Studium Szkolenia Wojskowego

Taktyka ogólna
 Studium Szkolenia Wojskowego

Pododdziały
wojsk lądowych
w działaniach zasadniczych
-WYKŁAD-

ppłk Dariusz Koszałko

 ZAGADNIENIA

1. Cel i istota obrony. Rejon odpowiedzialności i zadania

pododdziałów wojsk lądowych. Ugrupowanie bojowe i struktura
obrony. Prowadzenie obrony przez pododdział.
2. Cel i istota natarcia. Formy manewru i rodzaje natarcia. Zadania
i elementy ugrupowania bojowego pododdziałów wojsk
lądowych w natarciu. Prowadzenie natarcia przez pododdziały
wojsk lądowych.
3. Cel i istota działań opóźniających. Charakterystyka działań
opóźniających. Zadania pododdziałów wojsk lądowych podczas
prowadzenia działań opóźniających.
 PODZIAŁ DZIAŁAŃ TAKTYCZNYCH

DZIAŁANIA
TAKTYCZNE
BOJOWE ETAPY POŚREDNIE
INNE
(WALKI) (UZUPEŁNIAJĄCE)

MARSZ ZBLIŻANIA
PODSTAWOWE (Advance to Contact)

BÓJ SPOTKANIOWY
NATARCIE
(Meeting Engagement)

DZIAŁANIA
OBRONA NA POŁĄCZENIE
(Link-up Operations)

DZIAŁANIA WYCOFANIE
OPÓŹNIAJĄCE (Withdrawal)

LUZOWANIE WOJSK
(Relief of Troops in Combat)
 OBRONA

podstawowy rodzaj walki, jest działaniem zamierzonym lub

wymuszonym, prowadzonym w celu udaremnienia lub odparcia
uderzeń wojsk przeciwnika, zadania im maksymalnych strat,
utrzymania zajmowanego obszaru (pasa, rejonu), zyskania czasu oraz
stworzenia warunków do działań zaczepnych
CEL:

uniemożliwienie przeciwnikowi opanowania terenu, rozbicie

zgrupowań uderzeniowych i załamania jego natarcia oraz
przejęcie inicjatywy
 OBRONA
CELE SZCZEGÓŁOWE
UTRZYMANIE OBSZARU (PASA, REJONU)

ZYSKANIE NA CZASIE

ZMNIEJSZENIE POTENCJAŁU PRZECIWNIKA

I OSTATECZNE ZAŁAMANIE JEGO NATARCIA

UMOŻLIWIENIE KONCENTRACJI WYSIŁKU WOJSK

WŁASNYCH W INNYM REJONIE

ZMUSZENIE PRZECIWNIKA DO PRZYJĘCIA WALKI

W NIEDOGODNYM DLA NIEGO TERENIE

ZATRZYMANIE NATARCIA PRZECIWNIKA I STWORZENIE

WARUNKÓW DO WYKONANIA ZWROTU ZACZEPNEGO
 OBRONA

Istotą obrony jest bezpośrednie fizyczne,

w tym głównie ogniowe oddziaływanie na
przeciwnika, zorganizowane w oparciu
o teren i znajdujące się na nim obiekty
- zsynchronizowane w czasie z oddziaływaniem
sąsiadów oraz sił i środków przełożonego
wspierających walkę obronną pododdziału.
 RODZAJE OBRONY

w zależności od:

(wg DD/3.2) CZASU NA

SPOSOBU SYTUACJI ODDZIAŁYWANIA
PRZYGOTOWANIE
PROWADZENIA TAKTYCZNEJ PRZECIWNIKA
WALKI

BEZ STYCZNOŚCI Z DORAŹNIE BEZ ODDZIAŁYWANIA

MANEWROWA
PRZECIWNIKIEM PRZYGOTOWANA PRZECIWNIKA

W WARUNKACH
W STYCZNOŚCI ZAWCZASU
POZYCYJNA PRZYGOTOWANA
ODDZIAŁYWANIA
Z PRZECIWNIKIEM PRZECIWNIKA
 RODZAJE OBRONY

OBRONA POZYCYJNA
(skupia się na utrzymaniu
OBRONA MANEWROWA
terenu przez zaangażowanie
(polega na rozbiciu
przeciwnika w walkę na
zasadniczych
pozycjach obronnych,
sił nacierającego przeciwnika w
z których jest on rażony
głębi własnego ugrupowania)
(niszczony) ogniem
 Ugrupowanie bojowe

jest to uszykowanie oraz rozmieszczenie

elementów ugrupowania w terenie
w zależności od możliwości, potrzeb oraz
specyfiki obrony.
Jest ono elementem realizacji celu
obrony.
 Ugrupowanie bojowe
Uszykowanie plutonu w linię
 Ugrupowanie bojowe
Kątem w przód
Ugrupowanie bojowe
Kątem w tył
 Ugrupowanie bojowe
Występem w lewo w prawo (schodami)
 Zadania plutonu w obronie

Pluton może bronić się w składzie kompanii

albo tworzyć odwód batalionu. Może także bronić
się na pozycji ubezpieczenia bojowego.
Drużyna broni się w składzie plutonu. Jako
odwód kompanii może występować
w specyficznych warunkach prowadzenia obrony
w mieście, w lesie lub w górach. Niekiedy może
również występować jako ubezpieczenie
bezpośrednie batalionu (placówka).
Zadania plutonu w obronie
 Pluton w obronie

Pluton broniący się w składzie

kompanii odpiera ataki przeciwnika
wspólnie z sąsiadami na przedniej linii
obrony.
Zadania plutonu w obronie
 Pluton w obronie

Pluton pozostający w odwodzie

dowódcy batalionu przygotowuje obronę
w głębi lub wykonuje inne zadania których
treść zależeć będzie od rozwoju sytuacji na
przedniej linii obrony.
Zadania plutonu w obronie
 Pluton w obronie

Pluton wyznaczony do
organizacji ubezpieczenia bojowego
rozbudowuje punkt oporu przed przednią
linią obrony
Zadania plutonu w obronie
 Pluton w obronie

Treścią zadania plutonu wyznaczonego do

organizacji ubezpieczenia bojowego jest:
• wprowadzenie w błąd przeciwnika, co do
przebiegu przedniej linii obrony batalionu;
• uniemożliwienie elementom rozpoznawczym
lub ubezpieczeniom bojowym rozpoznania
przebiegu przedniej linii obrony;
• zmuszenie sił głównych przeciwnika na tym
kierunku do wcześniejszego przyjęcia
ugrupowania bojowego i rozpoczęcia natarcia.
 Drużyna w obronie

Drużyna broni się w składzie plutonu.

Jako odwód kompanii może występować
w specyficznych warunkach prowadzenia obrony w
mieście, w lesie lub w górach. Niekiedy może
również występować jako ubezpieczenie
bezpośrednie batalionu (placówka).
 Drużyna w obronie

Z chwilą otrzymania zadania dowódca drużyny:

• wprowadza drużynę na wskazane stanowisko oporu;
• wyznacza obserwatora;
• dokonuje oceny terenu (pod względem: możliwości
prowadzenia ognia i wykonania manewru);
• wskazuje stanowiska ogniowe (dla: wozu bojowego,
karabinu maszynowego i granatnika przeciwpancernego oraz
dla pozostałych strzelców);
• wybiera swoje stanowisko (tam, skąd będzie mógł najdogodniej
przekazywać komendy i sygnały głównym środkom ogniowym).
• określa zakres, kolejność oraz czas rozbudowy
fortyfikacyjnej stanowiska oporu.
 Drużyna w obronie

Po zajęciu stanowisk dowódca drużyny:

• precyzuje sposób wykonania zadania;
• wybiera dozory;
• wzywa drużynę w celu wydania rozkazu bojowego (w
szczególnych wypadkach sam podczołgowuje się do każdego strzelca i
przekazuje zadanie.
Podczas stawiania zadań bojowych d-ca drużyny podaje:
• główne i zapasowe stanowisko ogniowe;
• główne i dodatkowe sektory ostrzału;
• dane początkowe do strzelania;
• sposób prowadzenia ognia podczas odpierania ataku;
kolejność i sposób zmiany stanowisk ogniowych.
 NATARCIE

działanie rozstrzygające, podstawowy rodzaj

walki prowadzonej głównie w formie zwrotów
zaczepnych z zamiarem rozbicia pododdziałów
(wojsk) przeciwnika i opanowania (odzyskania)
zajmowanego przez niego terenu.
Celem natarcia jest pokonanie przeciwnika
i opanowanie zajmowanego przez niego terenu.
RDWL (DD/3.2) pkt. 5000, 5001
 Czynniki decydujące o skuteczności natarcia

ZAJĘCIE KLUCZOWEGO
LUB DECYDUJĄCEGO WPROWADZENIE
ZDOBYCIE TERENU PRZECIWNIKA W BŁĄD
INFORMACJI I ODWRÓCENIE UWAGI
O PRZECIWNIKU OD GŁÓWNEGO
KIERUNKU NATARCIA

POZBAWIENIE CELE
PRZECIWNIKA
SIŁ I SRODKÓW SZCZEGÓŁOWE

ZWIĄZANIE
PRZECIWNIKA WALKĄ, ABY
ROZBIJANIE ZGRUPOWAŃ UNIEMOŻLIWIENIE ZAPOBIEC
UDERZENIOWYCH PRZEJĘCIA PRZEGRUPOWANIU
PRZECIWNIKA INICJATYWY LUB ZMIANIE POŁOŻENIA
PRZECIWNIKOWI JEGO WOJSK
 Natarcie

SPOSOBY
PRZECHODZENIA
WOJSK DO NATARCIA:

Z BEZPOŚREDNIEJ
Z MARSZU STYCZNOŚCI
Z PRZECIWNIKIEM:

z zajmowaniem rejonu
wyjściowego;
z położenia obronnego;

po zluzowaniu pododdziałów
bez zajmowania rejonu
wyjściowego.
będących w styczności
z przeciwnikiem.
 FORMY NATARCIA

1. PRZEŁAMANIE

2. POŚCIG

3. BÓJ SPOTKANIOWY
PRZEŁAMANIE
(wariant)
POŚCIG
(wariant)
BÓJ SPOTKANIOWY
(wariant)
 Rodzaje natarcia

1) rozpoznanie walką;
2) rajd;
3) atak wyprzedzający;
4) natarcie szybkie;
5) natarcie planowe.
 Rodzaje natarcia

Rozpoznanie walką ma na celu zmusić

przeciwnika do „odkrycia” swojego
położenia, wielkości siły i zamiaru walki
poprzez sprowokowanie jego reakcji
obronnej na działania zaczepne.
 Rodzaje natarcia

Rajd ma na celu rozbicie lub

przechwycenie ważnego obiektu przeciwnika.
Cel ten osiąga się przez dokładne
rozpoznanie, szybkie wejście w jego
ugrupowanie, uderzenie i planowe wycofanie.
Rajdy zazwyczaj są krótkie w czasie
i odległości.
 Rodzaje natarcia

Atak wyprzedzający jest rodzajem natarcia

wykorzystywanym do dezorganizacji działań
przeciwnika, podczas gdy jest on w trakcie
ześrodkowywania lub przegrupowywania do ataku.
Celem ataku wyprzedzającego jest osłabienie
potencjału bojowego przeciwnika przygotowującego
się do natarcia.
 Rodzaje natarcia

Natarcie szybkie polega na ataku przygotowanym

w krótkim czasie.
Jego celem jest wykorzystanie dogodnej okazji do
rozbicia pododdziałów przeciwnika.
Ataki takie, przeprowadzane muszą być z nieoczekiwanego
kierunku i powinny być maksymalnie wsparte ogniem.
Szybki atak pozwala wykorzystać brak gotowości obronnej
przeciwnika i uzyskać zaskoczenie.
 Rodzaje natarcia

Natarcie planowe charakteryzuje się planowym

i skoordynowanym zastosowaniem siły ognia i manewru
w celu pokonania przeciwnika.
Gdy treścią natarcia jest atakowanie dobrze
przygotowanej obrony pododdziałów przeciwnika, to
stosuje się natarcie planowe. Nacisk wówczas kładzie się
na skupienie potencjału celem uzyskania przewagi nad
broniącym się, kosztem czasu.
 Natarcie - układ

Pluton naciera w jednym rzucie. Może być

uszykowany w linię bojową bez spieszania lub po
spieszeniu żołnierzy, kątem w przód (w tył) lub
występem w prawo (w lewo).

Szerokość ugrupowania plutonu zmechanizowanego

może wynosić do 300 m, przy odstępach między
bojowymi wozami piechoty 100 – 150 m.
 Pluton (drużyna) w natarciu

Pluton zmechanizowany może nacierać:

• w składzie kompanii;
• tworzyć odwód batalionu;
• jako bojowy patrol rozpoznawczy;
• pododdział obejścia.
 Pluton (drużyna) w natarciu

Pluton w składzie kompanii (plutonu) na

prawym/lewym skrzydle lub w środku
ugrupowania a jego rola polega zwykle na:
• wykonywaniu kolejnych ataków na obiekty
przeciwnika;
• osłonie skrzydła;
• umocnieniu opanowanego obiektu.
 Pluton w natarciu

Rola plutonu działającego jako bojowy patrol

rozpoznawczy, polega na informowaniu
przełożonego o przeciwniku będącym poza
zasięgiem obserwacji pododdziałów pierwszego
rzutu, a także na ubezpieczeniu sił głównych przed
niespodziewanym uderzeniem przeciwnika, w
wypadku utraty styczności z nim.
 Pluton w natarciu

Rola plutonu będącego pododdziałem

obejścia polega na stworzeniu warunków do
rozwijania natarcia w głąb obrony przeciwnika
poprzez wykonanie uderzenia na skrzydła i tyły
wspólnie z plutonami nacierającymi od czoła
lub samodzielnie dążąc do rozbicia lub
opanowania obiektu ataku.

Pluton, będący odwodem batalionu, przewidziany

jest do wykonywania zadań wynikłych w toku
walki.
 Pluton (drużyna) w natarciu

W natarciu pluton (drużyna) zmechanizowany otrzymuje

jako zadanie bojowe obiekt ataku.
Obiektem ataku plutonu może być:
• drużyna zmechanizowana (sekcja) przeciwnika
(rozmieszczona w okopach lub umocnieniach fortyfikacyjnych punktu oporu);
• rozmieszczone na kierunku ataku czołgi, działa, bojowe
wozy piechoty, gniazda karabinów maszynowych i inne
środki ogniowe.
Obiektem ataku drużyny może być:
• grupa żołnierzy przeciwnika;
• pojedyncze środki ogniowe z obsługą;
• tylko kierunek ataku (gdy niemożliwe jest określenie obiektu – np. w
warunkach nocnych lesistych i innych trudnych sytuacjach).
 PROWADZENIE NATARCIA
(etapy)

1. podejście i rozwinięcie,
• przekraczanie linii (rubieży) wyjściowej do
ataku (wszystkie obliczenia czasowe
bazują na czasie przekroczenia przez
wojska własne linii (rubieży) wyjściowej);
• rozwinięcie elementów ugrupowania.
2. uderzenie (atak i przełamanie obrony),
3. walka w głębi obrony przeciwnika.
 Działania opóźniające

obejmują szereg kolejnych starć o charakterze

obronnym i zaczepnym, przy szeroko
stosowanym manewrze siłami, środkami i
ogniem prowadzonym w celu obniżenia
potencjału bojowego przeciwnika, zyskania na
czasie oraz stworzenia sprzyjających warunków
do ostatecznego zatrzymania przeciwnika.
 Działania opóźniające

Istota działań opóźniających

- unikanie rozstrzygających walk,
przez stawianie nacierającemu
przeciwnikowi oporu
w kolejnych rejonach opóźniania.
 Działania opóźniające
Prowadzi się je w celu:
✓ zadania przeciwnikowi znacznych strat i obniżenia jego
potencjału bojowego, bez wdawania się w rozstrzygające walki;
✓ zyskania czasu kosztem stopniowej utraty terenu;
✓ skierowania przeciwnika w określonym kierunku i tym samym
stworzenia przewagi miejscowej (sytuacyjnej) i przejęcie
inicjatywy;
✓ wyprowadzenia pododdziałów w wypadku zagrożenia
okrążeniem lub rozbiciem ich przez przeciwnika;
✓ ustalenia kierunku głównego wysiłku natarcia przeciwnika.
 Działania opóźniające

Opóźnianie ciągłe
 Działania opóźniające

Opóźnianie ciągłe
realizowane będzie metodą obsadzania kolejnych
linii opóźniania. W tym wypadku pododdziały
przeznaczone do prowadzenia opóźniania
prowadzą ciągłą walkę z przeciwnikiem na
kolejnych liniach oporu. Opóźnianie natarcia jak i
uniemożliwianie pościgu realizowane jest przez te
same pododdziały. Przejście na kolejne linie
opóźniania odbywa się pod jego bezpośrednim
oddziaływaniem.
 Działania opóźniające

Opóźnianie ciągłe
 Działania opóźniające

Opóźnianie przemienne
 Działania opóźniające

Opóźnianie przemienne
prowadzone metodą przekraczania, polega na
zajmowaniu kolejnych linii opóźniania przez
pododdziały, które opuściły pierwszą linię i
przystąpiły do organizowania obrony na kolejnej w
głębi. Walkę zaś z przeciwnikiem rozpoczęły
prowadzić te, które wcześniej zajęły punkty
obrony na tej linii opóźniania. Stwarza to
korzystne warunki organizowania walki w głębi.
W ten sposób przeciwnik w czasie natarcia
napotyka na zawsze silną obronę.
 Działania opóźniające

Opóźnianie przemienne
 Działania opóźniające

Opóźnianie metoda kombinowaną

 Działania opóźniające

Opóźnianie metoda kombinowaną

jest połączeniem poprzednich sposobów walki z
przeciwnikiem. Dzięki temu można przygotować się
do zwalczania go w warunkach braku wyraźnie
zarysowującego się głównego kierunku jego
działania. W toku walki, gdy poznany zostanie już
kierunek natarcia, wykonany manewr
pododdziałami zapewni obsadzenie zagrożonego
kierunku i wzmocnienie w ten sposób obrony tam,
gdzie przeciwnik skierował swoje główne siły.
 Działania opóźniające

Opóźnianie metoda kombinowaną