PROGRAM ADAPTACYJNY

„SZCZĘŚLIWY PRZEDSZKOLAK”

PUBLICZNEGO PRZEDSZKOLA
"UŚMIECH MALUCHA"
w ZESPOLE SZKÓŁ
w ZAKRZEWIE
DLA DZIECI 3,4,5,6 – LETNICH

Zakrzewo 2020
1
SPIS TREŚCI

I. Wstęp……………………………………………………… 3
II. Założenia programu adaptacyjnego……………………… 5
III. Cele edukacyjne programu……………………………….. 5
IV. Metody stosowane w procesie adaptacji…………………. 7
V. Problemy związane z adaptacją dziecka…………………. 8
VI. Uwagi o realizacji programu……………………………..10
VII. Harmonogram działań…………………………………...12
VIII. Ewaluacja – spodziewane efekty wdrażania programu…14
IX. Bibliografia………………………………………………15
X. Załączniki………………………………………………..16

2
 I .Wstęp

Proces adaptacji należy do podstawowych mechanizmów regulujących stosunki

człowieka ze środowiskiem. Wiedza o jego istocie, a także czynnikach wyznaczających
ten proces może być niezwykle przydatna do wspierania dziecka w procesie adaptacji, jak też
udzielania pomocy rodzicom w tym trudnym dla nich okresie.
Okres przedszkolny to czas wielu przeżyć dla dzieci i ich rodzin. Początkujący
przedszkolak stawiając swe pierwsze kroki w przedszkolnej społeczności poznaje świat
i nabywa wielu potrzebnych umiejętności społecznych. Nowym sytuacjom, działaniom,
doświadczeniom zawsze towarzyszą nowe emocje. Jest ich bardzo wiele, a bogaty wachlarz
uczuć i emocji wzajemnie się przenika: od radości, zaciekawienia do smutku; od ekscytacji
do rozpaczy. Rodzice małych przedszkolaków muszą poradzić sobie z własnymi przeżyciami
oraz z demonstrowanymi otwarcie lub ukrytymi emocjami własnych pociech.
Przedszkole jako placówka edukacyjna musi w sposób profesjonalny zorganizować
proces wprowadzania dziecka w instytucjonalne warunki życia. Nie wystarczą krótkotrwałe
spontaniczne działania, które niewątpliwie łagodzą skutki nieprzystosowania. Próba
rozwiązania tego problemu musi obejmować przygotowanie rodziny przyszłego wychowanka
do zmiany, a dopiero później skupić się na oddziaływaniu na dziecko.
Pierwsze dni września, trudności i ograniczenia jakie, powoduje proces adaptacji,
a zachowania osób dorosłych- rodziców i nauczycieli wpływają na dziecko.
Dzień, w którym dziecko przychodzi po raz pierwszy do przedszkola to jedna
z najważniejszych, a jednocześnie najtrudniejszych chwil w jego dotychczasowym życiu.
Dziecko musi, bowiem rozstać się z rodzicami, opiekunami i poradzić sobie z różnymi
problemami w nowym środowisku. Dla wielu dzieci oznacza to pierwsze kontakty z dużą
grupą. Jakość tych kontaktów jest znacząca dla rozwoju dziecka i późniejszego
funkcjonowania w różnych środowiskach. Okres ten wiąże się ze zmianą dotychczasowego
trybu życia, zaspokajania potrzeb i wykazania znacznej samodzielności w zakresie
samoobsługi, jako istotnego warunku lepszej adaptacji w środowisku przedszkolnym.
Dziecko przychodzi do przedszkola z pewnym repertuarem zachowań, przyzwyczajeń,
upodobań, doświadczeń społecznych, które z jednej strony mogą ułatwić proces adaptacji,
a z drugiej mogą go utrudnić.
Tego dnia obawiają się również rodzice, powierzając swoje dziecko pod opiekę osobom
obcym. Niepokoją się, czy dziecko będzie umiało odnaleźć się w nowej sytuacji, czy znajdzie

3
kolegę, czy będzie płakać, czy zjadać będzie posiłki, czy można zaufać nauczycielce i wiele
jeszcze innych wątpliwości związanych z adaptacją nurtuje rodziców.
Wiele dzieci przychodzi z rodzin jednopokoleniowych nie ma rodzeństwa, a rodzicom
brak doświadczeń w zakresie przygotowania do przedszkola. Czasami młodzi rodzice zamiast
okazania dziecku cierpliwości, skoncentrowania uwagi, dania mu czasu, oferują pośpiech.
Pozostawienie go bez wsparcia może być przyczyną trudności w przystosowaniu
się do nowych warunków. Problem ten jest trudny dla większości dzieci do samodzielnego
rozwiązania, a wielość zadań, które nakładają się na dziecko, z którymi musi sobie ono
poradzić sprawia, że najczęściej mamy do czynienia z wieloaspektową reakcją stresową
na nową sytuację. Przejawia się ona różnymi objawami w różnych sferach zarówno na terenie
domu jak i przedszkola. Obserwujemy między innymi: brak sygnalizowania o potrzebach
fizjologicznych, zmienność nastrojów, impulsywność, płacz, szlochanie całymi godzinami,
dniami, zamykanie się w sobie, nieposłuszeństwo, agresję wobec personelu przedszkola,
rówieśników, rodziców, zły stosunek do przedmiotów, trudności w koncentracji uwagi,
niechęć do kontaktu słownego itp.
Istnieje, więc potrzeba wsparcia dziecka w działaniu. Aby temu procesowi nadać właściwy
kierunek musi zaistnieć ścisła współpraca między rodzicami, a personelem przedszkola.
Dopiero ich wspólny wysiłek ułatwi dzieciom adaptację w nowych warunkach. Dla zdrowia
emocjonalnego dziecka bardzo ważne jest umożliwienie pozytywnych relacji między
dzieckiem a nauczycielami i zapewnienie atmosfery dającej gwarancję realizacji wszystkich
potrzeb dziecka w tym tak ważnej w pierwszych dniach – potrzeby bezpieczeństwa.
,,Szczęśliwy przedszkolak” jest programem, który pomaga dziecku zaadoptować
się w nowych warunkach, umożliwiając dzieciom lepszy start przedszkolny.
Program opiera się przede wszystkim na zasadach współpracy przedszkola z rodziną
przyszłego wychowanka, nawiązanej kilka miesięcy przed rozpoczęciem jego edukacji.

4
II. Założenia programu adaptacyjnego

Program adaptacyjny pt. „Szczęśliwy przedszkolak” określa system wzajemnych

oddziaływań pedagogicznych oraz organizacyjnych przedszkola i rodziny dziecka nowo
przyjętego w celu stworzenia dzieciom lepszego startu przedszkolnego. Głównym jego
założeniem jest wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym
potencjałem i możliwościami rozwojowymi. Ma on ułatwić dziecku przekroczenie progu
przedszkola, skrócić okres aklimatyzacji oraz zintegrować ze sobą dzieci, rodziców
i nauczycieli .

III. Cele edukacyjne programu

Analiza sytuacji dziecka rozpoczynającego przedszkolną drogę w swoim życiu

wskazuje istotne dla niego problemy. Zaliczamy do nich: nawiązanie relacji z nieznanymi
dorosłymi i innymi dziećmi w bardzo krótkim czasie, poznanie otoczenia i opanowanie
przestrzeni, poznanie funkcji pomieszczeń i sposobów korzystania z znajdujących się w nich
urządzeń; pozyskanie informacji o organizacji dnia w przedszkolu i związanej z tym
orientacji czasowej; wymagań dotyczących uczestnictwa w życiu grupy oraz poziom
posiadanych umiejętności samoobsługowych dziecka. Zakres zadań, jakie ma do wykonania
małe dziecko wywołuje konieczność wyznaczenia i realizacji celów programu wspierającego
adaptację dzieci.

Cele główne programu:

1. Stwarzanie dzieciom warunków umożliwiających szybką i łatwą adaptację w nowym
środowisku społecznym, jakim jest placówka przedszkolna.
2. Nawiązanie współpracy z rodziną dziecka w celu określenia wspólnych działań odnośnie
adaptacji i stworzenia atmosfery wzajemnego zaufania i akceptacji.

Cele szczegółowe:
1. Cele ukierunkowane na dziecko:
 zaspokojenie poczucia bezpieczeństwa podczas adaptacji do przedszkola,

5
 zminimalizowanie barier emocjonalnych wywołanych nową sytuacją, wspomaganie
dziecka w procesie przyzwyczajania się do przebywania w dużej grupie rówieśniczej,
 wyrabianie w świadomości dziecka orientacji czasowej w rozkładzie dnia
w przedszkolu,
 przyswajanie wiedzy o przeznaczeniu i sposobie korzystania z urządzeń i pomieszczeń
na terenie placówki,
 wspomaganie dzieci w opanowaniu i rozwijaniu umiejętności samoobsługowych,
 nawiązanie bliskiego, serdecznego kontaktu w relacjach: nauczyciel – dziecko,
nauczyciel – rodzic,
 motywowanie dzieci do podejmowania działań i zachowań sprzyjających
integrowaniu się z przedszkolem
 uświadamianie dzieciom, że pobyt w przedszkolu może być dla nich ciekawą i wesołą
zabawą oraz formą radosnego działania.

2. Cele sprecyzowane dla rodziców:

 motywowanie rodziców oraz pracowników przedszkola do zapewnienia
optymalnych warunków do adaptacji dzieci,
 integracja rodziców z przedszkolem w celu ułatwienia lepszej współpracy,
 wspieranie rodziców w procesie wychowawczym dzieci w zakresie zaspokajania
potrzeb dziecka jako warunku prawidłowego rozwoju,
 poznanie oczekiwań rodziców wobec przedszkola,
 zapoznanie rodziców z bazą przedszkola, z kadrą pedagogiczną i pracownikami
obsługi przedszkola, jego organizacją pracy,
 zaproszenie rodziców do uczestniczenia w różnych proponowanych przez
przedszkole sytuacjach edukacyjnych, by umożliwić obserwacje zachowań
swojego dziecka, na tle rówieśników,
 zaznajomienie z oczekiwaniami przedszkola, by przezwyciężyć obawy związane
z nową sytuacją,
 uświadomienie znaczenia samoobsługi jako warunku lepszej adaptacji
w środowisku przedszkolnym,
 nawiązanie aktywnej współpracy.

6
 3. Cele sformułowane dla nauczyciela:
 podniesienie jakości działań podejmowanych na rzecz adaptacji dzieci przez
osoby sprawujące nad nimi opiekę,
 pomoc dzieciom w kształtowaniu zachowań i postaw społecznych,
 wzmocnienie u dzieci wiary we własne możliwości,
 opanowanie nowych metod pracy z dziećmi,
 poznanie środowiska domowego i oczekiwań rodziców w stosunku
do przedszkola.

IV. Metody stosowane w procesie adaptacji

Dobór metod we wspomaganiu dziecka w procesie adaptacyjnym zależny

jest od wielu czynników np. treści jakie realizujemy, wieku dziecka, celów i zadań
stawianych przed dziećmi i nauczycielami.
Wiek przedszkolny charakteryzuje się dużym ładunkiem emocjonalnym, dlatego realizując
program adaptacyjny należy zastosować metody oparte na działaniu, spostrzeganiu,
przeżywaniu, słowie. Do głównie stosowanych metod w procesie adaptacyjnym zaliczamy:
 Metodę organizacji środowiska, polegającą na właściwej organizacji życia
codziennego dzieci i środowiska. Organizując środowisko przedszkolne należy
zwrócić uwagę na estetykę i funkcjonalność otoczenia to między innymi dbałość
i troska o stan techniczny, warunki sanitarnohigieniczne, prawidłowe oświetlenie,
zieleń, wyposażenie sal w nowoczesne pomoce dydaktyczne rozwijające
zainteresowania dzieci. Ogromne znaczenie ma właściwa organizacja życia
codziennego poprzez różnorodność stwarzanych sytuacji edukacyjnych (zajęcia,
zabawy, gry ruchowe, techniki relaksacyjne itp.);
 Metodę przekazu wiedzy, dotyczącą sposobów informowania, wyjaśniania
i instruktażu, w której nauczyciel oddziałuje na świadomość wychowanka.
Ta metoda odgrywa istotne znaczenie w procesie adaptacji zwłaszcza w poznawaniu
nowych sytuacji, w których brak dzieciom odpowiednich doświadczeń, np. włączenie
się w rytm życia przedszkola, korzystanie w grupie ze wspólnych pomieszczeń,
zabawek.
 Metodę rozbudzania zachowań sprzyjających adaptacji, polegającą na stawianiu
pewnych wymagań dzieciom i ich rodzicom w zakresie zachowań ułatwiających

7
 adaptację (mycie się, załatwianie potrzeb fizjologicznych, samodzielne jedzenie)
oraz inspirowanie dziecka do podejmowania samodzielnych prób w zakresie
czynności samoobsługowych, które są warunkiem właściwego przebiegu procesu
adaptacji.
 Metodę utrwalania pożądanych zachowań i przyzwyczajeń sprzyjających adaptacji,
polegającą na powtarzaniu pewnych czynności oraz zachowań w określonych
sytuacjach edukacyjnych w wykorzystywaniu różnorodnych spontanicznie
podejmowanych przez dzieci działaniach.
 Metody aktywizujące, tworzące specyficzne sytuacje i okazje edukacyjne w trakcie
organizowanych dzieciom zabaw, wykorzystując w naturalny sposób twórczą
ekspresję dziecka np. drama, metoda dobrego startu, techniki twórczego myślenia,
techniki relaksacyjne, pedagogika zabawy, treningi twórczego myślenia. Można
tu także włączyć zabawy np. ,,Narysuj, namaluj, pokaż”.
Kreatywna postawa nauczyciela pozwala na przekazywanie dziecku niezbędnych
wiadomości i wdrażanie pewnych pozytywnych zachowań i przyzwyczajeń ułatwiających
adaptację.

V. Problemy związane z adaptacją dziecka

Dla dzieci pójście do przedszkola jest momentem zdecydowanie przełomowym w ich

dotychczasowym życiu. Zapoznając się z literaturą pedagogiczną dotyczącą adaptacji dziecka
do warunków przedszkolnych oraz analizując własne doświadczenia można dostrzec
konkretne trudności związane z adaptacją.
Poważną przeszkodą w przystosowaniu jest sposób percepcji i rozumienie pojęć czasu
i przestrzeni przez małe dziecko. Maluch nie zna i nie rozróżnia stosunków czasowych
i przestrzennych. Utrudnia mu to zasadniczo rozpoznanie i właściwe ocenienie wielu sytuacji
społecznych, związanych z jego funkcjonowaniem w nowym otoczeniu. Małe dzieci poznają
upływ czasu na bazie własnej działalności.
Poznawanie przestrzeni dokonuje się za pomocą wielu zmysłów i koordynacji między nimi.
Dziecko uczy się jej dzięki stopniowemu osiąganiu poczucia stałości otaczających
je obiektów w najbliższym środowisku. U maluszków przekraczających po raz pierwszy progi
przedszkola sfera emocjonalna ma pierwsze znaczenie w procesie adaptacyjnym. Mały
człowiek wkracza do przedszkola niosąc bagaż lęku przed rozstaniem z ukochanymi bliskimi.

8
Dziecko nie uświadamia sobie, że pobyt w przedszkolu to decyzja nieodwracalna. Długie
pożegnania wzbudzają złudną nadzieję, że mama zabierze je ze sobą. Nie pomagają
zapewnienia: niedługo przyjdę po ciebie…, zabiorę cię po obiedzie …, zrobię zakupy
i pójdziemy do domu…. Im dłużej dorosły mówi, tym gorzej. Wypowiadane słowa oznaczają
dla dziecka jedno obawę przed czymś nowym i niebezpiecznym. W tej sytuacji dziecko
odbiera zmianę otoczenia, jako zagrożenie, wobec którego może reagować w różny sposób:
 Płaczem – w ten sposób odreagowuje trudne emocje;
 Agresją – dziecko zachowuje się agresywnie w stosunku do innych;
 Wycofywaniem się – emocje nie znajdują ujścia, dziecko jest smutne;
 Pozorną akceptacją – dziecko w przedszkolu nie sprawia kłopotów, jego zachowanie
nie budzi zastrzeżeń, za to w domu staje się nie do wytrzymania;
 Zaburzeniami funkcjonowania organizmu – wymioty, bóle brzucha, biegunka,
zaburzenia snu, moczenie nocne, jąkanie.
Maluszek przez pierwsze dni pobytu w przedszkolu może być zupełnie zdezorientowany.
Nie wie, z kim ma nawiązać bliższy kontakt, kto będzie dbał o realizację jego potrzeb.
Napięcie emocjonalne wywołane utratą bezpieczeństwa zaburza czynności poznawcze, obniża
sprawność motoryczną i nie sprzyja działaniu odruchów orientacyjnych i badawczych.
Płacz jest naturalnym sposobem radzenia sobie z przykrymi emocjami. Dlatego zabieranie
dziecka z przedszkola z powodu płaczu nie jest dobrym rozwiązaniem. Dziecko w naturalny
sposób szuka oparcia i nawiązuje więź emocjonalna z nauczycielką. A poznanie dziecka oraz
uzyskanie wcześniej informacje na jego temat pomagają w nawiązywaniu rozmowy. Dziecko
może nabrać przekonania, że nauczycielka go zna, uspokoi się i obdarzy zaufaniem.
Bólu rozstania nie da się uniknąć, można jednak złagodzić dziecięcy dramat. Aby
ograniczyć do niezbędnego minimum stres spowodowany przyjściem do przedszkola, rodzice,
opiekunowie jako osoby najsilniej związane z dzieckiem powinni stopniowo przygotować
je na to ważne wydarzenie, tak by zmiana środowiska następowała możliwie łagodnie i była
rozłożona w czasie, dając dziecku możliwość stopniowego wrośnięcia w nową społeczność.
W tym celu na długo przed planowanym zapisaniem dziecka do przedszkola rodzice powinni
prowadzić systematyczne i konsekwentne działania, które pomogą ich dzieciom, jak również
im samym, w miarę szybko przystosować się do nowego środowiska.
Ogromny wpływ na poczucie bezpieczeństwa i niezależności w nowym otoczeniu
przedszkolnym dla każdego dziecka ma zakres i poziom posiadanych przez nie umiejętności

9
samoobsługowych. Samodzielne zjadanie posiłków, wykonywanie czynności higienicznych
to nie tylko kwestia sprawności manualnej, ale podstawa budowania poczucia własnej
wartości i pewności siebie. Dzieci ze słabszymi umiejętnościami samoobsługowymi mogą
odczuwać bezradność i opuszczenie, co z pewnością wpływa na ich samopoczucie. Dziecko
czujące, że samo potrafi zadbać o swoje potrzeby lepiej funkcjonuje w nowym
środowisku i zasadniczo ma zapewniony lepszy start w przedszkolu. Dlatego tak bardzo
ważne jest by rodzice pozwolili dziecku na samodzielność i nie wyręczali go we
wszystkich czynnościach samoobsługowych.

VI. Uwagi o realizacji programu

Program wstępnej adaptacji został opracowany na potrzeby Publicznego Przedszkola

„Uśmiech Malucha” w Zakrzewie. Przyjęty przez nas model działania opiera się na zasadzie
współpracy przedszkola z rodziną dziecka, nawiązywanej na kilka miesięcy przed
rozpoczęciem edukacji dziecka. Działania programowe rozpoczynają się w marcu wraz
ze złożeniem wniosku przez rodziców o przyjęcie dziecka do przedszkola.
Rodzice wraz ze swoimi dziećmi zaproszeni są na „Drzwi Otwarte” przewidziane
na ostatnie dni czerwca i początek lipca. W czasie wyznaczonych dni dzieci wraz z rodzicami
uczestniczą we wspólnych, zorganizowanych przez nauczycielki zabawach w sali
przedszkolnej. Poznają środowisko, w którym będą spędzały czas oraz pomieszczenia
i sprzęty, z których będą korzystać. Wspólne działanie poprzez zabawę pozwala dzieciom
na poznanie rówieśników i kojarzenie miejsca z przyjemnymi doznaniami.
W celu lepszego poznania potrzeb dzieci, ich stanu zdrowia oraz rozwoju rodzice
poproszeni będą o wypełnienie ankiety informacyjnej o dziecku. Informacje w niej zawarte
są pomocne w planowaniu i organizowaniu właściwych działań adaptacyjnych,
uwzględniających indywidualne potrzeby i upodobania dzieci.
Pierwsze zebranie rodziców jest okazją do przedstawienia różnych oczekiwań,
wątpliwości i niepokojów. Podczas zebrania z rodzicami nauczyciele wskazują źródła
trudności związanych z adaptacją dzieci. Rodzice uzyskują wiedzę na temat organizacji pracy
placówki, programie wychowawczym przedszkola, właściwościach rozwoju dziecka
ze szczególnym uwzględnieniem jego potrzeb i wynikających z nich zadań dla nauczycieli
oraz możliwości wspierania własnych dzieci w rozwiązywaniu problemów adaptacyjnych.
Spotkanie to jest również okazją do pozyskania dodatkowych informacji na temat dzieci

10
i pogłębieniu wzajemnych relacji między rodzicami oraz między nauczycielami przedszkola,
a rodzicami.
W pierwszych dniach września proponujemy rodzicom pewne działania służące złagodzeniu
trudnego czasu adaptacji:
- skracanie pobytu dziecka w przedszkolu,
- przynoszenie przez dzieci ulubionych przytulanek,
- w razie potrzeby pozostawanie rodziców w sali,
- zakładanie dzieciom ubrań luźnych, nie krępujących ruchów,
- ścisła współpraca z nauczycielem.
Pierwsze dni i tygodnie września poświęcone będą zapoznaniu dzieci
z pomieszczeniami i ogrodem przedszkolnym. Stopniowo wdrażane będą do prawidłowego
korzystania z zabawek, urządzeń i przedmiotów. Systematycznie wprowadzać będziemy
obowiązujące w grupie zasady współżycia, niezbędne dla dobrego samopoczucia dzieci
i dobrego funkcjonowania zespołu. W tych niełatwych pierwszych dniach nastawiamy
się na indywidualny kontakt z każdym powierzonym nam dzieckiem. Autentyczny
indywidualizm i empatyczne podejście do każdego dziecka jest dla nas – nauczycieli szansą
dotarcia do wychowanka. Zaplanowane zabawy i zajęcia z dziećmi mają sprawić, aby każdy
dzień w przedszkolu był dla nich radosny i atrakcyjny.
W październiku dzieci nowoprzyjęte wezmą udział w zorganizowanym specjalnie dla nich
święcie „Pasowania na Przedszkolaka”. Podczas tej uroczystości staną się „pełnoprawnymi”
przedszkolakami. Mamy nadzieję, że stworzona w przedszkolu przez wszystkich
pracowników atmosfera pełna ciepła i zrozumienia, pozwoli naszym dzieciom rozpocząć
nowy etap życia przedszkolaka.

11
VII. Harmonogram działań

Lp. Realizacja zadań Termin realizacji

1. Zapisy dzieci do przedszkola. marzec

2. „Drzwi otwarte” w przedszkolu – udział dzieci czerwiec
i rodziców w spotkaniu adaptacyjnym w sali lipiec
przedszkolnej.
3. Przygotowanie informacji dla rodziców dzieci nowo czerwiec
przyjętych do przedszkola, rozdanie kart z
informacjami o wyprawkach, ankiet informacyjnych
o dziecku, które mają pomóc zebrać informacje
o dziecku, jego upodobaniach, przyzwyczajeniach
oraz dowiedzieć się jakie są oczekiwania rodziców
w stosunku do przedszkola.
4. Zebranie ogólne z rodzicami oraz w grupach sierpień
wiekowych. Zapoznanie rodziców z dokumentami, wrzesień
zadaniami przedszkola oraz zasadami panującymi
w przedszkolu. Udzielenie informacji na temat
funkcjonowania przedszkola, wnoszenia opłat,
obowiązującego programu nauczania, podstawy
programowej, wybór członków rady rodziców,
podpisanie umów i oświadczeń.
5. Prowadzenie tablicy informacyjnej dla rodziców w ciągu roku szkolnego
zawierającej wszystkie bieżące informacje, ramowe
rozkłady dnia poszczególnych grup wiekowych,
informacje o realizowanych programach
edukacyjnych, artykuły dotyczące dobrej adaptacji
dziecka w nowym środowisku. Prowadzenie
comiesięcznego mini informatora dla rodziców.
Systematyczne zamieszczanie i aktualizowanie
materiałów i informacji na stronie internetowej
przedszkola.
6. „Dzielny skrzat”- pasowanie na przedszkolaka dzieci październik
nowo przyjętych do przedszkola, uroczystość
z udziałem rodziców i zaproszonych gości.

12
7. Zajęcia z udziałem rodziców - włączanie rodziców w ciągu roku szkolnego
w życie grupy przedszkolnej, zapoznanie z metodami
i formami pracy w placówce, ukazywanie postępów
w rozwoju dzieci oraz umożliwienie rodzicom
obserwacji własnego dziecka na tle grupy
rówieśników.
8. Systematyczne organizowanie wystaw twórczości w ciągu roku szkolnego
dziecięcej w celu zapoznania rodziców z efektami
pracy, różnorodnymi technikami plastycznymi.
9. Angażowanie rodziców w życie przedszkola poprzez zgodnie z harmonogramem
udział i pomoc w organizacji uroczystości imprez i uroczystości
przedszkolnych. przedszkolnych
10. Zachęcanie rodziców do aktywnego udziału raz w miesiącu w ciągu roku
w corocznej akcji pt. „Cała Polska czyta dzieciom” szkolnego,
poprzez czytanie w przedszkolu dzieciom pozycji
z literatury dziecięcej.
Zachęcanie również do udziału w akcjach wg potrzeb
charytatywnych.
11. Integrowanie oddziaływań środowiska rodzinnego w ciągu roku szkolnego,
i przedszkola. Organizowanie kontaktów wg potrzeb
indywidualnych, konsultacji w celu przekazywania
rzetelnych informacji na temat rozwoju dziecka, jego
osiągnięć i trudności. Określenie kierunków
współpracy w zakresie wspomagania dziecka i działań
rodziców. Włączanie rodziców dzieci objętych pomocą
psychologiczno – pedagogiczną w działania do pracy z
dzieckiem
12. Zapoznanie z wynikami obserwacji wstępnej dzieci. styczeń
13. Przeprowadzenie ankiety podsumowującej efekty maj
działań wdrożonego programu adaptacyjnego.
14. Organizacja „Pikniku rodzinnego”- integracja dzieci, czerwiec
rodziców z różnych grup wiekowych
oraz społeczności przedszkolnej.

13
15. Organizacja zebrania grupowego z rodzicami czerwiec
podsumowującego całoroczną prace z dziećmi,
zapoznanie z wynikami obserwacji końcowej dzieci.

VIII. Ewaluacja – spodziewane efekty wdrażania programu

Przedszkole jest specyficzną składową procesu edukacyjnego. Aby sprawdzić poziom

wiedzy dzieci oraz stopień przystosowania się do nowych warunków nie można przygotować
testu czy klasówki. Nauczyciel musi sięgnąć po inne środki dydaktyczne takie jak:
1. Przeprowadzenie ankiety wśród rodziców oceniającej przydatność działań adaptacyjnych.
Opracowanie i analiza wyników ankiet.
2. Rozmowy indywidualne z rodzicami.
3. Wnikliwa obserwacja dziecka, pozwalająca określić stopień przystosowania się do
warunków panujących w przedszkolu.
4. Zintensyfikowanie działań opiekuńczych w stosunku do dzieci, które wykazują trudności
adaptacyjne.
Proces adaptacji może przynieść korzyści zarówno dzieciom, rodzicom, jak i przedszkolu.
Jest to dobry moment rozpoczęcia współpracy pedagogicznej z rodzicami, ponieważ
przejawiają oni zainteresowanie tym, co będzie działo z ich dzieckiem w przedszkolu.
Dziecko poznaje nowe otoczenie w poczuciu bezpieczeństwa. Rodzice mają możliwość
wyjaśnienia swoich wątpliwości, zastrzeżeń, otrzymują wskazania jak przygotować dziecko
do zmiany. Mają także możliwość bliższego poznania wielu aspektów rozwoju swojego
dziecka i konsultowania z nauczycielami obserwacji. Zaś przedszkole uzyskuje informację
zwrotną o oczekiwaniach rodziców. Natomiast nauczyciele mają możliwość dokonania
wstępnych obserwacji zachowań dziecka i wykorzystywania ich w planowaniu swojej pracy.
Organizowanie kontaktów przedszkola z rodziną ma na celu ujednolicenie oddziaływań
i uniknięcie sprzecznych wpływów oraz niesienie pomocy rodzinie w kierowaniu rozwojem
dziecka. Program adaptacyjny przeznaczony jest dla dzieci nowoprzyjętych do przedszkola
oraz ich rodziców, opiekunów. Ma on na celu ułatwienie dzieciom wejścia w nowe
środowisko.
Adaptacja ma olbrzymie znaczenie, ponieważ jest to mechanizm, z którego korzystamy
przez całe życie. Dziecko, przystosowując się do przedszkola, ma do opanowania wiele

14
złożonych zadań. Dlatego musimy mu w tym pomóc. A przecież zarówno rodzicom,
jak i nauczycielom chodzi o uśmiech i zadowolenie dziecka. Nagrodą zaś dla nauczycieli
będzie każdy wyraz sympatii ze strony rodziców.

IX. Bibliografia

1. Lubowiecka J. Przystosowanie psychospołeczne dziecka do przedszkola, WSiP, Warszawa

2000.
2. Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E. Płaczę i rozpaczam, gdy muszę iść do przedszkola
(O kłopotach adaptacyjnych dzieci i o tym, w jaki sposób można je zmniejszyć),
Wychowanie w przedszkolu, 2/1998.
3. Florek A. Przedszkole dobre dla dziecka, RAABE, Warszawa 1998.
4. Friedl J. Moje dziecko idzie do przedszkola- Poradnik dla Rodziców, Jedność, Kielce 2001.
5. Gruszczyk-Kolczyńska E. Kłopoty adaptacyjne dzieci do przedszkola i jak można im
zaradzić /w/ Edukacja w przedszkolu, RABE, grudzień 1998.
6. Kielar- Turska M. Jak pomagać dziecku w poznawaniu świata, WSiP, Warszawa 1992.
7. Lubowiecka J. Przystosowanie psychospołeczne dziecka do przedszkola, WSiP,
Warszawa 2000.
8. Polańczyk A. Jak pomóc dziecku przekroczyć próg przedszkola?, Mangement
w przedszkolu, RABE, wrzesień 2000.
9. Piwowarska – Krukowska H. Adaptacja dzieci w przedszkolu, W domu i w przedszkolu,
5/2007.

15
X. Załączniki

Załącznik nr 1 Informacje dla Rodziców dzieci nowo przyjętych do przedszkola:

 Lista umiejętności i trudności adaptacyjnych.
 Jak ułatwić dziecku adaptację w przedszkolu?
 Dobre rady dla Rodziców „Gdy dziecko staje się przedszkolakiem”.
 Co powinno umieć dziecko, które skończyło 3,4,5,6 rok życia.

Załącznik nr 2 Kwestionariusz ankiety informacyjnej o dziecku.

Załącznik nr 3 Kwestionariusz ankiety podsumowującej efekty działań wdrożonego
programu adaptacyjnego.

Program został opracowany przez Anitę Żbikowską, nauczyciela Publicznego Przedszkola

„Uśmiech Malucha” w Zakrzewie.
Program Adaptacyjny " SZCZĘŚLIWY PRZEDSZKOLAK" został przedstawiony Radzie
Pedagogicznej na posiedzeniu w dniu 26 sierpnia 2020r.

Przyjęty do realizacji z dniem 1 września 2020 roku

16
Załącznik nr 1
Informacje dla Rodziców dzieci nowo przyjętych do przedszkola.

Drodzy Rodzice!

Z radością pragniemy powitać Was i Wasze dziecko w Publicznym Przedszkolu

„Uśmiech Malucha” w Zakrzewie. Dziękujemy za zaufanie, jakim nas obdarzyliście.
Zdajemy sobie sprawę, że pierwsze dni w przedszkolu będą dla Waszej pociechy, jak również
dla Was okresem trudnym i pełnym niepokojów. Dziecko zmieni swe najbliższe otoczenie,
wkroczy w nieznany świat pełen obcych dzieci i dorosłych, gdzie obowiązują nowe zasady.
Dla Was natomiast ulegnie zmianie organizacja życia codziennego.
My ze swojej strony postaramy się zapewnić Waszym Dzieciom, jak najlepsze
warunki zdrowotne, dydaktyczno-wychowawcze i opiekuńcze - otaczając je serdecznością,
fachową opieką oraz dając im poczucie bezpieczeństwa.

Lista umiejętności i trudności adaptacyjnych

Rodzicu, jeśli chcesz by Twoje dziecko gotowe wkroczyło w przedszkolny świat przyjrzyj
się uważnie i zastanów się czy Twoje dziecko posiada następujące umiejętności:

 Umie zapytać lub poprosić o coś..................

 Twoje dziecko bez obaw i lęku nawiązuje kontakt z nową osobą ……..............
 Umie samo umyć ręce i buzię.....................
 Potrafi się rozebrać i ubrać (zakładanie kapci, zdejmowanie i zakładanie bluzki
bez guzików).......................
 Samodzielnie je, potrafi powiedzieć, że mu coś nie smakuje...............
 Umie pić z kubeczka.....................
 Potrafi gryźć..........................
 Potrafi jeść łyżką, widelcem.................................
 Samodzielnie korzysta z toalety........................................
 Potrafi zgłosić potrzeby fizjologiczne..........................................
 Odpoczywa po obiedzie (leżakowanie lub sen)...............................
 Potrafi bawić się samo bez towarzystwa osoby dorosłej...................................
 Potrafi bawić się w towarzystwie drugiego dziecka ...........................
 Ma kredki i kartki ……………,chce rysować.............................
 Ma wystarczająco rozwiniętą koordynację ruchową- potrafi chodzić po schodach.......
 Wspina się na drabinkę.......................
 Przejdzie po mostku trzymając się poręczy....................

Rodzicu, oto niektóre z trudności adaptacyjnych:

 Dziecko, ani przez moment nie pozwala dorosłej osobie odejść od siebie.................

17
  Mówi tak, że obcy człowiek nie może go zrozumieć...................
 Wyręczasz dziecko w mówieniu, zgadując jego potrzeby..........................
 Zamiast werbalnie zgłaszać swoje wątpliwości i prośby manifestuje je swoim
specyficznym zachowaniem (płacz, rzucanie zabawkami)………………….
 Jest bardzo nieśmiałe, pozostawienie go z nową osobą powoduje u niego niepokojące
reakcje……………………..
 Wyręczasz go w czynnościach higienicznych i samoobsługowych.........................
 Wyręczasz swoje dziecko i ubierasz je „od stóp do głów”....................
 Umie pić tylko z butelki........................................
 Rozdrabniasz mu wszelkie potrawy...............................
 Karmisz dziecko zabawiając je przy jedzeniu.......................
 Dziecko załatwia swoje potrzeby w majteczki.................................
 Zabiera zabawki innym dzieciom.........................
 Uważasz, że jest jeszcze za małe na rysowanie i inne czynności
manualne..........................

Jak ułatwić dziecku adaptację w przedszkolu?

Przygotowania do pobytu w przedszkolu warto zacząć już dużo wcześniej. Oto kilka
wskazówek, które pomogą dziecku przeżyć mniejszy stres w nowym środowisku
przedszkolnym:
 Ważne jest wcześniejsze przyzwyczajenie dziecka do przebywania w nowym miejscu
pod opieką osób trzecich, kontaktowanie dziecka z rówieśnikami np. na placu zabaw;
 Uczenie dziecka poprzez zabawę czynności związanych z samoobsługą;
 Informowanie dziecka o tym, że czas w przedszkolu będzie spędzało
się w towarzystwie innych dzieci, bez rodziców;
 Zabawy z dzieckiem „w przedszkole”, przedstawianie jego realnych zalet m.in.
obecność rówieśników, wielość zabawek;
 Akceptacja płaczu dziecka przez rodziców jako naturalna, zdrowa reakcja na nową
sytuację (nie należy dziecka zawstydzać), duża labilność uczuć dziecka powoduje,
że za chwilę jest wesołe i świetnie się bawi;
 Wcześniejsze poznanie przedszkola poprzez: udział w „drzwiach otwartych”, spacery
w kierunku placówki;
 Kompletowanie wyprawki wspólnie z dzieckiem i cieszenie się, że będzie korzystać
z niej w przedszkolu.

18
 Dobre rady dla Rodziców
„Gdy dziecko staje się przedszkolakiem”

Debiut w przedszkolu to niełatwa sprawa! Malucha czekają poważne zmiany w życiu,

często trudne do zaakceptowania. Ale to, co nowe, wcale nie musi być niedobre. Do trudnych
sytuacji trzeba po prostu dziecko i siebie przygotować.
Rodzicu:
 Nie przeciągaj pożegnania w szatni, pomóż dziecku rozebrać się, pocałuj je i wyjdź,
nie przedłużaj rozstania i nie wracaj jeszcze raz je ucałować;
 Nie zabieraj dziecka do domu, kiedy płacze przy rozstaniu, jeśli zrobisz to choć raz,
będzie wiedziało, że łzami może wszystko wymusić;
 Daj dziecku ukochaną maskotkę do przedszkola;
 Nie obiecuj: jeśli pójdziesz do przedszkola coś dostaniesz- kiedy będziesz odbierać
dziecko możesz mu dać maleńki prezencik, ale nie może to być forma przekupywania;
 Kontroluj to co mówisz. Zamiast: „już możemy wracać do domu”, powiedz: „teraz
możemy iść do domu”. To niby niewielka różnica, a jednak pierwsze zdanie
ma negatywny wydźwięk;
 Nie wymuszaj na dziecku, aby zaraz po przyjściu do domu opowiedziało,
co wydarzyło się w przedszkolu, to powoduje niepotrzebny stres;
 Jeśli dziecko przy pożegnaniu płacze postaraj się, aby przez kilka dni odprowadzał
je do przedszkola drugi z rodziców/opiekunów, rozstanie z inną osobą są mniej
bolesne;
 Czas pobytu małych dzieci w przedszkolu w pierwszych dniach nie powinien być
długi. Jeśli to możliwe, odbieraj dziecko wcześniej np. po obiedzie. Potem stopniowo
zwiększaj czas pobytu dziecka w przedszkolu;
 Nie spóźniaj się z odbieraniem! Jeśli obiecałeś, że przyjdziesz wcześniej dotrzymaj
słowa;
 Powiedz dziecku kiedy i kto po nie przyjdzie;
 Pamiętaj: żegnaj i witaj dziecko zawsze z uśmiechem;
 Chwal dziecko za jego dzielność i umiejętność radzenia sobie w każdej sytuacji;
 Jeżeli dziecko płakało, powiedz mu, że wszyscy ludzie denerwują się trochę i boją
robiąc coś pierwszy raz, ale po kilku dniach czują się pewniej – tak też będzie i z nim.

Jesteśmy pewni, że nasze i Państwa starania pomogą Waszemu Dziecku poczuć

się bezpiecznie i dobrze w środowisku przedszkolnym.
Czego Wam i Waszym Dzieciom życzymy.

19
 Co powinno umieć dziecko, które skończyło 3 rok życia:

Rozwój społeczny i emocjonalny:

 posługiwać się słownictwem odpowiednim do wieku,
 reagować na polecenia dorosłych i starać się je wypełniać w miarę posiadanych
umiejętności,
 samodzielnie sygnalizować swoje potrzeby,
 chętnie nawiązywać nowe znajomości,
 próbować słowami wyrażać swoje emocje,
 powinien starać się być ustępliwy, gdyż nie zawsze wszystko musi być zrobione
zgodnie z jego wolą.

Rozwój intelektualny:
 chętnie komunikować się z otoczeniem,
 coraz płynniej posługiwać się mową i coraz lepiej być zrozumianym dla innych,
 wypowiadane głoski miękkie: ś, ź, ć, dź powinny brzmieć dobrze i mogą
zastępować inne głoski, trudniejsze dla dziecka,
 jest w stanie nauczyć się krótkiego wierszyka, piosenki, skoncentrować się na
rysowaniu, malowaniu.

Rozwój fizyczny i motoryczny:

 samodzielnie korzystać toalety (znać zakres czynności, łącznie ze spuszczeniem wody
i umyciem rąk),
 samodzielnie jeść posiłki (posługiwać się łyżką i widelcem, korzystać z kubeczka),
 samodzielnie zakładać niektóre części garderoby ale nie musi jeszcze umieć wiązać
sznurówek czy zapinać guzików,
 posprzątać po sobie miejsce pracy i zabawy,
 sprawnie wchodzić i schodzić po schodach trzymając się poręczy, biegać, skakać,
mocno kopnąć piłkę,
 umieć dopasowywać do siebie kształty, układać klocki, proste puzzle, nawlekać
koraliki na sznurek,
 przelewać całą wodę z kubka, nie rozlewając jej.

20
 Co powinno umieć dziecko, które skończyło 4 rok życia:

Rozwój społeczny i emocjonalny:

 testuje granice i normy,
 fantazjuje, ale nadal często nie potrafi oddzielić rzeczywistości od imaginacji ,
 zdarza się, że jest zbyt pewny siebie,
 uwielbia prowadzić dyskusje,
 potrafi być opiekuńczy i współczujący,
 bawi się w grupie,
 zaczyna się interesować różnicami płci.

Rozwój intelektualny:
 mowa jest zrozumiała,
 ma jeszcze problem z używaniem zaimków,
 rozróżnia, gdzie jest : przód, tył, na górze , pod spodem,
 potrafi policzyć do czterech i więcej,
 może pisać pierwsze litery i np.: swoje imię
 zaczyna rozumieć następstwo czasów, wie, że kiedy wstanie jest śniadanie, obiad, itp.
 pyta, co oznaczają różne słowa,
 chętnie słucha długich historii,
 rozumie niektóre przeciwieństwa, np. mały/duży,
 zadaje mnóstwo pytań,
 potrafi się bawić w jedna zabawę 10 -15 min,
 rozpoznaje ok. 8 kolorów,
 zna piosenki i wierszyki, czasem sam układa piosenki,
 pamięta dużo imion, nazw,
 lubi się bawić w zabawy tematyczne np. sklep, teatr, wyścigi samochodowe.

Rozwój fizyczny i motoryczny:

 w czasie jedzenia korzysta z widelca i noża (do przysuwania potraw, smarowania

pieczywa a nie krojenia),
 ubiera się i rozbiera przy niewielkiej pomocy dorosłego,

21
 samodzielnie korzysta z toalety,
 myje się, czyści samodzielnie zęby,
 polepsza się sprawność motoryczna, np.: narysowany człowiek ma ręce, nogi i głowę,
 skacze na 1 nodze,
 wspina się na drabiny,
 świetnie radzi sobie z 3 kołowym rowerkiem,
 nakłada nakrętki na słoiki, butelki,
 układa puzzle do 10 kawałków i więcej,
 bez pomocy schodzi ze schodów,
 przeskakuje obunóż przez przeszkodę,
 odbija balonik, by nie spadł na podłogę (kilka razy),
 prawidłowo trzyma kredkę i ołówek,
 buduje wieże z klocków,
 potrafi rozwinąć papierek od cukierka.

22
 Co powinno umieć dziecko, które skończyło 5 rok życia:

Rozwój społeczny i emocjonalny:

 bawi się zgodnie z innymi,

 rzadziej obraża się, złości, płacze,
 rzadziej odchodzi od grupy,
 stara się zrealizować cel, który sobie postawił, np.: zbudowanie wieży z klocków,
 potrafi ocenić przyczyny reakcji emocjonalnych oraz przewidzieć zachowania
związane z wyrażanymi emocjami,
 zaczyna przejmować się uczuciami innych rówieśników: pocieszać, pomagać,
okazywać współczucie,
 mniej skarży,
 bez interwencji dorosłego przeprasza inne dziecko,
 stosuje się do poleceń skierowanych przez nauczyciela do całej grupy,
 zależy mu na pochwale,
 stara się dokończyć rozpoczętą pracę,
 zaczyna próbować pokonywać trudności.

Rozwój intelektualny:

 jego mowa jest płynna i poprawna,

 lubi argumentować używając słów: ponieważ; dlatego, że,
 zna dużo wyrazów,
 może czytać pojedyncze litery lub słowa,
 tworzy zdania złożone z 6-8 wyrazów,
 zapamiętuje adresy i numery telefonów,
 rozumie znaczenie przeciwieństw i podobieństw,
 odróżnia fantazję od rzeczywistości,
 zapamiętuje opowiadane historie i chce żeby je kontynuować,
 tworzy własne opowiadania,
 umie pogrupować przedmioty, np. według wielkości,
 jego zabawy są coraz bardziej rozbudowane.

23
Rozwój fizyczny i motoryczny:

 rozróżnia prawą i lewą stronę,

 rysuje postać człowieka,
 jest sprawny fizycznie, skacze na dwóch nogach przed siebie, skacze na jednej
nodze w miejscu, skacze na jednej lub drugiej nodze naprzemiennie
 potrafi się umyć, ubrać, zjeść, skorzystać z toalety samodzielnie
 umie wycinać nożyczkami po zaznaczonej linii,
 skacze na skakance,
 potrafi już samo rozhuśtać się na huśtawce,
 umie wiązać, niekiedy sznurować też buty,
 coraz wyraźniej zaznacza się przewaga jednej ręki i posługuje się nią z coraz większą
swobodą.,
 koloruje obrazki nie wychodząc za linię.

24
 Co powinno umieć dziecko, które skończyło 6 rok życia:

Rozwój społeczny i emocjonalny:

 podlega gwałtownym emocjom od entuzjazmu do agresji. Sześciolatkiem targają
sprzeczne i gwałtowne emocje. Nawet błahostka może wywołać wielki wybuch złości,
 chce być najlepszy, najszybszy, najsilniejszy, najmądrzejszy, naj…naj…
 jest bardzo czuły na krytykę,
 zdarza mu się kłamać, ma problem z przyznaniem się do winy,
 potrafi kontrolować swoje zachowanie,
 szanuje prawa i własności innych ,
 może mieć kłopot z współdziałaniem z rówieśnikami ze względu na potrzebę
rywalizacji i zwyciężania,
 chce być najważniejszą osobą na świecie, zawsze w centrum zainteresowania,
 ma trudność z zauważaniem potrzeb innych. Sześcioletnie dzieci lubią być w centrum
zainteresowania, czuć się ważne i akceptowane,
 chętnie nawiązuje kontakty z rówieśnikami i dorosłymi, jest bardzo wrażliwy na
opinię pani w przedszkolu i innych dorosłych.

Rozwój intelektualny:

 dobrze zapamiętuje wierszyki, piosenki,

 rozpoznaje i zapamiętuje dźwięki,
 rozróżnia prawą i lewą stronę,
 podejmuje samodzielnie decyzje,
 potrafi ułożyć obrazek z 6 części,
 rozpoznaje i nazywa podstawowe kolory i pochodne ,
 rozumie pojęcie czasu, przestrzeni, koloru, liczb,
 rozumie, ze rzecz widziana z daleka wydaje się mniejsza niż jest w rzeczywistości,
 rozumie różnicę pomiędzy czymś przypadkowym a zamierzonym,
 zna dni tygodnia, nazwy miesięcy, pory roku,
 bawi się w zabawy z podziałem na role,
 potrafi ułożyć historyjkę obrazkową z 3 obrazków,
 dokonuje analizy i syntezy głoskowej wyrazu,

25
  próbuje czyta proste zdania, łatwe wyrazy,
 mowa prawidłowa,
 interesuje się przyrodą i jej zjawiskami, zaczyna interesować się życiem społecznym;
jest otwarte i ciekawe świata, dlatego dąży do jego poznania; chce zrozumieć zasady
i prawa nim rządzące – nieustannie pyta, a także wyraża swoją opinię na dany temat,
 swobodnie prowadzi rozmowy; lubi rozmawiać i dzielić się swoimi spostrzeżeniami
i przemyśleniami,
 próbuje uzasadniać swoje decyzje; próbuje bronić swoich racji za wszelką cenę, często
w sposób wybuchowy i nieopanowany; trwa walka o swoją tożsamość i niezależność,
 dziecko powinno umieć współdziałać z rówieśnikami i przestrzegać określonych norm
zachowania,
 sześciolatek zaczyna przewidywać intelektualne i emocjonalne skutki swego
działania.

Rozwój fizyczny i motoryczny:

 sprawny fizycznie, dziecko jest już dość zręczne jego ruchy stają się skoordynowane
i harmonijne,
 dziecko ma poczucie, że może wszytko, że nic go nie ogranicza, dlatego chętnie
próbuje wielu nowych rzeczy, jest otwarte na nabywanie nowych umiejętności,
 jego ruchy stają się płynne, dzięki czemu może wykonać tzw. kombinację ruchową,
 sześciolatek umie podrzucić i złapać piłkę, pokonywać przeszkody i wykonywać
ćwiczenia równoważne,
 ma czasem problemy z koordynacja ruchową (okres wzrostu),
 dobrze rysuje i maluje, może mieć trudności z pisaniem,
 biega, skacze, wspina się,
 jeździ na 2 kołowym rowerze,
 może jeździć na łyżwach, nartach, rolkach,
 jest samodzielny; umie posługiwać się nożem i widelcem, zapina guziki, potrafi też
zawiązać sznurowadła w butach.

26
Załącznik nr 2

Kwestionariusz ankiety informacyjnej o dziecku.

Drodzy Rodzice!
Bardzo się cieszymy, że Państwa dziecko będzie uczęszczało do naszego przedszkola.
Zdajemy sobie sprawę z tego, jak wielkim przeżyciem dla dziecka i dla Was rodziców
jest rozpoczęcie edukacji przedszkolnej. Chcemy poznać każde dziecko indywidualnie.
Zależy nam na jak najpełniejszym poznaniu jego potrzeb oraz upodobań. Wszelkie uwagi
pragniemy uwzględnić podczas planowania pracy z dziećmi, aby rozpoczęcie edukacji
przedszkolnej było dla każdego z naszych nowych przedszkolaków bezstresowe i radosne.
Prosimy o wypełnienie poniższej ankiety. Przy pytaniach z wielokrotnymi odpowiedziami
prosimy zaznaczyć te określenia, które dobrze charakteryzują Państwa dziecko.

1. Imię i nazwisko dziecka………………………………………………………………………

2. Data urodzenia………………………………………………………………………………..

3. Rodzeństwo (płeć, wiek)……………………………………………………………………...

4. Jak dziecko nazywane jest w domu?.........................................................................................

5. Jest praworęczne czy leworęczne?............................................................................................

6. Czy dziecko jest pod opieką specjalisty?.............Jakiego?.......................................................

…………………………………………………………………………………………………..

7. Czy jest uczulone?..............Na co?...........................................................................................

8. Inne uwagi o stanie zdrowia dziecka, jakie chcieliby Państwo przekazać:

.......................................................................................................................................................

9. Samodzielność (należy wpisać TAK lub NIE)

 Potrafi samo się ubrać.
 Ubiera się z niewielką pomocą osób dorosłych.
 Wymaga pomocy przy ubieraniu.
 Samo radzi sobie z jedzeniem.
 Wymaga niewielkiej pomocy przy jedzeniu.
 Trzeba je karmić.
 Pamięta o potrzebach fizjologicznych i radzi sobie samo.
 Zgłasza swoje potrzeby, ale wymaga pomocy przy pójściu do toalety.
 Trzeba je pilnować, bo zapomina o zgłaszaniu potrzeb fizjologicznych.
 Inne uwagi dotyczące samodzielności dziecka………………………………………….

27
10. Jedzenie
 Praktycznie je wszystko, nie ma specjalnych upodobań.
 Jest wiele potraw, których dziecko nie lubi i odmawia ich jedzenia, wśród nich:
…………………………………………………………………………………………
…….……………………………………………………………………………………
 Jest po prostu niejadkiem.
 Dziecko jest alergikiem uczulonym na …………………………………………………

11. Komunikowanie się dziecka.

 Brak kontaktu słownego.
 Ograniczony kontakt słowny poprzez…………………………………………………...
 Posługuje się mową komunikatywną.

12. Czy łatwo rozstaje się z mamą, tatą, opiekunem?...................................................................

13. Proszę podkreślić cechy charakteru dziecka.

 Dziecko jest: pogodne, spokojne, ruchliwe, płaczliwe, lękliwe, zamknięte w sobie,
odważne.
 W kontaktach z innymi: uległe, narzuca swoją wolę, współdziała, troskliwe,
obojętne.
 W zdenerwowaniu lub w złości najczęściej: płacze, rzuca się na ziemie, bije innych,
zamka się w sobie, ustępuje.

14. Dziecko denerwuje się, gdy?/ nie lubi, gdy?.……………………………………………...

15. Dziecko oczekuje czułości (jakiej?), gdy………………………………………………….

16.Czy są sytuacje, których się boi?.............Jakie?......................................................................

17. Dziecko jest szczęśliwe, gdy?.................................................................................................

18. Jakie są ulubione zabawy dziecka?.........................................................................................

19. Proszę podkreślić z kim najczęściej bawi się w domu: z mamą, z tatą, z innymi
dorosłymi, z innymi dziećmi, samo.

20. Czy po zabawie sprząta zabawki?...........................................................................................

21.Czy potrafi przez dłuższy czas zajmować się jedną czynnością?............................................

22. Czy dziecko śpi w ciągu dnia ?...............................................................................................

28
23. Czy dziecko chętnie wykonuje polecenia dorosłych?.............................................................

24. W jaki sposób nagradzacie Państwo swoje dziecko?

 nagroda rzeczowa (słodycze, zabawki, itp.),
 pochwała słowna,
 pochwała bezsłowna (uśmiech, gest, przytulenie),
 inne nagrody (jakie?)……………………………………………………………………

25. Dziecko w domu rodzinnym jest:

 wdrażane do samodzielności,
 wyręczane przez rodziców,
 bardzo samodzielne (jakie czynności
wykonuje?)………………………………………………………………………………

26. Jakie jest nastawienie dziecka do przedszkola?

 cieszy się, że pójdzie do przedszkola,
 podchodzi z pewnymi obawami,
 boi się pójścia do przedszkola (czego się boi?)…………………………………………

27. Czego oczekują Państwo od przedszkola?

 pod względem opiekuńczym?
…………………………………………………………………………………………….
 pod względem wychowawczym?
……………………………………………………………………………………………...

28. Jaka forma kontaktów najbardziej Państwu odpowiada? (rozmowy indywidualne

z nauczycielem, zebrania grupowe, zebrania ogólne)
…………………………………………………………………………………………………...

29. O czym chcieliby się Państwo dowiedzieć na zebraniach z rodzicami?

…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

30. Inne informacje i sugestie, które chcieliby Państwo nam przekazać:

………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………..…
…………………………………………………………………………………………………..

Dziękujemy za wypełnienie ankiety!

29
Załącznik nr 3

Kwestionariusz ankiety podsumowującej efekty działań wdrożonego

Programu Adaptacyjnego.

Drodzy Rodzice!
Ankieta jest anonimowa, uprzejmie prosimy o wyrażenie swojej opinii na temat
przebiegu adaptacji dzieci, które rozpoczynały w Publicznym Przedszkolu „Uśmiech Malucha
w Zakrzewie edukację przedszkolną. Wiedza uzyskana dzięki niniejszej ankiecie pomoże
nam, nauczycielkom wzbogacić, usprawnić program adaptacyjny w następnych latach.

1. Jak oceniają Państwo sposób wprowadzania dziecka w rolę przedszkolaka przez

Przedszkole?
a) pozytywnie,
b) negatywnie.

2. Czy uważają Państwo, że program adaptacyjny w przedszkolu jest potrzebny?

a) tak,
b) nie.

3. Czy Państwa zdaniem Program Adaptacyjny „Szczęśliwy Przedszkolak” pomógł

Państwu i Waszemu dziecku w adaptacji do nowego środowiska jakim jest przedszkole?
a) tak (w jaki sposób?)…………………………………………………..
b) nie (dlaczego?)…………………………………………………………

4. Jak oceniacie Państwo spotkania adaptacyjne?

a) dobre i potrzebne,
b) pomocne dla mnie i mojego dziecka,
c) słabe i niepotrzebne,
d) niczego nie dają.

5. Jak zachowuje się dziecko w momencie rozstania z rodzicami w czasie przyprowadzenia

dziecka do przedszkola?
a) idzie bardzo chętnie,
b) idzie chętnie,
c) jest mu obojętnie – ani nie jest wesołe, ani smutne,
d) tuli się, płacze,
e) krzyczy, zapiera nogami,
f) zgadza się zostać dopiero po namowie.

6. Czy dziecko wypowiada się w domu na temat przedszkola, zabaw, zajęć, kolegów
i koleżanek?
a) tak,
b) nie.

30
7. Jak dziecko mówi o przedszkolu?
a) pozytywnie,
b) negatywnie,
c) nie wypowiada się.

8. Czy zaspokoiliśmy Państwa oczekiwania co do adaptacji dziecka w przedszkolu?

a) tak,
b) nie,
c) częściowo.

9. Proszę o ocenienie w skali od 1-5 ( ocena 1- najniższa, 5 - ocena najwyższa)

Organizacja procesu dydaktycznego…………………….. 1 2 3 4 5
Zajęcia dodatkowe………………………………………… 1 2 3 4 5
Atrakcje dla dzieci organizowane na terenie przedszkola… 1 2 3 4 5

10. Co podoba się Państwu i Państwa dziecku w naszym przedszkolu najbardziej?

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

11. Jeżeli macie Państwo swoje uwagi na temat lepszej adaptacji dziecka w przedszkolu,
to prosimy poniżej wpisać swoje propozycje.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Dziękujemy za wypełnienie ankiety!

31