12/27/2022

Tổng quan CNTT

Nguyễn Chí Hiếu

Nội dung
⬗ Lịch sử phát triển máy tính điện tử
⬗ Các hệ đếm
⬗ Biểu diễn dữ liệu
⬗ Logic máy tính

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 2

2

1
 12/27/2022

Lịch sử phát triển

máy tính

Lịch sử phát triển máy tính

⬗ Khoảng 2500 năm TCN, người Babylon viết những bảng

nhân, chia, phân số, … lên các mảnh đất sét.
⬗ Khoảng 200 năm TCN, bàn tính người Trung Hoa xuất
hiện.
2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 4
4

2
 12/27/2022

Lịch sử phát triển máy tính

⬗ Năm 1642, Blaise Pascal phát minh máy thực hiện phép
toán cộng.
⬗ Năm 1674, Gottfried Leibniz phát minh máy thực hiện
phép toán nhân.
2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 5
5

Lịch sử phát triển máy tính

Bộ nhớ

Khối Khối tính

C
điều khiển toán số học P
và logic U

Nhập Xuất

⬗ Năm 1945, John Von Neumann đưa ra kiến trúc được sử dụng trong
phần lớn máy tính.
⬗ Kiến trúc Von Neumann gồm: khối tính toán số học và logic, khối điều
khiển, bộ nhớ, thiết bị đầu vào đầu ra và bộ nhớ.
2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 6
6

3
 12/27/2022

Lịch sử phát triển máy tính

⬗ John von Neumann đưa ra ý tưởng: “Các chương trình
(Programs) và dữ liệu (Data) cần được lưu trữ trong bộ
nhớ máy tính”.
⬗ Chương trình gồm nhiều lệnh (Intructions). Mỗi lệnh cũng
chính là dãy các bit.
⬗ Chương trình có thể đọc, ghi như dữ liệu.

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 7

7

Các thế hệ máy tính

⬗ Thế hệ 1 (1945-1959)
⬗ Cấu tạo gồm các đèn điện
tử chân không (Vacuum
tubes).
⬗ Chương trình viết bằng
ngôn ngữ máy (Machine
Language).
⬗ Máy tính sinh ra nhiệt độ
cao và các đèn thường bị ENIAC (Hoa Kỳ), máy tính điện tử đầu tiên dựa trên hệ đếm thập
vỡ. phân

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 8

8

4
 12/27/2022

Các thế hệ máy tính

⬗ Thế hệ 2 (1960-1964)
⬗ Cấu tạo gồm các bóng bán
dẫn (Transitors).
⬗ Chương trình viết bằng
hợp ngữ (Asembly),
FORTRAN.

IBM 7090 có thể xử lý 2 triệu phép tính/giây

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 9

9

Các thế hệ máy tính

⬗ Thế hệ 3 (1964-1970)
⬗ Cấu tạo gồm các mạch
tích hợp (Integrated
circuits –IC ) hay còn gọi
là vi mạch.
⬗ Người sử dụng giao tiếp
với máy tính bởi bàn phím
và màn hình.
IBM 360

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 10

10

5
 12/27/2022

Các thế hệ máy tính

⬗ Thế hệ 4 (1971-nay)
⬗ Sử dụng mạch tích hợp
quy mô lớn (LSI) và mạch
tích hợp quy mô rất lớn
(VLSI).
⬗ Sử dụng bộ vi xử lý
(Microprocessor).

INTEL 4004, máy tính đầu tiên sử dụng bộ vi xử lý

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 11

11

Các thế hệ máy tính

⬗ Thế hệ 5 (hiện tại và tương
lai)
⬗ Dựa trên trí tuệ nhân tạo.
⬗ Giao tiếp trực tiếp với con
người bằng ngôn ngữ tự
nhiên, có thể học các tri
thức xung quanh, …

Robot ASIMO (HONDA)

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 12

12

6
 12/27/2022

Phân loại máy tính điện tử

⬗ Theo truyền thống:
⬗ Máy vi tính (Micro Computer).
⬗ Máy tính nhỏ (Mini Computer).
⬗ Máy tính lớn (Mainframe Computer).
⬗ Siêu máy tính (Super Computer).
⬗ Theo hiện đại:
⬗ Máy chủ (Server Computer).
⬗ Máy tính cá nhân (Personal Computer).
⬗ Máy tính nhúng (Embedded Computer).

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 13

13

Phân loại máy tính điện tử

⬗ Máy chủ
⬗ Là một máy tính (Server) chứa dữ liệu và cho phép các máy
trạm (Client) có thể kết nối đến qua một cổng nhất định để
đọc và lấy dữ liệu, ...

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 14

14

7
 12/27/2022

Phân loại máy tính điện tử

⬗ Máy tính cá nhân (Personal Computer) chia thành nhiều

loại:
⬗ Máy tính để bàn (Desktop).
⬗ Máy trạm làm việc (Workstation).
⬗ Máy tính xách tay (Laptop).
2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 15
15

Phân loại máy tính điện tử

⬗ Máy tính nhúng (Embedded Computer)

⬗ Thiết bị kỹ thuật số cá nhân có chức năng: kiểm tra email,
xem phim, nghe nhạc, duyệt web, …
⬗ Nhiều máy còn tính hợp chức năng điện thoại di động.

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 16

16

8
 12/27/2022

Các hệ đếm
⬗ Hệ đếm là hệ thống các ký hiệu, quy tắc giúp xác định và thể
hiện độ lớn của một giá trị.
⬗ Hệ đếm cơ số 2 (hệ nhị phân - Binary)
⬗ Hệ đếm cơ số 8 (hệ bát phân - Octal)
⬗ Hệ đếm cơ số 10 (hệ thập phân - Decimal)
⬗ Hệ đếm cơ số 16 (hệ thập lục phân - Hexadecimal)

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 17

17

Hệ thập phân
⬗ Hệ đếm rất quen thuộc với mọi người.
⬗ Sử dụng 10 ký hiệu từ 0 đến 9.
⬗ Ví dụ:
120810 = 1×103 + 2×102 + 0×101 + 8×100
= 1×1000 + 2×100 + 0×10 + 8×1
= 1000 + 200 + 0 + 8
= 120810
⬗ Hệ đếm cơ số 8 tương tự như hệ đếm cơ số 10 (sử dụng 8 ký
hiệu từ 0 đến 7).
2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 18
18

9
 12/27/2022

Hệ nhị phân
⬗ Được sử dụng trong máy tính điện tử.
⬗ Chỉ sử dụng 2 ký hiệu 0 và 1.
⬗ Ví dụ:
⬗ 10012 = 1×23 + 0×22 + 0×21 + 1×20
= 1×8+ 0×4+ 0×2 + 1×1
=8+0+0+1
= 910
⬗ 100112 = ………10?

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 19

19

Hệ thập lục phân

⬗ Sử dụng các ký số từ 0 đến 9 và ký tự A, B, C, D, E, F để biểu
diễn từ 10 đến 15.
⬗ Ví dụ:
⬗ 4B816 = 4×162 + B×161 + 8×160
= 4x256 + 11×16+ 8×1
= 1024 + 176 +8
= 120810
⬗ 1A216 = ………10?

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 20

20

10
 12/27/2022

Chuyển đổi giữa các hệ đếm

⬗ Hệ thập phân sang hệ nhị phân

⬗ Hệ thập phân sang hệ thập lục phân thực hiện tương tự

(chia 16).
2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 21
21

Chuyển đổi giữa các hệ đếm

⬗ Hệ nhị phân sang hệ thập phân

⬗ Ví dụ: 10101012 = ………10?

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 22
22

11
 12/27/2022

Chuyển đổi giữa các hệ đếm

⬗ Hệ nhị phân sang hệ thập lục phân
⬗ Nhóm từng bộ 4 bit trong hệ nhị phân đổi sang hệ thập lục
phân theo thứ tự từ phải sang trái.
Hex Bin Hex Bin Hex Bin Hex Bin
0 0000 4 0100 8 1000 C 1100
1 0001 5 0101 9 1001 D 1101
2 0010 6 0110 A 1010 E 1110
3 0011 7 0111 B 1011 F 1111
⬗ Ví dụ: 1111|0110|11012 = …?
⬗ Hệ nhị phân sang hệ bát phân nhóm từng bộ 3 bit.
2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 23
23

Chuyển đổi giữa các hệ đếm

⬗ Phép cộng
⬗ Cộng có nhớ các cặp số cùng vị trí, thực hiện từ phải sang
trái.

⬗ Ví dụ: 101011 + 1110 = ………2?

2022 Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 24
24

12