1. Jakie są różnice pomiędzy pojęciami: metodologia, metodyka, metoda, technika?

- Metodologia: Ogólny zbiór zasad, teorii i procesów stosowanych w badaniach naukowych.

Obejmuje filozofię i podejścia do prowadzenia badań.

- Metodyka: Szczegółowy plan lub systematyka działań w danej dziedzinie, np. metodyka
nauczania matematyki.

- Metoda: Konkretny sposób lub procedura służąca do osiągnięcia określonego celu, np.
metoda eksperymentalna.

- Technika: Specyficzne narzędzia lub procedury wykorzystywane w ramach metody, np.

technika ankietowa w badaniach społecznych.

2. Czego dotyczy Deklaracja Bolońska i jakie działania były/są promowane w procesie

Bolońskim?

- Deklaracja Bolońska dotyczy harmonizacji systemów szkolnictwa wyższego w Europie,

mającej na celu stworzenie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego (EHEA).

- Promowane działania w procesie Bolońskim: wprowadzenie systemu punktów ECTS,

trójstopniowa struktura studiów (licencjat, magister, doktorat), promowanie mobilności
studentów i pracowników, zapewnienie jakości kształcenia.

3. Co oznacza skrót EHEA?

- EHEA oznacza European Higher Education Area (Europejski Obszar Szkolnictwa Wyższego).

4. Jaki dokument prawny reguluje działania szkolnictwa wyższego i nauki w Polsce?

- Głównym dokumentem jest Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i
nauce, znana również jako "Konstytucja dla Nauki".

5. Co oznaczają skróty: NAWA, NCBiR, NCN i czym się te instytucje zajmują?

- NAWA: Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej - zajmuje się wspieraniem mobilności

akademickiej i międzynarodowej współpracy naukowej.

- NCBiR: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju - wspiera innowacyjne projekty badawczo-

rozwojowe.

- NCN: Narodowe Centrum Nauki - finansuje podstawowe badania naukowe.

6. Jakie typy uczelni działają w Polsce?

- Uczelnie akademickie (uniwersytety, politechniki)

- Akademie nauk stosowanych (dawniej uczelnie zawodowe)

- Wyższe szkoły zawodowe

- Uczelnie artystyczne i wojskowe

7. Jaka jest różnica pomiędzy „akademią”, „akademią nauk stosowanych”, „politechniką” i
„uniwersytetem”?

- Akademia: Uczelnia specjalizująca się w jednej lub kilku dziedzinach nauki lub sztuki.

- Akademia nauk stosowanych: Uczelnia skoncentrowana na kształceniu praktycznym i

zawodowym, przygotowująca do konkretnych zawodów.

- Politechnika: Uczelnia techniczna, specjalizująca się głównie w naukach inżynieryjnych i

technicznych.

- Uniwersytet: Uczelnia oferująca szeroki zakres kierunków studiów w różnych dziedzinach

nauki, zarówno humanistycznych, jak i ścisłych.

8. Czy „magister” jest tytułem naukowym? Jeśli nie, to czym jest?

- Nie, "magister" jest stopniem naukowym, który uzyskuje się po ukończeniu studiów drugiego
stopnia (magisterskich).

9. Jakie są stopnie naukowe w Polsce?

- Doktor (PhD)

- Doktor habilitowany

10. Jakie mamy w Polsce tytuły naukowe?

- Profesor (tytuł nadawany przez Prezydenta RP)

11. Jak odbywa się obecnie w naszym kraju kształcenie doktorantów?

- Odbywa się głównie w szkołach doktorskich prowadzonych przez uczelnie lub instytuty
badawcze. Programy doktorskie obejmują kursy, badania naukowe oraz przygotowanie rozprawy
doktorskiej.

12. Jakie instytucje mogą prowadzić w Polsce szkoły doktorskie?

- Uczelnie wyższe, instytuty naukowe PAN, instytuty badawcze.

13. Na jakich warunkach odbywa się rekrutacja do szkoły doktorskiej?

- Rekrutacja odbywa się na podstawie konkursu, który może obejmować przegląd osiągnięć
akademickich, projekt badawczy, rozmowę kwalifikacyjną oraz wyniki egzaminów.

14. Jaka instytucja nadzoruje w Polsce nadawanie stopni naukowych?

- Rada Doskonałości Naukowej (RDN) nadzoruje i kontroluje nadawanie stopni naukowych oraz
tytułów naukowych w Polsce.
1. Jakie bazy literaturowe są najczęściej wykorzystywane w przeglądach literatury (mieć
wymienić około pięciu)? Czy wszystkie te bazy posiada UEK?

- Najczęściej wykorzystywane bazy literaturowe to:

- Scopus

- Web of Science

- PubMed

- Google Scholar

- JSTOR

- Czy wszystkie te bazy posiada Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie (UEK)? Nie mam
bezpośredniego dostępu do aktualnych zasobów UEK, ale zazwyczaj uczelnie ekonomiczne
mają dostęp do Scopus, Web of Science i JSTOR. Dostęp do PubMed i Google Scholar jest
ogólnodostępny online.

2. Jakie są główne strategie wyszukiwania literatury i na czym polegają?

- Główne strategie wyszukiwania literatury to:

- Słowa kluczowe: Wyszukiwanie za pomocą kluczowych terminów związanych z tematem

badania.

- Kwerenda boolowska: Używanie operatorów logicznych (AND, OR, NOT) do zawężenia lub
rozszerzenia wyników wyszukiwania.

- Przegląd literatury cytowanej: Analiza bibliografii w ważnych artykułach, aby znaleźć

powiązane prace.

- Filtry: Używanie narzędzi do ograniczania wyników według daty publikacji, typu dokumentu,
języka itp.

- Bazy danych tematyczne: Korzystanie z baz danych specjalizujących się w konkretnej

dziedzinie nauki.

3. Co się określa mianem „szara literatura”?

- Szara literatura to dokumenty i materiały, które nie są dostępne za pośrednictwem

tradycyjnych kanałów wydawniczych. Obejmuje raporty techniczne, prace dyplomowe, rozprawy
doktorskie, preprinty, patenty, raporty rządowe, prezentacje konferencyjne i inne dokumenty,
które mogą być trudne do znalezienia i nie są komercyjnie publikowane.

4. Jakie są najczęściej wykorzystywane style cytowania literatury i czym się (ogólnie)

charakteryzują? Umieć je rozpoznać na podstawie fragmentu tekstu (oksfordzki,
harwardzki, vancouverski, APA)!

- Style cytowania literatury:

- Oksfordzki: Używa przypisów dolnych lub końcowych; przykładowo: "Autor1, Tytuł1, str. 23."

- Harwardzki: Cytowanie w tekście z nazwiskiem autora i rokiem publikacji; przykładowo:

(Autor, 2020).
 - Vancouverski: Używa numerów w nawiasach jako odniesień w tekście; przykładowo: "To
zostało udowodnione (1)."

- APA: Cytowanie w tekście z nazwiskiem autora, rokiem publikacji i stroną; przykładowo:

(Autor, 2020, s. 23).

5. W jakich naukach obowiązuje styl APA, a w jakich MLA? Uwaga: Styl APA przejrzeć
pobieżnie!

- Styl APA: Stosowany głównie w naukach społecznych, psychologii, edukacji oraz innych
dziedzinach związanych z zachowaniem człowieka.

- Styl MLA: Stosowany w naukach humanistycznych, literaturze, językoznawstwie oraz innych

dziedzinach związanych z literaturą i sztuką.

6. Co to jest DOI i jaka jest jego funkcja?

- DOI (Digital Object Identifier) to unikalny identyfikator cyfrowy przypisywany do dokumentów

elektronicznych, takich jak artykuły naukowe. Jego funkcją jest zapewnienie trwałego linku do
cyfrowych zasobów, umożliwiającego łatwe i niezawodne odnalezienie oraz cytowanie tych
dokumentów.

1. Jakie instytucje w Polsce finansują badania naukowe?

- Narodowe Centrum Nauki (NCN) - finansuje podstawowe badania naukowe.

- Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) - wspiera innowacyjne projekty badawczo-

rozwojowe.

- Fundacja na rzecz Nauki Polskiej (FNP) - oferuje programy stypendialne i granty na badania
naukowe.

- Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) - wspiera projekty badawczo-rozwojowe w

sektorze przedsiębiorstw.

- Ministerstwo Edukacji i Nauki - oferuje różne programy wsparcia badań naukowych i

rozwojowych.

2. Jak Komisja Europejska wspiera badania naukowe, na przykładzie programu Horyzont

Europa?

- Komisja Europejska wspiera badania naukowe poprzez program Horyzont Europa, który jest
największym programem badawczo-innowacyjnym UE. Program oferuje finansowanie projektów
badawczo-innowacyjnych, promuje współpracę międzynarodową, wspiera mobilność
naukowców, rozwój technologii oraz transfer wiedzy między sektorem akademickim a
przemysłem. Horyzont Europa obejmuje trzy filary: "Doskonała nauka", "Globalne wyzwania i
europejska konkurencyjność przemysłowa" oraz "Innowacyjna Europa".

3. Co to jest JRC, co oferuje i w jakich obszarach?

- JRC (Joint Research Centre) to Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej. Oferuje
niezależne, opierające się na dowodach wsparcie naukowe i techniczne dla polityk Unii
Europejskiej. JRC działa w różnych obszarach, takich jak zdrowie, środowisko, bezpieczeństwo
żywności, energia, transport, zmiany klimatyczne oraz innowacje technologiczne.
4. Co oferują Krajowy Punkt Kontaktowy i sieć Horyzontalnych Punktów Kontaktowych?

- Krajowy Punkt Kontaktowy (KPK) oraz sieć Horyzontalnych Punktów Kontaktowych (HPK)
oferują wsparcie dla uczestników programów badawczo-innowacyjnych UE, takich jak Horyzont
Europa. Usługi obejmują doradztwo w zakresie możliwości finansowania, pomoc w
przygotowaniu wniosków projektowych, organizację szkoleń i warsztatów, wsparcie w
nawiązywaniu partnerstw międzynarodowych oraz pomoc w zarządzaniu projektami.

5. Jakie możliwości daje studentom i absolwentom wyższych uczelni DAAD?

- DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst, Niemiecka Centrala Wymiany

Akademickiej) oferuje studentom i absolwentom wyższych uczelni różnorodne programy
stypendialne i granty na studia, badania oraz praktyki w Niemczech. Programy DAAD obejmują
stypendia na całe studia, kursy językowe, wymiany akademickie, letnie szkoły, a także wsparcie
dla projektów badawczych oraz doktoratów. DAAD wspiera również międzynarodową
współpracę akademicką oraz projekty partnerskie między instytucjami edukacyjnymi.

1. Na czym polegają procesy konceptualizacji i operacjonalizacji?

- Konceptualizacja: Proces polegający na definiowaniu pojęć i konstrukcji teoretycznych, które

mają być badane. Polega na precyzyjnym określeniu, co dana zmienna oznacza w kontekście
badania. Konceptualizacja pomaga w zrozumieniu, jakie aspekty rzeczywistości są przedmiotem
analizy.

- Operacjonalizacja: Proces przekształcania konceptualnych definicji zmiennych w konkretne,

mierzalne wskaźniki. Polega na określeniu metod i narzędzi, które będą używane do zbierania
danych na temat tych zmiennych. Operacjonalizacja umożliwia przeprowadzenie empirycznych
badań i weryfikację hipotez.

2. Po co wykorzystuje się w naukach społecznych wskaźniki i jakie są ich rodzaje?

- Wykorzystanie wskaźników: Wskaźniki są używane do mierzenia i ilościowego wyrażania

abstrakcyjnych pojęć, co pozwala na przeprowadzenie badań empirycznych i analizowanie
zjawisk społecznych. Pomagają one w precyzyjnym określeniu, jak zmienne będą mierzone.

- Rodzaje wskaźników:

- Wskaźniki proste: Bezpośrednie miary jednej zmiennej, np. wiek, dochód.

- Wskaźniki złożone: Złożone miary kilku zmiennych, np. indeks rozwoju społecznego (HDI).

- Wskaźniki jakościowe: Opisowe miary, np. oceny postaw, opinie.

- Wskaźniki ilościowe: Liczbowe miary, np. liczba ludności, średnie wynagrodzenie.

3. Co to są hipotezy i jak je można dzielić?

- Hipotezy: Propozycje lub przewidywania dotyczące zależności między zmiennymi, które

można przetestować empirycznie. Hipotezy formułowane są na podstawie teorii lub
wcześniejszych badań i stanowią podstawę dla przeprowadzania badań naukowych.

- Podział hipotez:

- Hipotezy zerowe (H0): Zakładają brak zależności między zmiennymi lub brak efektu.
 - Hipotezy alternatywne (H1): Zakładają istnienie zależności między zmiennymi lub istnienie
efektu.

- Hipotezy kierunkowe: Przewidują konkretny kierunek zależności (np. A wpływa pozytywnie na

B).

- Hipotezy niekierunkowe: Przewidują istnienie zależności, ale bez określenia kierunku (np. A
wpływa na B, ale nie jest określone, czy pozytywnie, czy negatywnie).

4. Jakiego typu zależności między zmiennymi występują w badaniach naukowych?

- Zależności przyczynowo-skutkowe: Jedna zmienna (przyczyna) wpływa na drugą zmienną

(skutek).

- Zależności korelacyjne: Zmienne są współzależne, ale nie ma pewności co do przyczynowości

(np. A i B zmieniają się jednocześnie, ale A niekoniecznie powoduje B).

- Zależności moderujące: Zmienna moderująca wpływa na siłę lub kierunek zależności między
zmienną niezależną a zależną.

- Zależności mediacyjne: Zmienna mediacyjna wyjaśnia mechanizm, przez który zmienna

niezależna wpływa na zmienną zależną.

5. Jakie mogą być przyczyny błędnych interpretacji zależności pomiędzy zmiennymi?

- Błędy pomiaru: Niedokładne lub niespójne metody pomiaru zmiennych mogą prowadzić do
błędnych wniosków.

- Korelacja vs. przyczynowość: Przypisywanie przyczynowości na podstawie samej korelacji bez

dodatkowych dowodów.

- Pomijanie zmiennych zakłócających: Niewzięcie pod uwagę zmiennych, które mogą wpływać
na obserwowaną zależność.

- Błędy w projektowaniu badania: Niewłaściwe metody badawcze lub nieadekwatne próby

mogą prowadzić do błędnych wyników.

- Błędy logiczne: Niewłaściwe wnioskowanie na podstawie danych, np. błędy ekwiwalencji

(przenoszenie wniosków z poziomu indywidualnego na poziom grupowy i odwrotnie).

1. Co odróżnia podejście pozytywistyczne od fenomenologicznego oraz etic od emic w

badaniach naukowych?

- Podejście pozytywistyczne: Oparte na założeniu, że rzeczywistość jest obiektywna i

mierzalna. Badania pozytywistyczne koncentrują się na zbieraniu danych ilościowych i
stosowaniu metod naukowych do testowania hipotez.

- Podejście fenomenologiczne: Skupia się na subiektywnych doświadczeniach jednostek i na

zrozumieniu, jak one postrzegają świat. Fenomenologia stosuje metody jakościowe, takie jak
wywiady i obserwacje, aby zgłębić perspektywy uczestników.

- Podejście etic: Analizuje zjawiska z perspektywy zewnętrznego obserwatora, stosując

kategorie i pojęcia narzucone przez badacza.

- Podejście emic: Koncentruje się na zrozumieniu zjawisk z perspektywy uczestników badania,

używając ich własnych kategorii i pojęć.
2. Czym różni się pomiar pośredni od bezpośredniego?

- Pomiar bezpośredni: Obejmuje bezpośrednie obserwowanie i mierzenie interesujących nas

zmiennych, np. pomiar wzrostu lub temperatury.

- Pomiar pośredni: Obejmuje mierzenie zmiennych poprzez inne zmienne, które są z nimi
związane, np. używanie wskaźników do oceny poziomu inteligencji lub jakości życia.

3. Jakie są cele badań jakościowych, a jakie ilościowych?

- Cele badań jakościowych: Zrozumienie i opisanie złożonych zjawisk, odkrywanie znaczeń,

które ludzie nadają swoim doświadczeniom, oraz generowanie hipotez. Badania jakościowe są
często stosowane w eksploracji nowych tematów i uzyskiwaniu głębokiego zrozumienia
kontekstu społecznego.

- Cele badań ilościowych: Testowanie hipotez, mierzenie wielkości zjawisk, analiza zależności
między zmiennymi oraz generalizowanie wyników na większą populację. Badania ilościowe
koncentrują się na uzyskaniu obiektywnych i statystycznie istotnych danych.

4. Co różni metody stosowane w badaniach jakościowych i ilościowych?

- Metody jakościowe: Wywiady, obserwacje, analizy treści, badania etnograficzne. Metody te są

elastyczne i adaptacyjne, pozwalając na głębokie zrozumienie zjawisk z perspektywy
uczestników.

- Metody ilościowe: Ankiety, eksperymenty, analizy statystyczne, badania sondażowe. Metody

te są strukturalne i systematyczne, umożliwiające zbieranie danych w sposób kontrolowany i
replikowalny.

5. Czy rola badacza w podejściach jakościowych i ilościowych jest taka sama? Jeśli nie, to
czym się ona różni?

- W badaniach jakościowych: Badacz często pełni rolę narzędzia badawczego, angażując się
osobiście w proces zbierania danych, nawiązując bliski kontakt z uczestnikami i interpretując
dane w kontekście ich subiektywnych doświadczeń.

- W badaniach ilościowych: Badacz zachowuje większy dystans od badanych, dąży do

obiektywizmu, stosuje standardowe narzędzia pomiarowe i metody statystyczne, aby
minimalizować subiektywność w interpretacji danych.

6. Co można powiedzieć o różnicach wyników badań jakościowych i ilościowych?

- Wyniki badań jakościowych: Oferują bogaty i szczegółowy opis zjawisk, skupiają się na
zrozumieniu kontekstu i znaczeń, jakie ludzie nadają swoim doświadczeniom. Wyniki te są
często bardziej subiektywne i kontekstowe.

- Wyniki badań ilościowych: Dostarczają danych liczbowych i statystycznych, które mogą być
generalizowane na większą populację. Wyniki te są bardziej obiektywne, mierzalne i mogą być
stosowane do testowania hipotez.

7. Co to jest OFBOR, jaki jest podstawowy cel tej organizacji i jej rola na polskim rynku
badań?
 - OFBOR (Organizacja Firm Badania Opinii i Rynku) to stowarzyszenie zrzeszające firmy
zajmujące się badaniami rynku i opinii publicznej w Polsce. Podstawowym celem OFBOR jest
promowanie wysokich standardów metodologicznych i etycznych w badaniach, wspieranie
rozwoju branży badawczej oraz reprezentowanie interesów firm członkowskich na rynku
krajowym i międzynarodowym.

8. Jaka jest specyfika stowarzyszenia ESPMAR i główne zasady jego kodeksu?

- ESPMAR (European Society for Opinion and Marketing Research) to stowarzyszenie zajmujące
się badaniami rynku i opinii publicznej na poziomie europejskim. Specyfika ESPMAR polega na
promowaniu wysokich standardów etycznych i metodologicznych w badaniach. Główne zasady
kodeksu ESPMAR obejmują przejrzystość, poufność, rzetelność, obiektywizm oraz
poszanowanie praw respondentów.

9. Co oznacza skrót „efarmo”?

European Federation of Associations of Market Reseatch Organizations - Europejska Federacja

Organizacji Firm Badania Rynku i Opinii

1. Jakie są cechy charakterystyczne i możliwości analityczne poszczególnych poziomów

pomiaru Stevensa?

- Poziomy pomiaru Stevensa obejmują: nominalny, porządkowy, interwałowy i ilorazowy.

- Pomiar nominalny: Oznacza klasyfikację obiektów według kategorii, np. płeć, kolor.
Możliwości analityczne są ograniczone do analizy częstości i proporcji.

- Pomiar porządkowy: Oprócz klasyfikacji umożliwia ustawienie obiektów w porządku, np.

stopnie edukacji. Pozwala na analizę kolejności, ale nie na określenie różnicy między
kategoriami.

- Pomiar interwałowy: Oprócz porządku umożliwia określenie odległości między kategoriami,

ale nie ma punktu zerowego, np. skala temperatury Celsjusza. Pozwala na analizę różnic, ale nie
na stosowanie proporcji.

- Pomiar ilorazowy: Obejmuje wszystkie cechy pomiaru interwałowego, ale posiada także punkt
zerowy, np. wzrost. Pozwala na analizę różnic i stosowanie proporcji.

2. Czy się różni skalowanie zrównoważone od niezrównoważonego?

- Skalowanie zrównoważone opiera się na równomiernym rozmieszczeniu kategorii na skali

pomiarowej, co zapewnia równą odległość między nimi. Skalowanie niezrównoważone może
charakteryzować się nierównomiernym rozmieszczeniem kategorii, co prowadzi do
nieproporcjonalnych odległości między nimi.

3. Jaka może być graficzna forma skal pomiarowych?

- Graficzne formy skal pomiarowych obejmują diagramy słupkowe, histogramy, wykresy

punktowe (scatterploty) oraz wykresy liniowe. Każdy z tych rodzajów wykresów może być
stosowany w zależności od rodzaju danych i celu analizy.
4. Od czego zależy liczba kategorii zastosowana na skali pomiarowej?

- Liczba kategorii zastosowana na skali pomiarowej może zależeć od celu badania, zakresu
zmienności badanej cechy oraz preferencji badacza. W przypadku cech o dużej zmienności lub
szczegółowych kategoriach, może być stosowana większa liczba kategorii.

5. Po stosuje się na skalach pomiarowych parzystą lub nieparzystą liczbę kategorii?

- Na skalach pomiarowych stosuje się zarówno parzystą, jak i nieparzystą liczbę kategorii, w
zależności od potrzeb badawczych. Nieparzysta liczba kategorii może ułatwić respondentom
wybór środka, gdy skala wymaga oceny, np. skala Likerta.

6. Dlaczego w badaniach stosuje się często skale niewymuszające?

- Skale niewymuszające pozwalają respondentom na wybór spośród wielu odpowiedzi lub na

wyrażenie swoich opinii w sposób swobodny. Umożliwiają one uzyskanie bogatszych danych i
lepsze zrozumienie perspektywy respondentów.

7. Czym się różnią skale proste od złożonych?

- Skale proste obejmują jedną cechę, którą badacz stara się zmierzyć, np. skala oceny. Skale
złożone zawierają wiele cech lub wymiarów, które są analizowane oddzielnie lub łącznie, np.
indeks jakości życia.

8. Jaka jest specyfika skal szacunkowych nieporównawczych?

- Skale szacunkowe nieporównawcze pozwalają respondentom na wyrażenie swojej oceny lub

preferencji w sposób swobodny, bez konieczności porównywania z innymi obiektami lub
kategoriami. Respondent ocenia po prostu wartość obiektu na skali, nie analizując jego relacji
do innych obiektów. Przykładem takiej skali może być ocena atrakcyjności produktu w skali od 1
do 10.

9. Jakie skale należą do skal pomiarowych porównawczych?

- Skale pomiarowe porównawcze pozwalają respondentom na porównywanie obiektów lub

kategorii pod względem określonych cech. Należą do nich m.in. skale porządkowe, gdzie obiekty
są uporządkowane według określonego kryterium, oraz skale różnicowe, gdzie badani oceniają
różnice między obiektami na skali.

10. Proszę podać przykład pytania wykorzystującego: skalę rang, skalę porównań parami
oraz skalę o sumie stałej.

- Skala rang: "Proszę uporządkować poniższe marki samochodów według preferencji, gdzie 1
oznacza najbardziej preferowaną markę, a 5 oznacza najmniej preferowaną markę."

- Skala porównań parami: "Porównując markę A z marką B, która marka wydaje się być bardziej
wiarygodna?"

- Skala o sumie stałej: "Proszę wskazać, ile godzin w tygodniu spędza Pani/Pan na
aktywnościach sportowych: __ godzin."

11. Jakie cechy charakterystyczne posiada skala Likerta, zwana skalą sumowanych ocen?

- Skala Likerta jest formą skali, w której respondenci oceniają stopień swojego zadowolenia,
akceptacji lub innej cechy za pomocą zwykle pięciostopniowej skali, np. od "zdecydowanie się
zgadzam" do "zdecydowanie się nie zgadzam". Charakterystyczną cechą tej skali jest możliwość
przypisania punktów wartościom odpowiedzi, a następnie zsumowanie tych punktów w celu
uzyskania wskaźnika ogólnego zadowolenia lub akceptacji.

12. Kiedy można przyjąć, że pomiar jest trafny, a kiedy, że rzetelny?

- Pomiar jest trafny, gdy dostarcza dokładnych i rzetelnych informacji na temat badanej cechy
lub zjawiska, czyli mierzy to, co rzeczywiście ma mierzyć. Rzetelność pomiaru odnosi się do
stabilności i spójności wyników pomiarowych w czasie i w różnych warunkach.

13. Jakie rodzaje trafności można wyróżnić?

- Trafność treściowa: Stopień, w jakim zakres pomiaru odpowiada rzeczywistości badanego

zjawiska.

- Trafność kryterialna: Stopień, w jakim wyniki pomiaru korelują z wynikami innego,

uznawanego za wiarygodnego testu mierzącego tę samą cechę.

- Trafność konstruktywna: Stopień, w jakim wyniki pomiaru zgadzają się z teorią badanego
konstruktu.

14. Jakimi metodami można ocenić rzetelność pomiaru?

- Metody oceny rzetelności pomiaru obejmują analizę spójności wewnętrznej (np. metoda
podziału na połowy, alfa Cronbacha), stabilności (np. test-powtórzenia) oraz równoważności
(np. metoda testów równoległych).

15. Jaka jest różnica pomiędzy populacją generalną a badaną?

- Populacja generalna obejmuje całą grupę osób, obiektów lub zjawisk, które są obiektem
zainteresowania badania, np. wszystkich mieszkańców danego kraju. Populacja badana to
konkretna grupa osób lub obiektów, które są faktycznie badane w ramach danego badania.

16. Czy populacja badana i próba to synonimy? Jeśli nie, to jaka jest między nimi różnica?

- Populacja badana to grupa osób lub obiektów, które są faktycznie badane w ramach danego
badania. Próba to podgrupa populacji badanej, którą wybiera się w celu przeprowadzenia
badania.

17. Czy jednostka próby i jednostka losowania to synonimy?

- Jednostka próby to pojedynczy element lub jednostka, która jest obiektem badania w ramach
próby. Jednostka losowania to pojedynczy element lub jednostka, która może być wylosowana
do uczestnictwa w badaniu.

18. Jakie etapy obejmuje dobór próby?

- Dobór próby obejmuje: określenie populacji docelowej, ustalenie ram próbkowania, wybór
metody próbkowania, ustalenie wielkości próby oraz wybór samych jednostek próby.

19. Czym się różnią dobór losowy i nielosowy?

- Dobór losowy polega na losowaniu jednostek z populacji docelowej, zapewniając każdej

jednostce równą szansę bycia wybraną. Dobór nielosowy polega na wyborze jednostek w
sposób nieprzypadkowy, np. na podstawie dostępności, wygody lub celowego wyboru.

20. Proszę podać przykład doboru losowego.

 - Przykładem doboru losowego może być losowanie numeryczne, gdzie każda jednostka
populacji ma przypisany numer, a następnie wybierane są numery zgodnie z określonym
algorytmem losującym.

21. Proszę podać trzy przykłady doboru nielosowego.

- Przykłady doboru nielosowego obejmują próbkę przypadkowego, próbkę celową (dobór

jednostek na podstawie określonych cech, które są istotne dla badania) oraz próbkę
dogodnościową (dobór jednostek na podstawie ich łatwej dostępności lub gotowości do udziału
w badaniu).

22. Na czym polega dobór celowy? Jakie są jego zalety i wady?

- Dobór celowy polega na wyborze jednostek do badania na podstawie określonych cech, które
są istotne dla celów badania. Zalety doboru celowego obejmują szybkość i łatwość
przeprowadzenia oraz możliwość uzyskania reprezentatywnego zestawu danych w krótkim
czasie. Jednak jego wadami są m.in. ograniczone możliwości generalizacji wyników na całą
populację oraz ryzyko wprowadzenia zniekształceń wynikających z podmiotowego wyboru
jednostek przez badacza.

1. Rodzaje obserwacji:

- Obserwacja bezpośrednia: Badacz rejestruje zachowania i zdarzenia bez ingerencji w badane

środowisko.

- Obserwacja uczestnicząca: Badacz jest aktywnym uczestnikiem badanej sytuacji, wchodzi w

interakcje z badanymi.

- Obserwacja nieuczestnicząca: Badacz pozostaje obserwatorem, nie angażuje się w badane

działania ani nie ujawnia swojej obecności.

2. Zalety i wady obserwacji uczestniczącej i nieuczestniczącej:

- Obserwacja uczestnicząca: Zalety to możliwość uzyskania wglądu w subtelne niuanse

zachowań, zrozumienie kontekstu kulturowego oraz budowanie więzi z badanymi. Wady
obejmują subiektywizm badacza, zakłócenia wynikające z jego obecności oraz trudność w
zachowaniu obiektywizmu.

- Obserwacja nieuczestnicząca: Zalety to obiektywność, możliwość rejestrowania naturalnych

zachowań oraz minimalizacja wpływu badacza na badane środowisko. Wady obejmują
ograniczoną wgląd w złożone konteksty oraz trudność w interpretacji niektórych zachowań bez
wiedzy o kontekście.

3. Cel wywiadu indywidualnego:

- Pozyskanie głębszych i bardziej intymnych informacji od respondentów.

- Zrozumienie motywacji, poglądów i doświadczeń jednostki.

- Badanie tematów w sposób bardziej spersonalizowany i elastyczny.

4. Klasyfikacja wywiadów indywidualnych:

 - Wywiad swobodny: Bez ściśle określonych pytań, pozwalający respondentowi na swobodne
wyrażenie swoich myśli.

- Wywiad kierowany: Badacz kieruje rozmową za pomocą określonych pytań.

- Wywiad narracyjny: Respondent opowiada historię lub przeżycie na określony temat.

- Wywiad pogłębiony: Skupia się na szczegółowym badaniu określonego zagadnienia.

5. Ogólna charakterystyka pogłębionych wywiadów grupowych:

- Pogłębione wywiady grupowe to forma badania, w której grupa osób spotyka się, aby
dyskutować na temat określonego zagadnienia, prowadzona przez moderatora.

- Ujawniają one specyfikę grupowego kontekstu, pozwalając na obserwację interakcji

społecznych oraz zrozumienie wspólnych poglądów i różnic w grupie.

6. Obszary badań, w których wykorzystywane są wywiady grupowe:

- Badania rynku i marketingowe.

- Badania społeczne i socjologiczne.

- Badania konsumenckie i zachowań konsumenckich.

- Badania nad preferencjami i opiniami społecznymi.

7. Ważne aspekty przy opracowywaniu scenariusza wywiadu grupowego:

- Określenie celów badania.

- Wybór odpowiednich pytań i technik moderowania.

- Zaplanowanie struktury i czasu trwania wywiadu.

- Uwzględnienie różnorodności uczestników oraz zapewnienie równego uczestnictwa w

dyskusji.

8. Efekty grupowe powodujące popularność FGI jako techniki badań jakościowych:

- Pobudzają do interakcji między respondentami.

- Ujawniają społeczne normy i wartości.

- Generują bogate i zróżnicowane perspektywy na temat badanego zagadnienia.

- Umożliwiają szybką identyfikację trendów i wzorców zachowań społecznych.

9. Typy uczestników, z którymi moderator może mieć najwięcej problemów przy

prowadzeniu wywiadu grupowego:

- Uczestnicy dominujący.

- Uczestnicy milczący.

- Uczestnicy konfliktowi.

- Uczestnicy, którzy odchodzą od tematu.

10. Cechy charakterystyczne metod projekcyjnych:

 - Wykorzystują psychologiczne mechanizmy projekcji, aby ujawnić ukryte motywacje,
przekonania i potrzeby respondentów.

- Są bardziej pośrednie niż bezpośrednie, wymagając interpretacji przez badacza.

11. Sposób uzyskania informacji na zadany w teście temat z wykorzystaniem metody

projekcyjnej:

- Przykładem może być technika asocjacji słów, gdzie respondentom prezentuje się określone
słowa lub obrazy, a następnie badacz analizuje ich reakcje, by wnioskować o ukrytych
przekonaniach czy emocjach.