Halk Edebiyatı Genel Deneme Halk Edebiyatı Genel Deneme

1
HALK EDEBİYATI 1

1. Bu testte 20 tane Halk Edebiyatı sorusu vardır.

2. Süreniz 25 dakikadır.

1. Aşağıdaki kavramlardan hangisi ayraç içinde verilen
kavramla ilgili değildir?
A) Güldürü ögesi şive taklitleriyle sağlanan, doğaçlama
gelişen, tek kişilik geleneksel gösteridir. (Meddah)
B) Aşk, güzellik, tabiat, sevgi gibi konularda 11’li hece
ölçüsüyle söylenen; halk şiirinin en yaygın nazım şeklidir.
(Koşma)
C) Allah aşkını işleyen, Allah’a yalvarışları içeren ve çeşitli
meclislerde özel bir ezgiyle söylenen şiirlerdir. (İlahi)
D) Genellikle aşk, sevgi ve kahramanlık konularının ele
alındığı nazım ve nesir karışık anlatılardır. (Destan)
E) Tasvir adı verilen görsellerin bir ışık yardımıyla perdeye
yansıtılmasına dayanan, olayların daha çok iki ana
kahraman etrafında geliştiği oyundur. (Karagöz)
3. (I) Dede Korkut Hikâyeleri konuları bakımından
birbirinden bağımsız on iki hikâyeden oluşur. (Il)
Hikâyelerin sonunda görmüş geçirmiş bir bilge kişilik
olarak Dede Korkut ortaya çıkar. (III) Hikâyelerde başka
kahramanlar da yer alır, bunlardan bazıları insanüstü
güce sahipken bazılarının böyle bir özelliği yoktur. (IV)
Olağanüstü güçlere sahip kişilerle normal kişilerin yan
yana bulunması Dede Korkut Hikâyelerinin destan
geleneğinden halk öykücülüğüne geçiş dönemi ürünü
olmasından kaynaklanmaktadır. (V) Ayrıca hikâyelerde,
dönemine göre süslü ve ağır bir dil kullanılmıştır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir
bilgi yanlışı vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

4. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi, ayraç içindeki

sanatçı ile ilgili değildir?
Halk Edebiyatı Genel Deneme 1

A) Emrah ile Selvihan isimli halk hikâyesinin kahramanı

olduğu düşünülmektedir. (Ercişli Emrah)

B) Asıl ürünü, yobazlığı, ham sofuluğu ve toplumsal

aksaklıkları eleştiren taşlamalarıyla kazanmıştır. (Dertli)

C) Kendi adıyla anılan koşmaları edebiyatımıza

kazandıran saz şairimizdir. (Erzurumlu Emrah)

D) Musiki ile de ilgilenen şairin kendi adıyla anılan bir de

makamı bulunmaktadır. (Aşık Ömer)

E) Hayali sevgililerin peşinde koşmamış, şiirlerinde

gerçek sevgilileri işlemiştir. (Karacaoğlan)
2. Güller

Yiğit aşka düşünce

Gümüş kollar gül eller

5. Isfahan’da yaşayan bir hükümdarın ve keşiş
Söyletirler gülerler hazinedarının çocuğu olmamaktadır. Keşişin karısı ve
Hanım Sultan, bir adamın verdiği fidandan olan elmayı
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
yerken birbirlerine söz verirler. Çocukları olursa
söylenemez?
evlendireceklerdir. Zaman geçer keşişin kızı,
A) Cinaslı uyak kullanılmıştır. hükümdarın ise oğlu olur. Hükümdar, oğluna Ahmet
Mirza; keşiş ise kızına Kara Sultan adını koyar.
B) Teşbihibeliğ sanatı yapılmıştır.
Bu parçada sözü edilen halk hikâyesi
C) Yedekli mani olarak adlandırılır.
aşağıdakilerden hangisidir?
D) İlk dize uyak oluşturmak için kullanılmıştır. A) Arzu ile Kanber B) Kerem ile Aslı
E) Düzenli bir durak ve kafiye örgüsü yoktur. C) Ferhat ile Şirin D) Mem ile Zin
E) Tahir ile Zühre

1
Halk Edebiyatı Genel Deneme 1

6. Halk şiirine ait kimi nazım biçimleriyle ilgili olarak 8. I. Gündüz hayalimde, gece düşümde / Bir güzelin sevdası
aşağıda verilenlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? var başımda.
A) İlk dizesinin yedi heceden daha az ve uyağın cinaslı Il. Terazi kurdun günahım tartmaya / Kast edersin beni
olması halinde ortaya çıkan mani, kesik mani olarak oda atmaya
adlandırılır.
III. Çark bozulmuş dünya ıslah olmuyor / Ehl-i fukarânın
B) Artık maniler asıl uyak değişmeksizin maniye daha çok yüzü gülmüyor
dize eklenmesi sonunda ortaya çıkar, bunların cinaslı
maniden ayrılan yönü uyakların cinaslı olmayışı ile ilk IV. Dadaloğlu yarın kavga kurulur / Öter tüfek
dizelerinin bir anlam taşımasıdır. davlumbazlar vurulur

C) Tarikate yeni girecek olanlara onun rehberi olan mürşit Yukarıdaki numaralanmış dizeler, aşağıdaki şiir
tarafından tarikatın adab ve erkanını, derecelerini öğreterek türlerinden hangisiyle ilişkilendirilemez?
irşad etmek amacıyla söylenen şiirlere tapuğ adı verilir. A) Ağıt B) Taşlama C) Koçaklama
D) Anonim olsun olmasın halk şiiri içinde yer alan bütün D) Güzelleme E) Şathiye
türkülerde ezgi önemli bir rol oynamaktadır.
E) Mutasavvıf şairler tarafından söylenen dini ve tasavvufi
fikirler içeren manzumelere ilahi denir, bunlar aruzla da
heceyle de yazılabilir.

9. Türk halk şiirleriyle ilgili aşağıda verilenlerden

hangisi yanlıştır?
A) Halkın anlayabileceği yalın ve anlaşılır bir dil kullanılır.
7. HACİVAT – Hoş geldin sevgili Karagöz’üm.
B) Deyim ve atasözlerinden yararlanılır.
KARAGÖZ – Hoş bulduk kel kafalı kara üzüm!
C) Şiirler, lügaz adı verilen defterlerde bir araya getirilir.
HACİVAT – Nereden gelip nereye gidiyorsun D) Zaman zaman yerel söyleyişlere yer verilir.
bakalım? E) Tasavvuf içerikli şiirlerde Arapça ve Farsça
sözcüklerden de yararlanılır.
KARAGÖZ – Bir yere gittiğim yok da oğlumla kaç
saattir okuma-yazma çalıştık. Biraz gezeyim dedim.
.
HACİVAT – Tabii iyi yaptın efendim kafan balon
olmuştur.
KARAGÖZ – Hay hay, kafam balon oldu da uçmasın
diye boynuma yapıştırdım!

HACİVAT – Hemen yanlış anlama yani uzun zaman

ders çalışmaktan kafan şişmiştir. 10. Aşağıdaki dizilerden hangisi tümüyle halk edebiyatı
KARAGÖZ – Kafam pişti de soğutmaya çıktım. nesir türlerinin adlarıdır?
A) halk hikayesi – münşeat – fıkra – masa
Yukarıdaki metinle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez? B) masal – fıkra – orta oyunu- halk hikayesi

C) fıkra - Karagöz - masal - mesnevi

A) Güldürü ögesi yanlış anlamalar üzerine kurulmuştur.
D) orta oyunu - atasözü - şehrengiz -fıkra
B) Gölge oyununun “mukaddime” bölümünden alınmıştır.
E) karagöz - halk hikâyesi - kaside – masal
C) Dramatik sanatların bir türüdür.

D) Anlatmaya bağlı metin türüdür.

E) Diyalog cümlelerine yer verilmiştir.

2
Halk Edebiyatı Genel Deneme 1

11. Davul zurna ve köçekçiler eşliğinde kırmızı pullu gelinlik 13. Balkonlara, yalılara dalar düşünürüm
içinde Nigar gelini, süslenmiş ata bindirdiler. Gelin alayı,
O günler uzaklaşan yelkenlerin peşi sıra
tepe yamacına geldiği sırada Oruç Gazı Sultan Dede
gelin alayının önüne geçerek “ Durun durun, çalmayın!” Akan bulutlar gibi geçmiş: ne iz, ne hatıra
diye yedi defa seslenir. Davulcu ve gelin alayındakiler
Sır şimdi bunca güzel hayat, güzel ölüm
aldırış etmezler. ”Aman Oruç Gazi Dede hiçbir şey
olmaz, davulsuz gelin gider miymiş?” derler. Oruç Gazi Bu dizelerde ahengi sağlayan unsurlar aşağıdakilerden
Dede, yine “Durun, Tanrı aşkına durun evlatlarım! hangisinde verilmiştir?
Benim içime doğdu, davulu çalarsanız geline bir şeyler
A) Tam uyak- redif - sarmal kafiye
olacak çalmayın, sonra sizler de pişman olursunuzD”
der fakat hiç kimseye dinletemez. Gelin alayı ve gelin B) Yarım uyak- tam uyak - çapraz kafiye
tepeye gelince aniden şimşekler çakmaya, rüzgâr
C) Tam uyak- zengin uyak - sarmal kafiye
esmeye, fırtına kopmaya başlar. O anda gelin, altı çeyizi
ve davulcunun davulu olduğu yerde taşa dönüşürler. D) Zengin uyak- redif - düz kafiye
Halk panik içinde, sağa sola kaçar ama iş işten
E) Zengin uyak- yarım uyak - mani tipi kafiye
geçmiştir.

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi

söylenemez?
A) Efsaneye özgü nitelikler taşımaktadır.
14. I. Gevheri
Halk Edebiyatı Genel Deneme 1

B) Gerçeklikle olağanüstülükler iç içe verilmiştir.

Il. Esrefoğlu Rumi
C) Anlatıcının duygusal etkilenmesini yansıtmaktadır.
III. Karacaoğlan
D) Eylemler oluş sırasına göre verilmiştir.
IV. Yunus Emre
E) Şekil değiştirme motifinden yararlanılmıştır.
V. Kaygusuz Abdal

Yukarıda verilen şairlerden hangileri biçim ve içerik

bakımından diğerlerinden farklı şiirler yazmıştır?
A) I ve II B) I ve III C) III ve V

D) Il ve I E) IV ve V

12. Geleneksel Türk tiyatrosu ile ilgili aşağıdakilerden

hangisi söylenemez?

A) Usta-çırak ilişkisi içinde gelişerek aktarılmıştır.

15. Çarh bozulmuş dünya ıslah olmuyor
B) Oyunların önceden hazırlanmış metinleri yoktur; Ehl-i fukaranın yüzü gülmüyor
yüzyıllarca süren bir sözlü geleneğin ürünüdür. Ruhsati de dediğini bilmiyor
C) İnsanların karşılıklı konuşmalarda birbirlerini yanlış Yazı belli değil hat belli değil
anlamaları ve ortaya çıkan komiklikler oyunların Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
konusunu oluşturur. söylenemez?

D) Sahne, dekor ve kostüm konuyu iyi yansıtması A) Nazım türü taşlamadır.

açısından önemlidir ve özenle hazırlanır. B) Tüm dizeler 6+5 duraklıdır.

E) Bu oyunlar yaratıcısı belli olmadığı için halkın ortak C) Bir koşmanın son dörtlüğüdür.

malı kabul edilirler. D) Düzenli bir uyak örgüsü vardır.

E) Aşık edebiyatına özgü bir şiirdir.

3
Halk Edebiyatı Genel Deneme 1

16. I 18. (I) Anonim halk edebiyatı kapsamına giren ürünlerin bir
kısmı nazım (mâni, türkü, ninni), bir kısmı nesir (masal,
Şaşkın düşünceli gezer bu âşık efsane vb.), bir kısmı da nazım-nesir (halk hikâyeleri)
karışık şekilde karşımıza çıkmaktadır. (II) Bu ürünler, halk
Delilerle sıkı arası vardır
arasında yayılmış; yabancı etkilerden uzak kalmıştır. (III)
Bazı yiğit olur bazı dolaşık Yazılı geleneğin bir ürünü olan mânilerde yalın bir dil
kullanılmıştır. (IV) Manzum ürünlerde hece ölçüsü ve
Bunun eğlencede firesi vardır
dörtlük nazım birimi esastır. (V) Anonim halk edebiyatı
II çerçevesinde verilen ürünler; Anadolu insanının hayat
felsefesini, yaşantısını, bireysel duygulanmalarını dile
Sen bizi mestâne diye kınama
getirmesi yönüyle önemli birer kaynaktır.
Gülüp oynamanın sırası vardır
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi
Aşk beni âleme etti sinema yanlışı vardır?
Elimin yüzümün karası vardır A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Aşağıdakilerden hangisi, iki farklı halk ozanına ait bu
dörtlüklerin ortak özelliği değildir?

A) Koşma nazım biçimiyle yazılma

B) Atışma türünün özelliklerini yansıtma

19. Halk edebiyatıyla ilgili aşağıda verilen bilgilerden
C) Dörtlük nazım biriminden yararlanma hangisi yanlıştır?
D) Anlam yerine şiirselliği önemseme A) İslamiyet öncesi Türk edebiyatı geleneğinden izler
E) Çapraz uyak düzeniyle oluşturulma taşır.

B) Şiir yaygın olmakla birlikte nesir türünde ürünler de

verilmiştir.
Halk Edebiyatı Genel Deneme 1

C) Sanat yapma kaygısından uzak, yalın ve anlaşılır

bir dil kullanılır.

D) Şiirler hecenin daha çok, 7'li, 8li ve 11 kalıbıyla

oluşturulmuştur.

E) Şiirde "göz için kafiye" ilkesi benimsenmiştir.

17. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde

verilen şiir türüyle uyuşmamaktadır?
A) Yedili hece ölçüsüyle söylenen, tek dörtlükten
oluşan, aaba şeklinde uyaklanan şiirlerdir. (Mani) 20. I. Grup II. Grup

B) Allah'a yakarış, din ve tasavvuf temalarını işleyen, I. Köroğlu Nefes yazma

tarikatlere göre çeşitli isimler alan şiirlerdir. (İlahi) II. Seyrani Taşlamalarıyla tanınma
C) Aşk, ayrılık, yaşama sevinci, doğa güzelliği gibi III. Kayguzus Abdal Aruz ölçüsünü kullanma
temaları sekizli hece ölçüsüyle anlatan şiirlerdir.
(Semai) IV. Âşık Ömer Şathiyeleriyle öne çıkma

D) Kavuştak ve bentlerden oluşan, özel bir ezgiyle V. Pir Sultan Abdal

söylenen şiirlerdir. (Türkü) Yukarıdaki I. grupta verilen halk şairlerinden
E) İşlediği temalara göre farklı isimler alan, âşık hangisi, II. grupta verilenlerden biriyle
edebiyatının en yaygın şiirleridir. (Destan) ilişkilendirilemez?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

TEST BİTTİ.
4 CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.