Professional Documents
Culture Documents
TS EN 12464-1:2021: Işik Ve Aydinlatma-Çalışma Yerlerinin Aydınlatılması
TS EN 12464-1:2021: Işik Ve Aydinlatma-Çalışma Yerlerinin Aydınlatılması
TS EN 12464-1:2021: Işik Ve Aydinlatma-Çalışma Yerlerinin Aydınlatılması
IŞIK ve AYDINLATMA-
Çalışma Yerlerinin Aydınlatılması - Bölüm 1:
Kapalı Çalışma Alanları
Light and Lighting - Lighting of Work Places - Part 1: Indoor Work Places
GİRİŞ
Yeterli ve uygun aydınlatma, kullanıcıların/insanların uzun bir süre boyunca yapılan veya
tekrarlayan niteliktekiler de dahil olmak üzere görsel görevlerini verimli ve doğru bir
şekilde gerçekleştirmesini sağlar.
İş yerlerinde ihtiyaç duyulan görünürlük (visibility) ve konfor derecesi, yapılan eylemin
türüne ve süresine göre değişkenlik gösterir.
Aydınlatma aynı zamanda sirkadiyen ritimleri ve ruh halini etkilemenin yanı sıra
kullanıcıların performansını ve sağlığını da olumlu etki yapar.
Tasarlanan, kurulan ve çalıştırılan aydınlatma sistemi, kullanıcıların görsel kapasitelerine
göre (örneğin, yaşlı kullanıcılar) uyarlanmış ihtiyaçları için, verimli ve etkili kaliteli
aydınlatmayı sağlamalıdır.
TS EN 12464-1: 2021 Prof. Dr. Rengin ÜNVER 4
TS EN 12464-1:2021 Işık ve Aydınlatma-
Çalışma Yerlerinin Aydınlatılması-Bölüm 1: Kapalı Çalışma Alanları
AMAÇ
Standarttaki bilgiler, kapalı çalışma alanlarında, görme organı normal çalışan veya
normale göre düzeltilmiş görsel kapasiteye sahip kişilerin görsel konfor ve performans
ihtiyaçları için aydınlatma gereksinimlerini belirtir.
Standartta, aydınlığın nicelik ve niteliği açısından çoğu kapalı çalışma yeri ve bunlarla
ilişkili alanlar için aydınlatma çözümleri için gerekliliklere yer verilmiştir.
Ayrıca, görsel ve görsel olmayan (görüntü oluşturmayan) aydınlatma ihtiyaçları için de
öneriler/tavsiyeler yapılmıştır.
Standardın, konuya özgü özel çözümler sunmak, tasarımcıları ve güncel aydınlatma
ekipmanlarının kullanımını kısıtlamak gibi amaçları yoktur.
Aydınlık, günışığı , elektrikli aydınlatma ya da her ikisinin birleşimi ile sağlanabilir.
TS EN 12464-1:2021 TS EN 12464-1:2011
4. Sembol ve kısaltmalar -
5. Aydınlatma tasarım kriterleri 4. Aydınlatma tasarım kriterleri
5.2 Işıklılık (luminance) dağılımı 4.2 Işıklılık (luminance) dağılımı
5.3 Aydınlık düzeyi (illuminance) 4.3 Aydınlık düzeyi (illuminance)
5.4 Aydınlık düzeyi ızgara (grid) aralıkları 4.4 Aydınlık düzeyi ızgara (grid) aralıkları
5.5 Kamaşma (glare) 4.5 Kamaşma (glare)
5.5.2 Aydınlatma aygıtı/armatürü ışıklılığının 4.5.3 Kamaşmaya karşı koruma
sınırlandırılması
5.5.3 Konforsuzluk (discomfort) kamaşması 4.5.2 Konforsuzluk (discomfort) kamaşması
5.5.3.1 Günışığının yol açtığı konforsuzluk (discomfort)
kamaşması
5.5.3.2. Elektrik ışığının yol açtığı konforsuzluk
(discomfort) kamaşması – UGR tablo
yönteminin uygulanması
5.5.3.3 UGR formülü ile kamaşmanın belirlenmesi
TS EN 12464-1: 2021 Prof. Dr. Rengin ÜNVER 7
TS EN 12464-1:2021 Işık ve Aydınlatma-
Çalışma Yerlerinin Aydınlatılması-Bölüm 1: Kapalı Çalışma Alanları
TS EN 12464-1:2021 TS EN 12464-1:2011
5.6 Kapalı mekanlarda aydınlatma 4.6 Kapalı mekanlarda aydınlatma
5.6.2. Etkinlik alanında silindirsel aydınlık düzeyi 4.6.2. Etkinlik alanında ortalama silindirsel aydınlık
(cylindrical illuminance) gereksinimi düzeyi (mean cylindrical illuminance) gereksinimi
5.6.3 Modelleme (modelling) 4.6.3 Modelleme (modelling)
6 Aydınlatma tasarımı konuları
6.2 Aydınlık gereksinimleri ve öneriler
6.5 Günışığının yararları
6.6 Işığın değişkenliği
6.7 Odanın parıltısı (brightness)
TS EN 12464-1:2021 TS EN 12464-1:2011
EK A : "Standart olmayan" durumlar için UGR tablo yönteminin EK A: Izgara aralıkları için tipik değerler
uygulanmasına ilişkin öneriler
EK B : Işığın görsel ve görsel olmayan (görüntü oluşturmayan)
etkileri hakkında ek bilgi
EK B 7. Günışığı sağlanması
Elektrikli aydınlatma ve doğal aydınlatma için ışıklı/aydınlık ortamı belirleyen ana kriterler:
• Işıklılık dağılımı
• Aydınlık düzeyi
• Kamaşma
• Kapalı mekanda ışığın doğrultusu
• Işığın renksel görünümü ve renksel geriverim indisi
• Işığın titremesi
• Işığın değişkenliği (aydınlık düzeyi ve ışık rengi)
Kaynak ışıklılığı Minimum gölgeleme açısı Düşey ışıkölçümsel açı Optik elemanın maksimum
kcd m-2 α γ ortalama ışıklılığı kcd m-2
Işık akısının geldiği alanın konum ve biçimi bir noktadaki yatay aydınlık d. ortalama silindirsel aydınlık d.
Etkinlik alanı için gerekli silindirsel aydınlık düzeyi değerleri, hacim işlevi ve eylem türüne göre değişiklik
göstermektedir.
7. bölümdeki tablolarda, silindirsel aydınlık düzeyleri hacim işlevi ve eylem türüne göre verilmiştir.
Madde 5'teki aydınlatma tasarımı kriterleri uygulanırken göz önüne alınması gereken konular:
6.2.2 Görev alanının veya faaliyet alanının ve yakın çevresinin aydınlatılması (2011 - …..)
İşlem sırası:
1. Mekandaki görev alanını ve etkinlik alanlarını tanımlayın.
2. O alanda gerçekleştirilen görsel görevleri temel alarak, uygun görev veya etkinlik türünü
belirleyin.
3. Görev veya faaliyetle ilgili gereksinimleri saptayın (Ēm, Uo, Ra, RUGL)
4. Değerlerde gerekli değişiklikleri saptayarak (artma ya da azalma), yakın çevre ve arka
plan için sağlanması gereken değerleri belirleyin.
İşlem sırası:
1. Mekandaki iç yüzeylerin özelliklerini belirleyin.
2. O alanda gerçekleştirilen görsel görevler için «kullanıcı» ve «nesneler» için
gereksinimleri saptayın (Ēm,z, Ēm,duvar, Ēm,tavan)
3. Değerlerde hacim özellikleri bağlamında düzenleme yapın
4. Değerlerde gerekli değişiklikleri saptayarak (artma ya da azalma), yakın çevre ve arka
plan için sağlanması gereken değerleri belirleyin.
150 - 200 - 300 - 500 - 750 - 1 000 - 1 500 - 2 000 –3 000 - 5 000 - 7 500 - 10 000
TS EN 12464-1: 2021 Prof. Dr. Rengin ÜNVER 27
TS EN 12464-1:2021 Işık ve Aydınlatma-
Çalışma Yerlerinin Aydınlatılması-Bölüm 1: Kapalı Çalışma Alanları
EK A : "STANDART OLMAYAN" DURUMLAR İÇİN UGR TABLO YÖNTEMİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN ÖNERİLER
UGR tablolarında dikdörtgen biçimli odalarda
boyut, aydınlatma aygıtı tipi, düzgün aygıt aralığı
vb. belirli koşullar için UGR formülünden elde
edilen değerler verilmiştir.