65. Sposoby i cel ukazywania wydarzeń historycznych w literaturze.

Omów zagadnienie na
podstawie Potopu Henryka Sienkiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany
kontekst.

Wydarzenia historyczne są tłem dla wielu dzieł literackich, a także obrazów, piosenek oraz filmów.
Autorzy wplatają w powieści które, tworzą wydarzenia historyczne często w celu odniesienia się do
problemów obecnych w czasie,w którym piszą. Są one przedstawiane na rożne sposoby, w
zależności od tego na jaki problem mają zwrócić uwagę. Mogą mieć rożne przekazy- pokazują ze
warto walczyć, gloryfikują patriotyczne postawy, ale mogą też tępić bierną postawę, zaborców czy
zdrajców narodowych.

Jednym z dzieł z rozbudowanym tłem historycznym jest ,,Potop’’ Henryka Sienkiewicza. Oparty na
wojnie szwedzko-polskiej. Jedną z początkowych scen wplatających wątek historyczny jest ta gdzie
Bogusław Radziwił publicznie przyznaje się do zawiązania umowy z wrogiem. Spotyka się w
większości z oburzeniem co ma czytelnikowi ukazać brak poparcia dla zdrajców narodowych. W
późniejszych rozdziałach przy scenach batalistycznych m.in. podczas obrony Jasnej Góry widzimy
u walczących za kraj hart ducha, patriotyzm oraz wolę walki. Za to wrodzy Szwedzi są niespokojni,
obawiają się przeciwnika. Uważają ze może mieć moce nadprzyrodzone na co ma wpływ przyroda.
Mgła, deszcz oraz ogień okazywały przeciwnikom klasztor jako dużo większy niż w rzeczywistości
był. Powodowały że znikał on i na nowo się pojawiał. Duch walki szwedzkich żołnierzy stopniowo
przygasał. Zryw obrońców Jasnej Góry pozwolił im wygrać z armia nie tylko większa ale też lepiej
wyszkoloną i uzbrojoną. Rozdziały te ukazują potęgę Polaków. Wygrana bitwa była cudem
wojennym, który podbudował w Polakach patriotyczne nastroje oraz przekazywał przesłanie o
zawsze możliwym zwycięstwie. Podniosła też poziom moralności Andrzeja Kmicica. Który sam w
sobie również niesie przesłanie. Unikając cudem śmierci podczas walk Kmicic również ma
zachęcać do walki oraz nie obawiania się śmierci za ojczyznę. Trylogia napisana ku pokrzepieniu
serc zdecydowanie spełnia swoja role.

Przykładem wydarzeń historycznych w literaturze jest również wiersz Konstantego Ildefonsa

Gałczyńskiego ,,Pieśń o żołnierzach z Westerplatte’’. Jak sama nazwa wskazuje został on napisany
na cześć obrońców gdańskiego posterunku. Choć w istocie utwór traktuje o przegranej bitwie, bo w
zderzeniu z dobrze uzbrojonymi i znacznie lepiej zorganizowanymi Niemcami zaledwie dwunastu
Polaków nie miało żadnych szans na powodzenie, to wyraźnie widoczna jest pochwała ich czynów.
Co więcej, da się odnieść wrażenie, że podmiot liryczny gloryfikuje działania polskich żołnierzy i
to ich uznaje za zwycięzców. Za wytrwałą walkę dusze żołnierzy trafiają do nieba. Działania
żołnierzy za życia oraz pośmiertna wędrówka do nieba opisane są za pomocą podniosłych słów. W
wierszu Gałczyńskiego wydarzenie historyczne i jego uczestnicy zostali więc zaprezentowani za
pomocą heroizacji, co miało na celu podniesienie walczących Polaków na duchu i uświadomienie
im, że największe poświęcenie dla ojczyzny zawsze zostanie wynagrodzone: jeśli nie za życia, to na
pewno po nim.

Odnoszenie się przez artystów do rzeczywistych wydarzeń ma więc na celu przekazanie ważnej
wiadomości lub zbudowanie w czytelniku odpowiedniego nastroju. Ma też duży wpływ na odbiór
dzieła.