Beeldtechnologie

Docent: HUGO Bert

Korte inleiding.

De Beginselen van de goniometrie

R De grootte van de hoek α = l

R
α l
De naam van de natuurlijk eenheid is radiaal (rad)

1 radiaal = l (lengte) en R (straal) even groot.

Enkele voorbeelden:

R Volledig hoek = omtrek van de cirkel = 2 . Π . R =

R R
= 2Π rad

Gestrekte hoek = halve omtrek = Π . R = Π rad

R R

Rechte hoek = kwart omtrek = Π rad

R R R

GRADEN

Volledig hoek = 360° = 2Π rad

1° = 2Π rad
360
1 rad = 360
2Π

1
De stelling van Pythagoras

B (AB)² = (AC)² + (CB)²

of
A C
(AB) = (AC)² + (CB)²

β
α + β + γ = 180°
δ γ=α+β
α γ

B BC = B’C’ = sinus van α

B’ AB AB’
α SIN α = BC
A C’ C AB

AC = AC’ = cosines van α

AB AB’
COS α = AC
AB

CB = C’B’ = Tangens van α

TAN α = BC = CB / AB = SIN α f
AC AC / AB COS α

B’

A C’ C

2
Goniometrische cirkel

sin- as
tan-as
cirkel met
straal 1

B’
Q
B

Sinus β

0 α
A C’ C

Cosinus cos-as

Tangens

Sin α = CB = CB
AB
1 = één eenheid
Sin β = C’B’ = C’B’
A B’

Cos α = AC = AC
AB

Tan α = XQ = XQ
AX

3
Inverse geometrische functies.

Boog – cosinus – functie (bg cos) ≡ De hoek waarvan de cosinus een bepaalde
waarde heeft.

Hetzelfde geld voor de boog – sinus – functie (bg sin) & de boog – tangens – functie
(bg tan)

Opmerking: De oplossingen bij een boog – tangens – functie zijn niet

eenduidig. Er zijn meerdere oplossingen mogelijk.
Oefeningen:

1. Geef telkens de sinus, cosinus & tangens van de volgende hoeken.

α
Sin α Tan α Cos α
rad
0,01 0,0099 0,01 0,99
0,02 0,019 0,02 0,99
0,03 0,029 0,03 0,99

Besluit: Voor kleine hoeken is de sinus van de hoek ≈ α

tangens van de hoek ≈ α
cosinus van de hoek ≈ α
De klopt enkel als α geven is in radiale.

2. Een lens heeft een brandpuntsafstand ƒ.

Lens filmvlak

Standaardlens ≡ lens met ƒ = diagonaal van het beeldformaat.

α = zichthoek

Notities 4 1 film a
Christophe De Backer
 VRAAG: 1. Welke standaardlens heb je bij een beeldformaat van 6 op 6 cm?
2. Welke zichthoek heb je bij deze lens.
B

6 cm AB² = AC² + BC²

AB² = 6² + 6²
AB² = 36 + 36
AB² = 72
6 cm AB = 72 = 8,5 cm = ƒ

De standaardlens is 8,5 cm

A C
B

8,5 = 4,25
2
α Tan α = 4,25 = 1
2
2 8,5 2
A C
8,5
α = bg tan 1 = 26°
2 2

α = 26° x 2 = 52°

De zichthoek is 52°

3. Teken de sinusoide aan de hand van de volgende gegevens.

sin α

0 90 180 240 360 α (°)

4. Teken de cosinusoide aan de hand van de volgende gegevens.

cos α

Notities 5 1 film a
Christophe De Backer
 1

α (°)
0 90 180 240 360

5. Doe nu hetzelfde voor de tangens.

tan α

α (°)
0 45 90 180 240

Notities 6 1 film a
Christophe De Backer
n = Aantal lijnen per beeld
1 oog minuut [1’] = Hoekresolutie menselijk oog.
l = kijkafstand
s = aantal beelden

Het beeld wordt in 625 lijnen op het scherm geschreven, van links naar rechts (van
buiten gezien). De lijnen worden van boven naar beneden geschreven, eerst de
oneven lijnen. Daarna worden de even lijnen er tussenin geschreven. Dit geeft een
rustiger beeld dan wanneer alle lijnen op volgorde zouden worden geschreven. Dit
geheel (oneven + even beeld) wordt 25x per seconde herhaald. Het ontvangen video-
signaal bevat de helderheid (tussen zwart en wit) van elk beeldpuntje, maar ook een
plotselinge signaalverandering bij het begin van elke lijn. De eerste paar lijnen van
elk beeld zijn zwart, en hiermee afwijkend van de rest van dit beeld.

In Amerika & Japan zijn het 525 lijnen die op het scherm geschreven worden.

Door de traagheid van ons oog is het voldoende dat we 15 beelden per seconden
achtereenvolgens zien als een bewegend beeld. In video zijn het 25 beelden per
seconden en in de film 24. Hierdoor zien we de beelden als een vloeiende beweging.

Interliniering: even lijnen van het beeld (Half raster/beeld)

1 beeld
interlace: oneven lijnen van het beeld (Half raster/beeld)

Notities 7 1 film a
Christophe De Backer
De Beeldbuis

Een kathodestraalbuis (of CRT of beeldbuis) is een elektronenbuis voorzien van een
afbuigmechanisme en een fluorescentiescherm waarmee een elektronenstraal
zodanig bestuurd kan worden dat een afbeelding zichtbaar wordt. De naam
'beeldbuis' wordt vooral gebruikt om een televisie (als apparaat) mee aan te duiden.

Om de elektronenstraal in de beeldbuis het lijnenpatroon over het scherm te laten

bewegen worden afbuigspoelen gebruikt. Deze omvatten het elektronenkanon in de
achterzijde van de beeldbuis. Om deze afbuigspoelen aan te sturen zijn 2
signaalgevers nodig. De eerste signaalgever is de lijnoscilator met 15625 Hz voor de
lijnen (25 x 625 = 15625). De tweede signaalgever is de rasteroscillator met 50 Hz voor
de beelden. Het is niet toevallig dat voor 50 Hz (25 beelden per seconde) is gekozen
in landen waar de frequentie van de netspanning ook 50 Hz is. Storing vanuit het
lichtnet (netbrom) is dan eenvoudiger uit het beeld te houden. In o.a. de Verenigde
Staten, met een netfrequentie van 60 Hz, gebruikt men om dezelfde reden 30 beelden
per seconde.

Notities 8 1 film a
Christophe De Backer
Luminatie

De elektronenbundel geeft of een wit beeldpuntje (Stroom 1) of een zwart

beeldpuntje (Stroom 0). De elektronenbundel “springt” heel de tijd op en af. Zo
krijgen we onze beelden te zien.

Wit wit

zwart

De elektronenbundel die stroom 0

of 1 weergeeft.

Het beeld dat we te zien krijgen. Bij een wit vlak is de Stroom 1. Bij een zwart vlak is
de stroom 0.

Als we dit dan in een grafiek zien:

1 1 1 1 1

0 0 0 0

Het grote probleem is de synchronisatie.

Notities 9 1 film a
Christophe De Backer
Optica

Oefening 1

B2 V

B3 B2

Oefening 2

B2 V B1 B3

Notities 10 1 film a
Christophe De Backer
 Oefening 3

H2

H1

Halve ooghoogte

Spiegel: H1 + H2
2

Notities 11 1 film a
Christophe De Backer
Speciaal geval
v=∞
1 + 1 = 2 ⇒ b= R
∞ b R 2

ƒ= R
2

v op ∞

F: brandpuntsafstand ≡ beeldpuntafstand van punt op ∞ op de as.

Bol → R < 0

v op ∞
B M

middelpunt

1 + 1 = 2 ⇒ b= R <0! !!
∞ b R 2 BOL: R en ƒ > 0
|| ⇒ 1 + 1 = 1
0 HOL: R en ƒ < 0 v b ƒ

Notities 12 1 film D4
Christophe De Backer
Basisconstructie straal

Holle spiegel

Beeldpunt (B)

m=- b m geeft de grote van het beeld aan.

v Als m groter is dan nul staat het rechtop.
Als m kleiner is dan nul staat het beeld omgekeerd.

Bolle spiegel

Virtueel beeldpunt

Het beeld staat rechtop.

Notities 13 1 film D4
Christophe De Backer
Oefening Bolle spiegel
Er hangt een kerstbol aan een kerstboom. De diameter van deze kerstbol is 10 cm. Op
50 cm van de kerstbol staat er een kaars. Waar ligt het beeld van deze kaars in de
kerstbol en hoe groot is het beeld dat van de kaars gevormd wordt in de kerstbol?

R = - 5 cm

beeld
F = -2,38
v = 50 cm

1 + 1 = 2 = 1
v b R ƒ

1 + 1 = 2 = 1
50 b - 5 -2,5

1 = 2 - 1 ⇒ 1 = - 0,4 – 0,02 = - 0,42

b -5 50 b

b = 1 = - 2, 38 cm
- 0,42

m = _ b = _ - 2,38 = 0,0476 = 0,05

v 50

Het beeld van de kaars is twintig keer kleiner en staat rechtop.

Notities 14 1 film D4
Christophe De Backer
Breking - Refractie
Blz. 20

Oorzaak: Lichtsnelheid (C) is afhankelijk van het medium.


C0 in vacuüm = 300.000 km/s

Brekingindex = lichtsnelheid in vacuüm ⇒ n = C0

lichtsnelheid in een bepaalde stof C

n is altijd groter dan 1 maar kleiner dan 2,5

Optisch ijl & optisch dicht

Als een lichtstraal van optisch ijl naar optisch dicht gaat is de breking naar de
normaal toe.

Optisch ijl

i>r naar de normaal toe.

Optisch dicht

Als de lichtstraal van optisch dicht naar optisch ijl gaat is de breking van de normaal
weg. Als de lichtstraal een bepaalde hoek heeft spreken we van totale inwendige
reflectie. (zie volgende pagina)

normaal
optisch dicht

optisch ijl

ni > nr

i = invalshoek
r = brekingshoek

Notities 15 1 film D4
Christophe De Backer
Totale inwendige reflectie

optisch ijle stof nr

i>g
g i
optisch dichte stof

ni

g = grenshoek = brekingshoek is 90°

i > g = TOTALE REFLECTIE

!!! Een totale reflectie kan enkel als je van optisch dicht naar optisch ijl gaat. !!!
Prisma’s
Blz. 25

Lichtgloed, die langs de rand zwart is. Enkel te zien in bovenaanzicht. Door de totale
reflectie laat het water de lichtstralen niet meer door. Hierdoor ontstaat er een zwarte
waas. Het wateroppervlak moet wel in rust zijn.

Zwembad

Lichtbron op de bodem.

Notities 16 1 film D4
Christophe De Backer