Chương 03

TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Chương 3: Môi trường truyền

không dây
123037 - Mạng không dây
1. Môi trường truyền không dây

Môi trường truyền không dây là môi trường trong đó dữ liệu được truyền qua
không gian không dây sử dụng sóng radio hoặc các phương tiện truyền không
dây khác.
Trong ngữ cảnh của mạng không dây, môi trường truyền không dây đặc biệt
quan trọng và có những đặc điểm cụ thể.
05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 2


Sóng Radio và dải tần số:
Môi trường truyền không dây sử dụng sóng radio để truyền dữ liệu. Các dải tần
số sẽ được quy định bởi các tiêu chuẩn và chuẩn mạng không dây như IEEE
802.11. Dải tần số thường sử dụng bao gồm 2.4 GHz và 5 GHz.


Phạm vi truyền:
Phạm vi truyền trong môi trường không dây có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu
tố như độ cao của antena, môi trường xung quanh, và các vật cản như tường, cây
cỏ. Tính biến động của phạm vi là một thách thức trong môi trường không dây.


Nhiễu và giao thoa:
Môi trường không dây thường xuyên phải đối mặt với nhiễu từ các nguồn khác
nhau như thiết bị điện tử, sóng radio từ các mạng không dây khác, hoặc tín hiệu
từ thiết bị điện nhà hàng xóm.


Mất kết nối (Fading) và Môi trường đa đường (Multipath):
Mất kết nối xảy ra khi sóng radio chói lọi hoặc phản xạ từ các bề mặt, gây ra sự
yếu đi tín hiệu. Hiện tượng môi trường đa đường xảy ra khi có nhiều đường
truyền khác nhau giữa bộ truyền và bộ nhận.


Bảo mật và quản lý tần số:
Môi trường không dây đòi hỏi các biện pháp bảo mật mạnh mẽ do dữ liệu truyền
không dây có thể bị nguy cơ bị thu thập hoặc can thiệp. Quản lý tần số là một
yếu tố quan trọng để tránh xung đột và đảm bảo hiệu suất tốt.


Cơ động và môi trường di động:
Trong môi trường không dây, nhiều thiết bị và người dùng di động. Điều này tạo
ra thách thức cho việc duy trì kết nối ổn định và quản lý di động của các thiết bị.


Kiến trúc đa truy cập và chế độ hoạt động:
Môi trường truyền không dây thường hỗ trợ nhiều thiết bị kết nối đồng thời.
Có chế độ hoạt động như chế độ Infrastructure (điểm truy cập) và Ad-hoc mode,
nơi các thiết bị có thể kết nối trực tiếp với nhau mà không cần điểm truy cập.

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

Tín hiệu tần số vô tuyến (RF - Radio Frequency) là loại tín hiệu điện từ được sử
dụng để truyền thông không dây qua không gian. Các tín hiệu RF chủ yếu thuộc
vào phạm vi tần số từ một số kilohertz (kHz) đến gigahertz (GHz).


Tần Số (Frequency):
Tần số đo lường số lần dao động của tín hiệu trong một khoảng thời gian nhất
định và được đo trong hertz (Hz). Ví dụ, một tín hiệu có tần số 2.4 GHz có nghĩa
là nó dao động 2.4 tỷ lần mỗi giây.


Biên Độ (Amplitude):
Biên độ là đo lường độ lớn của dao động tín hiệu. Nó thường được đo bằng đơn
vị như volt. Biên độ cao hơn thường cho thấy tín hiệu mạnh và ngược lại.


Pha (Phase):
Pha đo lường sự đồng bộ của dao động tín hiệu so với một điểm tham chiếu. Nó
được đo bằng đơn vị góc, thường được tính bằng độ hoặc radian.


Đa Đường (Multipath):
Đa đường xảy ra khi tín hiệu phản xạ hoặc chói lọi từ các bề mặt khác nhau, tạo
ra nhiều đường truyền khác nhau giữa bộ truyền và bộ nhận. Điều này có thể gây
mất kết nối và fading.


Modulation (Biến Đổi):
Modulation là quá trình biến đổi thông tin từ dạng analog hoặc số thành dạng tín
hiệu RF. Các kỹ thuật modulation bao gồm Amplitude Modulation (AM),
Frequency Modulation (FM), và các phương pháp phức tạp hơn như Quadrature
Amplitude Modulation (QAM).


Chỉ số năng lượng (Power Level):
Chỉ số năng lượng đo lường sức mạnh của tín hiệu RF và được đo bằng đơn vị
như decibel-milliwatts (dBm).


Chạy điện (Propagation):
Propagation là quá trình lan truyền của tín hiệu qua không gian. Các yếu tố như
môi trường, vật cản, và khoảng cách có thể ảnh hưởng đến sự lan truyền của tín
hiệu.


Chia tín hiệu (Multiplexing):
Multiplexing là quá trình kết hợp nhiều tín hiệu truyền thông trên cùng một
đường truyền RF để tăng hiệu suất truyền dữ liệu.


Phổ sóng điện từ (EM), hay còn được biết đến với tên gọi ngắn gọn là quang
phổ, là phạm vi chứa đựng tất cả các bức xạ điện từ có thể tồn tại. Các dạng bức
xạ này thường hiện diện dưới dạng sóng điện từ tự lan truyền, có khả năng di
chuyển qua vật chất hoặc không gian.
Trong số các ví dụ về sóng điện từ, có thể kể đến tia gamma, tia X, ánh sáng
nhìn thấy được và sóng vô tuyến. Cụ thể, sóng vô tuyến là loại sóng điện từ xảy
ra ở phần tần số vô tuyến của phổ sóng điện từ.

Electromagnetic Spectrum




Tín hiệu RF bắt đầu dưới dạng tín hiệu dòng điện xoay chiều (AC), ban đầu
được tạo ra bởi máy phát. Tín hiệu AC này được truyền qua một dây dẫn chủ yếu
là cáp đồng trục và được phát ra từ phần tử ăng-ten dưới dạng sóng điện từ.
Sóng điện từ này đại diện cho tín hiệu không dây. Sự biến đổi của dòng điện
trong ăng-ten, còn được biết đến là dòng điện, tạo ra những thay đổi trong
trường điện xung quanh ăng-ten.


Dòng điện xoay chiều là loại dòng
điện có cường độ và hướng thay đổi
theo chu kỳ, đối lập với dòng điện một
chiều, mà trong đó hướng không đổi.
Đặc điểm của tín hiệu AC được xác
định bởi dạng sóng hình sin, như thể
hiện trong hình vẽ.


Dạng sóng hình sin cũng xuất hiện
trong nhiều lĩnh vực như ánh sáng, âm
thanh và trong các sóng biển. Chu kỳ
hoặc dao động là thuật ngữ được sử
dụng để mô tả sự biến đổi của điện áp
trong dòng điện xoay chiều.


Tín hiệu RF được phát ra từ ăng-ten
dưới dạng liên tục và được điều chỉnh
bởi các thuộc tính nhất định như bước
sóng, tần số, biên độ và pha.


Ngoài ra, tín hiệu điện từ cũng có thể
truyền qua các phương tiện có vật liệu
khác nhau hoặc truyền trong không khí
không hoàn hảo. Khi một tín hiệu RF
truyền qua không khí, nó sẽ di chuyển
với tốc độ ánh sáng, tức là
299.792.458 mét/giây, hoặc 186.282
dặm mỗi giây.


Tín hiệu điện từ RF di chuyển bằng
cách sử dụng nhiều hành vi chuyển
động hoặc kết hợp chúng. Các loại
hành vi chuyển động này được biết
đến là các phương pháp lan truyền.

2. Đặc điểm song vô tuyến

1. Wavelength (Bước sóng) Xem mô phỏng
2. Frequency (Tần số) https://emanim.szialab.org/index.html
3. Amplitude (Biên độ)
4. Phase (Pha)


1. Wavelength (Bước sóng)
Tín hiệu RF là một dòng điện xoay
chiều (AC) thay đổi liên tục giữa điện
áp dương và âm. Một dao động hoặc
chu kỳ của dòng điện xoay chiều này
được định nghĩa là một sự thay đổi
đơn lẻ từ trên xuống dưới lên trên hoặc
là một sự thay đổi từ dương sang âm
sang dương.


Bước sóng là khoảng cách giữa hai
đỉnh liên tiếp (đỉnh) hoặc hai hõm liên
tiếp (thung lũng) của một dạng sóng,
như trong hình. Nói một cách đơn giản
hơn, bước sóng là khoảng cách mà một
chu kỳ của tín hiệu RF thực sự truyền
đi.


Điều rất quan trọng là phải hiểu rằng
có một mối quan hệ nghịch đảo giữa
bước sóng và tần số. Ba thành phần
của mối quan hệ nghịch đảo này là tần
số (f, được đo bằng hertz hoặc Hz),
bước sóng (λ, được đo bằng mét hoặc
m) và tốc độ ánh sáng (c, là giá trị
không đổi 300.000.000 m/giây ).


Các công thức tham khảo sau minh
họa mối quan hệ: λ = c/f và f = c/ λ.
Một lời giải thích đơn giản là tần số
của tín hiệu RF càng cao thì bước sóng
của tín hiệu đó càng nhỏ. Bước sóng
của tín hiệu RF càng lớn thì tần số của
tín hiệu đó càng thấp.


Các đài phát thanh AM hoạt động ở tần số

thấp hơn nhiều so với đài phát thanh
WLAN 802.11, trong khi truyền dẫn vô
tuyến vệ tinh xảy ra ở tần số cao hơn
nhiều so với đài phát thanh WLAN.


Khi tín hiệu RF di chuyển trong không gian và vật chất, chúng sẽ mất cường độ
tín hiệu (suy giảm/attenuate). Người ta thường cho rằng tín hiệu điện từ tần số
cao hơn với bước sóng nhỏ hơn sẽ suy giảm nhanh hơn tín hiệu tần số thấp hơn
với bước sóng lớn hơn.
Trên thực tế, đặc tính tần số và bước sóng của tín hiệu RF không gây suy hao.
Khoảng cách là nguyên nhân chính của sự suy giảm.


Tất cả các ăng-ten đều có một khu vực hiệu quả để nhận năng lượng, được gọi là
khẩu độ. Lượng năng lượng RF có thể được thu bởi khẩu độ của ăng-ten nhỏ hơn
với ăng-ten tần số cao hơn.
Mặc dù bước sóng và tần số không gây ra sự suy giảm, nhưng nhận thức là tín
hiệu tần số cao hơn với bước sóng nhỏ hơn sẽ suy giảm nhanh hơn so với tín
hiệu có bước sóng lớn hơn.


Về mặt lý thuyết, trong chân không, các tín hiệu điện từ sẽ truyền đi mãi mãi.
Tuy nhiên, khi tín hiệu truyền qua bầu khí quyển của chúng ta, tín hiệu sẽ suy
giảm đến biên độ dưới ngưỡng độ nhạy thu của đài thu.
Về cơ bản, tín hiệu sẽ đến máy thu, nhưng nó sẽ quá yếu để bị phát hiện.


Âm trầm sẽ dễ nghe và nghe từ khoảng cách xa.
Ví dụ thực tế này chứng minh rằng tín hiệu tần số thấp hơn với bước sóng lớn
hơn sẽ được nghe từ khoảng cách xa hơn so với tín hiệu tần số cao hơn với bước
sóng nhỏ hơn.


Phần lớn WLAN hoạt động ở dải tần 2,4
GHz hoặc dải 5 GHz. Trong Hình 3.5, bạn
thấy sự so sánh một chu kỳ của hai sóng
được tạo bởi hai đài WLAN mà mỗi sóng
truyền trên một dải tần số khác nhau.
Tín hiệu tần số cao hơn thường sẽ suy
giảm nhanh hơn tín hiệu tần số thấp hơn
khi chúng đi qua các phương tiện vật lý
khác nhau, chẳng hạn như tường gạch.
Điều này rất quan trọng đối với kỹ sư
không dây vì hai lý do.


Thứ nhất, khoảng cách phủ sóng phụ
thuộc vào sự suy giảm trong không khí
(được gọi là suy hao đường dẫn trong
không gian trống).
Thứ hai, tần số càng cao thì tín hiệu
xuyên qua vật cản càng ít. Ví dụ: tín
hiệu 2,4 GHz sẽ xuyên qua tường, cửa
sổ và cửa ra vào với biên độ lớn hơn
tín hiệu 5 GHz.




Công thức tính bước sóng


2. Frequency (Tần số) Xem mô phỏng
Tần suất là số lần một sự kiện cụ thể xảy ra https://emanim.szialab.org/index.html
trong một khoảng thời gian cụ thể.
Một phép đo tần số tiêu chuẩn là hertz (Hz),
được đặt theo tên của nhà vật lý người Đức
Heinrich Rudolf Hertz. Một sự kiện xảy ra
một lần trong 1 giây có tần số 1 Hz. Một sự
kiện xảy ra 325 lần trong 1 giây được đo
bằng 325 Hz. Tần số mà chu kỳ sóng điện
từ cũng được đo bằng hertz.


2. Frequency (Tần số)
1 hertz Hz = 1 cycle per second

1 kilohertz KHz = 1,000 cycles per second
1 megahertz MHz = 1,000,000 million cycles per second
1 gigahertz GHz = 1,000,000,000 billion cycles per second


3. Amplitude (Biên độ) Xem mô phỏng
Một thuộc tính rất quan trọng khác của https://emanim.szialab.org/index.html
tín hiệu RF là biên độ, có thể được mô
tả đơn giản là cường độ hoặc công suất
của tín hiệu. Khi nói về truyền dẫn
không dây, điều này thường được đề
cập đến là tín hiệu lớn hay mạnh như
thế nào.


3. Amplitude (Biên độ) Xem mô phỏng
Biên độ có thể được định nghĩa là sự https://emanim.szialab.org/index.html
dịch chuyển tối đa của sóng liên tục.
Với tín hiệu RF, biên độ tương ứng với
điện trường của sóng. Khi bạn xem tín
hiệu RF bằng máy hiện sóng, biên độ
được biểu thị bằng các đỉnh dương và
đáy âm của sóng hình sin.


Biên độ thường được gọi là biên độ truyền hoặc biên độ nhận.
Biên độ truyền thường được định nghĩa là lượng biên độ ban đầu rời khỏi máy
phát vô tuyến. biên độ thường được gọi là biên độ truyền hoặc biên độ nhận.
Biên độ truyền thường được định nghĩa là lượng biên độ ban đầu rời khỏi máy
phát vô tuyến.
Khi một đài phát thanh nhận được tín hiệu RF, cường độ tín hiệu nhận được
thường được gọi là biên độ nhận được.


Các loại công nghệ RF khác nhau yêu cầu các mức biên độ truyền khác nhau.
Các đài phát thanh AM có thể truyền tín hiệu dải hẹp với công suất lên tới
50.000 watt (W).
Bộ đàm được sử dụng trong hầu hết các điểm truy cập 802.11 trong nhà có dải
công suất phát từ 1 mW đến 100 mW.
Wi-Fi có thể nhận và giải điều biến các tín hiệu có biên độ thấp tới một phần tỷ
miliwatt.


4. Phase (Pha) Xem mô phỏng
Pha không phải là thuộc tính của chỉ
một tín hiệu RF mà thay vào đó liên
https://emanim.szialab.org/index.ht
quan đến mối quan hệ giữa hai hoặc ml
nhiều tín hiệu có cùng tần số. Pha liên
quan đến mối quan hệ giữa vị trí của
các đỉnh và đáy biên độ của hai dạng
sóng.


4. Phase (Pha)
Pha có thể được đo bằng khoảng cách,
thời gian hoặc độ. Nếu các đỉnh của
hai tín hiệu có cùng tần số thẳng hàng
chính xác tại cùng một thời điểm, thì
chúng được gọi là cùng pha. Ngược
lại, nếu các đỉnh của hai tín hiệu có
cùng tần số không thẳng hàng chính
xác tạiđồng thời, chúng được cho là
lệch pha.


4. Phase (Pha)
Điều quan trọng cần hiểu là ảnh hưởng của pha đối với biên độ khi radio nhận
được nhiều tín hiệu.
Các tín hiệu có độ phân tách pha 0 (không) thực sự kết hợp biên độ của chúng,
dẫn đến tín hiệu nhận được có cường độ tín hiệu lớn hơn nhiều, có khả năng gấp
đôi biên độ.
Nếu hai tín hiệu RF lệch pha 180 độ (cực đại của một tín hiệu thẳng hàng với
cực tiểu của tín hiệu thứ hai), thì chúng sẽ triệt tiêu lẫn nhau và cường độ tín
hiệu nhận được hiệu quả là bằng không.

3. Hành vi tần số vô tuyến

1. Lan truyền
Sóng điện từ có thể di chuyển trong chân không hoàn hảo hoặc truyền qua các
vật liệu thuộc các môi trường khác nhau.
Cách thức di chuyển của sóng RF được gọi là sự truyền sóng có thể thay đổi
đáng kể tùy thuộc vào vật liệu trên đường đi của tín hiệu; ví dụ, vách thạch cao
sẽ có tác động khác nhiều đối với tín hiệu RF so với kim loại hoặc bê tông.


1. Lan truyền (Propagation)
Hình mô tả một trận động đất. Lưu ý các
vành đai địa chấn đồng tâm lan truyền ra
khỏi tâm chấn của trận động đất. Gần tâm
chấn sóng mạnh và tập trung, nhưng khi
sóng địa chấn di chuyển ra xa tâm chấn,
sóng mở rộng và yếu đi.
Sóng RF hoạt động theo cùng một kiểu.
Cách thức di chuyển của tín hiệu không dây
thường được gọi là hành vi lan truyền.


2. Hấp thụ (Absorption)
Hành vi RF phổ biến nhất là hấp thụ. Nếu một tín hiệu không bật ra khỏi một vật
thể, di chuyển xung quanh một vật thể hoặc đi qua một vật thể, thì sự hấp thụ
100% đã xảy ra. Hầu hết các vật liệu sẽ hấp thụ một lượng tín hiệu RF ở các
mức độ khác nhau.
Tường gạch và bê tông sẽ hấp thụ tín hiệu đáng kể, trong khi vách thạch cao sẽ
hấp thụ tín hiệu ở mức độ thấp hơn.
Tín hiệu 2,4 GHz sẽ bằng 1/16 công suất ban đầu sau khi truyền qua tường bê
tông.


2. Hấp thụ (Absorption)
Tín hiệu tương tự đó sẽ chỉ mất một nửa công suất ban đầu sau khi đi qua vật
liệu vách thạch cao.
Nước là một ví dụ khác về môi trường có thể hấp thụ tín hiệu ở mức độ lớn. Sự
hấp thụ là nguyên nhân hàng đầu của sự suy giảm (tổn thất/loss). Các đồ vật
chứa nhiều nước, chẳng hạn như bể cá và giấy hoặc bìa cứng ướt sẽ hấp thụ
nhiều năng lượng RF hơn. Biên độ của tín hiệu RF bị ảnh hưởng trực tiếp bởi
lượng năng lượng RF được hấp thụ.


3. Phản xạ (Reflection)
Một trong những hành vi lan truyền RF quan trọng nhất cần lưu ý là phản xạ.
Khi sóng chạm vào một vật thể nhẵn lớn hơn bản thân sóng, tùy thuộc vào môi
trường, sóng có thể dội lại theo hướng khác. Hành vi này được phân loại là phản
xạ.
Tín hiệu RF có thể phản xạ theo cùng một cách, tùy thuộc vào đối tượng hoặc
vật liệu mà tín hiệu gặp phải.


Có hai loại phản xạ chính: phản xạ sóng bầu
trời và phản xạ vi sóng. Phản xạ sóng bầu
trời có thể xảy ra ở tần số dưới 1 GHz, nơi
tín hiệu có bước sóng rất lớn. Tín hiệu bật ra
khỏi bề mặt của các hạt tích điện của tầng
điện ly trong bầu khí quyển của trái đất.
Đây là lý do tại sao bạn có thể ở Charlotte,
Bắc Carolina và nghe đài phát thanh WLS-
AM từ Chicago vào một đêm đẹp trời.


Tuy nhiên, tín hiệu vi sóng tồn tại trong khoảng từ 1 GHz đến 300 GHz. Bởi vì
chúng là tín hiệu tần số cao hơn, nên chúng có bước sóng nhỏ hơn nhiều, do đó
có thuật ngữ vi sóng. Sóng vi ba có thể dội lại từ những vật nhỏ hơn như cửa kim
loại. Phản xạ vi sóng là điều lo ngại trong môi trường Wi-Fi.


Trong môi trường ngoài trời, vi sóng có thể phản xạ khỏi các vật thể lớn và bề
mặt nhẵn, chẳng hạn như tòa nhà, đường xá, vùng nước và thậm chí cả bề mặt
trái đất.
Trong môi trường trong nhà, vi sóng phản xạ lại các bề mặt nhẵn, chẳng hạn như
cửa, tường và tủ tài liệu. Bất cứ thứ gì làm bằng kim loại sẽ hoàn toàn gây ra
phản xạ. Các vật liệu khác, chẳng hạn như thủy tinh và bê tông, cũng có thể gây
phản xạ.


4. Phân tán (Scattering)
Bạn có biết rằng bầu trời có màu xanh lam vì các phân tử của bầu khí quyển nhỏ
hơn bước sóng ánh sáng không? Hiện tượng bầu trời xanh này được gọi là tán xạ
Rayleigh (được đặt theo tên của nhà vật lý người Anh thế kỷ 19 John William
Strutt, Lord Rayleigh).
Ánh sáng có bước sóng xanh ngắn hơn được hấp thụ bởi các khí trong khí quyển
và tỏa ra mọi hướng. Đây là một ví dụ về hành vi lan truyền RF được gọi là tán
xạ, đôi khi được gọi là tán xạ.
Hiện tượng tán xạ có thể được mô tả dễ dàng nhất là phản xạ nhiều lần.


Sự tán xạ có thể xảy ra theo hai cách. Loại tán xạ đầu tiên ở mức thấp hơn và ít
ảnh hưởng đến chất lượng và cường độ tín hiệu. Loại tán xạ này có thể tự biểu
hiện khi tín hiệu RF di chuyển qua một chất và các sóng điện từ riêng lẻ bị phản
xạ khỏi các hạt nhỏ trong môi trường. Sương khói trong bầu khí quyển của
chúng ta và bão cát trong sa mạc có thể gây ra kiểu tán xạ này.


Loại tán xạ thứ hai xảy ra khi tín hiệu RF gặp một số loại bề mặt không bằng
phẳng và bị phản xạ theo nhiều hướng. Hàng rào dây xích, lưới thép trong tường
vữa hoặc tường thạch cao cũ, tán lá cây và địa hình đá thường gây ra loại tán xạ
này.
Khi tiếp xúc với bề mặt không bằng phẳng, tín hiệu chính sẽ phân tán thành
nhiều tín hiệu phản xạ, điều này có thể gây giảm tín hiệu đáng kể và thậm chí có
thể gây mất tín hiệu nhận được.




5. Khúc xạ (Refraction)
Ngoài việc tín hiệu RF bị hấp thụ hoặc dội lại (thông qua phản xạ hoặc tán xạ),
nếu tồn tại một số điều kiện nhất định, tín hiệu RF thực sự có thể bị uốn cong,
trong một hành vi được gọi là khúc xạ.
Một định nghĩa đơn giản về khúc xạ là sự bẻ cong tín hiệu RF khi nó đi qua một
môi trường có mật độ khác, do đó làm cho hướng của sóng thay đổi. Khúc xạ RF
thường xảy ra nhất do điều kiện khí quyển.


Ba nguyên nhân phổ biến nhất của khúc xạ là hơi nước, thay đổi nhiệt độ không
khí và thay đổi áp suất không khí. Trong môi trường ngoài trời, tín hiệu RF
thường khúc xạ nhẹ xuống bề mặt trái đất. Tuy nhiên, những thay đổi trong bầu
khí quyển có thể khiến tín hiệu bị lệch khỏi trái đất.


Trong các liên kết cầu nối không dây ngoài trời ở khoảng cách xa, hiện tượng
khúc xạ có thể là một vấn đề. Tín hiệu RF cũng có thể khúc xạ qua một số loại
kính và các vật liệu khác được tìm thấy trong môi trường trong nhà. Hình 3.14
cho thấy hai ví dụ về khúc xạ.






6. Nhiễu xạ
Đừng nhầm lẫn với khúc xạ, tồn tại một hành vi lan truyền RF khác cũng làm bẻ
cong tín hiệu RF; nó được gọi là nhiễu xạ. Nhiễu xạ là sự bẻ cong tín hiệu RF
xung quanh một vật thể (trong khi bạn nhớ lại, khúc xạ là sự bẻ cong tín hiệu khi
nó đi qua một môi trường).


5. Nhiễu xạ
Nhiễu xạ là hiện tượng bẻ cong và lan truyền tín hiệu RF khi gặp vật cản. Các
điều kiện phải đáp ứng để nhiễu xạ xảy ra phụ thuộc hoàn toàn vào hình dạng,
kích thước và vật liệu của vật cản, cũng như các đặc điểm chính xác của tín hiệu
RF, chẳng hạn như phân cực, pha và biên độ.


5. Nhiễu xạ
Thông thường, nhiễu xạ được gây ra bởi một số dạng tắc nghẽn một phần tín
hiệu RF, chẳng hạn như một ngọn đồi nhỏ hoặc một tòa nhà nằm giữa đài truyền
và máy thu. Các sóng gặp vật cản sẽ uốn cong quanh vật thể, đi theo một con
đường dài hơn và khác. Các sóng không gặp vật thể không bị uốn cong và duy
trì đường đi ngắn hơn và ban đầu.


5. Nhiễu xạ
Hầu hết dòng điện duy trì dòng chảy
ban đầu; tuy nhiên, một số dòng điện
gặp đá sẽ phản xạ khỏi đá và một số sẽ
nhiễu xạ xung quanh đá.


6. Mất (suy giảm) Loss (Attenuation)
Mất mát, còn được gọi là suy giảm, được mô tả tốt nhất là sự giảm biên độ hoặc
cường độ tín hiệu. Tín hiệu có thể bị mất cường độ khi truyền trên dây hoặc
trong không khí.
Trên phần có dây của giao tiếp (cáp RF), tín hiệu điện xoay chiều sẽ mất cường
độ do trở kháng điện của cáp đồng trục và các thành phần khác, chẳng hạn như
đầu nối.


Sau khi tín hiệu RF được bức xạ vào không khí qua ăng-ten, tín hiệu sẽ suy giảm
do sự hấp thụ, khoảng cách hoặc có thể là các tác động tiêu cực của đa đường.
Bạn đã biết rằng khi tín hiệu RF đi qua các môi trường khác nhau, tín hiệu có thể
được hấp thụ vào môi trường đó, do đó gây ra sự mất biên độ. Các vật liệu khác
nhau thường mang lại kết quả suy giảm khác nhau.


Tín hiệu RF 2,4 GHz đi qua vách thạch cao sẽ giảm 3 decibel (dB), mất một nửa
biên độ ban đầu. Tín hiệu 2,4 GHz được hấp thụ qua một bức tường bê tông sẽ
suy giảm 12 dB, biên độ nhỏ hơn 16 lần so với tín hiệu ban đầu. Nước là nguồn
hấp thụ chính cũng như các vật liệu dày đặc như khối than, tất cả đều dẫn đến sự
suy giảm.


Mặc dù thuật ngữ “tổn thất” có thể mang ý nghĩa tiêu cực, nhưng sự suy giảm
không phải lúc nào cũng là điều không mong muốn. Bạn sẽ biết rằng việc sử
dụng các đặc tính suy hao của tường để cách ly tín hiệu thực sự có thể hữu ích.
Sử dụng các đặc tính RF tự nhiên của môi trường trong nhà để đạt được thiết kế
mạng WLAN tốt hơn là một khái niệm quan trọng.


Material 2,4 GHz

Trục thang máy −30 dB
Tường bê tông −12 dB
Cửa gỗ −3 dB
Cửa sổ kính không nhuộm màu −3 dB
Vách thạch cao −3 dB
Vách thạch cao (rỗng) −2 dB
Thành buồng −1 dB


7. Suy hao truyền dẫn không gian tự do (Free Space Path Loss)
Do các định luật vật lý, tín hiệu điện từ sẽ suy giảm khi nó di chuyển, mặc dù
không có sự suy giảm do vật cản, hấp thụ, phản xạ, nhiễu xạ, v.v. Suy hao đường
dẫn trong không gian tự do (FSPL) là sự suy giảm cường độ tín hiệu do sự mở
rộng tự nhiên của sóng, thường được gọi là phân kỳ chùm tia. Năng lượng tín
hiệu RF trải rộng trên các khu vực lớn hơn khi tín hiệu truyền ra xa ăng-ten hơn
và kết quả là cường độ của tín hiệu suy giảm.


7. Suy hao truyền dẫn không gian tự do (Free Space Path Loss)
Một cách để minh họa sự mất đường đi trong không gian trống là sử dụng phép
loại suy bóng bay. Trước khi một quả bóng chứa đầy không khí, nó vẫn còn nhỏ
nhưng có độ dày cao su dày đặc. Sau khi quả bóng được bơm căng và phát triển
và lan rộng về kích thước, lớp cao su trở nên rất mỏng. Tín hiệu RF mất cường
độ theo cách tương tự.
Sự suy giảm cường độ tín hiệu này là logarit chứ không phải tuyến tính; do đó,
biên độ không giảm nhiều trong đoạn thứ hai có độ dài bằng với biên độ giảm
trong đoạn thứ nhất.


7. Suy hao truyền dẫn không gian tự
do (Free Space Path Loss)
Tùy thuộc vào tần số trung tâm của
một kênh riêng lẻ, tín hiệu 2,4 GHz sẽ
suy giảm khoảng 80 dB sau 100 mét.
Trong cùng 100 mét, tín hiệu 5 GHz sẽ
mất khoảng 87 dB và mức suy giảm
công suất của tín hiệu 6 GHz sẽ vào
khoảng 89 dB. Tất cả ba tín hiệu tần số
sẽ chỉ giảm thêm 6 dB trong lần tiếp
theo100 mét.

8. Đa đường
Đa đường là một hiện tượng lan truyền dẫn đến hai hoặc nhiều đường tín hiệu
đến ăng ten thu cùng một lúc hoặc cách nhau trong vài nano giây.
Do sự mở rộng tự nhiên của sóng, hành vi lan truyền phản xạ, tán xạ, nhiễu xạ
và khúc xạ sẽ xảy ra khác nhau trong các môi trường không giống nhau.
Khi một tín hiệu gặp một vật thể, nó có thể phản xạ, tán xạ, khúc xạ hoặc nhiễu
xạ. Tất cả các hành vi lan truyền này có thể dẫn đến nhiều đường dẫn của cùng
một tín hiệu.


8. Đa đường
Trong môi trường trong nhà, tín hiệu phản xạ và tiếng vang có thể do hành lang
dài, tường, bàn làm việc, sàn nhà, tủ hồ sơ và nhiều vật cản khác gây ra.
Môi trường trong nhà với lượng lớn bề mặt kim loại như nhà chứa máy bay, nhà
kho và nhà máy nổi tiếng là môi trường có nhiều đường dẫn vì có tất cả các bề
mặt phản chiếu.
Hành vi lan truyền của phản xạ thường là nguyên nhân chính của môi trường
nhiều đường dẫn cao.


8. Đa đường
Trong môi trường ngoài trời, nhiều
đường có thể do đường bằng phẳng,
vùng nước lớn, tòa nhà hoặc điều kiện
khí quyển gây ra. Do đó, chúng ta có
tín hiệu nảy và uốn cong theo nhiều
hướng khác nhau. Tín hiệu chính sẽ
vẫn truyền đến ăng-ten thu, nhưng một
số tín hiệu nảy và bẻ cong cũng có thể
tìm đường đến ăng-ten thu qua các
đường khác nhau.

8. Đa đường
Trong thời kỳ truyền tín hiệu truyền
hình tương tự kế thừa, đa đường gây ra
hiệu ứng bóng ma có thể nhìn thấy với
một bản sao bị mờ ở bên phải của hình
ảnh chính.
Với các đường truyền TV kỹ thuật số
hiện đại, đa đường có thể biểu hiện
dưới dạng pixel, treo hoặc trong
trường hợp xấu nhất là mất hoàn toàn
hình ảnh do hỏng dữ liệu.


8. Đa đường
Với tín hiệu RF, tác động của đa đường có thể mang tính xây dựng hoặc phá
hoại. Khá thường xuyên nó phá hoại.
Do sự khác biệt về pha của nhiều đường dẫn, tín hiệu kết hợp thường sẽ bị suy
giảm, khuếch đại hoặc bị hỏng.
Những hiệu ứng này đôi khi được gọi là hiện tượng mờ dần Rayleigh.


9. Tăng (khuếch đại) Gain (Amplification)
Tăng còn được gọi là khuếch đại, tốt nhất có thể được mô tả là sự gia tăng biên
độ hoặc cường độ tín hiệu.
Hai loại mức tăng được gọi là mức tăng chủ động và mức tăng thụ động.
Biên độ của tín hiệu có thể được tăng cường bằng cách sử dụng các thiết bị bên
ngoài.


Độ lợi chủ động thường do bộ thu phát gây ra hoặc việc sử dụng bộ khuếch đại
trên dây kết nối bộ thu phát với ăng-ten.
Hầu hết các bộ thu phát Wi-Fi đều có khả năng truyền ở các mức công suất khác
nhau, với mức công suất cao hơn sẽ tạo ra tín hiệu mạnh hơn hoặc được khuếch
đại.
Bộ khuếch đại thường là hai chiều, nghĩa là nó làm tăng điện áp xoay chiều cả
đầu vào và đầu ra. Các thiết bị khuếch đại hoạt động yêu cầu sử dụng nguồn điện
bên ngoài.


Độ lợi thụ động được thực hiện bằng cách tập trung tín hiệu RF với việc sử dụng
ăng-ten. Anten là thiết bị thụ động không yêu cầu nguồn điện bên ngoài.
Thay vào đó, hoạt động bên trong của ăng-ten tập trung tín hiệu mạnh hơn theo
một hướng so với hướng khác.
Sự gia tăng biên độ tín hiệu là kết quả của mức tăng chủ động trước khi tín hiệu
đến ăng-ten hoặc mức tăng thụ động tập trung tín hiệu phát ra từ ăng-ten.





Chương 03

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Chương 03

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chương 03

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chương 3: Môi trường truyền

1. Môi trường truyền không dây

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 2

1. Môi trường truyền không dây

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 3

1. Môi trường truyền không dây

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 4

1. Môi trường truyền không dây

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 5

1. Môi trường truyền không dây

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 6

1. Môi trường truyền không dây

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 7

1. Môi trường truyền không dây

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 8

1. Môi trường truyền không dây

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 9

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 10

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 11

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 12

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 13

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 14

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 15

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 16

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 17

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 18

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 19

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 20

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 21

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 22

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 23

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 24

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 25

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 26

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 27

1. Tín hiệu tần số vô tuyến (RF)

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 28

2. Đặc điểm song vô tuyến

05/03/2024 KIẾN THỨC - KỸ NĂNG - SÁNG TẠO - HỘI NHẬP 29