Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 24

Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 133
Imię i nazwisko ...................................

Odkrywamy tajemnice zdrowia


1 Młodzi przyrodnicy wybierają się na zieloną szkołę. Jak powinni się zachować w (.../2 pkt)
sytuacjach przedstawionych na poniższych rysunkach? Pamiętając o zasadach
asertywnego oraz bezpiecznego zachowania się poza domem, wpisz w dymki
przykładowe wypowiedzi dzieci.

2 Przeczytaj zdania pod rysunkami i wpisz właściwe cyfry w okienka na rysunku. (.../1 pkt)

1. Korzystanie z niestrzeżonych kąpielisk może się skończyć wypadkiem w wodzie.


2. Jeżdżenie na łyżwach na cienkim lodzie grozi utonięciem.
3. Noszenie elementów odblaskowych na ubraniu zwiększa bezpieczeństwo na drodze.
4. Zjeżdżanie z górki na sankach w pobliżu ulicy grozi wypadkiem.

3 Oznacz zdanie literą P, jeśli jest prawdziwe, a literą F, jeśli jest fałszywe. (.../4 pkt)

Aby pozbyć się przykrego zapachu, używamy dezodorantu na


1. P F
spoconą skórę.
2. Dbając o higienę jamy ustnej, zapobiegamy próchnicy zębów. P F
3. Leczeniem zębów zajmuje się stomatolog. P F
Higiena skóry polega na myciu całego ciała dwa razy w
4. P F
tygodniu.
4 W którym punkcie wymieniono wyłącznie aktywne formy odpoczynku? (.../1 pkt)
A. Spacer, pływanie, jazda na nartach.
B. Bieganie, oglądanie filmu, jazda na rowerze.
C. Gra na komputerze, spanie, jazda na rolkach.
D. Gra w klasy, jazda na sankach, czytanie książki.

Grupa A | strona 1 z 12
5 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)
Aby przeciwdziałać próchnicy, należy:
A. regularnie myć całe ciało.
B. pielęgnować paznokcie,
C. dbać o higienę jamy ustnej.
D. zmieniać bieliznę osobistą.

6 Oznacz zdanie literą P, jeśli jest prawdziwe, a literą F, jeśli jest fałszywe. (.../4 pkt)

1. Zęby należy myć co najmniej dwa razy dziennie. P F


2. Po kolacji nie powinno się jeść ani pić niczego oprócz wody. P F
3. Bieliznę i skarpetki należy zmieniać co drugi dzień. P F
4. Ręce trzeba myć tylko wtedy, kiedy widać, że są brudne. P F
7 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)
Twój organizm potrzebuje w ciągu doby
A. około 9 godzin snu.
B. nie więcej niż 7 godzin snu.
C. ponad 10 godzin snu.
D. od 5 do 6 godzin snu.

8 Zaznacz produkt spożywczy, który powstał dzięki działaniu bakterii. (.../1 pkt)
A. sok pomarańczowy B. mleko C. ser biały D. mięso

9 Z której rady skorzystasz, aby maliny nie zepsuły się w ciągu tygodnia? (.../1 pkt)
A Owoce należy dokładnie umyć pod bieżącą wodą.
B. Maliny trzeba wsypać do szklanego słoika i dokładnie zamknąć.
C. Owoce należy umieścić w woreczku i zamrozić.
D. Maliny trzeba położyć w miejscu nasłonecznionym.

10 Zaznacz poprawne dokończenie ostatniego zdania. (.../1 pkt)


Mama Janka robi pyszne dżemy śliwkowe. Najpierw gotuje śliwki, a potem szczelnie
je zamyka w słoikach. Postępuje tak ponieważ
A. w wysokiej temperaturze bakterie giną i dżem się nie psuje.
B. w wysokiej temperaturze bakterie świetnie się rozmnażają i dżem się nie psuje.
C. w wysokiej temperaturze bakterie giną i dżem się szybko psuje.
D. w wysokiej temperaturze bakterie świetnie się rozmnażają i dżem się psuje.

11 Wskaż zdanie nieprawdziwe. (.../1 pkt)


A. Zęby należy myć co najmniej dwa razy dziennie.
B. Higiena osobista polega na używaniu dobrego dezodorantu.
C. Nie należy używać wspólnie ręczników i grzebieni.
D. Codziennie należy zmieniać bieliznę i skarpetki.

12 Zaznacz zachowanie, które jest niebezpieczne dla zdrowia i życia. (.../1 pkt)
A. Piotr jeździ na łyżwach po zamarzniętym stawie.
B. Paweł zakłada kask, gdy jeździ na rowerze.
C. Iza nosi znaczki odblaskowe na tornistrze i kurtce.
D. Ewa nigdy nie dotyka nieosłoniętych przewodów elektrycznych.

13 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Liczba godzin snu niezbędna dla ucznia czwartej klasy wynosi
A. 10–12 godzin. B. 8–10 godzin. C. 6–7 godzin. D. 5– 6 godzin.

14 Wyjaśnij, jakie znaczenie dla osoby w twoim wieku ma odpowiednia ilość snu? (.../1 pkt)

Grupa A | strona 2 z 12
15 Otocz pętlą nazwy części ciała, które należy myć co najmniej raz dziennie oraz te (.../3 pkt)
ubrania, które trzeba codziennie zmieniać.

16 Zaznacz zajęcie, które nie sprzyja zdrowemu trybowi życia. (.../1 pkt)
A. jazda na rowerze
B. palenie papierosów
C. spacer po parku
D. pływanie

17 Podkreśl te zasady, które odnoszą się do prawidłowego odżywiania się. (.../1 pkt)
A. Regularne spożywanie posiłków.
B. Spożywanie produktów zawierających duże ilości sztucznych barwników i aromatów.
C. Dostarczanie w pożywieniu wszystkich składników pokarmowych.
D. Jedzenie dużych ilości słodyczy.

18 Podkreśl przykłady wypoczynku aktywnego. (.../1 pkt)

oglądanie telewizji, jazda na rowerze, gra na komputerze, zabawa w chowanego,


bieganie, czytanie książki

19 Podkreśl zasady opisujące higieniczny tryb życia. (.../1 pkt)

20 Uporządkuj etapy przebiegu choroby i jej leczenia, wpisując w odpowiednie miejsca (.../1 pkt)
cyfry 1 - 4.

........... Zastosowanie leczenia.


........... Wystąpienie objawów choroby.
........... Wtargnięcie bakterii lub wirusów do organizmu.
........... Diagnoza lekarska.

Grupa A | strona 3 z 12
21 Podaj po jednym przykładzie czynności pasujących do wymienionych w tabeli zasad (.../2 pkt)
zdrowego stylu życia.

Zasady zdrowego stylu życia Przykłady czynności


utrzymywanie higieny osobistej
regularne odżywianie się
odpowiednia ilość snu
unikanie nałogów
aktywność fizyczna
22 Które zalecenia są zgodne z zasadami zdrowego stylu życia, a które nie? Wybrane (.../2 pkt)
odpowiedzi (TAK lub NIE) otocz pętlą.
1. Codziennie należy jeść śniadanie, ponieważ dostarcza ono energii na najbardziej
pracowitą część dnia. TAK/NIE
2. Po powrocie ze szkoły do domu należy od razu zabrać się za odrabianie lekcji, bo
wtedy organizm jest wypoczęty. TAK/NIE
3. Kolacja jest ostatnim posiłkiem przed snem, więc powinna być obfita, żeby
zapewnić organizmowi energię na noc. TAK/NIE
4. Pakowanie plecaka powinno się odbywać rano tuż przed wyjściem do szkoły, tak
by niczego nie zapomnieć. TAK/NIE

23 Literą A oznacz rysunki, na których przedstawiono przykłady wypoczynku (.../2 pkt)


aktywnego, a literą B przykłady wypoczynku biernego.

.......... .......... .............. ............. ...........

24 Zapisz dwie propozycje aktywnego sposobu spędzenia wolnego dnia dla (.../2 pkt)
czteroosobowej rodziny.

1. ..........................................................................................................................................

2. ...........................................................................................................................................

25 Wymień cztery zasady zdrowego stylu życia. (.../2 pkt)

1. .………………………………………………………………………………
2. ………………………………………………………………………………
3. ………………………………………………………………………………
4. ……………………………………………………………………………....

26 Uzupełnij zdania, wpisując nazwy odpowiednich składników pokarmowych. (.../2 pkt)

Nadmierne spożycie ………………… przyczynia się do rozwoju próchnicy.

Opóźnienie wzrostu u dzieci i młodzieży może być spowodowane spożywaniem


przez nie niewystarczającej ilości witamin i ………………… .

Nadmiar ………………. i …………………… w pożywieniu prowadzi do nadwagi


lub otyłości.

27 Wyjaśnij, dlaczego na szczycie piramidy zdrowego żywienia i aktywności fizycznej (.../1 pkt)
znajdują się produkty bogate w tłuszcze, a u jej podstawy znajduje się aktywność
fizyczna

Grupa A | strona 4 z 12
28 Skreśl w poniższych zdaniach błędnie użyte wyrazy. (.../2 pkt)
A. Zęby należy szczotkować co najmniej raz / dwa razy dziennie.
B. Aby utrzymać ciało w czystości, należy myć się codziennie / co drugi dzień.
C. Używanie wspólnie z innymi ręcznika / pasty do zębów może prowadzić do
zarażenia grzybicą / próchnicą.

29 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Kiedy dziecko chore na ospę wietrzną wyzdrowieje, stanie się odporne, to znaczy, że
A. już nigdy nie zachoruje na tę chorobę.
B. już nigdy nie zachoruje na żadną chorobę zakaźną.
C. po zachorowaniu szybciej będzie wracało do zdrowia.
D. pasożyty nie będą miały dostępu do jego organizmu.

30 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


O rozwijaniu się choroby zakaźnej może świadczyć
A. podwyższona temperatura ciała.
B. utrata masy ciała.
C. odciski na stopach.
D. nadmierny apetyt.

31 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Do chorób wywoływanych przez bakterie należy
A. grypa. B. grzybica. C. wścieklizna. D. salmonelloza.

32 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Przez uszkodzoną skórę wnikają do wnętrza organizmu drobnoustroje powodujące
A. grypę. B. tężec. C. salmonellozę. D. ospę wietrzną.

33 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Zwierzę pokazane na zdjęciu pasożytuje

A. w jelicie grubym.

B. na skórze.

C. w żołądku.

D. w jelicie cienkim.

34 Marcin zaprosił na swoje urodziny Kasię, która porusza się na wózku inwalidzkim, (.../1 pkt)
Michała, który kicha, bo od wczoraj ma katar, oraz Rafała, który niedawno złamał rękę.
Napisz, od którego z dzieci Marcin może się zarazić i dlaczego?

35 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Jeżeli nie przestrzega się zasad higieny podczas przygotowywania posiłków z jaj lub
surowego mięsa, można zachorować na
A. anginę. B. salmonellozę. C. opryszczkę. D. grypę.

36 Które dziecko postępuje nieprawidłowo? (.../1 pkt)


A. Pweł zawsze zasłania usta kiedy kaszle.
B. Kasia myje truskawki przed jedzeniem.
C. Emilka zawsze myje ręce po skorzystaniu z toalety.
D. Jurek smaruje masłem wbitego w skórę kleszcza.

Grupa A | strona 5 z 12
37 Ola nie pojechała na wycieczkę szkolną, ponieważ zachorowała na grypę. (.../1 pkt)
Jest to choroba
A. wywoływana przez grzyby, które atakują nos, gardło i płuca
B. której objawami są: ból brzucha, biegunka i gorączka
C. wirusowa, której objawami są: kaszel, ból gardła i ból mięśni
D. bakteryjna, która atakuje gardło i migdałki

38 Wskaż produkt spożywczy, który należy przechowywać w lodówce. (.../1 pkt)


A. masło B. mąka C. makaron D. miód

39 Agata nie poszła do szkoły. Przeczytaj wiadomość, jaką wysłała koleżance, i zaznacz (.../1 pkt)
punkt, w którym podano nazwę choroby, na którą zachorowała dziewczynka.
Cześć. Nie będzie mnie przez tydzień w szkole. Boli mnie gardło, nie mogę prawie nic
przełknąć. Mam też wysoką gorączkę. Nie odwiedzaj mnie przez kilka dni, bo możesz się
zarazić.
A. angina B. grypa C. próchnica D. salmonelloza

40 Podaj cztery zasady, dzieki którym można ustrzec się infekcji i nie zarażać innych. (.../4 pkt)

1. .........................................................................................................................................
2. ..........................................................................................................................................
3. ..........................................................................................................................................
4. ..........................................................................................................................................

41 Wyjaśnij, jak przestrzegając podstawowych zasad higieny osobistej, można uniknąć (.../1 pkt)
chorób zakaźnych.

42 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Choroba to stan, kiedy
A. organizm przystosowuje się do zmiennych warunków pogodowych.
B. organizm nie funkcjonuje prawidłowo.
C. następuje zmęczenie organizmu.

43 Rysunki przedstawiają pasożyty przewodu pokarmowego człowieka. Napisz ich (.../1 pkt)
nazwy.

a)........................................................ b)...............................................

44 Wpisz w miejsca kropek drogi przenoszenia zakażeń. (.../1 pkt)

A. ...........................................................................................................................
B. ..........................................................................................................................
C. ..........................................................................................................................

45 Podkreśl nazwy drobnoustrojów chorobotwórczych. (.../1 pkt)

owsiki, bakterie, kleszcze, wszy, wirusy, tasiemce

Grupa A | strona 6 z 12
46 Wymień nazwy dwóch chorób, którymi można się zarazić od zwierząt. (.../1 pkt)

A. ......................................................................................................................................
B. ......................................................................................................................................

47 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Pasożyt to organizm
A. zjadający inne organizmy.
B. żyjący kosztem innego żywego organizmu.
C. rozkładający szczątki innych organizmów.
D. wytwarzający samodzielnie pokarm

48 Wstaw znak „x” przy zdaniach, które zawierają prawdziwe informacje na temat (.../2 pkt)
chorób zakaźnych i pasożytniczych.

Antybiotyki hamują rozwój wirusów.


Choroby zakaźne są wywoływane przez drobnoustroje chorobotwórcze.
Bakteria salmonelli jest pasożytem zewnętrznym.
49 Połącz nazwę choroby z drogą zarażenia się tą chorobą. (.../2 pkt)

50 Zaproponuj 4 sposoby zapobiegania chorobom przenoszonym drogą oddechową. (.../2 pkt)

1. ……………………………………………………………………………………….
2. ………………………………………………………………………………………..
3. ………………………………………………………………………………………..
4. ………………………………………………………………………………………..

51 Utwórz pary według schematu: nazwa choroby zakaźnej – jej objawy, (.../3 pkt)
wpisując w miejsce kropek odpowiednie cyfry.

grypa – ………… angina – …………. ospa wietrzna – ………...

1. Ostry ból gardła, zwłaszcza podczas przełykania, wysoka gorączka, osłabienie.


2. Swędząca wysypka w postaci pęcherzyków wypełnionych płynem. 3.
Dreszcze, bóle mięśni i głowy, często katar, kaszel, wysoka gorączka.

52 Podkreśl dwa zdania opisujące, w jaki sposób można zapobiec zatruciu (.../2 pkt)
pokarmowemu.
A. Kupując żywność, zawsze trzeba sprawdzać datę jej przydatności do spożycia.
B. Kiedy zamrożone produkty się rozmrożą, należy je ponownie włożyć do zamrażarki.
C. Należy myć ręce przed każdym posiłkiem.
D. Zapleśniałą żywność przed zjedzeniem powinno się umyć pod bieżącą wodą.

Grupa A | strona 7 z 12
53 Otocz pętlą rysunki przedstawiające pasożyty zewnętrzne człowieka. (.../1 pkt)

54 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Zapobieganie zarażeniu tasiemcem polega na
A. stosowaniu preparatów odstraszających tasiemce.
B. częstym myciu głowy.
C. jedzeniu niedogotowanego mięsa.
D. spożywaniu mięsa dopuszczonego do sprzedaży.

55 W jaki sposób należy się zabezpieczać przed ukąszeniem kleszcza? (.../4 pkt)
Oznacz zdanie literą P, jeśli jest prawdziwe, a literą F, jeśli jest fałszywe.

Na wycieczkę do lasu należy się ubrać w długie spodnie i


1. P F
koszulę z długim rękawem.
2. Trzeba spryskać całe ciało dezodorantem. P F
Należy założyć krótkie spodenki i koszulkę z krótkim
3. P F
rękawem, aby się nie spocić.
Powinno się używać specjalnych preparatów przeciwko
4. P F
kleszczom.
56 Uzupełnij tabelę, wpisując w miejsca kropek numery telefonów alarmowych. (.../2 pkt)

Pogotowie ratunkowe Straż pożarna Policja

……………………………. ……………………………. …………………………….

57 Przeczytaj uważnie tekst i uzupełnij tabelę. (.../2 pkt)

Skutkiem upadku mogą być stłuczenia i złamania kości. Po stłuczeniu pojawia się ból,
krwawy wylew oraz opuchlizna pod skórą. W takiej sytuacji okład z lodu zmniejszy obrzęk
i dolegliwości bólowe. Złamaniu kości towarzyszy silny ból nasilający się przy próbie
ruchu. Złamaną kość i najbliższe stawy należy unieruchomić oraz jak najszybciej
zawiadomić lekarza.

Nazwa urazu Objawy Pierwsza pomoc

58 Jeśli wybuchnie pożar, musisz wyjść z zagrożonego pomieszczenia i zadzwonić (.../1 pkt)
po straż pożarną pod numer
A. 996 B. 997 C. 998 D. 999

Grupa A | strona 8 z 12
59 Kuba ma krwotok z nosa. Aby go zatamować powinien (.../1 pkt)
A. przechylić głowę do tyłu, a do górnej części nosa przyłożyć zimny okład.
B. przechylić głowę do tyłu, a do górnej części nosa położyć ciepły okład.
C. przechylić głowę do przodu, a do górnej części nosa położyć zimny okład.
D. pochylić głowę do przodu, a do górnej części nosa położyć ciepły okład.

60 Który owad nie może Cię użądlić? (.../1 pkt)


A. szerszeń B. mrówka C. pszczoła D. osa

61 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Oparzone miejsce trzeba natychmiast
A. zakleić plastrem.
B. owinąć czystą chusteczką.
C. zawinąć bandażem.
D. schłodzić zimną wodą.

62 Po powrocie z lasu Bartek znalazł na skórze kleszcza. Koledzy doradzali chłopcu, jak się (.../4 pkt)
zachować w tej sytuacji.
Oceń, z której rady powinien skorzystać, wstawiając znak „+”, a z której nie,
wstawiając znak „–”.
A. Chwyć kleszcza pęsetą jak najbliżej skóry i powoli go wyciągnij. ......
B. Łatwo pozbędziesz się kleszcza, mocno ściskając go palcami. ......
C. Nie smaruj kleszcza żadnym tłuszczem. ......
D. Miejsce po ukąszeniu kleszcza zdezynfekuj. ......

63 Kiedy użądlenia owadów mogą być niebezpieczne? Podaj dwa przykłady sytuacji, (.../2 pkt)
gdy trzeba wezwać karetkę pogotowia.

1. .......................................................................................................................................
............................................................................................................................................
2. ........................................................................................................................................
............................................................................................................................................

64 Numer europejskiego telefonu alarmowego to: (.../1 pkt)


A. 997 B. 998 C. 999 D. 112

65 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Przedstawiony symbol ostrzegawczy oznacza

A. substancję trującą.

B. substancję łatwopalną.

C. substancję wybuchową.

D. substancję żrącą.

Grupa A | strona 9 z 12
66 Napisz, co oznaczają symbole używane na opakowaniach środków czystości. (.../2 pkt)

67 Uzupełnij tabelę, wpisując w odpowiednie miejsca numery telefonów alarmowych. (.../1 pkt)

Pogotowie ratunkowe Straż pożarna Policja

68 Do każdej sytuacji dopisz sposób, w jaki należy pomóc osobie poszkodowanej. (.../2 pkt)

A. skaleczenie: ………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………….........
B. głęboka, mocno krwawiąca rana: ………………………………………...........
……………………………………………………………………………..............
C. zatrucie grzybami: ……………………………………….................................
……………………………………………………………………………….........

69 Zaznacz zachowanie, które w czasie burzy może zagrażać naszemu bezpieczeństwu. (.../1 pkt)
A. Wejście do samochodu.
B. Kąpiel w jeziorze.
C. Przykucnięcie na otwartej przestrzeni.
D. Wyłączenie telefonu komórkowego.

70 Zaznacz strzałkami sześć narządów, na które szkodliwie wpływają składniki dymu (.../3 pkt)
tytoniowego. Wpisz w ramki nazwy tych narządów.

Grupa A | strona 10 z 12
71 Wśród poniższych zdań, które dotyczą wpływu nikotyny, alkoholu i narkotyków na (.../2 pkt)
organizm człowieka, skreśl dwa zdania nieprawdziwe.
A. Alkohol to substancja zaburzająca pracę układu nerwowego.
B. Osoba uzależniona od nikotyny w każdej chwili może zrezygnowac z palenia
papierosów.
C. Narkotyki przyjmowane w niewielkich ilościach nie są groźne dla zdrowia.
D. Do substancji uzależniających organizm szybko się przyzwyczaja.

72 Czy Krzyś zachował się asertywnie? Otocz pętlą właściwą odpowiedź (TAK lub (.../3 pkt)
NIE).
A. Odmówił kolegom namawiającym go do wypicia piwa. TAK / NIE
B. Nie odpowiedział przechodniowi, który zapytał go o godzinę. TAK / NIE
C. Zgodził się pójść z kolegą do kina, mimo że nie miał na to ochoty. TAK / NIE

73 Dym tytoniowy zawiera nikotynę, substancję wywołującą uzależnienie. Podaj dwa (.../2 pkt)
przykłady objawów świadczących o tym, że ktoś jest uzależniony od nikotyny.

1. .........................................................................................................................................
2. .........................................................................................................................................

74 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Substancja, która nie wywołuje uzależnienia, to
A. alkohol. B. herbata. C. nikotyna. D. narkotyk.

75 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Zachowaniem asertywnym jest
A. lekceważenie emocji innych ludzi.
B. zgadzanie się na coś, wbrew swojej woli.
C. odmawianie przy jednoczesnym poszanowaniu opinii innych osób.
D. obrażanie innych.

76 Jakie szkody w organizmie człowieka powoduje palenie papierosów? Wypisz je (.../2 pkt)
w wyznaczonych miejscach.

1. ...........................................................................................................................................
2. ...........................................................................................................................................
3. ...........................................................................................................................................

77 Przeczytaj uważnie tekst, a następnie wykonaj polecenia. (.../3 pkt)


Palenie papierosów powoduje, że do płuc wciągany jest dym, który zawiera wiele
szkodliwych składników. Należą do nich: nikotyna, tlenek węgla, substancje rakotwórcze i
smoła, która stopniowo wypełnia płuca palacza i sprawia, ze zmniejsza się ich wydolność,
a każdy wysiłek wywołuje zadyszkę. Organizm młodego palacza wolniej rośnie i wolniej
się rozwija.
1. Wymień trzy szkodliwe substancje występujące w papierosach.
..........................................................................................................................................
2. Podaj nazwę substancji szkodliwej, która wypełnia płuca palacza. ....................
3. Wymień trzy skutki palenia papierosów.
........................................................................................................................................
.......................................................................................................................................

Grupa A | strona 11 z 12
78 Oznacz literą P zdanie prawdziwe, a literą F zdanie fałszywe. (.../4 pkt)
1. Narkotyki wpływają na pracę układu nerwowego. ..........
2. Narkotyki powodują wyniszczenie organizmu. ..........
3. Organizm uzależnia się od narkotyków dopiero po długim ich zażywaniu. ..........
4. Bardzo trudno pokonać uzależnienie od narkotyków. ..........

79 Oznacz literą P zdanie prawdziwe, a literą F zdanie fałszywe. (.../4 pkt)


1. W dymie papierosowym znajduje się nikotyna i tlenek węgla. ..........
2. Organizm palacza jest niedotleniony. ..........
3. Wdychanie dymu z papierosów wypalanych przez inne osoby nie jest szkodliwe. .........
4. Palenie papierosów przez dzieci ma duży wpływ na ich wzrost i rozwój. ..........

80 Przeczytaj zdania. Wpisz P, jeśli opisany objaw jest skutkiem palenia papierosów, (.../2 pkt)
lub A, jeśli jest skutkiem picia alkoholu. Niektóre zdania mogą dotyczyć obu tych
sytuacji. Wpisz wtedy obie litery (P i A).

Opóźnienie czasu reakcji


Przewlekłe zapalenie oskrzeli
Uszkodzenie ściany żołądka
Ograniczenie pola widzenia
Rak jamy ustnej i gardła
81 Podkreśl zdanie przedstawiające asertywne zachowanie. (.../1 pkt)
A. Joasia zgodziła się spotkać z koleżanką, mimo, że nie miała na to ochoty.
B. Karol odmówił kolegom namawiającym go do zapalenia papierosa.
C. Maciek nie odpowiedział kobiecie, która pytała od drogę do najbliższego przystanku.

Grupa A | strona 12 z 12
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 133
Imię i nazwisko ...................................

Odkrywamy tajemnice zdrowia


1 Młodzi przyrodnicy wybierają się na zieloną szkołę. Jak powinni się zachować w (.../2 pkt)
sytuacjach przedstawionych na poniższych rysunkach? Pamiętając o zasadach
asertywnego oraz bezpiecznego zachowania się poza domem, wpisz w dymki
przykładowe wypowiedzi dzieci.

2 Przeczytaj zdania pod rysunkami i wpisz właściwe cyfry w okienka na rysunku. (.../1 pkt)

1. Jazda na nartach bez kasku może się skończyć urazem głowy podczas upadku.
2. Korzystanie z niestrzeżonych kąpielisk może się skończyć wypadkiem w wodzie.
3. Noszenie elementów odblaskowych na ubraniu zwiększa bezpieczeństwo na drodze.
4. Zjeżdżanie z górki na sankach w pobliżu ulicy grozi wypadkiem.

3 Oznacz zdanie literą P, jeśli jest prawdziwe, a literą F, jeśli jest fałszywe. (.../4 pkt)

Aby zapobiec przykremu zapachowi, po myciu używamy


1. P F
dezodorantu.
2. Dbając o higienę jamy ustnej, zapobiegamy próchnicy zębów. P F
3. Leczeniem zębów zajmuje się laryngolog. P F
4. Higiena skóry polega na codziennym myciu całego ciała. P F
4 W którym punkcie wymieniono wyłącznie aktywne formy odpoczynku? (.../1 pkt)
A. Gra na komputerze, spanie, jazda na rolkach.
B. Gra w klasy, jazda na sankach, czytanie książki.
C. Spacer, pływanie, jazda na nartach.
D. Bieganie, oglądanie filmu, jazda na rowerze.

Grupa B | strona 1 z 12
5 Zaaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)
Aby przeciwdziałać próchnicy, należy:
A. dbać o higienę jamy ustnej.
B. zmieniać bieliznę osobistą.
C. regularnie myć całe ciało.
D. pielęgnować paznokcie.

6 Oznacz zdanie literą P, jeśli jest prawdziwe, a literą F, jeśli jest fałszywe. (.../4 pkt)

1. Bieliznę i skarpetki należy zmieniać co drugi dzień. P F


2. Ręce trzeba myć tylko wtedy, kiedy widać, że są brudne. P F
3. Zęby należy myć co najmniej dwa razy dziennie. P F
4. Po kolacji nie powinno się jeść ani pić niczego oprócz wody. P F
7 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)
Twój organizm potrzebuje w ciągu doby
A. ponad 10 godzin snu.
B. około 9 godzin snu.
C. nie więcej niż 7 godzin snu.
D. od 5 do 6 godzin snu

8 Wskaż produkt spożywczy, który powstał dzięki działaniu bakterii. (.../1 pkt)
A. mięso B. ser biały C. mleko D. sok pomarańczowy

9 Z której rady skorzystasz, aby maliny nie zepsuły się w ciągu tygodnia? (.../1 pkt)
A. Owoce należy umieścić w woreczku i zamrozić.
B. Maliny trzeba położyć w miejscu nasłonecznionym.
C. Owoce należy dokładnie umyć pod bieżącą wodą.
D. Maliny trzeba wsypać do szklanego słoika i dokładnie zamknąć.

10 Zaznacz poprawne dokończenie ostatniego zdania. (.../1 pkt)


Mama Janka robi pyszne dżemy śliwkowe. Najpierw gotuje śliwki, a potem szczelnie je
zamyka w słoikach. Postępuje tak ponieważ
A. w wysokiej temperaturze bakterie giną i dżem się szybko psuje.
B. w wysokiej temperaturze bakterie świetnie się rozmnażają i dżem się psuje.
C. w wysokiej temperaturze bakterie giną i dżem się nie psuje.
D. w wysokiej temperaturze bakterie świetnie się rozmnażają i dżem się nie psuje.

11 Wskaż zdanie nieprawdziwe. (.../1 pkt)


A. Codziennie należy zmieniać bieliznę i skarpetki.
B. Nie należy używać wspólnie ręczników i grzebieni.
C. Higiena osobista polega na używaniu dobrego dezodorantu.
D. Zęby należy myć co najmniej dwa razy dziennie.

12 Zaznacz zachowanie, które jest niebezpieczne dla zdrowia i życia. (.../1 pkt)
A. Ewa nigdy nie dotyka nieosłoniętych przewodów elektrycznych.
B. Iza nosi znaczki odblaskowe na tornistrze i kurtce.
C. Paweł zakłada kask, gdy jeździ na rowerze.
D. Piotr jeździ na łyżwach po zamarzniętym stawie.

13 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Liczba godzin snu niezbędna dla ucznia czwartej klasy wynosi
A. 5–6 godzin B. 6–7 godzin. C. 11–13 godzin. D. 8–10 godzin.

14 Wyjaśnij, jakie znaczenie dla osoby w twoim wieku ma odpowiednia ilość snu? (.../1 pkt)

Grupa B | strona 2 z 12
15 Otocz pętlą nazwy części ciała, które należy myć co najmniej raz dziennie oraz te (.../3 pkt)
ubrania, które trzeba codziennie zmieniać.

16 Zaznacz zajęcie, które nie sprzyja zdrowemu trybowi życia. (.../1 pkt)
A. spacer po parku
B. pływanie
C. jazda na rowerze
D. palenie papierosów

17 Podkreśl te zasady, które odnoszą się do prawidłowego odżywiania się. (.../1 pkt)
A. Spożywanie produktów zawierających duże ilości sztucznych barwników i aromatów.
B. Regularne spożywanie posiłków.
C. Dostarczanie w pożywieniu wszystkich składników pokarmowych.
D. Jedzenie dużych ilości słodyczy.

18 Podkreśl przykłady wypoczynku biernego. (.../1 pkt)

oglądanie telewizji, jazda na rowerze, gra na komputerze, zabawa w chowanego,


bieganie, czytanie książki

19 Podkreśl zasady opisujące higieniczny tryb życia. (.../1 pkt)

20 Uporządkuj etapy przebiegu choroby i jej leczenia, wpisując w odpowiednie miejsca (.../1 pkt)
cyfry 1 - 4.

........... Wtargnięcie bakterii lub wirusów do organizmu.


........... Wystąpienie objawów choroby.
........... Zastosowanie leczenia.
........... Diagnoza lekarska.

Grupa B | strona 3 z 12
21 Podaj po jednym przykładzie czynności pasujących do wymienionych w tabeli zasad (.../2 pkt)
zdrowego stylu życia.

Zasady zdrowego stylu życia Przykłady czynności


utrzymywanie higieny osobistej
regularne odżywianie się
odpowiednia ilość snu
unikanie nałogów
aktywność fizyczna
22 Które zalecenia są zgodne z zasadami zdrowego stylu życia, a które nie? Wybrane (.../2 pkt)
odpowiedzi (TAK lub NIE) otocz pętlą.
1. Kolacja jest ostatnim posiłkiem przed snem, więc powinna być obfita, żeby
zapewnić organizmowi energię na noc. TAK/NIE
2. Pakowanie plecaka powinno się odbywać rano tuż przed wyjściem do szkoły, tak
by niczego nie zapomnieć. TAK/NIE
3. Codziennie należy jeść śniadanie, ponieważ dostarcza ono energii na najbardziej
pracowitą część dnia. TAK/NIE
4. Po powrocie ze szkoły do domu należy od razu zabrać się za odrabianie lekcji, bo
wtedy organizm jest wypoczęty. TAK/NIE

23 Literą A oznacz rysunki, na których przedstawiono przykłady wypoczynku (.../2 pkt)


aktywnego, a literą B przykłady wypoczynku biernego.

.......... .......... .............. ............. ...........

24 Zapisz dwie propozycje aktywnego sposobu spędzenia wolnego dnia dla (.../2 pkt)
czteroosobowej rodziny.

1. ..........................................................................................................................................

2. ...........................................................................................................................................

25 Wymień cztery zasady zdrowego stylu życia. (.../2 pkt)

1. .………………………………………………………………………………
2. ………………………………………………………………………………
3. ………………………………………………………………………………
4. ……………………………………………………………………………....

26 Uzupełnij zdania, wpisując nazwy odpowiednich składników pokarmowych. (.../2 pkt)

Opóźnienie wzrostu u dzieci i młodzieży może być spowodowane spożywaniem


przez nie niewystarczającej ilości witamin i ………………… .

Nadmiar ………………. i …………………… w pożywieniu prowadzi do nadwagi


lub otyłości.

Nadmierne spożycie ………………… przyczynia się do rozwoju próchnicy.

Grupa B | strona 4 z 12
27 Wyjaśnij, dlaczego na szczycie piramidy zdrowego żywienia i aktywności fizycznej (.../1 pkt)
znajdują się produkty bogate w tłuszcze, a u jej podstawy znajduje się aktywność
fizyczna

28 Skreśl w poniższych zdaniach błędnie użyte wyrazy. (.../2 pkt)


A. Używanie wspólnie z innymi ręcznika / pasty do zębów może prowadzić do
zarażenia grzybicą / próchnicą.
B. Zęby należy szczotkować co najmniej raz / dwa razy dziennie.
C. Aby utrzymać ciało w czystości, należy myć się codziennie / co drugi dzień.

29 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Kiedy dziecko chore na ospę wietrzną wyzdrowieje, stanie się odporne, to znaczy, że
A. pasożyty nie będą miały dostępu do jego organizmu.
B. już nigdy nie zachoruje na tę chorobę.
C. już nigdy nie zachoruje na żadną chorobę zakaźną.
D. po zachorowaniu szybciej będzie wracało do zdrowia.

30 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


O rozwijaniu się choroby zakaźnej może świadczyć
A. utrata masy ciała.
B. odciski na stopach.
C. nadmierny apetyt.
D. podwyższona temperatura ciała.

31 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Do chorób wywoływanych przez bakterie należy:
A. wścieklizna. B. grzybica. C. salmonelloza. D. grypa.

32 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Przez uszkodzoną skórę wnikają do wnętrza organizmu drobnoustroje powodujące
A. salmonellozę. B. ospę wietrzną. C. grypę. D. tężec.

33 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Zwierzę pokazane na zdjęciu pasożytuje:

A. w jelicie grubym.

B. na skórze.

C. w żołądku.

D. w jelicie cienkim.

34 Marcin zaprosił na swoje urodziny Kasię, która porusza się na wózku inwalidzkim, (.../1 pkt)
Michała, który kicha, bo od wczoraj ma katar, oraz Rafała, który niedawno złamał rękę.
Napisz, od którego z dzieci Marcin może się zarazić i dlaczego?

35 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Jeżeli nie przestrzega się zasad higieny podczas przygotowywania posiłków z jaj lub
surowego mięsa, można zachorować na: A.
salmonellozę. B. grypę. C. anginę. D. opryszczkę.

36 Które dziecko postępuje nieprawidłowo? (.../1 pkt)


A. Jurek smaruje masłem wbitego w skórę kleszcza.
B. Emilka zawsze myje ręce po skorzystaniu z toalety.
C. Kasia myje truskawki przed jedzeniem.
D. Paweł zawsze zasłania usta kiedy kaszle.

Grupa B | strona 5 z 12
37 Ola nie pojechała na wycieczkę szkolną, ponieważ zachorowała na grypę. (.../1 pkt)
Jest to choroba
A. której objawami są: ból brzucha, biegunka i gorączka
B. wywoływana przez grzyby, które atakują nos, gardło i płuca
C. wirusowa, której objawami są: kaszel, ból gardła i ból mięśni
D. bakteryjna, która atakuje gardło i migdałki

38 Wskaż produkt spożywczy, który należy przechowywać w lodówce. (.../1 pkt)


A. mąka B. miód C. masło D. makaron

39 Agata nie poszła do szkoły. Przeczytaj wiadomość, jaką wysłała koleżance, i zaznacz (.../1 pkt)
punkt, w którym podano nazwę choroby, na którą zachorowała dziewczynka.
Cześć. Nie będzie mnie przez tydzień w szkole. Boli mnie gardło, nie mogę prawie nic
przełknąć. Mam też wysoką gorączkę. Nie odwiedzaj mnie przez kilka dni, bo możesz się
zarazić.
A. próchnica B. salmonelloza C. angina D. grypa

40 Podaj cztery zasady, dzieki którym można ustrzec się infekcji i nie zarażać innych. (.../4 pkt)

1. .........................................................................................................................................
2. ..........................................................................................................................................
3. ..........................................................................................................................................
4. ..........................................................................................................................................

41 Wyjaśnij, jak przestrzegając podstawowych zasad higieny osobistej, można uniknąć (.../1 pkt)
chorób zakaźnych.

42 Wybierz i zaznacz prawidłowe dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Choroba to stan, kiedy
A. organizm nie funkcjonuje prawidłowo.
B. następuje zmęczenie organizmu.
C. organizm przystosowuje się do zmiennych warunków pogodowych.

43 Rysunki przedstawiają pasożyty przewodu pokarmowego człowieka. Napisz ich (.../1 pkt)
nazwy.

a)........................................................ b)...............................................

44 Wpisz w miejsca kropek drogi przenoszenia zakażeń. (.../1 pkt)

A. ...........................................................................................................................
B. ..........................................................................................................................
C. ..........................................................................................................................

45 Podkreśl nazwy zwierząt pasożytniczych. (.../1 pkt)

kleszcze, bakterie, owsiki, wszy, wirusy, tasiemce

Grupa B | strona 6 z 12
46 Wymień nazwy dwóch chorób, którymi można się zarazić od zwierząt. (.../1 pkt)

A. ......................................................................................................................................
B. ......................................................................................................................................

47 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Pasożyt to organizm
A. wytwarzajcy samodzielnie pokarm
B. zjadający inne organizmy.
C, rozkładający szczątki innych organizmów.
D. żyjący kosztem innego żywego organizmu.

48 Wstaw znak „x” przy zdaniach, które zawierają prawdziwe informacje na temat (.../2 pkt)
chorób zakaźnych i pasożytniczych.

Choroby zakaźne są wywoływane przez drobnoustroje chorobotwórcze.


Kleszcza zaliczamy do pasożytów wewnętrznych.
Antybiotyki hamują rozwój bakterii.
49 Połącz nazwę choroby z drogą zarażenia się tą chorobą. (.../2 pkt)

50 Zaproponuj 4 sposoby zapobiegania chorobom przenoszonym drogą pokarmową. (.../2 pkt)

1. ……………………………………………………………………………………….
2. ………………………………………………………………………………………..
3. ………………………………………………………………………………………..
4. ……………………………………………………………………………………….

51 Utwórz pary według schematu: nazwa choroby zakaźnej – jej objawy, wpisując w (.../3 pkt)
miejsce kropek odpowiednie liczby.

grypa – ………... angina – ………... ospa wietrzna – ………...

1. Dreszcze, bóle mięśni i głowy, często katar, kaszel, wysoka gorączka.


2. Swędząca wysypka w postaci pęcherzyków wypełnionych płynem.
3. Ostry ból gardła, zwłaszcza podczas przełykania, wysoka gorączka, osłabienie.

52 Podkreśl dwa zdania opisujące, w jaki sposób można zapobiec zatruciu (.../2 pkt)
pokarmowemu.
A. Zapleśniałą żywność przed zjedzeniem powinno się umyć pod bieżącą wodą.
B. Kiedy zamrożone produkty się rozmrożą, należy je ponownie włożyć do zamrażarki.
C. Nigdy nie wolno jeść przeterminowanej żywności.
D. Należy myć owoce i warzywa przed spożyciem.

Grupa B | strona 7 z 12
53 Otocz pętlą rysunki przedstawiające pasożyty wewnętrzne człowieka. (.../1 pkt)

54 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Zapobieganie zarażeniu tasiemcem polega na
A. częstym myciu głowy.
B. jedzeniu niedogotowanego mięsa.
C. spożywaniu mięsa dopuszczonego do sprzedaży. .
D. stosowaniu preparatów odstraszających tasiemce.

55 W jaki sposób należy się zabezpieczać przed ukąszeniem kleszcza? (.../4 pkt)
Oznacz zdanie literą P, jeśli jest prawdziwe, a literą F, jeśli jest fałszywe.

1. Trzeba spryskać całe ciało dezodorantem. P F


Powinno się używać specjalnych preparatów przeciwko
2. P F
kleszczom.
Należy założyć krótkie spodenki i koszulkę z krótkim
3. P F
rękawem, aby się nie spocić.
Na wycieczkę do lasu należy się ubrać w długie spodnie i
4. P F
koszulę z długim rękawem.
56 Uzupełnij tabelę, wpisując w miejsca kropek numery telefonów alarmowych. (.../2 pkt)

Pogotowie ratunkowe Straż pożarna Policja

……………………………. ……………………………. …………………………….

57 Przeczytaj uważnie tekst i uzupełnij tabelę. (.../2 pkt)

Skutkiem upadku mogą być stłuczenia i złamania kości. Po stłuczeniu pojawia się ból,
krwawy wylew oraz opuchlizna pod skórą. W takiej sytuacji okład z lodu zmniejszy obrzęk
i dolegliwości bólowe. Złamaniu kości towarzyszy silny ból nasilający się przy próbie
ruchu. Złamaną kość i najbliższe stawy należy unieruchomić oraz jak najszybciej
zawiadomić lekarza.

Nazwa urazu Objawy Pierwsza pomoc

58 Jeśli wybuchnie pożar, musisz wyjść z zagrożonego pomieszczenia i zadzwonić (.../1 pkt)
po straż pożarną pod numer
A. 997 B. 996 C. 999 D. 998

Grupa B | strona 8 z 12
59 Kuba ma krwotok z nosa. Aby go zatamować powinien (.../1 pkt)
A. przechylić głowę do tyłu, a do górnej części nosa położyć ciepły okład.
B. przechylić głowę do tyłu, a do górnej części nosa przyłożyć zimny okład.
C. pochylić głowę do przodu, a do górnej części nosa położyć ciepły okład.
D. przechylić głowę do przodu, a do górnej części nosa położyć zimny okład.

60 Który owad nie może Cię użądlić? (.../1 pkt)


A. pszczoła B. osa C. szerszeń D. mrówka

61 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Oparzone miejsce trzeba natychmiast
A. schłodzić zimną wodą.
B. zawinąć bandażem.
C. owinąć czystą chusteczką.
D. zakleić plastrem.

62 Po powrocie z lasu Bartek znalazł na skórze kleszcza. Koledzy doradzali chłopcu, jak się (.../4 pkt)
zachować w tej sytuacji.
Oceń, z której rady powinien skorzystać, wstawiając znak „+”, a z której nie,
wstawiając znak „–”.
A. Łatwo pozbędziesz się kleszcza, mocno ściskając go palcami. ......
B. Chwyć kleszcza pęsetą jak najbliżej skóry i powoli go wyciągnij. ......
C. Miejsce po ukąszeniu kleszcza zdezynfekuj. ......
D. Nie smaruj kleszcza żadnym tłuszczem. ......

63 Kiedy użądlenia owadów mogą być niebezpieczne? Podaj dwa przykłady sytuacji, (.../2 pkt)
gdy trzeba wezwać karetkę pogotowia.

1. .......................................................................................................................................
............................................................................................................................................
2. ........................................................................................................................................
............................................................................................................................................

64 Numer europejskiego telefonu alarmowego to: (.../1 pkt)


A. 999 B. 112 C. 997 D. 998

65 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Przedstawiony symbol ostrzegawczy oznacza

A.substancję łatwopalną.

B. substancję trującą.

C. substancję żrącą.

D. substancję wybuchową.

Grupa B | strona 9 z 12
66 Napisz, co oznaczają symbole używane na opakowaniach środków czystości. (.../2 pkt)

67 Uzupełnij tabelę, wpisując w odpowiednie miejsca numery telefonów alarmowych. (.../1 pkt)

Pogotowie ratunkowe Policja Straż pożarna

68 Do każdej sytuacji dopisz sposób, w jaki należy pomóc osobie poszkodowanej. (.../2 pkt)

A. oparzenie: ……………………………………………………………………............
………………………………………………………………………………............
B. użądlenie: …………………………………………………………......................
…………………………………………………………………………….................
C. skaleczenie:.................................................................................................................
……………………………………………………………………………….................

69 Zaznacz zachowanie, które w czasie burzy może zagrażać naszemu bezpieczeństwu. (.../1 pkt)
A. Wyłączenie telefonu komórkowego.
B. Wejście do samochodu.
C. Przykucnięcie na otwartej przestrzeni.
D. Kąpiel w jeziorze.

70 Zaznacz strzałkami sześć narządów, na które szkodliwie wpływają składniki dymu (.../3 pkt)
tytoniowego. Wpisz w ramki nazwy tych narządów.

Grupa B | strona 10 z 12
71 Wśród poniższych zdań, które dotyczą wpływu nikotyny, alkoholu i narkotyków na (.../2 pkt)
organizm człowieka, skreśl dwa zdania nieprawdziwe.
A. Wdychanie dymu pochodzącego z papierosów palonych przez innych jest
nieszkodliwe.
B. Do substancji uzależniających organizm szybko się przyzwyczaja.
C. Akohol to substancja zaburzająca pracę układu nerwowego.
D. Osoba uzależniona od nikotyny w każdej chwili może zrezygnowac z palenia
papierosów.

72 Czy Krzyś zachował się asertywnie? Otocz pętlą właściwą odpowiedź (TAK lub (.../3 pkt)
NIE).
A. Nie odpowiedział przechodniowi, który zapytał go o godzinę. TAK / NIE
B. Odmówił kolegom namawiającym go do pójścia na wagary. TAK / NIE
C. Zgodził się pójść z kolegą do kina, mimo że nie miał na to ochoty. TAK / NIE

73 Dym tytoniowy zawiera nikotynę, substancję wywołującą uzależnienie. Podaj dwa (.../2 pkt)
przykłady objawów świadczących o tym, że ktoś jest uzależniony od nikotyny.

1. .........................................................................................................................................
2. .........................................................................................................................................

74 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Substancja, która nie wywołuje uzależnienia, to
A. nikotyna. B. narkotyk. C. alkohol. D. herbata.

75 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (.../1 pkt)


Zachowaniem asertywnym jest
A. zgadzanie się na coś, wbrew swojej woli.
B. lekceważenie emocji innych.
C. obrażanie innych.
D. odmawianie przy jednoczesnym poszanowaniu opinii innych osób.

76 Jakie szkody w organizmie człowieka powoduje alkohol? Wypisz je w wyznaczonych (.../2 pkt)
miejscach.

1. ...........................................................................................................................................
2. ...........................................................................................................................................
3. ...........................................................................................................................................

77 Przeczytaj uważnie tekst, a następnie wykonaj polecenia. (.../3 pkt)


Palenie papierosów powoduje, że do płuc wciągany jest dym, który zawiera wiele
szkodliwych składników. Należą do nich: nikotyna, tlenek węgla, substancje rakotwórcze i
smoła, która stopniowo wypełnia płuca palacza i sprawia, ze zmniejsza się ich wydolność,
a każdy wysiłek wywołuje zadyszkę. Organizm młodego palacza wolniej rośnie i wolniej
się rozwija.
1. Wymień trzy szkodliwe substancje występujące w papierosach.
..........................................................................................................................................
2. Podaj nazwę substancji szkodliwej, która wypełnia płuca palacza. ....................
3. Wymień trzy skutki palenia papierosów.
........................................................................................................................................
.......................................................................................................................................

Grupa B | strona 11 z 12
78 Oznacz literą P zdanie prawdziwe, a literą F zdanie fałszywe. (.../4 pkt)
1. Organizm uzależnia się od narkotyków dopiero po długim ich zażywaniu. ..........
2. Bardzo trudno pokonać uzależnienie od narkotyków. .......... 3.
Narkotyki wpływają na pracę układu nerwowego. .......... 4.
Narkotyki powodują wyniszczenie organizmu. .........

79 Oznacz literą P zdanie prawdziwe, a literą F zdanie fałszywe. (.../4 pkt)


1. Organizm palacza jest niedotleniony. ..........
2. W dymie papierosowym znajduje się nikotyna i tlenek węgla. ..........
3. Palenie papierosów przez dzieci ma duży wpływ na ich wzrost i rozwój. ..........
4. Wdychanie dymu z papierosów wypalanych przez inne osoby nie jest szkodliwe. ........

80 Przeczytaj zdania. Wpisz P, jeśli opisany objaw jest skutkiem palenia papierosów, (.../2 pkt)
lub A, jeśli jest skutkiem picia alkoholu. Niektóre zdania mogą dotyczyć obu tych
sytuacji. Wpisz wtedy obie litery (P i A).

Uszkodzenie ściany żołądka


Rak jamy ustnej i gardła
Opóźnienie czasu reakcji
Ograniczenie pola widzenia
Przewlekłe zapalenie oskrzeli
81 Podkreśl zdanie przedstawiające asertywne zachowanie. (.../1 pkt)
A. Karol dmówił kolegom namawiającym go do zapalenia papierosa.
B. Maciek nie odpowiedział kobiecie, która pytała od drogę do najbliższego przystanku.
C. Joasia zgodziła się spotkać z koleżanką, mimo, że nie miała na to ochoty.

Grupa B | strona 12 z 12

You might also like