Monarcha absolutna we Francji

1. Od końca XVI wieku kolejni władcy Francji: Henryk IV i Ludwik XIII stopniowo zwiększali
zakres swoich uprawnień. Syn Ludwika XIII - Ludwik XIV - podporządkował sobie całe państwo.
2. Król Ludwik XIV sprawował we Francji rządy absolutne. Samodzielnie ustanawiał prawa, których
nie musiał przestrzegać. Był najwyższym sędzią i dysponował pełnią władzy nad wojskiem.
3. Francja Ludwika XIV była europejską potęgą. Dzięki rozwijającemu się przemysłowi państwo
szybko się bogaciło. Potężna armia pozwalała królowi prowadzić zwycięskie wojny i rozszerzyć
terytorium kraju.
4. Nadmierne wydatki na armię i dwór królewski doprowadziły pod koniec rządów Ludwika XIV do
kryzysu gospodarczego i zubożenia francuskiego społeczeństwa.

Monarcha parlamentarna w Anglii

Uchwalenie deklaracji praw narodu angielskiego:
Przyczyna
-Chęć uzyskania [rzez bogatychmieszczan i nową szlachtę wpływu na rządy
Wydarzenie
-Parlament uchwala deklarację praw narodu angielskiego
Skutek
-Anglia staje się monarchią parlamentarną
-ograniczenie władzy króla dp funkcji reprezentacyjnych

1. W pierwszej połowie XVII wieku angielscy królowie z dynastii Stuartów dążyli do uzyskania
władzy absolutnej. Wywołało to sprzeciw parlamentu i znacznej części społeczeństwa.
2. W Anglii wybuchła wojna domowa między sojusznikami monarchy, czyli rojalistami, a
zwolennikami parlamentu pod wodzą Olivera Cromwella. Wojna domowa zakończyła się przegraną
króla. W 1649 roku na Karolu I wykonano wyrok śmierci, a w Anglii wprowadzono ustrój
republikański.
3. Po śmierci Cromwella parlament przywrócił w Anglii monarchię. Nowy król - Wilhelm Orański -
musiał zaakceptować zmieniony ustrój państwa, określany mianem monarchii parlamentarnej. Od tej
pory władza ustawodawcza należała do parlamentu, a wykonawcza do rządu. Król sprawował
głównie funkcje reprezentacyjne.

Oświecenie w Europie
1. W XVIII wieku we Francji, a następnie w całej Europie rozpowszechniły się idee oświeceniowe.
Ludzie zaczęli głosić pochwałę rozumu, wiedzy i doświadczenia. Byli krytyczni wobec nauk Kościoła
katolickiego, władzy absolutnej oraz przywilejów szlachty i duchowieństwa.
2. W oświeceniu intensywnie rozwijały się takie dziedziny nauki, jak: matematyka, astronomia,
fizyka, chemia i biologia.
3. Monteskiusz stworzył koncepcję trójpodziału władzy. Zgodnie z tą zasadą władza dzieli się na
prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
4. Według Jana Jakuba Rousseau państwo powinno funkcjonować na zasadzie umowy społecznej
między panującymi a ludem.
5. W sztuce oświecenia dominował klasycyzm. Cechowały go harmonia, oszczędność w zdobieniach i
liczne nawiązania do antyku.

Nowe potęgi europejskie

1. W XVIII wieku w Prusach, Austrii i Rosji wprowadzono nowy system rządów zwany
absolutyzmem oświeconym. W tej formie rządów panujący przyznawali pewne swobody poddanym,
mieli jednak pełnię władzy. Głosili przy tym, że ich władza pochodzi od ludu i jest sprawowana dla
jego dobra.
2. Do najwybitniejszych władców tego okresu należą: król Prus Fryderyk II Wielki, cesarz Austrii
Józef II i car Rosji Piotr I Wielki.
3. Władcy Prus, Austrii i Rosji przeprowadzili wiele reform w duchu oświecenia. Dzięki reformom i
nowym podatkom wzrosły dochody z handlu i rzemiosła. Poddani uzyskali też szerszy niż dotychczas
dostęp do edukacji. Zmodernizowano gospodarkę, system podatkowy, sposób zarządzania państwem
oraz armie. Uczyniło to z Austrii, Prus i Rosji nowe europejskie potęgi.

Stany Zjednoczone Ameryki

POWSTANIE STANÓW ZJEDNOCZONYCH AMERYKI
Przyczyna
-wyzysk kolonii przez Wielką Brytanię
-dążenie kolonistów do wyzwolenia się spod władzy Brytyjczyków
Wydarzenie
-Wojska amerykańskie pokonują Brytyjczyków w wojnie o niepodległość toczącej się w latach 1775-
1783.
Skutek
-uznanie przez Brytyjczyków niepodległości Stanów Zjednoczonych Ameryki
-utrata przez Wielką Brytanię kolonii w Ameryce Północnej

1. W połowie XVIII wieku w Ameryce Północnej istniało 13 brytyjskich kolonii.

2. Wyzysk kolonii przez Brytyjczyków doprowadził w 1775 roku do wybuchu wojny. W 1776 roku
koloniści uchwalili Deklarację niepodległości i ogłosili utworzenie nowego państwa - Stanów
Zjednoczonych Ameryki. Wojna o niezależność Stanów Zjednoczonych zakończyła się podpisaniem
pokoju w 1783 roku. Wielka Brytania uznała niepodległość USA.
3. W 1787 roku w Stanach Zjednoczonych uchwalono pierwszą na świecie konstytucję. Wprowadzała
ona trójpodział władzy i gwarantowała obywatelom wiele praw. Pierwszym prezydentem USA został
Jerzy Waszyngton.
4. W wojnie o niepodległość po stronie Amerykanów walczyło wielu obcokrajowców, w tym liczni
Polacy. Najsłynniejsi z nich to Kazimierz Pułaski i Tadeusz Kościuszko.