See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/353636232

3 Boyutlu Polimer Baskıda Katman Yüksekliğinin Yüzey Kalitesi ve

Mukavemete Etkisinin İncelenmesi

Conference Paper · August 2021

CITATIONS READS

2 89

3 authors:

Mustafa Güneş Serkan Güneş

OSTİM Technical University Gazi University
7 PUBLICATIONS 4 CITATIONS 17 PUBLICATIONS 21 CITATIONS

SEE PROFILE SEE PROFILE

Abdulhamit Sevgi

7 PUBLICATIONS 2 CITATIONS

SEE PROFILE

All content following this page was uploaded by Mustafa Güneş on 18 February 2022.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

 1
2 3 Boyutlu Polimer Baskıda Katman Yüksekliğinin Yüzey Kalitesi ve
3 Mukavemete Etkisinin İncelenmesi
4
5
6 Mustafa GÜNEŞ*1,a, Serkan GÜNEŞ2,b, Abdulhamit SEVGİ3,c
7 1OSTİM Teknik Üniversitesi, Biyomedikal Cihaz Teknolojisi Programı, 06374, Ankara
8 2OSTİM Teknik Üniversitesi, Mekatronik Programı, 06374, Ankara

9 3OSTİM Teknik Üniversitesi, İnsansız Hava Aracı Teknolojisi ve Operatörlüğü Programı, 06374, Ankara

10
11
12 Öz
13 3 Boyutlu Baskı teknolojileri, diğer imalat teknolojilerine oranla uygun maliyeti, ulaşılabilirliği, bakım ve sarf
14 malzeme giderlerinin cazip oluşu gibi avantajlarından dolayı, işlevsel parçaların ve nihai ürünlerin doğrudan
15 imalatında gün geçtikçe artan bir kullanım alanı bulmaktadır. Özellikle tasarlanan endüstriyel ürünlerin kalıp
16 ile imalatına geçmeden önce bu teknoloji ile kalıpların plastik parçalardan üretimi; tasarım hataları ve nihai
17 ürün üzerinde testlerin yapılması noktasında prototiplerinin üretiminde oldukça avantaj sağlamaktadır. Kalıp
18 imalatının yanı sıra, sanat, aksesuar, ev ve ofis ürünleri gibi tüketime yönelik ürünlerde estetik bir görüntü ve
19 işlevsellik bakımından yüzey pürüzlülüğünün önemi ön plana çıkmaktadır. Havacılık ve savunma sanayi gibi
20 alanlara yönelik ürünlerin üretiminde ise yüzey pürüzlülüğüne ek olarak mukavemet değerlerinin de iyi olması
21 beklenmektedir. Herhangi bir parça 3 Boyutlu Baskı ile üretilmek istendiğinde baskı esnasında birçok
22 parametre; yüzey pürüzlülüğüne ve mukavemete doğrudan etki etmektedir. Bu parametrelerden üretim
23 deseninin ve dolgu yoğunluğunun değiştirilmesi mukavemete önemli ölçüde etki ederken, katman
24 yüksekliğinin değiştirilmesi belirtilen 2 kritere de etki etmektedir. Bu çalışmada diğer tüm baskı parametreleri
25 sabit tutulurken, her bir katman yüksekliği için 3’er adet olmak üzere; 0.1, 0.16, 0.2, 0.24 ve 0.3 mm olacak
26 şekilde 5 farklı katman yüksekliği değeri ile 15 adet çekme test numunesi üretilmiş ve bu numuneler ile çekme
27 testleri gerçekleştirilmiştir. Test sonuçları incelendiğinde çekme mukavemeti için en iyi sonucun ise 0.3 mm
28 katman yüksekliğinde ortaya çıktığı görülmüştür. Ayrıca katman yüksekliğinin yüzey pürüzlülüğüne etkisini
29 araştırmaya yönelik yukarıda belirtilen 5 farklı katman yüksekliği değeri ile 5 adet test numunesi üretilmiş ve
30 sonuçlar karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre yüzey pürüzlülüğü için en iyi sonucun
31 0.1 mm katman yüksekliğinde olduğu görülmüştür.
32
33 Anahtar kelimeler: 3 Boyutlu Baskı, Çekme Testi, Polimer, Yüzey Pürüzlülüğü
34
35 1. Giriş
36
37 Teknolojik gelişmeler sayesinde imalat yöntemleri her geçen gün farklı bir boyuta ulaşmakta olup, bu durumun
38 en iyi örneklerinden biri olarak 3B yazıcılar ön plana çıkmaktadır (Lee vd., 2021). 3B yazıcılar, temelde bir
39 parçayı, objeyi herhangi bir tasarım programı ile bilgisayar ortamında modelleyerek, hızlı bir şekilde fiziksel
40 nesnelere dönüştürebildikleri için, üretim sürecine katkıları büyüktür (Tofail vd., 2017). Ayrıca bu teknolojisi
41 halk arasında henüz yaygın olarak kullanılmamasına karşın, elde edilen başarılar ve sürekli olarak hem
42 kullanılan hammadde hem de yazıcılardaki iyileştirme ve geliştirme çalışmaları sayesinde her geçen gün daha
43 popüler bir konuma gelmektedir. Tasarım ve üretim noktasında sunduğu özgün fikir, imalat ve uygun maliyet
44 koşulları da dikkate alındığında tasarım ve hızlı prototipleme konusunda başrolü aldığı görülmektedir (Ge vd.,
45 2018).
46
47 Üretim teknolojilerindeki çeşitlilik günden güne artış göstermekle birlikte, bu teknolojilerin birçoğu 3 boyutlu
48 yazıcı teknolojisi ile benzerlik göstermektedir. Bu üretim teknolojileri arasında daha fazla malzeme çeşidi,
49 düşük maliyetli ve daha az atık ile çalışan teknoloji 3 boyutlu yazıcı teknolojisidir (Baier vd., 2021). Bu
50 teknoloji bilimsel olarak basitçe; fiziksel nesnelerin üretimi için uygun malzemenin nozuldan ekstrude edilip,
51 katmanlar halinde üst üste yerleştirilmesiyle oluşturulduğu bir süreç olarak tanımlanabilir (Almaliki., 2015).

*a Sorumlu Yazar; mustafa.gunes@ostimteknik.edu.tr, Phone: (0541) 506 39 57, orcid.org/ 0000-0002-0266-6370

b
orcid.org/0000-0003-3976-0771 c orcid.org/0000-0003-3567-848X
 Online/Offline Presentation
52 Bundan dolayı bu teknolojide kullanılan malzemeler temel olarak amorf yapıdaki termoplastik polimerlerden
53 oluşmaktadır. Bu polimerlerin belirli bir erime sıcaklığı olmamakla birlikte sıcaklığın artması ile yumuşayıp
54 viskoziteleri düşer. Böylelikle uygulanan basınç ile ekstrude edilirler. Ekstrude edildikten sonra özelliklerini
55 korurlar ve hızlıca katılaşırlar. Üretimi gerçekleştirilecek modele ait duvarlar yan yana eklendiğinde veya
56 herhangi bir katmanın üzerine başka bir katman eklendiğinde, duvar ve katmanları birbirine kolayca ve iyi bir
57 şekilde yapışır (Alzahrani., 2017).
58
59 Üç boyutlu yazıcılar yeni bir modelin tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi sürecinde birçok avantaj sunmakla
60 birlikte üretilen modeli fiziksel olarak kontrol etme imkânı da sunmaktadır. Bundan dolayı üç boyutlu yazıcılar
61 başta imalat olmak üzere diğer birçok alanda geleceği belirleyecek teknolojiler olarak ön plana çıkacakları
62 muhtemeldir (Tay vd., 2017). Özellikle prototip üretimi konusunda düşük maliyetli geniş malzeme yelpazesi
63 sayesinde ön planda olmasının yanında üreticiye zamandan da tasarruf sağlamaya olanak tanıyarak endüstride
64 büyük bir öneme sahip olmuştur (Rayna ve Striukova., 2016). 3 boyutlu yazdırma teknolojisinde kullanılabilen
65 protein ve lif bakımından zengin gıdalar (Lille vd., 2018), indirgenmiş GO (Grafen Oksit) (García vd., 2017),
66 demir oksit tozları ile elde edilen karışımlar (Hupfeld vd., 2020), plastik forma getirilmiş nişasta (Lam vd.,
67 2002) gibi çeşitli malzemeler bu teknolojiyi diğer imalat yöntemlerinin önüne geçirmiştir. Bu malzeme
68 çeşitliliği sayesinde bu teknoloji; tekstil (Spahiu vd., 2020), havacılık ve uzay (Najmon vd., 2019), otomotiv
69 (Shahrubudin vd., 2019), tıp (Yan vd., 2018), gıda (Dankar vd., 2018), inşaat (Sakin ve Kiroglu, 2017),
70 eczacılık (Zhu vd., 2020) gibi birçok alanda kullanılmaya başlamıştır.
71
72 3B yazıcı teknolojisinin bir başka önemli özelliği ise karmaşık geometrilere sahip gerek sarmal gerek ince
73 işlem gerektiren hassas modellerde üretim yapabilme imkanı sunmasıdır. Bundan dolayı bu teknoloji ile
74 üretimi gerçekleştirilecek modelin ne kadar karmaşık bir geometriye sahip olduğunun bir önemi yoktur. Farklı
75 geometrilere sahip tasarımların bütün halinde, tek parça halinde üretilmesi mümkündür (Chen vd., 2019).
76 Baskı işlemi esnasında modelde mevcut olabilecek boşlukları tamamlamak ve baskı kalitesini arttırmak için
77 farklı destek malzemeleri ile bu fırsatı da rahatlıkla sağlamaktadır. Baskı işleminden hemen sonra kullanılan
78 destek malzemesi, üretimi gerçekleştirilmiş modelden çıkartılarak nihai ürün elde edilmektedir (Hamidi vd.,
79 2017). Ayrıca destek malzemesinde çeşitliliğin yanı sıra baskı esnasında kullanılan malzemenin de aynı
80 zamanda destek malzemesi olarak kullanılabilme olanağı vardır (Bintara vd., 2019). Bazı 3B yazıcı
81 teknolojilerinde modelde bulunan boşluklara toz şeklinde destek eklenirken, FDM teknolojisi kullanılan
82 yazıcılarda destek materyali genelde suda eriyebilen malzemeler kullanılmaktadır. Model üzerindeki tüm
83 destek malzemeleri uygun işlemler ile temizlendikten sonra kullanıma hazır hale gelmektedir (Gao vd., 2020).
84 Bu teknoloji ile tek parça olarak bütün halinde üretilmiş karmaşık yapıya sahip bir örnek Şekil 1'de verilmiştir.

85
86
87 Şekil 1. 3B baskı teknolojisi ile karmaşık yapıya sahip modelin tek parça halinde üretilmiş örneği
88 (Vizoso,2018).
89
90 3B baskı teknolojisi, hayal edilen bir nesneyi, objeyi bilgisayar ortamında tasarladıktan sonra üç boyutlu somut
91 nesnelere dönüştürülmesini sağlayan endüstriyel bir makina olarak üretim gerçekleştirmektedir (Ngo vd.,
92 2018). Endüstri alanında sıklıkla kullanılan birçok geleneksel üretim yöntemlerinden farklı teknikler
93 kullanarak üretim yapmaktadır. Geleneksel üretim yöntemlerinde nesneler, kesilerek, bükülerek veya

2
 Online/Offline Presentation
94 delinerek şekillendirilirken, 3B baskı yönteminde dijital ortamda tasarlanan modeller, katmanlar halinde üst
95 üste yığma, lazer sinterleme, polimer sertleştirme gibi farklı yöntemler kullanılarak şekillendirilir (Agustí vd.,
96 2017). Bu yöntemler arasında en fazla tercih edileni ise termoplastik malzemenin ekstrude edilerek üç boyutlu
97 katı nesnelere dönüştürülmesini sağlayan FDM (Kaynamış birikim modelleme) yöntemidir (Şekil 2)
98 (“Eklemeli İmalat Teknolojileri”,2019).
99

100
101
102 Şekil 2. FDM (kaynamış birikim modelleme) yönteminin çalışma prensibi (“Eklemeli İmalat
103 Teknolojileri”,2019).
104
105 3B baskı teknolojisi ile kullanılabilen hammaddelere bakıldığında, en çok tercih edilen yazdırma materyali
106 olarak PLA gelmektedir. PLA; sanat, aksesuar, ev ve ofis ürünleri gibi tüketime yönelik parçaların imalatında
107 sıklıkla tercih edilmekte olup, bu parçaların işlevsel olması ve estetik bir görüntüye sahip olması
108 beklenmektedir. Bunun yanı sıra üretim esnasında kullanılan üretim deseni, katman yüksekliği, baskı hızı ve
109 baskı sıcaklığı parametrelerinin hem mukavemete hem de yüzey pürüzlülüğüne etki ettiği de görülmektedir.
110
111 2. Materyal ve Yöntem
112
113 Çalışma kapsamında mekanik özellikleri ve yüzey pürüzlülüğü incelenen numunelerin tamamı PLA (Polilaktik
114 Asit) malzeme kullanılarak, 0.4 mm çapında nozul ucuna sahip açık kaynaklı bir 3B yazıcı ile üretilmiştir.
115 Kullanılan PLA filament ESUN firmasından temin edilmiş olup, 1.75 mm çapındadır. Bu filament FDM
116 (Kaynamış Birikim Modelleme) yöntemi ile kullanıma uygun ve en çok tercih edilen baskı malzemesidir.
117 Kullanılan filamente ait mekanik özellikler Tablo 1’de verilmiştir (Najmon vd., 2019).
118
119 Tablo 1. PLA filament mekanik özellikler (Günay vd., 2019)
120
Yoğunluk Çekme Kopma Eğilme Darbe Baskı Bozulma
(gr/𝒄𝒎𝟑 ) Dayanımı Uzaması Dayanımı Dayanımı Sıcaklığı Sıcaklığı
(MPa) (%) (MPa) (kJ/𝒎𝟐 ) (ºC) (°C)
1.24 60 29 87 7 200-225 52
121
122 PLA, doğal organik kimyasallardan elde edildiğinden dolayı gıda ve ambalaj sektöründe tercih edilen bir
123 termoplastik malzemedir. Ayrıca genleşme katsayısının düşük olmasından dolayı 3B baskı uygulamalarında
124 popüler hale gelmiştir. Baskı tablasına iyi bir şekilde yapışması, çok az ısıya ihtiyaç duyması gibi
125 avantajlarından dolayı birçok üretici bu malzemeyi tercih etmektedir. Ayrıca PLA, petrol bazlı yakıtlardan
126 elde edilen ABS’in aksine mısır nişastası ve şeker kamışı gibi yıllık olarak yenilebilir kaynaklardan elde
127 edildiğinden dolayı diğer plastiklere göre çevre dostu malzemeler arasındadır. Biyouyumlu ve biyoçözünür
128 olması, saydam olması ve uygun maliyetinden dolayı medikal uygulamalarda da sıklıkla kullanılmaktadır
129 (Murr ve Johnson, 2017).
130
131 Kopma dayanımı, darbe direnci ve ısı dayanımının düşük olması PLA’nın dezavantajları olup, çeşitli katkılar
132 ile tokluğu arttırılsa bile ABS kadar dayanım gösterememektedir (Cwikla vd., 2017). Bir diğer dezavantajı da
133 50-60°C gibi düşük sayılabilecek sıcaklıklarda yumuşamaya başlaması ve 80-90°C sıcaklıkta mekanik olarak
134 deforme olmasıdır. Gerçekleştirilen çalışmada deneysel numunelerin baskısında Ultimaker Cura paket

3
 Online/Offline Presentation
135 programından yararlanılmıştır. Ayrıca çekme testi numuneleri ASTM D638 standartlarına uygun olacak
136 şekilde AutoCAD paket programı ile tasarlanarak, 3B yazıcıda kullanılmak üzere uygun formata
137 dönüştürülmüştür (Şekil 3).
138

139
140 Şekil 3. ASTM D638 Tip 4 çekme test numunesi
141
142
143 Yüzey pürüzlülüğü ölçümü için üretilen test numunelerine ait ölçüler ise Şekil 4’te verilmiştir.
144

145
146
147 Şekil 4. Yüzey pürüzlüğü test numunesi
148
149 Test numunelerinin tamamı Tablo 2’de verilen dilimleme parametreleri ile üretilmiştir. Numunelerin
150 üretimine geçmeden önce 5 farklı katman yüksekliği değeri belirlenmiştir. Çekme testi için her bir katman
151 yüksekliği değerinde 3’er adet olacak şekilde toplamda 15 adet test numunesi üretilmiştir. Yüzey pürüzlüğü
152 ölçümü için ise her bir katman yüksekliği değerinde 1 adet numune üretilerek, numunenin her iki yüzeyinden
153 de ölçümler alınmıştır.
154
155 Tablo 2. Numunelerin üretiminde kullanılan dilimleme parametreleri
156
Dilimleme Parametresi Değer
Üretim Deseni Izgara
Baskı Hızı 60 mm/s
Baskı Tablası Sıcaklığı 55 ºC
Dolgu Yüzdesi %100
Baskı Sıcaklığı 220 ºC
Filament Çapı 1.75 mm (± 0.01 mm)
157
158 Test numuneleri belirlenen dilimleme parametreleri ile üretildikten sonra çekme testi esnasında karışıklık
159 olmaması için kendi aralarında Tablo 3’te verildiği gibi isimlendirilerek, katman yüksekliği parametresine göre
160 gruplandırılmıştır.
161
162 Tablo 3. Katman yüksekliği parametresine bağlı olarak numunelerin isimlendirilmesi
163
Katman Yüksekliği Üretilen Test Numunelerinin İsimlendirilmesi
(mm) Gruplar (A, B, C, D, E)
0.1 A0 A1 A2

4
 Online/Offline Presentation
0.16 B0 B1 B2
0.2 C0 C1 C2
0.24 D0 D1 D2
0.3 E0 E1 E2
164
165 Numunelerin üretiminde CREALITY Ender-5 Plus açık kaynaklı 3B yazıcı kullanılarak, ilk aşamada çekme
166 testi için 15 adet test numunesi 3’erli gruplar halinde üretilmiştir (Şekil 5).
167

168
169
170 Şekil 5. CREALITY Ender-5 Plus 3B yazıcı
171
172 Yüzey pürüzlülüğü ölçümü Mahr MarSurf 10 marka cihazda yapılmıştır. Çekme testi numuneleri ise
173 SHIMADZU marka 50 kN kapasiteli çekme cihazında 5mm/dakika hızda teste tabi tutularak sonuçlar
174 karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.
175
176 3. Deneysel Çalışmalar
177
178 3.1. Test Numunelerinin Yüzey Pürüzlülük Değerlerinin Ölçülmesi
179
180 Çalışmanın bu aşamasında, Şekil 6’da verilen 5 adet test numunesinin yüzey pürüzlülükleri ölçülmüştür.
181 Ölçüm öncesinde ve esnasında numunelerin yüzeylerine herhangi bir işlem uygulanmamıştır. Ölçüm işlemi
182 yapılırken amaç katman yüksekliği değerinin yüzey pürüzlülüğüne etkisini ölçmek olduğu için numunelerin
183 Şekil 6’da gösterildiği gibi harflendirilen yüzeylerinden 3’er ölçüm alınmıştır.
184

185
186
187 Şekil 6. Yüzey pürüzlülüğü ölçümü için basılan numuneler
188

5
 Online/Offline Presentation
189 Numunelerin üretimi aşamasında baskı tablasına temas eden yüzeylerinin pürüzlüğü; tabla yüzeyinin düz
190 olması, tabla kalibrasyonu ve üretim deseni türüne göre farklılık göstermektedir. Katman yüksekliği
191 parametresinin bir etkisi olmadığı için baskı tablasına temas eden yüzeylerde herhangi bir ölçüm
192 yapılmamıştır.
193
194 3.1.1. Yüzey Pürüzlülüğü Ölçüm Metodu
195
196 1. Test numunelerinin her iki yüzeyi A ve B olmak üzere işaretlenir (Şekil 7).
197 2. A ve B yüzeyleri ve 2 olarak numaralanır (Şekil 7).
198

199
200
201 Şekil 7. Test numunelerinin ölçüme hazırlanması
202
203 3. Yüzey pürüzlülüğü ölçüm cihazı kalibrasyon parçası ile kalibre edilir.
204 4. Yüzey pürüzlülüğü ölçüm cihazı ucu A yüzeyi üzerine 1 yönünde yerleştirilir.
205 5. Cihaz çalıştırılır (Şekil 8).
206

207
208
209 Şekil 8. Mahr MarSuf PS10 Yüzey Pürüzlülük Ölçüm Cihazı
210
211 6. Cihaz lineer ölçüm aldığı yüzeyden ortalama Ra yüzey pürüzlülüğü değerini çıkarır ve elde edilen
212 değer not edilir (Tablo 4).
213 7. Aynı ölçüm işlemi yine A yüzeyinde 2 yönü için de uygulanarak ortalama Ra değeri elde edilir ve elde
214 edilen değer not edilir (Tablo 4).
215 8. Madde 3-4-5-6-7’de anlatılan işlemle B yüzeyi için de gerçekleştirilir.
216 9. A ve B yüzeylerinden 1 ve 2 yönlerinde ölçülen değerlerin aritmetik ortalamaları alınarak ilgili yüzey
217 için ortalama yüzey pürüzlülüğü değeri (Test Numunesi A-B Genel Ortalama) (Tablo 4) elde edilir.
218 10. Genel ortalamalar kullanılarak sonuçlar yorumlanır.
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228

6
 Online/Offline Presentation
229
230

Katman Katman
Katman Kalınlığı Katman Kalınlığı Katman Kalınlığı
Kalınlığı Kalınlığı
0.16 mm 0.24 mm 0.30 mm
0.10 mm 0.20 mm
λt : 1.8 λt : 1.8 λt : 1.8 λt : 1.8 λt : 1.8
Ölçüm Ra Ölçüm Ra Ölçüm Ra Ölçüm Ra Ölçüm Ra
Yönü (µm) Yönü (µm) Yönü (µm) Yönü (µm) Yönü (µm)
A12 9,12 A12 9,37 A12 9,44 A12 9,8 A12 9,92
A21 9,07 A21 9,3 A21 9,58 A21 9,71 A21 9,91

Ortalama: 9,09 Ortalama: 9,33 Ortalama: 9,51 Ortalama: 9,75 Ortalama: 9,91

B12 8,2 B12 8,87 B12 9,36 B12 9,74 B12 10,15
B21 9,3 B21 9,78 B21 9,86 B21 10,31 B21 10,84

Ortalama: 8,75 Ortalama: 9,32 Ortalama: 9,61 Ortalama: 10,02 Ortalama: 10,49

Test Numunesi Test Numunesi Test Numunesi Test Numunesi Test Numunesi
A-B A-B A-B A-B A-B
Genel Ortalama Genel Ortalama Genel Ortalama Genel Ortalama Genel Ortalama
8,920 9,325 9,560 9,885 10,200
231
232 Tablo 4. Yüzey pürüzlülüğü ölçüm değerleri ve yüzey ortalamaları
233
234 3.2. Çekme Testi Sonuçları
235
236 3 boyutlu yazıcı kullanılarak yapılan herhangi bir baskıda, bu teknoloji ile kullanılabilir materyallerin
237 karakteristik özelliklerinin yanında mekanik özelliklerini de bilmekte fayda vardır. Bu durum uygun
238 parametrelerin ve doğru malzemenin seçimi ile 3B baskı alma esnasında kolaylık sağlamaktadır. Piyasada
239 sıklıkla kullanılan 3B baskı malzemelerine bakıldığında başı PLA çekmektedir. Bu durum göz önünde
240 bulundurularak çalışmanın bu aşamasında PLA ile üretilen test numunelerin mekanik özelliklerini incelemek
241 için her bir numune sırası ile çekme testine tabi tutulmuştur. Üretimi gerçekleştirilen çekme testi numunelerine
242 ait fotoğraf Şekil 9’da verilmiştir.
243

244
245
246 Şekil 9. Üretimi gerçekleştirilen test numunelerine ait görüntü
247
248 Çekme testi esnasında her bir numune sırası ile teste tabi tutulmuştur. Test esnasında cihaza bağlanmış bir
249 numuneye ait görüntü ile kopma yeri Şekil 10’da verilmiştir.
250

7
 Online/Offline Presentation

251
(a) (b)
252 Şekil 10. a) Çekme testi cihazına yerleştirilen numune, b) Kopan numune
253
254 Çekme testinden elde edilen sonuçlar her bir katman yüksekliği değerine bağlı olarak Tablo 5’te verilmiştir.
255
256 Tablo 5. Test numunelerinin çekme testi sonuçları
257
Katman Max.Tensile Tensile Stress Ortalama Ortalamadan
Numuneler
yüksekliği Force (kN) (MPa) Değer (MPa) Sapma Miktarı
A0 0.69 27.82 + 0.73
0.1 mm
A1 0.63 24.65 27.09 - 2.44
(A grubu)
A2 0.69 28.82 + 1.73
B0 0.73 27.74 - 1.73
0.16 mm
B1 0.76 30.28 29.47 - 4.82
(B grubu)
B2 0.78 30.41 + 0.94
C0 0.81 33.76 + 0.07
0.2 mm - 0.18
C1 0.87 33.51 33.69
(C grubu)
C2 0.88 33.80 + 0.11
D0 0.82 33.21 - 2.58
0.24 mm
D1 0.95 36.34 35.79 + 0.55
(D grubu)
D2 0.92 37.84 + 2.05
E0 0.91 37.41 + 1.14
0.3 mm
E1 0.86 34.60 36.27 + 0.13
(E grubu)
E2 0.91 36.80 + 0.53
258
259 Her bir kaman kalınlığı için numunelere ait Gerilim-Gerinim grafikleri Şekil 11-12-13-14-15’te verilmiştir.

260

8
 Online/Offline Presentation
261 Şekil 11. 0.1 mm katman yüksekliği Şekil 12. 0.16 mm katman yüksekliği
262

263
264
265 Şekil 13. 0.20 mm katman yüksekliği Şekil 14. 0.24 mm katman yüksekliği
266
267

268
269
270 Şekil 15. 0.30 mm katman yüksekliği
271
272 4. Sonuç ve Yorumlar
273
274 3 Boyutlu yazdırma operasyonları ile üretilen parçalarda gözlenen en önemli sorunlardan biri de kötü yüzey
275 pürüzlülüğüdür. Bu çalışmada; FDM (Fused Deposition Modelling) Teknolojisi kullanılarak PLA (PLA
276 (Polilaktik Asit) filament ile alınan 3 boyutlu baskıların yüzey pürüzlülüğü incelenmiştir. Bu araştırmayı
277 yapmak amacı ile diğer tüm parametreler sabit tutularak 0,10-0,16-0,20-0,24,0,30 katman kalınlıklarına sahip
278 numuneler üretilmiştir. Üretilen bu numunelerde katman kalınlığının yüzey pürüzlülüğüne etki edecek olan
279 yüzeyler (Şekil 7), yüzey pürüzlülüğü ölçüm cihazı ile ölçülmüştür. Hem A hem de B yüzeylerinden elde
280 edilen değerlerin aritmetik ortalamaları alınarak her numuneye ait ortalama bir yüzey pürüzlülük değeri elde
281 edilmiş ve bu değerler grafik haline getirilmiştir (Şekil 16).
282

9
 Online/Offline Presentation

283
284
285 Şekil 16. Ortalama yüzey pürüzlülük değerlerinin katman kalınlığına göre değişimi
286
287 Ölçüm sonuçları, katman kalınlığı arttıkça yüzey pürüzlülüğünün de arttığını göstermektedir. Yüzey
288 pürüzlülüğü, genellikle pürüzlülük olarak kısaltılan, yüzey dokusunun bir bileşenidir. Gerçek bir yüzeyin ideal
289 biçiminden normal vektörü yönündeki sapmalar (Şekil 17) ile ölçülür. Genel olarak bu sapmalar büyükse,
290 yüzey pürüzlüdür, küçükse yüzey pürüzsüzdür denilir.
291

292
293
294 Şekil 17. Ra değerinin grafiksel gösterimi
295
𝐴1+𝐴2+𝐴3+𝐴4+⋯𝐴𝑁
296 𝑅𝑎 = 𝐿
Denklem 1.
297
298 Şekil 17. ve Denklem 1.’de görüldüğü gibi Pürüzlülük ortalaması Ra, pürüzlülük profili koordinatlarının
299 mutlak değerlerinin aritmetik ortalamasıdır. 3 boyutlu baskı alma operasyonları, katmanların üst üste
300 sıralanması ile gerçekleştirilen bir imalat yöntemi olduğundan dolayı yüzey profilini oluşturan girinti ve
301 çıkıntıların olması kaçınılmazdır. Bu durum dikkate alındığında katman kalınlığı değeri yüzey profilindeki bu
302 girinti ve çıkıntılar üzerinde doğrudan ekilidir. Bu çalışma kapsamında üretilen numuneler incelediğinde
303 katman kalınlığının yüzey kalitesine etkisi net bir şekilde görülmüştür. Ölçümler sonrası en iyi yüzey
304 kalitesinin 0,10 mm katman kalınlığında oluştuğu görülürken, en kötü yüzey kalitesinin ise 0,30 mm katman
305 yüksekliğinde oluştuğu saptanmıştır. Dolayısıyla diğer tüm parametreler sabit tutularak katman yüksekliği
306 arttırıldığında 3B baskı ile üretilen parçalarda yüzey kalitesinin katman yüksekliği artışına bağlı olarak
307 bozulduğu görülmüştür.
308
309 Katman yüksekliği parametresinin mukavemete olan etkisinin araştırılması amacı ile 5 farklı katman
310 yüksekliği ile 15 adet çekme testi numunesi üretilmiştir ve üretilen tüm numuneler teste tabi tutulmuştur. Elde
311 edilen sonuçların güvenilirliği ve doğruluğu açısından her bir katman yüksekliği değerinde üretilen 3 test
312 numunesinin çekme testi sonuçları kendi içerisinde değerlendirilmiştir. Sonra Tablo 5’te gösterildiği gibi her

10
 Online/Offline Presentation
313 bir grup için ortalama bir değer alınmıştır. Bu değerler de kendi arasında karşılaştırmalı olarak incelenerek en
314 yüksek mukavemeti gösteren katman yüksekliği değeri belirlenmiştir. Bu durumda 36.27 MPa ortalama değeri
315 ile en yüksek mukavemeti E grubu (0.30 mm) sağlamıştır. En düşük mukavemeti ise 27.09 MPa ortalama
316 değeri ile A grubu (0.1 mm) numuneleri sağlamıştır. Tüm katman yükseklerine ait ortalama mukavemet
317 değerleri incelendiğinde katman yüksekliği arttıkça mukavemet değerinin de arttığı görülmektedir (Şekil 18).
318
Ortalama Mukavemet Değeri
Karşılaştırma
36,27
40 33,69 35,79
29,47
Ortalama Mukavemet Değeri

27,09
30

20

10

0
0 0,05 0,1 0,15 0,2 0,25 0,3 0,35
Katman Yüksekliği
319
320
321 Şekil 18. Ortalama mukavemet değerleri
322
323 Burada yapılan çalışma daha sonra farklı 3B yazıcı modelleri, farklı baskı malzemeleri ve diğer baskı
324 parametrelerinin değiştirilmesi ile geliştirilecek ve literatüre yeni kaynaklar kazandırılacaktır. Bunun yanı sıra
325 3B yazdırma sonucu elde edilen yüzeyin iyileştirilmesi için çeşitli ardıl işlemler de uygulanabilmektedir.
326 Bunlardan sıklıkla kullanılan bazıları; yüzey zımparalama, boyama, polisajlama gibi operasyonlardır. Bu
327 uygulamalar sonrasında da istenilen yüzey kalitesini etmek oldukça zordur. Bundan dolayı; aseton buhar
328 banyosu ve etil asetat buhar banyosu gibi ileri seviye uygulamalar kullanılmaktadır. Bu tür ileri seviye
329 uygulamaların kullanıldığı farklı çalışmalar ile 3B baskıda yüzey kalitesinin iyileştirilmesi konusunda yeni
330 akademik çalışmalar yapılacak ve bunların pratikte kullanılabilirliğinin önü açılacaktır.
331
332 5. Referanslar
333
334 Agustí-Juan, I., Müller, F., Hack, N., Wangler, T., & Habert, G. (2017). Potential benefits of digital fabrication for
335 complex structures: Environmental assessment of a robotically fabricated concrete wall. Journal of Cleaner
336 Production, 154, 330-340.
337 Almaliki, Alaa. (2015). The Processes and Technologies of 3D Printing. International Journal of Advances in Computer
338 Science and Technology.
339 Alzahrani, M. (2017). Modification of Recycled Poly(ethylene terephthalate) for FDM 3D-Printing Applications.
340 Baier, R.V., Raggio, J.I., Arancibia, C.T., Bustamante, M., Pérez, L., Burda, I., Aiyangar, A., & Vivanco, J.F. (2021).
341 Structure-function assessment of 3D-printed porous scaffolds by a low-cost/open source fused filament fabrication
342 printer. Materials science & engineering. C, Materials for biological applications, 123, 111945.
343 Bintara, R.D., Aminnudin, A., Prasetiyo, D., & Arbianto, F.R. (2019). The Characteristic of Overhang Object to Material
344 Usage on FDM 3D Printing Technology.
345 Chen, Z., Li, Z., Li, J., Liu, C., Lao, C., Fu, Y., Liu, C., Yang, L., Wang, P., & Yi, H. (2019). 3D printing of ceramics: A
346 review. Journal of The European Ceramic Society, 39, 661-687.
347 Cwikla, G., Grabowik, C., Kalinowski, K., Paprocka, I., & Ociepka, P. (2017). The influence of printing parameters on
348 selected mechanical properties of FDM/FFF 3D-printed parts.
349 Dankar, I., Haddarah, A., Omar, F.E., Sepulcre, F., & Pujolà, M. (2018). 3D printing technology: The new era for food
350 customization and elaboration. Trends in Food Science and Technology, 75, 231-242.
351 Eklemeli İmalat Teknolojileri. (2019). https://eklemeliimalat.net/eklemeli-imalat-teknolojileri-nelerdir, 07 Temmuz 2021
352 tarihinde erişilmiştir.
353 Gao, X., Yu, N., & Li, J. (2020). Influence of printing parameters and filament quality on structure and properties of
354 polymer composite components used in the fields of automotive.
355 García-Tuñón, E., Feilden, E., Zheng, H., D’Elia, E., Leong, A., & Saiz, E. (2017). Graphene Oxide: An All-in-One
356 Processing Additive for 3D Printing. ACS applied materials & interfaces, 9 38, 32977-32989.
357 Ge, L., Dong, L., Wang, D., Ge, Q., & Gu, G. (2018). A digital light processing 3D printer for fast and high-precision
358 fabrication of soft pneumatic actuators. Sensors and Actuators A-physical, 273, 285-292.

11
 Online/Offline Presentation
359 Günay, M., Gündüz, Ş., Yilmaz, H., Yaşar, N., & Kaçar, R. (2019). PLA Esaslı Numunelerde Çekme Dayanımı İçin 3D
360 Baskı İşlem Parametrelerinin Optimizasyonu. Journal of Polytechnic, 23, 73-79.
361 Hamidi, A., Jain, S.K., & Tadesse, Y. (2017). 3D printing PLA and silicone elastomer structures with sugar solution
362 support material. Smart Structures and Materials + Nondestructive Evaluation and Health Monitoring.
363 Hupfeld, T., Salamon, S., Landers, J., Sommereyns, A., Doñate-Buendía, C., Schmidt, J., Wende, H., Schmidt, M.,
364 Barcikowski, S., & Gökce, B. (2020). 3D printing of magnetic parts by laser powder bed fusion of iron oxide
365 nanoparticle functionalized polyamide powders. Journal of Materials Chemistry C, 8, 12204-12217.
366 Lam, C., Mo, X., Teoh, S., & Hutmacher, D. (2002). Scaffold development using 3D printing with a starch-based
367 polymer. Materials Science and Engineering: C, 20, 49-56.
368 Lee, Y.S., Kim, K.M., Lee, J.H., Gong, Y., Kim, S., & Chung, S. (2021). Monolithic 3D stacked multiply-accumulate
369 units. Integr., 76, 183-189.
370 Lille, M., Nurmela, A., Nordlund, E., Metsä-Kortelainen, S., & Sozer, N. (2018). Applicability of protein and fiber-rich
371 food materials in extrusion-based 3D printing. Journal of Food Engineering, 220, 20-27.
372 Murr, L., & Johnson, W. (2017). 3D metal droplet printing development and advanced materials additive
373 manufacturing. Journal of materials research and technology, 6, 77-89.
374 Najmon, J.C., Raeisi, S., & Tovar, A. (2019). Review of additive manufacturing technologies and applications in the
375 aerospace industry.
376 Ngo, T., Kashani, A., Imbalzano, G., Nguyen, K., & Hui, D. (2018). Additive manufacturing (3D printing): A review of
377 materials, methods, applications and challenges. Composites Part B-engineering, 143, 172-196.
378 Rayna, T., & Striukova, L. (2016). From rapid prototyping to home fabrication: How 3D printing is changing business
379 model innovation. Technological Forecasting and Social Change, 102, 214-224.
380 Sakin, M., & Kiroglu, Y.C. (2017). 3D Printing of Buildings: Construction of the Sustainable Houses of the Future by
381 BIM. Energy Procedia, 134, 702-711.
382 Shahrubudin, N., Lee, T., & Ramlan, R. (2019). An overview on 3D printing technology: Technological, materials, and
383 applications. Procedia Manufacturing, 35, 1286-1296.
384 Spahiu, T., Canaj, E., & Shehi, E. (2020). 3D printing for clothing production. Journal of Engineered Fibers and Fabrics,
385 15.
386 Tay, Y., Panda, B., Paul, S.C., Mohamed, N.A., Tan, M., & Leong, K. (2017). 3D printing trends in building and
387 construction industry: a review. Virtual and Physical Prototyping, 12, 261 - 276.
388 Tofail, S., Koumoulos, E., Bandyopadhyay, A., Bose, S., O’Donoghue, L., & Charitidis, C. (2017). Additive
389 manufacturing: scientific and technological challenges, market uptake and opportunities. Materials Today, 21, 22-
390 37.
391 Vizoso, L.D. (2018). Fabricación digital en fachadas: difuminación de los límites constructivos mediante la impresión
392 3D.
393 Yan, Q., Dong, H., Su, J., Han, J., Song, B., Wei, Q., & Shi, Y. (2018). A Review of 3D Printing Technology for Medical
394 Applications. Engineering, 4, 729-742.
395 Zhu, X., Li, H., Huang, L., Zhang, M., Fan, W., & Cui, L. (2020). 3D printing promotes the development of
396 drugs. Biomedicine & pharmacotherapy = Biomedecine & pharmacotherapie, 131, 110644.
397

12

View publication stats