11.06.

2023

Prawo telekomunikacyjne

• Część I

• Historyczne uwarunkowania łączności i telekomunikacji na świecie,

PRAWO TELEKOMUNIKACYJNE
• Rozwój prawa telekomunikacyjnego w Polsce.

dr Marcin Trupkiewicz
PhD | WPiA UAM
Zakład Publicznego Prawa
Gospodarczego
marcin.trupkiewicz@amu.edu.pl
dr Marcin Trupkiewicz
Zakład Publicznego Prawa Gospodarczego

Prawo telekomunikacyjne Źródła prawa i podstawy prawne

• ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne Dz. U. z 2000 r. Nr 171,

poz. 1800;
• ustawa z dnia 21 lipca 2000 r. Prawo telekomunikacyjne Dz. U. z 2000 r. Nr 73,
poz. 852;
• ustawa z dnia 23 listopada 1990 r. o łączności; Dz. U. z 1990 r. Nr 86, poz. 504;
• ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o łączności; Dz. U. z 1984 r. Nr 54, poz. 275;
• ustawa z dnia 31 stycznia 1961 r. o łączności; Dz. U. z 1961 r. Nr 8, poz. 48
• dekret z dnia 11 marca 1955 r. o łączności ; Dz. U. z 1955 r. Nr 12, poz. 71
• ustawa z 3 czerwca 1924 r. o poczcie telegrafie i telefonie; Dz. U. z 1924 r.
Nr 58, poz. 584
dr Marcin Trupkiewicz
Zakład Publicznego Prawa Gospodarczego

Sektor telekomunikacyjny w Polsce Sektor telekomunikacyjny w Polsce

Ustawą z dnia 15 listopada 1984 r. o łączności ustawodawca wskazał, że wyłącznym prawem
Państwa w dziedzinie telekomunikacji jest zakładanie i używanie linii oraz urządzeń
telekomunikacyjnych, w dziedzinie radiofonii i telewizji powszechnego odbioru – budowa i
używanie rozgłośni radiowych i ośrodków telewizyjnych oraz nadawczych stacji
radiofonicznych i telewizyjnych naziemnych i satelitarnych (art. 1 ust. 1).
Państwowa jednostka organizacyjna "Polska Poczta, Telegraf i Telefon
Jeszcze w latach 80-tych XX wieku rynek telekomunikacyjny w Polsce oraz w
większości krajów europejskich, nawet pomimo istotnych różnic
ustrojowych, zasadniczo się nie różnił.

dr Marcin Trupkiewicz dr Marcin Trupkiewicz

Zakład Publicznego Prawa Gospodarczego Zakład Publicznego Prawa Gospodarczego

1

Sektor telekomunikacyjny w Polsce
Ustawą z dnia 23 listopada 1990 r. o łączności (weszła w życie 15.01.1991 r.)
w miejsce PPTT powołano:
• Telekomunikację Polską Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie
(do prowadzenia działalności telekomunikacyjnej) oraz
• Państwowe przedsiębiorstwo użyteczności publicznej "Poczta Polska"
przeznaczone do prowadzenia działalności pocztowe
dr Marcin Trupkiewicz
Zakład Publicznego Prawa Gospodarczego
Sektor telekomunikacyjny w Polsce
• Polska Telefonia Komórkowa Centertel Sp. z o.o. powstała w grudniu 1991 jako pierwszy
w Polsce operator telefonii komórkowej.
• Udziałowcami w tej największej w tym czasie joint venture z kapitałem zagranicznym byli: TP SA (51%),
Ameritech (24,5%), France Télécom (24,5%).
• Partnerzy zagraniczni ponieśli pełne początkowe koszty licencji, inwestycji w infrastrukturę oraz
szkolenia i zarządzania firmą (późniejsza nazwa handlowa - Idea).
• W 2005 nastąpiła zmiana nazwy handlowej (rebranding) w wyniku którego w miejsce marki Idea
została wprowadzona marka Orange.
• W 2014 nastąpiło przeniesienie całego majątku PTK Centertel sp. z o.o. na spółkę Telekomunikacja
Polska S.A. (łączenie przez przejęcie). Przejmująca spółka zmieniła nazwę na Orange Polska S.A.
• W kwietniu 1996 roku TP S.A. uruchomiła anonimowy dostęp do Internetu z wykorzystaniem
modemów
Sektor telekomunikacyjny w Polsce
• Polska Telefonia Komórkowa Centertel Sp. z o.o. powstała w grudniu 1991 jako pierwszy
w Polsce operator telefonii komórkowej.
• Udziałowcami w tej największej w tym czasie joint venture z kapitałem zagranicznym byli: TP SA (51%),
Ameritech (24,5%), France Télécom (24,5%).
• Partnerzy zagraniczni ponieśli pełne początkowe koszty licencji, inwestycji w infrastrukturę oraz
szkolenia i zarządzania firmą (późniejsza nazwa handlowa - Idea).
• W 2005 nastąpiła zmiana nazwy handlowej (rebranding) w wyniku którego w miejsce marki Idea
została wprowadzona marka Orange.
• W 2014 nastąpiło przeniesienie całego majątku PTK Centertel sp. z o.o. na spółkę Telekomunikacja
Polska S.A. (łączenie przez przejęcie). Przejmująca spółka zmieniła nazwę na Orange Polska S.A.
• W kwietniu 1996 roku TP S.A. uruchomiła anonimowy dostęp do Internetu z wykorzystaniem
modemów
11.06.2023
Sektor telekomunikacyjny w Polsce
• Należy równocześnie zauważyć, że państwo nadal zachowało wyłączny monopol na
działalność, m.in., w zakresie:
➢ świadczenia usług telekomunikacyjnych międzynarodowych o charakterze
powszechnym,
➢ używania urządzeń, linii i sieci telekomunikacyjnych bezpośrednio połączonych drogą
kablową, radiową lub w układzie międzynarodowych systemów satelitarnych z liniami,
urządzeniami lub sieciami znajdującymi się poza granicami RP - podmiotowi
zagranicznemu lub spółce z udziałem podmiotów zagranicznych,
➢ używania międzymiastowych linii i sieci telekomunikacyjnych oraz świadczenie
międzymiastowych usług telekomunikacyjnych - podmiotowi zagranicznemu lub spółce
z udziałem podmiotów zagranicznych, jeżeli udział podmiotów zagranicznych
w kapitale zakładowym lub akcyjnym przekracza 49% (art. 16).
Sektor telekomunikacyjny w Polsce
1 etap
2 etap
3 etap
Interwencja poprzez własność
• Pierwsze akty prawne z zakresu telekomunikacji w Polsce nie zawierały przepisów regulacyjnych zasady
działalności przedsiębiorców telekomunikacyjnych z uwagi na fakt, iż to państwo miało monopol w zakresie
świadczenia usług telekomunikacyjnych;
• Uprawnienia właścicielskie i regulacyjne skupione były w ręku państwa dlatego nie było konieczności
tworzenia modeli, które służyłyby kontroli poziomu konkurencji na rynkach.
• Dopiero liberalizacja sektora łączności elektronicznej, skutkująca stopniowym wycofywaniem się jednostek
państwowych z prowadzenia działalności telekomunikacyjnej, spowodowała konieczność wykreowania
stosownych mechanizmów, które byłyby w stanie zabezpieczyć właściwy poziom konkurencji na rynkach,
a co za tym idzie – skutecznie chronić interesy odbiorców usług telekomunikacyjnych.
• Pierwsze takie unormowania zawarte zostały w ustawie Prawo telekomunikacyjne z 2000 r. Powołała ona
do życia Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji, który miał strzec prawidłowego funkcjonowania
rozwijających się rynków telekomunikacyjnych.
2
 11.06.2023

Harmonizacja i liberalizacje sektora w PL Aktualne unormowania prawne

Na pakiet harmonizujący i liberalizujący zasady prowadzenia działalności telekomunikacyjnej w Polsce składają się:
– Dyrektywa 2002/21/WE z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności
elektronicznej (dyrektywa o ramowa);
– Dyrektywa 2002/20/WE z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie zezwoleń na udostępnianie sieci i usług łączności
elektronicznej (dyrektywa o zezwoleniach);
– Dyrektywa 2002/19/WE z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie dostępu do sieci łączności elektronicznej
i urządzeń´ towarzyszących oraz ich łączenia (dyrektywa o dostępie);
– Dyrektywa 2002/22/WE z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i praw użytkowników odnoszących się
do sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa o usłudze powszechnej);
– Dyrektywa 2002/58/WE z dnia 12 lipca 2002 r. w sprawie przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności
w sektorze łączności elektronicznej (dyrektywa o prywatności);
– Dyrektywa 2002/77/WE z dnia 16 września 2002 r. w sprawie konkurencji na rynkach sieci i usług łączności
elektronicznej
– Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/53/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie harmonizacji
ustawodawstw państw członkowskich dotyczących udostępniania na rynku urządzeń radiowych i uchylająca dyrektywę
1999/5/WE
– Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiająca Europejski Kodeks
Łączności Elektronicznej (Dz. Urz. UE. L Nr 321, str. 36):
➢ Uchyla - dyrektywę ramową, dyrektywę o zezwoleniach, dyrektywę o dostępie, dyrektywę o usłudze powszechnej;
➢ Implementacja do 2020-12-21
– Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1971 z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiające Organ
Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (BEREC) oraz Agencję Wsparcia BEREC (Urząd BEREC), zmieniające
rozporządzenie (UE) 2015/2120 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1211/2009;
– Krajowa implementacja – Rządowy projekt ustawy - Prawo komunikacji elektronicznej
https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/agent.xsp?symbol=RPL&Id=RM-0610-151-22

Aktualny stan rynku

• W 2021 r. wartość rynku telekomunikacyjnego wyniosła 40,8 mld zł, tym samym pozostając
na praktycznie nie zmienionym poziomie w porównaniu do roku poprzedniego. Wartość
wydatków na inwestycje telekomunikacyjne wyniosła 8,9 mld zł.

Aktualny stan oraz struktura • W ostatnich latach systematycznie wzrastała penetracja usługami dostępu do Internetu
szerokopasmowego w Polsce.
rynku telekomunikacyjnego
• Z usług Internetu stacjonarnego w 2021 r. korzystało 59,8% gospodarstw domowych,
w Polsce co oznacza wzrost o 3,1 p.p. wobec poprzedniego roku.

• Najpopularniejszą technologią stacjonarną nadal były łącza telewizji kablowej, których udział
dr Marcin Trupkiewicz w strukturze użytkowników wyniósł 33,8%. Kable są jednak sukcesywnie i w dość szybkim
PhD | WPiA UAM
tempie wypierane przez światłowody, za pomocą których oferowano w 2021 r. dostęp dla
Zakład Publicznego Prawa
Gospodarczego 32,9% użytkowników.
marcin.trupkiewicz@amu.edu.pl

Aktualny stan rynku Aktualny stan rynku

• Internet znacząco przyśpiesza, coraz popularniejsze stają się usługi świadczone
na łączach o wysokich przepływnościach.
• Z Internetu o przepływności minimum 100 Mb/s skorzystało w 2021 r. już 66,6% użytkowników
Internetu stacjonarnego, a liczba łączy o najwyższych przepływnościach (minimum 1 Gb/s)
w przeciągu dwóch ostatnich lat podwoiła się.
• Internet mobilny w postaci dedykowanych urządzeń typu modemy, karty, klucze, używany był
przez 51% użytkowników Internetu ogółem.
• Udział ruchu 4G w całości danych przesyłanych przez mobilne łącza internetowe wyniósł
w 2021 r. 45,2%. Polska była jednym z trzech krajów UE, gdzie ceny usług dostępu
do Internetu stacjonarnego były najniższe.
• Z roku na rok telefonia stacjonarna traci na popularności wśród użytkowników w Polsce.
• W 2021 r. z usług tych korzystało niewiele ponad 2,7 mln abonentów, o 12,4% mniej niż
w roku poprzednim.
• Przychody ze świadczenia usług wyniosły niecałe 1,2 mld zł, o 12% mniej w porównaniu
do 2020 r. Stale maleje penetracja usługami (łączami) telefonii stacjonarnej.
• W ubiegłym roku wskaźnik procentowy dla całego kraju wyniósł 7,6%, o 10,9% mniej
w porównaniu do 2020 r. Całkowity czas trwania połączeń telefonicznych wyniósł około 3,9
mld minut, o 12% mniej w porównaniu do poprzedniego roku.
• Rynek telefonii stacjonarnej należy do jednych z najtańszych w Unii Europejskiej.

3
 11.06.2023

Aktualny stan rynku Aktualny stan rynku

• Telefonia ruchoma stanowiła 1/3 wartości rynku telekomunikacyjnego. W 2021 r. przychody z
usług wzrosły o 7%, do 13,4 mld zł. Utrzymał się trend wzrostowy liczby użytkowników,
łączna liczba kart SIM wyniosła ponad 56 mln, z czego 10% stanowiły karty M2M (tutaj
wzrost o 1,2 mln w porównaniu do 2020 r., co było związane z automatyzacją procesów, np.
wymianą tradycyjnych kas fiskalnych na kasy fiskalne online czy też zmianą systemu
bramkowego na autostradach).
• Zmiany zapowiadają się również w zakresie usługi krótkich wiadomości tekstowych. Dane z
2021 r. pokazują duży wzrost zainteresowania wiadomościami RCS (221 mln wysłanych
wiadomości), które mogą w przyszłości zastąpić tradycyjne SMS-y. Coraz większy udział w
rynku SMS mają SMS A2P, których łączna liczba stanowiła 1/5 wszystkich wysłanych SMS
w kraju w 2021 r.
• W 2021 r. wartość rynku usług wiązanych w Polsce wyniosła 11,0 mld zł.
Liczba abonentów utrzymała się na nieznacznie mniejszym niż w poprzednim
roku poziomie, wynosząc 13,4 mln (spadek o 2,2%). Natomiast popularność
poszczególnych pakietów nie uległa znaczącym zmianom. Operatorem
posiadającym największą liczbę użytkowników usług wiązanych był P4 (38,8%
rynku usług wiązanych), lecz jego udziały, w porównaniu z 2020 r., znacząco
spadły. Podobnie jak w ubiegłym roku najpopularniejszymipakietami spośród
wszystkich usług wiązanych były Telefonia ruchoma + Internet ruchomy”
(47,3%) oraz „Internet stacjonarny + Telewizja” (12,4%).
• W 2021 r. 76,4% abonentów usług wiązanych korzystało z pakietu 2 usług,
tzw. double play.

Aktualny stan rynku

• Rynek usług płatnej telewizji uszczuplił się o niewiele ponad 20 tys.

użytkowników (10,8 mln w 2021 r.), jednocześnie minimalnie
zwiększając swoją wartość do 6,7 mld zł (wzrost o 0,04 mld zł). Aktualny stan i struktura rynku – internet stacjonarny i
Największe udziały w rynku niezmiennie należały do Cyfrowego Polsatu
(30,1%). Penetracja usługami płatnej telewizji wyniosła 93,0%, mobilny
co pozycjonuje Polskę powyżej średniej unijnej (88,3%).
Najpopularniejszym typem dostępu do usług był dostęp satelitarny
(49,5%). Telewizja IPTV zwiększyła swój udział do 14,2%, dr Marcin Trupkiewicz
PhD | WPiA UAM
tym samym według prognozy UKE do 2025 r. może osiągnąć poziom Zakład Publicznego Prawa
17,1%. Gospodarczego
marcin.trupkiewicz@amu.edu.pl

Dostęp do internetu

• Na rynku dostępu do internetu w Polsce działalność prowadzi

bardzo duża liczba podmiotów. Penetracja usługami internetowymi
w ostatnich kilku latach systematycznie, choć niezbyt szybko,
wzrasta. Trend ten dotyczy również przychodów z usług dostępu
do internetu. Łączna wartość tego rynku w 2021 r. wyniosła
7,1 mld zł, co oznaczało wzrost o 10% w stosunku
do poprzedniego roku.

4

Użytkownicy
• Liczba użytkowników stacjonarnego dostępu do internetu
systematycznie wzrasta. W 2021 r. łączna liczba korzystających
z tego rodzaju dostępu wyniosła 8,7 mln i była o 5,5% wyższa
niż rok wcześniej.
Internet mobilny
• Podobnie jak w poprzednim roku, penetracja usługami internetu mobilnego
przedstawiona została w dwojaki sposób. Przeanalizowano oddzielnie dostęp za
pomocą wszystkich możliwych kategorii dostępu mobilnego i oddzielnie dla
dedykowanych ofert świadczonych wyłącznie za pomocą modemów, kart, kluczy.
• Biorąc pod uwagę wszystkie możliwości dostępu
do internetu mobilnego (wraz z dostępem w telefonach),
zauważyć można dalszy wzrost wskaźnika nasycenia
usługami, choć nieco mniej dynamiczny. W 2021 r.
Penetracja usługą internetu mobilnego
w odniesieniu do liczby ludności wyniosła
198,7% i była o 3,4 p.p. wyższa niż rok wcześniej.
11.06.2023
Internet mobilny
• Penetracja pow. 100% oznacza w tym przypadku dostęp do Internetu
mobilnego u danego użytkownika za pomocą więcej niż jednego rodzaju
dostępu.
• Do kategorii dostępu mobilnego zaliczyć należy:
➢ faktycznie używane aktywne karty SIM w sieciach ruchomych w ramach
usług głosowych;
➢ dedykowane oferty transmisji danych na dodatkowe pakiety do usługi
głosowej, wymagające dodatkowej opłaty;
➢ dedykowane oferty transmisji danych dla usług sprzedawanych odrębnie
i świadczonych wyłącznie za pośrednictwem kart/modemów/kluczy
(np. modemy USB, karty PCMCIAi ExpressCard).
5
 11.06.2023

Aktualny stan rynku telekomunikacyjnego

w Polsce – Telefonia stacjonarna i mobilna

dr Marcin Trupkiewicz
PhD | WPiA UAM
Zakład Publicznego Prawa
Gospodarczego
marcin.trupkiewicz@amu.edu.pl

Usługi telefoniczne – telefonia stacjonarna

• Usługi telefonii stacjonarnej tracą na popularności wśród użytkowników

w Polsce. W 2021 r. z tych usług korzystało niewiele ponad 2,7 mln
abonentów, o 12,4% mniej niż w ubiegłym roku. Przychody z tytułu
świadczenia usług telefonicznych wyniosły niecałe 1,2 mld zł, o 12% mniej
w porównaniu rdr.

6
 11.06.2023

Telefonia stacjonarna

• Podobnie jak w ubiegłym roku

najwięcej własnych łączy
abonenckich w przeliczeniu na
mieszkańca było w województwie
mazowieckim (11,0%), najmniej
zaś w województwie
wielkopolskim (4,9%).

Telefonia ruchoma

• Penetracja usługami telefonii ruchomej w Polsce wyniosła ok. 148,7% (wzrost

• Na koniec 2021 r. na polskim rynku telefonii ruchomej działalność prowadziło
124 przedsiębiorców telekomunikacyjnych.
• Spośród wszystkich operatorów działających na rynku telefonii ruchomej
czterech posiadało własną infrastrukturę (operatorzy MNO), zaś
120 korzystało z sieci wybranego partnera technologicznego (operatorzy
MVNO). Jako MNO funkcjonowały: Orange Polska S.A., Polkomtel Sp. z o.o.,
P4 Sp. z o.o. oraz T-Mobile Polska S.A. Pod koniec 2021 r. doszło
do przejęcia dotychczasowego operatora MNO Aero 2 Sp. z o.o. przez
Polkomtel Sp. z o.o.
o 7,1 p.p. w stosunku do 2020 r.).
* Penetracja ponad 100% wynika z posiadania przez część użytkowników
więcej niż jednej karty SIM.
• Wzrost penetracji usługami telefonii mobilnej wynika m.in. ze wzrostu liczby
kart M2M. Ich liczba zwiększyła się o 1,2 p.p. i osiągnęła poziom 6 mln. Karty
te stanowiły 10,6% wszystkich kart.

7
11.06.2023

8
 11.06.2023

Aktualny stan rynku telekomunikacyjnego

w Polsce – Usługi telewizyjne i wiązane

dr Marcin Trupkiewicz
PhD | WPiA UAM
Zakład Publicznego Prawa
Gospodarczego
marcin.trupkiewicz@amu.edu.pl

Usługi wiązane

• W 2021 r. wartość rynku telekomunikacyjnych usług wiązanych w Polsce wyniosła

11,0 mld zł. Liczba abonentów utrzymała się na nieznacznie mniejszym niż
w zeszłym roku poziomie, wynosząc 13,4 mln, tj. o 2,2% mniej.
• Około 76% wszystkich użytkowników usług wiązanych zdecydowało się na pakiet
2 usług , tzw. double play. Popularność poszczególnych pakietów nie uległa
znaczącym zmianom. Operatorem posiadającym największą liczbę użytkowników
usług wiązanych był P4 (38,8% rynku usług wiązanych), lecz jego udziały,
w porównaniu z ubiegłym rokiem, znacząco spadły.

9
 11.06.2023

Usługi telewizyjne

• Liczba użytkowników płatnych usług telewizyjnych rokrocznie

maleje (10,8 mln), a przychody z rynku sukcesywnie wzrastają
(6,7 mln zł).
• Niecałe 30% rynku usług telewizyjnych należy do Cyfrowego
Polsatu, 19% do Canal+.
• Użytkownicy najczęściej wybierają telewizję satelitarną (około
50%), ale coraz większym zainteresowaniem cieszy się usługa
IPTV, która w 2021 r. przyciągnęła ponad 14% użytkowników.

10
 11.06.2023

Cele i zakres prawa telekomunikacyjnego w Polsce i UE

Podstawowe pojęcia z zakresu telekomunikacji

dr Marcin Trupkiewicz
PhD | WPiA UAM
Zakład Publicznego Prawa
Gospodarczego
marcin.trupkiewicz@amu.edu.pl

11

Zakres prawa telekomunikacyjnego UE
Artykuł 1. Przedmiot, zakres stosowania i cele – dyrektywa ustanawiająca Europejski Kodeks Łączności
Elektronicznej
➢ 1. Niniejsza dyrektywa ustanawia zharmonizowane ramy prawne regulujące sieci łączności elektronicznej,
usługi łączności elektronicznej, urządzenia i usługi towarzyszące i niektóre aspekty urządzeń końcowych.
Określa ona zadania krajowych organów regulacyjnych i, w stosownych przypadkach, innych właściwych
organów oraz zbiór procedur w celu zapewnienia zharmonizowanego stosowania ram prawnych w obrębie
Unii.
– Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiająca
Europejski Kodeks Łączności Elektronicznej (Dz. Urz. UE. L Nr 321, str. 36):
– Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1971 z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiające
Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (BEREC) oraz Agencję Wsparcia BEREC (Urząd
BEREC), zmieniające rozporządzenie (UE) 2015/2120 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1211/2009;
Zakres prawa telekomunikacyjnego UE
Art. 3 ust. 2. W kontekście niniejszej dyrektywy krajowe organy regulacyjne i inne właściwe organy, a także
BEREC, Komisja i państwa członkowskie dążą do realizacji każdego z następujących celów ogólnych,
wymienionych w przypadkowej kolejności:
➢ a) promowanie łączności oraz dostępu do sieci o bardzo dużej przepustowości, w tym sieci stacjonarnych,
ruchomych i bezprzewodowych, oraz korzystania z tych sieci przez wszystkich obywateli Unii i wszystkie
unijne przedsiębiorstwa;
➢ b) promowanie konkurencji przy dostarczaniu sieci łączności elektronicznej oraz urządzeń
towarzyszących, w tym skutecznej konkurencji opartej na infrastrukturze, a także przy świadczeniu usług
łączności elektronicznej i usług towarzyszących;
Zakres prawa telekomunikacyjnego PL
➢ Uchwalona 23.11.1990 r. ustawa o łączności (zmieniona w 1995 r.) przewidywała terminarz
liberalizacji rynku telekomunikacyjnego w Polsce, wyłączając monopol Telekomunikacji Polskiej
S.A. na usługi lokalne (do 1998 r.), międzymiastowe (1999 r.) oraz międzynarodowe (do 2002 r.).
➢ Dopiero ustawa z 16.7.2004 r. – Prawo telekomunikacyjne zharmonizowała prawo polskie
z europejskim, włączając do polskiego stanu prawnego pakietu dyrektyw z 2002 r. – szczegółowy
zakres art. 1
➢ Potrzeba zdynamizowania rozwoju sektora telekomunikacyjnego w Polsce stanowiła przyczynę
uchwalenia ustawy z 7.5.2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych.
11.06.2023
Zakres prawa telekomunikacyjnego UE
➢ 2. Celami niniejszej dyrektywy są:
➢ a) wdrożenie rynku wewnętrznego w dziedzinie sieci i usług łączności elektronicznej prowadzące
do realizacji i rozpowszechniania sieci o bardzo dużej przepustowości, powstania zrównoważonej
konkurencji, interoperacyjności usług łączności elektronicznej, dostępności, bezpieczeństwa sieci i usług
oraz korzyści dla użytkownika końcowego; oraz
➢ b) zapewnienie świadczenia w całej Unii publicznie dostępnych, przystępnych cenowo usług dobrej
jakości poprzez skuteczną konkurencję i wybór, aby sprostać sytuacjom, w których rynek nie zaspokaja w
sposób zadowalający potrzeb użytkowników końcowych, w tym użytkowników z niepełnosprawnościami,
tak aby mieli oni dostęp do usług na równi z innymi użytkownikami końcowymi oraz ustanowić niezbędne
prawa użytkowników końcowych.
Zakres prawa telekomunikacyjnego UE
➢ c) przyczynianie się do rozwoju rynku wewnętrznego poprzez usuwanie istniejących przeszkód utrudniających inwestycje
w sieci łączności elektronicznej, urządzenia towarzyszące i usługi towarzyszące oraz usługi łączności elektronicznej, a także
udostępnienie tych sieci i urządzeń oraz świadczenie tych usług w całej Unii, a także poprzez sprzyjanie ujednolicaniu
warunków regulujących inwestycje w te sieci, urządzenia i usługi oraz ich udostępnianie i świadczenie, poprzez
opracowywanie wspólnych przepisów i przewidywalnych podejść regulacyjnych, wspieranie skutecznego, wydajnego
i skoordynowanego wykorzystania widma radiowego, otwartych innowacji, tworzenia i rozwijania sieci transeuropejskich,
świadczenia, dostępności i interoperacyjności ogólnoeuropejskich usług oraz połączeń między użytkownikami końcowymi;
➢ d) wspieranie interesów obywateli Unii poprzez zapewnianie łączności i powszechnej dostępności i korzystania z sieci o bardzo
wysokiej przepustowości, w tym sieci stacjonarnych, ruchomych i bezprzewodowych, oraz usług łączności elektronicznej;
poprzez umożliwienie czerpania maksymalnych korzyści pod względem możliwości wyboru, ceny i jakości w oparciu
o wydajną konkurencję; poprzez dbanie o bezpieczeństwo sieci i usług; poprzez zapewnianie wysokiego i powszechnego
poziomu ochrony użytkowników końcowych dzięki niezbędnym przepisom sektorowym oraz poprzez zaspokajanie potrzeb –
takich jak przystępne ceny – konkretnych grup społecznych, w szczególności użytkowników końcowych
z niepełnosprawnościami, użytkowników końcowych będących osobami starszymi i użytkowników końcowych o szczególnych
potrzebach społecznych, a także zapewnianie wyboru i równoważnego dostępu dla użytkowników końcowych
z niepełnosprawnościami.
Podstawowe pojęcia
• telekomunikacja - nadawanie, odbiór lub transmisję informacji, niezależnie od ich
rodzaju, za pomocą
➢ przewodów,
➢ fal radiowych bądź optycznych lub
➢ innych środków wykorzystujących energię elektromagnetyczną
• infrastruktura telekomunikacyjna - urządzenia telekomunikacyjne, oprócz
telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, oraz w szczególności linie, kanalizacje
kablowe, słupy, wieże, maszty, kable, przewody oraz osprzęt, wykorzystywane do
zapewnienia telekomunikacji
12

Podstawowe pojęcia
• urządzenie radiowe - urządzenie telekomunikacyjne umożliwiające komunikowanie
się przy pomocy emisji lub odbioru fal radiowych;
• urządzenie telekomunikacyjne - urządzenie elektryczne lub elektroniczne
przeznaczone do zapewniania telekomunikacji;
• telekomunikacyjne urządzenie końcowe - urządzenie telekomunikacyjne
przeznaczone do podłączenia bezpośrednio lub pośrednio do zakończeń sieci;
• aparat publiczny - publicznie dostępny telefon, w którym połączenie opłacane jest
automatycznie, w szczególności za pomocą monety, żetonu, karty telefonicznej lub
karty płatniczej;
Podstawowe pojęcia
• stacjonarna publiczna sieć telekomunikacyjna - publiczną sieć
telekomunikacyjną, w której zakończenia sieci mają stałą
lokalizację;
• ruchoma publiczna sieć telekomunikacyjna - publiczną sieć
telekomunikacyjną, w której zakończenia sieci nie mają stałej
lokalizacji;
• połączenie - fizyczne lub logiczne połączenie telekomunikacyjnych
urządzeń końcowych pozwalające na przesłanie przekazów
telekomunikacyjnych;
Podstawowe pojęcia
• użytkownik - podmiot korzystający z publicznie dostępnej usługi
telekomunikacyjnej lub żądający świadczenia takiej usługi;
• użytkownik końcowy - podmiot korzystający z publicznie dostępnej
usługi telekomunikacyjnej lub żądający świadczenia takiej usługi, dla
zaspokojenia własnych potrzeb;
• abonent - podmiot, który jest stroną umowy o świadczenie usług
telekomunikacyjnych zawartej z dostawcą publicznie dostępnych
usług telekomunikacyjnych;
11.06.2023
Podstawowe pojęcia
• sieć telekomunikacyjna - systemy transmisyjne oraz urządzenia komutacyjne lub
przekierowujące, a także inne zasoby, w tym nieaktywne elementy sieci, które
umożliwiają nadawanie, odbiór lub transmisję sygnałów za pomocą przewodów, fal
radiowych, optycznych lub innych środków wykorzystujących energię
elektromagnetyczną, niezależnie od ich rodzaju;
• publiczna sieć telekomunikacyjna - sieć telekomunikacyjną wykorzystywaną głównie do
świadczenia publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych;
• usługa telekomunikacyjna - usługę polegającą głównie na przekazywaniu sygnałów w
sieci telekomunikacyjnej;
• publicznie dostępna usługa telekomunikacyjna - usługę telekomunikacyjną dostępną dla
ogółu użytkowników;
Podstawowe pojęcia
• połączenie - fizyczne lub logiczne połączenie telekomunikacyjnych
urządzeń końcowych pozwalające na przesłanie przekazów
telekomunikacyjnych;
• przekaz telekomunikacyjny - treści rozmów telefonicznych i innych
informacji przekazywanych za pomocą sieci telekomunikacyjnych;
Podstawowe pojęcia
• połączenie sieci - fizyczne i logiczne połączenie publicznych sieci telekomunikacyjnych
użytkowanych przez tego samego lub różnych przedsiębiorców telekomunikacyjnych, celem
umożliwienia użytkownikom korzystającym z usług lub sieci jednego przedsiębiorcy
telekomunikacyjnego komunikowania się z użytkownikami korzystającymi z usług lub sieci
tego samego lub innego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego albo dostępu do usług
dostarczanych przez innego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego; połączenie sieci stanowi
szczególny rodzaj dostępu telekomunikacyjnego realizowanego pomiędzy operatorami;
• interoperacyjność usług - zdolność sieci telekomunikacyjnych do efektywnej współpracy w
celu zapewnienia wzajemnego dostępu użytkowników do usług świadczonych w tych sieciach;
13
 11.06.2023

Podstawowe pojęcia Podstawowe pojęcia

dostęp telekomunikacyjny - korzystanie z urządzeń telekomunikacyjnych, udogodnień towarzyszących lub usług

świadczonych przez innego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, na określonych warunkach, w celu świadczenia usług
• zakończenie sieci - fizyczny punkt, w którym abonent otrzymuje dostęp do publicznej sieci
telekomunikacyjnych, w tym świadczenia za ich pomocą usług świadczonych drogą elektroniczną lub usług dostarczania telekomunikacyjnej; w przypadku sieci stosujących komutację lub przekierowywanie,
nadawanych treści, polegające w szczególności na: zakończenie sieci identyfikuje się za pomocą konkretnego adresu sieciowego, który może być
a) dostępie do elementów sieci i udogodnień towarzyszących, także poprzez podłączenie urządzeń za pomocą środków przypisany do numeru lub nazwy abonenta;
stacjonarnych lub niestacjonarnych, w tym na dostępie do lokalnej pętli abonenckiej oraz urządzeń i usług
niezbędnych do świadczenia usług w lokalnej pętli abonenckiej, • przyłącze telekomunikacyjne:
b) dostępie do budynków i infrastruktury telekomunikacyjnej,
a) odcinek linii kablowej podziemnej, linii kablowej nadziemnej lub kanalizacji kablowej, zawarty
c) dostępie do odpowiednich systemów oprogramowania, w tym do systemów wsparcia operacyjnego,
między złączem rozgałęźnym a zakończeniem tych linii lub kanalizacji w obiekcie budowlanym,
d) dostępie do translacji numerów lub systemów zapewniających analogiczne funkcje,
e) dostępie do sieci telekomunikacyjnych, w tym na potrzeby roamingu, b) system bezprzewodowy łączący instalację wewnętrzną obiektu budowlanego z węzłem publicznej
f) dostępie do systemów dostępu warunkowego, sieci telekomunikacyjnej
g) dostępie do usług sieci wirtualnych,
h) dostępie do systemów informacyjnych lub baz danych na potrzeby przygotowywania i składania zamówień, - umożliwiający korzystanie w obiekcie budowlanym z publicznie dostępnych usług
świadczenia usług, konserwacji, usuwania awarii, reklamacji oraz fakturowania; telekomunikacyjnych;

Podstawowe pojęcia Podstawowe pojęcia

• przedsiębiorca telekomunikacyjny - przedsiębiorcę lub inny podmiot uprawniony do
wykonywania działalności gospodarczej na podstawie odrębnych przepisów, który wykonuje
działalność gospodarczą polegającą na dostarczaniu sieci telekomunikacyjnych, świadczeniu
usług towarzyszących lub świadczeniu usług telekomunikacyjnych, przy czym przedsiębiorca
telekomunikacyjny, uprawniony do:
• świadczenie usług telekomunikacyjnych - wykonywanie usług za pomocą własnej
sieci, z wykorzystaniem sieci innego operatora lub sprzedaż we własnym imieniu i na
własny rachunek usługi telekomunikacyjnej wykonywanej przez innego dostawcę
usług;

a) świadczenia usług telekomunikacyjnych, zwany jest „dostawcą usług”, • dostarczanie sieci telekomunikacyjnej - przygotowanie sieci telekomunikacyjnej
w sposób umożliwiający świadczenie w niej usług, jej eksploatację, nadzór nad nią
b) dostarczania publicznych sieci telekomunikacyjnych lub świadczenia usług towarzyszących, zwany
jest „operatorem” lub umożliwianie dostępu telekomunikacyjnego;

Podstawowe pojęcia

• udogodnienia towarzyszące - usługi towarzyszące, infrastrukturę fizyczną oraz inne urządzenia lub
elementy związane z siecią telekomunikacyjną lub usługami telekomunikacyjnymi, które umożliwiają
lub wspierają dostarczanie usług za pośrednictwem tych sieci lub usług lub które mogą służyć do tego Regulacja sektorowa
celu, i obejmują między innymi budynki lub wejścia do budynków, okablowanie budynków, anteny,
wieże i inne konstrukcje nośne, kanały, przewody, maszty, studzienki i szafki; w prawie telekomunikacyjnym
• usługi towarzyszące - usługi związane z siecią lub usługami telekomunikacyjnymi, które umożliwiają
lub wspierają dostarczanie usług za pośrednictwem tych sieci lub usług, lub które mogą służyć do – istota, zakres, cele
tego celu, i obejmują między innymi systemy translacji numerów lub systemy o równoważnych
funkcjach, systemy dostępu warunkowego i elektroniczne przewodniki po programach, jak również
inne usługi, takie jak usługi identyfikacji, lokalizacji oraz sygnalizowania obecności;

14
 11.06.2023

Regulacja sektorowa Uzasadnienie wprowadzenia regulacji sektorowej

• W literaturze systemu common law pojęcie regulacji najogólniej

określa się, jako interwencję państwa w decyzje ekonomiczne
przedsiębiorców. Uzasadnienie wprowadzenia regulacji sektorowej

• Koncepcje funkcjonowania rynku:

➢Liberalistyczna (skrajnie),
Uwarunkowania
➢Umiarkowana (etatystyczna). Uwarunkowania
społeczno-
Uwarunkowania
techniczne traktatowe UE
gospodarcze

Regulacja sektorowa Regulacja sektorowa

• Obok regulacji rozumianej w najszerszy sposób jako otoczenie publicznoprawne

przedsiębiorstwa, w dziedzinie telekomunikacji szczególne znaczenie ma regulacja sektorowa,
a w jej obrębie prokonkurencyjna regulacja w ścisłym znaczeniu, rozumiana jako akty władcze
adresowane do przedsiębiorców telekomunikacyjnych, mające na celu usunięcie przeszkód
w rozwoju konkurencji.
• Funkcja państwa w obszarze gospodarki, która polega na usystematyzowanym oraz
kompleksowym oddziaływaniu na sektory infrastrukturalne. Celem tego wpływu, (…) jest przede
wszystkim stworzenie i rozwój konkurencji w tych sektorach, zapewnienie powszechnego
dostępu do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym oraz ochrona szeregu tzw.
dóbr policyjnych.
• Skierowane przyszłościowo kształtowanie uczestnictwa w rynku i/lub zachowania na rynku
określonych przedsiębiorstw (…) w celu rozwoju konkurencji oraz wolnego dostępu do urządzeń
kluczowych względnie wolnego i powszechnego dostarczania usług powszechnych
• Regulację określa się, jako wyprzedzającą, gdyż z góry, tj. przed podjęciem działań przez
przedsiębiorców, przypisuje się im pewne obowiązki, jeżeli tylko mogą oni być uznani za
podmioty o znaczącej pozycji na rynku. Regulacja ex ante wyprzedza niejako
konieczność stosowania norm prawa konkurencji (prawa antymonopolowego)
• Obowiązki nakładane w regulacji „mają charakter wyprzedzający, a więc krępują
swobodę gospodarczych zachowań przedsiębiorstw, zanim jeszcze przedsiębiorstwa te
dopuszczą się antykonkurencyjnych praktyk”
• Pełni pewnego rodzaju „funkcję zastępczą” pomiędzy okresem monopolu państwowego
a „odpowiedzialnością rynkową” (konkurencją); jeżeli potem konkurencja rynkowa
będzie w stanie przejąć jej funkcje, to należałoby natychmiast dokonać deregulacji.

Przejściowy charakter regulacji Przejściowy charakter regulacji

• Preambuła EKŁE (29) Celem niniejszej dyrektywy jest stopniowe zmniejszanie zakresu szczególnych regulacji ZALECENIE KOMISJI
sektorowych ex ante w miarę rozwoju konkurencji na rynku, aby zapewnić, by łączność elektroniczna podlegała
wyłącznie prawu konkurencji. Zważywszy na fakt, że w ostatnich latach rynki łączności elektronicznej wykazały się silną z dnia 18 grudnia 2020 r.
dynamiką konkurencyjną, istotne jest, aby obowiązki regulacyjne ex ante były nakładane tylko wtedy, gdy na
przedmiotowych rynkach nie występuje skuteczna i zrównoważona konkurencja. w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej

• Celem wszelkich interwencji regulacyjnych ex ante jest uzyskanie korzyści dla użytkowników końcowych dzięki podlegających regulacji ex ante zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego I Rady (Ue) 2018/1972
zapewnieniu efektywnej i trwałej konkurencyjności rynków detalicznych. Obowiązki na poziomie hurtowym powinny Ustanawiającą Europejski Kodeks Łączności Elektronicznej
być nakładane, jeżeli brak tych obowiązków mógłby spowodować, że jeden lub więcej rynków detalicznych nie stanie
się rzeczywiście konkurencyjny. Krajowe organy regulacyjne są prawdopodobnie w stanie stopniowo, w procesie analizy
rynku, uznawać rynki detaliczne za konkurencyjne nawet w przypadku braku regulacji rynków hurtowych, zwłaszcza • Jednym z celów ram regulacyjnych jest stopniowe zmniejszanie zakresu szczególnych regulacji
z uwagi na przewidywane ulepszenia w zakresie innowacji i konkurencji. W takim przypadku krajowy organ regulacyjny sektorowych ex ante w miarę rozwoju konkurencji na rynku, tak aby doprowadzić do stanu,
powinien stwierdzić, że regulacja na poziomie hurtowym nie jest już konieczna, i ocenić powiązany właściwy rynek w którym rynki łączności elektronicznej będą podlegały wyłącznie prawu konkurencji. Zgodnie z
hurtowy pod kątem wycofania regulacji ex ante. Krajowy organ regulacyjny powinien przy tym uwzględniać wszelkie
efekty dźwigni między rynkami hurtowymi a powiązanymi rynkami detalicznymi, które mogłyby wymagać usunięcia
powyższym celem niniejsze zalecenie służy określeniu tych rynków produktów i usług, na których
barier w dostępie do rynku na poziomie infrastruktury w celu zapewnienia długoterminowej konkurencji na poziomie regulację ex ante można uznać za uzasadnioną. (Pkt 3 Preambuły Zalecenia z 18.12.2020 r.)
detalicznym.

15

Przejściowy charakter regulacji
• (pkt 6 Zalecenia) Interwencja regulacyjna ma w ostatecznym rozrachunku przynieść korzyści
użytkownikom końcowym pod względem ceny, jakości i wyboru dzięki osiągnięciu zrównoważonej
konkurencji na poziomie detalicznym. Punktem wyjścia dla określenia rynków właściwych w niniejszym
zaleceniu powinna być definicja rynków detalicznych w ujęciu perspektywicznym i dla danego horyzontu
czasowego oraz zgodnie z prawem konkurencji. Jeśli na rynkach detalicznych istnieje skuteczna
konkurencja w przypadku braku regulacji na poziomie hurtowym, krajowe organy regulacyjne powinny
stwierdzić, że regulacja na powiązanych rynkach hurtowych nie jest już potrzebna.
• (pkt 11 Zalecenia) W przypadku rynków innowacyjnych, charakteryzujących się ciągłym postępem
technicznym – takich jak rynki łączności elektronicznej – bariery w dostępie do rynku mogą stopniowo
tracić na znaczeniu. Na takich rynkach presja konkurencyjna często wynika z zagrożeń ze strony
potencjalnych innowacyjnych konkurentów, którzy obecnie nie znajdują się na rynku. Przy określeniu
rynków właściwych, które mogłyby podlegać regulacji ex ante, należy zatem również uwzględnić
możliwości przezwyciężenia barier w dostępie do rynku w odpowiednim horyzoncie czasowym. W
niniejszym zaleceniu określono rynki, na których oczekiwać można utrzymania się barier w dostępie do
rynku przez okres najbliższych 5–10 lat.
Regulacja sektorowa
Dwa rodzaje barier w dostępie do rynku:
1.bariery strukturalne i
2.bariery prawne lub regulacyjne.
Regulacja sektorowa
• Bariery prawno-regulacyjne nie są uwarunkowane ekonomicznie, ale są wynikiem rozwiązań
legislacyjnych, administracyjnych lub innych działań państwa bezpośrednio oddziałujących
na warunki dostępu do rynku i/lub na pozycję operatorów działających na właściwym rynku.
• Decyzja o uznaniu rynku za podlegający regulacji ex ante powinna być także uzależniona od
oceny, czy prawo konkurencji w wystarczającym stopniu zajmuje się nieprawidłowościami
rynkowymi wynikającymi ze spełnienia dwóch pierwszych kryteriów.
• Zastosowanie powyższych trzech kryteriów powinno ograniczyć liczbę rynków w sektorze
łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante i w ten sposób przyczynić się do
osiągnięcia celu ram regulacyjnych polegającego na stopniowym znoszeniu sektorowych
regulacji ex ante w miarę wzrostu konkurencji na rynku. Kryteria te stosuje się łącznie, aby
niespełnienie jednego z nich oznaczało, że rynek nie podlega regulacji ex ante.
11.06.2023
Przejściowy charakter regulacji
• W celu określenia rynków podlegających regulacji ex ante należy zastosować niżej wymienione
kryteria łączne:
1. występują trudne do przezwyciężenia i niemające przejściowego charakteru bariery
strukturalne lub prawno-regulacyjne w dostępie do rynku;
2. struktura rynku nie sprzyja osiągnięciu efektywnej konkurencji w odpowiednim horyzoncie
czasowym, przy uwzględnieniu stanu konkurencji opartej na infrastrukturze i innych źródeł
konkurencji stanowiących przyczynę istnienia barier w dostępie do rynku;
3. same przepisy prawa konkurencji są niewystarczające, aby odpowiednio zaradzić
stwierdzonym nieprawidłowościom w funkcjonowaniu rynku.
Regulacja sektorowa
• Strukturalne bariery w dostępie do rynku wynikają z początkowej struktury kosztów lub
początkowych warunków popytu, które stwarzają asymetryczne warunki dla operatorów
dominujących na rynku i dla nowych podmiotów, utrudniając lub uniemożliwiając tym
ostatnim dostęp do rynku.
• Przykłady:
➢ gdzie na rynku występuje zjawisko przewagi w zakresie kosztów bezwzględnych,
znaczny efekt skali,
➢ budowy i/lub dostarczania lokalnych sieci dostępu do lokalizacji stacjonarnych
(świadczenie usługi wymaga elementu sieci, który nie może zostać technicznie
powielony, lub gdy koszt takiego powielenia sprawia, że jest to nieopłacalne dla
konkurencji).
Pojęcie regulacji sektorowej
• Propozycja definicji
Regulacja sektorowa w telekomunikacji – władcza oraz niewładcza interwencja państwa
w racjonalne ekonomicznie decyzje przedsiębiorców, działających w sektorach
infrastrukturalnych, która nadto musi być nakierowana na osiągnięcie szczególnie doniosłych
publicznie celów, determinowanych przez techniczne oraz społeczno-gospodarcze
uwarunkowania związane z dostarczaniem usług użyteczności publicznej, a także w coraz
większym zakresie również uwarunkowaniami środowiskowymi związanymi z ochroną klimatu.
Obowiązki nakładane w regulacji „mają charakter wyprzedzający, a więc krępują swobodę
gospodarczych zachowań przedsiębiorstw, zanim jeszcze przedsiębiorstwa te dopuszczą się
antykonkurencyjnych praktyk”
16
 11.06.2023

Cele regulacji sektorowej w telekomunikacji

Prawo telekomunikacyjne – aspekt instytucjonalny

Regulacja sektorowa
(cele/kierunki) • Organ regulacyjny
– Prawodawstwo UE,
– Prawodawstwo RP,
• Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej
Prokonkurencyjna Prospołeczna
(ekonomiczna) (usługa publiczna) • Organu Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (BEREC).

Organ regulacyjny
Organ regulacyjny

Niezależne organy regulacyjne:

• Pod wpływem przepisów unijnych w polskim ustawodawstwie dostrzeżono potrzebę
ustanowienia wyspecjalizowanych krajowych organów regulacyjnych (ang. national
regulatory authority), zapewniających prawidłowe funkcjonowanie szczególnie
ważnych dla rozwoju społeczno-gospodarczego sektorów infrastruktury sieciowej.
• Określenie national regulatory authority (ang.) jest tłumaczone jako krajowy organ
regulacyjny natomiast Pr. tel. określa Prezesa UKE jako organ regulacyjny.
Jednocześnie, w polskiej literaturze można spotkać inne tłumaczenia tego zwrotu na:
krajowe władze regulacyjne.
• Szczególny status niektórych centralnych organów administracji, którym przyznawana jest cecha
niezależności ukształtowana pod wpływem prawa unijnego
• Niezależność w ujęciu prawnym, organizacyjnym, funkcjonalnym (decyzyjnym) i finansowym; niezależność
od rynku oraz władzy politycznej
• Do niezależnych organów regulacyjnych zalicza się zwłaszcza: Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów, Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesa
Urzędu Lotnictwa Cywilnego, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Komisja Nadzoru Finansowego.
• Katalog organów regulacyjnych nie jest ukształtowany jednoznacznie, gdyż w piśmiennictwie brak jest
jednolitości co do katalogu organów administracji gospodarczej zaliczanych do organów regulacyjnych.

Organ regulacyjny UE Organ regulacyjny UE

• Unormowania poszczególnych dyrektyw dot. sektorów • Niewątpliwie głównym zadaniem krajowych organów regulacyjnych jest
podejmowanie działań (stosowania środków) zmierzających do osiągnięcia
infrastrukturalnych zawierają dwa podstawowe elementy celów polityki regulacyjnej, które na szczeblu prawa UE zostały określone
(składniki), którymi można scharakteryzować krajowy organ w dyrektywach.
regulacyjny, tj. • Dyskrecjonalna (uznaniowa) władza organu regulacyjnego
➢A) wykonywanie funkcji regulacyjnej oraz w zakresie realizacji środków regulacji sektorowej

➢B) jego prawną niezależność. • W zakresie pozycji ustrojowej krajowego organu regulacyjnego, dyrektywy
wymagają jego niezależności.

17
 11.06.2023

Organ regulacyjny UE Organ regulacyjny UE

• W preambule do dyrektywy zmieniającej tzw. pakiet dyrektyw nowego podejścia (2009/140/WE)

• Pojęcie niezależności krajowego organu regulacyjnego należałoby określić jako zaakcentowano, że należy:
niepodleganie żadnym instrukcjom i decyzjom innych organów państwa, co oznacza,
że żaden inny organ administracyjny nie może narzucać mu konkretnego rozstrzygnięcia. a) zwiększyć niezależność krajowych organów regulacyjnych tak, aby zapewnić im skuteczniejsze
stosowanie przez nie ram regulacyjnych,
• „niezależność nie uchybia autonomii innych instytucji ani konstytucyjnym obowiązkom b) zwiększyć ich uprawnienia i przewidywalność ich decyzji oraz
Państw Członkowskich, czy też zasadzie bezstronności, przy uwzględnieniu
c) aby były one chronione podczas wykonywania swoich zadań przed ingerencją zewnętrzną lub
obowiązujących w Państwach Członkowskich zasad ustroju własności zgodnie z art. 295 naciskami politycznymi, które mogłyby zagrozić ich niezależności lub wydawanym przez nie
Traktatu” ocenom.

• P. Lissoń podkreśla, że zasady niezależności nie można absolutyzować, bowiem organy
regulacyjne muszą funkcjonować w określonych ramach prawnych oraz we współpracy
z innymi organami państwa
• Wymóg ten, dodatkowo rozwinięto w pkt. 13 preambuły do dyrektywy 2009/140/WE w której
podkreślono, że krajowe organy regulacyjne odpowiedzialne za regulację rynku ex ante, winny posiadać
swój własny budżet pozwalający im w szczególności na zatrudnienie wystarczającej liczby
wykwalifikowanych pracowników. Ponadto, w celu zapewnienia przejrzystości, budżet organu
regulacyjnego powinien być publikowany co roku.

Organ regulacyjny UE Organ regulacyjny

• Preambuła EKŁE (38) Potrzebne jest dalsze zwiększenie niezależności krajowych organów regulacyjnych, Przymiot
aby zapewnić odporność ich przewodniczących lub członków na naciski zewnętrzne, poprzez niezależności
zapewnienie minimalnych kwalifikacji przy powoływaniu członków oraz minimalnego okresu trwania ich
kadencji. Ponadto, aby rozwiązać kwestię ryzyka „przechwytywania regulacji”, zapewnić ciągłość i
wzmocnić niezależność, państwa członkowskie powinny rozważyć ograniczenie możliwości odnowienia
mandatu dla szefów lub członków zarządu oraz wprowadzenie stosownego systemu rotacyjnego dla
zarządów i kadry kierowniczej. Mogłoby to zostać zorganizowane na przykład poprzez mianowanie
pierwszych członków organu kolegialnego na różne okresy, tak by ich mandaty oraz mandaty ich
od podmiotów
następców nie wygasały jednocześnie. od innych organów poddanych regulacji
administracji sektorowej
(przedsiębiorców)

Organ regulacyjny Organ regulacyjny

Przykładowe elementy ustrojowe wpływające na poziom niezależności organów regulacyjnych:

• tryb tworzenia organu (w drodze ustawy bądź działania organu administracji publicznej), tryb powołania, trwałość powołania

• sposób określania zakresu spraw, zadań i kompetencji organu (w drodze ustawy bądź w drodze działania organu administracji)
Zakres niezależności
• status podmiotu powołującego piastuna (piastunów) organu w strukturze państwa (np. Sejm, Prezes RM, minister),

• istnienie lub brak podległości osobowej i merytorycznej piastuna (piastunów) organu,

• zakaz wykonywania czynności (zajęć) budzących wątpliwości co do bezstronności przez piastuna (piastunów) organu,

• wymóg posiadania specjalnych kwalifikacji przez piastuna (piastunów) organu,

Prawna Funkcjonalna
• kolegialny albo jednoosobowy sposób podejmowania decyzji, Organizacyjna Finansowa
(ustrojowa) (decyzyjna)
• dostęp opinii publicznej do uczestniczenia w postępowaniu prowadzonym przez organ, jawność albo tajność głosowania prowadzącego do
wydania orzeczenia przez organ,

• jednoinstancyjność (bezpośrednia kontrola sądów), sądowoadministracyjna albo hybrydowa kontrola decyzji (orzeczeń) organu

18

Organ regulacyjny UE
• obowiązek powołania oraz minimalny zakres zadań (art. 5 EKŁE)
• wymóg zapewnienia niezależności krajowych organów regulacyjnych (art. 6
EKŁE)
• minimalne standardy w zakresie powoływania i odwoływanie członków
krajowych organów regulacyjnych (art. 7 EKŁE)
• niezależność finansowa (art. 9 EKŁE)
• obowiązek współpracy w ramach BEREC
Prezesa UKE
Miejsce Prezesa UKE w strukturze administracji publicznej
• Pozycja ustrojowa Prezesa UKE została explicite określona jako pozycja centralnego
organu administracji rządowej (art. 190 ust. 3 Pr. tel.)
• W Hoff. z analizy przepisów europejskich wyciąga wniosek, że „prawo wspólnotowe
wymaga utworzenia nowego rodzaju organów administracji o wyraźnie innej pozycji
ustrojowej oraz zakresie i sposobie realizowania swoich zadań”. W. Hoff, Prawny model
…op. cit., s. 197.
• Zakwalifikowanie Prezesa UKE do organów naczelnych spowodowałoby niezgodność z
prawem UE, tj. naruszeniem zasady niezależności od rządu z powodu przynależności
kierowników tych organów do RM.
Prezesa UKE
• W Polsce został zatem ukształtowany model, w którym organ naczelny (minister) kształtuje
politykę telekomunikacyjną i nadzoruje centralny organ administracji rządowej (Prezesa
UKE), jednak bez prawa podejmowania wiążących decyzji indywidualnych.
• Jednocześnie Pr. tel., sytuując Prezesa UKE jako centralny organ administracji rządowej,
określa go również jako organ administracji właściwy do spraw telekomunikacji
(art. 189 ust. 1 Pr. tel.). Zgodnie z ustawą, organem administracji łączności jest również
minister właściwy w sprawach łączności oraz niewymieniony w ustawie Przewodniczący
KRRiT.
• Obok określenia Prezesa UKE jako centralnego organu administracji rządowej Pr. tel.
explicite określa Prezesa UKE jako organ regulacyjny w dziedzinie rynku usług
telekomunikacyjnych (art. 190 ust. 1 Pr. tel.).
11.06.2023
Organ regulacyjny UE
• EKŁE nie przesądza formy prawnej ani pozycji ustrojowej krajowych
organów regulacyjnych.
• W art. 6 EKŁE ustanowiono natomiast wymóg niezależności organu
regulacyjnego, tj. aby był on prawnie oddzielony i funkcjonalnie
niezależny od wszelkich organizacji udostępniających sieci, urządzenia
lub usługi łączności elektronicznej.
Prezesa UKE
• Pozycja Prezesa UKE względem organów naczelnych, tj. właściwego ministra została
generalnie uregulowana we wspomnianej już ustawie o Radzie Ministrów oraz w Pr. tel.
Obecnie, w myśl art. 12a ust. 2 ustawy o działach administracji rządowej, „nadzór” nad
Prezesem UKE sprawuje minister właściwy do spraw informatyzacji.
• Obowiązki Prezesa UKE względem ministra właściwego ds. informatyzacji, wskazuje, że
Prezes UKE:
➢ składa mu coroczne sprawozdania ze swej działalności regulacyjnej oraz z realizacji
polityki rządu i wspólnotowej polityki telekomunikacyjnej. Minister opiniuje
wspomniane sprawozdanie i przekazuje je wraz ze swoją opinią Prezesowi RM (art. 190
ust. 2 Pr. tel.).
➢ Dodatkowo, Prezes UKE przekazuje ministrowi, na jego żądanie, informacje ze swojej
działalności (art. 190 ust. 2a Pr. tel.).
Urząd Komunikacji Elektronicznej
Art. 415. 1. Prezes UKE wykonuje zadania przy pomocy Urzędu Komunikacji Elektron.
2. UKE prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych dla jednostek
budżetowych.
3. Minister właściwy do spraw informatyzacji, po zasięgnięciu opinii ministra
właściwego do spraw łączności, w drodze zarządzenia, nadaje statut UKE, określając
jego komórki organizacyjne. Statut UKE może przewidywać utworzenie zamiejscowej
jednostki organizacyjnej.
Jacek Oko – docent na Politechnice Wrocławskiej. Od 2009 roku dyrektor Działu
Informatyzacji Politechniki, od 2010 roku dyrektor Wrocławskiego Centrum Sieciowo-
Superkomputerowego, od 2018 roku dyrektor Działu Informatyzacji, zastępca
Kanclerza Politechniki Wrocławskiej ds. Informatyzacji. 18 września 2020 roku
powołany przez Sejm RP na Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej.
19
 11.06.2023

Prezesa UKE – poziom niezależności Prezesa UKE – cele polityki regulacyjnej

• Z przywołanymi celami ustawy pokrywają się również cele polityki regulacyjnej określone w art. 189
ust. 2 Pr. tel.
Projekt ustawy - Prawo komunikacji elektronicznej
➢ wspieranie konkurencji w zakresie dostarczania sieci telekomunikacyjnych, udogodnień
Art. 408. 1. Prezes UKE jest organem regulacyjnym w dziedzinie rynku usług komunikacji towarzyszących lub świadczenia usług telekomunikacyjnych, W tym:
elektronicznej i pocztowych. a) zapewnienie użytkownikom, także użytkownikom niepełnosprawnym, osiągania
maksymalnych korzyści w zakresie cen oraz różnorodności i jakości usług,
2. Prezes UKE jest centralnym organem administracji rządowej.
b) zapobieganie zniekształcaniu lub ograniczaniu konkurencji (na rynku telekomunikacyjnym),
Kryteria niezależności – szczegółowe unormowania
https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?id=66C7F7C637867159C12589170035C136
c) efektywne inwestowanie w dziedzinie infrastruktury oraz promocję technologii
innowacyjnych,

d) wspieranie skutecznego wykorzystania oraz zarządzania częstotliwościami i numeracją.

Prezesa UKE – cele polityki regulacyjnej Prezesa UKE – cele polityki regulacyjnej

promocję interesów obywateli Unii Europejskiej, w tym:

➢ wspieranie rozwoju rynku wewnętrznego, w tym:
a) zapewnienie wszystkim obywatelom dostępu do usługi powszechnej,
a) usuwanie istniejących barier rynkowych w zakresie działalności telekomunikacyjnej,
b) zapewnienie ochrony konsumenta w ich relacjach z przedsiębiorcą telekomunikacyjnym, w szczególności
b) wspieranie tworzenia i rozwoju transeuropejskich sieci oraz interoperacyjności usług ustanawiając proste i niedrogie procedury rozwiązywania sporów przed organem niezależnym od stron
ogólnoeuropejskich, występujących w danym sporze,

c) przyczynianie się do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony danych osobowych,

c) zapewnienie równego traktowania (niedyskryminacji w traktowaniu) przedsiębiorców
telekomunikacyjnych,
d) współpracę z innymi organami regulacyjnymi państw członkowskich i Komisją
Europejską, w celu spójnego wdrażania i stosowania przepisów.
d) udostępnianie informacji dotyczących ustanawiania cen i warunków użytkowania publicznie dostępnych
usług telekomunikacyjnych,
e) identyfikację potrzeb określonych grup społecznych, w szczególności użytkowników niepełnosprawnych,

f) zapewnienie integralności i bezpieczeństwa publicznej sieci telekomunikacyjnej.

Prezesa UKE – cele polityki regulacyjnej Prezes UKE - zadania i kompetencje

Zadania i kompetencje określone w art. 192 Pr. tel. dzielę na zadania i kompetencje Prezesa
➢ realizację polityki w zakresie promowania UKE:
różnorodności kulturowej i językowej, jak również 1) o charakterze regulacyjnym i zalicza do nich:
pluralizmu mediów oraz • wykonywanie zadań przewidzianych ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie z
zakresu regulacji i kontroli rynków usług telekomunikacyjnych, gospodarki w zakresie
➢ zagwarantowanie neutralności technologicznej zasobów częstotliwości, zasobów orbitalnych i zasobów numeracji oraz kontroli spełniania
przyjmowanych norm prawnych. wymagań dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej,
• wykonywanie zadań z zakresu regulacji działalności pocztowej, określonych w Pr. poczt.,
• analizę i ocenę funkcjonowania rynków usług telekomunikacyjnych i pocztowych,

20

Prezes UKE - zadania i kompetencje
• podejmowanie interwencji w sprawach dotyczących funkcjonowania rynku usług
telekomunikacyjnych i pocztowych oraz rynku aparatury, w tym rynku urządzeń
telekomunikacyjnych, z własnej inicjatywy lub wniesionych przez zainteresowane
podmioty, w szczególności użytkowników i przedsiębiorców telekomunikacyjnych, w tym
podejmowanie decyzji w tych sprawach w zakresie określonym przez Pr. tel.,
• prowadzenie baz danych, o których mowa w art. 71 ust. 4 (zawierającą przeniesione
numery) oraz w art. 180f ust. 2 Pr. tel. (dane dotyczące infrastruktury telekomunikacyjnej),
• rozstrzyganie sporów między przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi w zakresie
właściwości Prezesa UKE,
• współpracę z krajowymi i międzynarodowymi organizacjami telekomunikacyjnymi i
pocztowymi oraz właściwymi organami innych państw, w zakresie jego właściwości,
Prezes UKE - zadania i kompetencje
• współpracę z Prezesem UOKiK w sprawach dotyczących przestrzegania praw podmiotów
korzystających z usług pocztowych i telekomunikacyjnych, przeciwdziałania praktykom ograniczającym
konkurencję oraz antykonkurencyjnym koncentracjom operatorów pocztowych, przedsiębiorców
telekomunikacyjnych i ich związków,
• współpracę z KRRiT w zakresie określonym ustawą i przepisami odrębnymi,
• wykonywanie zadań w sprawach międzynarodowej i wspólnotowej polityki telekomunikacyjnej z
upoważnienia ministra właściwego do spraw łączności,
• współpracę z KE i instytucjami wspólnotowymi oraz organami regulacyjnymi innych państw
członkowskich,
• przeprowadzanie konsultacji środowiskowych z zainteresowanymi podmiotami, w szczególności z
operatorami, dostawcami usług, użytkownikami, konsumentami oraz producentami, w sprawach
związanych z zasięgiem, dostępnością oraz jakością usług telekomunikacyjnych,
Prezes UKE - zadania i kompetencje
3) o charakterze opiniodawczym i wspierającym, a zalicza do nich:
• opracowywanie wskazanych przez ministra właściwego do spraw informatyzacji;
projektów aktów prawnych w zakresie komunikacji elektronicznej;
• tworzenie warunków dla rozwoju krajowych służb radiokomunikacyjnych przez zapewnianie RP niezbędnych
przydziałów częstotliwości oraz dostępu do zasobów orbitalnych,
• inicjowanie oraz wspieranie badań naukowych i prac badawczorozwojowych w zakresie łączności,
• przedstawianie KE informacji z zakresu poczty, w tym danych dotyczących operatora świadczącego
powszechne usługi pocztowe, informacji o sposobie udostępniania korzystającym z powszechnych usług
pocztowych szczegółowych i aktualnych informacji dotyczących charakteru oferowanych usług, warunków
dostępu, cen i wskaźników terminowości doręczeń, informacji o systemie rachunku kosztów stosowanym
przez operatora świadczącego powszechne usługi pocztowe, a na żądanie Komisji Europejskiej - informacji o
przyjętych wskaźnikach terminowości doręczeń dla powszechnych usług pocztowych w obrocie krajowym.
11.06.2023
Prezes UKE - zadania i kompetencje
• przedstawianie KE i organom regulacyjnym innych państw informacji z zakresu telekomunikacji, w tym
wykonywanie obowiązków notyfikacyjnych, obejmujących przekazywanie treści postanowień, o których
mowa w art. 23 ust. 1 Pr. tel. (brak potrzeby regulacji rynku), oraz informacje o przedsiębiorcach
telekomunikacyjnych, którzy zostali uznani za posiadających znaczącą pozycję rynkową, świadczących usługę
powszechną i realizujących połączenia sieci telekomunikacyjnych oraz nałożonych na nich obowiązkach,
• kontrolowanie realizacji obowiązków wynikających z przepisów rozporządzenia UE nr 2015/2120 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie roamingu w publicznych sieciach telefonii
ruchomej wewnątrz UE (0,022 EUR za minutę połączenia wychodzącego, 0,004 EUR za wiadomość SMS, 2,00
EUR za 1 GB transmisji).
• wykonywanie kontroli nad operatorami publicznej sieci telekomunikacyjnej i dostawcami publicznie
dostępnych usług telekomunikacyjnych w zakresie realizacji obowiązków, o których mowa w art. 180a ust. 1
Pr. tel., z wyjątkiem realizacji obowiązków dotyczących danych osobowych chronionych zgodnie z przepisami
o ochronie danych osobowych,
Prezes UKE - zadania i kompetencje
2) o charakterze stricte administracyjnym i zalicza do nich:
• rozstrzyganie w sprawach uprawnień zawodowych w dziedzinie telekomunikacji,
określonych w przepisach odrębnych,
• wykonywanie obowiązków na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa i porządku
publicznego,
• prowadzenie rejestrów w zakresie ujętym w ustawie,
• koordynacja rezerwacji częstotliwości w zakresach częstotliwości przeznaczonych dla
podmiotów, o których mowa w art. 4 Pr. tel., w szczególności w zakresach częstotliwości
przez nich zwalnianych lub dla nich nowo udostępnianych albo współwykorzystywanych z
innymi użytkownikami,
BEREC – rola i pozycja prawna
Pozycja prawna oraz zadania Organu Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej
• Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (ang. the Body of European
Regulators for Electronic Communications, BEREC) – tzw. sieć organów regulacyjnych.
• Organ, w ramach którego współpracują ze sobą regulatorzy rynków telekomunikacyjnych
z państw członkowskich UE. Pozostali uczestnicy to przedstawiciele Komisji Europejskiej,
a także regulatorzy telekomunikacji z państw członkowskich EOG oraz państw będących
w trakcie przystępowania do UE.
• Biuro BEREC ma siedzibę w Rydze (Łotwa).
• Przewodniczący BEREC ( 1 rok) – Prof. Konstantinos Masselos
21
 11.06.2023

BEREC – rola i pozycja prawna

BEREC:
Zgodnie z rozporządzeniem ustanawiającym BEREC wykonuje on swoje zadania w sposób
• Rada Organów Regulacyjnych;
• Grupy robocze
niezależny, bezstronny i przejrzysty:
➢ wspieranie i doradzanie krajowym organom regulacyjnym, Parlamentowi, Radzie i Komisji oraz współpraca we wszelkich kwestiach
Agencja BEREC: technicznych dotyczących łączności elektronicznej;
• Zarząd; ➢ pomaganie i doradzanie Komisji, w związku z przygotowywaniem wniosków ustawodawczych w dziedzinie łączności
• Dyrektor; elektronicznej, w tym w sprawie wszelkich proponowanych zmian rozporządzenia BEREC lub Europejskiego kodeksu łączności
elektronicznej (EECC);
• Personel urzędu
➢ wydawanie opinii, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie roamingu i w EECC;
➢ wydawanie wytycznych dotyczących wdrażania unijnych ram regulacyjnych dotyczących łączności elektronicznej, w szczególności
tych, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie roamingu , w rozporządzeniu w sprawie jednolitego rynku telekomunikacyjnego
oraz w EECC ;
➢ wydawanie innych wytycznych zapewniających spójne wdrażanie ram regulacyjnych dotyczących łączności elektronicznej i
spójnych decyzji regulacyjnych przez krajowe organy regulacyjne, z własnej inicjatywy lub na wniosek krajowego organu
regulacyjnego, Parlamentu Europejskiego, Rady lub Komisji, w szczególności w zakresie regulacyjnym kwestie dotyczące znacznej
liczby państw członkowskich lub z elementem transgranicznym;

BEREC – rola i pozycja prawna

➢ przeprowadzanie analiz potencjalnych rynków ponadnarodowych, zgodnie z art. 65 EECC , oraz przeprowadzanie analiz
ponadnarodowego popytu ze strony użytkowników końcowych, zgodnie z art. 66 EECC ;
➢ monitorowanie i gromadzenie informacji oraz publiczne udostępnianie aktualnych informacji na temat stosowania rozporządzenia w Prawo telekomunikacyjne
sprawie roamingu;
➢ zgłaszanie spraw technicznych wchodzących w zakres jego kompetencji; • Część V
➢ wydawanie zaleceń i wspólnych stanowisk oraz rozpowszechnianie najlepszych praktyk regulacyjnych skierowanych do krajowych
organów regulacyjnych w celu zachęcania do spójnego i lepszego wdrażania ram regulacyjnych łączności elektronicznej; • Regulacja rynku telekomunikacyjnego
➢ zgodnie z EECC ustanowić i utrzymywać bazę danych zawierającą:
– powiadomienia przekazywane właściwym organom przez przedsiębiorstwa podlegające ogólnemu zezwoleniu; – Wykonywanie gospodarczej działalności telekomunikacyjnej
– zasoby numeracyjne z prawem do eksterytorialnego użytkowania w Unii;
– w stosownych przypadkach numery E.164 służb ratunkowych państwa członkowskiego;
➢ ocena potrzeb w zakresie innowacji regulacyjnych i koordynacja działań między krajowymi organami regulacyjnymi w celu umożliwienia
rozwoju nowej innowacyjnej łączności elektronicznej;
➢ promowanie modernizacji, koordynacji i standaryzacji gromadzenia danych przez krajowe organy regulacyjne, przy czym takie dane są
udostępniane opinii publicznej w formacie otwartym, nadającym się do ponownego wykorzystania i odczytu maszynowego na stronie
internetowej BEREC i europejskim portalu danych, bez uszczerbku dla praw własności intelektualnej , zasady ochrony danych osobowych i
wymagany poziom poufności;
https://sip.legalis.pl/document-full.seam?documentId=mfrxilrtg4ytgmjvg4ydiltqmfyc4nbwgy4taojrgqxhmzlsfyytoobygu&refSource=search#tabs-tocarea

Rodzaje działalności gospodarczej Działalność regulowana

Art. 43 Pr. Przedsiębiorców [Instytucja działalności gospodarczej regulowanej]

Działalność gospodarcza może być prowadzona jako
1. Jeżeli odrębne przepisy stanowią, że dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną,
➢ wolna (swobodna) – o jej podjęciu decyduje wola danego podmiotu bez udziału organów przedsiębiorca może wykonywać tę działalność, jeśli spełnia warunki określone tymi przepisami
administracji publicznej ograniczających swobodę jej podejmowania i po uzyskaniu wpisu do właściwego rejestru działalności regulowanej.

➢ regulowana – podjęcie uwarunkowane wpisem do rejestru działalności regulowanej ➢ Szczególne warunki określone w odrębnych przepisach, które szczegółowo regulują określony
rodzaj działalności gospodarczej oraz tryb uzyskiwania wpisu do rejestru i wykreślenia z niego.
➢ za zezwoleniem - podjęcie uwarunkowane uzyskaniem zezwolenia
➢ Przedsiębiorca, który spełni warunki nabywa prawo do podjęcia i wykonywania działalności
➢ koncesjonowana - podjęcie uwarunkowane uzyskaniem koncesji gospodarczej regulowanej.

➢ Instrument reglamentacyjny o najsłabszym charakterze.

➢ Organ rejestrowy określają przepisy odrębne regulujące daną działalność gospodarczą.

dr Marcin Trupkiewicz
Zakład Publicznego Prawa Gospodarczego

22

Działalność regulowana
Art. 43 Pr. Przedsiębiorców [Instytucja działalności gospodarczej regulowanej]
2. Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej dokonuje wpisu na wniosek przedsiębiorcy,
po złożeniu przez przedsiębiorcę do organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej
oświadczenia o spełnieniu warunków wymaganych prawem do wykonywania tej działalności.
Przedsiębiorca podlegający wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności
Gospodarczej może złożyć wniosek wraz z oświadczeniem również w urzędzie gminy, wskazując
organ prowadzący rejestr działalności regulowanej.
8. Odrębne przepisy określają w szczególności warunki wymagane prawem do wykonywania
działalności regulowanej oraz tryb uzyskiwania wpisu do rejestru działalności regulowanej i
wykreślenia z tego rejestru.
Działalność telekomunikacyjna
➢ Działalność, o której mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci
telekomunikacyjnych, niebędąca działalnością gospodarczą, prowadzona przez jednostkę samorządu
terytorialnego na własną rzecz lub przez jednostkę samorządu terytorialnego w imieniu innych jednostek
na podstawie zawartego porozumienia, a także w formie wyodrębnionej, w szczególności w formie związku
jednostek samorządu terytorialnego, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, spółki
kapitałowej lub spółdzielni z udziałem jednostki samorządu terytorialnego, wymaga uzyskania wpisu
do rejestru jednostek samorządu terytorialnego wykonujących działalność w zakresie telekomunikacji,
zwanego dalej „rejestrem JST”.
➢ Prezes UKE prowadzi rejestr PT oraz rejestr JST w systemie teleinformatycznym.
➢ Rejestr PT i rejestr JST są jawne i udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej
Prezesa UKE, zwanej dalej „stroną podmiotową BIP UKE”.
https://sip.legalis.pl/document-full.seam?documentId=mfrxilrvguytgnjwge2s44dboaxdcmjqhe4dsmbtfz3gk4roge4tembz#
https://bip.uke.gov.pl/rpt/rejestr-przedsiebiorcow-telekomunikacyjnych/?p=1&page=3
Obowiązki informacyjne i sprawozdawcze
2. Żądanie, o którym mowa w ust. 1, powinno być proporcjonalne do celu, jakiemu ma służyć, oraz zawierać:
1) wskazanie przedsiębiorcy lub podmiotu, o którym mowa w ust. 1;
2) datę;
3) wskazanie żądanych informacji oraz okresu, którego dotyczą;
4) wskazanie celu, jakiemu informacje mają służyć;
5) wskazanie terminu przekazania informacji adekwatnego do zakresu tego żądania, nie krótszego niż 7 dni;
6) uzasadnienie;
7) pouczenie o zagrożeniu karą, o której mowa w art. 209 ust. 1.
11.06.2023
Działalność telekomunikacyjna
➢ Liberalizacja i ograniczanie praw specjalnych i wyłącznych w telekomunikacji – instytucja ogólnego
zezwolenie uregulowana w art. 12-19 EKŁE
➢ Działalność telekomunikacyjna będąca działalnością gospodarczą jest działalnością regulowaną
i podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych, zwanego dalej „rejestrem PT”.
➢ Wpisowi do rejestru PT podlega również działalność telekomunikacyjna prowadzona przez
przedsiębiorcę telekomunikacyjnego z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej (UE) oraz
państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym albo państwa, które zawarło z UE i jej państwami
członkowskimi umowę regulującą swobodę świadczenia usług, który czasowo świadczy na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej usługi na zasadach określonych odpowiednio w przepisach
TFUE, umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym albo w przepisach innej umowy regulującej
swobodę świadczenia usług.
Obowiązki informacyjne i sprawozdawcze
Art. 6 [Dostarczanie informacji]
1. Przedsiębiorca telekomunikacyjny lub podmiot, który uzyskał pozwolenie radiowe, o którym mowa
w art. 143 ust. 1, rezerwację częstotliwości lub zasobów orbitalnych lub przydział numeracji, z wyłączeniem
podmiotów, o których mowa w art. 4, jest obowiązany do przekazywania na żądanie Prezesa UKE informacji
niezbędnych do wykonywania przez Prezesa UKE jego uprawnień i obowiązków, określonych w art. 192 ust. 1.
W szczególności chodzi o informacje o :
➢ zakresie wykonywania działalności, w tym o jej wymiarze finansowym
➢ lokalizacji i rodzaju posiadanej infrastruktury telekomunikacyjnej lub publicznej sieci telekomunikacyjnej na potrzeby
związane z ubieganiem się o dostęp telekomunikacyjny przez jednostki samorządu terytorialnego lub określenia
zasadności interwencji publicznej
➢ przyszłym rozwoju sieci lub usług
Obowiązki informacyjne i sprawozdawcze
Art. 6b [Obowiązek przekazywania wykazów]
1. Operator publicznej sieci telekomunikacyjnej jest obowiązany do przekazywania na żądanie Prezesa UKE wykazu:
1) obszarów, które w poprzednim roku zostały objęte zasięgiem dostarczanej przez tego operatora publicznej sieci
telekomunikacyjnej;
2) nowych obszarów, które w bieżącym roku zostaną objęte zasięgiem publicznej sieci telekomunikacyjnej,
wraz z określeniem warunków, na jakich to nastąpi.
2. Operator publicznej sieci telekomunikacyjnej jest obowiązany do przekazywania na żądanie Prezesa UKE informacji
o planowanym rozwoju sieci i usług, który mógłby wywrzeć wpływ na usługi hurtowe świadczone przez tego operatora.
3. Przedsiębiorca o znaczącej pozycji rynkowej na rynku hurtowym jest obowiązany do przekazywania na żądanie
Prezesa UKE danych księgowych dotyczących rynków detalicznych związanych z tym rynkiem hurtowym.
Potencjalny zakres zastosowania tego przepisu jest szeroki na skutek pozycji znaczącej, jaką operatorzy posiadają
w zakresie zakańczania połączeń we własnej sieci.
23

Obowiązki informacyjne i sprawozdawcze
Art. 7 [Sprawozdania i informacje]
1. Przedsiębiorca telekomunikacyjny jest obowiązany do przedkładania Prezesowi UKE, w terminie do dnia
31 marca, danych za poprzedni rok kalendarzowy dotyczących rodzaju i zakresu wykonywanej działalności
telekomunikacyjnej oraz wielkości sprzedaży usług telekomunikacyjnych.
Art. 8 [Informacja dla KE i organów regulacyjnych]
1. Prezes UKE zapewnia dostęp do informacji otrzymanych od przedsiębiorców telekomunikacyjnych organom
regulacyjnym innych państw członkowskich Unii Europejskiej oraz państw członkowskich Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, zwanych dalej
„państwami członkowskimi”, i Komisji Europejskiej, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie.
2. Prezes UKE informuje przedsiębiorcę telekomunikacyjnego o udostępnieniu informacji dostarczonej
uprzednio przez tego przedsiębiorcę na żądanie Prezesa UKE.
Opłata telekomunikacyjna
Art. 183 [Opłata telekomunikacyjna]
1. Przedsiębiorca telekomunikacyjny uiszcza roczną opłatę telekomunikacyjną związaną z realizacją zadań w
zakresie telekomunikacji przez organy administracji, o których mowa w art. 189, w tym z:
1) prowadzeniem rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych;
2) wydawaniem decyzji administracyjnych, z wyłączeniem decyzji, za które odrębne przepisy przewidują pobieranie opłat;
3) badaniem, weryfikacją i kontrolą rynków właściwych wyrobów i usług telekomunikacyjnych;
4) rozstrzyganiem sporów między przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi;
5) współpracą z instytucjami wspólnotowymi i międzynarodowymi w zakresie wynikającym z przepisów obowiązującego
prawa krajowego i wspólnotowego oraz zawartych umów międzynarodowych, a także pozostałymi zadaniami związanymi z
funkcjonowaniem UKE i ministra właściwego do spraw informatyzacji, z wyłączeniem prowadzenia gospodarki zasobami
numeracji i częstotliwości.
Prawo telekomunikacyjne
• Część V
• Regulacja rynku telekomunikacyjnego
– Regulacja rynku telekomunikacyjnego w UE i Polsce – cykl regulacyjny
11.06.2023
Obowiązki informacyjne i sprawozdawcze
Art. 9 [Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa]
1. Przedsiębiorca telekomunikacyjny może zastrzec informacje, dokumenty lub ich części zawierające
tajemnicę przedsiębiorstwa, dostarczane na żądanie Prezesa UKE lub na podstawie przepisów ustawy.
2. Prezes UKE może uchylić zastrzeżenie w drodze decyzji, jeżeli uzna, że dane te są niezbędne.
3. Zastrzeżenie uwzględnia się przy ogłaszaniu informacji lub dokumentów oraz zapewnianiu dostępu
do informacji publicznej.
4. W przypadku ustawowego obowiązku przekazania informacji lub dokumentów otrzymanych od
przedsiębiorców innym organom krajowym, zagranicznym organom regulacyjnym lub Komisji Europejskiej,
informacje i dokumenty przekazuje się wraz z zastrzeżeniem i pod warunkiem jego przestrzegania.
Opłata telekomunikacyjna
1a. Wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1, stanowi iloczyn rocznych przychodów z tytułu prowadzenia działalności
telekomunikacyjnej przedsiębiorcy telekomunikacyjnego obowiązanego do uiszczenia opłaty, uzyskanych w roku
obrotowym poprzedzającym o 2 lata rok, za który ta opłata jest należna, i wskaźnika opłaty.
1b. Wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1, ulega obniżeniu o kwotę wynikającą z umowy inwestycyjnej, o której
mowa w art. 139a ust. 1.
2. Wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 0,05% rocznych przychodów przedsiębiorcy
telekomunikacyjnego, z tytułu prowadzenia działalności telekomunikacyjnej, uzyskanych w roku obrotowym
poprzedzającym o 2 lata rok, za który ta opłata jest należna.
3. Przedsiębiorca telekomunikacyjny uiszcza opłatę, o której mowa w ust. 1, po upływie 2 lat od dnia rozpoczęcia
prowadzenia tej działalności.
4. Opłatę, o której mowa w ust. 1, uiszcza przedsiębiorca telekomunikacyjny, którego przychody z tytułu
prowadzenia działalności telekomunikacyjnej osiągnięte w roku obrotowym poprzedzającym o 2 lata rok, za który ta
opłata jest należna, przekroczyły kwotę 4 milionów złotych.
https://bip.uke.gov.pl/sprawozdania/zestawienie-kosztow/
Znacząca pozycja rynkowa
Jednym z fundamentalnych pojęć z zakresu regulacji
sektora telekomunikacyjnego jest
pojęcie znaczącej pozycji rynkowej
(ang. significant market power).
24

Znacząca pozycja rynkowa
Art. 25a [Kolektywna pozycja znacząca, dominacja]
1. Przedsiębiorca telekomunikacyjny zajmuje znaczącą pozycję rynkową, jeżeli na rynku właściwym samodzielnie
posiada pozycję ekonomiczną odpowiadającą dominacji w rozumieniu przepisów prawa wspólnotowego.
2. Prezes UKE przy ocenie pozycji rynkowej przedsiębiorcy telekomunikacyjnego na rynku właściwym bierze pod
uwagę kryteria wymienione w wytycznych Komisji, o których mowa w art. 19 ust. 3.
3. Dwóch lub więcej przedsiębiorców telekomunikacyjnych zajmuje kolektywną pozycję znaczącą, jeżeli
nawet przy braku powiązań organizacyjnych lub innych związków między nimi posiadają na rynku właściwym
pozycję ekonomiczną odpowiadającą dominacji w rozumieniu przepisów prawa wspólnotowego.
4. Prezes UKE przy ustalaniu, czy dwóch lub więcej przedsiębiorców telekomunikacyjnych zajmuje kolektywną
znaczącą pozycję na rynku właściwym ocenia cechy rynku właściwego, w szczególności udział przedsiębiorców
w tym rynku oraz jego przejrzystość.
Znacząca pozycja rynkowa
Artykuł 102. (dawny artykuł 82 TWE).
Niezgodne z rynkiem wewnętrznym i zakazane jest nadużywanie przez jedno lub większą liczbę
przedsiębiorstw pozycji dominującej na rynku wewnętrznym lub na znacznej jego części, w zakresie, w jakim
może wpływać na handel między Państwami Członkowskimi. Traktat przykładowo wymienia, że nadużywanie
takie może polegać w szczególności na:
a) narzucaniu w sposób bezpośredni lub pośredni niesłusznych cen zakupu lub sprzedaży albo innych
niesłusznych warunków transakcji;
b) ograniczaniu produkcji, rynków lub rozwoju technicznego ze szkodą dla konsumentów;
c) stosowaniu wobec partnerów handlowych nierównych warunków do świadczeń równoważnych
i stwarzaniu im przez to niekorzystnych warunków konkurencji;
d) uzależnianiu zawarcia kontraktów od przyjęcia przez partnerów zobowiązań dodatkowych, które ze
względu na swój charakter lub zwyczaje handlowe nie mają związku z przedmiotem tych kontraktów.
KOMUNIKAT KOMISJI
WYTYCZNE DOTYCZĄCE ANALIZY RYNKU I OCENY ZNACZĄCEJ POZYCJI RYNKOWEJ NA
PODSTAWIE UNIJNYCH RAM REGULACYJNYCH SIECI I USŁUG ŁĄCZNOŚCI ELEKTRONICZNEJ
z dnia 7 maja 2018 r. (Dz.Urz.UE.C Nr 159, str. 1)
11.06.2023
Znacząca pozycja rynkowa
• Dyrektywa EKŁE Uznaje się, że przedsiębiorstwo posiada znaczącą pozycję rynkową,
jeżeli samodzielnie lub wspólnie z innymi ma pozycję równoważną pozycji
dominującej, tj. tak silną pozycję ekonomiczną, że zapewnia mu ona możliwość
postępowania według swojego uznania, nie bacząc na innych konkurentów, klientów
i ostatecznych konsumentów. (Art. 63 ust. 2)
• W początkach regulacji tego sektora tj. do wprowadzenia DR przyjmowało się,
że przedsiębiorstwo posiada znaczącej pozycję rynkową jeżeli posiada ok. 25% udział
w rynku.
• Pozycji dominującej została określona w art. (102 TFUE)
Znacząca pozycja rynkowa
Ponieważ prawo krajowe jest w tym zakresie w pełni zharmonizowane z prawem UE, Prezes UKE może
posługiwać się również ustawową definicją pozycji dominującej. Zgodnie z art. 4 pkt 10 OchrKonkurU
pod pojęciem pozycji dominującej rozumie się pozycję przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie
skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie
niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów; Domniemywa się, że przedsiębiorca ma
pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku właściwym przekracza 40%.
Postępowanie regulacyjne a postępowanie antymonopolowe.
Ustalenie znaczącej pozycji przedsiębiorcy dla celów regulacji wyprzedzającej nie oznacza automatycznie,
że przedsiębiorca ten zajmuje pozycję dominującą w postępowaniach na gruncie prawa ochrony konkurencji.
Postępowania antymonopolowe, postępowania w sprawie kontroli koncentracji oraz postępowania
regulacyjne na podstawie PrTelekom mogą się toczyć równolegle, z zastosowaniem właściwych środków
i ustalenia podejmowane w jednym postępowaniu nie przesądzają o wyniku innego postępowania.
Znacząca pozycja rynkowa
Pkt 54 Wytycznych
Rozpatrując pozycję rynkową przedsiębiorstwa, ważne jest, aby uwzględnić jego udział w rynku oraz
jego konkurentów, jak również presję wywieraną przez konkurentów w perspektywie
średnioterminowej. Udział w rynku może stanowić dla krajowych organów regulacyjnych pierwszą
użyteczną informację na temat struktury rynku i względnego znaczenia różnych działających na nim
przedsiębiorstw. Jednak Komisja będzie interpretować poziom udziału w rynku w świetle warunków
panujących na rynku właściwym, a w szczególności dynamiki rynku i stopnia zróżnicowania produktów.
Udział w rynku. Pozycję znaczącą ustala się przede wszystkim na podstawie udziału przedsiębiorstwa
w rynku.
W praktyce KE i orzecznictwie TSUE pozycję dominującą wiąże się z udziałem w rynku powyżej 40%.
Można jednak wskazać przypadki, gdy wystarczył udział na niższym poziomie, a także przypadki, gdy
dopiero osiągnięcie ponad 50% udziału w rynku przesądziło o stwierdzeniu pozycji dominującej.
25
 11.06.2023

Znacząca pozycja rynkowa Kolektywna znacząca pozycja rynkowa

Pkt 58 Wytycznych Aby zmierzyć pozycję (siłę) rynkową przedsiębiorstwa pozwalającą mu zachowywać się w znacznej mierze Pkt 65 Wytycznych
niezależnie od konkurentów, klientów i konsumentów, istotne są następujące niewyczerpujące kryteria:
— bariery wejścia na rynek, (…) Pozycję dominującą może posiadać grupa przedsiębiorstw, które są od siebie wzajemnie
— bariery ograniczające ekspansję,
— bezwzględna i względna wielkość przedsiębiorstwa, niezależne prawnie i gospodarczo, pod warunkiem że z gospodarczego punktu widzenia
— kontrola infrastruktury, której nie da się łatwo powielić, przedstawiają się lub działają wspólnie na danym rynku jako podmiot zbiorowy. (…)
— atuty technologiczne i handlowe lub przewaga technologiczna i handlowa,
— brak wyrównawczej siły nabywczej lub jej niski poziom,
— ułatwiony lub uprzywilejowany dostęp do rynków kapitałowych/zasobów finansowych, Pkt 66 Wytycznych
— zróżnicowanie produktów/usług (na przykład łączenie produktów lub usług w pakiety),
— korzyści skali, Zbiorowa pozycja dominująca istnieje wówczas, gdy ze względu na same tylko cechy
— korzyści zakresu,
— bezpośrednie i pośrednie efekty sieciowe, charakteryzujące rynek właściwy każdy z uczestników danego dominującego oligopolu, mając
— integracja pionowa, świadomość wspólnych interesów, będzie uważał za możliwe, ekonomicznie racjonalne, a zatem
— wysoko rozwinięta sieć dystrybucji i sprzedaży,
— zawarcie długoterminowych i trwałych porozumień o dostępie, wskazane, przyjąć – w sposób trwały – jednakową linię postępowania na rynku, aby sprzedawać
— nawiązanie stosunków umownych z innymi uczestnikami rynku, które mogą doprowadzić do zamknięcia dostępu do rynku, po cenach wyższych od cen konkurentów, bez konieczności zawierania porozumień lub stosowania
— brak potencjalnej konkurencji.
Jeśli powyższe kryteria uwzględni się osobno, niekoniecznie muszą one decydować o ustaleniu znaczącej pozycji rynkowej. Takie
uzgodnionych praktyk w rozumieniu art. 101 Traktatu w taki sposób, żeby konkurenci, obecni lub
ustalenie musi opierać się na kombinacji czynników. potencjalni, albo klienci i konsumenci nie mogli skutecznie zareagować.

Kolektywna znacząca pozycja rynkowa Siła rynkowa

Pkt 67 Wytycznych Sąd uznał w sprawie Airtours, że do ustalenia zbiorowej pozycji dominującej niezbędne jest spełnienie
następujących trzech łącznych warunków:
— po pierwsze, każdy z uczestników dominującego oligopolu musi mieć możliwość dowiedzenia się, w jaki sposób zachowują się pozostali
członkowie, aby móc monitorować, czy przyjmują jednakową linię postępowania. Nie wystarczy, by wszyscy uczestnicy dominującego • Siła rynkowa uwidacznia się na określonym rynku;
oligopolu byli świadomi tego, że współzależne zachowanie na rynku jest korzystne dla każdego z nich, ale każdy uczestnik musi również mieć
możliwość dowiedzenia się, czy pozostali operatorzy przyjmują taką samą strategię i czy się jej trzymają. Zatem rynek powinien być • Aby odpowiedzieć na pytanie czy przedsiębiorca posiada siłę rynkową oraz by
dostatecznie przejrzysty dla wszystkich członków dominującego oligopolu, aby mogli oni dowiedzieć się wystarczająco dokładnie i szybko o odpowiedzieć jak dana praktyka rynkowa wpływa na konkurencję należy wyznaczyć
zmianach w zachowaniach rynkowych każdego z pozostałych członków;
(zdefiniować) rynek właściwy;
— po drugie, sytuacja, w której ma miejsce cicha koordynacja, musi być stabilna na przestrzeni czasu, tj. musi istnieć bodziec do trwałego
stosowania jednakowej linii postępowania na rynku. Wszyscy uczestnicy dominującego oligopolu mogą skorzystać tylko wówczas, gdy wszyscy • Konieczność określenia rynku właściwego tak, aby prawidłowo ustalić czy istnieje na
postępują podobnie. Pojęcie odwetu za zachowania odbiegające od przyjętej jednakowej linii postępowania jest więc nierozerwalnie
związane z taką sytuacją. Aby zbiorowa pozycja dominująca była trwała, muszą istnieć odpowiednie środki zniechęcające, które zapewniają nim przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej, względnie
długoterminowy bodziec trwałego stosowania jednakowej linii postępowania, co oznacza, że każdy z uczestników dominującego oligopolu kumulatywnej znaczącej pozycji rynkowej;
musi mieć świadomość, że każde jego działanie o charakterze ostro konkurencyjnym mające na celu zwiększenie udziału w rynku sprowokuje
identyczne działania ze strony pozostałych, tak że nie odniesie żadnych korzyści ze swojego posunięcia;
— po trzecie, aby wykazać istnienie pozycji dominującej w sposób wystarczający z prawnego punktu widzenia, należy również ustalić,
że dające się przewidzieć reakcje obecnych i przyszłych konkurentów, a także klientów, nie zaszkodzą wynikom, których oczekuje się
w ramach stosowania jednakowej linii postępowania.

Wyznaczenie rynku właściwego Rynek właściwy

pojęcie
cele
• Art. 4 pkt 9) uokik – rynek właściwy (ang. relevant market)
• Obwieszczenie Komisji w sprawie definicji rynku właściwego do celów
wspólnotowego prawa konkurencji (97/C 372/03), pkt 2: – rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości,
w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty
– „Definiowanie rynku jest narzędziem mającym na celu zidentyfikowanie oraz
określenie ograniczeń konkurencji między przedsiębiorstwami. – oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości,
istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen
– Celem zdefiniowania rynku, (...) jest identyfikowanie rzeczywistych konkurentów i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji
danych przedsiębiorstw, którzy są w stanie zakłócić ich zachowanie oraz nie pozwalać
im na zachowanie w sposób niezależny od skutecznej presji konkurencyjnej” • Rynek produktowy (asortymentowy)

• Rynek geograficzny

• Rynek czasowy

26
 11.06.2023

Definiowanie rynków EKŁE

Procedura określania i definiowania rynków

• Po przeprowadzeniu konsultacji publicznych, w tym konsultacji z krajowymi organami ZALECENIE KOMISJI (nieobowiązujące)
regulacyjnymi, a także po uwzględnieniu w jak największym stopniu opinii BEREC, KE, przyjmuje
z dnia 9 października 2014 r.
zalecenie w sprawie odnośnych rynków produktów i usług (zalecenie). Zalecenie określa te rynki
produktów i usług sektora łączności elektronicznej, których cechy mogą uzasadnić nałożenie w sprawie rynków właściwych w zakresie produktów i usług telekomunikacyjnych
wymogów regulacyjnych określonych w dyrektywach szczegółowych, bez uszczerbku dla rynków,
które mogą być zdefiniowane w szczególnych przypadkach na podstawie przepisów prawa w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante zgodnie z dyrektywą
konkurencji. Komisja definiuje rynki zgodnie z zasadami prawa konkurencji. (Art. 64 ust. 1) 2002/21/we parlamentu europejskiego i rady w sprawie wspólnych ram regulacyjnych
• Uwzględniając w jak największym stopniu treść zalecenia oraz wytycznych, krajowe organy sieci i usług łączności elektronicznej (2014/710/ue)
regulacyjne definiują – zgodnie z zasadami prawa konkurencji – odnośne rynki stosownie do
okoliczności krajowych, a w szczególności odnośne rynki geograficzne na swoim terytorium, przy
uwzględnieniu między innymi stopnia konkurencji w zakresie infrastruktury na tych obszarach.
(Art. 64 ust. 3)

Zalecenie Komisji z 2014 Zalecenie Komisji z 2020

Poziom rynku detalicznego
ZALECENIE KOMISJI
1. Nie zidentyfikowano
z dnia 18 grudnia 2020 r.
Poziom rynku hurtowego
w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej
2. Rynek 1: Hurtowy rynek usługi zakańczania połączeń w poszczególnych publicznych sieciach telefonicznych
podlegających regulacji ex ante zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2018/1972
w stałej lokalizacji
Ustanawiającą Europejski Kodeks Łączności Elektronicznej
3. Rynek 2: Hurtowy rynek usługi zakańczania połączeń głosowych w poszczególnych sieciach telefonii
komórkowej
Rynek 1: Hurtowy rynek usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji
4. Rynek 3: a) Hurtowy rynek usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji b)Hurtowy rynek usługi centralnego
dostępu w stałej lokalizacji dla produktów rynku masowego Rynek 2: Hurtowy rynek usługi dedykowanej przepustowości
5. Rynek 4: Hurtowy rynek usługi dostępu wysokiej jakości w stałej lokalizacji

Analiza rynku EKŁE CYKL REGULACYJNY

• Poszczególne stadia całego cyklu regulacyjnego zostały określone w art. 22 Pr. tel. który stanowi, że Prezes
Artykuł 67. Procedura analizy rynku.
3. Jeżeli krajowy organ regulacyjny ustali, że rynek właściwy nie jest takiego rodzaju, że uzasadnia nałożenie
obowiązków regulacyjnych zgodnie z procedurą przewidzianą w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, lub w przypadku
niespełnienia warunków określonych w ust. 4 niniejszego artykułu, nie nakłada ani nie utrzymuje żadnych
szczegółowych obowiązków regulacyjnych zgodnie z art. 68. W przypadku gdy istnieją już sektorowe
obowiązki regulacyjne nałożone zgodnie z art. 68, krajowy organ regulacyjny uchyla te obowiązki nałożone na
przedsiębiorstwa na tym rynku właściwym.
4. W przypadku gdy krajowy organ regulacyjny ustali, że na rynku właściwym uzasadnione jest nałożenie
obowiązków regulacyjnych zgodnie z ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, wskazuje on przedsiębiorstwa, które
samodzielnie lub wspólnie z innymi posiadają znaczącą pozycję na tym właściwym rynku, zgodnie z art. 63.
Krajowy organ regulacyjny nakłada na takie przedsiębiorstwa odpowiednie szczególne obowiązki regulacyjne
zgodnie z art. 68 lub utrzymuje lub zmienia już istniejące obowiązki, jeżeli uzna, że w przypadku braku tych
obowiązków rezultatem dla użytkowników końcowych nie byłaby skuteczna konkurencja.
UKE po przeprowadzeniu analizy prowadzi postępowanie którego celem jest:
➢ określenie (zdefiniowanie) rynku właściwego,
➢ ustalenie, czy na rynku właściwym występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji
rynkowej (lub przedsiębiorcy telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą),
➢ wyznaczenie przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej (lub przedsiębiorców
telekomunikacyjnych zajmujących kolektywną pozycję znaczącą), w przypadku stwierdzenia, że na rynku
właściwym nie występuje skuteczna konkurencja oraz nałożenie na tego przedsiębiorcę (lub
przedsiębiorców telekomunikacyjnych zajmujących kolektywną pozycję znaczącą) obowiązków
regulacyjnych oraz
➢ utrzymanie, zmiana albo uchylenie obowiązków regulacyjnych nałożonych na przedsiębiorcę
telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej (lub przedsiębiorców telekomunikacyjnych
zajmujących kolektywną pozycję znaczącą) przed przeprowadzeniem analizy rynku.

27
 11.06.2023

Prawo telekomunikacyjne
• Część VI
• Regulacja rynku telekomunikacyjnego
– Rynki telekomunikacyjne w Polsce
– Obowiązki regulacyjne:
• Prokonkurencyjne;
• Usługa powszechna (universal service).

Analiza rynków

Art. 21 [Analiza rynków]

1. Prezes UKE przeprowadza analizę rynku w zakresie wyrobów i usług telekomunikacyjnych.

2. Prezes UKE, nie później niż w terminie 3 lat od podjęcia poprzedniego rozstrzygnięcia, o którym mowa
w art. 22 ust. 1 pkt 3 lub 4 dotyczącego danego rynku właściwego, notyfikuje Komisji Europejskiej projekt
rozstrzygnięcia kończącego postępowanie, o którym mowa w art. 22 ust. 1.

3. Prezes UKE w przypadku rynków niezgłoszonych wcześniej Komisji Europejskiej, nie później niż w terminie
2 lat od przyjęcia zmienionego zalecenia Komisji, notyfikuje Komisji Europejskiej projekt rozstrzygnięcia
kończącego postępowanie, o którym mowa w art. 22 ust. 1.

4. Prezes UKE w uzasadnionych przypadkach może zwrócić się do Komisji Europejskiej z wnioskiem o
przedłużenie terminu, o którym mowa w ust. 2, o maksymalnie 3 lata. W przypadku niezgłoszenia przez Komisję
Europejską sprzeciwu w ciągu jednego miesiąca od wystąpienia z wnioskiem przez Prezesa UKE, termin ulega
przedłużeniu zgodnie z wnioskiem.

Analizy rynków detalicznych:

➢ Rynek 1 - świadczenie usługi przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości
do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla konsumentów.
➢ Rynek 2 - świadczenie usługi przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości
do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla użytkowników końcowych, z wyłączeniem konsumentów.
➢ Rynek 3 - świadczenie usługi krajowych połączeń telefonicznych w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej dla
konsumentów.
➢ Rynek 4 - świadczenie usługi międzynarodowych połączeń telefonicznych w stacjonarnej publicznej sieci
telefonicznej dla konsumentów.
➢ Rynek 5 - świadczenie usługi krajowych połączeń telefonicznych w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej dla
użytkowników końcowych, z wyłączeniem konsumentów.
➢ Rynek 6 - świadczenie usługi międzynarodowych połączeń telefonicznych w stacjonarnej publicznej sieci
telefonicznej dla użytkowników końcowych, z wyłączeniem konsumentów.
➢ Rynek 7 - świadczenie usługi zapewnienia części lub całości minimalnego zestawu łączy dzierżawionych o
przepływnościach do 2 Mbit/s włącznie.
• Analizy rynków hurtowych:
(w zakresie wyrobów i usług telekomunikacyjnych koniecznych dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych do świadczenia
usług na rzecz użytkowników końcowych)
➢ Rynek 5/2007 - świadczenie usługi dostępu szerokopasmowego
➢ Rynek 8 - świadczenie usługi rozpoczynania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej.
➢ Rynek 9 - świadczenie usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach
telefonicznych.
➢ Rynek 10 - świadczenie usługi tranzytu połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej.
➢ Rynek 11/2003 -świadczenie usługi dostępu do lokalnej pętli i podpętli abonenckiej (łącznie z dostępem
współdzielonym) realizowanego za pomocą pary przewodów metalowych w celu świadczenia usług szerokopasmowych
i głosowych.
➢ Rynek 4/2007 - rynek świadczenia usług hurtowego (fizycznego) dostępu do infrastruktury sieciowej (w tym dostępu
dzielonego lub w pełni uwolnionego) w stałej lokalizacji.
➢ Rynek 12/2003 - świadczenie usługi dostępu szerokopasmowego, w tym szerokopasmowej transmisji danych.

28
 11.06.2023

➢ Rynek 13 - świadczenie usługi dzierżawy odcinków zakończeń łączy.

➢ Rynek 14 - świadczenie usługi dzierżawy odcinków łączy niebędących zakończeniami łączy.
➢ Rynek 15 - świadczenie usługi dostępu i rozpoczynania połączeń w ruchomych publicznych sieciach
telefonicznych.
➢ Rynek 16(7) - świadczenie usługi zakańczania połączeń głosowych w poszczególnych ruchomych publicznych
sieciach telefonicznych.
➢ Rynku 17 - świadczenie usługi roamingu międzynarodowego w ruchomych publicznych sieciach telefonicznych.
➢ Rynek 18 - świadczenie usługi transmisji programów radiofonicznych lub telewizyjnych w celu dostarczania treści
radiofonicznych lub telewizyjnych użytkownikom końcowym.
➢ Rynek peeringu IP - świadczenie usługi wymiany ruchu IP typu peering.
➢ Rynek tranzytu IP – świadczenie usługi wymiany ruchu IP typu tranzyt.
➢ Rynek zakańczania SMS - świadczenie usługi zakańczania krótkich wiadomości tekstowych w poszczególnych
ruchomych publicznych sieciach telefonicznych.

Skuteczna konkurencja na rynku Znacząca pozycja rynkowa

Art. 23 [Postanowienie o konkurencyjności rynku]
1. Po przeprowadzeniu postępowania, o którym mowa w art. 22 ust. 1, Prezes UKE, w przypadku ustalenia, że na rynku właściwym nie występuje
Art. 24 [Znacząca pozycja rynkowa] Po przeprowadzeniu postępowania, o którym mowa w art. 22 ust. 1, Prezes UKE,
przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej lub przedsiębiorcy telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą:
w przypadku ustalenia, że na rynku właściwym występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej
1) wydaje postanowienie, w którym: lub przedsiębiorcy telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą, wydaje decyzję, w której:

a) określa rynek właściwy w sposób określony w art. 22 ust. 1 pkt 1, 1) określa rynek właściwy w sposób określony w art. 22 ust. 1 pkt 1;
b) stwierdza, że na tym rynku właściwym występuje skuteczna konkurencja 2) wyznacza przedsiębiorcę telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej lub przedsiębiorców telekomunikacyjnych
- jeżeli na tym samym rynku właściwym nie występował przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej lub przedsiębiorcy
zajmujących kolektywną pozycję znaczącą oraz:
telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą albo

2) wydaje decyzję, w której: a) nakłada obowiązki regulacyjne, biorąc pod uwagę adekwatność i proporcjonalność danego obowiązku do problemów
rynkowych, których rozwiązanie służy realizacji celów określonych w art. 1 ust. 2, lub
a) określa rynek właściwy w sposób określony w art. 22 ust. 1 pkt 1,
b) utrzymuje nałożone obowiązki regulacyjne, jeżeli przedsiębiorca telekomunikacyjny lub przedsiębiorcy
b) stwierdza, że na tym rynku właściwym występuje skuteczna konkurencja, telekomunikacyjni nie utracili tej pozycji, lub
c) uchyla nałożone obowiązki regulacyjne
- jeżeli na tym samym rynku właściwym występował przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej lub przedsiębiorcy
c) zmienia lub uchyla nałożone obowiązki regulacyjne, jeżeli przedsiębiorca telekomunikacyjny lub przedsiębiorcy
telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą, którzy utracili tę pozycję telekomunikacyjni nie utracili tej pozycji, ale warunki na rynku właściwym uzasadniają zmianę lub uchylenie tych
obowiązków.

Obowiązki regulacyjne

Zgodnie z Pr. tel., obowiązkami regulacyjnymi są (art. 22 ust. 2 Pr. tel.):

W skrócie można przyjąć, że obowiązki regulacyjne są • [Zapewnienia dostępu telekomunikacyjnego] - obowiązek uwzględniania uzasadnionych wniosków przedsiębiorców
telekomunikacyjnych o zapewnienie im dostępu telekomunikacyjnego, w tym użytkowania elementów sieci oraz
nakładane na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, udogodnień towarzyszących, w szczególności biorąc od uwagę poziom konkurencyjności rynku detalicznego i interes
użytkowników końcowych (art. 34 Pr. tel.),
„ponieważ jego siła rynkowa zniekształca naturalne, • [Zakaz dyskryminacji] - obowiązek równego traktowania przedsiębiorców telekomunikacyjnych w zakresie dostępu
telekomunikacyjnego, w szczególności przez oferowanie jednakowych warunków w porównywalnych okolicznościach, a
nieskrępowanie mechanizmy rynkowe i utrudnia także oferowanie usług oraz udostępnianie informacji na warunkach nie gorszych od stosowanych w ramach własnego
przedsiębiorstwa, lub w stosunkach z podmiotami zależnymi (art. 36 Pr. tel.),
konkurencję na danym rynku właściwym” • [Obowiązek przejrzystości] - obowiązek ogłaszania lub udostępniania informacji w sprawach zapewnienia dostępu
telekomunikacyjnego, dotyczących informacji księgowych, specyfikacji technicznych sieci i urządzeń telekomunikacyjnych,
charakterystyki sieci, zasad i warunków świadczenia usług oraz korzystania z sieci, a także opłat (art. 37 Pr. tel.),
• [Rachunkowość regulacyjna] - obowiązek prowadzenia rachunkowości regulacyjnej w sposób umożliwiający identyfikację
przepływów transferów wewnętrznych związanych z działalnością w zakresie dostępu telekomunikacyjnego
(art. 38 Pr. tel.),
https://bip.uke.gov.pl/przeglad-rynkow/

29

Obowiązki regulacyjne
Art. 49 [Cel rachunkowości regulacyjnej]
1. Celem rachunkowości regulacyjnej jest wyodrębnienie i przypisanie aktywów, pasywów, przychodów i kosztów
przedsiębiorcy telekomunikacyjnego do działalności w zakresie dostępu telekomunikacyjnego lub działalności w zakresie
usług na rynku detalicznym, tak jakby każdy rodzaj działalności był świadczony przez innego przedsiębiorcę
telekomunikacyjnego, a także ustalenie przychodów i związanych z nimi kosztów odrębnie dla każdej z usług objętych
kalkulacją kosztów.
2. Rachunkowość regulacyjną prowadzi się w sposób umożliwiający identyfikację przepływów transferów wewnętrznych
pomiędzy poszczególnymi rodzajami działalności, o których mowa w ust. 1.
Obowiązki regulacyjne
• obowiązek (może być nałożony po analizie rynku usług świadczonych w ruchomej publicznej sieci telefonicznej),
na wyznaczonego operatora o znaczącej pozycji na tym rynku realizacji na rzecz abonentów przyłączonych do jego sieci
uprawnienia, polegające na tym, że abonent będący stroną umowy z dostawcą usług zapewniającym przyłączenie do
stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej operatora o znaczącej pozycji rynkowej może wybrać dowolnego dostawcę publicznie
dostępnych usług telefonicznych, którego usługi są dostępne w połączonych sieciach (art. 72 ust. 3 Pr. tel.).
• jeżeli wcześniej nałożone obowiązki regulacyjne w zakresie dostępu telekomunikacyjnego nie zapewniły na rynku hurtowym lub
rynkach hurtowych skutecznej konkurencji oraz istnieją na tym rynku lub rynkach istotne i trwałe problemy konkurencyjne lub
zawodność rynku, Prezes UKE może, po przeprowadzeniu analizy, (…), nałożyć na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego
zintegrowanego pionowo obowiązek rozdziału funkcjonalnego, polegający na wykonywaniu działalności związanej ze
świadczeniem usług hurtowego dostępu telekomunikacyjnego przez wyodrębnioną, niezależnie działającą jednostkę
organizacyjną, zwaną dalej „wydzieloną jednostką organizacyjną”, lub przez kilka wydzielonych jednostek organizacyjnych (art.
44b Pr. tel.).
• Osoba lub osoby kierujące wydzieloną jednostką organizacyjną nie mogą jednocześnie świadczyć pracy lub wykonywać innych
zajęć na jakiejkolwiek podstawie u przedsiębiorcy telekomunikacyjnego zintegrowanego pionowo lub w innej niż wydzielona
jednostka organizacyjna jednostce organizacyjnej przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, w spółce od niego zależnej, wobec niego
dominującej lub z nim powiązanej w rozumieniu KSH ani pełnić funkcji w ich organach lub pełnić na rzecz tych podmiotów funkcji
doradczych.(art. 44e )
Obowiązki regulacyjne
Art. 46 [Obowiązki na rynkach detalicznych]
3. W decyzji, o której mowa w ust. 2, Prezes UKE może w szczególności:
1) określić maksymalne ceny usług albo
2) określić wymagany przedział cen usług ustalony na podstawie cen stosowanych na porównywalnych rynkach państw
członkowskich, albo
3) nałożyć obowiązek:
a) prowadzenia rachunkowości regulacyjnej zgodnie z zatwierdzoną przez Prezesa UKE instrukcją lub
b) prowadzenia kalkulacji kosztów usług zgodnie z zatwierdzonym przez Prezesa UKE opisem kalkulacji kosztów, lub
c) określania cen usług na podstawie kosztów ich świadczenia, lub
4) nałożyć obowiązek przedstawiania do zatwierdzenia cennika lub regulaminu świadczenia usług.
11.06.2023
Obowiązki regulacyjne
• [Kalkulacja kosztów] - obowiązki:
➢ kalkulacji uzasadnionych kosztów świadczenia dostępu telekomunikacyjnego, wskazując sposoby kalkulacji
kosztów, jakie operator powinien stosować na podstawie przepisów rozporządzenia,
o którym mowa w art. 51, zgodnie z zatwierdzonym przez Prezesa UKE opisem kalkulacji kosztów,
➢ stosowania opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego, uwzględniających zwrot uzasadnionych kosztów
operatora (art. 39 Pr. tel.),
• obowiązek ustalania opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego w oparciu o ponoszone koszty (art. 40 Pr. tel.),
• [Oferta ramowa] - obowiązek przygotowania i przedstawienia w określonym terminie projektu oferty ramowej
o dostępie telekomunikacyjnym, której stopień szczegółowości określi w decyzji (art. 42 Pr. tel.), w przypadku
nieprzedstawienia oferty ramowej w terminie - samodzielnie ustala ofertę ramową;
• obowiązek zapewnienia użytkownikom końcowym przedsiębiorcy telekomunikacyjnego komunikowania się
z użytkownikami innego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, w tym obowiązek wzajemnego połączenia sieci
(art. 45 Pr. tel.);
Obowiązki regulacyjne
• Jeżeli w/w obowiązki okazałyby się nieskuteczne, tj. nie doprowadziłyby do osiągnięcia celów, o których
mowa w art. 189 ust. 2 Pr. tel., Prezes UKE może nałożyć na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego o znaczącej
pozycji rynkowej na rynku usług detalicznych, obowiązek:
➢ nieustalania zawyżonych cen usług,
➢ nieutrudniania wejścia na rynek innym przedsiębiorcom,
➢ nieograniczania konkurencji poprzez ustalanie cen usług zaniżonych w stosunku do kosztów ich
świadczenia,
➢ niestosowania nieuzasadnionych preferencji dla określonych użytkowników końcowych, z wyłączeniem
przewidzianych w ustawie,
➢ niezobowiązywania użytkownika końcowego do korzystania z usług, które są dla niego zbędne
(art. 46 Pr. tel.).
Obowiązki regulacyjne
Art. 48 [Zatwierdzenie regulaminów i cenników]
1. Przedsiębiorca telekomunikacyjny, na którego nałożono obowiązek, o którym mowa w art. 46 ust. 3 pkt 4, przedkłada
Prezesowi UKE projekty cenników i regulaminów świadczenia usług wraz z uzasadnieniem, w terminie co najmniej 30 dni
przed planowanym terminem wprowadzenia w życie cennika lub regulaminu świadczenia usług lub ich zmian.
2. Prezes UKE, w drodze decyzji, w terminie 30 dni od dnia przedłożenia projektu cennika, regulaminu świadczenia usług lub
ich zmiany, może zgłosić sprzeciw, jeżeli projekt cennika lub regulaminu jest sprzeczny z decyzją, o której mowa w art. 46 ust.
2, lub z przepisami ustawy i zobowiązać przedsiębiorcę telekomunikacyjnego do przedstawienia poprawionego cennika lub
regulaminu, w części objętej sprzeciwem.
3. Prezes UKE może zażądać od obowiązanego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego przedłożenia dodatkowych dokumentów
lub udzielenia dodatkowych informacji. Do tego czasu termin, o którym mowa w ust. 2, zawiesza się.
4. Cennik i regulamin świadczenia usług lub ich zmiany objęte sprzeciwem Prezesa UKE nie wchodzą w życie.
5. Cennik i regulamin świadczenia usług lub ich zmiany podlegają publikacji na stronie podmiotowej BIP UKE, na koszt
przedsiębiorcy telekomunikacyjnego.
https://bip.uke.gov.pl/decyzje/decyzje-smp/regulacja-rynku-mtr,7.html
https://bip.uke.gov.pl/decyzje/decyzje-smp/deregulacja-hurtowego-rynku-uslugi-dostepu-wysokiej-jakosci-w-stalej-lokalizacji-rynek-42014,5.html
30

Prawo telekomunikacyjne
Część VII
• Usługa powszechna
Usługa w ogólnym interesie gospodarczym
• Usługi w ogólnym interesie gospodarczym ang. services in general economic interest, niem.
Dienstleistungen von allgemeinem wirtschaftlichen Interesse
• Usługi w ogólnym interesie gospodarczym, również usługa powszechna charakteryzuje się cechami:
➢ komercyjnym charakterem oraz
➢ realizacją konkretnej misji służby publicznej.
• Obywatele winni mieć dostęp do usług związanych z interesem publicznym w odpowiedniej jakości i
po odpowiedniej cenie – energia, wodociągi, drogi, kolej, poczta , telekomunikacja w tym radio i TV.
• Dostawcy usług telekomunikacyjnych, kierując się wyłącznie interesem ekonomicznym, w pewnych
okolicznościach nie będą zainteresowani dostarczaniem usług telekomunikacyjnych. Koszty
dostarczania takich usług mogą okazać się zbyt wysokie w relacji do opłat, które można za nie uzyskać.
Usługa powszechna
• Do zestawu usług telekomunikacyjnych zalicza się następujące usługi:
1) przyłączenie zakończenia sieci w stałej lokalizacji umożliwiające komunikację głosową, faksową i
przesyłanie danych, w tym funkcjonalny dostęp do sieci Internet, którego prędkość umożliwia korzystanie
z aplikacji używanych powszechnie w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, w szczególności
korzystanie z poczty elektronicznej lub aplikacji umożliwiających dokonywanie płatności;
2) utrzymanie łącza abonenckiego z zakończeniem sieci, o którym mowa w pkt 1, w gotowości do realizacji
połączeń telefonicznych krajowych i międzynarodowych;
3) połączenia telefoniczne krajowe i międzynarodowe;
4) ogólnokrajową informację o numerach telefonicznych, dostępną również dla użytkowników aparatów
publicznych lub innych punktów dostępowych umożliwiających komunikację głosową;
5) udostępnianie ogólnokrajowego spisu abonentów;
6) świadczenie usług telefonicznych za pomocą aparatów publicznych lub innych punktów dostępowych
umożliwiających komunikację głosową.
11.06.2023
Cele regulacji sektorowej w telekomunikacji
Regulacja sektorowa
(cele/kierunki)
Prospołeczna
Prokonkurencyjna (usługa publiczna i
(ekonomiczna) ochrona
abonenta)
Usługa powszechna
• Usługa powszechna ma stanowić zabezpieczenie gwarantujące, że pewien zestaw przynajmniej
minimalnych usług będzie dostępny dla wszystkich użytkowników końcowych oraz w cenach przystępnych
dla konsumentów, w przypadkach gdy ryzyko wykluczenia społecznego wynikające z braku takiego dostępu
uniemożliwia obywatelom pełne społeczne i ekonomiczne uczestnictwo w życiu społecznym (wykluczenie
cyfrowe)
• Usługa powszechna jest jednym z najistotniejszych elementów prawa telekomunikacyjnego, bowiem
stanowi o gwarancji dostępu obywateli do podstawowych usług telekomunikacyjnych.
• Obowiązek zapewnienia dostępu do tej usługi powierzono państwom członkowskim za pomocą działań
regulacyjnych. Działania te określa się jako regulację prospołeczną lub prosocjalną (ang. social regulation,
economic regulation) obok tzw. regulacji prokonkurencyjnej (ang. regulation for competition)
• Pr. tel. usługę powszechną definiuje jako zestaw usług telekomunikacyjnych, wraz z udogodnieniami dla
osób niepełnosprawnych, świadczonych z wykorzystaniem dowolnej technologii, z zachowaniem dobrej
jakości i po przystępnej cenie, które powinny być dostępne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
(art. 81 ust. 1 Pr. tel.)
Usługa powszechna
7) W przypadku:
• szkół publicznych,
• szkół niepublicznych oraz niepublicznych szkół artystycznych o uprawnieniach publicznych szkół artystycznych, w
których realizowany jest obowiązek szkolny lub obowiązek nauki,
• publicznych centrów kształcenia ustawicznego, centrów kształcenia zawodowego, młodzieżowych ośrodków
wychowawczych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii, specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych,
specjalnych ośrodków wychowawczych i poradni psychologiczno-pedagogicznych,
• publicznych placówek doskonalenia nauczycieli i publicznych bibliotek pedagogicznych,
• publicznych bibliotek,
• szkół wyższych
- zwanych dalej „jednostkami uprawnionymi”, przedsiębiorca wyznaczony, zgodnie z art. 82 ust. 4 albo art. 83, do
świadczenia usługi, o której mowa w ust. 3 pkt 1, świadczy także usługę przyłączenia do sieci w celu zapewnienia
korzystania z usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu.
31

Usługa powszechna
Art. 81a [Oceny dostępności, jakości świadczenia i przystępności cenowej usług, konsultacje]
1. Prezes UKE dokonuje oceny dostępności, jakości świadczenia i przystępności cenowej usług, o których mowa
w art. 81 ust. 3.
2. Wyniki oceny, o której mowa w ust. 1, Prezes UKE zamieszcza na stronie podmiotowej BIP UKE w celu ich
skonsultowania z zainteresowanymi podmiotami, w szczególności użytkownikami końcowymi, konsumentami
i przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi. Do konsultacji stosuje się odpowiednio art. 16 ust. 2.
https://bip.uke.gov.pl/download/gfx/bip/pl/defaultaktualnosci/23/24/1/raport_o_usludze_powszechnej.pdf
Który z trybów należy uznać za podstawowy?
Usługa powszechna
• A co jeżeli przedsiębiorca nie posiada pozycji znaczącej na rynku i żaden również nie
zgłosi się do konkursu?
• W przypadku braku ofert spełniających warunki konkursu na świadczenie usługi
powszechnej lub poszczególnych usług wchodzących w jej skład, Prezes UKE wyznacza,
w drodze decyzji, do świadczenia usługi, której świadczenie było przedmiotem konkursu,
przedsiębiorcę telekomunikacyjnego świadczącego taką usługę, biorąc pod uwagę
zdolność ekonomiczną i techniczną tego przedsiębiorcy do świadczenia tej usługi
na danym obszarze, potrzebę wspierania równoprawnej i skutecznej konkurencji
w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych oraz zapewnienie dostępności tych
usług (art. 83 Pr. tel.).
11.06.2023
Usługa powszechna
• Praktycznym wyrazem spadku znaczenia tych przepisów było zaprzestanie świadczenia usługi powszechnej
przez Telekomunikację Polską S.A. w dniu 8.5.2011 r. na skutek wygaśnięcia decyzji Prezesa UKE
wyznaczającej ten podmiot do świadczenia tej usługi.
• Prezes UKE uznał, że nie ma potrzeby wyznaczana przedsiębiorcy do świadczenia usługi powszechnej, gdyż
w szczególności ze względu na rozwój telefonii ruchomej zapewniany jest dostęp do podstawowych usług
na terenie całej Polski oraz oferowany jest szeroki wybór ofert.
• Oznacza to, że obecnie, pomimo obowiązywania w Polsce przepisów o usłudze powszechnej, w praktyce nie
są one stosowane. Istotne znaczenie zachowują natomiast przepisy o finansowaniu usługi powszechnej.
• W Pr. tel. przewidziano dwa tryby wyznaczenia przedsiębiorstwa telekomunikacyjnego do świadczenia usługi
powszechnej albo poszczególnych usług wchodzących w jej skład.
• Prezes UKE wyznacza przedsiębiorcę telekomunikacyjnego po przeprowadzeniu konkursu spośród złożonych
ofert, a w przypadku braku ofert wyznacza konkretnego przedsiębiorcę.
Usługa powszechna
• Prezes UKE wyznacza na podstawie konkursu, w drodze decyzji, przedsiębiorcę telekomunikacyjnego do
świadczenia usługi powszechnej albo poszczególnych usług wchodzących w jej skład, w oparciu o kryterium:
➢ najniższego kosztu świadczenia publicznie dostępnych usług telefonicznych oraz
➢ na podstawie danych o jakości świadczenia tych usług zawartych w ofercie przedsiębiorcy
telekomunikacyjnego, biorąc pod uwagę jego zdolność do świadczenia usługi powszechnej albo
poszczególnych usług wchodzących w jej skład.
• Minister właściwy do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, wymagany zakres ogłoszenia o
konkursie, zakres oferty na świadczenie usług wchodzących w skład usługi powszechnej i wymaganej
dokumentacji oraz tryb postępowania konkursowego w sprawie wyłonienia przedsiębiorcy wyznaczonego, mając
na uwadze potrzebę zachowania przejrzystości i obiektywności postępowania.
• W przypadku braku ofert, Prezes UKE w drodze decyzji administracyjnej wyznacza przedsiębiorcę
telekomunikacyjnego zobowiązującego do świadczenia usługi powszechnej lub poszczególnych usług
wchodzących w jej skład w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej.
Usługa powszechna
• Art. 86 [Obowiązek zawierania umów] Przedsiębiorca wyznaczony do świadczenia usługi powszechnej nie może
odmówić zawarcia umowy o świadczenie tej usługi, jeżeli użytkownik końcowy spełni warunki wynikające z
regulaminu świadczenia usługi.
• Art. 88 [Minimalna liczba aparatów publicznych] Prezes UKE ustala, w drodze decyzji, dla każdego
przedsiębiorcy wyznaczonego do świadczenia usługi telefonicznej za pomocą aparatów publicznych (…)
minimalną liczbę aparatów publicznych (…), w tym przystosowanych dla osób niepełnosprawnych, (…), biorąc
pod uwagę stan telefonizacji oraz uzasadnione potrzeby mieszkańców na tym obszarze.
• Art. 91 [Ujednolicenie taryf, specjalny pakiet cenowy] Prezes UKE kierując się uwarunkowaniami krajowymi
może, w decyzjach nałożyć na przedsiębiorcę wyznaczonego obowiązek:
1) stosowania ujednoliconych taryf świadczenia usługi, do której świadczenia został wyznaczony, na obszarze
świadczenia tej usługi lub
2) stosowania określonych przez Prezesa UKE maksymalnych cen połączeń (za pomocą aparatów publicznych)
3) zapewnienia specjalnego pakietu cenowego (potwierdzenie niskich dochodów lub szczególne potrzeby
społeczne)
32
 11.06.2023

Usługa powszechna Usługa powszechna

• Art. 91a [Przedłożenie projektu przez przedsiębiorcę] Przedsiębiorca wyznaczony przedkłada Prezesowi UKE • 2. Dopłatę ustala Prezes UKE w wysokości kosztu netto świadczenia usługi, do której świadczenia
projekt: przedsiębiorca został wyznaczony. Koszt netto świadczenia tej usługi dotyczy tylko kosztów, których
przedsiębiorca wyznaczony nie poniósłby, gdyby nie miał obowiązku jej świadczenia.
1) cennika w zakresie specjalnego pakietu cenowego i podstawowego pakietu cenowego;
• 2a. W przypadku wyznaczenia przedsiębiorcy w drodze decyzji, o której mowa w art. 82 ust. 4, dopłata nie może
2) regulaminu świadczenia usługi powszechnej albo poszczególnych usług wchodzących w jej skład lub ich zmiany,
być wyższa niż zaoferowany w konkursie prognozowany koszt netto świadczenia usługi, do świadczenia której
wraz z uzasadnieniem, w terminie co najmniej 30 dni przed planowanym wprowadzeniem ich w życie.
ten przedsiębiorca został wyznaczony.
• Art. 94a [Zawiadomienie Prezesa UKE o zamiarze zbycia środków majątkowych lokalnej sieci dostępu] W
• 3. Kalkulacja kosztu netto, o którym mowa w ust. 2, w zależności od usługi, do której świadczenia dany
przypadku gdy przedsiębiorca wyznaczony zamierza zbyć środki majątkowe lokalnej sieci dostępu lub ich
przedsiębiorca został wyznaczony, powinna uwzględniać:
znaczną część, na rzecz odrębnej osoby prawnej należącej do innego właściciela, informuje on Prezesa UKE w
celu zbadania przez niego wpływu takiej transakcji na zapewnianie i świadczenie usług powszechnych oraz • 1) koszty bezpośrednio związane ze świadczeniem usługi powszechnej;
nałożenia, zmiany bądź uchylenia obowiązków regulacyjnych, o których mowa w art. 46 ust. 2. Zawiadomienia
dokonuje się najpóźniej na sześć miesięcy przed planowanym przeniesieniem środków majątkowych. • 2) przychody ze świadczenia usługi powszechnej;

• Art. 95 [Dopłaty] Przedsiębiorcy wyznaczonemu przysługuje dopłata do kosztów świadczonych przez niego • 3) korzyści pośrednie związane ze świadczeniem usługi powszechnej.
usług, do których świadczenia został wyznaczony, w przypadku ich nierentowności.

Usługa powszechna Usługa powszechna - EKŁE

• Zmiany wprowadzone przez EKŁE w zakresie regulacji dotyczącej usługi powszechnej wynikają z potrzeby
• Przedsiębiorcy telekomunikacyjni, których przychód z działalności telekomunikacyjnej w roku dostosowania przepisów do zmian rynkowych. W motywach EKŁE zwrócono uwagę, że koncepcja usługi
kalendarzowym, za który przysługuje dopłata, przekroczył 4 miliony złotych, są obowiązani do powszechnej winna ewoluować tak, aby odzwierciedlała postępy w technologii, rozwój rynku oraz zmiany
udziału w pokryciu dopłaty w zapotrzebowaniu użytkowników.

• Prezes UKE ustala jednolity wskaźnik procentowego udziału wszystkich przedsiębiorców
telekomunikacyjnych obowiązanych do udziału w pokryciu dopłaty, biorąc pod uwagę
wysokość dopłaty, która podlega pokryciu. Wysokość udziału danego przedsiębiorcy
telekomunikacyjnego w pokryciu dopłaty, nie wyższa niż 1% jego przychodów, ustalana jest
proporcjonalnie do wysokości przychodów tego przedsiębiorcy w danym roku kalendarzowym,
uzyskanych z tytułu wykonywania działalności telekomunikacyjnej.
• Prezes UKE ustala, w drodze decyzji, kwotę udziału w pokryciu dopłaty dla przedsiębiorcy
telekomunikacyjnego. Decyzji nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
• Od momentu przyjęcia dyrektywy 2002/22/WE, tj. przez okres 16 lat (EKŁE przyjęto w grudniu 2018 r.) nastąpił
bardzo istotny rozwój technologiczny na rynku telekomunikacyjnym. Zmniejszyła się rola usług świadczonych
w sieciach stacjonarnych (usług w stałej lokalizacji). Powszechny stał się natomiast dostęp do telefonii ruchomej.
Bardzo istotny stał się dostęp do Internetu.
• Z tego powodu, niektóre usługi zostały całkowicie lub w przeważającej mierze wyparte z rynku. Obecnie takie
usługi, jak usługi publicznych automatów telefonicznych oraz biura numerów czy spisy abonentów telefonicznych,
które wchodziły w skład usługi powszechnej określonej w dyrektywie 2002/22/WE, nie mają już istotnego
znaczenia rynkowego.
• Kluczową, obok łączności głosowej, stała się usługa dostępu do sieci szerokopasmowej transmisji danych.
Zapewnienie powszechnego dostępu do tej usługi jest istotnym elementem polityki unijnej oraz poszczególnych
państw członkowskich.

Usługa powszechna - EKŁE Usługa powszechna - EKŁE

• Usługa adekwatnego szerokopasmowego dostępu do Internetu musi być w stanie zapewnić przepustowość łącza
• EKŁE ogranicza usługę powszechną do dwóch składników. W skład usługi powszechnej zdefiniowanej w EKŁE wchodzą
(1) usługa łączności głosowej oraz (2) usługa adekwatnego szerokopasmowego dostępu do Internetu. niezbędną do korzystania co najmniej z minimalnego zestawu usług określonego w załączniku V do EKŁE, tj. do:
(1) poczty elektronicznej;
• W EKŁE zastrzeżono jednak, że państwa członkowskie powinny mieć również możliwość zapewnienia przystępności cenowej usług
adekwatnego dostępu do Internetu szerokopasmowego i usług łączności głosowej innych niż usługi świadczone w stałej lokalizacji, (2) wyszukiwarki umożliwiającej wyszukiwanie i znajdywanie wszelkiego rodzaju informacji;
oferowanych obywatelom będącym w ruchu, jeżeli uznają to za konieczne dla zapewnienia pełnego społecznego i ekonomicznego (3) podstawowych internetowych narzędzi na potrzeby szkolenia i kształcenia;
uczestnictwa tych konsumentów w życiu społecznym.
(4) gazet lub wiadomości internetowych;
• Przez usługę łączności głosowej w EKŁE rozumie się publicznie dostępną usługę łączności elektronicznej dla inicjowania i odbierania, (5) zakupów lub zamawiania towarów lub usług w Internecie;
bezpośrednio lub pośrednio, połączeń krajowych lub krajowych i międzynarodowych za pośrednictwem numeru lub numerów
istniejących w krajowym lub międzynarodowym planie numeracji. (6) poszukiwania pracy i narzędzi służących poszukiwaniu pracy;
(7) sieci kontaktów zawodowych;
• Natomiast usługa adekwatnego szerokopasmowego dostępu do Internetu została wyodrębniona w EKŁE z wykorzystaniem kryterium
szybkości dostępu do Internetu, czy też przepustowości łącza. Kryterium przepustowości łącza nie jest jednak jednolite dla wszystkich (8) bankowości internetowej;
państw członkowskich. Każde państwo członkowskie, w świetle uwarunkowań krajowych i minimalnej przepustowości łącza, z której (9) korzystania z usług administracji elektronicznej;
korzysta większość konsumentów na terytorium tego państwa członkowskiego, powinno określić usługę adekwatnego
szerokopasmowego dostępu do Internetu, aby zapewnić przepustowość łącza niezbędną do społecznego i ekonomicznego udziału (10) mediów społecznościowych i komunikatorów internetowych;
w życiu społecznym. (11) połączeń głosowych i wideo w standardowej jakości

33

Usługa powszechna - EKŁE
• Kolejną bardzo istotną zmianą wprowadzoną w EKŁE jest zakres podmiotów, którym należy zapewnić
dostęp do usługi powszechnej.
• W zakresie wymogu dostępności usługi powszechnej EKŁE utrzymuje dotychczasowe podejście
zakładające, że usługa powszechna powinna być dostępna dla ogółu użytkowników.
• Inne rozwiązanie zastosowano w odniesieniu do przystępności cenowej. Ta cecha usługi powszechnej
musi być zapewniania konsumentom. Ponadto, przystępność cenowa usługi powszechnej powinna być
zapewniana w szczególności na rzecz konsumentów o niskich dochodach lub szczególnych potrzebach
społecznych, w tym osób starszych, użytkowników końcowych z niepełnosprawnościami oraz
konsumentów mieszkających na obszarach wiejskich lub odizolowanych geograficznie.
• Państwa członkowskie mają jednak uprawnienie do tego, aby poszerzyć grupę podmiotów
korzystających z przystępności cenowej usługi powszechnej o mikroprzedsiębiorstwa, małe i średnie
przedsiębiorstwa oraz organizacje non-profit.
Ochrona użytkowników końcowych
Art. 56 [Umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych]
1. Świadczenie usług telekomunikacyjnych odbywa się na podstawie umowy o świadczenie usług
telekomunikacyjnych.
2. Umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawiera się w formie pisemnej, elektronicznej lub
dokumentowej. Wymóg formy pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej nie dotyczy umowy o świadczenie
usług telekomunikacyjnych zawieranej przez dokonanie czynności faktycznych obejmujących w szczególności
umowy o świadczenie usług przedpłaconych świadczonych w publicznej sieci telekomunikacyjnej, publicznie
dostępnych usług telefonicznych świadczonych za pomocą aparatu publicznego lub przez wybranie numeru
dostępu do sieci dostawcy usług.
2a. W przypadku umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawieranej z konsumentem ma on prawo
dokonać wyboru formy zawarcia umowy spośród oferowanych przez dostawcę usług. Dostawca usług ma
obowiązek poinformowania konsumenta o przysługującym mu prawie wyboru formy zawarcia umowy przed jej
zawarciem.
https://sip.legalis.pl/document-full.seam?documentId=mfrxilrvguytgnjwge2s44dboaxdcmjqhe4tcmbufz3gk4roge4tembz&refSource=search#
Ochrona użytkowników końcowych
Art. 57 [Warunki umów]
5. Warunki umowy o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie
przyłączenia do sieci, nie mogą uniemożliwiać lub utrudniać abonentowi korzystania z prawa do zmiany
dostawcy usług świadczącego publicznie dostępne usługi telekomunikacyjne.
6. W przypadku zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do
publicznej sieci telekomunikacyjnej, związanego z ulgą przyznaną abonentowi, wysokość roszczenia z tytułu
jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta przed upływem
terminu, na jaki umowa została zawarta, nie może przekroczyć wartości ulgi przyznanej abonentowi
pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. Roszczenie
nie przysługuje w przypadku rozwiązania przez konsumenta umowy przed rozpoczęciem świadczenia usług, chyba
że przedmiotem ulgi jest telekomunikacyjne urządzenie końcowe.
11.06.2023
Cele regulacji sektorowej w telekomunikacji
Regulacja sektorowa
(cele/kierunki)
Prospołeczna
Prokonkurencyjna (usługa publiczna i
(ekonomiczna) ochrona
abonenta)
Ochrona użytkowników końcowych
Art. 56(2) [Automatyczne przedłużenie umowy na czas nieokreślony]
1. W przypadku gdy umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawarta na czas określony uległa
automatycznemu przedłużeniu na czas nieokreślony po okresie jej obowiązywania, abonentowi przysługuje
prawo do jej wypowiedzenia w każdym czasie z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia. W okresie
wypowiedzenia abonent ponosi jedynie koszty świadczenia usług telekomunikacyjnych objętych umową.
2. Przed automatycznym przedłużeniem umowy o świadczenie usług, o których mowa w ust. 1, dostawca
publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych informuje abonenta w sposób jasny i zrozumiały na trwałym
nośniku, w terminie nie później niż 30 dni przed upływem okresu, na jaki umowa została zawarta, o
automatycznym przedłużeniu umowy, sposobach jej rozwiązania, a także najkorzystniejszych oferowanych przez
siebie pakietach taryfowych.
Art. 56(3) [Informowanie abonenta o najkorzystniejszych oferowanych pakietach taryfowych] Dostawca publicznie
dostępnych usług telekomunikacyjnych co najmniej raz w roku informuje abonenta o najkorzystniejszych
oferowanych przez siebie pakietach taryfowych, chyba że abonent nie wyraził zgody na otrzymywanie informacji
marketingowych.
Ochrona użytkowników końcowych
Art. 60a [Prawo wypowiedzenia umowy; roszczenie odszkodowawcze]
1. Dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych:
1) doręcza abonentowi (..) treść każdej proponowanej zmiany warunków umowy, (…)
- z wyprzedzeniem co najmniej miesiąca przed wprowadzeniem tych zmian w życie. Okres ten może być krótszy,
jeżeli publikacja aktu prawnego, z którego wynika konieczność wprowadzenia zmian, następuje z
wyprzedzeniem krótszym niż miesiąc przed jego wejściem w życie lub okres taki wynika z decyzji Prezesa UKE.
Jednocześnie abonent powinien zostać poinformowany o prawie wypowiedzenia umowy w przypadku braku
akceptacji tych zmian, przy czym termin na realizację tego prawa nie może być krótszy niż do dnia wejścia tych
zmian w życie.
2. W razie skorzystania z prawa wypowiedzenia umowy, o którym mowa w ust. 1, dostawcy publicznie dostępnych
usług telekomunikacyjnych nie przysługuje zwrot ulgi, o czym abonent powinien zostać także poinformowany
(wyjątki art. 60 ust. 3).
34

Ochrona użytkowników końcowych
Art. 61 [Stosowanie cenników]
1. Dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych ustala ceny usług telekomunikacyjnych, o ile przepisy ustawy
nie stanowią inaczej.
2. Ceny usług telekomunikacyjnych są ustalane na podstawie przejrzystych, obiektywnych i niedyskryminujących kryteriów.
3. Dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych określa w cenniku usług telekomunikacyjnych, zwanym dalej
„cennikiem”, ceny za przyłączenie do sieci, za usługi, za obsługę serwisową oraz szczegółowe informacje dotyczące
stosowanych pakietów cenowych oraz opustów.
4. Dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych jest obowiązany podać cennik do publicznej wiadomości przez
publikację na swojej stronie internetowej i dostarczać nieodpłatnie abonentowi będącemu stroną umowy zawartej w formie
pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej, najpóźniej wraz z umową o świadczenie publicznie dostępnych usług
telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej, a także na każde jego żądanie.
Dostawca usług dostarcza cennik na papierze lub innym trwałym nośniku wybranym przez abonenta spośród oferowanych
przez dostawcę usług.
Ochrona użytkowników końcowych
Art. 64 [Usługi o podwyższonej opłacie]
1. Dostawca publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej obejmującej usługę telekomunikacyjną z dodatkowym świadczeniem, które może być
realizowane przez inny podmiot niż dostawca usługi telekomunikacyjnej, zwanej dalej „usługą o podwyższonej opłacie”, jest obowiązany podawać wraz z
numerem tej usługi przekazywanym bezpośrednio abonentom, cenę za jednostkę rozliczeniową usługi albo cenę za połączenie, w przypadku usługi
taryfikowanej za całe połączenie, ze wskazaniem ceny brutto oraz nazwę podmiotu realizującego dodatkowe świadczenie.
5. Dostawca publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej bezpłatnie zapewnia abonentowi określenie progu kwotowego dla usług o podwyższonej
opłacie, a w momencie osiągnięcia progu kwotowego dostawca publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej jest obowiązany do:
1) natychmiastowego poinformowania abonenta o tym fakcie;
2) zablokowania możliwości wykonywania połączeń na numery usług o podwyższonej opłacie i odbierania połączeń z takich numerów, chyba że nie
będą powodowały obowiązku zapłaty po stronie abonenta.
5a. Dostawca publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej jest obowiązany oferować abonentom co najmniej cztery progi kwotowe, które wynoszą 0,
35, 100 i 200 złotych (próg domyślny 35 PLN).
5c. Po osiągnięciu progu kwotowego, wykonywanie połączeń na numery usług o podwyższonej opłacie i odbieranie połączeń z takich numerów w danym
okresie rozliczeniowym, oprócz połączeń, które nie powodują obowiązku zapłaty po stronie abonenta, jest możliwe wyłącznie po określeniu przez
abonenta wyższego progu kwotowego, o którym mowa w ust. 5, do wysokości tego progu.
Ochrona użytkowników końcowych
Art. 71 [Przeniesienie numeru do innej sieci]
1. Abonent będący stroną umowy z dostawcą usług, w której przydzielany jest abonentowi numer z planu numeracji krajowej dla publicznych sieci
telekomunikacyjnych, może żądać przy zmianie dostawcy usług przeniesienia przydzielonego numeru do istniejącej sieci operatora na:
1) obszarze geograficznym - w przypadku numerów geograficznych;
2) terenie całego kraju - w przypadku numerów niegeograficznych.
1b. Abonent zachowuje prawo do przeniesienia dotychczasowego numeru przez okres nie krótszy niż 1 miesiąc od daty rozwiązania umowy. Abonent
może zrzec się tego prawa.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do przenoszenia numerów pomiędzy stacjonarnymi i ruchomymi publicznymi sieciami telekomunikacyjnymi.
3. Za przeniesienie przydzielonego numeru nie pobiera się opłat od abonenta.
Art. 71b [Niedotrzymanie terminu przeniesienia numeru, odszkodowanie]
1. Przeniesienie numeru, o którym mowa w art. 71, następuje nie później niż w terminie 1 dnia roboczego (…) 2. W przypadku niedotrzymania
terminu, abonentowi przysługuje od dotychczasowego dostawcy usług jednorazowe odszkodowanie za każdy dzień zwłoki.
11.06.2023
Ochrona użytkowników końcowych
Art. 63a [Pakiety transmisji danych, przekroczenie limitu]
1. Dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych świadczący usługi w ruchomej publicznej sieci
telekomunikacyjnej, które są rozliczane w oparciu o czas albo ilość wykorzystanych danych lub jednostek
taryfikacyjnych, zapewnia konsumentowi narzędzie umożliwiające monitorowanie wykorzystania tych usług.
1a. Dostawca, o którym mowa w ust. 1, powiadamia konsumenta o wykorzystaniu limitu zużycia usługi w ramach
wybranego przez niego pakietu taryfowego.
2. Korzystanie przez abonenta ze stron internetowych jednostek sektora finansów publicznych lub innych stron
internetowych, określonych w wykazie prowadzonym przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, nie wpływa
na wykorzystanie przez abonenta limitu transmisji danych w ramach wybranego przez abonenta pakietu, chyba że
abonent przebywa poza granicami kraju i korzysta z tych stron podczas korzystania z usług roamingu
międzynarodowego.
3. Nie stanowi zmiany warunków umowy o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych stosowanie
się przez dostawcę publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych do zmian w wykazie, o którym mowa w ust. 2.
Ochrona użytkowników końcowych
Art. 64a [Zobowiązania dostawcy wobec abonenta] Dostawca publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej jest obowiązany, na żądanie abonenta, do:
1) nieodpłatnego blokowania połączeń wychodzących na numery usług o podwyższonej opłacie lub połączeń przychodzących z takich numerów;
2) nieodpłatnego blokowania połączeń wychodzących na numery poszczególnych rodzajów usług o podwyższonej opłacie lub połączeń przychodzących z
takich numerów;
3) umożliwienia abonentowi określenia maksymalnej ceny za jednostkę rozliczeniową usługi albo ceny za połączenie, w przypadku usługi
taryfikowanej za całe połączenie, i nieodpłatnego blokowania połączeń wychodzących na numery usług o podwyższonej opłacie, których cena przekracza
cenę maksymalną określoną przez abonenta w żądaniu, lub połączeń przychodzących z takich numerów.
Art. 64b [Zakaz żądania opłaty za usługę o podwyższonej opłacie z naruszeniem obowiązków] W przypadku zrealizowania usługi o podwyższonej
opłacie z naruszeniem obowiązków, o których mowa w art. 64 ust. 1, 4-5c i 7 oraz art. 64a, dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych
nie może żądać od abonenta zapłaty za tę usługę.
Art. 65a [Świadczenie usługi o podwyższonej opłacie wpisanej do rejestru] Operator, o którym mowa w art. 65 ust. 1 pkt 4, umożliwia świadczenie
usługi o podwyższonej opłacie wyłącznie, gdy jest ona wpisana do rejestru, o którym mowa w art. 65 ust. 2.
Ochrona użytkowników końcowych
Art. 72a [Ciągłość świadczenia usług]
1. Abonent będący stroną umowy z dostawcą usługi dostępu do sieci Internet w przypadku zmiany dostawcy tej usługi ma prawo do zachowania
ciągłości świadczenia usługi, chyba że nie jest to technicznie wykonalne.
2. Nowy dostawca usługi dostępu do sieci Internet aktywuje tę usługę w najkrótszym możliwym terminie uzgodnionym z abonentem, jednak nie
później niż w terminie 1 dnia roboczego od dnia zakończenia umowy z dotychczasowym dostawcą usług dostępu do sieci Internet, potwierdzonym
niezwłocznie na trwałym nośniku.
3. Dotychczasowy dostawca usługi dostępu do sieci Internet jest obowiązany świadczyć usługę na dotychczasowych warunkach do czasu uzgodnionego
przez nowego dostawcę usług dostępu do sieci Internet z abonentem terminu aktywacji tej usługi.
5. W przypadku rozwiązania umowy o świadczenie usługi dostępu do sieci Internet, w ramach której dostawca usług zapewniał dostęp do poczty
elektronicznej, której adres związany jest z jego nazwą handlową lub znakiem towarowym, abonent może żądać od dostawcy zapewnienia bezpłatnego
dostępu do tej poczty przez okres 12 miesięcy od dnia rozwiązania umowy.
Art. 72c [Odszkodowanie]
1. Jeżeli nie doszło do zmiany dostawcy usługi, o której mowa w art. 72a, z przyczyn leżących po stronie dotychczasowego dostawcy usług, abonentowi
przysługuje jednorazowe odszkodowanie od tego dostawcy usługi za każdy dzień zwłoki w wysokości 1/4 sumy opłat miesięcznych za wszystkie
świadczone usługi, liczonej według rachunków z ostatnich trzech okresów rozliczeniowych.
35
 11.06.2023

Ochrona użytkowników końcowych

Art. 79b [Blokada dostępu do numerów lub usług]

1. Prezes UKE może, gdy jest to uzasadnione ochroną użytkowników końcowych przed nadużyciami z wykorzystaniem sieci telekomunikacyjnej,
w drodze decyzji, nakazać: Prawo telekomunikacyjne
1) przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu zablokowanie dostępu do numeru lub usługi, w określonym terminie, nie krótszym niż 5 dni roboczych
od dnia doręczenia decyzji, oraz nałożyć obowiązek wstrzymania pobierania opłat za połączenia lub usługi zrealizowane po upływie tego Część VIII
terminu;

2) podmiotowi realizującemu dodatkowe świadczenie zaprzestanie świadczenia usługi, w określonym terminie, nie krótszym niż 5 dni
roboczych od dnia doręczenia decyzji;
• Gospodarowanie częstotliwościami,
3) usługodawcy w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. z 2020 r. poz. 344) usunięcie
wszystkich publicznie dostępnych informacji zawartych w systemie teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca, zmierzających do
• Gospodarowanie numeracją.
promocji lub reklamy numeru lub usługi o podwyższonej opłacie.

2. Decyzji, o której mowa w ust. 1, nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.

3. Decyzję, o której mowa w ust. 1 pkt 1, dotyczącą usługi o podwyższonej opłacie lub numeru wykorzystywanego do świadczenia usługi o
podwyższonej opłacie doręcza się także podmiotowi realizującemu dodatkowe świadczenie.

https://sip.legalis.pl/document-full.seam?documentId=mfrxilrvguytgnjwge2s44dboaxdcmjqhe4tenzxfz3gk4roge4tembz&refSource=search

Gospodarowanie częstotliwościami Gospodarowanie częstotliwościami

• Co to jest widmo radiowe? Ze swej natury i w świetle współczesnych możliwości technologicznych

• Gospodarowanie częstotliwościami odnosi się do widmo częstotliwości radiowych jest zasobem deficytowym, wyczerpywalnym.

zagadnień z zakresu zarządzania widmem. • Widmo radiowe jest kluczowym zasobem dla wielu podstawowych usług w społeczeństwie:

➢ łączności ruchomej,
• Najogólniej rzecz ujmując jego podstawowym celem ➢
➢
bezprzewodowej i satelitarnej,
nadawania programów radiowych i telewizyjnych,
jest „zapewnienie warunków do tego, aby nie ➢
➢
transportu,
radiolokalizacji (GPS/Galileo) oraz
dochodziło do wzajemnego zakłócania się różnych ➢ wielu innych zastosowań (alarmów, urządzeń zdalnego sterowania, aparatów słuchowych,
mikrofonów, sprzętu medycznego, itp.).
transmisji radiowych”. • Na technologii radiowej polega również wiele służb publicznych takich jak służby odpowiedzialne za
obronność, bezpieczeństwo i działalność naukową (np. meteorologia, obserwacja Ziemi,
radioastronomia i badania przestrzeni kosmicznej).

Gospodarowanie częstotliwościami Gospodarowanie częstotliwościami

• W związku z tym wykorzystywanie częstotliwości nie może być po prostu przedmiotem wolnej gry
czynników rynkowych, lecz wymaga przyszłościowych, niedyskryminujących i wyprzedzających regulacji
przeprowadzanych przez organy regulacyjne. Niezależnie od aspektów rynkowych w ramach regulacyjnych
powinny zostać uwzględnione interesy innych, niekomercyjnych użytkowników widma.
• art. 13 i n. EKŁE stanowi, że państwa członkowskie mają obowiązek ułatwiać korzystanie z częstotliwości
radiowych na podstawie ogólnych zezwoleń. Mogą one podlegać jedynie warunkom określonym
w załączniku I. Warunki te muszą być niedyskryminacyjne, proporcjonalne i przejrzyste.
• W razie potrzeby, państwa członkowskie mogą przyznać indywidualne prawa jedynie w celu:
➢ uniknięcia szkodliwych zakłóceń,
➢ zapewnienia jakości technicznej usługi,
• Ogólne zezwolenia? - „ogólne zezwolenie” oznacza ramy prawne określone przez państwo
członkowskie zapewniające prawo świadczenia dostępu do sieci oraz usług łączności
elektronicznej oraz określające szczególne obowiązki sektorowe, jakie mogą mieć zastosowanie
w odniesieniu do wszystkich lub poszczególnych rodzajów sieci i usług łączności elektronicznej,
zgodnie z niniejszą dyrektywą; (art. 2 pkt 22 EKŁE).
• Uprawnienia do ustalania planów gospodarowania częstotliwości oraz zmiany tych planów
powierzono Prezesowi UKE.
• W odniesieniu do częstotliwości przeznaczonych do rozpowszechniania programów
radiofonicznych i telewizyjnych, Prezes UKE ustala plany zagospodarowania częstotliwości oraz
dokonuje zmiany tych planów w uzgodnieniu z Przewodniczącym KRRiT (art. 112 ust. 2 Pr. tel.).

➢ zagwarantowania efektywnego wykorzystania widma lub realizacji innych celów leżących w interesie • Plan zagospodarowania częstotliwości przygotowywany jest w formie zarządzenia Prezesa UKE,
ogólnym określonych przez państwa członkowskie zgodnie z prawem europejskim. do którego załącznikiem jest plan.

36
 11.06.2023

Gospodarowanie częstotliwościami Gospodarowanie częstotliwościami

Art. 114 [Rezerwacja częstotliwości]

Czym jest zarządzenie Prezesa UKE? 1. Rezerwacja częstotliwości lub zasobów orbitalnych, zwana dalej „rezerwacją częstotliwości”, określa częstotliwości lub zasoby
orbitalne, które w okresie rezerwacji pozostają w dyspozycji podmiotu, na rzecz którego dokonano rezerwacji, przeniesiono
uprawnienia do częstotliwości lub uprawnienia do dysponowania częstotliwościami na cele związane z uzyskiwaniem pozwoleń
• Można go zaliczyć do grupy swoistych źródeł prawa radiowych.

administracyjnego, jakimi są akty planowania, które 2. Rezerwacji częstotliwości dokonuje, zmienia lub cofa Prezes UKE. Rezerwacji częstotliwości na cele rozprowadzania lub
rozpowszechniania programów radiofonicznych lub telewizyjnych, Prezes UKE dokonuje, zmienia lub cofa w porozumieniu z

wyznaczają zamierzenia administracji publicznej i Przewodniczącym KRRiT. Niezajęcie stanowiska przez Przewodniczącego KRRiT w terminie 30 dni od dnia otrzymania projektu decyzji w
sprawie rezerwacji częstotliwości jest równoznaczne z uzgodnieniem projektu.

stanowią jedną z materialnych (treściowych) przesłanek 4. Decyzję w sprawie rezerwacji częstotliwości wydaje Prezes UKE w terminie 6 tygodni od dnia złożenia wniosku przez podmiot
ubiegający się o rezerwację częstotliwości, chyba, że wymaga to przeprowadzenia przetargu, aukcji, konkursu.
aktów wydawanych przez organy administracyjne. 5. Rezerwacji częstotliwości dokonuje się na czas określony, nie dłuższy niż 15 lat, biorąc pod uwagę:
1) charakter usług świadczonych przez podmiot wnioskujący o rezerwację częstotliwości;
2) inwestycje konieczne dla wykorzystywania rezerwowanych częstotliwości;
3) międzynarodowe kierunki rozwoju wykorzystywania częstotliwości.

https://sip.legalis.pl/document-
full.seam?documentId=mfrxilrvguytgnjwge2s44dboaxdcmjqhe4tgmjtfz3gk4roge4tembz&refSource=search#

Gospodarowanie częstotliwościami Gospodarowanie numeracją

Art. 123 [Cofnięcie i zmiana rezerwacji] Rezerwacja częstotliwości może zostać zmieniona lub cofnięta, w drodze decyzji Prezesa UKE, w przypadku:
• Pojęcie numeracji można określić jako zestaw cyfr, które służą w sieci
1) stwierdzenia, że używanie urządzenia radiowego zgodnie z rezerwacją powoduje szkodliwe zakłócenia lub szkodliwe zaburzenia elektromagnetyczne;

2) zmiany w Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości przeznaczenia częstotliwości objętych rezerwacją częstotliwości;
telekomunikacyjnej do zestawienia połączeń w celu zapewnienia dostępu
3) wystąpienia okoliczności prowadzących do zagrożenia obronności, bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa i porządku publicznego;
do wybranych zakończeń sieci lub usług telekomunikacyjnych.
4) nierozpoczęcia wykorzystywania częstotliwości objętych rezerwacją w terminie, z przyczyn leżących po stronie podmiotu dysponującego rezerwacją
częstotliwości; • W EKŁE uregulowano, że na krajowych organach regulacyjnych ciąży
5) zaprzestania wykorzystywania częstotliwości przez co najmniej 6 miesięcy, z przyczyn leżących po stronie podmiotu dysponującego rezerwacją częstotliwości; obowiązek kontroli przyznawania praw do wykorzystania krajowych zasobów
6) wystąpienia powtarzających się naruszeń warunków wykorzystania częstotliwości lub obowiązku wnoszenia opłat za częstotliwości;
numeracyjnych oraz zarządzania krajowym planem numeracyjnym.
7) niewywiązywania się z zobowiązań, o których mowa w art. 115 ust. 1 pkt 9, z przyczyn leżących po stronie podmiotu dysponującego rezerwacją częstotliwości;

8) częstotliwości objęte rezerwacją są wykorzystywane w sposób nieefektywny; • Ponadto organy te zostały zobligowane do ustanowienia obiektywnych,
9) gdy jest to konieczne dla realizacji zobowiązań wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych lub aktów prawnych Unii Europejskiej,
dotyczących gospodarowania częstotliwościami;
jawnych i niedyskryminacyjnych procedur przyznawania praw do
10) stwierdzenia, że na skutek transakcji handlowej, w szczególności skutkującej przejęciem kontroli w rozumieniu art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o wykorzystania krajowych zasobów numeracyjnych (art. 13 i n. EKŁE).
ochronie konkurencji i konsumentów nad podmiotem dysponującym rezerwacją częstotliwości, doszło do nadmiernego skupienia częstotliwości przez podmiot lub
grupę kapitałową.

Gospodarowanie numeracją

• Przydzielanie numeracji, zgodnie z planami numeracji krajowej dla sieci publicznych,

należy do obowiązków Prezes UKE (art. 126 ust. 1 Pr. tel.)
• Natomiast plan numeracji krajowej ustala minister właściwy ds. informatyzacji w
drodze rozporządzenia (art. 126 ust. 12 Pr. tel.). Prawo telekomunikacyjne
• Plan numeracji krajowej określa rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji Część IX
z dnia 30 października 2013 r. w sprawie planu numeracji krajowej dla publicznych
sieci telefonicznych, w których świadczone są publicznie dostępne usługi telefoniczne • Postępowanie przed Prezesem UKE
(Dz. U. z 2023 r. poz. 145 tj. z późn. zm.).
• W tym przypadku ustawodawca, odmiennie niż w gospodarce częstotliwościami,
tworzenie planów numeracji powierzył ministrowi ds. informatyzacji a tylko przydział
numeracji powierzono Prezesowi UKE.

37

• Kodeks postępowania administracyjnego, co do zasady, przesądza,
że postępowanie przed organami administracji publicznej, w
należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych
rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych, prowadzone
jest w oparciu o jego przepisy (art. 1 pkt 3 k.p.a.).
• W art. 206 ust. 1 Pr. tel. ustawodawca niejako potwierdza to
stanowiąc, że postępowanie przed Prezesem UKE toczy się na
podstawie k.p.a. ze zmianami wynikającymi z Pr. tel.
• Decyzja regulacyjna Prezesa UKE jest aktem administracyjnym, najczęściej
przyjmującym formę decyzji administracyjnej, wydanym zgodnie z
przepisami k.p.a., którego materialną podstawą jest Pr. tel. a jego adresatem
jest przedsiębiorca telekomunikacyjny. Decyzja ta, ingerując w wolność
przedsiębiorców telekomunikacyjnych ma na celu urzeczywistnienie zasad
uczciwej i nieskrępowanej konkurencji na rynku oraz zapewnienie
użytkownikom dostępu do usług powszechnych. Jedną z głównych cech
decyzji regulacyjnej jest oparcie jej na przesłankach obiektywnej analizy
ekonomicznej rynków telekomunikacyjnych.
• Odrębne od k.p.a. reguły postępowania dotyczące:
A) przetargu i konkursu na rezerwację częstotliwości lub zasobów orbitalnych,
B) postępowania konsultacyjnego,
C) postępowania konsolidacyjnego,
D) postępowania kontrolnego i pokontrolnego,
E) ochrony tajemnicy w postępowaniu przed Prezesem UKE,
F) polubownego rozstrzygania sporów przez Prezesa UKE oraz
G) stosowania, regulacji organizacji międzynarodowych.
11.06.2023
Decyzja regulacyjna
• Szczególną formą administracyjnej decyzji gospodarczej wymagającej szerszego
omówienia, jest tzw. „decyzja regulacyjna” występująca w przepisach dotyczących
sektorów infrastrukturalnych (telekomunikacyjnego, energetycznego czy
kolejowego).
„(1) stwierdzenie niewystępowania skutecznej konkurencji na rynku
właściwym,
(2) wyznaczenie przedsiębiorcy mającego znaczącą pozycję na tym rynku oraz
(3) nałożenie na niego obowiązków regulacyjnych”.
• Elementy modyfikujące reguły zawarte w przepisach k.p.a. Reguły
dotyczące:
A. postępowania dowodowego,
B. wykonalności oraz nadawania rygoru natychmiastowej wykonalności
decyzjom Prezesa UKE,
C. współdziałania organów z art. 106 k.p.a.
Kontrola Prezesa UKE
Art. 199 [Uprawnienia kontrolne]
1. Prezes UKE jest uprawniony do kontroli przestrzegania przepisów, decyzji oraz
postanowień z zakresu telekomunikacji, gospodarki częstotliwościami lub spełniania
wymagań dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej.
Art. 200a [Odesłanie]
Do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy stosuje się przepisy rozdziału 5 ustawy
z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.
38
 11.06.2023

Nadzór Prezesa UKE Nadzór Prezesa UKE

Art. 201 [Usuwanie nieprawidłowości] Art. 201 [Usuwanie nieprawidłowości]

1. Jeżeli w wyniku kontroli, o której mowa w art. 199 ust. 1, stwierdzono, że podmiot
podlegający kontroli, zwany dalej „podmiotem kontrolowanym”, nie wypełnia odnoszących
się do niego obowiązków wynikających z przepisów prawa lub decyzji wydanej przez
Prezesa UKE, Prezes UKE:
1) nakłada karę, o której mowa w art. 209, w przypadku stwierdzenia naruszeń wskazanych
w tym przepisie, niezależnie od prowadzonego wobec tego podmiotu postępowania
pokontrolnego, lub
2) wydaje zalecenia pokontrolne, w których wzywa podmiot kontrolowany do usunięcia
nieprawidłowości lub udzielenia wyjaśnień.
4. Jeżeli nieprawidłowości, o których mowa w ust. 1, występowały w przeszłości lub mają
poważny charakter, a podmiot kontrolowany nie zastosował się do decyzji, o której mowa w
ust. 3 lub 3a, Prezes UKE może, w drodze decyzji, zakazać podmiotowi kontrolowanemu
wykonywania działalności telekomunikacyjnej, zmienić lub cofnąć rezerwację
częstotliwości, zasobów orbitalnych lub przydział numeracji. Jeżeli decyzja odnosi się do
działalności polegającej na rozpowszechnianiu programów radiowych lub telewizyjnych,
Prezes UKE wydaje ją w porozumieniu z Przewodniczącym KRRiT.

Nadzór Prezesa UKE Odwołanie do SOKiK-u

Art. 202 [Szczególne zagrożenia]

• Możliwości odwołania się od rozstrzygnięć Prezesa UKE, określonych (w art. 206 ust. 2 Pr. tel.),
1. Jeżeli w wyniku kontroli, o której mowa w art. 199 ust. 1, Prezes UKE stwierdzi, że podmiot kontrolowany narusza nałożone na niego
obowiązki w ten sposób, że powoduje to: to w art. 31 EKŁE postanowiono, iż każde państwo członkowskie zapewnia skuteczne
1) bezpośrednie i poważne zagrożenie dla obronności, bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa i porządku publicznego lub życia i mechanizmy odwołania się od decyzji krajowych organów regulacyjnych do organu
zdrowia ludzi, odwoławczego, niezależnego od stron sporu
2) zagrożenie wywołania poważnej szkody majątkowej lub poważnych utrudnień w funkcjonowaniu sieci telekomunikacyjnych lub usług
telekomunikacyjnych dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych, użytkowników końcowych lub podmiotów posiadających prawo do • oraz od wszelkiej zewnętrznej interwencji lub presji politycznej, która mogłaby przeszkodzić
korzystania z częstotliwości
mu w niezależnej ocenie zawisłych przed nim spraw. Organ taki, który może być sądem,
- Prezes UKE podejmuje działania zmierzające do usunięcia zagrożeń.
2. Działania, o których mowa w ust. 1, mogą w szczególności obejmować wydanie decyzji nakazującej podmiotowi kontrolowanemu
dysponuje odpowiednią wiedzą specjalistyczną pozwalającą mu na skuteczne wypełnianie
podjęcie działań zmierzających do usunięcia zagrożenia, w tym decyzji nakazującej wstrzymanie wykonywania działalności swoich funkcji.
telekomunikacyjnej. Decyzji nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności. Prezes UKE podejmuje działania, o których mowa w ust. 1,
po uprzednim wezwaniu podmiotu kontrolowanego do usunięcia naruszeń lub udzielenia wyjaśnień. • Ponadto organ odwoławczy musi posiadać prawo oceny meritum każdej sprawy. Jednocześnie,
4a. W przypadku wydania decyzji nakazującej podmiotowi kontrolowanemu wstrzymanie wykonywania działalności telekomunikacyjnej, dyrektywa wskazuje, że organ, który może być sądem(fakultatywnie), winien posiadać
Prezes UKE określa w niej termin jej obowiązywania, nie dłuższy niż 3 miesiące. W przypadku, gdy zagrożenia będące przyczyną wydania
tej decyzji nie zostaną usunięte przez podmiot kontrolowany w wymaganym terminie, Prezes UKE może przedłużyć termin obowiązywania odpowiednią wiedzę specjalistyczną umożliwiającą mu właściwe wypełnianie jego funkcji.
decyzji o kolejne 3 miesiące.

Dualistyczny model sądowej kontroli

rozstrzygnięć Prezesa UKE

Postępowanie administracyjne Postępowanie cywilne Decyzje Prezesa UKE od których przysługuje droga cywilna:
1) Decyzja Prezesa UKE (centralny organ administracji 1) Decyzja Prezesa UKE (określone w art. 206 • ustalenie znaczącej pozycji rynkowej,
rządowej) Pr. telekomunikacyjnego)
• nałożenie, zmiana, uchylenie obowiązków regulacyjnych,
2) Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (127 par. 2) Odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i
3 k.p.a.) Konsumentów (Sąd Okręgowy w Warszawie) • sprawy sporne (z wyjątkiem decyzji w sprawie rezerwacji częstotliwości po przeprowadzeniu
3) Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego 3) Apelacja do Sądu Apelacyjnego w Warszawie przetargu, aukcji albo konkursu oraz od decyzji o uznaniu ich za nierozstrzygnięte),
(art. 53 p.p.s.a.)
• nałożenie kar,
4) Skarga kasacyjna do Naczelnego Sadu 4) Skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego
Administracyjnego (art. 173 p.p.s.a.) • postanowienie zamykające postępowanie, dotyczące stwierdzenia, że na analizowanym
Postępowanie to toczy się według przepisów KPC o
postępowaniu w sprawach z zakresu regulacji rynku właściwym występuje skuteczna konkurencja,
telekomunikacji i poczty

39

Prawo telekomunikacyjne
Część X
• Sprawy sporne
• Chodzi o spory w zakresie:
A. dostępu telekomunikacyjnego i połączeń sieci (art. 27 ust. 2 Pr. tel.),
B. udostępniania danych abonentów przez dostawcę publicznie
dostępnych usług telefonicznych innym przedsiębiorcom prowadzącym
spisy abonentów lub świadczącym usługę informacji o numerach (art.
67 ust. 2 Pr. tel.),
C. udostępniania przydzielonej numeracji (art. 128 Pr. tel.) oraz
D.zapewnienia dostępu do budynków i infrastruktury telekomunikacyjnej
(art. 139 Pr. tel.).
• Połączenie sieci oznacza: fizyczne i logiczne połączenie publicznych sieci
telekomunikacyjnych użytkowanych przez tego samego lub różnych
przedsiębiorców telekomunikacyjnych, celem umożliwienia użytkownikom
korzystającym z usług lub sieci jednego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego
komunikowania się z użytkownikami korzystającymi z usług lub sieci tego
samego lub innego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego albo dostępu do
usług dostarczanych przez innego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego.
• Połączenie sieci stanowi szczególny rodzaj dostępu telekomunikacyjnego
realizowanego pomiędzy operatorami (art. 2 pkt 25 Pr. tel.).
11.06.2023
• Zgodnie z art. 26 EKŁE, jeżeli dojdzie do sporu między przedsiębiorstwami
udostępniającymi sieci lub usługi łączności elektronicznej w państwie
członkowskim lub do sporu między takimi przedsiębiorstwami a innymi
przedsiębiorstwami w państwie członkowskim korzystającym z obowiązku
zapewnienia dostępu lub wzajemnych połączeń, krajowy organ regulacyjny
na wniosek którejkolwiek ze stron wydaje wiążącą decyzję celem
rozstrzygnięcia sporu w jak najkrótszym terminie.
• W Pr. tel. uregulowano, że Prezes UKE jest uprawniony do władczego
rozstrzygania sporów pomiędzy przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi,
zaś rozstrzygnięcia te podlegają następnie kontroli sądu powszechnego
[SOKiK].
Dostęp telekomunikacyjny
• Pr. tel. definiuje dostęp telekomunikacyjny jako korzystanie z urządzeń telekomunikacyjnych, udogodnień
towarzyszących lub usług świadczonych przez innego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, na
określonych warunkach, celem świadczenia usług telekomunikacyjnych, polegające w szczególności na:
➢ łączeniu urządzeń telekomunikacyjnych, w tym na dostępie do lokalnej pętli abonenckiej oraz urządzeń i
usług niezbędnych do świadczenia usług w lokalnej pętli abonenckiej,
➢ dostępie do budynków i infrastruktury telekomunikacyjnej,
➢ dostępie do odpowiednich systemów oprogramowania, w tym do systemów wspomagających
eksploatację,
➢ dostępie do translacji numerów lub systemów zapewniających analogiczne funkcje,
➢ dostępie do sieci telekomunikacyjnych, w tym na potrzeby roamingu,
➢ dostępie do systemów dostępu warunkowego,
➢ dostępie do usług sieci wirtualnych (art. 2 pkt 6 Pr. tel.)
• Połączenie sieci jest jedną z form zapewnienia przez operatora dostępu
telekomunikacyjnego. Dostęp telekomunikacyjny polega na zapewnieniu
możliwości podłączenia urządzeń innego operatora do sieci danego
operatora i umożliwieniu w ten sposób korzystania z usług. W przypadku
połączenia sieci konieczne jest współdziałanie dwóch operatorów w celu
zapewnienia współpracy ich sieci. Połączeniu podlegają sieci
telekomunikacyjne, czyli systemy transmisyjne oraz urządzenia komutacyjne
lub przekierowujące, a także inne zasoby, które umożliwiają nadawanie,
odbiór lub transmisję sygnałów za pomocą przewodów, fal radiowych,
optycznych lub innych środków wykorzystujących energię
elektromagnetyczną, niezależnie od ich rodzaju
40

Decyzje wydaje się w przypadku:
• niepodjęcia negocjacji o zawarcie umowy o dostępie
telekomunikacyjnym w zakresie połączenia sieci,
• odmowy połączenia sieci telekomunikacyjnych przez podmiot do
tego obowiązany lub nie zawarcia umowy o dostępie
telekomunikacyjnym w zakresie połączenia sieci w terminie.
• Podmiot, który uzyskał przydział numeracji, ma obowiązek udostępnia przydzielonej
numeracji podmiotom współpracującym z jego siecią telekomunikacyjną oraz
podmiotom dostarczającym usługi telekomunikacyjne, na ich wniosek, na podstawie
pisemnej umowy o udostępnieniu numeracji (art. 128 Pr. tel.).
• Operator publicznej sieci telekomunikacyjnej jest obowiązany umożliwić innym
operatorom publicznych sieci telekomunikacyjnych oraz szczególnym podmiotom
publicznym (o których mowa w art. 4 Pr. tel.), dostęp do budynków i infrastruktury
telekomunikacyjnej, a w szczególności zakładanie, eksploatację, nadzór i konserwację
urządzeń telekomunikacyjnych, jeżeli wykonanie tych czynności bez uzyskania dostępu do
budynków i infrastruktury telekomunikacyjnej jest niemożliwe lub niecelowe z punktu
widzenia planowania przestrzennego, zdrowia ludzkiego, ochrony środowiska lub
bezpieczeństwa i porządku publicznego (art. 139 Pr. tel.)
11.06.2023
• Przedmiotem decyzji Prezesa UKE jest autorytatywne zastąpienie przez decyzję
administracyjną umowy cywilnoprawnej pomiędzy przedsiębiorcami w zakresie
dostępu telekomunikacyjnego. Pr. tel. expressis verbis stanowi, że decyzja o
dostępie telekomunikacyjnym zastępuje umowę o dostępie telekomunikacyjnym
w zakresie objętym decyzją (art. 28 ust. 4 Pr. tel.).
• Dostawca publicznie dostępnych usług telefonicznych jest zobowiązany
udostępnić niezbędne dane innym przedsiębiorcom telekomunikacyjnym
prowadzącym spisy abonentów lub świadczącym usługę informacji o numerach
telefonicznych, w tym usługę ogólnokrajowego spisu abonentów oraz usługę
informacji o numerach obejmującej wszystkich abonentów publicznych sieci
telefonicznych na terenie kraju.
Dziękuję za uwagę.
dr Marcin Trupkiewicz
Zakład Publicznego Prawa Gospodarczego
41