WARUNKOWANIE KLASYCZNE

IWAN PAWŁOW, KLASYCZNE EKSPERYMENTY WARUNKOWANIA

Iwan Pawłow ( 1849 – 1936 ) – rosyjski fizjolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii
lub medycyny (1904 r.), twórca warunkowania klasycznego, prowadził badania nad
czynnościami mózgu. W swoich badaniach odkrył odruch warunkowy, który ukształtował
pole behawioryzmu w psychologii.

Warunkowanie klasyczne – forma uczenia się. Należy do mechanizmów wyższych czynności

nerwowych. Eksperymenty nad warunkowaniem przeprowadził jako pierwszy Iwan Pawłow.
Warunkowanie klasyczne – proces, w którym początkowo obojętny bodziec poprzez
długotrwałe łączenie go z bodźcem, który wywołuję automatyczną reakcję organizmu, staję
się bodźcem, który sam wywołuje owe automatyczne reakcje.

Ekesperyment Pawłowa
- Iwan Pawłow początkowo chciał zbadać układ trawienny na psach. W trakcie tych badań
zauważył, że psy w jakiś sposób powiązały eksperyment z rychłym wprowadzaniem
pożywienia. Aby odkryć tajemnicę z tym związaną, zaczął projektować serię eksperymentów.
Cel eksperymentu:
Przetestowanie hipotezy, która zakładała, że gdy przedstawimy dwa bodźce warunkowo,
może nastąpić pewne skojarzenie.
Przebieg eksperymentu:
Eksperyment polegał na skojarzeniu przez psa dźwięku dzwonka z jedzeniem. Pawłow
umieścił miernik wydzielania śliny na kilku psach. Podczas eksperymentu Pawłow dzwonił
dzwonkiem, a potem dawał psom jedzenie. Po podaniu jedzenia, licznik wskazywał na
ślinienie.
Po kilkukrotnym wprowadzeniu tych dwóch bodźców, czyli dzwonienia i jedzenia, Pawłow
zdołał zmusić psy do skojarzenia ich. Dowodem na to, było to, że po pewnym czasie dźwięk
samego dzwonka sprawił, że psy się śliniły. Warto zauważyć, że jeszcze bardziej śliniły się,
kiedy wyjmował jedzenie.
Wnioski:
Początkowy neutralny bodziec może wywołać zupełnie nową reakcję poprzez powiązanie go
ze znaczącym bodźcem.
Nieuwarunkowy bodziec – bodziec, który jest już znaczący i wystarczająco znaczący dla
podmiotu. Bodziec, który sam może wywołać odpowiedź. W eksperymencie Pawłowa
nieuwarunkowanym bodźcem był pokarm.
Odpowiedź nieuwarunkowa – odpowiedź podmiotu w obecności bodźca nieuwarunkowego.
W przypadku eksperymentu Pawłowa nieuwarunkowaną odpowiedzią było ślinienie się psa
na widok jedzenia.
Uwarunkowany bodziec – początkowo neutralny bodziec, który sam w sobie nie generuje
żadnej znaczącej odpowiedzi. Jednak dzięki powiązaniu go z bodźcem nieuwarunkowanym
może wywołać nową odpowiedź. W eksperymencie bodźcem uwarunkowanym był dźwięk
dzownka.
Odpowiedź warunkowa – odpowiedź po wprowadzeniu bodźca warunkowanego. W
przypadku eksperymentu Pawłowa odpowiedzią warunkową było ślinienie się psa na dźwięk
bodźca.

Odruch warunkowy – nabyta reakcja organizmu. Odruch warunkowy klasyczny powstaje

podczas życia osobnika na bazie odruchu bezwarunkowego.
Odruch bezwarunkowy – reakcja wrodzona, automatyczna, zachodzi poprzez pobudzenie
odpowiednich receptorów, zakończeń nerwowych, nerwów czuciowych oraz pobudzenie
mięśni poprzez nerwy ruchowe lub autonomiczne.