BETEKENISGEVING

Over informatie, symboliek en andere dingen

Een wat filosofische beeldvorming

Dr. Peter Beijer

VEERTIG POKOMONBORDEN GESTOLEN IN NIJMEGEN
Traditionele orde
Omzetten van grondstoffen
voor ons dagelijks bestaan

Industriële orde
Vaardigheden en informatie
voor productie van goederen

Informatie orde
Produceren van informatie
voor een virtuele werkelijkheid
De kunst van het begrijpen
Friedrich Schleiermacher (1768-1834)
“Hermeneutics & Criticism”

Spreken, luisteren, schrijven en lezen

gaan vooraf aan begrip en interpretatie
Leven is begrijpen
Wilhelm Dilthey (1833-1911)
“The Rise of Hermeneutics”
Wij zijn interpreterende wezens in ieder aspect
van ons leven; spraak en schrift zijn slechts een
speciale vorm daarvan.
Taal is sociaal

Ferdinand de Saussure (1857 – 1913)

Willekeurig verband tussen tekens en

hun betekenis.

Boodschappen bestaan uit tekens,

maar de betekenis is sociaal bepaald
De kunst van het denken

Charles Peirce (1839 – 1914)

Het oneindige proces van interpretatie:

“Een teken is alleen een teken als het kan
worden geïnterpreteerd als een teken.”
COMMUNICATIEVE BETEKENIS
DIALOOG
MET DENKEN EN GEDRAG
VERDWIJNT DE SCHEIDING
TUSSEN DE ABSTRACTIES

DE SEMIOTIEK VOORBIJ. . .
INHERENTE BETEKENIS – DE STROOM VAN LEVEN
 SYMBOLISCHE BETEKENIS

Transcendent aan het fysieke

CONTEXTUELE BETEKENIS

Engageren met de
fysieke werkelijkheid
CONTEXTUELE BETEKENIS

Engageren met de
informatie werkelijkheid
G A M ES
HOMO INFORMATICUS?
PAUZE
 EEN FILOSOFIE VOOR BETEKENISGEVING?

Communicatief Inherent Symbolisch Contextueel

ONTSTAANSPERSPECTIEF

Betekenis, hoe
ontstaat het?
PRAGMATISCH PERSPECTIEF
PRAGMATISTISCH PERSPECTIEF

Betekenis, wat is
het gevolg?
Charles Sanders Peirce

De rol van het

denken is actie
DE PRAGMATISTEN
Charles Sanders Peirce
Om een object te begrijpen moeten we de
praktische toepassing ervan begrijpen.

William James
Alleen de ervaring maakt de betekenis van onze
ideeën zichtbaar; de ultieme test voor de waarheid.
John Dewey
Object en subject zijn onscheidbaar. Denken over
een object zijn pure reflecties van onze ervaringen.
BETEKENISVOLLE DINGEN VERANDEREN ONS GEDRAG, GEWOONTES, . . .
 Mijn verbinding met het ziekenhuis
informatiesysteem maakt dat ik
vaker naar mijn patiënt kijk
[contextueel]

Iedere status verandering is

direct waarneembar
[communicatief]

Ik heb het gevoel dat ik dichter

bij mijn patiënten sta
[symbolisch]

De dagelijkse rondes zijn zeer effectief

omdat ik vooraf ben geïnformeerd
[inherent]
NEO-HOMO SIGNIFICANS – MAKERS VAN BETEKENIS