Հետազոտական աշխատանք

Տիտղոսաթերթ
Կազմակերպության տվյալներ
● Անվանում, հասցե
● Տնօրեն «Մասնակցային դպրոց» կրթական հիմնադրամ
● Էլ․հասցե Վահրամ Սողոմոնյան
● Հեռախոս masnakcayindproc@gmail.com

Հետազոտության թեմա/վերնագիր Հոգեբանական խնդիրների առաջացումը դեռահասների

● Հետազոտության թեմա մոտ հասարակագիտության առարկայի դասավանդման
ընթացքում

Ուսուցչի տվյալներ ● Մելքոնյան Անի Վարուժանի

● Ա․Ա․Հ․ ● Մանկավարժ
● Մասնագիտություն ●
● Հեռախոս ●
● Էլ․ հասցե ● Հասարակագիտություն
● Դասավանդվող առարկաներ ● 10-ից 12 դասարաններ
● Դասարաններ

Ուսումնական հաստատության տվյալներ ● Վեդիի Ավագ Դպրոց

● Անվանումը, հասցե ● Հասցե՝ Արարատի մարզ քաղաք Վեդի Եղյան
● Հեռախոս փողոց 26
● էլ․ հասցե (տնօրենության) ● 0234-2-46-23
● Web կայքի հասցե ● vedi3@schools.am

● Web կայքը՝ vedih.schoolsite.am

Բովանդակություն
1. Տիտղոսաթերթ----------------------------------------------------------------էջ 1

1
 2. Ներածություն-----------------------------------------------------------------էջ 2-4
3. Պարագրաֆներ մասեր-----------------------------------------------------էջ 4-13
4. Եզրակացություններ, առաջարկություններ--------------------------էջ 13
5. Օգտագործված գրականության ցանկ----------------------------------էջ 14

Ներածություն
Նպատակը եւ հետազոտական հարցը Հարց -Ինչպիսի հոգեբանական խնդիրներ են ի
հայտ գալիս դեռահասների մոտ
հասարակագիտություն առարկայի դասավանդման
ընթացքում ՝Խառնվածքներ թեման
ուսումնասիրելիս և ինչպես համագործակցել
հոգեբանի հետ այդ խնդիրները լուծելու համար
Վեդիի ավագ դպրոցի օրինակով

Ավագ դպրոցում դպրոցականների

ուսուցման գործընթացում մեծ դեր ու
նշանակություն ունի աշակերտի
հոգեբանության ուսումնասիրությունը:
Աշակերտների խառնվածքի
ուսումնասիրությունը կարևոր է ինչպես
դպրոցում, այնպես էլ կյանքի բոլոր
բնագավառներում: Մարդկային
հոգեբանությունը մի ուրույն մութ և
խնամքով պահպանվող անկյուն է որի
ներթափանցման համար անհրաժեշտ է
հմուտ գիտակ լինել մարդկային
զգացմունքների, հույզերի ճանանչմանը:
Երբ որ այս ամենին գումարվում է
դեռահասության փոթորկուն
զգացմունքայնությունը
առաջադրված խնդիրը դառնում է
ավելի բարդ և յուրաքանչյուր
պահին հնարավոր է սայթաքել
այդ անդունդում, ավելի ներքևում
թողնելով դեռահասին իր իմացած
<<եզակի ճիշտ կարծիքի հետ>>։
Մեր ուսուցիչներիս յուրաքանչյուրիս
գերխնդիրն է համագործակցել դեռահասի
հետ, համոգործակցել հոգեբանորեն,
ներթափանցել աշակերտի հոգեկան
ներաշխարհը վեր հանել
մտահոգությունները, հասնել ընդհանուր
վստահության այդ վստահությունը

2

Թեմայի կարեւորությունը եւ նշանակությունը
Ձեր/թիրախային խմբի համար
արդարացնել։ Միայն այս ճանապարհով է
հնարավոր հասնել բաղձալի արդյունքի։
Ինչպիսի հոգեբանական խնդիրներ են ի
հայտ գալիս դեռահասների մոտ
հասարակագիտության առարկայի
դասավանդման ընթացքում խառնվածքներ
թեման ուսումնասիրելիս և ինչպես
համագործակցել հոգեբանի հետ, այդ
խնդիրները լուծելու համար Վեդիի ավագ
դպրոցի օրինակով:
Այս թեմայի վերաբերյալ առաջավոր
գաղափարների, տեսակետների, կարծիքների ու
մոտեցումների ներդրումն է կրթության ոլորտում և
մանկավարժական պրակտիկայում
Հետազոտության գործնական նշանակությունը:
Հետազոտության ընթացքում մեր կողմից
առաջադրված յուրաքանչյուր տեսակետ ու
մոտեցում, կարծում ենք, կհարստացնի ինչպես
կրթության, այնպես էլ մանկավարժության
զինանոցը:
ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԻԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ: Մարդկային
խառնվածքի ուսումնասիրությունը
եղել է և կա և մշտապես լինելու է
մարդկային հոգու բանալին։ Ով գտավ
այս մեծ բանալին կարող է հասնել
ցանկալի արդյունքի։ Բանալիի
առկայությունը էլ առավել
անհրաժեշտ է լինում դեռահասության
տարիքում ավագ դպրոցում
դասավանդելիս։ Ներկա դրությամբ
այս անորոշ տատանողական
աշխարհում ավելի քան պահանջմունք
է դեռահասի համար իրեն հասկանալը,
ըմբռնումով մոտենալ, քանի որ այս
ամենին ավելանում է հորմոնալ և
ֆիզոլոգիական փոփոխությունները,
անձը անկախ իրենից դառնում
անընդհատ փոփոխական,
արաջանում է գերխնդիր շրջապատը,
աշխարհը ճիշտ ճանանչելու, իսկ այս
ճանաչման գործընթացը դեռահասի
ձեռքը բռնած պետք է ճանապարհ
3
 ընկնենք մենք մանկավարժներս,
պաշտպանելով, պահպանելով նրան
որքան հնարավոր է, բայց միևնույն
ժամանակ թույլ տալով բովվել, թրծվել
կյանքի կաթսայում։ Խառնվածքի
ուսումնասիրությունը հատկապես
դեռահասության տարիքում մշտապես
արդիական է, որովհետև ժամանակի
ընթացքում կյանքի արագ տեմպերի
զարգացմանը զուգահեռ դեռահասը
դառնում է խոցելի, ներթափանցելով
նրա հոգու խորքերը, խառնվածքի
ուսումնասիրելով, դառնալում նրա լավ
հոգեբանակ ընկերը, ով ամեն հարցում
մշտապես պատրաստ է համբերատար
լսել նրան, խորհուրդներ տալ, և
զուգահեռ քայլեր նրա հետ նույն
ճանապարհով, մենք ապահովագրում
եմ ապագայում ունենալու գիտակից և
օրինապաշպան քաղաքացի,
հասարակություն։

Ո՞ր առանցքային Ինքնաճանաչողական և սոցիալական

կոմպետենցիային/կարողունակությանն է ուղղված կարողունակություն
նպատակի ուսումնասիրությունը Սովորել սովորելու կարողունակություն

Վերապատրաստման ո՞ր թեմայի շրջանակում է Մեթոդիկա

անդրադարձ կատարվել այս Հոգեբանություն
հիմնախնդրին/ոլորտին

Պարագրաֆներ/մասեր
Գրականության ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅԱՆ ՕԲՅԵԿՏԸ : Դեռահասների խնդիրները խառնվածքը :
ակնարկ ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌԱՐԿԱՆ : Դեռահասների խառնվածքի
● Մեջբերումներ ուսումնասիրությունը :
արդեն արված ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅԱՆ ՆՊԱՏԱԿԸ : Բացահայտել խառնվածքի տեսակները,
օգնել դեռահասին այս մեծ աշխարհում իր ուրույն տեղը գտնել․ արդի

4
 հետազոտությո ժամանակաշրջանում` կարևորելով այն արժեքավոր մտքերը, գաղափարները,
ւններից, որոնք այսօր կարելի է արդյունավետ կիրառել մանկավարժության տեսության
● Մեջբերումներ մեջ և պրակտիկայում : ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅԱՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ:
գրականություն 1. Դեռահասության փոթորկուն տարիքի փոփոխականությանը, ընբռնումով
ից, մոտեցում:
տեղեկության 2.Վստահության մթնոլորտի ձևավորում, պահպանում, ամրապնդում,
վստահելի օգնության ձեռքի մեկնում:
աղբյուրներից։ 3.Բարոյահոգեբանական առողջ միջավայրի ստեղծում, խառնվածքի
Պարտադիր է կատարել բացասական հատկանիշների աստիճանաբար փոփոխություն :
հղում աղբյուրին ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅԱՆ ՏԵՍԱԿԱՆ ՈՒ ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ՆՇԱՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ :
Հետազոտության տեսական նշանակությունը: Այս թեմայի վերաբերյալ
առաջավոր գաղափարների, տեսակետների, կարծիքների ու մոտեցումների
ներդրումն է կրթության ոլորտում և մանկավարժական պրակտիկայում:
Հետազոտության գործնական նշանակությունը: Հետազոտության ընթացքում
մեր կողմից առաջադրված յուրաքանչյուր տեսակետ ու մոտեցում, կարծում
ենք, կհարստացնի ինչպես կրթության, այնպես էլ մանկավարժության
զինանոցը: ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅԱՆ ՄԵԹՈԴՆԵՐԸ: Առաջադեմ մանկավարժների
առաջադրած գաղափարների ու դրույթների ուսումնասիրություններ,
համեմատական վերլուծություն: ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔՆ ՈՒ
ԾԱՎԱԼԸ: Հետազոտական աշխատանքը բաղկացած է ներածությունից, մեկ
գլխից, եզրակացությունից և օգտագործած գրականությունից: Ընդհանուր
ծավալը` 14 համակարգչային էջ:
Գլուխ 1
Յուրաքանչյուր առարկա դպրոցում դասավանդելից
ուսուցիչը ակամայից բախվում է որոշակի խնդիրների, որի
հաղթահարումը կախված է միայն ուսուցչի ճիշտ
մոտեցման, մանկավարժական էթիկայի,
մանկավարժական բնատուր ձիրքից։ Խնդիրներից անմասն
չի մնում հասարակագիտություն առարկան։ Խնդիրները
ավելի ակնառու են դառնում դեռահասության շրջանում։
Դեռահասությանը շրջանը ինքնին խնդրահարույց է։
Հասարակագիտության դասավանդման ընթացքում
դեռահասության տարիքի աշակերտների մոտ կարող է
առաջանալ հետևյալ հնդիրները․
․ Անձի արժևորման խնդիր
․ Մշտապես ուշադրության կենտրոնում գտնվելու խնդիր
․ Կտրուկ զգացմունքային փոփոխության խնդիր
․ Սեփական անձի գերագնահատմանը կամ
թերագնահատման խնդիր
․ Սխալ արժեքային համակարգի կրման խնդիր

Դպրոցը, մանկավարժը այն մարմինն է, որը քաջորեն

կրում եմ վերը նշված և մի շարք այլ խնդիրների լուծման
պարտականությունը։ Յուրաքանճյուր ուսուցիչ գիտելիք
փոխանցողից բացի, դաստիրակող մայր կամ հայր է,
դեռահասին ճիշտ ուղության վրա դնող լավ ապահով

5
<<ընկեր>> է։ Հասարակագիտություն առարկան հատկապես
10-րդ դասարանի դասագիրքը ամբողջապես ուղղված է
հոգեպես հղկելու, թրծելու դեռահասին, վերը նշված
խնդիրների բանալիների ստեղծող առարկա։ Այս դեպքում
ուշադրություն պետք է դարձնենք դեռահասի
խառնվածքին, այնտեղ է գտնվում մեր հարցերի ողջ
պատասխանները։ Ստորև կներկայացնեմ խառնվածք
հասկացությունը, խառնվածքի տեսակներ, և բանալիների
ստեղծման եղանակները։
Խառնվածքը բնութագրվում է անհատի հոգեկան
գործընթացների և վարքի դինամիկ
առանձնահատկությունները, ազդում են
կենսագործունեության հուզական և էներգետիկ տոնուսի
վրա։ Ըստ հոգեբաների խառնվածքը պայմանավորված է
մարդու բնածին, ժառանգական հատկություններով,
սակայն ժամանակի ընթացքում կարող է փոփոխության
ենթարկվել դաստիարակության և շրջակա միջավայրի
ազդեցության շնորհիվ, գոյություն ունեն նաև խառնվածքի
տարիքային փոփոխությունները, տարիքային
ամենաանկայուն փոփոխությունը տեղի է ունենում
դեռահասության տարիքում։
Խառնվածքի տիպերի դասակարգման պատմության մեջ
առաջինը ըստ հնության հումորալ տեսությունն է, որի
հիմնադիրը բժկության հայր Հիպոկրոկրատնն է / Ք․ Ա․
հինգերորդ դար/։ Ըստ Հիպոկրատի մարդու խառնվածքը
կախված է մարդու օրգանիզմում եղած չորս հեղուկներից՝
արյունից, ավիշից, լեղուց, սև լեղուց։ Այս տեսությունը
ավելի ուշ հաստատեց և բացատրեց հռոմեացի բժիշկ,
գիտնական Կլավդիոս Գալենը խառնվածքների
տեսակներին տալով անուններ։ Ավելի ուշ Կանտը առաջին
անգամ տվեց խառնվածքի սահմանումը հոգեբանորեն՝
որպես անձի հոգեկան հատկություն, նա առաջնային
նշանակություն էր տալիս արյան անհատական
առանձնահատկություններին և համարում էր, որ դրանք են
խառնվածքի հիմք հանդիսանում։ Բժիշկ Լեսգաֆտը
խառնվածքի տիպերը կախված են արյան հոսքի
արագությունից և ուժից, հետևաբար նաև արյունատար
համակարգի կառուցվածքից։
Տարբերակում եմ խառնվածքի հետևալ տեսակները՝
Սանգվինիկ, Ֆլեգմատիկ, Խոլերիկ, Մելանխոլիկ։
Սանգվինիկ-Շարժուն տիպ, աշխույժ
անհաջողություններին և տհաճություններին
համեմատաբար հեշտությամբ վերաբերվող անձ,
հոգեբանական բարձր ակտիվությամբ, էներգիայով,
աշխատունակությամբ, արագ և աշխույժ շարժումներով,
հարուստ և փոփոխվող դիմախաղով, խոսքի բարձր
տեմպով անձինք են։ Նրանք ձգտում են հաճախակի

6
փոփոխվող տպավորությունների, հեշտ և արագ
արձագանքում է շրջապատող իրադարձություններին,
շփվող է։ Էմոցիաները սանգվինիկի մոտ գերազանցապես
դրական են, դրանք արագ առաջանում են և արագորեն
փոխվում։ Սանգվինիկը շատ արագ հարմարվում է նոր
միջավայրին և արագ հարմարվում է նոր միջավայրին և
արագ մտերմանում մարդկանց հետ, զգացմունքները
հեշտությամբ առաջանում են և արագ փոխարինվում են
նորերով, նրան բնորոշ է արտահայտչականությունը․
երբեմն նաև անկայունությունը։
Ֆլեգմատիկ-Հանգիստ տիպ, չարտահայտված դիմախաղով,
աչքի են ընկնում անտարբերությամբ, աշխատանքային մի
գործունեությունից մյուսին անցնում են դանդաղ, նրանք
դանդաղաշարժ ևսառնարյուն են, համբերատար են,
հավասարակշռված, զուսպ, քիճ հաղորդակցվող։ Բնորոշ է
բարձր ակտիվությունը, սակավ զգացմունքայնությունը ու
հուզականությունը, նույնիսկ մեծ անախորժությունների
դեպքում հանգստություն են պահպանում։ Ցանկացած
գործունեության մեջ դրսևորում եմ համառություն և
հաստատակամություն։
Խոլերիկ- Անզուսպ տիպ, պոռթկուն, եռանդով,
դժվարություններ հաղթահարարելու կարողությամբ
օժտված անձ, էմոցիոնալ բուռն պոռտքումներով հակված
տրամադրության հաճախակի փոփոխություններ ունեցող։
Լավ արտահայտված է ժեստերը, դիմախաղը,
զգացմունքային է ։ Այս տիպի մարդիկ անհամբեր են,
դյուրաբորբոք, հակված են զգացմունքային անկման,
երբեմն ագրեսիվ են։
Մելանխոլիկ- Թույլ տիպ, հեշտ կոտրվող,
անհաջողությունների համար խորապես անհնգստացող
մարդ, նյարդային համակարգի բարձր զգայունություն,
խորը էմոցիոնալ են, ոչ բարենպաստ պայմանների
արդյունքում նրանց մոտ կարող է իհայտ գալ էմոցիոնալ
բարձր խոցելիություն, մեկուսացում, օտարում։
Մելանխոլիկը ունի բարձր ինտեսիվ վերաբերմունք իրենց
շրջապատող մարդկանց հետ հարաբերությունների
նկատմամբ։

7
 Վեդիի ավագ դպրոցի 10 դասարաններում նույն դպրոցի
հոգեբան Մարիամ Սիմոնյանի հետ միասին անցկացվել է
խառնվածքի բացահայտման համապատասխան թեստ։
Թեստի նպատակն էր յուրաքանչյուր աշակերտի
խառնվածքը որոշել, աշակերտին ինք իր խառնվածքին
ճանանչելու գործընթացին մասնակից դարձնել, սեփական
անձը բացահայտել, խառնվածքի որոշակի բացասական
հատկանիշներ հասկանալ և այդ բացասական
հատկանիշների նկատմամբ հետևողական աշխատանքի
միջոցով փոփոխել։
Մինչ թեստի անցկացումը աշակերտների հետ տարվեց
բացատրական աշխատանքներ, թեստի նպատակի,
անցկացման եղանակի, լրացման եղանակի, ակնկալվող
արդյունքի վերաբերյալ։ Հանձնարարվեց տետրի թերթը
բաժանել հորիզոնական 4 հավասար մասերի,
յուրաքանչյուր բաժին համարակալվեց 1-ից մինչև 20-ը /
յուրաքանչյուր բաժնին տրվում է 20 հարց/, ընդհանուր 80
հարց, յուրաքանչյուր բաժնի համար կարդացվում է
հարցերը, եթե կարդացված հարցը համապատասխանում է
իրենց աշակերտները դնում են + /գումարած/ նշանը, իսկ որ
հարցին չեն համապատասխանում դրվում է - /մինուս/

8
նշանը։ Համապատասխան թեստի հարցերը ներկայացնում
եմ ստորև․

Խառնվածք

1-ին բաժին

(1-Սանգվինիկ)

1.Ուրախ եք և կենսախինդ:
2.Եռանդով լի և գործնական եք:
3.Հաճախ սկսած գործը ավառտին չեք հասցնում:
4.Ավելի շատ գերագնահատում եք ձեզ:
5.Ընդունակ եք արագ ընկալելու մի նոր բան:
6.Հետաքրքրությունները անկայուն են:
7.Հեշտությամբ եք դիմակայում անախորժություններին:
8.Հեշտ եք հարմարվում տարբեր պայմանների:
9.Հաճույքով սկսում եք նոր գործ:
10.Շուտ սառում, եթե հետքաքրքրությունը կորցնում եք:
11.Արագ ընդգրկվում եք մի գործի մեջ և արագ անցում
կատարում:
12.Ձեզ ձանձրացնում է միապաղաղ աշխատանքը:
13.Շփվող եք:
14.Խոսքը արագ է:
15.Չեք կորցնում տիրապետումը:
16.Մշտապես առույգ եք:
17.Արագ քնում և զարթնում եք:
18.Հաճախ հավաքված չեք և շտապ եք որոշումներ ընդունում:
19.Դիմացկուն եք:
20.Երբեմն մակերեսային եք:

Խառնվածք

2-րդ բաժին

(2-Ֆլեգմատիկ)

1.Հանգիստ եք և սառնարյուն:
2.Հաջորդական և հանգամանալից եք :
3.Զգույշ եք և մտազբաղ:
4.Կարողանում եք սպասել:
5.Լռակյաց եք և չեք սիրում դատարկ խոսակցություններ:
6.Ձեր խոսքը հանգիստ է:
7.Զուսպ եք և համբերատար:
8.Սկսած գործը հասցնում եք ավարտին:
9.Ձեր ուժերը իզուր չեք վատնում:

9
 10.Հետևում եք ձեր օրվա ռեժիմին:
11. Հեշտությամբ եք զսպում ձեր մղումները:
12.Քիչ ըմբռնող եք և խրախուսանքը և քննադատությունը:
13.Հիշաչար չեք և ներողամիտ եք:
14.Հետաքրքրությունները և հարաբերությունները կայուն են:
15.Դանդաղ եք ընդգրկվում որևէ գործի մեջ և դանդաղ էլ
անցնում եք ուրիշ գործի:
16.Բոլորի հետ ունեք հավասար հարաբերություններ:
17.Սիրում եք կոկիկություն և կարգապահություն:
18.Դժվարությամբ եք հարմարվում նոր հանգամանքներին:
19.Դիմացկուն եք:
20.Մի փոքր դանդաղաշարժ եք:

Խառնվածք

3-րդ բաժին

(3-Խոլերիկ)

1. Պրպտող եք և հանգիստ չեք կարող նստել:

2. Անզուսպ և բռնկվող եք:
3. Անհամբեր եք:
4. Կտրուկ եք և շիտակ:
5. Վճռական և նախաձեռնող եք:
6. Համառ եք :
7. Հնարամիտ եք:
8. Ժամանակ առ ժամանակ աշխատունակ եք:
9. Հակված եք ռիսկի:
10. Հիշաչար եք:
11. Ձեր խոսքը արագ է:
12. Ավելի շատ անհավասարակշռված եք և շուտ բորբոքվող:
13. Ագրեսիվ եք, չարաճճի :
14. Թերությունների նկատմամբ անհանդուրժող եք:
15. Ունեք արտահայտիչ միմիկա:
16. Ընդունակ եք արագ որոշելու և արագ գործելու:
17. Ձգտում եք դեպի նորը:
18. Շարժումները կտրուկ են:
19. Նպատակասլաց եք:
20. Ձեր տրամադրությունը շեշտակի փոխվում է:

10
 Խառնվածք

4-րդ բաժին

(4-Մելանխոլիկ)

1.Ամաչկոտ եք, ամոթխած:

2.Նոր իրադրություններում շփոթվում եք:
3.Դժվարանում եք շփվել անծանոթ մարդկանց հետ:
4.Ձեր ուժերին չեք հավատում:
5.Հեշտությամբ եք դիմակայում մենակությանը:
6.Շփոթված ու նեղված եք զգում անախորժությունների դեպքում:
7.Հակված եք ինքներդ ձեր մեջ փակվելու:
8.Շուտ հոգնում եք:
9.Ձեր խոսքը ցաշր է:
10.Հարմարվում եք զրուցակցի բնավորությանը:
11.Շատ տպավորվող եք :
12.Չափից ավելի դյուրազգաց եք խրախուսանքի և
քննադատությունների նկատմամբ:
13.Բարձր պահանջներ եք ներկայացնում թե` ձեզ, և թե`ձեր
շրջապատին:
14.Կասկածամիտ եք:
15.Հիվանդագին զգայուն և խոցելի եք:
16.Չափից ավելի նեղացկոտ եք:
17.Փակ եք և գաղտնապահ:
18.Պակաս ակտիվ եք և երկչոտ:
19.Զիջող եք և ենթարկվող:
20.Առաջացնում եք խղճանքի զգացում շրջապատի մարդկանց մոտ:

Թեստի ավարտին աշակերտներին հանձնարարեցինք հաշվել

դրական պատասխանները որ սյունակում ավելի շատ դրական
պատասխաններ էին նշել նշանակում է տվյալ խառնվածքի տիպին են
պատկանում։ Արդյունքների ամփոփման ժամանակ աշակերտներին
տիրում են հետևյալ տարատեսակ զգացմունքները, սկզբում
զարմանում էին այսքան ճիշտ բնորոշման համար, այնուհետև
հետաքրքրվում էին խորը ուսումնասիրելով իրենց խառնվածքի
տեսակի վերաբերյալ։ Բացահայտումներից հետո աշակերտների հետ
տարվում է բարոյահոգեբանական ուղվածությամբ զրույց, որի ողջ
նպատակը ուղել յուրաքանչյուր խառնվածքի բացասական
հատկանիշները, անձին աստիճանաբար պատրաստելով կյանքի
դպրոցին։ Վեդիի ավագ դպրոցի խառնվածք թեստի անփոփումը

11
 հանգեցրին հետևյալ արդյունքի, ստորև ներկայացնում են արդյունքը
դիագրամայի միջոցով։

Թեստի արդյունքների ամփոփումից հետո հնչեցին

բազմակի խնդրանքներ, առաջարկներ հաճախակի
կատարելու թեստային աշխատանքները, որը մեծ սիրով
ընդունվեց։ Քանի որ դեռահաս աշակերտը միտված է
ինքնաբացահայտմանը այդ հարցում Ես և իմ հարգելի
կոլեգան միայն ուրախ ենք։ Թեստերի իրականացումը
լինելու է պարբերական հաճախականությամբ։

Օգտագործված Որակական մեթոդներ-

մեթոդները, Առաջադեմ մանկավարժների առաջադրած գաղափարների ու դրույթների
գործիքները ուսումնասիրություններ, համեմատական վերլուծություն:

Իրականացման 05.09.2022
ժամանակահատված 23.09.2022
ը

12
 Թիրախ խումբը և Վեդիի ավագ դպրոցի 10
Ա,
10
Բ,

շրջանակը Գ, Դ, Ե,
10 10 10 դասարանների աշակերտներ:
/քանակ, սեռային
/120 աշակերտ, 66 տղա 54 աղջիկ
բաշխում/

Եզրակացություններ, առաջարկություններ
Վերհանված Մեր կատարած հետազոտության արդյունքում գալիս ենք
արդյունքներ, հետևյալ եզրակացությանը` դեռահասը պատրաստ է և
եզրակացություններ, ցանկանում է ինքնաբացահայտման,
պատասխան հետազոտական հարցին ինքնաճանաչման, այս բացահայտման համար
հսկայական դեր ունի ուսուցիչը: Երեխաների խառնվածքը
զարգանում է աստիճանաբար, դաստիարակվում է դասից
դաս, դասարանից դասարան: Խառնվածքի ճանանչումը
նպաստում է ինքնուրույնության ձևավորմանը` որպես
անհատական որակ: Կարելի է ասել, որ ինչպես
դպրոցում, այնպես էլ ողջ կյանքի ընթացքում անձը
անընդհատ պետք է աշխատի իր խառնվածքի բացասական
հատկանիշների փոփոխելու, վերացնելու նպատակով,
իսկ այս գործընթացի հիմնաքարը դրվում է դպրոցում
դեռահասության տարիքից։ Երբեք պետք չէ խուսափել
ինքնակատարելագործվելուց, որովհետև դրանք
վերջնական երբեք չենք կարող հասնել ինչպես ասել է
Սալվադոր Դալին։ Ինքնակատատարելագործումը բարդ և
երկարատև գործընթաց է, որը համադրվում է
զարգացման հանգամանքների և մանկավարժական
նորագույն փորձի ու նվաճումների հետ:

Այլ տեղեկատվություն

Օգտագործված գրականության ցանկ

13
Գրականության ցանկ
1. Էլդա Գրին, <<Խառնվածք>>, <<ԵՊՀ>> հրատարակչություն, 2002 թ.
2. Ի․ Խանամիրյան և Դ․ Գևորգյան <<Երեխան և հոգետրավման>> ձեռնարկ աջակցող
մեծահասակների համար Երևան, ԵՊՀ հրատարակչություն 2017թ
3. Հ․Խաչատրյան, Կ․ Վարդանյան <<Տիգրան մեծ>> հրատարակչություն 2009 թ
4. 80 հարց ու պատասխան խառնվածքի բացահայտման համար: Մաս I, «Զանգակ» հրատարակչություն,
2010թ.
5. https://hy.wikipedia.org/

Հավելվածներ
Հաշվետվության կցված նյութեր

● Հետազոտության գործիքներ
(hարցաթերթիկներ կամ այլ)
● Նկարներ
● Արդյունքներ

14