10 CÂU HỎI DẠNG “VÌ SAO…?

”
CỦA MÔN KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN
1. Vì sao nói tích luỹ tư bản trong điều kiện tiến bộ kỹ thuật có thể làm gia
tăng nạn thất nghiệp?
- Cấu tạo hữu cơ của tư bản là là cấu tạo giá trị của tư bản, do cấu tạo kỹ thuật
quyết định và phản ánh sự thay đổi của cấu tạo kỹ thuật của tư bản.
Công thức c/v
- Do KH-KT phát triển thêm vào quá trình tích lũy tư bản ngày càng gia tăng
nên:
c tăng tuyệt đối và tương đối
v giảm tương đối
Vậy nên cấu tạo hữu cơ (c/v) có xu hướng ngày càng tăng
 Cầu về lao động giảm -> Tỷ lệ thất nghiệp có xu hướng ngày càng tăng

2. Vì sao nói quyền sử dụng đất là hàng hoá đặc biệt?

- Quyền sử dụng đất đai là quyền khai thác đất đai để phục vụ cho mục đích con
người.
- Quyền sử dụng đất đai là hàng hóa đặc biệt ở chỗ đất đai không có giá trị mà chỉ
có giá trị sử dụng và giá cả.
- Quyền sử dụng đất có giá trị sử dụng, có giá cả nhưng không do hao phí lao động
tạo ra theo cách như các hàng hóa thông thường.

3. Vì sao nói hàng hoá sức lao động là hàng hoá đặc biệt?
- Hàng hóa sức lao động là hh đặc biệt khi có đủ 2 điều kiện: người lao động được
tự do về thân thể và người lao động (k có tư liệu sản xuất) buộc phải bán sức lao
động để sống.
- Về giá trị: giá trị của hh sld được xác định trên cơ sở thời gian ldong xh cần thiết
để sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt để tái sản xuất ra sld. HH SLD là loại hàng
hóa đặc biệt, nó mang yếu tố tinh thần và lịch sử.
- Về giá trị sử dụng: HH sld có đặc điểm đặc biệt là khi sử dụng, nó tạo ra giá trị
mới (v+m) lớn hơn giá trị của sức lao động (v). Phần lớn hơn giá trị sld đó chính là
giá trị thặng dư.

4. Giải thích vì sao chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa luôn nhỏ hơn giá trị
hàng hoá?

Chi phí thực tế để sản xuất hàng hoá là chi phí về lao động mà xã hội phải bỏ ra để
sản xuất hàng hóa, bao gồm:

- Chi phí lao động quá khứ: c

- Chi phí lao động sống: v + m

 Tạo ra giá trị hàng hóa G= c+v+m

Chi phí sản xuất là chi phí về tư bản (tiền) mà nhà tư bản bỏ ra để sản xuất hàng
hóa, gồm:

- Chi phí tư bản mua TLSX: c

- Chi phí tư bản mua SLĐ: v

 k = c+v

So sánh G và k

Về lượng: k<G

Về chất: G: chi phí lao động

k: chi phí tư bản

5. Vì sao nói giá trị thặng dư siêu ngạch là hình thức biến tướng của giá trị
thặng dư tương đối?
- Giá trị thặng dư siêu ngạch và giá trị thặng dư tương đối đều dựa trên cơ sở tăng
năng suất lao động
- Giá trị thặng dư siêu ngạch là động lực mạnh nhất thúc đẩy các nhà tư bản ra sức
cải tiến kỹ thuật, tăng năng suất lao động. Hoạt động riêng lẻ đó của từng nhà tư
bản đã dẫn đến kết quả làm tăng năng suất lao động xã hội, hình thành giá trị thặng
dư tương đối, thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển.

6. Vì sao nói khi cường độ lao động thay đổi, các nhân tố khác không đổi sẽ
không có ảnh hưởng đến giá trị của một đơn vị hàng hoá?
- Cường độ lao động là mức độ khẩn trương, tích cực của hoạt động lao động trong
sản xuất
- Cường độ lao động tăng lên thì số lượng (hoặc khối lượng) hàng hóa sản xuất ra
tăng lên và sức hao phí lao động cũng tăng lên tương ứng, vì vậy giá trị của một
đơn vị hàng hóa vẫn không đổi. Tăng cường độ lao động thực chất cũng như kéo
dài thời gian lao động cho nên hao phí lao động trong một đơn vị sản phẩm không
đổi.
7. Vì sao nói giá trị của đơn vị hàng hoá có quan hệ tỷ lệ nghịch với năng suất
lao động?
- Năng suất lao động là năng lực sản xuất của người lao động, được tính bằng số
lượng sản phẩm sản xuất ra trong một đơn vị thời gian hay số lượng thời gian hao
phí để sản xuất ra một đơn vị sản phẩm.
- Khi năng suất lao động tăng lên có nghĩa là cũng trong một thời gian lao động,
nhưng khối lượng hàng hóa sản xuất ra tăng lên làm cho thời gian lao động cần
thiết để sản xuất ra một đơn vị hàng hóa giảm xuống. Do vậy, lượng giá trị của một
đơn vị hàng hóa sẽ giảm xuống và ngược lại.

8. Vì sao nói tư bản cho vay là hàng hoá đặc biệt?

- Quyền sử dụng tư bản tách rời quyền sở hữu tư bản
- Tư bản cho vay là hàng hóa đặc biệt mà người bán không mất quyền sở hữu,
người mua chỉ được quyền sử dụng trong thời hạn nhất định, giá cả của tư bản cho
vay (lợi tức) thường nhỏ hơn giá trị tư bản cho vay
- Tư bản cho vay vận động theo công thức: T – T’, trong đó T’ = T + z. Nhìn vào
công thức này, sự vận động của tư bản cho vay chỉ biểu hiện mối quan hệ giữa nhà
tư bản cho vay và nhà tư bản đi vay, tiền đẻ ra tiền.

9. Giải thích luận điểm: “độc quyền ra đời là do sự phát triển của cạnh trạnh
tự do”.
- Cạnh tranh gay gắt làm cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ bị phá sản hàng loạt;
còn các doanh nghiệp lớn tồn tại được cũng đã bị suy yếu. Để tiếp tục phát triển,
các doanh nghiệp còn tồn tại phải tăng cường tích tụ, tập trung sản xuất, liên kết
với nhau thành các doanh nghiệp với quy mô ngày càng lớn hơn.
- V.I.Lê nin khẳng định:”…tự do cạnh tranh đẻ ra tập trung sản xuất và sự tập trung
sản xuất này, khi phát triển tới một mức độ nhất định, lại dẫn tới độc quyền”.

10. Thành phần kinh tế nhà nước có vai trò, vị trí như thế nào trong cơ cấu kinh tế
nhiều thành phần ở nước ta hiện nay?
- Thành phần kinh tế nhà nước là một khái niệm trong lĩnh vực kinh tế, đề cập đến vai trò
và quy mô của các thành phần kinh tế được sở hữu, điều hành và quản lý bởi chính phủ
hoặc các tổ chức nhà nước trong một quốc gia.
- Kinh tế nhà nước đóng vai trò chủ đạo. Kinh tế nhà nước không đứng độc lập, tách rời
mà luôn có mối quan hệ gắn bó hữu cơ với toàn bộ nền kinh tế và trong suốt cả quá trình
phát triển.
- Kinh tế nhà nước phải là đòn bẩy để thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững và giải
quyết các vấn đề của xã hội, hỗ trợ các thành phần kinh tế khác phát triển; làm lực lượng
vật chất để Nhà nước thực hiện chức năng điều tiết, quản lý kinh tế.