CT HÌnh THang (C5)

Đạo hàm và tích phân số
T.S. Nguyễn Thị Hoài Thương
Trường Đại học Bách Khoa TP.HCM

Khoa Khoa học ứng dụng
Bộ môn Toán ứng dụng
ngththuong@hcmus.edu.vn
Ngày 24 tháng 2 năm 2022
T.S. Nguyễn Thị Hoài Thương Đạo hàm và tích phân số Ngày 24 tháng 2 năm 2022 1 / 39
Mục lục
1 Tính gần đúng đạo hàm
2 Tính gần đúng tích phân xác định

Công thức hình thang
Công thức Simpson
Tính gần đúng đạo hàm
Đặt vấn đề
Ta biết rằng đối với các hàm số sơ cấp liên tục trên một miền D, ta
luôn có công thức giải tích để tính đạo hàm của chúng tại mọi điểm
thuộc D.
Đặt vấn đề
thuộc D.
Tại sao ta phải tính xấp xỉ đạo hàm?
I Đối với những hàm được cho dưới dạng rời rạc mà không có biểu thức
giải tích rõ ràng, tức là ta chỉ biết giá trị của nó tại một số điểm cho
trước mà không biết được biểu thức chính xác của hàm số đó, thì việc
áp dụng công thức giải tích để tính trực tiếp đạo hàm là không khả thi.
Đặt vấn đề
thuộc D.
I Trên thực tế, có thể có nhiều hàm số ta sẽ tìm được công thức chính
xác của đạo hàm. Tuy nhiên, công thức đó nói chung là rất phức tạp,
và để tính được giá trị đạo hàm hoặc đạo hàm bậc cao của nó tại một
điểm nào đó đòi hỏi rất nhiều dữ liệu của hàm số, làm cho việc tính
toán này trở nên khó khăn.
Đặt vấn đề
thuộc D.
I Trên thực tế, có thể có nhiều hàm số ta sẽ tìm được công thức chính
xác của đạo hàm. Tuy nhiên, công thức đó nói chung là rất phức tạp,
và để tính được giá trị đạo hàm hoặc đạo hàm bậc cao của nó tại một
điểm nào đó đòi hỏi rất nhiều dữ liệu của hàm số, làm cho việc tính
toán này trở nên khó khăn.
→ Ta thấy rằng thay vì tính chính xác đạo hàm của hàm số thì việc
tính toán xấp xỉ trở nên cần thiết và đơn giản hơn nhiều.
Đạo hàm của hàm số f tại x0 (nếu có) được cho bởi công thức
f (x0 + h) − f (x0 )
f 0 (x0 ) = lim .
h→0 h
Công thức trên cho ta một cách xấp xỉ rõ ràng cho f 0 (x0 )
f (x0 + h) − f (x0 )
f 0 (x0 ) ≈ .
h
với h là một số đủ nhỏ.

Công thức trên là rõ ràng, tuy nhiên có sai số khá lớn.
Để xấp xỉ f 0 (x0 ), ta giả sử
x0 ∈ (a, b)
f ∈ C 2 ([a, b])
x1 = x0 + h với h 6= 0 đủ nhỏ sao cho x1 ∈ [a, b]
y0 = f (x0 ) và y1 = f (x1 ) = f (x0 + h)
x0 ∈ (a, b)
f ∈ C 2 ([a, b])
y0 = f (x0 ) và y1 = f (x1 ) = f (x0 + h)
Với bảng số liệu
đa thức nội suy Lagrange có dạng

x − x0 x − x1
L(x) = y1 − y0
h h
với h = x1 − x0 .
x0 ∈ (a, b)
f ∈ C 2 ([a, b])
y0 = f (x0 ) và y1 = f (x1 ) = f (x0 + h)
Với bảng số liệu
đa thức nội suy Lagrange có dạng

x − x0 x − x1
L(x) = y1 − y0
h h
với h = x1 − x0 . Do đó, với mọi x ∈ [x0 , x1 ], ta có
y1 − y0 f (x0 + h) − f (x0 )
f 0 (x) ≈ = .
h h
Đặc biệt, tại x = x0 , ta có
y1 − y0 f (x0 + h) − f (x0 )
f 0 (x0 ) ≈ =
h h
và được gọi là công thức sai phân tiến (Forward difference) nếu h > 0.
y1 − y0 f (x0 + h) − f (x0 )
f 0 (x0 ) ≈ =
h h
Còn tại x = x1 , ta cũng có
y1 − y0 f (x0 + h) − f (x0 )
f 0 (x1 ) ≈ =
h h
và được gọi là công thức sai phân lùi (backward difference).
y1 − y0 f (x0 + h) − f (x0 )
f 0 (x0 ) ≈ =
h h
y1 − y0 f (x0 + h) − f (x0 )
f 0 (x1 ) ≈ =
h h
và được gọi là công thức sai phân lùi (backward difference). Công thức
này thường được viết dưới dạng
f (x0 ) − f (x0 − h)
f 0 (x0 ) ≈
h
nếu h > 0.
Công thức cho ba nút cách đều
Xét bảng số
với y0 = f (x0 ), y1 = f (x1 ) = f (x0 + h), y2 = f (x2 ) = f (x0 + 2h).
Xét bảng số
với y0 = f (x0 ), y1 = f (x1 ) = f (x0 + h), y2 = f (x2 ) = f (x0 + 2h). Đa

thức nội suy Lagrange có dạng
(x − x0 )(x − x1 ) (x − x0 )(x − x2 ) (x − x1 )(x − x2 )

L(x) = 2
y2 − 2
y1 + y0 .
2h h 2h2
Suy ra
x − x0 x − x1 x − x2
L0 (x) = 2
(y2 − 2y1 ) + 2
(2y2 + y0 ) + (y0 − 2y1 ).
2h 2h 2h2
Tại x = x0 , ta có
−3y0 + 4y1 − y2
f 0 (x0 ) ≈ L0 (x0 ) =
2h
và được gọi là công thức sai phân tiến. Công thức này thường được viết
dưới dạng
−3f (x0 ) + 4f (x0 + h) − f (x0 + 2h)
f 0 (x0 ) = .
2h
−3y0 + 4y1 − y2
f 0 (x0 ) ≈ L0 (x0 ) =
2h
và được gọi là công thức sai phân tiến. Công thức này thường được viết
dưới dạng
−3f (x0 ) + 4f (x0 + h) − f (x0 + 2h)
f 0 (x0 ) = .
2h
y2 − y0
f 0 (x1 ) ≈ L0 (x1 ) =
2h
và được gọi là công thức sai phân trung tâm/hướng tâm (Central
difference). Công thức này thường được viết dưới dạng
f (x0 + h) − f (x0 − h)
f 0 (x0 ) ≈ .
2h
y0 − 4y1 + 3y2
f 0 (x2 ) ≈ L0 (x2 ) =
2h
và được gọi là công thức sai phân lùi. Công thức này thường được viết
dưới dạng
f (x0 − 2h) − 4f (x0 − h) + 3f (x0 )
f 0 (x0 ) ≈ .
2h
y0 − 4y1 + 3y2
f 0 (x2 ) ≈ L0 (x2 ) =
2h
và được gọi là công thức sai phân lùi. Công thức này thường được viết
dưới dạng
f (x0 − 2h) − 4f (x0 − h) + 3f (x0 )
f 0 (x0 ) ≈ .
2h
Mặt khác, ta có thể xấp xỉ đạo hàm cấp 2 của f như sau
y0 − 2y1 + y2
f 00 (x) ≈ L00 (x) = .
h2
Công thức này thường được viết dưới dạng
f (x0 ) − 2f (x1 ) + f (x2 )
f 00 (x1 ) ≈ .
h2
Ví dụ
Tính gần đúng y 0 (50) của hàm y = lg(x) theo công thức sai phân tiến dựa
vào bảng giá trị sau
Ví dụ
Tính gần đúng y 0 (50) của hàm y = lg(x) theo công thức sai phân tiến dựa
vào bảng giá trị sau
Giải: Ta có h = 5. Theo công thức sai phân tiến, ta có

1
y 0 (50) ≈ (−3y0 + 4y1 − y2 )
2h
1
= (−3 × 1.6990 + 4 × 1.7404 − 1.7782) = 0.00864.
2×5
Bài tập 1
ln(x + 2)
Sử dụng công thức ba nút cách đều, tính đạo hàm của hàm y =
x2 + 3
tại x = 1.2 với bước chia h = 0.5 theo công thức sai phân trung tâm. Làm
tròn kết quả đến hai chữ số sau dấu chấm thập phân.
Bài tập 1
ln(x + 2)
Sử dụng công thức ba nút cách đều, tính đạo hàm của hàm y =
x2 + 3
tại x = 1.2 với bước chia h = 0.5 theo công thức sai phân trung tâm. Làm
tròn kết quả đến hai chữ số sau dấu chấm thập phân.
Giải: Áp dụng công thức sai phân trung tâm, ta có
f (x0 + h) − f (x0 − h)
f 0 (x0 ) =
2h
f (1.7) − f (0.7)
⇔f 0 (1.2) = ≈ −0.06.
2 × 0.5
Bài tập 2
Tính gần đúng các đạo hàm bậc hai f 00 (1.3) dựa vào bảng số liệu sau
Bài tập 2
Giải: Áp dụng công thức xấp xỉ đạo hàm cấp 2, ta có

f (x0 ) − 2f (x1 ) + f (x2 )
f 00 (x1 ) ≈ .
h2
Bài tập 2
Giải: Áp dụng công thức xấp xỉ đạo hàm cấp 2, ta có

f (x0 ) − 2f (x1 ) + f (x2 )
f 00 (x1 ) ≈ .
h2
Do đó, với h = 0.01, ta có
f (1.29) − 2f (1.3) + f (1.31)
f 00 (1.3) ≈
h2
13.78176 − 2 × 14.04276 + 14.30741
=
0.012
= 36.5
Trường hợp tổng quát
Cho hàm y = f (x) cho bởi bảng dữ liệu
Để tính xấp xỉ đạo hàm của f (x) tại x ∈ [x0 , xn ], ta sử dụng nội suy đa
thức P (x) và f 0 (x) ≈ P 0 (x).
Ví dụ
Một chiếc xe hơi chạy trên đường được đo lại dữ liệu như sau
Thời gian được đo bởi giờ và khoảng cách đo bởi km. Xác định vận tốc xe
tại thời điểm sau khi xe chạy 5 giờ.
Giải: Áp dụng công thức Lagrange, ta có
(x − x1 )(x − x2 )(x − x3 ) (x − x0 )(x − x2 )(x − x3 )
f (x) ≈ L(x) = y0 + y1
(x0 − x1 )(x0 − x2 )(x0 − x3 ) (x1 − x0 )(x1 − x2 )(x1 − x3 )
(x − x0 )(x − x1 )(x − x3 ) (x − x0 )(x − x1 )(x − x2 )
+ y2 + y3 .
(x2 − x0 )(x2 − x1 )(x2 − x3 ) (x3 − x0 )(x3 − x1 )(x3 − x2 )
(x − x1 )(x − x2 )(x − x3 ) (x − x0 )(x − x2 )(x − x3 )
f (x) ≈ L(x) = y0 + y1
(x0 − x1 )(x0 − x2 )(x0 − x3 ) (x1 − x0 )(x1 − x2 )(x1 − x3 )
(x − x0 )(x − x1 )(x − x3 ) (x − x0 )(x − x1 )(x − x2 )
+ y2 + y3 .
(x2 − x0 )(x2 − x1 )(x2 − x3 ) (x3 − x0 )(x3 − x1 )(x3 − x2 )
Suy ra
(x − 3)(x − 5)(x − 8) (x − 0)(x − 5)(x − 8)
f (x) ≈ L(x) = ×0+ × 225
(0 − 3)(0 − 5)(0 − 8) (3 − 0)(3 − 5)(3 − 8)
(x − 0)(x − 3)(x − 8) (x − 0)(x − 3)(x − 5)
+ × 383 + × 623
(5 − 0)(5 − 3)(5 − 8) (8 − 0)(8 − 3)(8 − 5)
3 7 2859
= − x3 + x2 + x.
40 5 40
(x − x1 )(x − x2 )(x − x3 ) (x − x0 )(x − x2 )(x − x3 )
f (x) ≈ L(x) = y0 + y1
(x0 − x1 )(x0 − x2 )(x0 − x3 ) (x1 − x0 )(x1 − x2 )(x1 − x3 )
(x − x0 )(x − x1 )(x − x3 ) (x − x0 )(x − x1 )(x − x2 )
+ y2 + y3 .
(x2 − x0 )(x2 − x1 )(x2 − x3 ) (x3 − x0 )(x3 − x1 )(x3 − x2 )
Suy ra
(x − 3)(x − 5)(x − 8) (x − 0)(x − 5)(x − 8)
f (x) ≈ L(x) = ×0+ × 225
(0 − 3)(0 − 5)(0 − 8) (3 − 0)(3 − 5)(3 − 8)
(x − 0)(x − 3)(x − 8) (x − 0)(x − 3)(x − 5)
+ × 383 + × 623
(5 − 0)(5 − 3)(5 − 8) (8 − 0)(8 − 3)(8 − 5)
3 7 2859
= − x3 + x2 + x.
40 5 40
Do đó
9 2 14 2859
f 0 (x) ≈ L0 (x) = − x + x+ .
40 5 40
(x − x1 )(x − x2 )(x − x3 ) (x − x0 )(x − x2 )(x − x3 )
f (x) ≈ L(x) = y0 + y1
(x0 − x1 )(x0 − x2 )(x0 − x3 ) (x1 − x0 )(x1 − x2 )(x1 − x3 )
(x − x0 )(x − x1 )(x − x3 ) (x − x0 )(x − x1 )(x − x2 )
+ y2 + y3 .
(x2 − x0 )(x2 − x1 )(x2 − x3 ) (x3 − x0 )(x3 − x1 )(x3 − x2 )
Suy ra
(x − 3)(x − 5)(x − 8) (x − 0)(x − 5)(x − 8)
f (x) ≈ L(x) = ×0+ × 225
(0 − 3)(0 − 5)(0 − 8) (3 − 0)(3 − 5)(3 − 8)
(x − 0)(x − 3)(x − 8) (x − 0)(x − 3)(x − 5)
+ × 383 + × 623
(5 − 0)(5 − 3)(5 − 8) (8 − 0)(8 − 3)(8 − 5)
3 7 2859
= − x3 + x2 + x.
40 5 40
Do đó
9 2 14 2859
f 0 (x) ≈ L0 (x) = − x + x+ .
40 5 40
Suy ra
f 0 (5) ≈ L0 (5) = 79.85 (km/h).
Tính gần đúng tích phân xác định
Đặt vấn đề
Theo công thức Newton-Leibnitz thì
Z b
f (x)dx = F (x)|ba = F (b) − F (a)
a
0
với F (x) = f (x), F là nguyên hàm của f .
Đặt vấn đề
Z b
f (x)dx = F (x)|ba = F (b) − F (a)
a
0
Trên thực tế, không phải đối với hàm số nào ta cũng có thể tính toán
giá trị tích phân cụ thể và chính xác bằng phương pháp giải tích,
chẳng hạn như
Z 1 Z 2
x2 /2 sin(x)
e dx, dx, . . .
0 1 x
Đặt vấn đề
Z b
f (x)dx = F (x)|ba = F (b) − F (a)
a
0
chẳng hạn như
Z 1 Z 2
x2 /2 sin(x)
e dx, dx, . . .
0 1 x
và hơn nữa nếu hàm số trong tích phân không được cho dưới dạng
hàm giải tích như trên mà chỉ được cho bởi những giá trị rời rạc,. . .
thì việc tính toán chính xác đôi khi gặp nhiều khó khăn và phức tạp.
Đặt vấn đề
Z b
f (x)dx = F (x)|ba = F (b) − F (a)
a
0
chẳng hạn như
Z 1 Z 2
x2 /2 sin(x)
e dx, dx, . . .
0 1 x
và hơn nữa nếu hàm số trong tích phân không được cho dưới dạng
hàm giải tích như trên mà chỉ được cho bởi những giá trị rời rạc,. . .
thì việc tính toán chính xác đôi khi gặp nhiều khó khăn và phức tạp.
Do đó, việc tính toán số các giá trị tích phân này là rất cần thiết và
quá trình tính toán số cho kết quả nhanh, đơn giản và hiệu quả hơn
quá trình tính toán lý thuyết.
Tính gần đúng tích phân xác định
Để tính gần đúng tích phân xác định trên [a, b], ta thay hàm số f (x) bằng
đa thức nội suy Pn (x) và xem
Z b Z b
f (x)dx ≈ Pn (x)dx.
a a
Công thức hình thang.

Công thức Simpson.
Phương pháp hình thang dựa trên việc xấp xỉ hàm cần lấy tích phân f (x)
bởi đa thức nội suy Newton tiến bậc 1 đi qua 2 điểm (a, f (a)) và (b, f (b))
xuất phát từ nút (a, f (a)).
Phương pháp hình thang dựa trên việc xấp xỉ hàm cần lấy tích phân f (x)
bởi đa thức nội suy Newton tiến bậc 1 đi qua 2 điểm (a, f (a)) và (b, f (b))
xuất phát từ nút (a, f (a)).
Khi đó
f (x) ≈ P1 (x) = f (a) + f [a, b](x − a)
f (b) − f (a)
= f (a) + (x − a).
b−a
Suy ra
Z b Z b
f (x)dx ≈ P1 (x)dx
a a
Z b
f (b) − f (a)
= f (a) + (x − a) dx
a b−a
f (b) − f (a) b2 − a2

= f (a)(b − a) + − a(b − a)
b−a 2
b−a
= (f (a) + f (b)) .
2
Công thức hình thang mở rộng
Chia đoạn [a, b] thành n đoạn nhỏ với bước chia h = (b − a)/n và
xk = a + kh, k = 0, 1, . . . , n.
Chia đoạn [a, b] thành n đoạn nhỏ với bước chia h = (b − a)/n và
xk = a + kh, k = 0, 1, . . . , n. Khi đó
a = x0 < x1 < . . . < xn = b
Sử dụng công thức hình thang cho từng đoạn [xk , xk+1 ], ta được
Z b Z x1 Z x2 Z xn
f (x)dx = f (x)dx + f (x)dx + . . . + f (x)dx
a x0 x1 xn−1
y0 + y1 y1 + y2 yn−1 + yn
≈h +h + ... + h (2.1)
2 2 2
n−1
hX
= (yk + yk+1 )
2
k=0
với yk = f (xk ), k = 0, 1, . . . , n.
Ví dụ
Z 1
dx
Tính gần đúng tích phân I = bằng công thức hình thang mở
0 1+x
rộng khi chia đoạn [0, 1] thành n = 10 đoạn nhỏ.
Ví dụ
Z 1
dx
Tính gần đúng tích phân I = bằng công thức hình thang mở
0 1+x
rộng khi chia đoạn [0, 1] thành n = 10 đoạn nhỏ.
Giải: Ta có
1
f (x) =
1+x
b−a 1−0 1
h= = =
n 10 10
Do đó, với k = 0, 1, . . . , n, ta có
k k
xk = a + kh = 0 + =
10 10
1 10
yk = f (xk ) = = .
k 10 + k
1+
10
Áp dụng công thức (2.1), ta có

9
hX
I≈ (yk + yk+1 )
2
k=0
9
1 X 10 10
= +
20 10 + k 10 + (k + 1)
k=0
≈ 0.6938.
Bài tập
Cho bảng số liệu sau
Sử dụng
Z 2.2công thức hình thang mở rộng hãy xấp xỉ tích phân
I= f (x)dx.
1.0
Giải: Ta có n = 6 và h = 0.2.
Giải: Ta có n = 6 và h = 0.2.
5
hX
I≈ (yk + yk+1 )
2
k=0
h
= [y0 + 2 (y1 + y2 + y3 + y4 + y5 ) + y6 ]
2
0.2
= [4 + 2 (3.3 + 2.4 + 4.3 + 10.2 + 6.2) + 7.4]
2
= 6.42.
Z b
Để tính gần đúng tích phân f (x)dx, ta chia [a, b] thành 2 đoạn bằng
a
nhau bởi điểm
b−a
a, x1 = a + h, b, với h = .
2
Z b
Để tính gần đúng tích phân f (x)dx, ta chia [a, b] thành 2 đoạn bằng
a
nhau bởi điểm
b−a
a, x1 = a + h, b, với h = .
2
Phương pháp Simpson dựa trên việc xấp xỉ hàm cần lấy tích phân f (x)
bởi đa thức nội suy Newton tiến bậc 2 đi qua 3 điểm (a, f (a)), (x1 , f (x1 ))
và (b, f (b)) xuất phát từ nút (a, f (a)).
Khi đó
f (x) ≈ P2 (x) = f (a) + f [a, x1 ](x − a) + f [a, x1 , b](x − a)(x − x1 ).
Suy ra
Z b Z b
a a
Z b
= [f (a) + f [a, x1 ](x − a) + f [a, x1 , b](x − a)(x − x1 )]
a
Suy ra
Z b Z b
a a
Z b
= [f (a) + f [a, x1 ](x − a) + f [a, x1 , b](x − a)(x − x1 )]
a
Đổi biến
x = a + ht ⇒ dx = hdt và t ∈ [0, 2].
Do đó
Z b Z 2
f (a) + f [a, x1 ]ht + f [a, x1 , b]h2 t(t − 1) hdt

f (x)dx ≈
a 0
Do đó
Z b Z 2

f (x)dx ≈
a 0
trong đó
f [a, x1 ]h = y1 − f (a)
f (b) − 2f (x − 1) + f (a)
f [a, x1 , b]h2 = .
2
Do đó
Z b Z 2

f (x)dx ≈
a 0
trong đó
f [a, x1 ]h = y1 − f (a)
f (b) − 2f (x − 1) + f (a)
f [a, x1 , b]h2 = .
2
Vậy
Z b
h
f (x)dx ≈ (f (a) + 4f (x1 ) + f (b).
a 3
Công thức Simpson mở rộng
b−a
Chia đoạn [a, b] thành 2n đoạn nhỏ với bước chia h = và
2n
xk = a + kh với k = 0, 1, . . . , n. Khi đó
a = x0 < x1 < . . . < xn = b.
Sử dụng công thức Simpson cho từng đoạn [xk , xk+2 ], ta được
Z b Z x2 Z x4 Z x2n
f (x)dx = f (x)dx + f (x)dx + . . . + f (x)dx
a x0 x2 x2n−2
h h h
≈ (y0 + 4y1 + y2 ) + (y2 + 4y3 + y4 ) + . . . + (y2n−2 + 4y2n−1 + y2n )
3 3 3
n−1
hX
= (y2k + 4y2k+1 + y2k+2 ).
3
k=0
(2.2)
Ví dụ
Z 1
dx
Tính gần đúng tích phân I = bằng công thức Simpson mở rộng
0 1+x
khi chia đoạn [0, 1] thành 2n = 20 đoạn nhỏ.
Ví dụ
Z 1
dx
Tính gần đúng tích phân I = bằng công thức Simpson mở rộng
0 1+x
khi chia đoạn [0, 1] thành 2n = 20 đoạn nhỏ.
Giải: Ta có
1
f (x) =
1+x
b−a 1−0 1
h= = =
2n 20 20
Do đó, với k = 0, 1, . . . , n, ta có
k
xk = a + kh = ,
20
1 20
yk = f (xk ) = = .
k 20 + k
1+
20

n−1
hX
I≈ (y2k + 4y2k+1 + y2k+2 )
3
k=0
9
1 X 20 20 20
= +4 +
60 20 + k k + 21 k + 22
k=0
= 0.6931.
Bài tập
Cho bảng số liệu sau
Sử dụng
Z 2.2công thức Simpson mở rộng hãy xấp xỉ tích phân
I= f (x)dx.
1.0
Giải: Ta có:
2n = 6
b−a 2.2 − 1.0
h= = = 0.2.
2n 6
Giải: Ta có:
2n = 6
b−a 2.2 − 1.0
h= = = 0.2.
2n 6
Áp dụng công thức (2.2), ta có:

2
hX
I≈ (y2k + 4y2k+1 + y2k+2 )
3
k=0
h
= (y0 + 4y1 + 2y2 + 4y3 + 2y4 + 4y5 + y6 )
3
0.2
= (4 + 4 × 3.3 + 2 × 2.4 + 4 × 4.3 + 2 × 10.2 + 4 × 6.2 + 7.4)
3
= 6.12.

CT HÌnh THang (C5)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

CT HÌnh THang (C5)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Đạo hàm và tích phân số

T.S. Nguyễn Thị Hoài Thương

Trường Đại học Bách Khoa TP.HCM

Ngày 24 tháng 2 năm 2022

1 Tính gần đúng đạo hàm

2 Tính gần đúng tích phân xác định

với h là một số đủ nhỏ.

đa thức nội suy Lagrange có dạng

đa thức nội suy Lagrange có dạng

với y0 = f (x0 ), y1 = f (x1 ) = f (x0 + h), y2 = f (x2 ) = f (x0 + 2h).

với y0 = f (x0 ), y1 = f (x1 ) = f (x0 + h), y2 = f (x2 ) = f (x0 + 2h). Đa

(x − x0 )(x − x1 ) (x − x0 )(x − x2 ) (x − x1 )(x − x2 )

Giải: Ta có h = 5. Theo công thức sai phân tiến, ta có

Giải: Áp dụng công thức sai phân trung tâm, ta có

Giải: Áp dụng công thức xấp xỉ đạo hàm cấp 2, ta có

Giải: Áp dụng công thức xấp xỉ đạo hàm cấp 2, ta có

Cho hàm y = f (x) cho bởi bảng dữ liệu

Công thức hình thang.

Áp dụng công thức (2.1), ta có

x = a + ht ⇒ dx = hdt và t ∈ [0, 2].

Áp dụng công thức (2.2), ta có

Áp dụng công thức (2.2), ta có:

You might also like