Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 56

momavali nafici msajuli

(saxelmZRvanelo praqtikuli samarTlis


programis studentebisa da moswavleebisaTvis)

DUTIES OF PROSPECTIVE JURORS


(MANUAL FOR STREET LAW PROGRAM STUDENTS)

gamomcemloba „meridiani“
Tbilisi 2015
`amerikis iuristTa asociacia kanonis uzenaesobis iniciativa~ (ABA ROLI) saqarT-
velos ofisi, amerikis SeerTebuli Statebis saxelmwifo departamentis saerTaSoriso
antinarkotikuli da samarTaldacviTi programebis biuros (INL) teqnikuri da finansu-
ri mxardaWeriT exmareba saqarTvelos moqalaqeebs marTlmsajulebis xelmisawvdomobis
uzrunvelyofaSi.
winamdebare masala momzadda `amerikis iuristTa asociacia kanonis uzenaesobis ini-
ciativa~ (ABA ROLI) saqarTvelos ofisis mier amerikis SeerTebuli Statebis saxelmwifo
departamentis saerTaSoriso antinarkotikuli da samarTaldacviTi programebis biuros
(INL) teqnikuri da finansuri mxardaWeriT 2015 wels. masala gankuTvnilia praqtikuli
samarTlis programis studentebisa da moswavleebisaTvis.
masalaSi mocemuli informacia ar gamoxatavs ABA ROLI-is an INL-is mosazrebebs.
dauSvebelia mocemuli masalis an misi nawilis gadawera, gayidva an sxva saSualebiT
gamoyeneba ABA ROLI-is an INL-is winaswari werilobiTi Tanxmobis gareSe.
mocemuli masalis momzadeba da redaqtireba SesaZlebeli gaxda ABA ROLI-is Semdeg
TanamSromelTa didi ZalisxmeviTa da Tavdauzogavi muSaobiT:

devid rubino (regionaluri direqtori);


mamuka mamacaSvili (samxareo direqtoris moadgile);
medea maTiaSvili (ufrosi iuristi);
ana loria (ufrosi iuristi);
Tea WeliZe (finansuri menejeri).

`amerikis iuristTa asociacia kanonis uzenaesobis iniciativa~ (ABA ROLI) saqarTve-


los ofisi saxelmZRvanelos Seqmnisas gaweuli daxmarebisaTvis did madlobas uxdis Sem-
deg pirebsa da organizaciebs: amerikis SeerTebuli Statebis elCs ian kelis. aseve: eli-
zabet andersens, aleqsandra belenkaias, irina parSikovas, meri griers, kristi kontaks,
eipril heukos, treisi niuels, judiT kembels, kristin tefts, da amerikis SeerTebuli
Statebis saxelmwifo departamentis saerTaSoriso antinarkotikuli da samarTaldacviTi
programebis biuros (INL).

aRniSnuli saxelmZRvanelo Seiqmna `amerikis iuristTa asociacia kanonis uzenaesobis inicia-


tiva~ (ABA ROLI) saqarTvelos ofisis mier, amerikis SeerTebuli Statebis saxelmwifo departa-
mentis saerTaSoriso antinarkotikuli da samarTaldacviTi programebis biuros (INL) daxmarebi-
Ta da finansuri mxardaWeriT.

© gamomcemloba `meridiani~, 2015


ISBN 978-9941-25-131-3
The American Bar Association Rule of Law Initiative (ABA ROLI) in Georgia with assistance and
funding provided by the Bureau for International Narcotics and Law Enforcement Affairs of the United
States Department of State (INL) is working to help the citizens of Georgia have access to justice under
the new law.
These materials were created in 2015 by the ABA ROLI Georgia with funding from the INL for the
use of Street Law Program students.
The opinions expressed herein are not necessarily those of the ABA ROLI or the INL.
No part of these materials may be copied, sold, or used in any way without express written permis-
sion of the ABA ROLI or the INL.
These materials have been edited and modified by the ABA ROLI staff members. The work on this
book was done by the following dedicated staff members of the ABA ROLI Georgia:

David Rubino, Regional Director


Mamuka Mamatsashvili, Deputy Country Director
Medea Matiashvili, Senior Staff Attorney
Ana Loria, Senior Staff Attorney
Tea Chelidze, Office/Financial Manager

ABA ROLI Georgia thanks the following persons and organizations for helping to make this Manual
possible: The U.S. Ambassador to Georgia Ian C. Kelly. Elizabeth Andersen, Alexandra Belenkaya, Irina
Parshikova, Mary Greer, Kristi Kontak, April Hewko, Tracey Newell, Judith Campbell, Christine Tefft
and the Bureau for International Narcotics and Law Enforcement Affairs of the United States Department
of State (INL).

This publication is provided by the American Bar Association Rule of Law Initiative (ABA ROLI) Georgia
through support and funds provided by the Bureau for International Narcotics and Law Enforcement Affairs
of the United States Department of State (INL).

3
sarCevi

1. nafic msajulTa sasamarTlo.........................................................6

1. ra aris nafic msajulTa sasamarTlo?......................................................... 6


1.1.1. vin monawileobs nafic msajulTa sasamarTloSi?................ 6
1.1.2. rodis warmoiSva nafic msajulTa sasamarTlo?................... 6
1.1.3. terminTa ganmarteba................................................................ 7

1.2. nafic msajulTa sasamarTlo saqarTveloSi......................................... 8


1.2.1. rodis Semovida nafic msajulTa sasamarTlo
saqarTveloSi?........................................................................... 8
1.2.2. nafic msajulTa sasamarTlos gavrceleba............................ 8
1.2.3. pirveli nafic msajulTa sasamarTlo................................... 8
1.2.4. terminTa ganmarteba................................................................ 9

1.3. ufleba nafic msajulTa sasamarTloze.................................................. 10


1.3.1. ra SemTxvevaSi ganixilavs saqmes nafic msajulTa
sasamarTlo?.............................................................................. 10
1.3.2. terminTa ganmarteba................................................................ 11

2. nafici msajuli..................................................................................12

2.1. nafic msajulTa kandidatebi........................................................................ 12


2.1.1. vin SeiZleba iyos nafici msajuli?........................................ 12
2.1.2. vin ar SeiZleba iyos nafici msajuli?................................... 12
2.1.3. uari nafic msajulTa movaleobis Sesrulebaze................... 13
2.1.4. terminTa ganmarteba................................................................ 14

2.2. nafic msajulTa kiTxvari................................................................................ 15


2.2.1. ra aris nafic msajulTa kiTxvari da ratom evaleba
nafic msajulTa kandidats misi Sevseba?............................... 15

4
2.2.2. kiTxvaris forma da Sinaarsi................................................... 15
2.2.3. nafici msajulebis kiTxvari (nimuSi)..................................... 17

2.3. nafic msajulTa SerCevis sxdoma................................................................ 34


2.3.1. sad unda mividnen nafic msajulTa kandidatebi?................ 34
2.3.2. vin monawileobs nafic msajulTa SerCevis sxdomaSi?......... 34
2.3.3. nafic msajulTa SerCevis sxdomis mimdinareoba (nimuSi).... 34
2.3.4. nafic msajulTa gamokiTxva.................................................... 38
2.3.4.1. nafic msjulTa kandidatebisTvis gankuTvnili kiTxvebi... 38
2.3.5. nafic msajulTa acileba......................................................... 39
2.3.6. kandidatebis daniSvna nafic msajulad................................. 40
2.3.7. terminTa ganmarteba................................................................ 40

2.4. nafic msajulTa ufleba-movaleobani................................................... 41


2.4.1. saTadarigo nafici msajuli.................................................... 41
2.4.2. vin aris ufrosi nafici msajuli da rogoria
misi ufleba-mo­valeobani?...................................................... 41
2.4.3. nafic da saTadarigo msajulTa mier ficis dadeba............. 42
2.4.4. nafic msajulTa uflebebi...................................................... 42
2.4.5. nafic msajulTa movaleobani................................................. 43
2.4.6. ra aris nafic msajulTa TaTbiri da ra ufleba-
movaleobebi gaaCniaT nafic msajulebs TaTbiris dros?.... 43
2.4.7. terminTa ganmarteba................................................................ 44

2.5. nafic msjulTa ganmartebebi......................................................................... 45


2.5.1. sxdomis Tavmjdomaris ganmartebebi nafic
msajulTa sasamarTlosadmi................................................... 45
2.5.2. sxdomis Tavmjdomaris ganmartebebi nafic msajulTa
sasamarTlosadmi (sanimuSo versia)......................................... 46
2.5.3. sxdomis Tavmjdomaris ganmartebebi nafic msajulTa
saTaTbiro oTaxSi gasvlamde (sanimuSo versia)................... 52

5
1. nafic msajulTa sasamarTlo

1. ra aris nafic msajulTa sasamarTlo?


nafic msajulTa sasamarTlo aris mosamarTlisa da Tormeti mo-
qalaqisagan Semdgari Jiuri, romelic kanoniT dadgenil SemTxvevaSi
da wesiT axorcielebs marTlmsajulebas.1

1.1.1. vin monawileobs nafic msajulTa sasamarTloSi?


nafic msajulTa sasamarTlos uZRveba profesionali mosamarTle.
nafic msajulTa sasamarTlo procesSi aseve monawileoben mxareebi,
kerZod, braldebis mxare, anu prokurori da dacvis mxare _ bralde-
buli da misi advokati.

1.1.2. rodis warmoiSva nafic msajulTa sasamarTlo?


nafic msajulTa sasamarTlos didi istoria gaaCnia. Tumca ar
arsebobs erTiani azri misi warmoSobis zusti adgilisa da drois
Sesaxeb. cnobilia, rom nafic msajulTa sasamarTloebi garkveuli
saxiT antikur epoqaSic arsebobda. sxvadasxva dros saberZneTsa da
romSi sasamarTlos es saxe marTlmsajulebis erT-erTi mTavari gan-
maxorcilebeli organo iyo. gavrcelebuli mosazrebiT, nafic msa-
julTa sasamarTlos istoria safrangeTSi iwyeba, kerZod, 829 wels
ludovikos (RvTismosavis) dros,2 magram `XI saukunidan moyolebuli,
nafic msajulTa sasamarTlos samSoblod inglisi miiCneva.~3 saxel-
dobr, 1066 wlidan, normandielTa mier inglisis dapyrobis Semdeg,
rodesac iqmneba nafic msajulTa sasamarTlos Tavdapirveli konce-
fcia.4 swored inglisuri sistema daedo safuZvlad nafic msajulTa
sasamarTloebis umravlesobas. maT ricxvSia amerikis SeerTebuli
Statebic, sadac inglisuri nafic msajulTa sasamarTlos eqsporti
XVIII saukuneSi ganxorcielda.5 amerikis SeerTebul StatebSi ufleba

1
naWyebia g., lekveiSvili m.,SalikaSvili m., ivaniZe m., TumaniSvili m., gogniaSvili
n., boxaSvili n., nafic msajulTa istituti saqarTveloSi, Tb., 2013, 23.
2
Burnham. W., Introduction to the Law and Legal System of the United States, Third Edition ,
2003, 86
3
naWyebia g., lekveiSvili m.,SalikaSvili m., ivaniZe m., TumaniSvili m., gogniaSvili
n., boxaSvili n., nafic msajulTa istituti saqarTveloSi, Tb., 2013, 23.
4
vidmani.n., nafic msajulTa sasamarTlo (saerTo samarTlis qveynebi), samarTali
da Tanamedrove problematika, Tb., 2005, 19.
5
Burnham. W., Introduction to the Law and Legal System of the United States, Third Edition ,
2003, 86

6
nafic msajulTa sasamarTloze garantirebulia qveynis konstituci-
iT, saxeldobr, kanonis meeqvse SesworebiT.6
saqarTveloSi nafic msajulTa sasamarTlos SemoRebis pirveli
mcdeloba 1917-1920 ww. ukavSirdeba, kerZod, 1917 wlis 21 seqtembers
miRebul iqna `sasamarTlo dawesebulebis debuleba~, ganxorciel-
da Sesabamisi cvlilebebi `sisxlis samarTlis warmoebis wesdebaSi~
da 1919 wlis 17 ianvars miiRes kanoni `nafic msajulTa SemoRebis
Sesaxeb~7. niSandoblivia, rom am periodSi nafic msajulTa sasamarT-
los amoqmedeba srulyofilad ver ganxorcilda.

1.1.3. terminTa ganmarteba


sasamarTlo _ erTaderTi organo, romelic uflebamosilia gana­
xorcielos marTlmsajuleba, ganixilos sisxlis samarTlis saqme,
gamoitanos kanonieri, dasabuTebuli da samarTliani ganaCeni.
nafic msajulTa Semadgenloba _ kanoniT dadgenili wesiT SerCeu-
li moqalaqeebis jgufi, romelic uflebamosilia gadawyvitos saqmis
bedi mosamarTlis mier gadacemuli miTiTebebis/ instruqciebis Sesa-
bamisad. nafici msajulebi, rogorc wesi, iuristebi ar arian.
braldebuli _ piri, romlis Sesaxebac arsebobs dasabuTebuli
varaudi, rom man Caidina danaSauli. pirs, braldebulis statusi eni-
Weba dakavebisTanave an prokuroris mier gamotanili Sesabamisi dad-
genilebiT.
konstitucia _ qveynis uzenaesi kanoni, romelsac unda Seesaba­
mebodes yvela sxva samarTlebrivi aqti.

6
Arbetman L.P.,Edward L.O’brain., Street Law, A Course in Practical Law, Columbus, Ohio, 2005,
166.
7
ix. http://www.msajuli.ge/index.php?m=796 [12.10.2015]

7
1.2. nafic msajulTa sasamarTlo saqarTveloSi

1.2.1. rodis Semovida nafic msajulTa sasamarTlo saqarTveloSi?


2009 wlis 9 oqtombers saqarTvelos parlamentma miiRo axali
sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi (sssk), romelic ZalaSi Sevida
2010 wlis 1 oqtombers. swored am TariRs ukavSirdeba Tanamedrove
saqarTveloSi nafic msajulTa institutisa da SejibrebiTobis prin-
cipis SemoReba sisxlis samarTlis saqmeebze.
mocemuli cvlilebebi iuristebisaTvis udides gamowvevas war-
moadgens, radgan mniSvnelovnad Seicvala sasamarTlo procesze mo-
qmedi wesebi. magaliTad, Seicvala sasamarTlo procesze mtkiceb-
ulebebis gamoqveynebisa da mowmeTa dakiTxvis wesebi: `sasamarTlo
procesebze mosamarTleebi aRar gamoaqveyneben mtkicebulebebs da
dahkiTxaven mowmeebs. axla ukve prokuroris/advokatis saqmea, war-
moadginos Tavisi saqme da dahkiTxos mowmeebi. Tu prokurori/advo-
kati Tavis saqmes Tavs ver gaarTmevs, mtkicebulebebi da Cvenebebi ve-
rasdros miva mosamarTlemde an nafic msajulamde, romlebmac saqme
unda gadawyviton.~8

1.2.2. nafic msajulTa sasamarTlos gavrceleba


iqidan gamomdinare, rom nafic msajulTa instituti axali iyo
saqarTvelosTvis, misi gavrceleba nel-nela daiwyo. kerZod, Tavda-
pirvelad igi mxolod TbilisSi moqmedebda (2010-2011 ww.), xolo 2012
wlis Semdeg nafic msajulTa sasamarTlo quTaisSic dainerga. Sesa-
bamisad, 2012 wlidan nafic msajulTa sasamarTlo saqarTvelos or
qalaqSi, Tbilissa da quTaisSi moqmedebs.

1.2.3. pirveli nafic msajulTa sasamarTlo


pirveli nafic msajulTa sasamarTlo gaimarTa 2011 wlis noem-
berSi, Tbilisis saqalaqo sasamarTloSi. pirveli nafic msajulTa sa-
samarTlo braldebis mxaris gamarjvebiT dasrulda. samsaaTiani TaT-
biris Semdeg Tormetma naficma msajulma verdiqti _ „damnaSave“ _
miiRo braldebulis winaaRmdeg, ris safuZvelzec sasamarTlom gama-
mtyunebeli ganaCeni gamoitana da damnaSaved cno braldebuli piri.
dRes, nafic msajulTa institutis danergvidan 5 wlis Semdeg,
ukve Catarebulia 17 saqme, aqedan 12 _ TbiliSi da 5- quTaisSi.
8
saxelmZRvanelo sasamarTlo unar-CvevebSi, amerikis iuristTa asociacia kano-
nis uzenaesobis iniciativa, Tb., 2012, 13.

8
1.2.4. terminTa ganmarteba
kodeqsi _ kanonTa krebuli.
sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi _ kodeqsi, romelic adgens
danaSaulis gamoZiebis, sisxlissamarTlebrivi devnisa da marTlmsa-
julebis ganmaxorcielebel wesebs.
SejibrebiTobis principi _ niSnavs mxareebisaTvis (braldebisa
da dacvis) Tanabari uflebebis uzrunvelyofas procesis nebismier
etapze. magaliTisad, sssk ambobs, rom mxareebs sagamoZiebo moqmede-
bebis Catarebisas aqvT Tanabari ufleba-movaleobebi, garda kanoniT
dadgenili gamonaklisebisa.
parlamenti _ umaRlesi sakanonmdeblo organo. swored parala-
mentia uflebamosili miiRos kanonebi. dRes saqarTveloSi moqmedebs
erTpalatiani parlamenti, Tumca saqarTvelos konstituciis me-4 mux-
lis Tanaxmad, `saqarTvelos mTel teritoriaze Sesabamisi pirobebis
Seqmnisa da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebis formirebis
Semdeg saqarTvelos parlamentis SemadgenlobaSi iqneba ori palata:
respublikuri sabWo da senati~.
mtkicebuleba _ kanoniT dadgenili wesiT sasamarTloSi wardgeni-
li informacia, am informaciis Semcveli sagani, dokumenti, nivTiereba
an sxva obieqti, romlis safuZvelzedac mxareebi sasamarTloSi adas-
tureben an uaryofen faqtebs, samarTlebrivad afaseben maT, asrule-
ben movaleobebs, icaven TavianT uflebebsa da kanonier interesebs,
xolo sasamarTlo adgens arsebobs Tu ara faqti an qmedeba, romlis
gamoc xorcieldeba sisxlis samarTlis procesi. Caidina Tu ara es
qmedeba garkveulma pirma, damnaSavea Tu ara igi, agreTve garemoebebs,
romlebic gavlenas axdens braldebulis pasuxismgeblobis xasiaTsa
da xarisxze, axasiaTebs mis pirovnebas. dokumenti mtkicebulebaa, Tu
is Seicavs sisxlis samarTlis saqmis faqtobrivi da samarTlebrivi
garemoebebis dasadgenad saWiro cnobas. dokumentad iTvleba nebis-
mieri wyaro, romelSic informacia aRbeWdilia sityvier-niSnobrivi
formiT an/da foto, kino, bgerisa Tu sxva Canaweris saxiT, an sxva
teqnikuri saSualebis gamoyenebiT.
verdiqti _ nafici msajulebis gadawyvetileba saqmeze piris dam-
naSaveobis an udanaSaulobis Sesaxeb. verdiqtis gamotanis ufleba
aqvs mxolod nafic msajulTa Semadgenlobas.
ganaCeni _ pirveli instanciis, saapelacio da sakasacio sasamarT-
los gadawyvetileba, romelic braldebuls cnobs damnaSaved dana-
Saulis CadenaSi an amarTlebs mas. ganaCenis gamotanis ufleba aqvs
mxolod sasamarTlos.

9
1.3. ufleba nafic msajulTa sasamarTloze
saqarTvelos konstituciis me-5 muxlSi naTqvamia:
`saerTo sasamarTloebSi saqmeebi nafici msajulebis mier
ganixileba kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi da wesiT~.

1.3.1. ra SemTxvevaSi ganixilavs saqmes nafic msajulTa sasamarTlo?


am kiTxvaze pasuxs saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsi Seicavs. zemoT iTqva, rom saqarTveloSi nafic msajulTa
sasamarTlos teritoriuli gansjadoba TbilisiTa da quTaisiT
Semoifargleba. Tumca kanonis miznebisTvis Tbilisis saqalaqo sa-
samarTlos samoqmedo teritoriad miCneulia axalqalaqis, axalcixis,
bolnisis, goris, gurjaanis, TeTri wyaros, Telavis, mcxeTis, siR-
naRis, soxumis, gagra-gudauTisa da xaSuris raionuli, Tbilisisa
da rusTavis saqalaqo sasamarTloebis samoqmedo teritoria. xolo
quTaisis saqalaqo sasamarTlos samoqmedo teritoriad ganisazRvra
ambrolauris, gali-gulrifSisa da oCamCire-tyvarCelis, zestafonis,
zugdidis, ozurgeTis, samtrediis, saCxeris, senakis, cagerisa da xel-
vaCauris raionuli, baTumis, foTisa da quTaisis saqalaqo sasamarT-
loebis samoqmedo teritoriebi.9
mniSvnelovania, rom nafic msajulTa sasamarTlo ar ganixilavs
saqmes yvela danaSaulis SemTxvevaSi. amasTan, gansxvavdeba Tbilisisa
da quTaisis nafic msajulTa sasamarTloebis mier gansaxilveli saq-
meebic.
zogadi wesis mixedviT, nafic msajulTa sasamarTlo ganixilavs
saqmeebs, romelic sasjelis saxiT iTvaliswinebs Tavisuflebis aRkve-
Tas, garda im SemTxvevisa, rodesac braldebuli Suamdgomlobs, rom
saqme ganxilul iqnes nafic msajulTa monawileobis gareSe.
nafic msajulTa sasamarTlo Tbilisis saqalaqo sasamarTloSi ga-
nixilavs saqmeebs Semdeg danaSaulebze:
1. mkvleloba damamZimebel garemoebebSi (sisxlis samarTlis
kodeqsis (ssk) muxli 109-e);
2. mkvleloba msxverplis TxovniT (ssk muxli 110-e);
3. g
 anzrax mkvleloba uecari, Zlieri sulieri aRelvebis mdgo-
mareobaSi (ssk muxli 111-e);
4. dedis mier axalSobilis ganzrax mkvleloba (ssk muxli 112-e);

9
saqarTvelos iusticiis umaRlesi sabWos 2015 wlis 14 seqtembris №1/118
gadawyvetileba.http://hcoj.gov.ge/files/axali/118.pdf [01.10.2015]

10
5. mkvleloba aucilebeli mogeriebis farglebis gadacilebiT
(ssk muxli 113-e);
6. mkvleloba damnaSavis SepyrobisaTvis aucilebeli zomis ga-
dacilebiT (ssk muxli 114-e).
nafic msajulTa sasamarTlo quTaisis saqalaqo sasamarTloSi ga-
nixilavs mxolod erTi danaSaulis SemTxvevaSi _ es aris mkvleloba
damamZimebel garemoebebSi (ssk muxli 109-e).
niSandoblivia, rom nafic msajulTa sasamarTlos zemoT CamoT-
vlili gansjadoba moqmedebs 2012 wlis 1 oqtobridan 2016 wlis 1
oqtombramde.
maSasadame, Tu pirs bralad edeba sisxlis samarTlis kodeqsis
109-114-e muxlebiT gaTvaliswinebuli danaSauli da Tu is Cadenilia
Tbilisis saqalaqo sasamarTlos gansjad teritoriaze, mas SeuZlia
isargeblos nafic msajulTa sasamarTlos uflebiT. aseve, Tu pirs
bralad edeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 109-e muxliT
gaTvaliswinebuli danaSaulis Cadena da es saqme quTaisis saqalaqo
sasamarTlos teritorias eqvemdebareba, mas aqvs ufleba moiTxovos
Tavisi saqmis ganxilva nafic msajulTa sasamarTlos winaSe.

1.3.2. terminTa ganmarteba


sisxlis samarTlis kodeqsi _ kanonTa krebuli, romliTac gan-
isazRvreba danaSauli da sasjeli.
danaSauli _ sisxlis samarTlis kodeqsis mixedviT, sisxlissamar-
Tlebrivi pasuximgeblobis safuZvelia danaSauli, e.i. am kodeqsiT
gaTvaliswinebuli marTlsawinaaRmdego da braleuli qmedeba.
gansjadoba _ gansjadoba pirobiTad SeiZleba or nawilad daiyos:
teritoriuli gansjadoba da sagnobrivi gansjadoba.
teritoriuli gansjadoba _ sisxlis samarTlis saqmeebis mikuT­
vnebis principi teritoriis/adgilmdebareobis gaTvaliswinebiT. ma­
galiTad, danaSaulis Cadenis, gamoZiebisa da braldebulis sasamarT-
loSi pirvelad wardgenis mixedviT esa Tu is saqme konkretuli sa-
samarTlos gansjadia.
sagnobrivi gansjadoba _ sasamarTlo uflebamosilia ganixilos
mxolod kanoniT gaTvaliswinebuli saqmeebi, saqmeebis ganawilebis am
princips sagnobriv gansjadobas uwodeben. magaliTad, quTaisis saqa-
laqo sasamarTloSi nafic msajulTa sasamarTlos gansjadia mxolod
sisxlis samarTlis saqmeebi, sadac braldebuls brali edeba 109-e
muxlis CadenaSi.

11
2. nafici msajuli

2.1. nafic msajulTa kandidatebi

2.1.1. vin SeiZleba iyos nafici msajuli ?


saqarTvelos kanonmdeblobis mixedviT, nafici msajuli SeiZleba
iyos piri, romelic akmayofilebs Semdeg moTxovnebs:
1. aris saqarTvelos moqalaqe;
2. mas Seusrulda 18 weli;
3. icis qarTuli ena;
4. c
 xovrobs teritoriaze, romelic Sedis im sasamarTlos gan-
sjadobaSi, sadac mimdinareobs procesi;
5. S
 ezRuduli ara aqvs fizikuri da fsiqikuri SesaZleblobebi,
rac xels ar SeuSlis mis mier nafici msajulis movaleobis
Sesrulebas.

2.1.2. vin ar SeiZleba iyos nafici msajuli?


garda am moTxovnebisa, kanoni gansazRvravs nafic msajulTa kan-
didatebis SeuTavseblobis safuZvlebsac.
piri ver miiRebs sisxlis samarTlis procesSi monawileobas nafic
msajulad, Tu:
1. igi saxelmwifo-politikuri Tanamdebobis piria;
2. igi gamomZiebelia;
3. igi policielia;
4. igi iricxeba saqarTvelos SeiaraRebul ZalebSi;
5. igi sasuliero piria;
6. igi aRniSnul saqmeSi samarTlis procesis monawilea;
7. igi braldebulia;
8. igi narkotikuli saSualebis mcire odenobis moxmarebisTvis
administraciul saxdeldadebuli piria;
9. misi monawileoba nafic msajulad aRniSnul saqmeSi aSkarad
usamarTlo iqneboda am piris mier gamoxatuli mosazrebebis

12
an piradi gamocdilebis safuZvelze;
10. igi fsiqologia;
11. igi fsiqiatria;
12. igi iuristia.
maSasadame, konkretuli profesiis warmomadgenlebs, saqarTvelos
kanonmdeblobis mixedviT, ekrZalebaT nafici msajulis funqciis Ses-
ruleba. amasTan, Tu piri kanonTan konfliqtSi imyofeba, anu, Tu is
bradebulia (mas wayenebuli aqvs brali danaSaulis CadenaSi), an, Tu is
administraciuli wesiT pasuxisgebaSi aris micemuli _ saxdeldadebu-
lia (magaliTad, dajarimebuli an administraciul patimrobaSi imy-
ofeba), is ver miiRebs monawileobas nafic msajulTa sasamarTloSi.
sainteresoa, ras gulisxmobs Canaweri: `misi monawileoba nafic
msajulad aRniSnul saqmeSi aSkarad usamarTlo iqneboda am piris
mier gamoxatuli mosazrebebis an piradi gamocdilebis safuZvelze~.
es aris SemTxveva, roca nafic msajulTa SerCevis sxdomaze gamov-
lindeba iseTi garemoeba, rac naTels xdis, rom nafici msajulobis
kandidati ver iqneba obieqturi, miukerZoebeli da samarTliani ama
Tu im saqmeze, misi wina gamocdilebidan an sxva garemoebidan gamom-
dinare. magaliTad, Tu ixileba saqme ganzrax mkvlelobis Sesaxeb da
nafic msajulTa kandidatebs Soris aris adamiani, romelsac 2 Tvis
win ojaxis wevri moukles, is SesaZloa acilebul iqnes im safuZvliT,
rom misi monawileoba aRniSnul saqmeSi aSkarad usamarTlo iqneboda
am piris piradi gamocdilebis safuZvelze.

2.1.3. uari nafic msajulTa movaleobis Sesrulebaze


niSandoblivia, rom saqarTvelos kanonmdebloba iTvaliswinebs
kandidatis mier uaris gacxadebas nafici msajulis movaleobis Ses-
rulebaze, Tu arsebobs CamoTvlili safuZvlidan romelime:
1. T
 u es piri ukanaskneli wlis ganmavlobaSi ukve iyo nafici
msajuli;
2. T
 u is asrulebs iseT samuSaos, romelSic misi Secvla gamoi-
wvevs mniSvnelovan zians;
3. T
 u misi janmrTelobis mdgomareoba ar uwyobs xels Seasru-
los nafici msajulis movaleoba;
4. Tu piri 70 wels gadacilebulia.
gasaTvaliswinebelia, rom uaris gacxadeba nafic msajulad monawi­

13
leobaze kandidatis uflebaa da ara movaleoba. magaliTad, Tu kan-
didati 75 wlisaa, magram mas surs monawileobis miReba sasamarTlo
procesSi, is uflebamosilia darCes nafic msajulTa SemadgenlobaSi,
Tu romelime mxare raime sxva safuZvliT ar aicilebs mas.
aRsaniSnavia, rom zemoT dasaxelebuli safuZvlebis garkveva xde-
ba nafic msajulTa SerCevis sxdomaze. swored aq wydeba sakiTxi kan-
didatebis acilebis Taobaze da aq dgeba sabolood nafic msajulTa
12-kaciani Semadgenloba.

2.1.4. terminTa ganmarteba


saxdeli _ administraciuli samarTaldarRvevis CadenisaTvis
gaTvaliswinebuli pasuxismgeblobis specialuri zoma. administraci-
uli saxdelis saxe SeiZleba iyos: gafrTxileba, jarima, moqalaqisaT-
vis miniWebuli satransporto saSualebis marTvis uflebis SeCereba
da sxva.
procesis monawileni _ saqarTvelos sisxlis samarTlis sapro-
ceso kodeqsis mixedviT procesis monawileebi arian: sasamarTlo,
prokurori, gamomZiebeli, braldebuli advokati, mowme, eqsperti,
Tarjimani, sasamarTlos megobari (amicus Curiae), dazaralebuli, sxdo­
mis mdivani.
acileba _ mosamarTlis mier miRebuli gadawyvetileba pirisaT-
vis sasamarTlo proceSi monawileobis akrZalvis Sesaxeb. acilebis
Sesaxeb gadawyvetilebas sasamarTlo iRebs mxaris, dainteresebuli
piris SuamdgomlobiT an sakuTari iniciativiT.

14
2.2. nafic msajulTa kiTxvari

ufleba nafic msajulTa sasamarTloze braldebulis privile-


giaa. kanoniT gansazRvrul SemTxvevebSi swored braldebuli wyvets
surs Tu ara mas nafic msajulTa sasamarTlos winaSe sakuTari saqmis
ganxilva. mas Semdeg, rac braldebuli am gadawyvetilebas miiRebs,
sasamarTlo valdebulia uzrunvelyos nafic msajulTa sasamarTlo
mocemul saqmeze da daniSnos nafic msajulTa SerCevis sxdoma, anu
procesi, sadac kandidatebidan airCeven nafic msajulebs. zemoT iTq-
va, Tu vin SeiZleba iyos nafic msajulTa kandidati. es aris 18 welze
ufrosi asakis, qarTuli enis mcodne piri, romelic cxovrobs Sesa-
bamisi sasamarTlos teritoriul gansjadobaSi. swored aseT kandi-
datebs sasamarTlo saarCevno siidan, SemTxveviTi SerCevis princip-
iT, ugzavnis uwyebas da nafic msajulTa kiTxvars. rac imas niSnavs,
rom saqarTvelos nebismier moqalaqes, romelsac Seusrulda 18 weli,
SeiZleba miuvides sasamarTlos mier gagzavnili uwyeba sasamarTloSi
gamocxadebis Taobaze da nafic msajulTa kiTxvari. moqalaqe valde-
bulia, gaecnos am dokumentebs, keTilsindisierad Seavsos kiTxvari
da gamocxaddes uwyebaSi miTiTebul adgilas da dros.

2.2.1. ra aris nafic msajulTa kiTxvari da ratom evaleba nafic msa-


julTa kandidats misi Sevseba?
nafic msajulTa kiTxvari _ es aris mxareebis mier momzadebuli da
sasamarTlos mier damtkicebuli dokumenti, sadac mocemulia kiTx-
vebi nafic msajulTa kandidatebisaTvis. es dokumenti aucilebelia
imisTvis, rom mxareebs mieceT saSualeba meti gaigon nafici msaju-
lis Sesaxeb, raTa SejibrebiTobis principis dacviT SearCion nafici
msajulebi. marTalia, kandidatebi gamocxaddebian SerCevis sxdomaze,
sadac mxareebs eqnebaT saSualeba kiTxvebi dausvan maT da miiRon maT-
Tvis saWiro informacia, magram dros dazogvisa da amasTan, uxerxul
kiTxvebze zepiri pasuxis Tavidan acilebis mizniT, kiTxvaris gamo­
yeneba damatebiTi saSualebaa, mxareTaTvis nafici msajulebis ukeT
asarCevad.

2.2.2. kiTxvaris forma da Sinaarsi


kiTxvari SesaZloa iyos ramdenime gverdiani. kiTxvarSi aucile-
blad iqneba kiTxvebi nafici msajulis vinaobis Sesaxeb. e.w. stan­
dartuli kiTxvebi, magaliTad, rogoricaa: saxeli, gvari, misamarTi,

15
telefoni, dabadebis adgili, TariRi, ojaxuri mdgomareoba, gana-
Tleba, wignebi da Jurnal-gazeTebi, romlebsac kandidati kiTxulobs,
kinofilmebi, romelsac is uyurebs, samxedro samsaxuri, Svilebi da
a.S. kiTxvarSi agreTve iqneba konkretuli saqmidan gamomdinare mxare-
TaTvis mniSvnelovani kiTxvebi, razedac kandidatis mier gacemuli
pasuxi gauadvilebs maT gadawyvetilebis miRebas nafici msajulis
arCevis Sesaxeb. magaliTad, gansaxilvel saqmesTan dakavSirebuli in-
formacia da misi wyaro; nacnoboba mocemul saqmeze braldebulTan
an sxva procesis monawile pirebTan; ganwyoba dacvis an braldebis
mxaris, policiis, kanonis mimarT.
cnobilia, rom `adamianebi ufro gulwrfelni arian werilo-
biT kiTxvebze pasuxebis gacemisas, vidre Ria sasamarTlo sxdomaze
gamokiTxvisas.~10 amasTan, mxolod jgufis mimarT dasmuli zogadi
xasiaTis kiTxvebze (magaliTad, Tu romelime Tqvengans smenia raime
gansaxilvel sisxlis samarTlis saqmeze, gTxovT, aswioT xeli?) miRe-
buli `diax~ an `ara~ pasuxebiT, mxares ver Seuqmnis swor warmodge-
nas momaval msajulebze.11werilobiT kiTxvarSi xSirad aris kiTxvebi,
romelTa Ria sasamarTlo sxdomaze dasma SesaZloa delikaturi iyos.
magaliTad: xom ar yofila romelime Tqvengani an Tqveni axlo naTe­
savi ojaxSi Zaladobis msxverpli? 12Tu saqme ojaxSi Zaladobas exeba
mxareTaTvis mniSvnelovani iqneba amisi dadgena. am kiTxvaze pasuxis
gacema nafic msajulTa SerCevis sxdomaze xmamaRla, sxva pirebis wi-
naSe, metad rTuli iqneba pirisTvis, Tumca kiTxvaze pasuxi Zalian
mniSvnelovania mxareebisTvis. swored amitom, msgavsi situaciis Ta-
vidan acilebis mizniT, mxareebi msgavs kiTxvebs kiTxvarSi moaTavse-
ben. isic unda iTqvas, rom kiTxvarSi moTavsebuli specialuri/Tema-
turi kiTxvebis erTaderTi da pirveladi mizani nafici msajulisTvis
uxer­xulobis acileba ar aris. mxareebi msgavsi kiTxvebiT cdiloben
safuZveli Seqmnan ama Tu im nafici msajulis asacileblad. gasaTval-
iswinebelia, rom Tanamedrove sisxlis samarTlis procesi Sejibrebi-
Tia da Sesabamisad, mxareebi yvelafers akeTeben imisTvis, rom swored
maTTvis sasargeblo nafici msajuli airCion. Sesabamisad, nafici
msajulobis kandidati unda Seecados, maqsimalurad gulwrfelad
da obieqturad Seavsos kiTxvari, daweros is informacia, romelic
SesaZloa pirdapir ar aris kiTxviT moTxovnili, magram azustebs da
srul­yofils xdis pasuxs, raTa uzrunvelyos orive mxa­risaTvis Tana-
bari SesaZlebloba misi arCevis an/da acilebisaTvis.

10
saxelmZRvanelo sasamarTlo unar-CvevebSi, amerikis iuristTa asociacia kan-
onis uzenaesobis iniciativa, Tb., 2012, 63.
11
iqve.
12
iqve.

16
mniSvnelovania nafici msajulobis kandidatma gaiTvaliswinos,
rom ar arsebobs mocemul kiTxvebze swori pasuxi. mTavaria, man kiTx-
vebs upasuxos gulaxdilad da yuradRebiT Seavsos kiTxvari.
magaliTisaTvis ixileT kiTxvaris nimuSi:

2.2.3. nafici msajulebis kiTxvari (nimuSi)

miTiTebebi

`pativcemulo ------------------------------------------
gacnobebT, rom Tqven brZandebiT nafici msajulobis kandidati.

mocemuli kiTxvari momzadda, raTa daexmaros sasamarTlosa da


mxareebs. aucilebelia gairkves icnobT Tu ara mxareebs, advokats/
prokurors an potenciur mowmeebs. aRniSnuli kiTxvari momzadebu-
lia saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 221-e mux-
lis pirveli nawilis Sesabamisad, romelic damtkicebulia mosamar-
Tlis mier da Tqven valdebuli xarT aRniSnuli kiTxvari SeavsoT
------ dReSi.
gTxovT, kiTxvebs upasuxoT gulaxdilad da yuradRebiT. Sesabam-
isad, sasurvelia, mogvceT sruli da amomwuravi pasuxi.
gTxovT, gaiTvaliswinoT, rom ar arsebobs mocemuli kiTxvebis
swori pasuxi. im SemTxvevaSi, Tu zogierTi kiTxva moiTxovs iseTi
piradi (delikaturi) informaciis gacemas, romlis gamJRavnebac ar
gsurT, gTxovT, es miuTiToT da Sesabamisi pasuxis ujraSi daweroT
`piradi~. Tqven mogecemaT SesaZlebloba, gaesaubroT mosamarTlesa
da advokats/prokurors danarCeni nafici msajulebis dauswreblad.
gTxovT, gamoiyenoT mxolod muqi lurji an Savi feris melani,
radgan Cven kiTxvaris aslebi unda gadaviRoT. amasTan, gTxovT, kiTx-
vebze pasuxi miuTiToT sityvierad diax/ara an TqvenTvis sasurvel
grafaSi `V~ niSnis gamoyenebiT. amasTan, furclis ukana mxares araferi
daweroT. Tu damatebiTi adgili dagWirdaT, ganagrZeT imave gverdis
qveda an gverdiT nawilze, an bolo gverdze (miuTiTeT SekiTxvis no-
meri). gTxovT, SeavsoT mocemuli kiTxvari piradad da masTan dakav-
SirebiT aravis gaesaubroT.
winaswar mogaxsenebT madlobas gulisxmierebisaTvis.

17
k i T x v e b i:

1. saxeli, mamis saxeli, gvari:


________________________________________________________
dabadebis TariRi (ricxvi, Tve, weli): □□/□□/□□□□
sqesi: □ mamrobiTi □ mdedrobiTi

2. dabadebis adgili: (qveyana, qalaqi/raioni)


---------------------------------------------------------------------------------
3. faqtobrivi sacxovrebeli adgili
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
4. registraciis adgili
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
sxva misamarT(eb)ze sad cxovrobdiT? (miuTiTeT yvela misamarTi
sadac gicxovriaT)

a) ------------------------------------------------------------------------------
b) ------------------------------------------------------------------------------
g) ------------------------------------------------------------------------------

5. rogoria Tqveni amJamindeli samsaxurebrivi statusi?


----------- vmuSaob
----------- vmuSaob saxlSi
----------- umuSevari var
----------- pensiaze var
---------- var studenti, gTxovT, miuTiToT specialoba
---------------------------------------------------------------------------------

18
6. profesia: (Tu xarT pensioneri an umuSevari, gTxovT, miuTi-
ToT ukanaskneli samuSao adgili).
a. ra aris Tqveni profesia?
------------------------------------------------------------------------------
b. sad muSaobT?
------------------------------------------------------------------------------
g. ramdeni xania?
------------------------------------------------------------------------------
d. ra aris Tqveni konkretuli movaleobebi samsaxurSi?
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
e. sad muSaobdiT manamde da ras akeTebdiT?
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
v. rodesme xom ar gqoniaT xelmZRvaneli Tanamdeboba an pirTa
daqiravebis an gaTavisuflebis uflebamosileba?
----------- diax ----------- ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, daakonkretoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

7. ra saxis ganaTleba gaqvT?


----------- arasruli saSualo
----------- saSualo
----------- bakalavriati
---------- magistratura
----------- doqtorantura

19
----------- sxva
---------------------------------------------------------------------------------

gTxovT, aRweroT Tqven mier miRebuli ganaTleba:


saswavleblis dasaxeleba:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
specialoba da xarisxi:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

8. gagivliaT Tu ara raime saxis kursi samarTalSi, sisxlis samar-


TalSi, fsiqologiaSi an/da fsiqiatriaSi?
----------- diax ----------- ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, aRweroT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

9. Tqveni ojaxuri mdgomareoba?


----------- dauojaxebeli da arasodes vyofilvar daojaxebuli
----------- amJamad daojaxebuli ----------- wlis ganmavlobaSi
----------- dauojaxebeli, magram warsulSi daojaxebuli -----------
wlis ganmavlobaSi
----------- dauojaxebeli, magram vcxovrob partniorTan erTad
----------- wlis manZilze
----------- qvrivi, warsulSi daojaxebuli ----------- wlis ganmav-
lobaSi
----------- sxva ---------------------------------------------------------------

20
10. muSaobs Tu ara Tqveni meuRle/mudmivad Tanamcxovrebi
piri?
----------- diax ----------- ara
a. dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, miuTiToT ras saqmianobs
da sad muSaobs?
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
b. warsulSi ras saqmianobda?
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
g. Tu Tqveni meuRle/mudmivad Tanamcxovrebi piri umuSevaria,
saojaxo saqmis garda, ra saqmianobas eweoda warsulSi?
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

11. gTxovT, aRweroT Tqveni meuRlis/mudmivad Tanamcxovrebi


piris ganaTleba (maT Soris mis mier miRebuli ganaTlebis xarisxi
da sfero):
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

12. Tu gyavT Svilebi, gTxovT, miuTiToT:


12.1. a) saxeli, mamis saxeli, gvari ----------------------------------------
-------------------------------------------
b) sqesi□ mamrobiTi □ mdedrobiTi
g) asaki --------------------
d) cxovrobs Tu ara TqvenTan ----------diax ----------ara

21
e) ganaTleba
---------------------------------------------------------------------------------
v) saqmianoba
---------------------------------------------------------------------------------
12.2. a) saxeli, mamis saxeli, gvari
---------------------------------------------------------------------------------
b) sqesi□ mamrobiTi □ mdedrobiTi
g) asaki --------------------
d) cxovrobs Tu ara TqvenTan ----------diax ----------ara
e) ganaTleba
---------------------------------------------------------------------------------
v) saqmianoba
---------------------------------------------------------------------------------
12.3. a) saxeli, mamis saxeli, gvari
---------------------------------------------------------------------------------
b) sqesi□ mamrobiTi □ mdedrobiTi
g) asaki --------------------
d) cxovrobs Tu ara TqvenTan ----------diax ----------ara
e) ganaTleba
---------------------------------------------------------------------------------
v) saqmianoba
---------------------------------------------------------------------------------
12.4. a) saxeli, mamis saxeli, gvari
---------------------------------------------------------------------------------
b) sqesi□ mamrobiTi □ mdedrobiTi
g) asaki --------------------
d) cxovrobs Tu ara TqvenTan ----------diax ----------ara
e) ganaTleba
---------------------------------------------------------------------------------
v) saqmianoba

22
---------------------------------------------------------------------------------
12.5. a) saxeli, mamis saxeli, gvari
---------------------------------------------------------------------------------
b) sqesi□ mamrobiTi □ mdedrobiTi
g) asaki --------------------
d) cxovrobs Tu ara TqvenTan ----------diax ----------ara
e) ganaTleba
---------------------------------------------------------------------------------
v) saqmianoba
---------------------------------------------------------------------------------

13. ra aris Tqveni hobi, gansakuTrebuli interesis sagani, das-


venebis dros gasarTobi saqmianoba, maT Soris sporti?
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

14. gTxovT, CamoTvaloT yvela is organizacia an jgufi,


romelSic monawileobT an xarT wevri.:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

15. icnobT Tu ara, an gaqvT, an gqoniaT Tu ara Sexeba qvemoT


CamoTvlil procesis romelime monawilesTan (dadebiTi pasuxis
SemTxvevaSi, gTxovT, moniSnoT Sesabamisi saxel(eb)i da marjvena
ujraSi gaswvriv miuTiToT detalebi):

mosamarTle

23
prokurori

advokati

braldebuli

dazaralebuli

16. gimsaxuriaT Tu ara samxedro samsaxurSi?


a. sad da ra periodSi:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
b.: wodeba an Tanamdeboba:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

17. ra aris Tqveni upirvelesi sainformacio wyaro? (miuTiTeT


gazeTi da/an satelevizio/radio arxi).
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

18. romel Jurnal-gazeTebs kiTxulobT regularulad?


________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

24
________________________________________________________
________________________________________________________

19. adevnebdiT Tu ara Tvals presaSi an mediis sxva saSuale-


bebiT am saqmis _ -----------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
---- gaSuqebas?
(saqmis saxelwodeba)

_______ diax _______ ara


dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT, Camogiyalib-
daT Tu ara raime mosazreba braldebulis Sesaxeb saqmis gaSuqebis
Sedegad?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

20. miekuTvnebiT Tu ara romelime religiur organizacias an


jgufs, romelic ar mogcemdaT saSualebas miiRoT gadawyvetileba
am saqmeze?
_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

25
21. migaCniaT Tu ara, rom moraluri TvalsazrisiT ver Se-
ZlebT am saqmeze gadawyvetilebis miRebas?
_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

22. gaqvT Tu ara uaryofiTi damokidebuleba policiis, sxva


samarTaldamcavi organos, prokuraturis, sasamarTlos an advoka-
tis mimarT raime mizeziT?
_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

23. SegiZliaT Tu ara miukerZoebeli marTlmsajulebis uzrun-


velyofa?
_______ diax _______ ara
gTxovT ganmartoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
24. xarT Tu ara raime jgufis wevri, romelic mxars uWers
cvli­lebas sisxlis samarTalSi?
_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

26
25. gimuSaviaT Tu ara piradad Tqven, Tqvens naTesavs an axlo
megobars sasamarTloSi, samarTaldamcav organoSi, prokuratur-
aSi, advokatad, saeqsperto dawesebulebaSi an sxva organoSi, ro-
melic dakavSirebulia mocemul saqmesTan?
_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT sad:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

26. yofilxarT Tu ara piradad Tqven an TqvenTan daaxloe-


buli piri danaSaulis msxverpli/dazaralebuli?
_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

27. yofilxarT Tu ara rodesme danaSaulis mowme, xom ar


wargidgeniaT raime werilobiTi dokumenti, an xom ar gqoni-
aT urTierToba policiasTan, sxva samarTaldamcav organosTan,
prokuraturasTan an sasamarTlosTan?
_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT detalebi:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

28. rodesme xom ar migiRiaT monawileoba piradad Tqven an


TqvenTan daaxloebul pirs raime jgufSi, romelic dakavebulia
danaSaulis prevenciiT an msxverplTa uflebebis dacviT?
------------- diax ------------ ara

27
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT misi mizani da
Tqveni monawileobis forma:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

29. rodesme xom ar migiRiaT monawileoba piradad Tqven an


TqvenTan daaxloebul pirs raime jgufSi, romelic icavs adamia-
nis uflebebs?
_______ diax _______ ara

dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT misi mizani da


Tqveni monawileobis forma:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

30. warsulSi xom ar yofilxarT arCeuli nafic msajulad?


_______ diax _______ ara

a. dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, warmoadginoT Semdegi


informacia TiToeul saqmeze:
saqme #1. braldeba
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
periodi
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
gamoitanes Tu ara naficma msajulebma verdiqti:

28
_______ diax _______ ara
xom ar yofilxarT ufrosi nafici msajuli:
_______ diax _______ ara

saqme #2. braldeba


---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
periodi
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
gamoitanes Tu ara naficma msajulebma verdiqti:
_______ diax _______ ara
xom ar yofilxarT ufrosi nafici msajuli:
_______ diax _______ ara

saqme #3. braldeba


---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
periodi
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
gamoitanes Tu ara naficma msajulebma verdiqti:
_______ diax _______ ara
xom ar yofilxarT ufrosi nafici msajuli:
_______ diax _______ ara

29
b. ras fiqrobT Tqven mier gaweul nafici msajulis samsaxurze?
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

31. icnobT Tu ara romelime advokats, prokurors, samarTal-


damcavi organos TanamSromels an mosamarTles?
_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, miuTiToT maTi saxelebi
da is, Tu ra kavSiri aqvT TqvenTan, agreTve, miuTiTeT samarTlis
romel sferoSi moRvaweoben isini?
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

32. rodesme xom ar yofilxarT Tqven, Tqveni axlo megobari an


naTesavi:
eWvmitanili an braldebuli? _______ diax _______ ara
dakavebuli an dapatimrebuli? _______ diax _______ ara
dazaralebuli? _______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

30
33. daelodebiT Tu ara mtkicebulebebis ganxilvas, vidre
SeiqmnideT warmodgenas gansaxilvel saqmeze?
_______ diax _______ ara

34. migaCniaT Tu ara, rom aucileblad unda gaiziaroT eqsper-


tis Cveneba, maSinac ki, Tu es ewinaaRmdegeba Tqvens mosazrebas?
_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

35. eqspertis CvenebisaTvis raime mniSvnelobis miniWebamde,


dainteresdebiT Tu ar im mizezebiT, ramac ganapiroba eqspertis
es konkretuli mosazreba?
_______ diax _______ ara
uaryofiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

36. SesaZlebelia am saqmeze warmodgenil iqnes danaSaulis


Sesaxeb suraTebi da grafikuli gamosaxuleba. gagiWirdebaT Tu
ara aseTi masalis naxva da ganxilva?
_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:

---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

31
37. Tqven ar unda dauSvaT nafic msajulTa TaTbirze nebism-
ieri saxis gavlena. SeasrulebT Tu ara am moTxovnas?
_______ diax _______ ara
uaryofiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

38. mosamarTle mogcemT miTiTebebs, rom mtkicebulebebis


ganxilvisas warmoqmnili nebismieri eWvi, romelic ar gaqar­
wyldeba kanoniT dadgenili wesiT, unda gadawydes braldebulis
sasargeblod.
gagiWirdebaT Tu ara mosamarTlis am miTiTebis dacva?
_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

39. xom ar gaqvT raime fizikuri an samedicino xasiaTis prob-


lema, romelic SeuZlebels gaxdis Tqvens mier nafici msajulis
funqciis Sesrulebas?
_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

40. xom ar gaqvT mxedvelobis an smenis problema?


_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:

32
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

41. xom ar gaqvT raime sxva informacia, romelic gsurT mia-


wodoT sasamarTlos Tqven mier nafici msajulis funqciis Ses-
rulebis SesaZleblobasTan dakavSirebiT?
_______ diax _______ ara
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi, gTxovT, ganmartoT:
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------

vadastureb, rom saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso ko­


deqsis 221-e muxlis pirveli nawilis Sesabamisad, zemoT mocemuli
informacia sworia da kiTxvari Sevavse qalaq -----------, saqarTvelo,
20-- wlis -----------------------------------------------
(ricxvi da Tve)

xelmowera: ------------------------------------------------~13

13
warmodgenili nawili `nafic msajulTa kiTxvari~ ix,. naSromidan: saxelmZR-
vanelo informacia nafic msajulTa sasamarTlosaTvis, saqarTvelos uzenaesi sasa-
marTlo, amerikis iuristTa asociacia kanonis uzenaesobis iniciativa, Tb., 2010, 8-19.

33
2.3. nafic msajulTa SerCevis sxdoma

saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis mixed-


viT, nafic msajulTa sasamarTlo Sedgeba 12 nafici msajulisa da
2 saTadarigo msajulisgan. manam, sanam nafic msajulTa mier sisx-
lis samarTlis saqmis arsebiTi ganxilva daiwyeba, mxareebi winas-
war mowveuli kandidatebisgan irCeven msajulTa Semadgenlobas.14am
mizniT imarTeba msajulTa SerCevis sxdoma.

2.3.1. sad unda mividnen nafic msajulTa kandidatebi?


nafic msajulTa kandidatebi valdebulni arian uwyebaSi miTiTe-
bul dros gamocxaddnen sasamarTloSi. sxdomis dawyebamde maT eZle­
vaT SesaZlebloba uyuron sasamarTlos mier momzadebul videos na-
fici msajulobis Sesaxeb.
nafic msajulTa SerCevis sxdoma imarTeba sasamarTlo darbazSi.

2.3.2. vin monawileobs nafic msajulTa SerCevis sxdomaSi?


sxdomas xelmZRvanelobs mosamarTle, sxdomis Tavmjdomare. sxdo­
mas eswrebian mxareebi _ braldebis mxare da dacvis mxare, agreTve
sxdomis mdivani. sasamarTloSi wesrigs uzrunvelyofen mandaturebi.

2.3.3. nafic msajulTa SerCevis sxdomis mimdinareoba (nimuSi)


nafici msajulebi SehyavT sasamarTlo darbazSi. Semodis sxdomis
mdivani da sTxovs darbazSi myof pirebs fexze adgomas, radgan sa-
samarTlo modis.
mosamarTle xsnis sxdomas da mimarTavs nafic msajulebs:
`dila mSvidobisa, qalbatonebo da batonebo! Cemi saxelia (mosamar-
Tle) --------------------
me gavuZRvebi process, romelzec Tqven SesaZloa mogiwioT na-
fici msajulis movaleobis Sesruleba.
Cems marcxniv/marjvniv mjdomi pirovneba aris am sasamarTlo
sxdo­mis mdivani
q-ni/b-ni -----------------------
14
saxelmZRvanelo sasamarTlo unar-CvevebSi, amerikis iuristTa asociacia kan-
onis uzenaesobis iniciativa, Tb., 2012, 52.

34
qalbatonebo da batonebo, es aris sisxlis samarTlis saqme -------
________ braldebis gamo.
braldebuls brali edeba -------------------------------- .
Tqven aq imyofebiT, raTa mocemul saqmeSi SeasruloT nafic msa-
julTa movaleoba.
nafic msajulTa movaleoba aris pativi da valdebuleba, magram
is ar aris nebayoflobiTi. amave dros, TiToeuli Cvengani gansa-
kuTrebuli gulisxmierebiT ekideba Tqveni drois faqtoris sakiTxs.
arc erTi Tqvengani ar brZandebiT moxalise. arian moqalaqeebi, rom-
lebsac aqvT survili Seasrulon nafici msajulis movaleoba, Tum-
ca kanonmdeblobiT garantirebulia SemTxveviTi SerCevis wesi, rac
TavisTavad gamoricxavs aRniSnuli moqalaqeebis CarTvas mxolod
maTi surviliT. kanonmdeblobiT garantirebulia nafic msajulTa
sasamarTloze saqmis ganxilvis ufleba, da es ufleba exeba TiToeul
Cvengans, amitomac vimyofebiT sasamarTlo procesze.
piri uflebamosilia nafic msajulad miiRos monawileoba sa-
samarTlo procesSi, Tu:
1. saqarTvelos samoqalaqo reestris monacemTa bazaSi dafiq-
sirebulia, rogorc 18 wels gadacilebuli piri;
2. icis sisxlis samarTlis procesis ena;
3. c
 xovrobs teritoriaze, romelic Sedis im sasamarTlos gan-
sjadobaSi, sadac mimdinareobs procesi;
4. S
 ezRuduli ara aqvs fizikuri da fsiqikuri SesaZleblobebi,
rac xels SeuSlis mis mier nafici msajulis movaleobis Ses-
rulebas.

piri ver miiRebs sisxlis samarTlis procesSi monawileobas nafic


msajulad, Tu:
1. saxelmwifo-politikuri Tanamdebobis piria;
2. gamomZiebelia;
3. policielia;
4. iricxeba saqarTvelos SeiaraRebul ZalebSi;
5. sasuliero piria;
6. aRniSnul saqmeSi sisxlis samarTlis procesis monawilea;
7. braldebulia;

35
8. narkotikuli saSualebebis mcire odenobiT moxmarebisaTvis
administraciul saxdeldadebuli piria;
9. misi monawileoba nafic msajulad aRniSnul saqmeSi aSkarad
usamarTlo iqneboda am piris mier gamoxatuli mosazrebebis
an piradi gamocdilebis safuZvelze;
10. fsiqologia;
11. fsiqiatria;
12. iuristia.
kanoni, romelic exeba am saqmesa da masSi wayenebul ------- bral-
debas, Cem mier TqvenTvis axsnili iqneba miTiTebebis/instruqciebis
saxiT procesis dasawyisSi da misi dasrulebisas.
msajulebTan axlos mjdomi pirovneba aris prokurori q-ni/b-ni
--------------,
prokuroris sapirispiro mxares sxedan braldebuli q-ni/b-ni ----
-----------, da misi advokati q-ni/b-ni --------------------.
mxareebi fiqroben, rom sasamarTlo procesi gagrZeldeba -----
--- (dRis/kviris) ganmavlobaSi. sxdoma ar gaimarTeba SabaT-kvirasa
da miTiTebul dReebSi ---------------. Cveulebriv, sasamarTlo pro-
cesi daiwyeba dilis ----- saaTze da dasruldeba ------ saaTze, aseve
geqnebaT Sesvenebis saSualeba. romelime Tqvengans xom ar miaCnia, rom
mocemuli ganrigis pirobebSi Tqveni, rogorc nafici msajulis, mova-
leobis Sesruleba iqneba metismetad rTuli an SeuZlebeli.
Tqven SeavseT kiTxvari. Tqven mier gacemuli pasuxebi dagvexmare-
ba imis gansazRvraSi, SeZlebT Tu ara SeasruloT nafici msajulis
movaleoba mocemul saqmeSi.
mxareebi dagisvamen kiTxvebs, raTa gadavwyvitoT miiRebT Tu ara
monawileobas am saqmeSi. Tqven valdebuli xarT swori da amomwura-
vi pasuxebi gasceT dasmul SekiTxvebs, warmoadginoT sxva aucile-
beli informacia Tqvens Sesaxeb, aseve mocemuli saqmis monawileebTan
Tqveni urTierTobis Taobaze, agreTve yvela im garemoebis Taobaze,
romelmac SeiZleba Tqven xeli SegiSaloT saqmis obieqturad da miuke-
rZoeblad ganxilvaSi. Tu romelime kiTxva delikaturi iqneba, uxer­
xul mdgomareobaSi CagayenebT, an xelyofs Tqven pirad, profesiul
an/da komerciul saidumloebas, gTxovT, aswioT xeli da miTxraT,
rom kiTxvaze pasuxis gacema personalurad gsurT. Tqven mogecemaT
saSualeba mocemul kiTxvas pasuxi gasceT gancalkevebiT, mxolod
Cemi TandaswrebiT.

36
Tqven pasuxebze dayrdnobiT Cven SesaZloa davaskvnaT, rom am
saqmeSi Tqveni monawileoba ar iqneba SesaZlebeli da amjerad ar agir-
CioT rogorc nafici msajuli, Tumca, vimedovneT, rom sxva saqmeSi
Tqven mogecemaT saSualeba SeasruloT es movaleoba.
Tqven gekrZalebaT saubari mxareebTan, adokatTan/prokurorTan
da mowmeebTan sasamarTlo procesis mimdinareobisas. mxarebi, proku-
rori /advokati da mowmeebic aseve gafrTxilebulebi arian ar esau-
bron nafic msajulebs.
qalbatono da batono nafico msajulebo, gTxovT, mudmivad ata­
roT nafici msajulis samkerde niSani sasamarTlo procesis dros,
raTa ioli iyos Tqveni amocnoba.
mxareebTan kontaqtis dauSvebloba niSnavs, rom maT aseve ekrZa-
lebaT TqvenTan personaluri komunikacia, sasamarTlo procesis mim-
dinareobisas. amis mizezi is ki ar aris, rom Cven ar vendobiT proku-
rors/advokats, aramed is, rom Cven gansakuTrebuli sifrTxiliT ve-
kidebiT sasamarTlo procesis samarTlianobis sakiTxs. miuxedavad
imisa, Tu raze esaubrebiT Tqven mxaris warmomadgenels (Tundac amas
gansaxilvel saqmesTan saerTod ar hqondes kavSiri), mowinaaRmdege
mxarisaTvis es uaryofiTad Cans. amitom, Tqven Tu mimarTavT mxaris
warmomadgenels da is ar gipasuxebT, gTxovT, gaiTvaliswinoT, rom
sasamarTlo procesis dasrulebamde maT ar SeuZliaT TqvenTan komu-
nikacia. nebismieri kiTxva an sakiTxi, risi gadawyvetac gsurT, unda
acnoboT mandaturs, romelic an Tavad gadaWris mas, an mommarTavs
me.
miuxedavad imisa, rom Tqven mogecemaT ganmarteba gamosayenebe-
li kanonis Taobaze msajulTa SerCevis dasrulebisas da sasamarTlo
sxdo­mis dasawyisSi, me msurs SegaxsenoT, Semdegi:
miuxedavad imisa, rom braldebuls ------------ brali edeba --------
-------------, igi iTvleba udanaSaulod. wayenebuli braldeba ar aris
mtkicebuleba. braldebuli ar aris valdebuli amtkicos misi udana-
Sauloba an raime sxva. braldebis mxares awevs mtkicebis tvirTi da
man Tqven unda dagarwmunoT gonivrul eWvs miRma, rom braldebuli
damnaSavea.
Tu romelime Tqvengans, rogorc momaval msajuls, ar SeuZlia
daicvas kanonis es moTxovnebi, gTxovT, axlave gvacnoboT.~15

15
nafic msajulTa SerCevis sxdomis mimdinareobis nawili warmodgenilia naS-
romidan: saxelmZRvanelo informacia nafic msajulTa sasamarTlosaTvis, saqarT-
velos uzenaesi sasamarTlo, amerikis iuristTa asociacia kanonis uzenaesobis ini-
ciativa, Tb., 2010, 22-26.

37
2.3.4. nafic msajulTa gamokiTxva
mocemuli ganmartebebis Semdeg mxareebs eZlevaT ufleba daiwyon
gamokiTxva, anu nafic msajulTa kandidatebs, Tavisi Sexedulebis-
amebr, dausvan kiTxvebi.
sagulisxmoa, rom `TiToeuli mosamarTle msajulTa SerCevis
sxdo­mas garkveulwilad gansxvavebulad warmarTavs. zogierTi maT-
gani nebas rTavs mxareebs, rom iaron sasamarTlo darbazSi da miuax-
lovdnen nafic msajulebs. zogi ki, moiTxovs, rom kiTxvebis dasma
mxarisaTvis gamoyofili samuSao magididan moxdes.~16
Tavdapirvelad kiTxvebs braldebis mxare dasvams, xolo Semdeg
dacvis mxare.
mosamarTle amowmebs yvela garemoebas, romelic SeiZleba gax-
des msajulobis kandidatis acilebis (TviTacilebis) safuZveli, da
mxareebs saSualebas aZlevs, SekiTxvebi dausvan kandidatebs da war-
moadginon damatebiTi masalebi acilebis Taobaze.

2.3.4.1. nafic msjulTa kandidatebisTvis gankuTvnili kiTxvebi


mxareebma SesaZloa dasvan Semdegi saxis kiTxvebi:
1) kiTxvebi, romelic gankuTvnilia mTeli auditoriisTvis
magliTad, gTxovT, xeli aswios man, vinc fiqrobs, rom piri udan­
aSaulod iTvleba manam, sanam misi damnaSaveoba ar damtkicdeba sa­
samarTlos kanonier ZalaSi Sesuli gamamtyunebeli ganaCeniT.

2) da kiTxvebi konkretuli nafici msajulisTvis.


magaliTad, nafico msajulo (pirobiT D#4), gTxovT, mogviye­
viT Tqveni gamocdilebis Sesaxeb qimiur laboratoriaSi moRvaweo­
bisas?
rogorc zemoT iTqva, es kiTxvebi mxareebs sWirdebaT imisTvis,
rom daadginon informacia nafici msajulobis kandidatis gamoc-
dilebis, codnis, pirovnuli maxasiaTeblebis Sesaxeb da amis safuZ-
velze aicilon an SearCion igi mocemuli sasamarTlo procesisTvis.
mxareebs kiTxvebis dasasmelad mosamarTle winaswar ganusaz-
Rvravs dros.

16
saxelmZRvanelo sasamarTlo unar-CvevebSi, amerikis iuristTa asociacia kan-
onis uzenaesobis iniciativa, Tb., 2012, 64.

38
Tu SerCeva didxans gagrZelda, mosamarTle gamoacxadebs Sesvene-
bas da acnobebs procesis monawileebs sxdomis dRis wesrigs.
msajulobis kandidati valdebulia swori da amomwuravi pasuxebi
gasces misTvis dasmul SekiTxvebs, warmoadginos sxva aucilebeli in-
formacia misi pirovnebisa da gansaxilveli saqmis monawileebTan misi
urTierTobis Taobaze, agreTve yvela im garemoebaze, ramac SeiZleba
mas xeli SeuSalos saqmis obieqturad da miukerZoeblad ganxilvaSi.
msajulobis kandidatisTvis dasmuli SekiTxvebi ar unda xel­
yofdes mis personalur monacemebs, profesiul an/da komerciul
saidumloebas, garda im SemTxvevisa, rodesac es aucilebelia marTl­
msajulebis interesebisTvis. msajulobis kandidats aRniSnuli in-
formacia SeiZleba moeTxovos mxolod mxaris dasabuTebuli moTxov-
nis arsebobisas. Tu am informaciis gamJRavnebam SeiZleba gamous-
worebeli ziani miayenos mis interesebs. gasaTvaliswinebelia, rom
msajulTa kandidati informacias awvdis mxolod sxdomis Tavmjdo-
mares.

2.3.5. nafic msajulTa acileba


gamokiTxis dasrulebis Semdeg mxareebs eZlevaT SesaZlebloba
iSuamdgomlon sasamarTlosTan ama Tu im kandidatis acilebis Se­
saxeb. Suamdgomlobis dayenebis rigiToba ase ganisazRvreba: acilebis
uflebas pirvelad axorcielebs braldebis mxare, xolo Semdgom _
dacvis mxare.
am procesSi nafic msjulTa kandidatebi ar monawileoben isini,
elodebian sasamarTlos gadawyvetilebas maTi acilebis Sesaxeb.
msajulobis kandidats SeuZlia mosamarTlis winaSe daayenos
Suamdgomloba TviTacilebis Sesaxeb da miuTiTos im garemoebebze,
romelic mas xels SeuSlis nafici msajulis uflebamosalebis ganx-
orcilebaSi. TviTacileba dasabuTebuli unda iyos. mxareebs ufleba
aqvT, gamoTqvan TavianTi damokidebuleba msajulobis kandidatis
TviTacilebisadmi.
acilebisa da TviTacilebis Sesaxeb Suamdgomlobebs mosamarTle
ganixilavs sajarod da gamoaqvs dasabuTebuli ganCineba.
gadawyvetilebis miRebis Semdeg sasamarTlo acxadebs maT vinao-
bas, vinc acilebul iqna. acilebulma kandidatma unda datovos sa-
samarTlo sxdomis darbazi.

39
2.3.6. kandidatebis daniSvna nafic msajulad
acilebis Semdeg darCenil msajulobis kandidatebidan 12-s
mosamarTle niSnavs nafic msajulad da damatebiT ors saTadarigo
msajulad. saqmis sirTulidan gamomdinare, mosamarTle uflebamo-
silia gadawyvetileba miiRos ufro meti saTadarigo msajulis damt-
kicebis Sesaxeb.
nafic msajulTa SerCevis proceduris dasrulebis Semdeg sxdo-
mis Tavmjdomare niSnavs saqmis arsebiTad ganxilvis dRes, romelic
unda iyos ara ugvianes SerCevis proceduris dasrulebidan mesame
dRisa.

2.3.7. terminTa ganmarteba


saqmis arsebiTi ganxilva _ sasamarTlos mier saqmis faqtobrivi
garemoebebis ganxilva/dadgena. arsebiTi ganxilva maT Soris moicavs
mtkicebulebebis gamokvlevis etapsac sasamarTlo procesze. magal-
iTad, mowmis dakiTxva, nivTieri mtkicebulebis gamokvleva swored
saqmis faqtobrivi garemoebis ganxilvas gulisxmobs.
sxdomis Tavmjdomare _ mosamarTle, romelic warmarTavs sa-
samarTlo sxdomas, sasamarTlo TaTbiris mimdinareobas (Tu saqmes
nafici msajulebi ar ixilaven). sxdomis Tavmjdomare mxareebs aZlevs
SesaZleblobas, daubrkoleblad waradginon da gamoikvlion mtkiceb-
ulebebi. is uzrunvelyofs wesrigis dacvas sasamarTlo procesze da
axorcielebs kanoniT dadgenil sxva uflebamosilebebs.
sasamarTlo sxdomis mdivani _ piri, romelic amowmebs gamocxad-
da Tu ara sasamarTlo procesze gamoZaxebuli piri da amis Taobaze
moaxsenebs sasamarTlos; sxdomis Tavmjdomaris winadadebiT sxdomis
mdivani sajarod kiTxulobs saproceso dokuments da awarmoebs sa-
samarTlo sxdomis oqms.

40
2.4. nafic msajulTa ufleba-movaleobani

nafici msajuli aris piri, romelic kanoniT dadgenili wesiT sa-


samarTlos mier daniSnulia nafic msajulad. rogorc iTqva, 12 na-
fici msajuli monawileobs nafic msajulTa sasamarTloSi TiToeul
sisxlis samarTlis saqmeze. saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTval-
iswinebulia 2 saTadarigo nafici msajulis daswrebac sasamarTlo
procesze.

2.4.1. saTadarigo nafici msajuli


saTadarigo nafici msajuli eswreba sasamarTlo sxdomasa da sa-
samarTlo TaTbirs. saTadarigo msajuls ufleba ara aqvs, gamoxatos
sakuTari azri, gavlena moaxdinos nafic msajulebze an monawileoba
miiRos kenWisyraSi.
Tu sasamarTlo ganxilvis mimdinareobisas aRmoCnda, rom nafic
msajuls ar SeuZlia Seasrulos Tavisi movaleoba, gamovlinda misi
acilebis safuZveli, naficma msajulma daarRvia kanonis moTxovne-
bi, mosamarTle nafic msajuls aTavisuflebs misi movaleobis Ses-
rulebisagan da mis nacvlad nafic msajulad niSnavs msajulTa siaSi
momdevno saTadarigo nafic msajuls.

2.4.2. vin aris ufrosi nafici msajuli da rogoria misi ufleba-mo­


valeobani?
ufrosi nafici msajuli erT-erTia nafic msajulTa Semadgenlo-
bidan, romelsac mosamarTle wilisyris safuZvelze niSnavs ufros
msajulad.
ufrosi msajulis ufleba-movaleobebia:
− iyos nafic msajulTa sasamarTlo TaTbiris Tavmjdomare;
− n afic msajulTa sasamarTlos saxeliT werilobiTi SekiTxviT
mimarTos sxdomis Tavmjdomares;
− Seajamos TaTbirze gamarTuli kenWisyris Sedegebi;
− xeli moaweros verdiqts;
− sasamarTlo sxdomaze gamoacxados verdiqti.
Tu raime mizeziT ufrosi nafici msajuli gaTavisuflda, nafic
msajulTa sasamarTlo Tavisi Semadgenlobidan wilisyris safuZvel-

41
ze irCevs axal ufros msajuls.

2.4.3. nafic da saTadarigo msajulTa mier ficis dadeba


ufrosi msajulis daniSvnis (arCevis) Semdeg msajulebi deben
fics. ficis teqsti aseTia:
`vficav, patiosnad da miukerZoeblad aRvasrulo nafici msa­
julis movaleoba, gaviTvaliswino yvela kanonieri mtkicebuleba,
gadawyvetileba miviRo Sinagani rwmenis safuZvelze, rogorc Seefe­
reba samarTlian adamians!~
ficis dadebis procedura Semdegia: teqsts kiTxulobs mosamar-
Tle, xolo nafici msajulebi siaSi rigiTobis mixedviT amboben:
`vadastureb!~ aseTive wesiT deben fics saTadarigo msajulebic. na-
fici msajulebi fics fexze amdgari deben.
ficis dadebis Semdeg sxdomis Tavmjdomare nafic msajulebs
ganumartavs maT ufleba-movaleobebs.

2.4.4. nafic msajulTa uflebebi


nafic msajuls ufleba aqvs:
1. werilobiT mimarTos sasamarTlos da Sesabamisad, Tavis weri-
lobiT mimarTvaze/ kiTxvaze miiRos:
a) sasamarTlosgan ganmarteba gamosayenebeli kanonis Taobaze;
b) winaswari informacia saqmis garemoebebisa da gamosakvlebi
mtki­cebulebebis Sesaxeb;
g) sasamarTlo sxdomis dros damatebiTi ganmarteba: sxdomis Tavm-
jdomarisagan _ kanonis Sesaxeb, mowmeTagan _ faqtobrivi garemoe-
bebis Sesaxeb, mxareTagan ( braldebis/dacvis) _ daskvniTi sityvebis
Sesaxeb;
d) nafic msajulTa sasamarTlos TaTbiris dros damatebiTi
ganmarteba mosamarTlisagan kanonis Sesaxeb.

2. nafic msajuls ufleba aqvs sasamarTlo procesis mimdinareo-


bisas gaakeTos Canawerebi.
nafic msajulebs saTaTbiro oTaxSi gasvlamde eZlevaT sasamarT-
lo sxdomis oqmi.

42
2.4.5. nafic msajulTa movaleobani
kanonis Tanaxmad, nafic da saTadarigo msajulebs ekrZalebaT:
1. s xdomis mimdinareobisas sasamarTlo sxdomis darbazis dato-
veba;
2. verdiqtis gamotanamde saqmis ganxilvisas miRebuli infor-
maciis gamJRavneba an sakuTari azris gamoTqma gansaxilvel
saqmesTan dakavSirebiT;
3. s aqmis garemoebebTan dakavSirebiT sxdomis Tavmjdomaris gar-
da sxva pirebTan urTierToba;
4. saqmesTan dakavSirebiT informaciis moZieba sxdomis farg-
lebs gareT;
5. nafic msajulTa sasamarTlos TaTbirisa da kenWisyris said-
umloebis darRveva;
6. s asamarTlo SenobaSi wesrigis darRveva da sxdomis Tavmjdo-
maris Sesabamisi miTiTebebis Seusrulebloba.

nafici msajuli valdebulia daeswros gansaxilvel saqmesTan da-


kavSirebul sasamarTlo sxdomebs da msajulTa sasamarTlos TaTbirs.
dasaxelebuli movaleobebis Seusrulebloba iwvevs saqarTvelos
kanonmdeblobiT gansazRvrul pasuxismgeblobas. damatebiT, am mova-
leobebis Seusruleblobis SemTxvevaSi, sxdomis Tavmjdomare Tavisi
iniciativiT an mxaris SuamdgomlobiT gaaTavisuflebs maT nafici
msajulis movaleobis Sesrulebisagan.

2.4.6. ra aris nafic msajulTa TaTbiri da ra ufleba-movaleobebi


gaaCniaT nafic msajulebs TaTbiris dros?
nafic msajulTa sasamarTlo sxdomis dasrulebis Semdeg nafic
msajulTa Semadgenloba gadis saTaTbiro oTaxSi gadawyvetilebis,
anu verdiqtis gamosatanad. maT unda gadawyviton Caidina Tu ara
braldebulma danaSauli, anu damnaSavea Tu ara is wardgenil bral-
debaSi. am process nafic msajulTa TaTbiri ewodeba.
aRsaniSnavia, rom nafic da saTadarigo msajulTa garda, aravis
aqvs ufleba, imyofebodes saTaTbiro oTaxSi da raime saxis gavlena
moaxdinos nafic msajulTa verdiqtze.
nafic msajulTa TaTbirs warmarTavs ufrosi nafici msajuli.

43
kerZod, is Tanmimdevrulad ayenebs Ria kenWisyraze TiToeul sakiTxs
rigiTobiT. jer kenWi eyreba yvela wardgenil braldebaze gamamar-
Tlebel verdiqts. Tu verdiqti ver miiReba, kenWi eyreba gamamtyuneb-
el verdiqts.
nafici msajuli gamoxatavs Tavis dadebiT an uaryofiT damokide-
bulebas sakiTxisadmi, anu xmas aZlevs an gamamarTlebel, an gamam-
tyunebel verdiqts. niSandoblivia, rom nafic msajuls ufleba ara
aqvs Tavi Seikavos xmis micemisagan. metic, nafici msajuli valdebu-
lia, dauyovnebliv acnobos mosamarTles, Tu romelime msajuli:
− Tavs ikavebs xmis micemisagan;
− ugulebelyofs mosamarTlis mier micemul miTiTebebs;
− i Tvaliswinebs im mtkicebulebas, romelic ar gamokvleula sa-
samarTloSi;
− gamoxatavs aSkara mikerZoebas;
− an/da sxvagvarad arRvevs kanons.
zemoT dasaxelebul SemTxvevaSi mosamarTle valdebulia gaaf-
rTxilos nafici msajuli da mis mier darRvevis ganmeorebis SemTx-
vevaSi daiTxovos igi. mosamarTle aseve uflebamosilia amave safuZ-
vliT daiTxovos nafic msajulTa sruli Semadgenloba da daniSnos
nafic msajulTa axali Semadgenlobis SerCevis sxdomis TariRi.
nafic msajulTa TaTbirze nafici msajulebi xmas aZleven msa-
julTa siaSi maTi rigiTobis mixedviT. ufrosi nafici msajuli xmas
aZlevs bolos da ajamebs kenWisyris saerTo Sedegebs.
nafic msajulebs ufleba aqvT Sewyviton TaTbiri mxolod sxdo-
mis Tavmjdomaris TanxmobiT.

2.4.7. terminTa ganmarteba


sxdomis oqmi _ dokumenti, romelsac adgens sasamarTlo sxdomis
mdivani. sxdomis oqmi sasamarTlo sxdomis Canaweria, sadac aRwerilia
yvelaferi, rac sasamarTlo sxdomaze moxda.
ganCineba _ sasamarTlos gadawyvetileba (ganaCenisa da gankar-
gulebis garda) nebismier sakiTxze.
ganaCeni _ sasamarTlos gadawyvetileba, romliTac wydeba piris
damnaSaveobis/udanaSaulobis sakiTxi.

44
2.5. nafic msjulTa ganmartebebi

2.5.1. sxdomis Tavmjdomaris ganmartebebi nafic msajulTa sasamarT-


losadmi
imisaTvis, rom uzrunvelyofili iyos nafici msajulis mier kan-
onis swored gageba, sxdomis gaxsnisas da saTaTbiro oTaxSi gasvlamde
sxdomis Tavmjdomare nafic msajulTa sasamarTlos aZlevs ganmarte-
bebs gamosayenebeli kanonis Taobaze.
es ganmartebebi ar SeiZleba ewinaaRmdegebodes saqarTvelos kon-
stitucias, sisxlis samarTlis saproceso kodeqssa da saqarTvelos
mier nakisr saerTaSoriso valdebulebebs.
ganmartebebi, romelsac sxdomis Tavmjdomare ukiTxavs nafic msa-
julebs, maT werilobiTi saxiTac gadaecemaT.

sxdomis Tavmjdomare nafic msajulebs ganumartavs:


1. braldebis Sinaarssa da mis samarTlebriv safuZvels, anu
mosamarTle acnobs nafic msajulebs, Tu ra danaSaulis CadenaSi ede-
ba brali braldebuls da umartavs maT Sesabamis kanons.
2. mtkicebulebaTa Sefasebis ZiriTad wess, anu rogor unda Sea-
fasos naficma msajulma esa Tu is mtkicebuleba;
3. udanaSaulobis prezumfciis cnebas da im garemoebas, rom
yovelgvari eWvi unda gadawydes braldebulis sasargeblod;
4. gamamtyunebeli verdiqti unda emyarebodes sxdomis Tavmj-
domaris mier ganmartebul kanons da sasamarTlo ganxilvis dros
gamokvleul, eWvis gamomricxav mtkicebulebaTa erTobliobas;
5. sxdomis mimdinareobisas nafic msajulebs ufleba aqvT awar-
moon da gamoiyenon Canawerebi;
6. verdiqti unda emyarebodes mxolod sasamarTlo procesis
dros gamokvleul mtkicebulebebs, rom arc erTi mtkicebuleba ar
unda iqnes miRebuli mxedvelobaSi sxvisi miTiTebiT, verdiqti ar
unda iqnes gamotanili varaudis safuZvelze an dauSvebel mtkiceb-
ulebaTa gamoyenebiT;
7. TiToeul wardgenil braldebaze verdiqtis gamotanis wess,
anu, Tu braldebuls ramdenime danaSaulis CadenaSi edaveba braldebis
mxare, maSin nafic msajulTa Semadgenloba TaTbiris dros TiToeul
danaSauls calke uyris kenWs da individualur verdiqts gamoitans;

45
8. jer kenWi unda uyaron yvela wardgenil braldebaze gama-
marTlebel verdiqts. Tu verdiqti ver miiReba, kenWi eyreba gamam-
tyunebel verdiqts braldebis simZimis mzardi TanmimdevrobiT (jer
yvelaze mZime braldebas, Semdeg SedarebiT msubuqs da a. S.).
9. naficma msajulebma xeli unda moaweron TiToeuli braldebi-
sTvis wardgenili verdiqtis formebidan mxolod erTs _ gamamarTle-
beli an gamamtyunebeli verdiqtis formas.
10. sxdomis Tavmjdomare ganmartebas amTavrebs nafici msa-
julebisaTvis imis SexsenebiT, rom maT fici dades.

sxdomis Tavmjdomaris ganmartebebis mosmenis Semdeg nafic msa-


julebs ufleba aqvT sxdomis Tavmjdomares werilobiT dausvan dama­
tebiTi SekiTxvebi.

2.5.2. sxdomis Tavmjdomaris ganmartebebi nafic msajulTa sa-


samarTlosadmi (sanimuSo versia)
`qalbatonebo da batonebo, Tqven xarT nafici msajulebi mo-
cemul saqmeze da me ramdenime wuTs davuTmob miTiTebebis micemas
Tqveni, rogorc nafici msajulebis movaleobis Sesaxeb da mogawvdiT
garkveul instruqciebs. es gaxlavT Tavdapirveli ganmartebebi. pro-
cesis dasrulebisas me mogcemT detalur miTiTebebs. aRniSnuli
miTiTebebi daaregulirebs Tqvens TaTbirsac.
sasamarTlo procesis msvlelobisas, rasac me vityvi an gavakeTeb,
Tqven ar unda CaTvaloT imis ganmsazRvrelad, Tu ras vfiqrob me
mtki­cebulebaTa Sesaxeb an, Tu rogori unda iyos Tqveni verdiqti.
es aris saxelmwifo braldebis mier warmodgenili sisxlis samar-
Tlis saqme. saxelmwifo braldeba brals sdebs braldebuls (X saqme-
Si, X braldebaSi). braldebulis winaaRmdeg wayenebuli braldeba mo-
cemulia braldebis Sesaxeb dadgenilebaSi. braldebis Sesaxeb dad-
genileba ubralod aris saxelmwifos mier warmodgenili braldebis
aRweriloba braldebulis winaaRmdeg. is ar warmoadgens mtkicebule-
bas.
braldebuls brali edeba damamZimebel garemoebebSi Cadenili gan-
zraxi mkvlelobisaTvis (braldebis Sinaarsi da misi samarTlebrivi
safuZveli: -----------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------

46
--------------------------------------------------).
mtkicebuleba aris kanoniT dadgenili wesiT sasamarTloSi war­
dgenili informacia, am informaciis Semcveli sagani, dokumenti, niv-
Tiereba an sxva obieqti, romlis safuZvelzedac mxareebi sasamarT-
loSi adastureben an uaryofen faqtebs, samarTlebrivad afaseben
maT, asruleben movaleobebs, icaven TavianT uflebebsa da kanonier
interesebs, xolo sasamarTlo adgens, arsebobs Tu ara faqti an qmede-
ba, romlis gamoc xorcieldeba sisxlis samarTlis procesi, Caidina
Tu ara es qmedeba garkveulma pirma, damnaSavea Tu ara igi, agreTve
garemoebebs, romlebic gavlenas axdens braldebulis pasuxismge-
blobis xasiaTsa da xarisxze, axasiaTebs mis pirovnebas. dokumenti
mtkicebulebaa, Tu is Seicavs sisxlis samarTlis saqmis faqtobrivi
da samarTlebrivi garemoebebis dasadgenad saWiro cnobas. dokumen-
tad iTvleba nebismieri wyaro, romelSic informacia aRbeWdilia
sityvier-niSnobrivi formiT an/da foto-, kino-, video-, bgerisa Tu
sxva Canaweris saxiT an sxva teqnikuri saSualebis gamoyenebiT.
mtkicebuleba unda Sefasdes sisxlis samarTlis saqmesTan misi
relevanturobis, dasaSvebobisa da utyuarobis TvalsazrisiT. mt-
kicebulebas ar aqvs winaswar dadgenili Zala. gamamtyunebeli ganaCe-
niT piris damnaSaved cnobisaTvis saWiroa gonivrul eWvs miRma arse-
bul SeTanxmebul mtkicebulebaTa erToblioba.
saqmeSi faqtebze gadawyvetilebis miRebisas, Tqven SeiZleba mogix-
deT imis gadawyveta, Tu romeli Cveneba daijeroT da romeli _ ara.
Tqven SegiZliaT daijeroT yvelaferi, rasac mowme ambobs, Cvenebis
nawili an saerTod ar daijeroT araferi.
mowmis Cvenebis ganxilvisas, Tqven unda gaiTvaliswinoT Semdegi:
1. mowmis SesaZlebloba da unari daenaxa, moesmina an scodnoda
is, razec is Cvenebas iZleva;
2. mowmis maxsovrobis unari;
3. mowmis manera Cvenebis micemis dros;
4. s aqmis Sedegebis mimarT mowmis interesi da mikerZoeba an wi-
naswari azri;
5. ewinaaRmdegeba Tu ara raime sxva mtkicebuleba mowmis Cvene-
bas;
6. yvela mtkicebulebis fonze mowmis Cvenebis gonivruloba; da
7. nebismieri sxva faqtori, romelic damajereblobas ukavSir­
deba.

47
ar aris aucilebeli, rom mtkicebulebis wona faqtTan mimarTe-
biT damokidebuli iyos Cvenebis mimcemi mowmeebis raodenobaze.
Tqven unda gadawyvitoT, ra faqtebia am saqmeSi. unda gamoiyenoT
mxolod is mtkicebulebebi, romlebic warmodgenili iyo sasamarTlo
darbazSi. mtkicebuleba aris ficis qveS micemuli mowmis Cveneba, mt-
kicebulebis saxiT daSvebuli nivTmtkiceba da yvelaferi is, razedac
me migiTiTebT, rom miiRoT, rogorc mtkicebuleba.
araferi, rasac mxareebi ityvian, ar aris mtkicebuleba. Sesaval da
daskvniT sityvebSi mxareebi mimoixilaven saqmes, magram maTi gancxade-
bebi ar aris mtkicebuleba. maTi SekiTxvebi ar aris mtkicebuleba.
mxo­
lod mowmeTa pasuxebi aris mtkicebuleba. mxareebis SekiTxvebi
aris mniSvnelovani mxolod imisaTvis, rom Tqven dagexmaroT, ukeT
gaigoT mowmis pasuxebi. ar CaTvaloT, rom raime simarTlea, mxolod
imitom, rom erT-erTma mxarem dasva kiTxva, romelic miuTiTebda,
rom aRniSnuli simarTlea.
procesis ganmavlobaSi SesaZloa mxareebma gaaproteston kiTx-
vebi an mowmeTa mier gacemuli pasuxebi. me warvmarTav protestis
proceduras kanonis Sesabamisad. Tu me davakmayofileb dayenebul
protests, Tqven ar unda miiRoT mxedvelobaSi dasmuli SekiTxva.Tu
mowmes ar mieca nebarTva pasuxi gaeca dasmuli kiTxvisaTvis, ar Se­
ecadoT, gamoicnoT, Tu ra iqneboda pasuxi, an ratom miviRe me aseTi
gadawyvetileba. Tu ganvacxade, rom Cveneba amoRebul unda iqnes sa-
samarTlo sxdomis oqmidan, Tqven unda ugulebelyoT is da ar gaiT-
valiswinoT raime sxva miznisaTvisac ki.
Tqven unda ugulebelyoT yvelaferi is, rasac gaigonebT an
dainaxavT sasamarTlo procesis gareT, im SemTxvevaSic ki, Tu es Tqva
an gaakeTa erT-erTma mxarem an mowmem.
sasamarTlo procesis dros Tu Tqven Segatyobines, rom saxel­
mwifo braldeba da dacvis mxare SeTanxmda garkveul faqtebze, es
niSnavs, rom maT miiRes es faqtebi, rogorc simarTle. radgan aRniS-
nul faqtebze ar aris dava, Tqven aseve unda CaTvaloT isini, rogorc
simarTle.
sasamarTlo sxdomis mdivanma Caiwera yvelaferi, rac procesze
iTqva. Tu Tqven gadawyvetT, rom TqvenTvis mniSvnelovania am masalis
gacnoba, SegiZliaT moiTxovoT, rom wagikiTxon sasamarTlo sxdomis
oqmi. Tqven unda miiRoT sasamarTlo sxdomis oqmi, rogorc zusti
dokumenti.

48
gaiTvaliswineT, rom piri udanaSaulod iTvleba, vidre misi dam-
naSaveoba ar damtkicdeba sasamarTlos kanonier ZalaSi Sesuli gama-
mtyunebeli ganaCeniT. aravin ar aris valdebuli, amtkicos Tavisi
udanaSauloba. braldebis mtkicebis tvirTi ekisreba bralmdebels.
mtkicebulebis Sefasebis dros warmoSobili eWvi, romelic ar da-
dasturdeba kanoniT dadgenili wesiT, unda gadawydes braldebulis
(msjavrdebulis) sasargeblod.
braldebuli ar Tvlis Tavs damnaSaved da braldebuls ar sWird-
eba imis damtkiceba, rom is udanaSauloa. is faqti, rom piri bral-
debulia danaSaulis CadenaSi, ar niSnavs imas, rom braldeba sworia.
Tqven ar unda ganewyoT braldebulis winaaRmdeg mxolod imitom,
rom is iqna dakavebuli, mas brali daedo danaSaulis CadenaSi an mis
winaaRmdeg saqme ganixileba sasamarTloSi.
axla me agixsniT, Tu ras niSnavs udanaSaulobis prezumfcia da
mtkicebis tvirTi.
sisxlis samarTlis saqmeSi braldebuli iTvleba udanaSaulod.
aRniSnuli prezumfcia moiTxovs, rom prokuraturam daamtkicos
braldebulis braleuloba gonivrul eWvs miRma standartiT.
mtkicebis tvirTi yovelTvis awevs braldebis mxares imisaTvis,
rom daamtkicos piris braleuloba gonivrul eWvs miRma standartiT.
es tvirTi arasodes awveba braldebuls, radgan kanoni ar avalde-
bulebs braldebuls, daamtkicos misi udanaSauloba, moiyvanos mow-
meebi an waradginos raime mtkicebulebebi. braldebuli valdebulic
ki araa, rom warmoadginos raime mtkicebuleba.
braldebis mxare valdebulia, daamtkicos braldebulis braleu-
loba gonivrul eWvs miRma standartiT.
gonivruli eWvi aris eWvi, romelic damyarebulia gonebasa da saR
azrze da ar aris damnaSaveobis ubralo albaToba. gonivruli eWvi
aris iseTi eWvi, romelic gonier adamians aiZulebs, daeWvdes ama Tu
im qmedebisas. Sesabamisad, gonivrul eWvs miRma mdgomi mtkicebule-
ba unda iyos imdenad damajerebeli, rom gonierma adamianma SeZlos
masze dayrdnoba da mis mixedviT moqmedeba.
gamamtyunebeli verdiqti unda efuZnebodes mxolod kanons, rom-
lis mixedviTac Tqven mogecaT miTiTebebi, da erTmaneTTan SeTanx-
mebul, aSkara da damajerebel mtkicebulebebs, romlebic warmodge-
nili iyo sasamarTlo procesze da romlebic obieqtur pirs daarw-
munebda piris braleulobaSi.

49
imis gadasawyvetad daamtkica Tu ara saxelmwifo braldebam
braldeba gonivrul eWvs miRma, Tqven gamWvirvaled unda SeadaroT
da gaiTvaliswinoT yvela is mtkicebuleba, romelic gamokvleul iqna
sasamarTlo procesis dros.
sanam braldebis mxare ar daamtkicebs, rom braldebuls aqvs
Cade­
nili danaSauli, manamde Tqven braldebuli udanaSaulod unda
CaTvaloT.
Tu gsurT, SegiZliaT gaakeToT Canaweri, raTa dagexmaroT mow-
mis mier naTqvamis damaxsovrebaSi. Tu Tqven Canawerebs gaakeTebT,
gTxovT, ar gauziaroT isini kolega msajulebs manam, sanam Tqven
erTad ar gaxvalT saTaTbiro oTaxSi saqmeze gadawyvetilebis misa­
Rebad. ar dauSvaT, rom Canawerebis gakeTeba gaxdes imis mizezi, rom
Tqven yuradReba gagefantoT da ver SeZloT mowmeebis pasuxis mos-
mena. rodesac Tqven waxvalT, Tqveni Canawerebi unda darCes.
miuxedavad imisa, gaakeTebT Tu ara Canawerebs, Tqven unda daey-
rdnoT Tqvens mexsierebas imis Sesaxeb, Tu ra iTqva. Canawerebi mxo­
lod imisTvis aris gankuTvnili, rom Tqvens mexsierebas daexmaros.
Canawerebma zedmeti gavlena ar unda moaxdinon Tqvenze.
nafici msajulebi verdiqts iReben erTxmad. Tu nafic msajulTa
sasamarTlo 3 saaTis ganmavlobaSi ver moaxerxebs gadawyvetilebis
erTxmad miRebas, gadawyvetileba momdevno 6 saaTis ganmavlobaSi mi-
iReba xmaTa Semdegi umravlesobiT: Tu nafic msajulTa sasamarTlo
Sedgeba aranakleb 11 nafici msajulisagan, verdiqti miiReba 8 xmiT;
Tu nafic msajulTa sasamarTlo Sedgeba 10 nafici msajulisagan,
verdiqti miiReba 7 xmiT; Tu nafic msajulTa sasamarTlo Sedgeba 9
nafici msajulisagan, verdiqti miiReba 6 xmiT; Tu nafic msajulTa
sasamarTlo Sedgeba 8 nafici msajulisagan, verdiqti miiReba 5 xmiT;
Tu nafic msajulTa sasamarTlo Sedgeba 7 an 6 nafici msajulisagan,
verdiqti miiReba 4 xmiT; Tu nafic msajulebs ar SeswevT unari, mi-
aRwion saerTo SeTanxmebas, me kidev erTxel gangimartavT verdiqtis
mniSvnelobas da vTxov ufros nafic msajuls, momaxsenos, aris Tu
ara iseTi msajuli, romelic uars acxadebs msjelobaSi monawileobis
miRebaze an romelsac aqvs interesi saqmis mimarT, ris Sesaxebac ar
ganacxada nafic msajulTa SerCevis dros. aRniSnuli ganmartebis Sem-
deg Tqven dabrundebiT saTaTbiro oTaxSi da gamoitanT verdiqts kan-
onis Sesabamisad. Tu saTaTbiro oTaxSi dabrunebis Semdeg momdevno
3 saaTis ganmavlobaSic ver miiRebT verdiqts, ufleba maqvs, mogceT
damatebiTi gonivruli vada an pirdapir dagiTxovT da davniSnav naf-
ic msajulTa axali Semadgenlobis SerCevis sxdomis TariRs. Tu arc
am nafic msajulTa sasamarTlos Seswevs unari, miiRos gadawyvetile-

50
ba, braldebuli gamarTlebulad iTvleba.
gasaTvaliswinebelia, rom jer kenWi eyreba yvela wardgenil
braldebaze gamamarTlebel verdiqts. Tu verdiqti ver miiReba, kenWi
eyreba gamamtyunebel verdiqts braldebis simZimis mzardi Tanamim-
devrobiT.
Tqven xeli unda moaweroT TiToeuli braldebisaTvis wardgenili
verdiqtis formebidan mxolod erTs _ gamamarTlebeli an gamamtyune-
beli verdiqtis formas.
Tqven ufleba gaqvT, werilobiTi mimarTvis safuZvelze miiRoT:
sasamarTlosgan ganmarteba gamosayenebeli kanonis Taobaze; winaswari
informacia saqmis garemoebebisa da gamosakvlevi mtkicebulebebis
Sesaxeb; sasamarTlo sxdomis dros damatebiTi ganmarteba: sxdomis
Tavmjdomarisagan _ kanonis Sesaxeb; mowmeTagan _ faqtobrivi gare-
moebebis Sesaxeb; mxareTagan _ daskvniTi sityvebis Sesaxeb; nafic msa-
julTa sasamarTlos TaTbiris dros damatebiTi ganmarteba mosamar-
Tlisagan kanonis Sesaxeb.
Tqven gekrZalebaT: sxdomis mimdinareobisas sasamarTlo sxdomis
darbazis datoveba; verdiqtis gamotanamde saqmis ganxilvisas miRebu-
li informaciis gamJRavneba an sakuTari azris gamoTqma gansaxilvel
saqmesTan dakavSirebiT; gansaxilveli saqmis garemoebebTan dakavSire-
biT sxdomis Tavmjdomaris garda sxva pirebTan urTierToba; gansax-
ilvel saqmesTan dakavSirebiT informaciis moZieba sxdomis farg-
lebs gareT; nafic msajulTa sasamarTlos TaTbirisa da kenWisyris
saidumloebis darRveva; sasamarTlos SenobaSi wesrigis darRveva da
sxdomis Tavmjdomaris Sesabamisi miTiTebebis Seusrulebloba.
Tqven valdebuli xarT daeswroT gansaxilvel saqmesTan dakav-
Sirebul sasamarTlo sxdomebs da nafic msajulTa sasamarTlos TaT-
birs.
Tqven mier valdebulebis Seusrulebloba iwvevs saqarTvelos
kanonmdeblobiT dadgenil pasuxismgeblobas.
amasTan, valdebulebis Seusruleblobis SemTxvevaSi, Cemi inicia-
tiviT an mxaris SuamdgomlobiT, gaTavisuflebuli iqnebiT nafic msa-
julis movaleobis Sesrulebisagan.
sasamarTlo ganxilvis mimdinareobisas an TaTbiris procesSi
Tu Tqven miiCnevT, rom gWirdebaT damatebiTi ganmartebebi kanonis,
faqtobrivi garemoebebis, daskvniTi sityvis Sesaxeb, SegiZliaT weri-
lobiT warmomidginoT damatebiTi ganmartebebis Taobaze moTxovna
Sesabamisi kiTxvebis miTiTebiT, razedac mxareTa poziciebis gaTval-

51
iswinebiT miviReb gadawyvetilebas.
SegaxsenebT, rom Tqven mier dadebul iqna fici.
Tqven ufleba gaqvT, werilobiT damisvaT damatebiTi SekiTxvebi,
romlebzec mogecemaT damatebiTi ganmartebebi. es ganmartebebi gad-
mogecemaT werilobiTi saxiTac.~17

2.5.3. sxdomis Tavmjdomaris ganmartebebi nafic msajulTa saTaT-


biro oTaxSi gasvlamde (sanimuSo versia)
rogorc iTqva, sxdomis Tavmjdomare nafic msajulTa Semadgen-
lobas ganmartebebs aseve aZlevs saTaTbiro oTaxSi gasvlamdec, rom-
lis Sinaarsi SesaZloa aseTi iyos:
`nafico msajulebo, axla, rodesac Tqven moismineT mtkicebule-
bebi, Cemi valdebulebaa, migiTiToT im kanonze, romelic mocemul
saqmeze vrceldeba. am ganmartebebis asli TqvenTvis xelmisawvdomi
iqneba saTaTbiro oTaxSi.
Tqveni movaleobaa, daadginoT faqtebi saqmeSi arsebuli mtkice-
bulebebis safuZvelze. am faqtebze Tqven is kanoni unda moargoT,
romelzec me Tqven migiTiTebT. Tqven valdebuli xarT, daicvaT is
kanoni, romelzec me migiTiTebT, miuxedavad imisa, eTanxmebiT mas, Tu
ara. garda amisa, Tqvenze ar unda moaxdinos gavlena Tqvenma piradma
simpaTiebma, antipaTiebma, mosazrebebma, winaswar Seqmnilma Sexedule-
bebma da TanagrZnobam. es niSnavs imas, rom saqmeze gadawyvetileba
unda miiRoT mxolod da mxolod Tqven winaSe warmodgenili mtkice-
bulebebis safuZvelze. gaxsovdeT, rom saqmis sawyis etapze, Tqven
dadeT fici, romlis mixedviT piroba dadeT, rom swored ase moiq-
ceodiT.
Cemi ganmartebebis Sesrulebisas, Tqven valdebuli xarT Seasru-
loT TiToeuli maTgani da ara mxolod ramdenime da danarCenebis
ignorireba moaxdinoT. isini Tanabrad mniSvnelovania. am ganmarte-
bebSi da sasamarTlos nebismier naTqvamsa an qmedebaSi Tqven ar unda
amoikiTxoT miniSneba imaze, Tu ra saxis verdiqti unda gamoitanoT _
es mxolod da mxolod Tqveni gadasawyvetia.
sanam saTaTbiro oTaxSi gaxvalT, valdebuli var, erT-erTi
Tqvengani davniSno ufros msajulad. amisaTvis Tqven nafici msa-

17
warmodgenili nawili `sxdomis Tavmjdomaris ganmartebebi nafic msajulTa
sasamarTlosadmi~ ix., naSromidan: saxelmZRvanelo informacia nafic msajulTa sa-
samarTlosaTvis, saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo, amerikis iuristTa asociacia
kanonis uzenaesobis iniciativa, Tb., 2010, 27-37.

52
julebis Semadgenlobidan unda airCioT ufrosi msajuli wilisyris
safuZvelze. ufrosi msajuli uxelmZRvanelebs TaTbirs da saWiroe-
bis SemTxvevaSi Tqveni saxeliT werilobiTi SekiTxviT mommarTavs me.
igi gadawyvetilebis miRebisas Seajamebs kenWisyris saerTo Sedegebs,
Seadgens Sesabamis dokumentebs, xels moawers verdiqts da sasamarT-
lo sxdomaze gamoacxadebs mas.
saTaTbiro oTaxSi yofnisas, Tqven ufleba gaqvT, SewyvitoT TaT-
biri mxolod Cemi TanxmobiT.
saTaTbiro oTaxSi Tqven ganixilavT saqmes Tqvens kolega msa-
julebTan erTad, raTa miaRwioT SeTanxmebas, Tu amas moaxerxebT.
TiToeulma Tqvenganma TavisTvis unda miiRos gadawyvetileba saq-
meze, Tumca es mxolod mas Semdeg unda gaakeToT, roca SeafasebT
yvela mtkicebulebas, isini sxva msajulebTan ganixileT da moismineT
Tqveni kolega msajulebis mosazrebebi.
nu SegeSindebaT Tqveni azris Secvla, Tu diskusiis Sedegad
darwmundebiT, rom ase unda moiqceT. magram ar miiRoT garkveuli
gadawyvetileba mxolod imitom, rom sxva nafic msajulebs is sworad
miaCniaT.
mniSvnelovania, rom Tqven ecadoT, erTxmad gamoitanoT verdiqti,
Tumca, ra Tqma unda, mxolod im SemTxvevaSi, Tu TiToeulma Tqven-
ganma manamde miiRo Tavisi gulisxmieri gadawyvetileba. ar SecvaloT
patiosani rwmena mtkicebulebis Zalisa da efeqtis Sesaxeb mxolod
verdiqtis miRwevis mizniT.
Tqveni verdiqti unda efuZnebodes mxolod da mxolod mtkicebu­
lebebsa da kanons, romelzec me Tqven am ganmartebebSi migiTiTeT.
Tumca, arc erTi Cemi naTqvamis mizani ar aris miniSneba imaze, Tu ro-
gori unda iyos Tqveni verdiqti _ es mxolod Tqvenzea damokidebuli.
zogierTma Tqvenganma sasamarTlo procesis ganmavlobaSi Canawere-
bi gaakeTa. miuxedavad imisa, gaakeTeT Tu ara Canawerebi, Tqven unda
daeyrdnoT Tqven mexsierebas imis Sesaxeb, Tu ra iTqva. Canawerebi
mxolod imisTvis aris gankuTvnili, rom Tqven mexsierebas daexmaros.
Tqvenma Canawerebma zedmeti gavlena ar unda moaxdinos Tqvenze.
Tqven mier saqmis ganxilvis Semdeg ufrosi msajuli Tanamimdevru-
lad, Ria kenWisyraze daayenebs Tqven winaSe TiToeul sakiTxs, Cem
mier gansazRvruli rigiTobiTa da formulirebiT. Tqven valdebuli
xarT Tavdapirvelad kenWi uyaroT braldebulis mimarT wardgenil
yvela braldebaze gamamarTlebel verdiqts. Tu aseT verdiqtze ver

53
miiRebT gadawyvetilebas, Tqven valdebuli xarT kenWi uyaroT gamam-
tyunebel verdiqts yvela wardgenil braldebaze rigrigobiT, bral-
debis simZimis mzardi TanamimdevrobiT.
kenWisyris mimdinareobisas valdebuli xarT ufrosi msajulis
mier dayenebul yvela sakiTxze daafiqsiroT Tqveni dadebiTi an
uaryofiTi pozicia, mxari dauWiroT an, piriqiT, uaryoT igi. amas-
Tan, Tqven ufleba ar gaqvT, Tavi SeikavoT romelime sakiTxze xmis
micemisagan. xmis micemis rigiToba winaswar gansazRvruli, msajulTa
siaSi Tqveni rigiTobis gaTvaliswinebiT. amasTan, ufrosi msajuli
xmas aZlevs bolos da ajamebs kenWisyris Sedegebs.
TiToeuli Tqvengani valdebulia dauyovnebliv macnobos, Tu
SeamCnevT, rom romelime msajuli Tavs ikavebs xmis micemisagan,
ugulebelyofs Cem mier gakeTebul miTiTebebs, iTvaliswinebs im mt-
kicebulebas, romelic ar gamokvleula sasamarTloSi, raime for-
miT gamoxatavs aSkara mikerZoebas an/da sxvagvarad aSkarad arRvevs
kanons. unda gagafrTxiloT, rom aseTis arsebobis SemTxvevaSi me kan-
onis Sesabamisad ufleba maqvs dagiTxovoT nafici msajulis mova-
leobis Sesrulebisagan, xolo, Tu amis saWiroeba iqneba, daviTxovo
mTeli Semadgenloba da davniSno nafic msajulTa axali Semadgenlo-
bis SerCevis sxdomis TariRi.
Tu TaTbiris dros aucilebeli gaxdeba CemTan komunikacia, Tqven
SegiZliaT mandaturis meSveobiT gadmomceT ufrosi msajulis an
erTi, an meti msajulis mier xelmowerili werilobiTi Setyobine-
ba. masze pasuxis gacemamde, konsultacias gavmarTav advokatTan
da prokurorTan, rasac SesaZloa garkveuli dro dasWirdes. Tqven
SekiTxvaze pasuxis molodinSi, SegiZliaT ganagrZoT TaTbiri.
saTaTbiro oTaxSi gasvlamde Tqven TiToeul braldebulze gad-
mogecemaT verdiqtis ori forma _ gamamarTlebeli da gamamtyunebe-
li, romelTagan kenWisyris Sedegebis gaTvaliswinebiT ufrosi msaju-
li Seavsebs, xels moawers da gadmomcems mxolod erT-erT maTgans.
amis Semdeg davrwmundebi, rom Tqven mier Sedgenili verdiqti
Seesabameba kanonis Semdeg moTxovnebs:
1. verdiqti TiToeul braldebaze swori kenWisyris Sedegad aris
miRebuli;
2. ar aris aSkara winaaRmdegoba verdiqtis formebs Soris;
3. verdiqti gamotanilia yvela wardgenil braldebaze.
me mivmarTav ufros msajuls, gamoacxados verdiqti.

54
an
me gibrunebT ukan Tqven mier Sedgenil verdiqts, sadac migiTiTebT,
Tu ra Secdomebi unda gamoasworoT, raTa Tqveni verdiqti Seesabam-
ebodes kanons.
gTxovT, gabrZandeT saTaTbiro oTaxSi.~18

18
warmodgenili nawili `sxdomis Tavmjdomaris ganmartebebi nafic msajulTa
saTaTbiro oTaxSi gasvlamde~ ix., naSromidan: saxelmZRvanelo informacia nafic
msajulTa sasamarTlosaTvis, saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo, amerikis iuristTa
asociacia kanonis uzenaesobis iniciativa, Tb., 2010, 36-40.

55
daibeWda:
gamomcemloba `meridiani~,
Tbilisi, al. yazbegis gamz., #47.
( 239-15-22
E-mail: meridiani777@gmail.com

56

You might also like