13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

& TỔNG QUAN HỆ THỐNG
BS. Nguyễn Trung Kiên

MỤC TIÊU
• Trình bày được khái niệm báo cáo ca LS và tổng quan hệ thống

• Trình bày được mục đích của báo cáo ca LS và tổng quan hệ thống

• Trình bày được các thành phần và yêu cầu của bài báo cáo ca LS

• Trình bày được các thành phần và yêu cầu của bài tổng quan hệ thống

1
 13/01/2024

NỘI DUNG – BÁO CÁO CA LS

1. Khái quát
1.1. Khái niệm
1.2. Mục đích của báo cáo ca lâm sàng
2. Các thành phần và yêu cầu của bài báo cáo ca
lâm sàng

NỘI DUNG – TỔNG QUAN HỆ THỐNG

1. Khái quát
1.1. Khái niệm
1.2. Mục đích
1.3. Các bước thực hiện
2. Cấu trúc một bài tổng quan hệ thống
3. Nhận định một bài tổng quan hệ thống

2
 13/01/2024

ĐẠI CƯƠNG
BÁOVỀ
CÁO
TĂNG
CA LÂM
CƯỜNG
SÀNG
SỨC KHỎE

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

KHÁI NIỆM
• Báo cáo ca lâm sàng:
 Bản báo cáo chi tiết về triệu chứng, dấu hiệu, cách chẩn đoán, phương
pháp điều trị và theo dõi trên một bệnh nhân cụ thể.

3
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

KHÁI NIỆM
• Báo cáo loạt ca:
 Báo cáo lâm sàng về một nhóm người cùng mắc một bệnh hoặc cùng được
điều trị theo một phương pháp

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
• Chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm lâm sàng
 Một tình trạng mới lạ/bất thường/hiếm gặp
 Biểu hiện hiếm gặp của bệnh
 Biến chứng bất thường của một phương pháp điều trị
 Một phương pháp chẩn đoán/điều trị mới

4
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
 Một tình trạng mới lạ/bất thường/hiếm gặp

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
 Một tình trạng mới lạ/bất thường/hiếm gặp

5
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
 Một tình trạng mới lạ/bất thường/hiếm gặp

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
 Biểu hiện hiếm gặp của bệnh

6
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
 Biểu hiện hiếm gặp của bệnh

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
 Biến chứng bất thường của một phương pháp điều trị

7
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
 Biến chứng bất thường của một phương pháp điều trị

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
 Một phương pháp chẩn đoán/điều trị mới

8
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
 Một phương pháp chẩn đoán/điều trị mới

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
 Một phương pháp chẩn đoán/điều trị mới

9
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
 Một phương pháp chẩn đoán/điều trị mới

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
• Mô tả đặc điểm của các bệnh nhân có cùng triệu chứng
 Phát triển khái niệm về một bệnh/hội chứng mới

10
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
• Mô tả đặc điểm của các bệnh nhân có cùng triệu chứng
 Phát triển khái niệm về một bệnh/hội chứng mới: HIV/AIDS

Nguồn: www.hiv.gov

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
• Mô tả đặc điểm của các bệnh nhân có cùng triệu chứng
 Phát triển khái niệm về một bệnh/hội chứng mới: HIV/AIDS

Nguồn: www.hiv.gov

11
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
• Mô tả đặc điểm của các bệnh nhân có cùng triệu chứng
 Phát triển khái niệm về một bệnh/hội chứng mới: HIV/AIDS

Nguồn: www.hiv.gov

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

MỤC ĐÍCH
• Mô tả đặc điểm của các bệnh nhân có cùng triệu chứng
 Phát triển khái niệm về một bệnh/hội chứng mới: HIV/AIDS

Nguồn: www.hiv.gov

12
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

“MỤC ĐÍCH”
• Bước khởi đầu trên con đường NCKH và xuất bản bài báo

NỘI DUNG – BÁO CÁO CA LS

1. Khái quát
1.1. Khái niệm
1.2. Mục đích của báo cáo ca lâm sàng
2. Các thành phần và yêu cầu của bài báo cáo ca
lâm sàng

13
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
• Không theo cấu trúc IMRaD
 Introduction
 Materials and methods
 Results
 Discussion
• Tùy theo tạp chí => tìm hiểu trước

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
1. Tiêu đề
2. Tóm tắt ()
3. Giới thiệu ()
4. Báo cáo ca lâm sàng
5. Bàn luận
6. Kết luận ()
7. Lời cảm ơn ()
8. Các phần khác ()
9. Tài liệu tham khảo

14
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
1. Tiêu đề
• Ngắn gọn, chính xác
• Đầy đủ thông tin
• Mở đầu bằng “Báo cáo ca/chuỗi ca lâm sàng”
• Tên tác giả - thông tin liên hệ

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC

15
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
2. Tóm tắt – Abstract ()
• Đầy đủ vấn đề, thông tin muốn truyền đạt
• Bối cảnh (background) – thông tin nổi bật về case – kết luận
• Từ khóa

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC

16
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
3. Giới thiệu ()
• Nêu bật được lý do vì sao ca lâm sàng hữu ích
• Nếu vấn đề đã có trước đây
• Trích dẫn một số tài liệu tham khảo liên quan vấn đề

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC

17
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

18
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

19
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
4. Báo cáo ca lâm sàng
• Thông tin bệnh nhân
• Tuổi • Dân tộc
• Giới tính • Chiều cao
• Nghề nghiệp • Cân nặng
• Các yếu tố kinh tế - xã hội liên quan khác

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
4. Báo cáo ca lâm sàng
• Tiền sử bệnh: toàn thân, chuyên khoa
• Bản thân
• Gia đình
• Chief complaint
• Bệnh sử: theo trình tự thời gian, chi tiết, cụ thể

20
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
4. Báo cáo ca lâm sàng
• Kết quả khám lâm sàng, cận lâm sàng
• Chẩn đoán sơ bộ
• Chẩn đoán phân biệt
• Chẩn đoán xác định
• Điều trị, theo dõi

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC

21
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
4. Báo cáo ca lâm sàng
• Tất cả thông tin phải được báo cáo một cách trung thực
và khách quan
• Tránh việc đưa ý kiến và suy luận chủ quan của tác giả
vào phần này

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
4. Báo cáo ca lâm sàng
• BẢO MẬT DANH TÍNH
• Che mắt
• Che hình xăm, vết bớt
• Nên có văn bản đồng ý của bệnh nhân, cha mẹ, hoặc
người giám hộ cho phép xuất bản báo cáo khoa học

22
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
5. Bàn luận
• Ngắn gọn và đi thẳng vào vấn đề
• Đưa ra ý kiến và lập luận
• Giải thích và làm rõ các phát hiện quan trọng
 Giá trị đóng góp của bài báo

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
5. Bàn luận
• Các hạn chế, thiếu sót
• Các đề nghị cho tương lai

23
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
6. Kết luận ()
• Có thể gộp chung với phần bàn luận
• Tóm tắt những điểm chính và kết luận của tác giả

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
7. Lời cảm ơn ()
• Bày tỏ sự biết ơn đến những người đã hỗ trợ thực hiện bài báo cáo

24
 13/01/2024

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
8. Các phần khác ()

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG

CẤU TRÚC
9. Tài liệu tham khảo
• Nên trích dẫn từ các nguồn tài liệu uy tín và có giá trị liên quan
• Thường số lượng tài liệu tham khảo sẽ giới hạn không quá 15
bài đối với báo cáo ca lâm sàng

25
 13/01/2024

ĐẠI CƯƠNG
TỔNG
VỀQUAN
TĂNG HỆ
CƯỜNG
THỐNG
SỨC KHỎE

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

NỘI DUNG – TỔNG QUAN HỆ THỐNG

1. Khái quát
1.1. Khái niệm
1.2. Mục đích
1.3. Các bước thực hiện
2. Cấu trúc một bài tổng quan hệ thống
3. Nhận định một nghiên cứu tổng quan hệ thống

26
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

KHÁI NIỆM
“Tổng quan hệ thống là một tổng quan trả lời cho một câu hỏi nghiên
cứu cụ thể, bằng cách tổng hợp, phân tích các nghiên cứu phù hợp
với tiêu chí đưa ra ban đầu. Nó sử dụng các phương pháp có hệ
thống, rõ ràng và có giá trị để xác định, lựa chọn và đánh giá các
nghiên cứu có liên quan, thu thập và tổng hợp số liệu từ các nghiên
cứu đó.”
Antman 1992, Oxman 1993

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

KHÁI NIỆM
Nguyên tắc PICO:
Đặt một câu hỏi lâm
sàng có thể nghiên
cứu được

27
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

KHÁI NIỆM
Tổng quan mô tả:
• Tìm kiếm và đánh giá y văn hiện có trong 1 chủ đề/lĩnh vực
• Thường là 1 phần của bài báo khoa học, luận văn, luận án
• Lý giải cho tính cần thiết của đề tài nghiên cứu

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

Tổng quan mô tả (Narrative review) Tổng quan hệ thống (Systematic review)

Chủ đề rộng Chủ đề hẹp

Nguồn thông tin không nêu rõ Chiến lược tìm kiếm rõ ràng

Tiêu chuẩn lựa chọn không rõ Chiến lược lựa chọn rõ ràng

Tiêu chuẩn đánh giá không rõ Có tiêu chuẩn đánh giá

Bằng chứng định tính Cung cấp bằng chứng định lượng

Tóm tắt ý nghĩa nhưng nguy cơ sai số Đưa ra kết luận dựa trên bằng chứng

28
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

KHÁI NIỆM
Phân tích gộp (meta-analysis)
• Cấu phần định lượng của một quá trình tổng quan hệ thống ()
• Phương pháp thống kê giúp gộp các kết quả của nhiều nghiên cứu
có cùng câu hỏi PICO
• Tổng hợp dữ liệu nhằm nỗ lực xác định chính xác hơn sự tác động

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

MỤC ĐÍCH
• Y học thực chứng

29
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

MỤC ĐÍCH
• Số lượng y văn ngày càng nhiều
• Tồn tại nhiều sự tranh cãi về cùng một vấn đề
 Cần tổng quan hệ thống để đưa ra câu trả lời dựa trên
bằng chứng đáng tin cậy

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

CÁC BƯỚC THỰC HIỆN

1. Hình thành câu hỏi nghiên cứu
2. Tìm kiếm và chọn lựa các nghiên cứu liên quan
3. Đánh giá chất lượng của nghiên cứu
4. Trích xuất số liệu từ các nghiên cứu
5. Tổng hợp, phân tích số liệu
6. Viết báo cáo

30
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

CẤU TRÚC
• Tiêu đề
• Tóm tắt
• Giới thiệu
• Phương pháp
• Kết quả
• Bàn luận
• Các thông tin khác

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

CẤU TRÚC

31
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

CẤU TRÚC
• Phần “Phương pháp”:
• Tiêu chí lựa chọn/loại trừ
• Nguồn thông tin
• Chiến lược tìm kiếm
• Quá trình lựa chọn
• Quá trình thu thập dữ liệu
• Thông tin về dữ liệu

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

CẤU TRÚC
• Phần “Phương pháp”:
• Đánh giá nguy cơ sai lệch của các nghiên cứu đã đưa vào
• Đo lường mức độ ảnh hưởng
• Phương pháp tổng hợp
• Đánh giá sai lệch trong quá trình tổng hợp
• Đánh giá mức độ chắc chắn

32
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

CẤU TRÚC
• Phần “Kết quả”:
• Kết quả lựa chọn nghiên cứu
• Đặc điểm của các nghiên cứu được chọn
• Kết quả đánh giá nguy cơ sai lệch trong các nghiên cứu
• Kết quả riêng biệt của các nghiên cứu
• Kết quả tổng hợp
• Sai lệch trong quá trình tổng hợp
• Mức độ chắc chắn

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

33
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Mục tiêu

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Tiêu chí lựa chọn/loại trừ

34
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Tiêu chí lựa chọn/loại trừ

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Chiến lược tìm kiếm

35
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Quá trình lựa chọn

• Quá trình thu thập dữ liệu
• Thông tin về dữ liệu (?)
• Đánh giá nguy cơ sai lệch của các nghiên cứu đã đưa vào

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Đo lường mức độ ảnh hưởng (?)

• Phương pháp tổng hợp
• Đánh giá sai lệch trong quá trình tổng hợp (?)
• Đánh giá mức độ chắc chắn (?)

36
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Phần “Kết quả”:

• Kết quả lựa chọn nghiên cứu
• Đặc điểm của các nghiên cứu được chọn

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Phần “Kết quả”:

• Kết quả lựa chọn nghiên cứu
• Đặc điểm của các nghiên cứu được chọn

37
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Phần “Kết quả”:

• Đánh giá nguy cơ sai lệch trong các nghiên cứu

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Phần “Kết quả”:

• Đánh giá nguy cơ sai lệch trong các nghiên cứu

38
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Phần “Kết quả”:

• Kết quả tổng hợp

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Phần “Kết quả”:

• Kết quả tổng hợp

39
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Phần “Kết quả”:

• Kết quả tổng hợp

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Phần “Kết quả”:

• Kết quả tổng hợp:
• Biểu đồ rừng (Forest plot): minh hoạ tính không đồng nhất
và kết quả tổng hợp

Nguồn: “Dental caries and periodontal disease among people who use drugs: a systematic review and
meta-analysis” - Mohsen Yazdanian và c.s (2020)

40
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Phần “Kết quả”:

• Biểu đồ hình phễu (Funnel plot): hiển thị sai lệch xuất bản
• Sai lệch xuất bản: những bài báo công bố thường có kết quả “dương tính”

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

• Biểu đồ hình phễu (Funnel plot): hiển thị sai lệch xuất bản

41
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

Nhận định một bài TQHT

1. Kết quả của tổng quan hệ thống có giá trị?
2. Kết quả như thế nào?
3. Kết quả có ứng dụng gì trong thực tế?

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

Nhận định một bài TQHT

1. Kết quả của tổng quan hệ thống có giá trị?
• Tổng quan có câu trả lời rõ ràng?
• Tác giả đã tìm kiếm nguồn thông tin phù hợp?
• Các nghiên cứu quan trọng đã được đưa vào?
• Tác giả có đánh giá chất lượng nghiên cứu trước khi đưa vào tổng quan?
• Liệu kết quả trong tổng quan có hợp lý?

42
 13/01/2024

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

Nhận định một bài TQHT

2. Kết quả như thế nào?
• Confidence interval, p values

TỔNG QUAN HỆ THỐNG

Nhận định một bài TQHT

3. Kết quả có ứng dụng gì?
• Kết quả có được ứng dụng?
• Có thay đổi cách điều trị?

43
 13/01/2024

CHIẾN LƯỢC
TAKE TĂNG
HOMECƯỜNG
MESSAGE
SỨC KHỎE

TAKE HOME MESSAGE

• Báo cáo ca/loạt ca lâm sàng

• Chia sẻ kiến thức/kinh nghiệm lâm sàng
• Triệu chứng/chẩn đoán/điều trị
• Gợi mở vấn đề mới

CHIẾN LƯỢC
TAKE TĂNG
HOMECƯỜNG
MESSAGE
SỨC KHỎE

TAKE HOME MESSAGE

• Tổng quan hệ thống là một tổng quan trả lời cho một câu hỏi nghiên
cứu cụ thể, bằng cách sử dụng các phương pháp có hệ thống để
tổng hợp, phân tích các nghiên cứu phù hợp với tiêu chí đưa ra ban
đầu.
• Phân tích gộp là khía cạnh định lượng của TQHT, tổng hợp được kết
quả nhiều thử nghiệm lâm sàng có nhóm chứng (hoặc nghiên cứu
phân tích)

44
 13/01/2024

THANK YOU!

45