደግሞ በአራቱ
አሕዛብ ሴቶች ማለትም ትዕማር፣ ረዓብ፣ ሩት እና ቤርሳቤህ ከአህዛብ ጋር ዝምድና አለው ሁሉም በዝሙት ተጠርጥረው ነበር [1:3,
5, 6]።
 2. ማቴዎስ በተፈጸሙት ትንቢቶች 10x [1፡22-23፣ 2፡15፣ 17፣ 18፣ 23፣ 4፡14-16፣ 27፡9 ወዘተ) በጣም ይጓጓል። ለማቴዎስ፣
የእግዚአብሔር ታላቅ ዓላማ (የብሉይ ኪዳን ተስፋዎች) በኢየሱስ ላይ ተፈጽሟል። .ማቴዎስ በመጀመሪያ ፀረ-አሕዛብ ይመስላል [3
10፡5-6] እና በኋላም ጸረ-አይሁድ [8፡12፣ 21፡43]። እሱ ግን ሁለቱም ነበሩት። ፍላጎት፡ ወንጌል ለሰው ልጆች ሁሉ ነው (24፡
14)። “አሕዛብ” የሚለው ቃል አይሁዶችንም ያጠቃልላል [28፡19]። ኢየሱስ በነቢዩ ኢሳያስ በትንቢት እንደተናገረው ለአህዛብ
ወንጌልን ሰበከ [12፡17፣ ኢሳ. 42፡1-4። እንደ ማርቆስ ሳይሆን፣ ማቴዎስ ኢየሱስን እንደ አስተማሪ አድርጎ ገልጿል። በተለያዩ
ጉዳዮች ላይ በ 5 ርዕሶች የኢየሱስን ትምህርቶች ዘርዝሯል። [ምዕ 5-7, 10, 13, 18, 24-25] አንዳንድ ምሑራን ኢየሱስን እንደ
ሙሴ ያለ ሕግ ሰጪ አድርገው ይመለከቱታል፡ ኢየሱስ ተአምራትን አድርጓል እና በተራሮች ላይ አስተምሯል (5፡1-3፣ 17፡1-9፣ 28፡
16)። ከሕፃናት እልቂት ተርፎ አርባ ቀንና ሌሊት ጾመ ከስደት ተመልሶ ጽድቅን አስተማረ። ነገር ግን፣ ደቀ መዛሙርቱ ኢየሱስን
በማርቆስ “መምህር” ብለው ይጠሩታል፣ በማቴዎስ ግን “ጌታ” (ባለ መለኮታዊ ሥልጣን) ብለው ይጠሩታል። 2

3. የማቴዎስ መዋቅር
ማቴዎስ በጥንቃቄ የተሰራ ወንጌል ነው። የማርቆስን ትረካዎች አሳጥሮ የማርቆስን 90% ተጠቅሞአል ።
 ኢየሱስ “እግዚአብሔር ከእኛ ጋር” መሆኑን አሳየ 1፡23፣ 28፡201።
 በምሳሌዎች (ምዕ. 1.3)፣ ወዮታ (ምዕ. 23)
 ስለ ኢየሱስ ስነ-ምግባር (ምዕ. 5-7)፣
 ደቀ መዝሙርነት፣ (ምዕ. 10) መንግሥት (ምዕራፍ 13)፣
 የቤተክርስቲያን ተዛማጅ ጉዳዮችን (ምዕ. 18)
 የፍጻሜ ንግግሮችን (24- 253)።
ሊቃውንት በማቴዎስ አወቃቀሩ ላይ አይስማሙም፣ አንዳንዶች የማርቆስን መዋቅር ተከትሎ በመልክአ ምድራዊ አቀማመጥ ያዩታል 3
1. መቅድም፡-
a. የኢየሱስ አመጣጥና መወለድ (1-2) 1፡1-4፡16 4፡17-16፡20 16፡21-28፡20
b. . የኢየሱስ የዘር ሐረግ (1፡1-17) 1. 2. የዘር ሐረጉ ኢየሱስ ከመጀመሪያው ማን እንደሆነ ይመልስልናል። እርሱ የዳዊት ልጅ ነው
[1:1, 6] ኢየሱስ የገባውን ቃል ሊፈጽም ይመጣልና (2 ሳሙ. 7፡12-16፣ መዝ.89፡29፣ ኢሳ. 9፡6-7)። ለአሕዛብም ተስፋ ያለው
የአብርሃም ልጅ (የአይሁድ አባት) ነው (ዘፍ 12፡1-3፣ 22፡18)። በሉቃስ ውስጥ ኢየሱስ ከመላው የሰው ዘር (ከአዳም) እና
ከእግዚአብሔር ጋር ይዛመዳል (ማቴ. 16፡16፣ ሉቃ.3፡23-38) ዮሴፍም ማርያምም “ኢየሱስ” ብለው ሰየሙት (1፡22፣ ሉቃስ 1፡
31፣ 2፡21)። “የማርያም ” እጮኛ የሆነው ዮሴፍ ከኢየሱስ ጋር ምንም ግንኙነት አልነበረውም። ህጋዊ አባት ነበር (1፡16) 18]
ከኢየሱስ ጋር ከማርያም ጋር ያለ ሥጋዊ ግንኙነት (ሉቃስ 3፡23)።
c. የዘር ሐረጉ እንደ ረሃብ እና ቦኤዝ መካከል ያለው የጊዜ ክፍተት ያሉ በርካታ የጊዜ ክፍተቶች አሉት [1፡5]።

2
የኢየሱስ ትምህርት ነጥብ፣ ዩሴቢየስ የጥንቷ ቤተ ክርስቲያን አባት ፓፒያስ [120-140 ዓ.ም.) ማቴዎስ “መጀመሪያ ወንጌሉን የጻፈው
በዕብራይስጥ ነው” ሲል ተናግሯል። አንዳንድ ምሁራን ይህንን አቋም ሲደግፉ ሌሎች ደግሞ የፓፒያስን መግለጫ ወደ ማቴዎስ የመጀመሪያ
ማስታወሻ ይወስዳሉ።
ማቴዎስ የአረማይክ ቃላትን እንደ ራካ (5፡22)፣ ኮርባናስ [27፡6] አልተረጎመም ምክንያቱም ሰዎቹን ያውቋቸዋልና።
3
( NIV ይመልከቱ)። B.W. Bacon [1918] አወቃቀሩን ከአምስቱ የሞሬስ መጽሃፍቶች ጋር አይቷል፡ ሌሎች ደግሞ “የክርስቶስን
እድገት” አወቃቀሩን “ከዚህ ጊዜ ጀምሮ” እንደ “መዋቅራዊ ጠቋሚ የኢየሱስ መሲሁ አካል የኢየሱስ መሲህ አዋጅ” አድርጎ ይመለከታሉ።
የኢየሱስ ክርስቶስ መከራ፣ ሞት እና ትንሣኤ ጭምር ይላሉ።
 d. አራቱ 'አሕዛብ' ሴቶች (ትዕማር፣ ረዓብ፣ ሩት እና ቤርሳቤህ (የኦርዮ ሚስት) በኢየሱስ የዘር ሐረግ ውስጥ ተካትተዋል4
e. ማቴዎስ የቁጥር ፍላጎቱን በመጠቀም ኢየሱስ አስፈላጊ መሆኑን ለማሳየት ሦስት አሥራ አራት ጽፏል የአይሁድ ታሪክ እንደ የዳዊት
እና የስደት ዘመን። አሁን መዳን መጥቷል።
f. ኢየሱስ ክርስቶስ (መሲህ)፣ የተቀባው [1፡1፣ 16፣ 17] እና የሚጠበቀው [12፡23] ነው።
2. የኢየሱስ መወለድ (1፡18-25) ማቴዎስ፣ ከሉቃስ ጋር የሚመሳሰል፣ የኢየሱስ ልደት ከእግዚአብሔር እንደሆነ ገልጿል።
a. ድንግል ማርያም ኢየሱስን የፀነሰችው “በመንፈስ ቅዱስ” (1፡18፣ 20) ነው። ሉቃስ 1፡34-35።
b. መንፈስ ቅዱስ በኃይለኛ ተአምራዊ ሥራው የኢየሱስን መፀነስ መለኮታዊ እና ሰውን አንድ ላይ በማምጣት አስቻለው [1፡20; (ሉቃስ
1:34-38)
c. ፈሪሃ አምላክ ያላቸው ሰዎች ኢየሱስን ያሳደጉት ዮሴፍ [ማቴ 1፡19-25] እና ማርያም [ሉቃስ 1፡26-28] እንደ ኤልሳቤጥ እና
መጥምቁ ዮሐንስን ያሳደገው ዘካርያስ (ሉቃስ 1፡6) ናቸው።
d. ለዮሴፍ የኢየሱስ መምጣት ዓላማ ተነገረው፡- “ሕዝቡን ከኃጢአታቸው ለማዳን” (1፡21)። በእግዚአብሔርና በሰው መካከል ሰላም
ለመፍጠር መጣ፣ነገር ግን የዳዊት ንጉሥ ሆነ (ሉቃስ 1፡32-33)።
e. ኢየሱስ “እግዚአብሔር ከእኛ ጋር” ነው፣ አማኑኤል፡ ከአይሁድና ከሰው ልጆች ጋር በአጠቃላይ [1፡1-17፣ 28፡20]። ለማቴዎስ.
ሁለቱም በድንግልና መወለድ እና አማኑኤል የሚለው ማዕረግ የኢሳ. 7፡13-14።
3. የሰባሰገል ጉብኝት [2፡1-12] በዚህ የኢየሱስ ልደት ታሪክ ውስጥ፣ ማቴዎስ የእረኞችንና የመላእክትን ደስታ እና የኢየሱስን ልደት
በግርግም አላካተተም (ሉቃስ 2፡1-10)። ሰብአ ሰገል ከምሥራቅ ወደ ኢየሱስ በኮከብ እየተመሩ እንዴት እንደጎበኙት ገልጿል።
አይሁዳውያን በቤተ ልሔም ንጉሣቸውን መሲሕ (ክርስቶስን) መፈለግ ተስኗቸው አስደንጋጭ ነው። በሉቃስ ጻድቅ ስምዖን እና
ነቢይት ሐና በመወለዱ ደስ አላቸው (ሉቃስ 2፡29, 36)።
a. ኢየሱስ፣ በሚክያስ 5፡2 በትንቢት እንደተነገረው፣ የዳዊት ዘር የሆነው ንጉሥ በቤተልሔም (የዳዊት የትውልድ ቦታ) እንደተወለደ።
b. ሰብአ ሰገል ወደ ይሁዳ የመጡት ኢየሱስ ከተወለደ በኋላ እርሱን ለማምለክ ነው፡- “የአይሁድ ንጉሥ [2፡2፣ 27፡11፣ 37) የኮከቡ
መሪነት (“ኮከቡ” ቁ. 2)። እዚህ ያለው "አምልኮ". “አክብሮት ለመስጠት” ይመስላል ነገር ግን በ 14፡33፣ 28፡9፣ 17 ላይ ካለው
ጋር ተመሳሳይ አይደለም።
c. አንዳንድ ሰብአ ሰገል ኮከብ ቆጣሪዎች፣ ነገሥታት ወይም ካህናት ናቸው ብለው ይናገሩ ነበር። ነገር ግን፣ በማቴዎስ ውስጥ
እግዚአብሔር ሕፃኑን ኢየሱስን እንዲያመልኩ በተአምር መርቷቸዋል። ምናልባት ከምስራቅ የመጡ ጠቢባን ነበሩ።
d. ሰብአ ሰገል ኢየሱስን፣ ታላቁን ሄሮድስን እና አይሁዶችን ለመቀበል በጣም ጓጉተው እና ደስተኞች ሲሆኑ እየሩሳሌም) የሕግ
አስተማሪዎች እና ካህናትን ጨምሮ ተረበሹ።ሄሮድስ አሉታዊ ምላሽ ሲሰጥ ሰብአ ሰገል ለኢየሱስ አዎንታዊ ምላሽ ሰጡ።
e. ሰብአ ሰገል ሕፃኑን ከእናቱ ጋር አይተው እንደ ንጉሥ በስጦታ (ወርቅ፣ ዕጣን) እና ከርቤ፣ ለንጉሥ በስጦታዎች 1 ነገ 10፡2) ሰገዱለ።
f. እግዚአብሔር ልጅን በህልም ሰብአ ሰገልን እየመራ ጠበቀው።
g. ማቴዎስ እንደሚያስተምረን ሰዎች ኢየሱስን በማክበር ምላሽ ሊሰጡት ይገባ ነበር ነገር ግን በመቃወም አይደለም ምክንያቱም እርሱ
እውነተኛ እረኛ ነው (ማቴ. 2፡2፣ 9፡35-38።. ወደ ግብፅ ማምለጥ [2፡13-15]
4. የጌታ መልአክ ዮሴፍን በ 2 ኛው ህልም በአስቸኳይ ከቤተልሔም እንዲወጣ አዘዘው። በያዕቆብ ዘመን እስራኤል ከሞት ወደ ግብፅ
ካመለጡ (በድርቅ) ጋር በሚመሳሰል መልኩ ኢየሱስ ከሞት ወደ ግብፅ አመለጠ። የሄሮድስ ሰይፍ. ሕፃኑን እና እናቱን ለመጠበቅ

4
[ጆንሰን ገጽ 179]። ኢየሱስ ከሰው ልጆች ሁሉ ጋር ዝምድና አለው።
 እግዚአብሔር ዮሴፍን ወደ ግብፅ መራው። በመከተል ላይ የሄሮድስ ሞት፣ የሆሴዕ 11፡1 ትንቢታዊ ቃል ተፈጸመ። እግዚአብሔር
"ልጁን" ግብፅ እስራኤልን ከግብፅ እንደጠራው በዘፀአት ጊዜ እና እንዲሁም ከስደት ኢየሱስን ወደ እርሱ ጠራው።. የቤተልሔም
ወንዶች ልጆች እልቂት [2፡16-18] ሄሮድስ በቤተልሔም (ከኢየሩሳሌም አምስት ማይል ርቀት ላይ) ከ 2 ዓመት በታች ያሉትን
ሁሉንም ብላቴኖች ገደለ። “ራሔል” (የያዕቆብ መልእክት) ሚስት እና የእስራኤል እናት) በባቢሎን ወረራ ወቅት ስታዝን ለልጆቿ
አዝነዋል (ማቴ. 2:17] ኤርምያስ 31:15 ን ይፈጽማል። አሁን ጩኸቱ በቤተልሔም ነበር ነገር ግን በራማ (በባቢሎን ወረራ እና
ምርኮ ወቅት የናቡከደነፆር የዘመቻ ማዕከል) አልነበረም። በቤተልሔም ያሉ እናቶች በቤተልሔም ለተገደሉት ሕጻናት እያለቀሱ ሳለ
እግዚአብሔር በኤርምያስ 31፡31-34 በተነገረው አዲስ ቃል ኪዳን መሠረት ሰዎችን ከኃጢአታቸው የሚያድነውን ሕፃኑን (ኢየሱስን፣
መሲሑን) አዳነ።
a. . ወደ ናዝሬት መመለስ [2፡19-23] በድጋሚ ጌታ ዮሴፍን ወደ እስራኤል መራው ንጉስ ሄሮድስ ከሞተ በኋላ (4 B.C.) በ 3 ኛው
ህልም ወደ ገሊላ ሄደ። በኋላም ዮሴፍ አርኬላዎስ (የሄሮድስ ልጅ በይሁዳ ላይ ገዥ ሆኖ) በይሁዳ ላይ እንደሚገዛ ባወቀ ጊዜ፣
“ናዝራዊ ይባላል” የሚለውን ትንቢታዊ መልእክት ለመፈጸም ወደ ናዝሬት ሄደ። ይህ ትንቢታዊ ቃል በየትኛውም የታወቀ የመጽሐፍ
ቅዱስ መጽሐፍ ውስጥ አይገኝም። ሊቃውንት እንደሚናገሩት ናዝሬት “የተናቀች” ከተማ ማለት ነው (ኢሳ 53፣ ዮሐንስ 1፡46)
ወይም የዕብራይስጥ ቃል “ናስር”፣ “ቅርንጫፍ” ማለት እንደ ኢሳ 11፡1 እና 53፡1-2 ወይም እንደ አንድ ማለት ሊሆን ይችላል።
ከመወለዱ ጀምሮ ለእግዚአብሔር የተለየ (መሳፍ 13፡5)።
b. " የተሻለ ትርጓሜ ይመስላል (ዮሐንስ 1:46፣ 7:42, 52)
c. . የመንግሥቱ ወንጌል (3፡1-7-29) ትረካ (3፡1-4፡25)
ሀ. የመጥምቁ ዮሐንስ አገልግሎት (ማቴ 3፡1-11; ማርቆስ 1:1-4; ሉቃስ 3:1-4; ዮሐንስ 1:23]
መጥምቁ ዮሐንስ (ማዕረግ) ተወለደ” ዘካርያስ (ካህን) እና ኤልሳቤጥ (ሌዋዊት)፡ ሁለቱም ጻድቃን ነበሩ (ሉቃስ 1፡5-7) ዮሐንስ
የግመልን ፀጉር እየለበሰ፣ አንበጣ እየበላ፣ ጽድቅን ይዞ መጣ። የዱር ማር አኗኗሩ ከኤልያስ ጋር የተመሳሰለ ነው [2 ኛ ነገ. በ 14
ከክርስቶስ ልደት በፊት ከሞተው አውግስጦስ ቄሣር ጋር የተወሰነ ጊዜ ስለገዛ እርሱ አገልግሎቱን ሲጀምር 34-35 ዓመቱ ሊሆን
ይችላል (ማቴ 11፡12) ኢየሱስ በናዝሬት በነበረ ጊዜ [2:23, 3] : 1)፣ ዮሐንስ በሙት ባሕር አጠገብ ወደ ይሁዳ መጣ ማቴዎስ
በዮሐንስ ፈንታ መንግሥተ ሰማያትን ተጠቅሞ ሳይሆን አይቀርም እግዚአብሔር መጣ (4x በ 12:28፣ 19:24፣ 21:31, 43)
ለወደዱት አይሁዶች። እንደ ዳንኤል መጽሐፍ (ዳን 2፡18፣28፣ 7፡135
መጥምቁ ዮሐንስ በኢሳይያስ 40 ላይ የተሰደዱትን "የማጽናናት" "የተሰደዱትን ሕዝብ" ድምጽ ነበር።
ሉቃስ መሲሑ ሁሉንም ሕዝብ ማለትም አህዛበና እስራኤልን ሁሉ የሚያድን መሆኑን ይዳስሳል [ኢሳ 40: 3-5, ሉቃስ 3.5-6].
ሰዎቹ ዮሐንስ ምናልባት ክርስቶስ ሊሆን እንደሚችል አስበው ነበር (ሉቃስ 3፡5፣ ዮሐንስ 1፡19-25) እርሱ ግን የኢሳይያስ 40 ድምፅ
እንደሆነና መሲሑም ከእርሱ በኋላ እንደሚመጣ መስክሯል። ኢየሱስ መጥምቁ ዮሐንስ የሚመጣው “ኤልያስ” እንደሆነ በግልጽ
አስተምሯል (ሚል 4፡4-5፣ ማቴ. 11፡14፣ 17፡12-14)። ዮሐንስ የኃጢአትን ንስሐ ሰበከ [3፡2፣ 6] ምክንያቱም መንግሥቱ የጽድቅ
መንግሥት ናት (መዝ 89፡14፣ 97፡21)። ሐሳቡ ኃጢአት በአግባቡ ሲስተናገድ ነቢዩ ኢሳይያስ እንደተነበየው እግዚአብሔር በክብርና
በኃይል ይመጣል (ኢሳ. 40፡5, 9 ቀዳሚው ዮሐንስ ሲሆን ቀጥሎ የሚመጣው ደግሞ ንጉሱ ኢየሱስ ነው። ይህ የምስራች ነው
(“ምሥራች”) እናም ሰዎች ኃጢአታቸውን እየተናዘዙ ራሳቸውን ማዘጋጀት አለባቸው (ሉቃስ 3፡7-17) መንግሥቱ "ቅርብ" ስለሆነ
5
)። ፍራንሲስ፣ አር.ቲ. "ማቴዎስ," ቲንደል NT አስተያየቶች. ሌስተር፡ ኢንጂነር፡ ኢንተርቫርስቲ ፕሬስ፡ 1985 ዓ.ም. እኔ አስተያየት እኔ
ዮሐንስ የተወለደው 78.C አካባቢ ነው. [በማቴ. 3፡1] ኢየሱስ የተወለደው ከ 6-5 ዓ.ዓ አካባቢ ነው።
ውሳኔ ለማድረግ እና ፍሬ ለማፍራት ጊዜው አሁን ነው (ማቴ. 3፡8, 10)። ዮሐንስ በኃጢአታቸው ንስሐ የገቡትን የንሰሐ “ፍሬ”
እንዲያፈሩ አጠመቃቸው (ማቴ. 3፡8] ሊፈትኑት የመጡትን ገሠጻቸው (ማቴ 3፡7፣ ዮሐ. 1፡23) በአብርሃም ብኩርና ወደ መንግሥቱ
መግባት አይቻልም [3፡9] በኃጢአታቸው ከጸኑ የአብረሃም “ዘር” ሆነው ከጸኑ ይወርሳሉ። ነገር ግን የእፉኝት” ፍርድ
ይወርድባቸዋል (3፡7፣ 12፡34) ንስሐ የገቡ፣ የተጠመቁ፣ ፍሬ ያፈሩ እና መሲሕ ሲመጣ ወደ መንግሥቱ የገቡ፣ የመንፈስ ቅዱስን
በረከት ተቀብለው ወደ “ጎተራ” እንደ ስንዴ ይገባሉ። በፍጻሜው [3፡12] መንፈስ ቅዱስ የመጪው ዘመን በረከት ነው (ሕዝ 36፡
25-27፣ ኢዩኤል 2፡28)። “በእሳት” መጠመቅ የመንፈስ ቅዱስን ተግባር ሊያመለክት ይችላል (የማጽዳት “እሳት” (ኢሳ. 1፡25፣
ሚል 3፡2-3) ወይም የፍርድ እሳት። የእግዚአብሔር መንግሥት በረከትንና ፍርድን ሁለቱንም ያመጣል (ማቴ. 11-12። የዮሐንስ
ማስጠንቀቂያ ከባድ ነው ምክንያቱም መጥረቢያው አስቀድሞ "በዛፎች ሥር" ላይ ስለሆነ ፍርዱ እውነት እና ቅርብ እንደሆነ
ስለሚናገር [3፡10]። በኃጢአታቸው ጸንተው የሚቆዩት “በማይጠፋው እሳት” ለፍርድ እንደ ገለባ ወደ እሳት ይጣላሉ (ማቴ. 3፡17፣
ሉቃ 3፡17። ዮሐንስ ሕዝቡን ለኢየሱስ ትምህርት አዘጋጀ።
ለ. የኢየሱስ ጥምቀት (ማቴ. 3፡13-17፣ ማር 1፡9-11፣ ሉቃ 3፡21-22/
ዮሐንስ የአደባባይ ትምህርቱን ከጀመረ በኋላ ኢየሱስ ወደ ዮሐንስ መጣ (3፡13-15)። ላለፉት ሶስት አስርት አመታት በናዝሬት
"ኖሯል" [2፡23]። ሌሎች ሰዎች ሲመጡ ወደ ዮሐንስ መጣ ነገር ግን ኃጢአቱን ሊናዘዝ አልፈለገም ምክንያቱም እርሱ ኃጢአት
የለበትም። ዮሐንስ በአንተ ልጠመቅ ያስፈልገኛል አንተም ወደ እኔ ትመጣለህን? የመንፈስ ቅዱስንና የእሳትን ጥምቀት ለማግኘት
በኢየሱስ ለመጠመቅ ጓጉቷል (ማቴ 3፡13-14)። ኢየሱስም፣ “አሁን እንደዚያ ይሁን” ብሎ መለሰለት። ኢየሱስ የእግዚአብሔርን
የጽድቅ ፈቃድ ለመፈጸም የዮሐንስ ጥምቀት ለእርሱም ትክክል እንደሆነ አረጋግጧል። የዮሐንስ ተልእኮ የእግዚአብሔርን ፈቃድ
ማድረግ ነበር (3፡15፣ 21፡32)። ኢየሱስ የመጣው እግዚአብሔር የሰጠውን ተልእኮ ጨምሮ “ጽድቅን ሁሉ ሊፈጽም ነው” (ኢሳ.
53፣ ማቴ. 8፡15-17። ማቴዎስ 3፡16-17 የኢየሱስን ተልእኮ ያስተምራል ግን ኢየሱስ በዚህ ጊዜ አይደለም የእግዚአብሔር ልጅ
ወይም መለኮት የሆነው። በማርያም ማኅፀን ሰው ከመሆኑ በፊት መለኮት ነበር [1፡20፣ ሚክያስ 5፡2]። ኢየሱስ ከተጠመቀ በኋላ፣
“ከዮርዳኖስ ወንዝ ውሃ ወጣ” [3፡16]። "በዚያን ጊዜ" ሰማይ "ተከፈተ" (በሕዝቅኤል 1: 1, ኢሳ 66: 1) የእግዚአብሔር መንፈስ
እንደ ርግብ ሲወርድ እና "በእሱ ላይ" ሲያበራ "ለሥራው ያስታጥቀዋል" (ትንቢተ ሕዝቅኤል 1: 1, 66: 1) NIV) እንደ ዳዊት
[1 ሳሙ 16:13]፣ ሳምሶን [መሳፍንት 14:6, 19] እና ጌዴዎን [ይሁዳ 6 ና 34]። “ድምፅ ከሰማይ መጣ” አለ፣ “የምወደው ልጄ ይህ
ነው” እንደ ዳዊት ዘር [መዝ. 2፡7። ምናልባት ዮሐንስ ድምፁን ሰምቶ ሊሆን ይችላል (ዮሐንስ 1፡32-34)። ኢየሱስ የመጣው
የሕዝቡን ኃጢአት ሊያስወግድ ነው (ኢሳ 53፣ ማቴ. 1፡21። እርሱ መንፈስ ያለው የዳዊት ዘር የሆነው የእግዚአብሔር አገልጋይ ነው
(ኢሳ 42፡1)። በሕዝቅኤል 8-10፣ መንፈስ መቅደሱን ለቆ ወጣ። አሁን በኢየሱስ መንፈስ ኢየሱስን ለተልእኮ በመቀባት እየሰራ ነው።
ሐ. የኢየሱስ ፈተና [4፡1-11፣ ማር 1፡12-13፣ ሉቃ. 4፡1-13]
ኢየሱስ በዲያብሎስ በተፈተነ ጊዜ ታማኝ እና ታዛዥ የእግዚአብሔር ልጅ መሆኑን አረጋግጧል። የእግዚአብሔርን ቃል በመታዘዝ
የእግዚአብሔርን የጽድቅ ፈቃድ እንደሚፈጽም አረጋግጧል። ዘዳ 6 እና 8 የዲያብሎስን ጥቃት ለመከላከል። ይህ ፈተና እንዴት
ይታያል? አካላዊ፣ አእምሯዊ ወይስ ሰይጣን ወደ ኢየሱስ ያመጣው እንዴት ነው? ይህ ፈተና እንዴት እንደተከሰተ ግልጽ አይደለም.
ግልጽ የሆነው ነጥብ ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅ ሆኖ በቁም ነገር ተፈትኗል (4፡3, 6) ። ፈተናው ቀጠለ (ማቴ 27:40, 43) ሰይጣን
ለመፈተን ጊዜ ሲያገኝ ተፈትኗል ኢየሱስ ታማኝነቱን አስመስክሯል (ሉቃስ 4:13)
ፈተናው የኢየሱስን ታማኝነት ለማረጋገጥ በእግዚአብሔር መንፈስ ቅዱስ ተነሳስቶ ("ተመርቶ") የተፈተነው። ኃይል ሰጪው
መንፈስ ኢየሱስን ወደ ፈተና መራው ይህም ማለት ኢየሱስ በኃጢአት እንዲወድቅ ለማድረግ ሳይሆን እስራኤል በምድረ በዳ
እንደተፈተነ ለእግዚአብሔር ፈቃድ (ጽድቅ) መታዘዙን ያሳያል (ዘዳ 1-8)። ኢየሱስ "አርባ ቀንና አርባ ሌሊት" ጾሟል። “ምንም
አልበላም” (ሉቃ.4፡21) ከዚያም ተፈተነ። እስራኤል ወደቀች ኢየሱስ ግን ጠላቱን ድል አደረገ። መታዘዝን ተምሯል እና የተፈተኑትን
ለመርዳት የታመነ ነው (ዕብ 2፡18)።
1 ኛ" ፈተናው ዲያብሎስ [ ሰይጣን 4፡10፣ 12፡26፣ 16፡23] ኢየሱስን ኃይሉን ተጠቅሞ ራሱን ለመመገብ ፈትኖታል። ምንም
እንኳን ኢየሱስ ሰዎችን ሁለት ጊዜ ቢመግብም [14፡15-21፣ 15፡32- 381፣ የሰይጣንን ቃል በጣም ምግብ በሚፈልግበት ጊዜ
አልታዘዘም፣ ይልቁንም፣ ለሚያስፈልገው ነገር በእግዚአብሔር ታምኗል።
በ 2 ኛው ፈተና፣ ዲያብሎስ ኢየሱስን ከቤተ መቅደሱ አናት ላይ እንዲወረውር ጠየቀው (ወደ 30-50 ሜትር ርዝመት ያለው NIV
በሉቃስ 4፡9 ላይ) በመጥቀስ መዝ. 91፡11-12። ኢየሱስ ዲያብሎስ እግዚአብሔርን ለመፈተን ያቀረበውን ሐሳብ አልተቀበለውም።
ኢየሱስ እግዚአብሔርን ከመፈተን ይልቅ ጥበቃው እንደሚሰጠው ታምኗል [ዘዳ. 6፡16።
3 ኛ ፈተና (2 ኛ በሉቃስ)" ኢየሱስን በመናቅ የዚህን አለም ክብር እንዲፈልግ ለመፈተን ጥሯል ነገር ግን ኢየሱስ በዚህም የታለመ
ነው። መስቀሉ. ይሁን እንጂ ኢየሱስ የሰይጣንን አባባል ውድቅ አድርጎ "ከእኔ ራቅ ሰይጣን!" ብሎ ገሠጸው። እግዚአብሔርን ማምለክ
በእግዚአብሔር ለሚታመኑ ሰዎች ግብ ነው [ዘዳ. 6፡13። ከዚያም ዲያብሎስ እሱን ትቶ ፈቀቅ አለ መላእክቶች "መጥተው
አገለገሉት. ይህ ማለት እሱን ይንከባከቡት ነበር ማለት ነው። የምንማረው ትምህርት የሰይጣንን ፈተናዎች በሙሉ ማሸነፍ እንዳለብን
ነው። ተግሣጽ ብቻ ነው የሚሰራው ("ከእኔ ራቅ!")። በእግዚአብሔር ቃል እና በእርሱ የዕለት ተዕለት ፍላጎቶቻችንን በሚሰጠን ነገር
ሁሉ በአምላካችን መደገፍ አለብንና እግዚአብሔርን ብቻ ማምለክ እና ማገልገል ሲሆን ዳቢሎስን መቃወም አለብን። አምልኮ
የሚገባው ሌላ ምንም የለም።
መ. ኢየሱስ የጥንት የገሊላ አገልግሎት (4፡12-25)

ኢየሱስ ተልዕኮውን ጀመረ (4፡12-17)

መጥምቁ ዮሐንስ በተያዘ ጊዜ ኢየሱስ በዛብሎን እና በንፍታሌም አካባቢ ኢሳይያስ የተናገረውን ይፈጸም ዘንድ ከናዝሬት [ሉቃስ 1፡
26] ወደ ቅፍርናሆም ሄደ። በዚህ አካባቢ ይኖሩ የነበሩት ሰዎች፣ “ታላቅ ብርሃን አይተዋል”፣ እሱም አሁን የሚያመለክተው ኢየሱስን
ነው [ማቴ. 4፡16፣ ሉቃ 1፡79፣ ዮሐ 8፡12። ኢየሱስ ጎህ የወጣ እና በአለም ጨለማ ላይ የሚያበራ ብርሃን ነው። በኢሳይያስ ዘመን
አሦር የገሊላ ሰሜናዊ ክፍል (ዘብሎን እና ንፍታሌም) አጠፋ (2 ነገሥት 15፡29፣ 19፡17)። የእሱ ወረራ በኢሳ. 8፡22 ነገር ግን
በማቴዎስ ውስጥ ያለው ጨለማ የሰው ኃጢአት ነው። እግዚአብሔር ይህንን ክልል “አከብራለሁ” ብሎ በኢሳይያስ በኩል ቃል
ገብቷል። የዚህ አካባቢ ክብር በአህዛብ ስር ነበር በወቅቱ የሮማውያን አገዛዝ ስር ነበር ክብሩ በኢየሱስ ራሱ ነው። ዮሐንስም
ኢየሱስም የኃጢአትን ንስሐ የሰበኩት መንግሥቱ “ቀርባለች በማለት ነው” (3፡2፣ 4፡17፣ 10፡7)። በዮሐንስ ስብከት “ቅርብ”
የነበረው ብርሃን፣ አሁን በኢየሱስ ውስጥ “ ወጣ” [4፡16]። ሕዝቡን ወደዚያ መንግሥት እየመራቸው የእሱን ሰላም [ኢሳ 9፡3-4]
የዳዊትን ንጉሥ ሰላም [ኢሳ 9፡6-7] ለማሳየት ነው። ዛሬ ይህን በረከት እየተደሰትን እና እየተመለከትን ያለነው እንዴት ነው?

i. የደቀ መዛሙርት ጥሪ (4፡18-22)

ኢየሱስ ደቀ መዛሙርቱን የመረጣቸው ከገሊላ ነው (በመጀመሪያ ከቤተ ሳይዳ [ዮሐንስ 1:44] አሁን ግን በቅፍርናሆም መኖር
ጀመሩ)። የመጀመሪያዎቹ ሁለት ደቀ መዛሙርት ስምዖን (ጴጥሮስ ይባላል) እና ወንድሙ እንድርያስ ነበሩ። ደቀ መዛሙርቱ
የኢየሱስን ግብዣ በሰሙ ጊዜ ("ኑ ተከተሉኝና ሰዎችን አጥማጆች እንድትሆኑ አደርጋችኋለሁ")፣ ወዲያውም ተከተሉት። ዓሣ
ማጥመድ ሰዎችን ለማዳን እንጂ በእነርሱ ላይ ለመፍረድ አይደለም. ይህ በኋላ የሚያዳብር የመጀመሪያው ተልዕኮዎ ነው [ምዕ 10፣
 28]፣ ኢየሱስም ያዕቆብንና ወንድሙን ቦአኔርጌስ ብሎ ጠራቸው። ዮሐንስ [ማቴ. 4፡21። ጀልባቸውን እና አባታቸውን ትተው
"ወዲያው" ተከተሉት። ወንድማማቾኡ ከሀብት የመጡ ናቸው (ማርቆስ 1:20)። ኢየሱስን በተማሪነት ከዚያም በሰባኪነት ተከትለዋል
(28፡19፣ ዮሐንስ 1፡35-42)። ማቴዎስ የዘመን አቆጣጠርን ሲፈልግ ሉቃስ ደግሞ የኢየሩሳሌምን የመልዕካም ምድር
አቀማመጥን ለማወቅ ፍላጎት አሳይቷል። ስምዖን የአይሁድ ስም ነው; ፒተር የግሪክ ስም፣ ኬፋ ግን የአረማይክ ስም ነው። አንድሪው
እና ፊሊፕ የግሪክ ስሞች ነበሩ። ጴጥሮስና እንድርያስ፣ ያዕቆብና ዮሐንስ ንብረታቸውን (መረባቸውን፣ ጀልባውን፣ አባታቸውን
ከሠራተኞች ጋር) ትተው ሲሄዱ ኢየሱስ ሲጠራ አንድ ሰው ንብረቱን ትቶ እሱን ለማገልገል ኢየሱስን መከተል አለበት። ለዛሬ
አገልጋዮች የተዉት ይህ ጥሩ ምሳሌ ነው።

ii. የኢየሱስ ተልዕኮ (ማቴ. 4፡23-25]

ማቴዎስ (በ 7፡28-29 እና 9፡35-38 ላይ እንዳደረገው) የኢየሱስን የማስተማር አገልግሎት (በምኩራባቸው) በመስበክ
(የመንግሥቱን የምሥራች) እና የፈውስ አገልግሎትን (“አጋንንትን ጨምሮ ደዌ ሁሉ መፈወስ፣ ሽባ መተርተር) ይህም “የዜናውን”
ወደ ሶርያ እና ወደ ሌሎች ቦታዎች አስፋፋ ድውያንን ለመፈወስ በኢየሱስ ኃይል ተገልጧል (12:28) “የመንግሥቱ ምሥራች”
ወንጌል ነው፣ እሱም የኢየሱስና የደቀ መዛሙርቱ መልእክት ነበር (4፡23)። አገልግሎቱም የእኛ አገልግሎት መሆን አለበት፡ ማስተማር
፤መንግሥቱን መስበክ [4፡17] እና የፈውስ ጸሎት፡ መንግሥቱ መጥቱን ይናገራሉ፣ ኢየሱስም በኢሳይያስ 35:5-6 ትንቢት መሠረት
በኃይሉ ፈውሷል። ወንጌል ከእነርሱ ወደሌሎች ሩቅ አካባቢዎች መሰራጨት ችሏል። ቤተ ክርስቲያን ዛሬ ወንጌልን ትሰብካለች?
1" ንግግር፡ የተራራው ስብከት (ማቴ. 5-7፣ ሉቃ. 6፡17-49)
ንጉሡ ኢየሱስ በተራራ ስብከቱ ላይ ምን አስተምሯል፡ 1 የኢየሱስ አስተምህሮት?
ትምህርቶቹ በደቀ መዛሙርት ሥነ ምግባር ላይ ያተኩራሉ። "ስብከቱ የክርስቲያን ደቀ መዛሙርትን ባህሪ፣ ተግባር እና አመለካከት
ይገልፃል፣ ይህም የመታዘዝ ጥሪ ማእከል በሆነው ለኢየሱስ ቃል መግባት ከተማሪዎቹ ይጠበቃል 6 ማቴዎስ ኢየሱስ በተለያዩ ጊዜያት
ያስተማራቸውን የተለያዩ ስብከቶችን በአንድነት መዝግቦ እንደ ነበር ሊቃውንት ይናገራሉ። (5፡1-2) ኢየሱስ ልክ እንደ ሙሴ ደቀ
መዛሙርቱንና ሕዝቡን ለማስተማር በገሊላ ሐይቅ አቅራቢያ በሚገኝ ተራራ ላይ (በሉቃስ 6፡17) ሄደ። ስለ ብፁዕነት ኢየሱስ
ያስተማረው የደቀ መዛሙርትን የነበሩበትን የቀድሞ አመለካከት ይገልጻል (11፡6፣ 16፡17)።

ii. የመንግሥቱ በረከቶች] [5፡3-12]፡

ብፁዓን (ደስተኛ፣ ዕድለኛ ወይም በእግዚአብሔር የተወደደ) ለአንዳንዶች ብፁዓን ወደ መንግሥት ለመግባት "ሁኔታዎች"7
ሀ. “በመንፈስ ድሆች” (መንፈሳዊ ረሃብ ያለባቸው)... ሽልማቱ የእግዚአብሔር መንግሥት በረከት ነው (አሁን)።
ለ. “የሚያለቅሱ” ( የእስራኤል መከራ ወይም የግል ኃጢአት)..... “ይጸናናሉ” (ኢሳ 61፡1-3)

6
ነው።" ለዲ.ኤ. ካርሰን፣ ስብከቱ "በመንግሥታት ውስጥ ላለው ሕይወት ሥነ ምግባራዊ መመሪያዎችን ይሰጣል (ካርሰን፣ ኤክስፖዚተርስ፣
ገጽ 22)። ጆርጅ ላድ በተጨማሪም ሁለቱንም "የእግዚአብሔርን መንግሥት በሕይወቱ የተለማመደውን ሰው ጽድቅ" እንደሚያስተምር
ተናግሯል። እና "ወደ መጪው መንግሥት ለመግባት መመዘኛ። በስብከቱ ውስጥ፣ ኢየሱስ በመንግሥቱ ውስጥ ያለውን ደቀ መዝሙር
የአኗኗር ዘይቤ አስተምሯል፣ ይህም ወደ ወደፊቱ መንግሥት መግባትን የሚያመለክት ነው። በመጨረሻ ሕዝቡ በሥልጣናዊ ትምህርቱ
“ሕዝቡ ተገረሙ” [7፡28-29]
7
ናቸው (ጆንሰን, ጽሑፎች, ገጽ 186) ነገር ግን ኢየሱስ እርሱን የተከተሉትን የስብከት እና የፈውስ ክስተቶች ካደረጉ በኋላ አስተምሯቸዋል
(4: 23-25). ወደ መንግሥት ለመግባት ቅድመ ሁኔታዎች እምነት እና ንስሐ ናቸው [4፡16-17] ግን ሥራ አይደለም። ኢየሱስ አሁንም ሆነ
ወደፊት ሽልማት የሚገባውን ትክክለኛ አመለካከት በመንግሥቱ አስተምሯል። ዘጠኝ ብፁዓን እና ሽልማቶቻቸው አሉ። ሽልማቱ የመጨረሻ
ፍጻሜው ወደፊት ነው።
 ሐ. “የዋህ ሰው” (የዋህ እና ራስን መግዛት)..... “ምድርን ይወርሳሉ” (የወደፊቱ መንግሥት) “ጽድቅን የሚራቡና የሚጠሙ
ይጠግባሉ” (2 ጴጥ. 3፡13)።
መ መሐሪ ናቸው" በይቅርታ & በርኅራኄ........ ከእግዚአብሔር ዘንድ ምሕረትን ያገኛሉ።
ረ. " ልበ ንጹሕ የሆኑ" (ውስጣዊ ንጽህና እና ታማኝነት ለመንግሥቱ)... "እግዚአብሔርን ያዩታል" (1 ኛ ዮሐንስ 3፡1-3)።
ሰ. "ሰላም ፈጣሪዎች" የሰላምን ወንጌል በማስፋፋት ሰላም ይፈጥራሉ። ኢየሱስ “የሰላም አለቃ” ነው (ኢሳ 9፡6)። ሽልማቱ
“የእግዚአብሔር ልጆች” መባል ነው። ይህ "ለኢየሱስ ተከታይ ከፍተኛ ሽልማት ነው" 8 በጽድቅ ምክንያት የሚሰደዱ የእግዚአብሔር
መንግሥት የእነርሱ ናት " (እግዚአብሔርን መምሰል ስደትን ይስባል).. [5፡3፣ 10] የእግዚአብሔርን በረከት በእምነት ስለሚመለከቱ
የእግዚአብሔር ደም አለ (ማቴ. 10-13፣ 15:28፣ 21:43) 1. በኢየሱስ የተነሳ ስደት በሕይወታቸው ይጨምራል ለሚሰደዱት
ሰማያዊ ሽልማታቸው "ታላቅ" ነውና የኢየሱስ በረከቶች (ሽልማቶች) በእውነት የወደፊት ብቻ አይደሉም (በቁጥር 3 ላይ ደቀ
መዛሙርት ደስታን የሚለማመዱ ብቻ አይደሉም የሚለውን ተደጋጋሚ ቃል በመሲሑ በኩል በእምነት ነፃ የሆኑና አምላካቸው
የታመኑት በመንግሥቱ የተባረኩ ናቸው እስከ መጨረሻው በእምነት ጸንተው ይኖራሉ። ይህ ሕይወት ከደቀ መዛሙርቱ ይፈለጋል
(10፡39)

iii. መንግሥቱን ለመመስከር [5፡13-161]

ደቀ መዛሙርቱ “የምድር ጨው ናቸው” [5፡13] እና “የዓለም ብርሃን” [5፡14] በማለት ኢየሱስ በአጽንኦት ተናግሯል። እንደ
ጣፋጭ ጨው ጨውነታቸውን ሊያሳዩ እና በተራራ ላይ ብርሃን እንደመሆናቸው መጠን ብርሃኑን ኢየሱስን ማብራት አለባቸው,
ይህም ሌሎች የእነርሱን መልካም ሥራ "እንዲያዩ" እና እግዚአብሔርን እንዲያከብሩ ነው፡፡. ይህም የጽድቅን ሥራ በመሥራት እና
ኢየሱስ እንዳደረገው መንግሥቱን በማወጅ ነው (4፡17፣ 19፣ 10፡7)። ማለትም እንደ መጀመሪያዎቹ ነቢያት ስደትን ቢያመጣም
ባያመጣ (5፡10-12)። ብርሃን እና ጨው በመሆን እንጂ አልጫና ከእንቅብ በታች እንዳለ ብርሃን መሆን የለባቸውም።
እንደ አዲስ እስራኤል እና ታዛዥ የእግዚአብሔር ልጆች፣ የኢየሱስን ቸርነት (ብርሃን) በኃጢአት ኃይል ሥር ላሉ ሰዎች ይናገራሉ
(ያበሩታል) [5፡11-12] [ማቴ. 1፡21፣ ኢሳ 49፡6። ማቴዎስ የቀደመችው ቤተክርስቲያን ይህንን የኢየሱስን ትምህርት እንድትከተል
ያሳስባታል። እንዲሁም ሌሎች እግዚአብሔርን እንዲያከብሩ ወይም ብርሃኑን እንዲያበሩ የማይታዘዙት እስራኤላውያን ቸርነቱን
ተቀብለው ከኃጢአት ጨለማ ውስጥ እንዲወጡ ለሰዎች እንደመሰከሬት ዛሬ እኛ የኢየሱስን የምሥራች በተግባርም ሆነ በንግግር
እንመሰክራለን ወይስ እንደደብቃለን?
iv. ኢየሱስ እና የብሉይ ኪዳን ሕግ [ማቴ 5፡17-201 ኢየሱስ የመጣው "ሕግንና ነቢያትን ሊፈጽም" ነው እንጂ "ለመሻር"
አይደለም (5፡17) ብሏል። የተነበዩትን በሙሉ ፈጸመ (1፡1-17፣ 2፡15፣ 17፣ 4፡14) ። አንዳንዶች ኢየሱስ ሕጉን የፈጸመው
"የጎደለውን በማሟላት" ወይም "በመተርጎም" እንደሆነ ይጠቁማሉ. በማቴዎስ ውስጥ ፍጻሜው ባለፉት ጊዜያት የተሰጡትን
ተስፋዎች በመፈጸም ላይ ነው. በሕጉ እና በነቢያት በኩል ያለው የእግዚአብሔር ቃል እስከ ቅንጣት ድረስ ሊፈጸም ይገባዋል የሚል

8
ቶማስ ዲ.ሊያ እና ዴቪድ ኤ. ብላክ፣ አዲስ ኪዳን (ናሽቪል፡ ብሮድማን እና ሆልማን ፣ 2003)፣ ገጽ. 193. 15 ዲ.ኤ. ካርሰን, "ማቲዎስ",
ኤክስፖዚተር የመጽሐፍ ቅዱስ ሐተታ (ግራንድ ራፒድስ: ዞንደርቫን, 1994). ገጽ. 22. ጆርጅ ኢ ላድ፣ የመንግሥቱ ወንጌል (ግራንድ ራፒድስ፡
W.B. Eardmans publ. 1959)፣ 79፣ 93። የመንግሥቱ ጊዜ የመጽናናት ጊዜ ነው [ኢሳ 40፡1] ወይም የሳቅ [ሉቃስ 6-21] እንደ ዮሴፍ
[ማቴ 1፡19] እና ዘካርያስ እና ኤልሳቤጥ [ሉቃስ 1፡6] የእግዚአብሔርን ፈቃድ ያደርጋሉ እና ፍትህ ይፈልጋሉ ተብለዋል። ገጽ 15 / 2015
ዓ/ም
ነው (5፡18) ። ኢየሱስ በተልእኮው መንግሥተ ሰማያትን አመጣ እና የብሉይ ኪዳን የሚጠብቀውን አሟልቷል። ብሉይ ኪዳን
እንደሚጠቁመው ተናግሯል (ሉቃስ 24፡44) ። አርቲ ፈረንሣይ በትክክል “ኢየሱስ ብሉይ ኪዳን የሚጠብቀውን እያመጣ ነው፣
ትምህርቱ ከብሉይ ኪዳን መገለጥ ያልፋል፣ ነገር ግን ከመሻር የራቀ፣ ራሱ ፍጻሜ ነው፣ 20 የብኪ ሕግ ሕግን በሦስት ክፍሎች
ይከፋፈላል፡- የሲቪል፣ የሞራል እና የሥርዓት ሕጎች። የፍትሐ ብሔር ሕጉ አይሠራም ምክንያቱም የእግዚአብሔር ሕዝብ አሁን እንደ
አገር አይሠራም። የሥርዐቱ ሕግ የመሥዋዕታችን በግ ኢየሱስን በመጠቆም ጠፋ (ዕብ 9፡11-14)። በብሉይ ኪዳን ቅዱሳት መጻሕፍት
የተነገረው የመቤዠት ዓላማ መንግሥቱን ባወጀው (በመሠረተው) በኢየሱስ በኩል ተፈጽሟል (ኤር. 31፡31-34፣ ሕዝ 36፡26።
ስለዚህ ሁለቱም ብኪ እና አኪ የተገናኙ ናቸው ግን ግንኙነታቸው አልተቋረጠም። የአማኞች ኃላፊነት መታዘዝ፣ ማስተማር እና
የጽድቅን ሕይወት ማሳየት ነው [5፡20] ። ማቴዎስ በብሉይ ኪዳን የእግዚአብሔርን ፈቃድ (ተስፋ) ከሚመጣው ኢየሱስ ጋር
አገናኘው። ብሉይ ኪዳን በአጠቃላይ ለእኛ ከአዲስ ኪዳን ጋር ተመሳሳይ የእግዚአብሔር ቃል ስለሆነ፣ የኢየሱስን ትርጓሜ እና የአዲስ
ኪዳንን ትምህርት በመከተል መሠረታዊ ትምህርቱን ልንገዛ ይገባል።
v. ኢየሱስ በዚህ ጽሑፍ፣ ጠበቅ ያለ ሥነ ምግባር አስተምሯል (ማቴ 5፡21-481 ኢየሱስ ራሱ አምላክ ስለሆነ አንዳንድ የብኪ
ትምህርቶችን በሥልጣን ተርጉሟል። በመንግስቱ ውስጥ ያለ እውነተኛ ደቀመዝሙር በእግዚአብሔር ፊት ከብሉይ ኪዳን ሰዎች
በተለየ የአኗኗር ዘይቤ እንዴት መኖር እንዳለበት ተግባራዊ ምሳሌዎችን ሰጥቷል።ኢየሱስ በስልጣን "ሰምታችኋል..." ነገር ግን
"እላችኋለሁ..." ብሏል።
1. አትግደል እንደ ተባለ ሰምታችኋልነገር ግን በወንድሙ ላይ የተቆጣ ይፈረድበታል አለ ።
2 ወንድሙን "ጨርቃም" የሚል በሸንጎ ፊት ይቀርባል ወንድሙን "ደንቆሮ" የሚል ግን በገሃነም የእሳት ፍርድ ይጠብቀዋል። ፍርድ
ከመምጣቱ በፊት ጉዳዩን በሰላም መፍታት ይኖርበታል (5፡23-26)።
3. “አታመንዝር” እንደ ተባለ ሰምታችኋል (ዘዳ 5፡18) ኢየሱስ እኔ ግን እላችኋለሁ“ሴትን ያየ የተመኘ በልቡ ከእርስዋ ጋር
አመንዝሯል” (ዘዳ 5፡28) ብሏል። እሱ ማለት ከባድ እርምጃ ውሰዱ ከንቱ የሆነ ፍትወት (ዘፀ.20፡ 14 የአካል ክፍልን ("ዓይን"
ወይም "እጅን) መቁረጥ ስህተት ነው። ደቀ መዝሙር (ወንድ/ሴት) የልብ ለውጥ መጀመሪያ ማምጣት አለበት ከዚያም የተግባር
ለውጦች። ይህ የኢየሱስ ሃሳብ ነው።
4. “የፍቺዋን የምስክር ወረቀት ስጧት” ተብሎ ነበር [ዘዳ 24፡1-4)፣ ነገር ግን ኢየሱስ “ከጋብቻ ውጭ ያለ ታማኝነትን ማጉደል
ካልሆነ በቀር” ሚስቱን ፈትቶ ሌላውን የምታገባ ሰውዬው አመንዝራ ታደርጋለች (5፡32) ። ጋብቻ መሆን ያለበት የዕድሜ ልክ
ቁርጠኝነት ነው።
5. መሐላህን አታፍርስ እንደተባለ ሰምታችኋልነገር ግን እላችኋለሁ በምንም አትማሉለ (5፡33, 34)። የደቀ መዝሙሩ ቃል እንደ
እውነተኛ ቃል መታመን አለበት። ካልሆነ ግን "ከክፉው ነው." ኢየሱስ ሐቀኝነትን ስለ ማጉደል (እርስ በርስ ስለ መዋሸት)
አስተምሯል።
6. ዓይን ስለ ዓይን ጥርስም ስለ ጥርስ ይባል ኢየሱስ ግን “ክፉውን ሰው አትቃወሙ” ብሏል። (5፡39)። ይህ የብኪ ትምህርት
የተሰጠው ከመጠን ያለፈ የበቀል እርምጃን የሚገድብ ፍትህ ለማምጣት ነው። የኢየሱስ ትምህርት ከሱ ያአልፏል ክፉ ሰዎችን
መበቀል ሳይሆን. ለስሙ ወይም ለወንጌል ሲባል ግፍን መቀበል ወንጌል ትምህርት ነው (5፡11-12፣ 10፡38-39)። እግዚአብሔር
ለበደሉሁሉ ዋጋ መክፈል ያስፈልጋል (5፡4)።
7. ባልንጀራህን ውደድ ጠላትህንም ጥላ እንደ ተባለ ሰምታችኋል ነገር ግን በሰማያት ላለ አባታችሁ ልጆች ትሆኑ ዘንድ
ጠላቶቻችሁን ውደዱ ለሚያሳድዱአችሁም ጸልዩ (5፡45)። እንደዚህ ያለ ደቀ መዝሙር ከኃጢአተኛ ቀረጥ ሰብሳቢዎችና አረማውያን
 ሕይወት ይበልጥ የእግዚአብሔር ልጅ ነው [5፡20፣ 46-47]። የውስጣዊ ህይወት ለውጥ ለመንግሥቱ በአዲሱ የአኗኗር ዘይቤ ውስጥ
ለመኖር ይረዳል. ሕጉ ራሱ የሚያመለክተው እንዲህ ያለውን ለእግዚአብሔር መታዘዝ ነው፡ ለሌሎች ትክክለኛ አመለካከት መታዘዝ፡
እውነትነት፣ የልብ ንጽሕና እና ፍቅር (ዘሌ 19፡15-18፣ መዝ 15)። የ 5፡21-48 ማጠቃለያ “እንግዲህ የሰማዩ አባታችሁ ፍጹም
እንደ ሆነ ፍጹማን ሁኑ [5፡48] “ፍጹም” የሆነችው ሕይወት ለውጭና ለጠላቶች እንኳን መልካም የሚያደርግ እግዚአብሔር ዝናብና
ብርሃን እንደሚሰጣቸው ነው። ቁ.44-45] ማቴዎስ አንባቢዎቹ የእግዚአብሔርን ቸርነት የሕይወታቸው ምሳሌ እንዲሆኑ ቃሉን
እንዲጠብቁ ያሳስባል። በዛሬው ጊዜ እነዚህ ትምህርቶች በእኛ አውድ ውስጥ እንዴት ተግባራዊ ይሆናሉ? በአምላክ ሕዝቦች መካከል
የሚነገሩትን ስድብ እንዴት እንይዛለን? ስለ ቁጣ፣ ፍቺ፣ የፍትወት ዓይን፣ መሐላ፣ ፍቅር...ወዘተ ላይ አስተያየት ይስጡ? እንደ vi.
የሀይማኖት ግብዝነት (ማቴ 6፡1-18) ለማቴዎስ ትክክለኛ "በጎ ሥራ" መኖር ወይም ከሌሎች ሥራ (ፍጽምና) የሚበልጥ ሥራ መኖር
ነው። “በክርስቶስ” ለጳውሎስ አስፈላጊ ስለነበር [ማቴ. 5፡43-48፣ ሮሜ 8፡1። አንድ ክርስቲያን እግዚአብሔርን አባቱን ለማስደሰት
መኖር ይኖርበታል ነገር ግን ሰዎችን ለማስደሰት አይደለም። ለእግዚአብሔር (ለገንዘብ ወይም ለምድራዊ ጥቅም ሳይሆን) ሙሉ
ታማኝነትን ማሳየት በኢየሱስ ብርሃን ውስጥ የመሆን ውጤት ነው። ኢየሱስ ደቀ መዛሙርቱን የጽድቅ ሥራቸው በፊት “በድብቅ”
(በድብቅ) መከናወን እንዳለበት አስጠንቅቋቸዋል። እግዚአብሔር በሰው ፊት አይደለም [6:1, 16] በዚህ ክፍል የተዘረዘሩት እነዚህ
የጽድቅ ሥራዎች ለችግረኞች መስጠት፣ ጸሎትና ጾም ናቸው። ከእግዚአብሔር ዘንድ ሽልማትን ለማግኘት "በምስጢር" በአብ ፊት
መደረግ አለባቸው [6:4, 6, 18] [6:21]። በሰዎች ፊት ለሃይማኖታዊ ማስመሰያ (ለመገለጥ) የሚያደርጋቸው ከሰዎች ብቻ እንጂ
ከእግዚአብሔር ዘንድ ዋጋ አይኖረውም። ጸሎት [ማቴ. 6፡5-15 ደቀ መዛሙርቱ እንደ ፈሪሳውያን (በግብዝነት) ወይም እንደ አሕዛብ
ይጸልዩ ነበር (“መፍተታችሁን ቀጥሉ”)። ሆኖም፣ ኢየሱስ “እንዴት” እንደሚጸልዩ አስተማራቸው (6፡9)። የፀሎት 1 ኛው ክፍል ወደ
እግዚአብሔር ነው።እኛ ስላለን በሰማያት ያለውን "አባታችን" ብለን ወደ እግዚአብሔር እንጸልያለን። ከእሱ ጋር የቅርብ ግንኙነት
(አባት / ልጅ) ። "ስምህ ይቀደስ" ማለት "ስምህ የተቀደሰ ይሁን" ማለት ነው። ስሙም በሰዎች መካከል ይቀደሳል (ዘፀ. 20፡8፣ ዘሌ.
19፡2)። “መንግሥትህ ትምጣ” የሚለው ጸሎት ለመጨረሻ ጊዜ ለሚመጣው መንግሥት [ሮሜ 8፡18-25] እና በሰዎች ሕይወት
ውስጥ የሚኖረው ማራዘሚያ ነው። "ፈቃድህ ትሁን" የሚለው ጸሎት በሰማይ ፍፁም በሆነ መልኩ የእግዚአብሔር የጽድቅ ሥራዎች
በምድር ላይ እንዲደረጉ ጸሎት ነው። ይህም ሰዎች በእርሱ በሚያምኑበት ጊዜ ለእግዚአብሔር የጽድቅ ፍላጎቶች መጸለይን ይጨምራል
(5፡16)። የጸሎቱ 2 ኛ ክፍል ስለ ዕለታዊ ፍላጎቶች፡ "የዕለት እንጀራችንን ለቀን ስጠን" የሚል ነው። እኛ ሙሉ ነን ለዕለታዊ ሥጋዊ
ፍላጎታችን በእግዚአብሔር ላይ መደገፍ። የኃጢአት ስርየት ጸሎት (“ዕዳ”) እና ከክፉው መዳን [4፡1-11] አስፈላጊ ነው። "ወደ
ፈተና አታግባን" ማለት ከፈተና እንድንርቅ እና በፈተና ውስጥ በታማኝነት እንድንቆም ይረዳናል 4፡1-11።
ጾም (6፡16-18)
ፈሪሳውያን በሳምንት ሁለት ጊዜ ይጾሙ ነበር (ሉቃስ 18፡12) ነገር ግን በዚህ ጽሑፍ በግብዝነት ለሰዎች መጾማቸውን ለማሳየት
“ፊታቸውን አበላሽተዋል”። ኢየሱስ እነርሱን እንዳይመስሉ ያስጠነቅቃቸዋል ነገር ግን ራሱ መጾምን አይቃወምም። እንደ ሐና ያሉ
ምእመናን ብዙ ጊዜ ይጾሙ ነበር (ሉቃስ 2፡37)። ኢየሱስ ደቀ መዛሙርቱን ከእርሱ ሽልማትን ለማግኘት በድብቅ ወደ አብ እንዴት
እንደሚጾሙ አስተምሯቸዋል። እናም ጾም እና ጸሎት የቀደመችው ቤተክርስቲያን ቁልፍ ሕይወት ነበሩ (ሐዋ. 13፡2፣ 14፡23) የዛሬዋ
የቤተ ክርስቲያን ልምድ ነውን? ኢየሱስ ያልተቀበለው የግብዝነት ሃይማኖታዊ ልምምዶች ምን አስተያየት አለህ?
vii . በበገነት ውስጥ ሀብት ማከማቸት [ማቴ. 6:19-21] በሰማይ ያለው ውድ ሀብት “እግዚአብሔርን ያስቀደሙ”9። "የተከማቸ"
ለእግዚአብሔር መታዘዝ. አንድ ደቀ መዝሙር በአምላክ ሲታመን ይህ ሰማያዊ ሀብት ልቡን ይቆጣጠራል። ካርሰን የተባለ የአዲስ

9
(ካርሰን) ደቀ መዛሙርት ሽልማት ነው ብሏል
 ኪዳን ኮመንተሪ ጸሐፊ በትክክል አስተያየቱን ሰጥቷል፣ “የኢየሱስ” ዋና የትምህርቱ ነጥብ እጅግ ውድ የሆኑ ነገሮች የአእምሮን፣
የስሜትን እና የፈቃድን የስብዕና ማዕከል የሆነውን 'ልብን' ይይዛሉ። አምላክን ለማገልገል ያደረ ሰው ሕይወቱ የተመሰረተው
በምድራዊና መጥፎ ምግባር ላይ አይደለም።
አንድ አማኝ የገንዘብን ጌትነት በመካድ እግዚአብሔርን በታማኝነትና በብቸኝነት ማገልገል ይኖርበታል።
viii. ያልተቋረጠ እምነት [6፡25-34]
እውነተኛ ደቀ መዝሙር በጸሎት በመጠይቅ የዕለት ተዕለት ፍላጎቱን በሚያሟላለት በአባቱ በእግዚአብሔር መታመን ይኖርበታል።
ለዕለታዊ ፍላጎቶች መጨነቅ የእግዚአብሔር ፈቃድ አይደለም። ይልቁንም “መንግሥቱንና ጽድቁን መሻት” ይኖርበታል።
ለእግዚአብሔር አገዛዝ ቅድሚያ መፈለግ እና ፈቃዱን ማድረግ ነው [6፡1፣ 34፣ 5፡20]። 10
ix. በመንግሥቱ ውስጥ ስንኖር ከእኛ ሚጠበቀው [7፡1-6] በመንግሥቱ ውስጥ የሚኖሩ እውነተኛ ደቀ መዛሙርት መሆን አለባቸው
የሌሎችን ኃጢአት እያጋነኑ በመፍረድ ምክንያት እግዚአብሔር መልሶ በእኛ ይፈርዳል [7፡1-2]። ይህ ለኢየሱስ ፍትህን ማጉደሉ
አይደለም ነገር ግን እያጸና እንጂ (3፡7፣ 18፡15-18፣ 23፡23-24)። ይህ ከፍል በዋነኛነት በወንድም ላይ የግብዝነት ፍርድን
እዳንፈርድ ይከለክላል [7፡5]፡ መፍረድ ሌሎች እንዲያጠፉ መኮነን ነው። በሌሎች ላይ ከመናገር በፊት በመጀመሪያ የራስን
ህይወት ስህተት መመርመር ጥሩ ነው [7፡3-5]።
የኢየሱስ ደቀ መዛሙርት የእግዚአብሔርን “የተቀደሰ” ነገር ለሚያስፈልጋቸው (አክብሮት) መስጠት አለባቸው፣ ነገር ግን ደጋግመው
ለሚጥሏቸው እና ለኃጢያተኞች (ውሾች ወይም አሳማዎች) ለተባሉ ጥንቃቄ ማድረግ ያስፈልጋል [7፡6]። 11
የሚሰብኩትን መንግሥት. ህይወት (7፡7-11)
X. እውነተኛ ደቀ መዛሙርት የሚያስፈልጋቸውን ለማግኘት ወደ አባታቸው በጸጋ የሚሰጠውን ለመቀበል መጸለይ አለባቸው (ማቴ.
6፡9-15። በሉቃስ ወንጌል ጸሎት እንደ መንፈስ ቅዱስንና ስጦታውን ወይም መንፈሳዊ ስጦታዎችን እንደምንቀበል ያጠቃልላል
(ሉቃስ 11፡13)። ከምድራዊ አባቶቻችን ይልቅ እግዚአብሔር የሚያስፈልገንን ሊሰጥ እጅግ የሚራራ መሆኑን ማየት አለብን።
✓ ማጠቃለያ፡ በግንኙነታቸው ውስጥ እውነተኛ ደቀመዛሙርት በወርቃማው ሕግ መመራት አለባቸው፡- “ስለዚህ በሁሉም ነገር፣
እንዲያደርጉላችሁ የምትወዱትን ለሌሎች አድርጉ።” (ማቴ 7፡12) ሕግና ነቢያት ራሳቸው የሚያተኩሩት በዚህ ትምህርት ላይ ነው።
Xi ለመንግሥቱ የተደረጉ ውሳኔዎች እና ቁርጠኝነት [7:13-29] ማቴዎስ ውሳኔውን እና ቁርጠኝነትን ለማሳየት ሦስት ሁለት ነገሮችን
ይገልፃል እነርሱም ሁለት መንገዶችን፣ ሁለት ዛፎችን እና ሁለት ግንቦችን ተጠቅሟል።
ወደ መንግሥትመግባት ከደቀመዛሙርቱ ይጠበቃል።
ከሁለቱ መንገዶች፡ ወደ "ጥፋት" የሚወስደው መንገድ ሰፊ ነው ብዙ ተከታዮች ያሉት ቢሆንም አንድ ሰው ወደ መንግሥቱ
"ሕይወት" ወደሚያመራው "ጠባብ" መንገድ "መግባት" መወሰን አለበት. ፈቃዱን ትቶ ወደ ሕይወት ለመግባት ብቻ
የእግዚአብሔርን ፈቃድ ያደርጋል [7፡13-14፣ 5፡20] ።

ሁለቱ ዛፎች፡- እውነተኛ ደቀ መዛሙርት መልካም ፍሬ ያፈራሉ በመልካም ፍሬአቸውም ይታወቃሉ [7፡15-23]። ሐሰተኛ ነቢያት
የበግ ለምድ ለብሰው ለማስመሰል ይሞክራሉ ነገር ግን ፍሬ ማፍራት አይችሉም ።

10
ለመገዛት እና የእግዚአብሔርን የማዳን መንግሥት ዜና ለማሰራጨት ይሳተፉ" [ካርሰን]።
“የእግዚአብሔር ስጦታዎች ለማጎሳቆል፣ ወይም የእርሱን እውነት እንዲጎሳቀል መፍቀድ የለብንም (ገጽ 144)። የተቀደሱ ነገሮች ወንጌልን
11

ያካትታሉ
 [7:15, 211] እግዚአብሔር በእውነት ለእርሱ ታማኝ የሆነው ማን እንደሆነ ያውቃል [7:23]። በተመሳሳይ መንገድ ውሸተኞችን
በፍሬያቸው ልንለያቸው እንችላለን።
ከሁለቱ ግንበኞች፡- ጠቢብ ግንበኛ የሆነው የኢየሱስን ቃል ሰምቶ ይታዘዛል ምንም ኃይል አይጎዳውም፤ ምክንያቱም እርሱ ከዓለቱ
ከኢየሱስ ጋር የተገናኘ ነው። ሰነፍ ግንበኛ በታላቅ ጥፋት ይጠቃል። እውነተኛ ደቀ መዝሙር ወደ መንግስቱ ለመግባት መወሰን
አለበት፣ ኢየሱስን ሳያስመስል መታዘዝ እና ከእሱ ጋር በጥሩ ሁኔታ መገናኘት አለበት። ያለበለዚያ ከባድ ፍርድ ይመጣበታል። [7:13,
19, 22, 27] በምዕ.5-7 ማጠቃለያ ኢየሱስ አድማጮቹን በሥልጣን አስተምሯል [7፡28-29]። ማቴዎስ የመንግሥቱን ሕይወት
ለማግኘት ከአንባቢዎቹ እውነተኛ የሕይወት ለውጥ ይጠብቅ ነበር።
8. ከኢየሱስ ጋር ያለንን ቃል ኪዳን ለማደስ ምን ውሳኔ ማድረግ አለብን? ከእርሱ ጋር የተገናኘን ምንም ዓይነት ኃይል ከእርሱ
እንዲርቅ በማይችል መንገድ የእርሱን ፈቃድ እንኖራለን?

III. ኢየሱስ መንግሥቱን በኃይሉ አስፋፋ (ማቴ 8፡1-11፡11)

ኢየሱስ የመፈወስ ሥልጣን እንደ መሲህ የጌታ አገልጋይ የተልእኮው አካል ነበር [8፡17፣ ኢሳ. 53፡4። የኢየሱስ ለምጻም ሰውን
የመፈወስ ኃይል [ማቴ 8፡1-4፣ ሉቃስ 5፡12-14]
1. ኢየሱስ ለምጻሙን በኃይሉና በሥልጣኑ ፈውሶታል (8፡3, 13, 15)። አይሁዶች እንዳሰቡት፣ ኢየሱስ በለምጻሙ [ዘሌ. 5፡3]
አልረከሰም፤ ነገር ግን ለምጻሙ ተፈውሶ ንጹሕ ሆነ። ምክንያቱም የኢየሱስ በለምጽ የሚረክስ ሳይሆን የረከሰውን ሚቀድስ ነው
2. ኢየሱስ ግለሰቡ የፈውሱን ዜና እንዲያሰራጭ አልፈቀደም (ማቴ. 9:4) ተልእኮው በተቃውሞ እንዳይደናቀፍ እንዲሁም የአንድ
ተአምር ማለትም በፈውስ የተሰራ ስራ ገና ብዙ እያለ በጥቂቱ መርካት አለፈለገም ወይም አንድ ስራ የሚሰጠውን
አላስፈላጊ ትኩረት አልተቀበለም (ማቴ. 6:1)።
3. ኢየሱስ የተፈወሰውን ሰው በኢየሩሳሌም ወዳለው ካህኑ የላከው በሦስት ምክንያቶች ሳይሆን አይቀርም፡-
a. " ሰውየው ነጽቶ ወደ ማህበረሰቡ እንዲገባ በሕዝብ ዘንድ ተቀባይነትን እንዲያገኝ (ዘሌ 14፡10)
b. ካህኑ በራሱ በኢየሱስ አምኖ እንዲመሰክር
c. የመሲሃዊ ተልእኮውን [ኢሳ. 35፣]

. ii ታላቅ እምነት (ማቴ. 8፡5-13፣ ሉቃስ 7፡1-10

የመቶ አለቃው” እንደ ከነዓናዊቷ ሴት “ታላቅ እምነት” ነበረው [15፡28] የኢየሱስ ሥልጣን የእግዚአብሔር እንደሆነ ያውቅ ነበር፣
የጦር ሥልጣኑ የመጣው ከንጉሠ ነገሥቱ (ሮም) ነው። ለእሱ ኢየሱስ የተናገረው እግዚአብሔር ተናገረ ማለት ነው። በእምነቱ ተገረሙ
እና አሕዛብ ከአብርሃም በረከቶች ጋር በእምነት እንደሚካፈሉ አበሰረ።
iii. የጴጥሮስ አማት ፈውስ [8፡14-17]
ጴጥሮስ አግብቶ ወደ ቅፍርናሆም ተዛውሮ ለኢየሱስ ተልዕኮ መሠረት ቅርብ ለመሆን [ዮሐንስ 1፡44]። ኢየሱስ አማቱን ከንዳድ
ፈውሳት ታገለግላቸውም ጀመር። ርኩስ መናፍስት ያደረባቸውን በሽታኛዎች ሲያመጡ ፈውሷል። መናፍስትን “በቃል አባረራቸው
ድውያንንም ሁሉ ፈውሷል” (8፡17)። የፈውስ ተልእኮው ኢሳይያስ 53፡ 4 ላይ ኢየሱስን ከሚሰቃይ የጌታ አገልጋይ ጋር በማገናኘት
የተናገረውን ፈፅሟል።
በጨረሻ
1. የኢየሱስ የመፈወስ ሥልጣን [8፡1-3]።
2. ፈውስ ከመሲሃዊ ተልእኮው ጋር የተያያዘ ነው (ማቴ. 8፡17፣ ኢሳ 53፡4]፡ መስቀል የመሲሑ መቁሰልና ለሌሎች የሚያደርገው
ፈውስ (20፡28)።
3. በሽታ ብዙውን ጊዜ ከኃጢአት ጋር ይዛመዳል (ኢሳ. 53፡4)። ከበሽታ ነጻ መውጣት የእግዚአብሔር መንግሥት በኢየሱስ በኩል
መምጣቱንና ወደ መንግስቱ የሚገቡ ሰዎች ነፃ መውጣታቸውን መጀመሩን ሲያሳየን ወደፊትም በሙላት ይመጣል ሚል ተስፋን
ያሳያል (ኢሳ 35፣ 65፡19፤ ራእይ 21:4] በዚህ እውነት ጳውሎስና ጢሞቴዎስ መታመናቸውን እናያለን (ገላ. 4፡13-14፣
1 ጢሞ 5፡23።
4. ሙሉ ነፃነት ከኃጢአት እና ከበሽታ እስኪመጣ ድረስ፣ ለፈውስ የመጸለይ መብት አለን።

IV. የኢየሱስ ፍላጎት (ማቴ 8፡18-34)

በመጀመሪያ፣ ኢየሱስን ለመከተል ውድ ህይወትን መስጠት ያስፈልጋል (ማቴ. 8፡18-20። የሕግ አዋቂው ኢየሱስን በሚሄድበት”
እንዲከተለው ሲጠየቀው [8፡19]፣ ኢየሱስ ግን ፍቃደኛ አልነበረም
12 ኢየሱስ ብዙ ጊዜ በመዳሰስ ፈውሷል [8:3,15] ነገር ግን አጋንንትን በቃላት አስወጣ [8:16] ("በፍፁም እጅ በመጫን ወይም
በእጅ በመንካት አይደለም" እሱን መከተል ፈተና እንደሆነ ነገረው። ሁለተኛው ደቀ መዝሙር ኢየሱስን “ጌታ” እያለ፣ የቅርብ ደቀ
መዝሙር እንደሚሆን ነገርግን መጀመሪያ አባቱን እንዲቀብር ልክ የብሉይ ኪዳን ካህናት የተፈቀደውን ጥያቄ ዓይነት ጠየቀ
(ዘሌ 21፡1-2)። ይሁን እንጂ ኢየሱስ ለመከተል ከወዳጆቹ በላይ ቅድሚያ ኢየሱስ ለመከተል መስጠት እንዳለበት ነገረው።
"ሙታን የራሳቸውን ሬሳ ይቀብሩ" ኢየሱስ መከተል ቅድሚያ ስናደርግ ነገር ግን ወላጆችን አለመንከባከብ ለወላጆች አለመቆርቆር
ማለት አይደለም። የማያምኑ ወላጆች ልጆቻቸውን ከእንዲህ ዓይነቱ የሕይወት መሰጠት እንቅፋት ይሆናሉ።
ሁለተኛ፣ ኢየሱስ እምነትን ይጠይቃል።” (8፡23-27) ኢየሱስ በተፈጥሮ ላይ ስልጣን አለው ይህም ማዕበሉ በማዘዝ አሳይቶናል
ምክንያቱም እሱ ከተፈጥሮ በላይ ስለሆነ እርሱ ለእግዚአብሔር ብቻ የሚገባውን አምልኮ የሚገባው መለኮት ነው።
ሦስተኛ፣ ኢየሱስ ከሌሎች ነገሮች ይልቅ ለሰው ልጅ ፍላጎት ቅድሚያ ይሰጣል (ማቴ 8፡28-34)። በዚህ ታሪክ፣ በጌንሳሬጥ ግዛት፣
ኢየሱስ ሁለቱን ሰዎች ሲፈውስ አጋንንት ወደ እሪያዎቹ እንዲገቡ የፈቀደው ለምንድነው? (የተለየ ታሪክ በማርቆስ እና በሉቃስ
እናያለን)? መላው ከተማ ኢየሱስን ሌሎችን እንዲፈውስ ከመጠየቅ ይልቅ እንዲሄድ የጠየቁት ለምንድን ነው? ታሪኩ አስቸጋሪ
ይመስላል፣ ነገር ግን ማቴዎስ እንደ ኢየሱስ ለሰው ልጅ ፈውስ ቅድሚያ ከመስጠት ይልቅ ለኢኮኖሚያቸው ቅድሚያ በሰጡ ሰዎች
ድርጊት ላይ ያተኮረ ይመስላል [8፡28-34]።
አራተኛ፣ ጌታ ኢየሱስ የሰዎችን ተስፋ ያደረጉትን የአሳማ እርባታ በተቃውሞ ገለጠ። በመንጋዎቹ ላይ የሆነውን ሲያዩ አሕዛብ
በጌንሳሬጥ ከተማ ኢየሱስን እንደ አይሁዶች አልተቀበሉትም። 2፡3፣ 8፡34።
ኢየሱስ ኃጢአትን ይቅር የማለት ኃይል (ማቴ 9፡1-17)
በመጀመሪያ፣ ኢየሱስ ኃጢአትን ይቅር ይላል። ሽባውን የጓደኞቹን እምነት አይቶ የኃጢአትን ስርየት አበሰረለት (9፡2)። የሕግ
መምህራንን አሳብ አውቆ ኃጢአትን ይቅር የማለት ሥልጣን እንዳለው ነገራቸው (9፡6)። አማኑኤል የሕዝቡን ኃጢአት ይቅር ለማለት
እንደሚችል አረጋገጠ (ማቴ 1:21, 23)። ፈውሱ ፍርሃትን አመጣ እግዚአብሔርንም አስመሰገነ [9፡8]።
ሁለተኛ፣ ኢየሱስ የመጣው ኃጢአተኞችን ወደ ንስሐ “ለመጥራት” [9፡13] ነው። ማቴዎስ ²" ቀራጩን በሰዎች ፊት ኃጢአተኛ ብሎ
ጠራው [9፡10-11] ኢየሱስን ከሌሎች ቀረጥ ሰብሳቢዎች ጋር በቤቱ አስተናግዶታል። 17፣ ሉቃ.5፡32።

ሦስተኛ፣ ኢየሱስ የሚመጣው መሲሕ ነው። የዮሐንስ ደቀ መዝሙር የኢየሱስ ደቀ መዛሙርት ለምን እንዳልጾሙ ዮሐንስ ከታሰረ
በኋላ በጠየቀ ጊዜ ኢየሱስ እርሱ የሚመጣው "ሙሽራው" (መሲሕ) እንደሆነና በመካከላቸው እንዳለ ነገራቸው (9፡15፣ 25፡1፣
ሉቃ. 5፡34] በብኪ ከመሲሑ የሚጠበቀውን ነገር ነገራቸው [ኢሳ. 54፡5-6፣ 62፡4-5)።

ኢየሱስ የሚሰጠው ሕይወት እንደ አዲስ ልብስ ሲሆን አሮጌው ደግሞ የአይሁድ እምነት ነው ትምህርቱ ከአሮጌው የአይሁድ
አስተሳሰብ የተለየ ነው። የኢየሱስ አዲስ ትምህርት ከአይሁድ እምነት የተለየ በመሆኑ በአዲስ የሕይወትና አዲስ አስተሳሰብ
መቀበል ያስፈልጋል።
vi. የኢየሱስ ሙታንን የማስነሳት ኃይል (9፡18-26)
ኢየሱስ ሙታንን ያስነሳው ሰዎች ሲስቁበት ባሉበትና ፈጽሞ ያስነሳል ተብሎ ባልታሰበበት መንገድ ነበር (9፡24, 34) ። የዳዊት ዘር
የሆነው መሲህ ዓይንን መፈወስ "እንደሚችል" ያመኑትን ሁለቱን ዓይነ ስውራን ፈውሷል (9፡28-30)። ይህም በነብያ መሲሑ
የእውተራንን ዓይን እንደሚፈውስ ተነግሮ ነበር ማቴዎስ ይህ ተስፋ መፈጸሙን ይነግረናል፡፡

የኢየሱስ ፈውስ ልዩ ነበር [9፡32-34]። ዲዳ ጋኔን ያደረበትን ሰው ሲፈውስ፣ ሕዝቡ ተገረሙና፡- “እንዲህ ያለ በእስራኤል ዘንድ ከቶ
አልታየም” (9፡33) ተቃዋሚዎቹ ኃይሉን ከቡኤል ዘቡል ኃይል ጋር ቢያያይዙትም እንኳ ተገረሙ (9፡34)። ማቲዎስ ኢየሱስን ወደ
መስቀሉ የወሰደው በኋላ ላጋጠመው ተቃውሞ አንባቢዎቹን ያዘጋጃል። የመስቀል ላያ መሞቱ ባንዴ የተደረገ ሳይሆን በአገልግሎቱ
ጊዜ ሁሉ የሚጠሉት እንደነበሩ ያሳይል፡፡

በማጠቃለያው፣ ኢየሱስ በትምህርቱ [7፡28-29] እና በፈውስ [9፡33] ስልጣኑ ሰዎችን አስገረመ ምንም እንኳን ውድቀቱ እየጨመረ
ነው። ኢየሱስ በተፈጥሮ፣ በበሽታ እና በሕመም ላይ ሥልጣን እንዳለው ማቴዎስ አንባቢዎቹን አስታውሷቸዋል።12

26 ደቀ መዛሙርቱ ከትንሣኤ በኋላ የእግዚአብሔርን ነገር ያስተውሉ ነበርና። ከዚህ በፊት ጥሩ የእምነት ምሳሌዎች አልነበሩም። 27
ማቴዎስ ሌዊ የሚባል ሌላ ስም ነበረው (ማርቆስ 2:14) ቀረጥ ይሰበስብ ነበር

ሌሎችን ለማገልገል እግዚአብሔር የተሰጠውን ተልዕኮ ለመፈጸም ኢየሱስ መጥቷል እናም ነቢያት እንደ ተናገሩት ሆኖ ታይቷል
ሕይወትን የሚለውጥ. ትምህርቱ ከአይሁድ እምነት (ብሉይ ኪዳን) የተለየ ነው፣ ስለ ኃይሉ እና ሥልጣኑ ዛሬ ያለን አገልጋዮች ምን
እንማራለን? አሁንም በዓለም ላይ ይሰራል? እንዴት?

12
አንዳንድ ምሁራን ኢየሱስ እንጂ አባቱ እንዳልሞተ ይናገራሉ። ሪቻርድስ፣ ሎውረንስ የመጽሐፍ ቅዱስ አንባቢ ጓደኛ፣ ኮሎራዶ፡
ቪክቶር፣ 1999፣ ገጽ 24-25
የአገልጋዮች ተልእኮ እና ጸሎት፡ ወደ ስብከት ወይም ተልዕኮ ከፍ ሲል (ማቴ. 9፡35-38-10፡41) ኢየሱስ ችግረኞችን (መንፈሳዊ)
ሰዎችን በማስተማር፣ በመስበክ “በመንገዶችና በመንደሮች ሁሉ” አገልግሏል። ፈውስ. “እረኛ እንደሌላቸው በጎች” ወይም ረዳት
የሌላቸው ስለነበሩ አዘነላቸው። የሚያገለግላቸው ሰዎች በ"መኸር" ተመስሏል (መልእክቱን ለማዳመጥ ዝግጁ ስለነበሩ)። ማቴዎስ
ኢየሱስ የሚንከባከበው የዳዊት ዘር መሆኑን በእርግጥ ማስተማሩነው።

የእግዚአብሔር መንጋ (ሕዝ. 34፡22-24፣ ሚክ. 5፡2)። በዚህ ምክንያት ደቀ መዛሙርቱን ስለ ሠራተኞቹ እንዲጸልዩ አዘዛቸው
[9፡37-38] ሄዶም እነዚህን ሰዎች ስለሚያገለግሉ (እረኛውን) ለሚያገለግሉት። በውጤቱም አሥራ ሁለቱን ወደ ተልእኮው መስክ
ላካቸው [10፡1-4]። ለትክክለኛ አገልጋዮች ጸሎት ወሳኝ ነው። ለህዝቡ ይራራሉ ያገለግላሉ ነገር ግን ሕዝቡን ለግል ጥቅማቸው
አይጠቀሙባቸውም (ሕዝ. 34፡1-5፣ ሚክ. 3፡1-3) በሁለቱም በሚስዮን አገልግሎት ጉዳይ እና የሚድኑት እንደ መኸር
መሰብሰብን በተመለከተ በዛሬው ቤተ ክርስቲያን ውስጥ ስላሉት አገልጋዮችና ሰዎች ፍላጎት አስተያየት ይስጡ! የሐዋርያት ሥራ
ውስጥ ያለው የምስክርነት አገልግሎት ማቴዎስ አስር ላይ ያለው ምስክርነት ልዩነቱ ምንድነው (10፡5-11፡1)

ኢየሱስ ለ 12 ቱ የእስራኤል ነገዶች 12 ቱን “ሐዋርያት” (መልእክተኞችን) ጠርቷቸዋል። በመጀመሪያ ወደ አይሁዶች ላካቸው (10፡
1-16) በኋላም ወደ መላው ሕዝብ [10፡18] ራሳቸው አይሁዶችን ጨምሮ [28፡19-20፣ ሮሜ 1፡16]።

የሐዋርያቱ ተልእኮ፣ መስበክ፣ መፈወስ እና አጋንት ማስወጣትን ያጠቃልላል (10፡1፣7-8) እና ምንም እንኳን አደጋው ቢኖርም የግል
ጥቅምን ሳይፈልጉ “በነጻ” እና በብዛት መስጠት አለባቸው [ቁ.8፣ ሚክ. 3:11, 2 ቆሮ. 2፡17)። ሕዝብን በነጻነት ማገልገል በቅድሚያ
ለዕለት ተዕለት ፍላጎታቸው በእግዚአብሔር መታመን አለባቸው (6፡25-34)። የአገልጋዮቹን ፍላጎታቸውን የማሟላት
የ"አስተናጋጆች" የሚገለገሉት ሰዎች ሃላፊነት ነው [10፡11-16]። "ከተጣሉቸው ወይም አንቀበላቹም ካሉአቸው የእግራቸውን
ትቢያ ያራግፋሉ ይህም ውድቅ እና ኩነኔን ያሳያል [10፡14-15]። የመንፈስን እርዳታ በመተማመን ተልእኮውን በድፍረት ሊያከናውኑ
ይገባል [10፡17-20] [10፡ 26፣ 28፣ 31።

ተልዕኮው የተለያየ ምላሽን መከራን ያመጣል [ማቴ. 10፡17-23]"" ስደትን ያመጣል እና ቤተሰብን ሊከፋፍል ይችላል [10:34-
36]። ሆኖም ደቀ መዛሙርት እግዚአብሔርን በማስቀደም እና ኢየሱስን በመከተል መስቀላቸውን በመሸከም ("ስለ ክርስቶስ
መከራን") በታማኝነት መቀጠል አለባቸው። እስከ መጨረሻው [10፡37-39] ደቀ መዛሙርቱን በተልእኮአቸው በመጽናት
አገልግለዋል ነገርግን ደቀ መዛሙርቱን ተቀብለው የሚረዷቸው ሚያስተግዱአቸው ይባረካሉ የመንግሥቱን መልእክት ሲቀበሉ ወደ
እግዚአብሔር እንክብካቤ ይገባሉ [8፡35፣ 11፡28፣ ሕዝ. 34፡11-12፣ 1 ጴጥ.

የትምህርቱ መደምደሚያ [ማቴ. 11፡1]

ኢየሱስ ደቀ መዛሙርቱን የመንግሥቱን ተልዕኮ እንዲያገለግሉ ካዘዛቸው በኋላ፣ ለማስተማርና ለመስበክ ወደ ሌሎች የገሊላ ቦታዎች
(ከተማዎች) ሄደ።
እዚህ ላይ የማቴዎስ ፍላጎት አንባቢዎቹ በሦስቱ የተልእኮ ዘርፎች ሕዝቡን በነጻነት በማነጋገር፡ ማስተማር፣ መንግሥቱን መስበክ እና
ፈውስ የኢየሱስን ተልእኮ እንዲፈጽሙ ማሳሰብ ነው። በመካከል ተቀባይነት ማጣና እና መከራ ሲያጋጥማቸው በእግዚአብሔር
መታመን እንዳለባቸው ከዚህ ሁሉ በላይ በተልኮዎቸው ላይ ማተኮር እንዳለባቸው አስገነዘበ። ዛሬ በመካከላችን ይህ ተልዕኮ
እንዴት እየተ ፈፀመ ነው? አስተያየት ይስጡ!

የዮሐንስ እና የኢየሱስ ተልእኮ (11፡2-191)

IV. ያልተፈጸመ ተስፋ እና የመንግሥቱ እውነተኛ ተፈጥሮ (11፡2-13፡54)
1. ዮሐንስ ኢየሱስ ክርስቶስ መሆኑን ተጠራጠረ እና ተስፋ ቆረጠ ምክንያቱም ኢየሱስ መንግስቱን (የፈውስን) እና በክፉዎች ላይ
ፍርድ አላመጣም ብሎ ስላሰበ (በእስር ቤቱም ሊሆን ይችላል) 3፡10-12፣ ኢሳ 61፡1- 2፣ ሉቃ 4፡18-19። መንግሥቱ እዚህ ነበረ
ግን ፍርድ ገና ይመጣል። ስለዚህ በኢየሱስ የሚያምን “የተባረከ” ነው፣ ምክንያቱም ተአምራት ሰዎች ስለ እርሱ ከመጠየቅ
አያግዷቸውም (11፡6)። በማቴዎስ፣ ኢየሱስ ተልእኮውን የጀመረው ዮሐንስ ወደ እስር ቤት ከገባ በኋላ [4፡12-17] ከዮሐንስ በተለየ
መልኩ [ዮሐንስ 3፡26-35]።

አንድ ሃይማኖተኛ አይሁዳዊ ከአህዛብ ግዛት ሲመለስ የእግሩን ትቢያ ያራግፋል "ወደ ቤት በሰላም ስለተመለስኩ
'አረማዊየሚያደርገውን ሁሉ ስለካድኩ' እናመሰግናለን ይላሉ። እነርሱም ኢየሱስን ኢየሱስን ስላልተቀበሉ እንደተቃዋሚዎች እና እንደ
አረማውያን ይመለከታቸዋል.
ዮሐንስ 'ታላቅ ነበር ምክንያቱም እንደሌሎች የቀድሞ ነቢያት መሲሑን አይቷል [13:14-17፣ 11:7-14]። እርሱ የዮሐንስና ኤልያስ
ቀዳማዊ ንጉሥ ነው (ሚል 3፡1፣ 4፡4-5)፣ ነገር ግን በመንግሥቱ ውስጥ “ታናሽ” የሆነ ሰው ነበር ከዮሐንስ የሚበልጠው
በመንግሥተ ሰማያት ስላለ ነው። [13፡16-17]። አሁን በኢየሱስ፣ በእግዚአብሔር መሲሕ፣ በእግዚአብሔር ልጅ ላይ የተስፋው ቃል
ተፈጽሟል። ሰዎች መንግሥቱን ይቃወማሉ እናም በዮሐንስ [11:18]፣ በኢየሱስ [11:19፣ 9:34) እና በደቀ መዛሙርቱ ላይ ከፍተኛ
ተቃውሞ ደርሰዋል። ነገር ግን እግዚአብሔር ሰዎችን ለማዳን በመልእክቱ ይሠራል። ኢየሱስ እንዲህ አለ፡- “ጥበብ ግን በሥራዋ
የተረጋገጠች ናት።” (11፡19) ዮሐንስ የመንግሥቱን “ቅርበት” ተናገረ እንጂ ገና አልገባባትም ወደፊት በተስፋ እየጠበቀ ነው።
ii. የመንግሥቱን አለመቀበል ፍርድን ያመጣል [11፡20-24] የመንግሥቱን መልእክት አለመቀበል ፍርድን ያመጣል፣ ንስሐ ግን
በረከትን ያመጣል።
ንስሐ ያልገቡ "የተወገዙ" ከተሞች። መገለጡን ባለመቀበላቸው ምክንያት ላይ የተመሰረቱ የበረከት እና የቅጣቶች ደረጃዎች አሉ
[ማቴ. 11፡21-24።
iii. ተቀባይነት ዕረፍት ያመጣል [ማቴ. 11፡25-30] ኢየሱስ አብን “የሰማይና የምድር ጌታ” ሲል ተልእኮውን “ለእነዚህ ሕፃናት”
ስለሰጠህ በማለት አብን ‘አመሰገነ።
ደቀ መዛሙርት ልክ እንደ “ትንንሽ ልጆች” በቅንነት እርሱን ከተቀበሉት ከሚጠፉ ከተሞች በተለየ (11፡21)። ለጥበበኞች
ለፈሪሳውያን፣ እና ላተቀበሉ ከተማዎች እውነቱ እንዳይደርስ መደበቅ በራሱ ፍርድ ፍርድ መሆኑን አስተማረ [13፡10-11]።
11፡27 ላይ ኢየሱስ ከአብ ከወልድ ጋር ያለውን ልዩ ዝምድና እናያለን 3፡17 እና 17፡ 5፡ ወደ አብ የሚወስደው መንገድ ኢየሱስ ብቻ
 ነውና፡ “ከወልድ በቀር አብን የሚያውቅ የለም። " (11:27) ኢየሱስ ሰዎችን የደካሞችን ሸክም በማንሳት ወደ ዕረፍት ጠራቸው።
“ወደ እኔ ኑ” ሲል “እረፍት” ለማግኘት የሚፈልጉ ወደእርሱ እንዲመጡ ጠርቷል
የቀረው ነፍስ [11፡28፣ ኤር. 6፡16። እውነተኛው የእግዚአብሔር ልጅ ኢየሱስ ብርሃን መሆኑን በማመን ወደ እርሱ ሲመጡ ቀላል
ሀላፊነቶችን የሚሰጥ “ገር እና ትሑት ነው” የከባድ ቀንበር ከሚሰጡ ፈሪሳውያን በተቃራኒ ማለት ነው [23፡1-4፣ ኢሳ. 42፡2-3፣
53፡1-2)። 13
. የጌታ ኢየሱስ መሲሐዊ አገልጋይ ነው [12፡1-50] በተቃውሞ መካከል አገለገለ (12፡14) “የሰንበት ጌታ ነው” 12፡8 በትንቢት
የተነገረለት የጌታ አገልጋይ ነው። [ኢሳ.42፡1-4፣ ማቴ.12፡17-21]

[11:27፣ 12:6፣ 21:12-13]፣ ነቢያት (እንደ ዮናስ) ንጉሥ (እንደ ሰሎሞን፣ 12፡41-42)። እውነተኛው አምልኮ በቤተ መቅደሱ
ውስጥ ካሉት የተለየ ኢየሱስ ብቻ ነው። ስለዚህ ሰዎች ኢየሱስን ሰምተው (እንደ ሳባ ንግሥት ንጉሥ ሰሎሞንን እንደሰማች)
ከኃጢአታቸውም ኢየሱስን በመስማት ንስሐ መግባት አለባቸው (እንደ ነነዌ ሰዎች)። ነገር ግን፣ መንፈስ ቅዱስን መሳደብ፣ የኢየሱስን
ተልእኮ መቃወም ስሎነ ይቅርታ የሚያስከለክል ነው [12፡31]። “ግድ የለሽ ቃል” እንኳን ፍርድን ያመጣል (12፡36)። ሆኖም
ኢየሱስ እንደገለጸው መንግሥቱ ወደፊት መሄዱን ቀጥሏል።

በሚከተሉት ምሳሌዎች. 3 ቱ የመንግሥቱ ምሳሌዎች (ማቴዎስ 13:1)

ምሳሌዎች ሰዎችን የአለም እይታቸውን ዘልቀው በመግባት፤ በማጥፋትና በማስቆጣት ሰዎችን መጋፈጥ እንዲሁም ሶች እውነትን
እንደሚገባ እንዲረዱ ምሳሌዎች ወሳኝ ናቸው። ኢየሱስ ለደቀ መዛሙርቱ ግልጽና እና ሚስጢራትን በምሳሌዎች ነግሯቸዋል (መዝ
78፡1-
2] የመንግሥተ ሰማያት ምስጢርን በታሪክና በምሳሌ በቀላል መንገድ ማስዳት። በማቴ. 13, ሁሉም ምሳሌዎች የመንግሥቱ
ምስጢር አላቸው። • የእርሻው ምሳሌ (13፡3-9) ለመንግሥቱ መልእክት (ቃል ወይም ዘር) የተለያዩ ምላሾች አሉ። መንግሥቱ
በወንጌል ስብከት እየገሰገሰ ቢሆንም፣ የአድማጮች ምላሽ ግን ተከፋፍሏል። ኢየሱስ አድማጮቹን ለመንግሥቱ መልእክት ተገቢውን
ምላሽ እንዲሰጡ (እንደ ጥሩው እርሻ) ሞግቷቸዋል።

. የእምቦጭ አረም ምሳሌ [13፡24-30]] የመንግስቱ መመስረት የኃጥአን እና የጻድቃን አብሮ መኖርን የሚያካትት እስከዚህ ዘመን
ፍጻሜ ድረስ ኃጥኣን በመጨረሻ ፍርድን ያገኛሉ። አሁን መንግሥቱ ተቃዋሚዎቹን አያስወግድም።
የሰናፍጭ ዘር ምሳሌ (13፡31-32) የእግዚአብሔር መንግሥት የሚጀምረው እንደ ትንሽ ጅምር ነው፣ እሱም በፍፁም ክብር
እስክትመጣ ድረስ በኋላ ይበቅላል። ቁ 30 ማቴ. 11፡12 አስቸጋሪ ምንባብ ነው። የእግዚአብሔር መንግሥት በኢየሱስ በኩል
ትቀጥላለች [11፡5] ነገር ግን ክፉ ሰዎች ይቃወሟታል ("ይያዙታል"
የእርሾው ምሳሌ [13፡33] ልክ እንደ እርሾ፣ መንግስቱ በምስጢር አለምን ያዳርሳል ወንጌሉ በስልጣን ላይ እያለ። የተደበቀ ሀብት
ምሳሌ [13፡44-52] መንግሥቱ ከሁሉ የላቀ ዋጋ አለው፣ አማኝም ለማግኘት ያለውን ሁሉ መክፈል ይኖርበታል ። .

13
ካርሰን "ኢየሱስ በእውነተኛ አገልጋይ የዋህነት ቀርቦልናል" ሲል በትክክል ተናግሯል።
 የመረቡ ምሳሌ (13፡47-48) መንግሥቱ ሁለቱንም "ጥሩ እና መጥፎ ዓሣዎችን" እንደ አቅፋለች መርከብ ነው, ነገር ግን መለያየት
የሚከናወነው በመጥፎ ዓሣዎች ላይ በሚፈረድበት ጊዜ መጨረሻ ላይ ነው.፡፡ ኢየሱስ ከፍርድ ለማምለጥ አድማጮቹን “እንደ ጥሩ
ዓሣ” ጠርቷቸዋል። ደቀ መዛሙርቱ ምሳሌዎቹን እንደ ተረዱላቸው ስለመለሱ፣ ኢየሱስ አዲሱን ትምህርት እንዲያስተምሩ ነገራቸው
መንግሥቱን ለሌሎች አስተማሪዎች (ብሉይ ኪዳንን ጨምሮ) በኢየሱስ እንደ ተገለጸው) ነው እንጂ ፈሪሳዊያና ሰዱቃዊያን
እንደሚሚሉት አይደለም (13፡51-52)።

V. ስለ መንግሥቱ ኢየሱስን አልተቀበሉትም [13፡54-19፡21

i. በናዝሬት የኢየሱስ ተቃውሞ ገጠመው [13፡54-58] በዚህ ክፍል፣ በኢየሱስ ተልእኮ ላይ ያለው ተቃውሞ ከትውልድ ከተማው
ከናዝሬት ጀምሮ በጣም ጨምሯል። (13፡53-58)። ስለ አለማመናቸው “ብዙ” ተአምራትን አላደረገም 13፡14-15፣ 58)። ሄሮድስ
አንቲጳስ (የገሊላ የአራተኛው ክፍል ገዥ) ዮሐንስን በገደለው ጊዜ፣ ኢየሱስ ወደ ሌላ ቦታ ሄዶ ለሕዝቡ ያለውን ርኅራኄ ለማሳየት
አምስት ሺዎችን በመመገብ ተአምራትን አድርጓል (14፡1-21)። በውኃ ላይ በመመላለስ ደቀ መዛሙርቱን አምልኮ የሚገባው
የእግዚአብሔር ልጅ እንደሆነ አስተምሯቸዋል (14፡33)።

ii. b ሃይማኖት መሪዎች ውድቅ መደረጉ [15፡1-16፡12] አንዳንድ ፈሪሳውያን ከኢየሩሳሌም ወደ እርሱ መጥተው ስለ ወግ
ሲጠይቁት፣ ኢየሱስ መለሰላቸው፣ ወግ ከልባቸው እምነትን የሚያስተምረውን በብኪ የእግዚአብሔርን ፈቃድ ይጥሳል ብሎ
መለሰላቸው [15፡1-7፣ ኢሳ. 29፡1314 ከልብ (ኃጢአት) የሚወጣው ሰውን ያረክሳል ነገር ግን የሚበላውን አይደለም (15፡16-20)።
ልብ መታደስ አለበት፣ ምክንያቱም ኢየሱስ የመጣው ከኃጢአት ሊያድን እና ህይወትን ሊለውጥ ነው (12፡34-35)። ኢየሱስ ይህን
ሲሰማ ፈሪሳውያን በትምህርቱ ተናደዱ፣ የእስራኤልን ውድቅ ስላደረጉ ጠቁሟል የእግዚአብሔርን ፈቃድ ለመረዳት "ዕውር" በቅዱሳት
መጻሕፍት [15፡12-14፣ ኢሳ 5፡1-4፣ ሮሜ 2፡19]። እንደ ፈሪሳውያን እና ከኢየሩሳሌም የሃይማኖት ማእከል የሕግ አስተማሪዎች፣
ከነዓናዊቷ ሴት “ታላቅ እምነት” አሳይታለች [15፡28] እና ልጇን ተፈወሰች። በእግዚአብሔር የማዳን እቅድ ውስጥ ለእስራኤል
ቅድሚያ እንደሚሰጠው ተገነዘበች። ወንጌል በመጀመሪያ ለአይሁዶች ከዚያም ለአሕዛብ ነው። ኢየሱስ እንደገና ርኅራኄውን አሳይቷል
አራቱን ሺዎች በመመገብ [14:14; 15፡32። ኢየሱስ ምልክትን ለማሳየት ፈቃደኛ አልሆነም (16፡1-4፣ 12፡38-42)። ምክንያቱም
ፈሪሳውያንና ሰዱቃውያን ሊፈትኑት ስለመጡ ነው። አስቀድሞ ደቀ መዛሙርቱን አስተምሯቸዋል። ቅዱሳት ትምህርትን ከሚቃወሙት
(ውሾች) ፊት አታስቀምጡ (7፡6)። ኢየሱስ ስለ ተአምራዊ ሥራው ሌሎች በቂ ምልክቶች [11፡4-6፣ 15፡21-39] እና የዮናስን
ምልክቶች ጠቁሟል (12፡39፣ 16፡4)። ደቀ መዛሙርቱን ከ"ፈሪሳውያንና ከሰዱቃውያን እርሾ" እንዲጠብቁ አስተምሯቸዋል ይህም
ለአለማመናቸው (ምልክት ) እና "ማስተማር" ማስተማሩ ነበር (16፡1-6, 12) በኢየሱስ ላይ አለማመንን ከሚያመጣ ነገር
እንፈዲጠበቁ አስጠነቀቀ (11፡4-6)። 23፡13።

iii. ኢየሱስ መሲሕ ነው (16፡13-28) ዮሐንስ ደቀ መዛሙርቱን ልኮ እንዲያስረዳቸው አደረገ [11፡2-6] ሕዝቡም ኢየሱስ ክርስቶስ
አይደለምን እያሉ ሲጠይቁ 12፡23 ፈሪሳውያን ከሰዱቃውያን ጋር እንኳ ከኢየሩሳሌም መጥተው ምልክት ይፈልጉ ነበር (15፡1)
ከእርሱ [16፡1] መሲሕነቱን ለደቀ መዛሙርቱ በግል ገለጠላቸው። ጴጥሮስ “አንተ ክርስቶስ የሕያው እግዚአብሔር ልጅ ነህ” ብሎ
መሰከረ [16፡16] ከደቀ መዛሙርቱ ቀደም ሲል መደምደሚያ ላይ ደረሰ [ማቴ. 14፡33። እግዚአብሔር አባቱ የጴጥሮስን መገለጥ
14
። ካርሰን አስተያየቶች “እውነተኛው ሃይማኖት የሰውን ውስጣዊ ማንነት እንጂ ከውጫዊ ነገሮች ጋር ማያያዝ የለበትም” (ገጽ 75)።
በማጽደቅ ይህንን እውነት እንደገለጠለት ተናግሯል። በመቀጠል ኢየሱስ ቤተክርስቲያኑን “በዚህችም ዓለት” ላይ “እንደምሠራ”
ተናግሯል። አንዳንዶች ዓለቱ ኢየሱስ ወይም ጴጥሮስ ወይም የመገለጡ እውነታ (የጴጥሮስ እምነት) እንደሆነ ይጠቁማሉ። ኢየሱስ
ስለተናገረው፣ “ዓለቱ” ጴጥሮስ፣ በሥልጣኑ ወይም በባሕሪው ሳይሆን በሥራው ላይ ነው። ጴጥሮስ የደቀ መዛሙርቱ ተወካይ (ቃል
አቀባይ) እና በሐዋርያት ሥራ 2 የመጀመሪያው ሰባኪ ነው። ሆኖም፣ ኢየሱስ የቤተ ክርስቲያን መሠረት ብቻ ነው (1 ቆሮ. 3፡11፣ 1 ኛ
ጴጥሮስ 2፡6- 8] ቃሉ ለቤተክርስቲያን ሐዋርያት ሲውል [ኤፌ 2፡20፣ ራዕ. 21፡14]። "የሲኦል በሮች" (የሞት ኃይል) ይህንን
መሲሃዊ ማህበረሰብን አያጠፋውም። ቤተ ክርስቲያን ማህበረሰቡን (ቤተ ክርስቲያንን) የሚጠብቅና የሚገነባው ኢየሱስ ነው።
ጴጥሮስ በምድር ላይ "ለማሰር" እና "ለመፈታት" የመንግሥቱን "ቁልፎች" (በምድር ላይ የሰማይ ጉዳዮችን እንደ 18:18, ዮሐ.
20:23) አውጅ). ለጴጥሮስ የተሰጡት "ቁልፎች" የእግዚአብሔር መንግሥት እውቀት (መገለጦች) ናቸው፡፡ አድማጮች በእምነት
ወደ መንግሥተ ሰማያት እንዲገቡ የሚረዳቸው ናቸው። ቁልፎቹ ለሁሉም ሐዋርያት እና ለእያንዳንዱ አማኝ ተሰጥተዋል. እያንዳንዱ
አማኝ ቁልፉ አለው እና ቤተክርስቲያን የሚገነባው በወንጌል ሰብከት ነው። ኢየሱስ ለደቀ መዛሙርቱ የጴጥሮስን የክርስቶስን መገለጥ
በምስጢር እንዲይዙት "አስጠነቀቃቸው" ምክንያቱም ጴጥሮስ ራሱ ያልተረዳውን የመከራ ተልእኮውን ስለሚያደናቅፍ ነው (16፡21-
23)። ኢየሱስ ጴጥሮስን "ወደ ኋላዬ ሂድ አንተ ሰይጣን!" [16:23] ጴጥሮስ ከኢየሱስ መንገድ ወጥቶ (በማየት ሳይሆን) ከኋላው ሆኖ
የሚለው ደቀ መዝሙር ሆኖ እንዲከተለው ማለቱ ነው። ጴጥሮስ ኢየሱስን ከመከራ ተልእኮው ከማሰናከል ማቆም አለበት (ሰይጣን
በ 4፡8-9 እንደሞከረ)። እሱ በሰው አሳብ እናዳያሰናክል ነው ነገር ግን የእግዚአብሔርን ፈቃድ አላየም [ኢሳ 53] መሲሑ መከራ
እንዲቀበል [20፡18] እንዲሞትና በሦስተኛው ቀን እንደሚነሳ (በአይሁድ ጊዜው 36 ሰዓት ገደማ እንጂ 72 ሰዓት አይደለም) [16፡
21] . የኢየሱስ ደቀ መዝሙር “ራሱን ይካድ መስቀሉንም ተሸክሞ ሊከተለው ይገባል” ኢየሱስ (16፡24፣ 10፡38-39)። ይህ ማለት
“ራስን በፍጹም መካድ፣ ራሱን የሞት ዓይነት ነው”። ነገር ግን፣ አሁን የሰውን ሕይወት ማጣት በኋላ በ 2 ኛው ምጽአቱ አገልጋዮቹን
ለሽልማት ያበቃል [16፡27]። የኢየሱስ መምጣት “በመንግሥቱ” በቁ.28 በተለየ መንገድ ይተረጎማል፡ ከሳምንት በኋላ የተደረገው
ተአምራዊ ለውጥ “የክርስቶስ ንጉሣዊ ንግሥና መገለጫዎች” ከትንሣኤ በኋላ የተገለጠው እንደ በዓለ ሃምሳ [ሐዋ. 2] እና የቤተ
ክርስቲያን መስፋፋት በመጨረሻም የኢየሱስ ከሙታን መነሳት ከአብ “ሥልጣንን” ወሰደ (28፡18፣ ዳን 7፡ 13-14)። በሐዋርያት
ሥራ 2 (16፡28፣ ማርቆስ 9፡1) ላይ እንደምናየው “ኢየሱስ በመንግሥቱ መምጣት” በደቀ መዛሙርቱ አማካኝነት ከፍ ከፍ ማለቱን
እና የመንግሥቱን መስፋፋት ያሳያል። አንዳንድ ደቀ መዛሙርት የወንጌልን ስብከት እንደ ሮም ባሉ የአሕዛብ ከተሞች አስፋፍተዋል።

iv. መለወጥ (ማቴዎስ 17፡1-13) ኢየሱስ ከሥጋ ከመወለዱ በፊት የነበረውን ክብሩን ለሦስቱ ደቀ መዛሙርቱ በድጋሚ ገለጠ (16፡
16፣ 17፡2)። ኤልያስና ሙሴም ከእርሱ ጋር ነበሩ። ሁሉም የቀደሙት መገለጦች ኢየሱስን ያመለክታሉ [ዘዳ 18:15, 18]። ጴጥሮስ
ድንኳን መሥራት ፈለገ። ነገር ግን የእግዚአብሔርን ልጅ ኢየሱስን ብቻ እንዲያዳምጥ ተነገረው [3፡17፣ መዝ 2፡7፣ ኢሳ 42፡1]።
ክብሩን ባዩ ጊዜ ደቀ መዛሙርቱ በግንባራቸው ተደፉናሰገዱለት ፈሩም 17፡7-8። ኢየሱስ “እስከ” ትንሣኤ ድረስ ስለ ክብሩ
እንዳይናገሩ አስጠንቅቋቸዋል (16፣ 20፣ 17:9)። ደቀ መዛሙርቱ ስለ መለኮታዊ ክብሩ እርግጠኛ እንዲሆኑ ዘላለማዊ ክብሩን ገለጠ።
ይህ አምልኮ የሚገባው ኢየሱስ ነው (14፡33)። ኃጢአታችንን ሊወስድ ሰው ሆነ [1፡21]። ተራሮችን የሚያንቀሳቅስ እምነት ምንድን
ነው? እንደገና ደቀ መዛሙርቱ በእምነታቸው ወድቀዋል እና ኢየሱስም "ትንሽ እምነታቸውን" ገስጿቸዋል (17፡17፣20)። ሆኖም፣
ተራራን ስለሚያንቀሳቅሰው እምነት አስተማራቸው። “እንደ ሰናፍጭ ቅንጣት የሚያህል እምነት” ቢኖራቸው ተራራዎችን
ያንቀሳቅሳሉ፡- “የሚሳናችሁም ነገር የለም” (17፡21)። ይህ እምነት የሚሠራው ኃይል በችግር ጊዜ በጌታ በራሱ የተሰጠ ነው።
መንፈሳዊ ሥልጣን የእግዚአብሔር ስለሆነ አማኝ በፍፁም ራሱን ችሎ ሊጠቀምበት አይችልም። የሚሠራው በጌታ በመታመን ብቻ
ነው። ይሁን እንጂ እንደ እግዚአብሔር ፈቃድ ለችግሩ መጸለይ ምንጊዜም ጥሩ ነው። ኢየሱስ ስለ መከራው ለ 2 ኛ ጊዜ ሲነግራቸው፣
ደቀ መዛሙርቱ “ሐዘን ሞላባቸው [16፡21-23፣ 17፡23]። የእግዚአብሔር የሚገባውን ግብር። አራተኛው ንግግር፡ በመንግሥቱ
ሥልጣን ሥር ያለው ሕይወት (ማቴ 18፡1-19፡21 በዚህ 4 ኛው ንግግር፣ ኢየሱስ የአማኞችን ሕይወት እንደ ማኅበረሰብ (ቤተ
ክርስቲያን) ደቀ መዛሙርቱ ስለ መንግሥቱ ታላቅነት ሲጠይቁ ገልጿል [18፡1]። ይህ ልመና የመጣው ኢየሱስ ጴጥሮስን “ባረከ”
በኋላ [16፡17]፣ እና ሌሎቹን ደቀ መዛሙርት ወደ መገለጥ ተራራ ወሰዳቸው።

አንድ ሰው በመንግሥቱ ታላቅ የሚሆነው

1. ራሱን እንደ ትንሽ ልጅ ሲዋርድ [18፡2-4፣ 10፡16]።

2. ትሑት ሲሆን (18፡5-6፣ 10፡42)። መንግስቱን እንደ ሕፃን አለመቀበል ፍርድን ያስከትላል በተለይም ላላመኑ ሁሉ።
የተደጋገሙት ሁለቱ “ወዮታዎች” [18፡7] ተመልከት።

3. እሱ እና ሌሎች እንዲበድሉ ባደረገው በኃጢአት እና በእሱ ጣልቃገብነት ላይ ከባድ ውሳኔ ያደርጋል (18፡18-9)

4. መምህሩ ሊያደርጋቸው የሚወዳቸውን “የመጨረሻዎቹን” አማኞች ለማግኘት ራሱን ይሰጣል (18፡10-14)። የእግዚአብሔርን
ፊት "ሁልጊዜ" የሚያዩ "መላእክት" አሏቸው 18-10 NIV አሳዳጊ አንግሎችን ይጠቁማል [ራዕ. 1፡20)። እንደተጠቀሰው ምሳሌ፣
ኢየሱስ የጠፋውን ሌላውን 99 ትቶ አንድ ፈልጎ አግኝቶ አምጥቶ ደስብሎታል፤ ነገር ግን አይሁዶች አንዱን ገድለው በ 99 ላይ
በደስታ መቆየት ባህላቸው ነው። ዮሐንስ 11፡ 50

5. በትክክለኛው መንገድ የማይሄደውን “ወንድሙን” ለማሸነፍና ወደ እውነት ለመለስ ያገለግላለል (18፡15-18)።

6. ራሱ ከሌሎች ጋር ለጸሎት ይተጋል ስለኃጢያተኞች ይማልዳል ቁ.15 እግዚአብሔር በፈቃዱ የሚያደርገውን ይፈልጋል ቁ.15-20

7. የይቅርታ ሕይወት አለው (18፡21-35) በ 6፡14-15።

VI. በኢየሱስ እና በመጨረሻው ዘመን ላይ ተቃውሞ [19.1-26-51 ጋብቻ እና ፍቺ (19፡3-12፣ 5፡31-32) አንዳንድ ፈሪሳውያን
ኢየሱስን “ለመፈተን” መጡ [16፡1] እና “በማንኛውም ምክንያት ፍቺ ተፈቅዶል ወይ” ብለው ጠየቁ (19፡3)። ምናልባት ኢየሱስን
ከመጥምቁ ዮሐንስ ጋር (በሄሮድስ አንቲጳስ ግዛት) በተመሳሳይ ክስ እንዲወድቅ ለማድረግ እና ከሙሴ ጋር የሚቃረን ከሆነ እሱን
ለመፈተን ፈልገው ነበር። ይህን ጥያቄ ለመፋታት ከኢየሱስ ፈቃድ ጋር የተያያዘ ነው. የሱ መልስ ከጥንት ጀምሮ በእግዚአብሔር
ፈቃድ ላይ የተመሰረተ ጋብቻ በማስተማር ነው [ዘፍ 1፡27፣ 2፡24] ሁለቱ እናትና አባታቸውን ይተዋሉ፡ ባልና ሚስት አንድ ናቸው
(በእግዚአብሔር የተፈጠሩ ናቸው) [19፡6]። ጋብቻ በፍጥረት ላይ የተመሰረተ ነው [ዘፍ. 2፡24። ኢየሱስ ሙሴ መፋታትን የፈቀደው
በልባቸው ድንዳኔ እንደሆነ ገልጿል [ዘዳ 24:1-4; 19፡7-8) ፍቺ ወደ ምንዝርነት እንደሚመራ በግልጽ ተናግሯል ነገር ግን አንድ ለየት
ያለ ነገር ሰጥቷል፡- “ከጋብቻ ታማኝነት ማጉደል በቀር” መፍታት አይፈቀድም (5:32፣ 19:9)። ይህ ልዩ ሁኔታ በማርቆስ [10፡1-
12] ውስጥ የለም። “ታማኝ አለመሆን” ለሚለው ቃል የተለያዩ ትርጉሞች ተሰጥተዋል፡ አንዳንዶች በዝምድና ወይም በቅድመ ጋብቻ
ታማኝ አለመሆን ወይም ምንዝር ይላሉ። ሊያ እና ዴቪድ “ከጋብቻ በኋላ የፆታ ብልግናን” እንደሚያመለክት በትክክል ደምድመዋል።
 በማብራሪያው ውስጥ፣ ኢየሱስ ከሻማይ ጋር ቢቀራረብም ከሂሌል (የአይሁድ ትምህርት ቤት ጋር ተቃራኒ ሆነ ይመስላል) ምክንያቱም
በትዳር ላይ ታማኝ መሆን የፍጥረት ትምህርት ነው።ሚል.2፡13-16 ጋብቻ ታማኝነትንም ያስተምራል። ደቀ መዛሙርቱ ኢየሱስ
በሰጠው መልስ ግራ ተጋብተው “አትጋቡ” የሚል ሐሳብ አቅርበው ነበር፣ ነገር ግን የተለየ ሁኔታ በ “ሥጋዊ ወይም መንፈሳዊ
15
ጉዳዮች” ሲከሰት ብቻ ማግባት እንደማይቻል አስተምሯል። ኢየሱስ ስለ ጋብቻ ካስተማረ በኋላ ልጆችን ለበረከት ተቀበለ (19፡
13-15)። ልጆች ለትህትና እና ለታማኝነት ሕይወት ጥሩ ምሳሌዎችና መገለጫ ናቸው።16

ii. ሀብትና የሰማይ መንግሥት (19፡16-30) ኢየሱስ “የዘላለምን ሕይወት ማግኘት” ከሚፈልገው ሰው ሙሉ ታማኝነትን ጠይቋል።
ኢየሱስን “ለመከተል” ገንዘቡን (ጌታውን) አሳልፎ መስጠት ነበረበት። አሥርቱን ትእዛዛት እንደጠበቀ ተናግሯል፣ነገር ግን የኢየሱስን
ጥሪ መከተል ተስኖት ስለ “ለታላቅ ሀብቱ” ይጨነቅ ስለነበር እና አዝኗል (19፡21)። ኢየሱስ “ለሀብታም ወደ መንግሥት መግባት
አይቻልም ድሆች ይገባሉ ማለት አይደለም ነገር ግን እያንዳንዱ መጥቶ ይከተለው በእምነት ወደ መንግሥቱ ሊገባ አይችልም (11:27-
28፣ 19:21, 28) ደቀ መዛሙርቱ፣ “ታዲያ ማን ሊድን ይችላል?” ብሎ ሲመልስ፣ “ለሚያን ሁሉ ይቻላል” በማለት
የእግዚአብሔርን የማዳን ሥራ በማመልከት ሁሉንም ነገር የሚተዉ ይባረካሉ። 10፡34-37 ኢየሱስ ትምህርቱን ቋጭቷል፡- “ብዙዎች
ፊተኞች ኋለኞች ይሆናሉ፣ ብዙ ኋለኞችም ፊተኞች ይሆናሉ” የሰው መመዘኛዎች የሚከተለው ምሳሌ እንደሚያስተምረን ኃጢአተኞች
( ቀራጮች እና ጋለሞቶች) ወደ መንግሥት ሲገቡ ሃይማኖተኞች አንድ ጊዜ (ፈሪሳውያን) ተጥለዋል (8፡11-13፣ 21፡31-32)።
የሠራተኞች ምሳሌ የሚያስተምረን በእግዚአብሔር ጸጋ ኋለኞች ፊተኞች ይሆናሉ (20፡1-16)። ፊተኞች መሆን የሚፈልጉ፣ ኢየሱስም
እንደ መጣ “ነፍሱን ለብዙዎች ቤዛ ሊሰጥ” ሌሎችን ማገልገል እንደመጣ ማመን አለባቸው። (20፡28)። በኢያሪኮ የነበሩትን ሁለቱን
ዓይነ ስውሮች በርኅራኄ ፈወሳቸው (20፡29-34)።

iii. ኢየሱስ ወደ ኢየሩሳሌም የገባው የተከበረ፣ ሰላማዊ፣ መሲሐዊ ንጉሥ ሆኖ ነው (21፡1-11)። ኢየሱስ ወደ ኢየሩሳሌም ገባ (ቁ.
10)፣ በአህያ ላይ ተቀምጦ (ጦርነት ሳይሆን) የትህትና እና የሰላም ምልክት ነው። NIV "ትህትና፣ ሰላም እና የዳዊት ንጉሣዊ አገዛዝ
ምሳሌያዊ እንስሳ" እንደሆነ ይጠቁማል። በአህያ ላይ ተቀምጦ፣ ኢየሱስ በዘካርያስ የተነገረለትን መሲሃዊ መምጣት ፈጽሟል (ዘካ.
9.9)። ሕዝቡ ልብሳቸውን ዘርግተው፣ ወደ ኢየሩሳሌም በሚወስደው መንገድ ላይ ቅርንጫፎችን ዘርግተው "ሆሣዕና ለዳዊት ልጅ"
"ሆሣዕና ለአርያም፥ ወደ መሢሕና ለልዑል እግዚአብሔር" እያሉ እየጮኹ የኢየሱስን ንግሥና ተቀበሉ። "በመጀመሪያ ለእርዳታ
አልቅስ: አድን!" (ካርሰን፣ 941፣ ነገር ግን በኢየሱስ ጊዜ ወደ “ውዳሴ” ዞሯል)።

iv. ኢየሱስ ወደ ቤተ መቅደሱ የገባው መሲሐዊ ሚናውን ለማሳየት ነው [21፡12-17] ኢየሱስ ቤተ መቅደሱን አነጻ (ይህ 2 ኛው
ንጽህና ነው ዮሐንስ 2፡13-22)። ይህ መሲሑ ቤተ መቅደሱን ከክፉ ሥራ እንደሚያጸዳ ከሚጠበቀው መሲሃዊ አንዱ ነው (ኤር. 7፡

ካርሰን እንዲህ ይላል፡- “ኢየሱስም ሆነ ሐዋርያቱ ያላገባ መሆንን ሳይሆን ከጋብቻ የበለጠ ቅድስና እንደሆነ አስረግጠው አስተምረዋል
15

ይላል (ዕብ 13፡4).....ነገር ግን ለመንግሥቱ የበለጠ ጥቅም የተሰጠ ልዩ ጥሪ ነው [1 ቆሮ. 7፡32-35] ]"
16
ሻማይ በዝሙት መፋታትን ፈቀደ፣ ሂሌል በማናቸውም ድርጊት ባልን ደስ በሚያሰኝ ሁኔታ በመተርጎም ዲ. 24፡1። 1) ማቴ. 19፡
17 “ወደ ሕይወት መግባት ከፈለግህ ትእዛዛቱን ጠብቅ” መዳን በሥራ ሊገኝ እንደሚችል የሚያመለክት ይመስላል፣ ነገር ግን ኢየሱስ
ደጋግሞ የሚጠይቀውን መልካም ነገር ብቻ እየነገረው ነው [ቁ. 16፣ 20።
11-12፣ ሚል. 3፡11) ሕዝቡ የጸሎት ቤትን “የወንበዴዎች ወይም የዓመፀኞች ዋሻ (ኢሳ 56፡7)” አደረጉ። ቤተ መቅደሱ የአሕዛብ
(የአህዛብ) የአምልኮ ስፍራ አልነበረም፣ ነገር ግን የዓመፀኞች ስፍራ የሆነው ኢየሱስ በአህዛብ አደባባይ “ዕውሮችንና አንካሶችን”
ፈውሷል እና “ሆሣዕና”ን ከልጆች ተቀበለ። መዝ 8፡2) መሲሕነቱን ለራሱ መተግበር፡ የእግዚአብሔር ጥቅስ ለኢየሱስ ተፈጻሚ
የሚሆን የቤተ መቅደሱንና የታመሙትን ኢየሱስ በቤተ መቅደሱ ላይ ስልጣን እንዳለው ያሳያል 17። ቁ. የጸሎት ሃይል [21፡18-22]
ኢየሱስ የረገመው የበለስ ዛፍ ቅጠል ካላት ቀደምት ፍሬ ሊኖራት ይገባ ነበር። ማርቆስ ወቅቱ እንዳልነበር ተናግሯል (11፡12-14)።
ደቀ መዛሙርቱ የዛፉ ደረቅ መድረቁን ሲያዩ፣ “እንዴት... በፍጥነት?” ብለው ጠየቁት። ደርቋል። ኢየሱስ የእምነትን አስፈላጊነት
በጸሎት አስተማራቸው ("በእግዚአብሔር እውነተኛ መታመን") ተራራን የሚያንቀሳቅሰው [21፡22፣ 17፡20]። vi. የኢየሱስ ሃይል
ተጠይቋል [21፡23-30] ኢየሱስ የካህናት አለቆችን እና ሽማግሌዎችን በመቅደስ ውስጥ ስለ ዮሐንስና ስለ ራሱ ትምህርት ንስሐ ስለ
ማይገባና ስላላመነ ልባቸው ተገዳደረባቸው።” እነርሱ በአመፃው ጸንቶ እንደ ቀጠለ ልጅ ሆኑ። "አዎን" ለእግዚአብሔር ግን ከዚያ
በኋላ አላደረገም (በምሳሌው እንደ 2 ኛ ልጅ) ቀራጮችና ሴተኛ አዳሪዎች ግን ንስሐ ገብተው አመኑ (በምሳሌው እንደ 1" ልጅ)። ወደ
መንግሥት ይገባሉ (21፡31-32)። vii. ኢየሱስ በአይሁዳውያን መሪዎች ላይ የፍርድ ውሳኔ አስታወቀ። [21:31, 43] የተከራዮች
ምሳሌ አይሁድ የአምላክን መልእክተኞችና ልጁን ኢየሱስን ስላልተቀበሉ መንግሥቱ ከአይሁድ እንደተወሰደ ያስተምራል።
መንግሥቱም “ፍሬ ለሚፈጽም ሕዝብ” ተሰጥቷል (21፡43-46)፡ ንስሐ ለሚገቡና ለሚያምኑ እና የመታዘዝን ሕይወት ለሚያሳዩ [7፡
15-20] (ሁለቱም አይሁድና አሕዛብ)። ወልድ ጠላቶቹን የሚያደቅ "የተጣለ ድንጋይ" ነው (መዝ. 118፡22-23። የሃይማኖት
መሪዎቹ የአብን (ገበሬውን) መልእክተኞች (አገልጋዮች ወይም ነቢያት) ደጋግመው ይክዱ ነበር። ይህን በማድረግ እግዚአብሔር
ይጸድቃል እና በተለይ የሃይማኖት መሪዎች ተወግዘዋል 21፡23። ኢየሱስ ምሳሌዎቹን እንደተናገረ ያውቃሉ viii. ኢየሱስ ጥሪውን
ያልተቀበሉትን አይሁዶች ውድቅ አደረገ (ማቴ 22፡1-14፣ ሉቃስ 14፡16-241) ከዚያም ንጉሡ ከከተማቸው ጋር አጠፋቸው [22፡
7] በ 70 ዓ.ም የኢየሩሳሌምን ጥፋት ያመለክታል። እግዚአብሔር ሌሎችን “ክፉውንና ደጉን” ወደ መንግሥቱ ጠራ፤ ሌላው ግን
ታላቅ ወደሚሆንበት ወደ “ጨለማ” ጋብዟል። መከራ (“ልቅሶና ጥርስ ማፋጨት”) [22፡13፣ 21፡41-44]። ስለ እነርሱ እና ሊይዙት
አሰቡ (21፡45-46) ነገር ግን በሰዎች ምክንያት ወጡ (21፡11፣ 26፣ 46)። በሠርጉ ግብዣ ምሳሌ ላይ፣ እግዚአብሔር (ንጉሱ)
ለተጋበዙት (አይሁዶች) መልእክተኞችን ደጋግሞ ላከ፤ የተዘጋጀውን የድጋፍ በዓል እንዲጠሩ 22፡4፣ 8፡11፣ ኢሳ. 25፡6-9።
መልእክቱ "ወደ ሰርግ ግብዣ ኑ" የሚል ነበር። ለግብዣው ራሳቸውን ከማዘጋጀት ይልቅ እያንዳንዱ ለግብዣው "ምንም ትኩረት
ሳይሰጥ" ወደየራሱ ንግድ ሄደ። ሌሎች ደግሞ የንጉሡን አገልጋዮች በማንገላታት ገደሉአቸው። አንዱ ሰው በበዓሉ ላይ “የአረም
ልብስ” ሳይለብስ ታይቷል፣ ራሱን በጥሩ ሁኔታ እንዳልተዘጋጀ እና አሁንም ኃጢአተኛ መሆኑን ያሳያል፣ ምክንያቱም “ንግግር የለሽ”
(22፡11-13)። ሁለቱም እምነት [21፡32] እና “ፍሬ” (21፡43) ይጠበቃሉ። NIV በማርቆስ 11፡15፣ መቅደሱ አካባቢ (የአህዛብ
አደባባይ)፣ መግዛትና መሸጥ (ወደ ቤተ መቅደሱ ለሚመጡ ምዕመናን ፍላጎት ለማቅረብ) እና የገንዘብ ለዋጮች (የአገር ውስጥ ምንዛሪ
ለውጥ) እና እርግብ ለስጦታዎች (ዘሌ 5፡7) ያብራራል። የሳንሄድሪን መሪዎች ኢየሱስን ቤተ መቅደሱን የማጽዳት፣ የመፈወስ እና
የማስተማር ስልጣንን ጠይቀው ነበር [21:12, 14, 23]፣ የዮሐንስን ጥምቀት ከ"ከሰማይ" ብለው ከመለሱ በኢየሱስ ባለማመን
ይገደዳሉ ምክንያቱም ኢየሱስን ስለመሰከረ። ንጉሱ አምላክ ብዙ መልእክተኞችን በመላክ እና የበዓሉን ሁኔታ በማብራራት ወደ
ለመንግሥቱ
ለመግባት ጥሩ ዝግጅት ማድረግ እንዳለባቸው አስተምሯል። “የተጋበዙ ብዙዎች የተመረጡ ግን ጥቂቶች ናቸው” የሚለው ቃል
“መጥራት” የሚለው ቃል ለሁሉ ነው፤ ያመኑና የተጸጸቱት ግን ወደ መንግሥት የሚገቡት ብቻ ናቸው [22፡14]። ካርሰን በምሳሌው
ላይ ሲደመድም፣ “ብዙዎች ተጋብዘዋል፣ አንዳንዶቹ ግን ለመምጣት ፈቃደኞች አይደሉም፣ እና ሌሎች የሚመጡትም ለመንግሥቱ
ደንቦች ወይ ስርዓት ለመገዛት ፈቃደኛ አይደሉም፣ ስለዚህም ውድቅ ተደርገዋል። አክሎም “መጀመሪያ ሳይሆን መጨረሻው ወሳኝ
ነው” (ገጽ 99)።

ix. ኢየሱስ የመሪዎችን ጥያቄዎች መለሰ [22፡15-46] ጠያቂዎቹ ኢየሱስን “ለመፈተን” የመጡ የአይሁድ መንፈሳዊ መሪዎች
(ሊቃውንት) ነበሩ። በመጀመሪያ፣ ፈሪሳውያን ለቄሣር ግብር ስለመክፈል ጠየቁት “ለማጥመድ” ምናልባት እንደ ዮሐንስ በእርሱ ላይ
ስህተት አግኝተው እንዲያዝ ይፈልጉ ነበር [22፡15-22]። 3፡1) ለምድራዊ ሥልጣን ግብር እንዳይከፍሉ አስተማረ ብለው
ይወንጅሉት ነበር (ዳን 2፡21፣38-38) (ሮሜ 13፡1-7፣ 1 ጴጥ አማኞች እንደ መላእክት ይሆናሉ ሙታንም ይነሣሉ። ምክንያቱም
እግዚአብሔር "የሕያዋን አምላክ" ስለሆነ ነው። ኢየሱስ አምላክ ሙታንን የማስነሳት ኃይል፣ የቅዱሳን መጻሕፍት ኃይል የመላእክት
ሕልውና የሚገልጹ ሦስት ነጥቦችን አረጋግጦላቸዋል። ሰዱቃውያንም በትምህርቱ እና ስለመልሱ ተገርመዋል (ሐዋ. 23፡8፣ ኢሳ.
26፡19፣ ዳን. 12፡2)። ሦስተኛ፣ የሕግ አዋቂ ኢየሱስን “ይፈትነው ዘንድ” በፈሪሳውያንና በሰዱቃውያን መካከል “ከሕግ ከሁሉ
የሚበልጠው ትእዛዝ የትኛው ነው” በማለት ኢየሱስን ጠየቀው (22፡34-40)። ኢየሱስም መለሰለት አምላክህን በፍጹም ውደድ
(ዘዳ. 6፡5) ባልንጀራህንም እንደ ራስህ ውደድ። እነዚህ ሁለቱ የ“ሕግ ሁሉ የነቢያትም” ዋና ትምህርት ናቸው [22፡40]፡ ከሁሉ
የሚበልጠውን ትእዛዛት "ከመጽሐፍ ቅዱስ ገለጸላቸው (22፡45) ኢየሱስ የዘላለም የእግዚአብሔር ልጅ ነው (3፡17፣ 17፡5)።
በአገዛዙም በመከራውም ከዳዊት ይበልጣል (ማቴ. 22፡41-45፣ መዝ. 22፡1፣ ማቴ. 27፡46። ኢየሱስ ጸጥ አሰኛቸው (22፡46፣ 21፡
27) ምንም እንኳን ወደ ረቢ ትምህርት ቤት ባይሄድም [ዮሐንስ 7፡15-18]።

x. ኢየሱስ የአይሁድ መሪዎችን ሲያስጠነቅቅ [ማቴ 23] ደቀ መዛሙርቱ ሳይጮኹ [ቁ. 1]፣ ኢየሱስ የአይሁድ መሪዎችን በሰባት
ወዮታ አስጠንቅቋል።” ኢየሱስ በእነዚህ መሪዎች ላይ (የተደጋገመውን “እናንተን ተመልከት”) በደቀ መዛሙርቱ እና በሕዝቡ ፊት
የተቃወመው ምን ነበር?

1. መሪዎቹ የሚያስተምሩትን ተግባራዊ አላደረጉም። የሰዎችን ትኩረት ለመሳብ ብቻ ተወስደዋል (23፡1-4) በወንዶች ላይ ከባድ
"ሸክም" በመጫን ማንንም (በጣት) እንኳን አልረዱም። የኢየሱስ ደቀ መዛሙርት የህዝብን ክብር በመፈለግ መጨነቅ የለባቸውም፡
በቤተክርስቲያን ውስጥ በጣም አስፈላጊው ወንበር፣ በህዝብ ቦታዎች ሰላምታ መስጠት እና “መጋቢ” እየተባሉ ይጠሩ። ነገር ግን
ትሑት ለመሆን እና ሌሎችን ለማገልገል [23፡5-12፣ 20፡26] እና እራሳቸውን እንደ ወንድማማች መመልከታቸው ግን እንደ ሌሎች
ጌቶች አያደርጋቸውም [5፡22-24]። ትዕይንት “ፈሪሳዊ” እየሆነ ነው።

2. ወደ መንግሥቱ ለመግባት ለሚፈልጉት እንቅፋት ይሆናሉ [23፡13-14) ኢየሱስን ላለመቀበል [9፡34]፡ 1” ወዮ፡

3. ሰውን “ፈሪሳዊ” ለማድረግ ጠንክረው ይሠራሉ (23፡15)። ወዮ ሰውን “የገሃነም ልጅ” በየብስና በባህር ስለሚሄዱ (ቁ. 15]

4. ሰዎች ማስተዋል ስለሌላቸው ያስቱታል (ዕውሮች መሪዎች [15፡14፣ 23፡16) መሪዎቹ በትንንሽ ነገሮች መሐላ ፈቅደዋል
የእግዚአብሔርን ሥርዓት ወደ ሰው ሥርዓት ስለቀየሩ [23፡16-22]፡ ወዮ።
5. በአሥራት ላይ አጽንዖት በመስጠት "ከሕግ እጅግ አስፈላጊ የሆኑትን" ፍትሕን፣ ምሕረትንና ታማኝነትን ችላ ብለዋል [23፡23-
24]፡ ወዮ።

6. ውጫዊውን ነገር አፅንዖት ይሰጣሉ ነገርግን ልብን ወይም ውስጥን አይደለም 23፡23፣ 25-26፤ ኢሳ. 29፡13። ማቴ 15፡6-7]፡
ወዮ። ውስጡን ካጸዱ "ውጪው ንጹህ ይሆናል."

7. በውጭ ሆነው ራሳቸውን ያስውባሉ (በበዓላት ወቅት መቃብሮች በኖራ እንደተለጠፉ) በጎን ግን “ርኩስ” ሆነው ይቀራሉ
(የአጥንት ነዋሪዎች) [23፡27-28] 6 ኛ ወዮ። ከቁ.25-26 ጋር ተመሳሳይ ትምህርት ነው።

8. በአባቶቻቸው በደል በራሳቸው ላይ የሚመሰክሩትን የነቢያትንና የጻድቃንን መቃብር ይሠራሉ ያጌጡማል [23፡29-32]፡ ወዮ።
እንዲያውም ኢየሱስን ለመግደል እያሴሩ ነበር (ማቴ 12፡14)

9. ኢየሱስን መሰቀልን ጨምሮ የእግዚአብሔር አገልጋዮችን (ነቢያት፣ ጠቢባን እና አስተማሪዎች ተብለው የተጠሩትን) ለመግደል
ይፈልጋሉ (23፡33-36) ክፉ በመሥራት “እባቦች” ነበሩ። የሮሜ ሰዎችም እንደሚያደርጉት የሄሮድስን ሥርዓት የሚደግፉ ከሄሮድስ
ወገን ጋር አብረው ነበሩ። "መምህር!" ማለታቸው "ማታለል" ነው ኢየሱስ እንዲናገር ይጫኑት ነበር። ካልተሳካ ሄሮዳውያን
ይከሱታል። 39 ይህ የግጭቱ ጫፍ ነው። በምዕራፍ 7፡28-29 40 የፈሪሳውያን መሪዎች የሙሴን ተተኪዎች ለመጠየቅ በምኩራቦች
ፊት ተቀምጠው ነበር

ኢየሱስ እነዚህ ካዴሮች በሚወክሉት በኢየሩሳሌም ላይ ፍርዱን አስተላለፈ (23-37-39)። ይህ የኢየሱስ የመጨረሻ ህዝባዊ
ትምህርት ኢየሩሳሌም (ቤት ሰዎች ኢየሩሳሌም፣ ወይም ቤተመቅደስ ወይም እስራኤል) ያለ ጠባቂ ወይም ጠባቂ የሌላት ሆና
ቀርታለች፡ ኢየሱስ ወይም እግዚአብሔር አብ ነው። ዶሮ ጫጩቶቿን እንደምትንከባከብ እስራኤልን ለመርዳት (“ለመሰብሰብ”)
ፈለገ። ፍጻሜ (1:23፣ 28:20) 5 ቱ ንግግሮች፡ የዘይት ንግግር [ማቴ 24-25፣ ማርቆስ 13፣ ሉቃስ 21]፡ የመጨረሻ ዘመን (የፍጻሜ
ዘመን) በዚህ ክፍል ማቴዎስ የኢየሱስን ትምህርት የጻፈው አማኞችን ለመባረክ እና በክፉው ላይ ለመፍረድ ወደፊት ስለሚመጣው
መምጣት ነው። በ ምዕ. 24፣ ሁለት ጉዳዮች አሉ፡ በኢየሩሳሌም ላይ ፍርድ እና ዳግም መምጣቱ (parousia)። ነገር ግን፣ በምዕራፉ
ውስጥ ሁለቱም ነጥቦች የት እንደሚጀምሩ ምሁራን አይስማሙም። ለፈረንሳይ 24፡4-35 ስለ ፍርድ እና ለካርሰን ፍርዱ የሚያበቃው
በቁ.28 ነው። በምዕ. 25 አማኞች መምጣትንና የፍርድን ምንነት በጥንቃቄ እንደሚጠባበቁ የሚያሳዩ ሁለት ምሳሌዎች አሉ (25፡1-
30 እና 31-46)። መግቢያ [24፡1-3፣ ማርቆስ 13፡ 1-3፣ ሉቃስ 21፡5-7] ማቴዎስ ኢየሱስን ፍርድ ሲናገር [23፡37-39] ከዘይት
ንግግር ጋር ከማን አያይዘውም ከድሆች መበለቶች ጋር ለቤተመቅደስ ስጦታ (ማር 12፡41-44)። ኢየሱስ ቤተ መቅደሱን ከለቀቀ
በኋላ ደቀ መዛሙርቱ (የማርቆስ ደቀ መዝሙር) ትኩረቱን በቤተ መቅደሱ ግንባታ ላይ አደረጉ። ኢየሱስ ስለ ቤተ መቅደሱ መጥፋት
በግልጽ ነገራቸው። በደብረ ዘይት ላይ ተቀምጦ ሳለ አራቱ ደቀ መዛሙርቱ (አራቱ በማርቆስ 13፡3) ሦስት ነገሮችን ለብቻው
ጠየቁት፡- የቤተ መቅደሱን ጥፋት ጊዜ፣ ዳግም ምጽአቱንና የዘመኑ ፍጻሜ (ማቴ 24፡1-3)። ]፣ ኢየሱስ በእነዚህ ሁለት ምዕራፎች
ገልጿቸዋል። 1. መዋቅር በማቴ ትምህርት ላይ እንደ አመለካከታቸው ይወሰናል. 24 ወንጌላዊ ካርሰን እና የሚከተሉትን መዋቅሮች
ይሰጣሉ። 24፡1-3 ቅንብር ዲ.ኤ. ካርሰን 24፡4-28 ስደት እና መከራ በአማኞች ላይ 24፡29-31 2 ቱ መምጣት (parousia) 24፡
32-35 መከራ (ከዕርገት ወደ ዳግም መምጣት) 24፡36-44 የቀኑ ትክክለኛ ሰዓት 24፡45-25፡46 የመምህር መምጣት
 ማሳሰቢያዎች። አር.ቲ. ፈረንሳይ 24:1-2 ኢየሱስ ስለ መቅደሱ ጥፋት ትንቢት ተናግሯል 24:3-14 ስለሚጠብቀው ነገር
ማስጠንቀቂያ 24፡15-28 እየመጣ ያለው ቀውስ በይሁዳ 24፡29-35 “በዚህ ትውልድ ውስጥ ያለው የችግር ፍጻሜ 24፡36-25፡13
ፓሮሲያ የሰው ልጅ 24፡14-30 የመክሊት ምሳሌ 25፡31-46 የመጨረሻው ፍርድ ሁለቱም በኢየሩሳሌም ላይ ፍርድ እንደሚመጣ
ይስማማሉ ነገር ግን በኢየሱስ ሁለተኛ መምጣት ላይ አይስማሙም። 17በኢየሱስ ምክንያት በአማኞች ላይ እስከ ሞት ድረስ ስደት፣
“በአሕዛብ ሁሉ” (24፡9)። ሰዎችን ለማታለል [24:11] ሐሰተኛ ነቢያት ይኖራሉ "የብዙ" ፍቅር "ይቀዘቅዛል" (ፍቅር ይቀንሳል)
ክፋት ይጨምራል (24፡12)

ምክር ለደቀመዛሙርቱ። ከሐሰተኞች ክርስቶስ፣ ከሐሰተኛ ነቢያትና ከክፋት ተጠንቀቁ) (244፣ 10፣ 12፣ 21-25) “የብዙ” ሰዎች
ፍቅር “ይቀዘቅዛል”፣ ጸንቶ ይቆማል (ለመዳን) • ወንጌልን ለአሕዛብ ሁሉ (ለዓለም ሁሉ) መስክሩ፤ ከዚያም ፍጻሜው ይመጣል
[24:6, 14] ከመጀመሪያ ስደት አለ ነገር ግን በመጨረሻው ዘመን ይጨምራል (2 ጢሞ 3፡1-4)፣ ሐሰተኛ ነቢያት በዚህ ጊዜ እንኳን
ሰዎችን ያታልላሉ (ከሐሰተኛ ክርስቶስ በተጨማሪ) [24፡4፣ 10]። ክፋት እምነትን ለመልበስ እና ፍቅርን ለማጣት አስተዋፅኦ
ያደርጋል። ስለዚህ አማኞች በፍቅር ማደግ እና የመንግሥቱን ወንጌል ከመስበክ ክፋት መራቅ አለባቸው (24፡12-14)። ወንጌል
የተሰበከበት ዘመን ነው። "የጭንቀት ጊዜ" (ካርሰን, 109).

i. የኢየሩሳሌም ጭንቀት [24፡15-21] ኢየሱስ “የጥፋትን አስጸያፊ” በሚያደርጉ አሕዛብ ቤተ መቅደሱን እንደሚያፈርስ ገልጿል።
በዳንኤል እንደተነገረው ቤተ መቅደሱ [8:11፣ 9:27፣ 11:31፣ 12:11]። ማቴዎስ ከዳንኤል መጽሐፍ (“ነቢይ”) ያነበቡትን
አይሁዳውያን አንባቢዎቹ ተመሳሳይ ነገር በአንጾኪያ ኤፊፋኖስ [ዳን. 11፡31] ወደፊትም ይሆናል (ማቴ 24፡15)። ይህ የሚሆነው
የሰንበት ሕግ ገና ሲሠራ ነበር [24፡20]፣ “በቅዱስ ስፍራ”፣ በኢየሩሳሌም። ኢየሱስ ለደቀ መዛሙርቱ ሲያስጠነቅቅ ("እናንተ" ብሎ
ሲጠራቸው) ሲያዩ ከከተማይቱ መሸሽ አለባቸው ምንም ጊዜ ሳያጠፉ አስጸያፊ ነገር: ከቤት ውስጥ መጎናጸፊያ መውሰድ; ከመስክ ሥራ
ወይም ከጣሪያ (ለመዝናኛ) ወደ ቤት (ለማምለጥ ከመሮጥ ይልቅ) 42

ii. ከባድ አደጋ ለነፍሰ ጡር እና ለነርሶች ሴቶች መሸሽ ስለማይችሉ ነው [ቁ. 19] እና ጊዜው ክረምት ወይም የሰንበት ቀን ሲሆን [ቁ.
20]፡- በክረምት (በመንገድ ላይ ጭቃ) ወይም በሰንበት መጓዝ ለአይሁዶች ለአንዳንዶች ከመሸሽ ይከብዳቸዋል። ዘመኑ “ዳግመኛ
የማይተካከልበት” ታላቅ የጭንቀት ጊዜ ነው [ቁ. 20] ይህ አስጸያፊ ተግባር በዳግም ጊዜ የሚፈጸመው የክርስቶስ ተቃዋሚ ጊዜ
ይበልጥ አስጸያፊ በሆነ መልኩ [2 ኛ ተሰ. 2፡4፣ ራእ. 13፡11-17።

iii. የመምጣቱ ምልክት (24፡4-14) እንደ የእሱ መምጣት እና የመጨረሻ ጊዜ ምልክቶች። [6፣ 8፣ ኢሳ. 13፡8፣ 26፡17። •
ሐሰተኞች ክርስቶሶች መጥተው ብዙዎች በስሙ ስለሚመጡ ያታልላሉ (ቁ. 4-5)፡- ጦርነቶችንና የጦርነት ወሬዎችን “ተጠንቀቁ” ነገር
ግን ፍጻሜው ገና ይመጣልና “አትደንግጡ” [ቁ. 6-7a]። • በተለያዩ ቦታዎች ረሃብ እና የመሬት መንቀጥቀጥ [24፡76-8]።

v. ሐሰተኞች ክርስቶሶች “በምጥ ጊዜ” [24፡22-28] “እነዚያ ቀኖች” የሚለው ሐረግ የሚያመለክተው በኢየሩሳሌም ያለውን
“ጭንቀት” ነው [24፡15-21] ነገር ግን በ ውስጥ እውነተኛ አማኞች (የተመረጡ) ስላሉ ለጠቅላላው የወሊድ ህመም ጊዜ ሊራዘም

የካርሰን ፍርድ በኢየሩሳሌም ላይ የወሊድ ህመም አካል ነውና። ለፈረንሳይ ከኢየሩሳሌም ጥፋት በኋላ ይጀምራል. ነው ልክ በ 70 ዓ.ም
17

መቅደሱ ፈርሷል (24፡15-28) እና ፓሮሺያ የሚመጣው ከጥፋት በኋላ ነው [ቁ. 29-31። NIV 24፡1-35 ን እንደ “የዘመኑ ፍጻሜ
ምልክቶች” ይወስዳል። ኢየሱስ ሰጥቷል በዚህ አለም, በተለይ አማኞች፣ መከራ ለመፍረድ ሲመጣ ወይም በቲ ፍፃሜው ወቅት. ጂን ቲ 28
 ይችላል [24፡4-14] ሁለቱም ጉዳዮች. ቁጥር 21 ነው። የኢየሩሳሌም ጥፋት መደምደሚያ፣ እና ቁጥር 22 የሚመጣው ወንጌልን ወደ
ሰበከበት ጊዜ ነው። በዚህ ጊዜ፣ የኢየሱስ ደቀ መዛሙርት በሐሰተኞች ክርስቶሶች ወይም ሐሰተኛ ነቢያት ሊታለሉ አይገባም፤
እንዲያውም “የተመረጡትን እንኳ እስኪያስቱ ድረስ ታላላቅ ምልክትና ተአምራት ያደርጋሉ” (24፡24፣ 4-5)። ነገር ግን ክፋቱ
ከእግዚአብሔር የመቆጣጠር ሃይል በላይ መሆን አይችልም (24፡22)። ተአምራት ሊሆን ስለሚችል ክርስቲያኖች በተአምራት ሊታለሉ
አይገባም በክፉ ሰዎች የተደረገ ታምራት ሊሆን ይችላል [ዘዳ 13፡1-3፣ ራእ. 13፡13] እውነተኛ አማኞችን እንኳ ሊያታልሉ ያሰቡ
(“ተመረጡ - ያ ከሆነ። ይቻል ነበር” (24፡24፣ 2 ተሰ. 2፡9-11)። ስለዚህ፣ በሁሉም ሁኔታዎች፣ እውነተኛ አማኞች መሲሑን
ለመፈለግ ወደ አንድ ቦታ (በምድረ በዳ ወይም በውስጠኛው ክፍል) መሄድ የለባቸውም (24፡26) ምክንያቱም መምጣቱ ለሁሉም
ክፍት ነው (“እንደ መብረቅ”)። ") ከሰማይ [v. 27]። የኢየሱስ መምጣት አሞራዎች በሬሳ እንደሚሰበሰቡ እንዲሁ ይሆናል፡
የሚገለጥ እንጂ የተሰወረ አይደለም (ሉቃስ 17፡37)።

vi. የኢየሱስ 2 ኛ መምጣት [24፡29-31]፡ ፓሮሲያ “ከእነዚያ ቀናት መከራ በኋላ” ምንን ያመለክታል? ለአንዳንዶች የኢየሩሳሌምን
ጥፋት ያመለክታል በ 70 ዓ.ም. ለሌሎች እሱ የሚያመለክተው ሙሉውን የስደት ጊዜ ነው [ቁ.9፣22)። “የዚያን ወራት ጭንቀት”
[ቁ.29] የሚያመለክተው በአማኞች የሚደርሰውን መከራ በወሊድ ሕመም ጊዜ ሁሉ ነው [ቁ. 4-14] በኢየሩሳሌም እና ከዎርድ በኋላ
ያለውን ጭንቀት ጨምሮ። ከጭንቀት በኋላ፣ ፀሀይ፣ ጨረቃ እና ከዋክብት መደበኛ ስራቸውን አይሰጡም እና የሰማይ አካላት
በኢየሱስ ገላጭነት ይንቀጠቀጣሉ። በሰማያዊ አካላት ላይ የሚደረጉ ለውጦች ቃል በቃል እና የእግዚአብሔርን ከባድ ፍርድ በአሕዛብ
ላይ ሊያመለክት ይችላል (ኢሳ 13፡10፣ 24፡23፣ ኢዩኤል 2፡10)። አይሁድ አስቀድሞ ተፈርዶባቸዋል [23፡37-39፣ 24፡15-21]
እና አሁን የፍርድ ትኩረት በአሕዛብ ላይ 18

ነው። NIV ክርስቲያን ወደ "የዮርዳኖስ ተራሮች ትራንስ" (በ 24፡16 ላይ) እንደሸሸ ይጠቁማል። 4) ካርሰን ሂትለር 6 ሚሊዮን አብዛኞቹን
18

አይሁዶች፣