RAPORT

Osamotniona deklaracja przedstawiciela Arabii Saudyjskiej podczas zgromadzenia OPEC+ z dnia

4 czerwca br. o cięciu wydobycia ropy naftowej w celu podniesienia ceny za baryłkę oraz
zobowiązanie się pozostałych 12 krajów kartelu do utrzymania obniżonych poziomów wydobycia.
W 2022 r. członkowie OPEC + zawarli porozumienie dot. utrzymania/ zmniejszenia wydobycia
ropy, które weszło w życie w listopadzie ubiegłego roku. Podczas tegorocznego zgromadzenia
OPEC+ w austriackiej stolicy, Saudowie podkreślili, że wywiązują się z deklaracji złożonych przez
rokiem. Wielu członków wyraziło niepewność co do rzetelności danych statystycznych
odnoszących się do wielkości wydobycia ropy naftowej w Rosji. Ponadto Rosyjska Federalna
Służba Statystyki Państwowej (Rosstat) opublikowała w kwietniu comiesięczny raport dotyczący
produkcji przemysłowej kraju i po raz pierwszy nie ujawniono danych o wydobyciu ropy naftowej,
gdyż uznano za informacje wrażliwe.
Wydarzenia z 4 czerwca ( i ostatnich kilku miesięcy) rzucają cień na warunki dalszej współpracy
w ramach OPEC+ i czynią sytuację Rosji bardziej skomplikowaną. Musi ona bowiem zadbać o
politykę wewnętrzną, uregulować sytuację na Ukrainie oraz doprowadzić do załagodzenia sytuacji
w OPEC+.

OPEC został założony w 1960r. przez 6 państw; Arabię Saudyjską, Irak, Iran, Kuwejt i Wenezuelę.
Z biegiem lat dołączały nowe kraje, w tym Rosja (w 2016r.) i utworzono OPEC+. Obenie do
OPEC+ należy 13 państw: Algieria, Angola, Arabia Saudyjska, Ekwador, Irak, Iran, Katar, Kuwejt,
Libia, Nigeria, Wenezuela i Zjednoczone Emiraty Arabskie, Rosja.
OPEC odpowiada za wydobycie, regulację i politykę cenową dot. ropy naftowej oraz o ochronę
interesów państw członkowskich.
Państwa zrzeszone w OPEC+ od wielu lat podejmują działania mające na celu wzrost ceny
surowca, jednak nie zawsze działania były prowadzone jednomyślnie. Chociażby w 2020 roku,
gdy doszło do zerwania porozumienia w ramach OPEC+ dotyczącego cięcia produkcji, Arabia
Saudyjska i Rosja znalazły się w sytuacji konfliktu interesów, co spowodowało gwałtowny spadek
cen ropy. Jednak finalnie obie strony zgodziły się na wspólną redukcję produkcji, aby przywrócić
stabilność na rynku.

W zaistniałej sytuacji geopolitycznej to Rosja i OPEC są pierwszoplanowymi stronami

wydarzenia, które miało miejsce 4 czerwca br. w Wiedniu i może przełożyć się na przyszłą sytuację
zarówno Rosji jak i OPEC, między którymi pojawiły się niejasności wpływające na dalszą
współpracę.
Ukraina, Chiny i Arabia Saudyjska są drugoplanowymi postaciami. Ukraina znalazła się w tym
zestawieniu z racji prowadzonej wojny z Rosją, zatem sytuacja wewnętrzna i zewnętrzna kraju
znajdzie odbicie w dalszych losach wojny. Chiny jako dotychczasowy zwolennik działań
rosyjskich (od rozwiązania sytuacji dot. ropy może zależeć jakość i częstotliwość dalszej
współpracy chińsko-rosyjskiej). Ostatnią
z drugoplanowych stron jest Arabia Saudyjska, którą swoja deklaracją pośrednio podważyła
rosyjską prawdomówność i słowność.
Do trzecioplanowych stron należy cały świat gdyż to co się dzieje na rynku ropy naftowej ma
bezpośrednie przełożenie na gospodarkę światową i kształtujące się
w niej ceny.
Analiza sytuacji geopolitycznej każdej ze stron jest dość zróżnicowana, ponieważ każda ze stron
tej sytuacji może zyskać jak i stracić zupełnie co innego. Zaczynając od Rosji, na pewno Rosja
zyskuje bardzo duże wpływy do budżetu, dzięki temu może ona finansować ciężką sytuację
wewnętrzną w kraju oraz wpływy te pomogą na dobre zarządzanie polityką zewnętrzną, czyli
wojna Rosja-Ukraina. Pieniądze zrównoważą utracone dotychczas wpływy. Z kolei koszt
poniesiony przez Rosję jest duży. Przede wszystkim koszt poniesiony przez Rosję to znaczne
zmniejszenie wpływów w OPEC+, które dotychczas Rosji dawało ogromne możliwości, takie jak:
fundusze oraz rzecz jasna władzę. Przez takie czyny, Rosja może stracić Ukrainę, ponieważ nie
będzie mieć środków na finansowanie wojny, władze, ponieważ możliwe będą strajki, bunty wśród
ludności rosyjskiej. Z kolei koszt utraconych możliwości, czyli czego na pewno nie zyska Rosja,
jeśli nie podejmie działań. Przede wszystkim krótkoterminowego przypływu gotówki,
a długoterminowo nie wzmocni swojej pozycji na arenie międzynarodowej i może w najgorszym
przypadku opuścić porozumienie OPEC+. Na koniec, warto rozważyć co Rosja może stracić
(pewna strata) jeśli podejmie działania. Jeśli Rosja zdecyduje się na utrzymanie wydobycia na
poziomie, który wcześniej zadeklarowała to będzie miała niepewny przychód w przyszłości (stały
wzrost cen ropy zależy od kondycji gospodarki światowej) co przekłada się na teraźniejszy brak
funduszy potrzebnych do finansowania polityki kraju (w tym wojny).
Jeśli chodzi o OPEC to pewny zysk tej organizacji to tymczasowe wyższe ceny z ustalonych
limitów wydobycia ropy, a w przyszłości zwiększone wpływy finansowe wszystkich krajów
członkowskich. Jakim kosztem? Na pewno krótkookresowym mniejszym dochodem. na pewno
może stracić ogólnopojętą stabilizację, w gorszym przypadku rozłam OPEC+ i kształtowanie się
nowych potencjalnych sił na arenie międzynarodowej. Koszt utraconych możliwości OPEC to na
pewno niedobór na rynku ropy, co w efekcie przekłada się na wyższy długoterminowy dochód.

Modele geopolityczne, które najbardziej pasują do zaistniałego konfliktu to Realpolitik, ponieważ

koncepcja kładzie nacisk na praktyczne i realistyczne podejście do spraw międzynarodowych.
Skupia się na analizie siły, wpływu i korzyści w relacjach międzynarodowych, więc idealnie
wpasowuje się w sedno konfliktu. Druga koncepcją jest Geopolityka, która zakłada, że czynniki
geograficzne mają kluczowe znaczenie dla zrozumienia i prognozowania politycznych zachowań
państw, w tym przypadku ropy naftowej. Kolejna to Eurazjatyzm (cywilizacja rosyjska nie stanowi
części europejskiej cywilizacji zachodniej), Heartland (Heartland, czyli obszar dzisiejszej
Federacji Rosyjskiej miał być według niej jądrem Wyspy Świata, naturalną fortecą, obszarem
warunkującym panowanie nad resztą globu.)

Wpływ problemu na przyszłe możliwości międzynarodowego wywierania wpływu każdej z

zaangażowanych stron. Z perspektywy OPEC na pewno jest możliwość destabilizacji
wewnętrznej, co przełoży się na niestabilność światowego rynku ropy; gdzie pozostałe kraje nie
biorące udziału w konflikcie lub nie opowiadające się za żadną ze stron również mogą stracić w
wyniku niepokojącej sytuacji politycznej tych krajów. Ponadto, Arabia Saudyjska w przyszłości
może używać środków odwetowych takie jak ukryte groźby czy potencjalne rozwiązanie
porozumienia OPEC, co przełożyłoby się na utworzenie nowych sojuszy/koalicji/organizacji/,
które przyniosą nowy układ sił w kontekście wydobycia i ustalania przyszłych cen ropy naftowej.
Z kolei z perspektywy Rosji widoczny byłby zwiększony dochód, ponieważ jeśli Rosja sprzeda
ropę po wyższych cenach, więcej na tym po prostu zyska oraz w przyszłości zwiększą się fundusze
niezbędne do poprawy wewnętrznej w kraju oraz do wygrania wojny Ukraina-Rosja. Potencjalne
zwycięstwo umocni pozycję Federacji Rosyjskiej na świecie oraz pozostałe państwa docenią Rosję,
jako ważnego gracza międzynarodowego, z którym warto utrzymywać dobre stosunki
międzynarodowe.

Z perspektywy obecnych jak i przyszłych interesów Federacji Rosyjskiej najbardziej racjonalnym

i pożądanym działaniem będzie próba złagodzenia napięcia i próba pewnego rodzaju dialogu z
członkami OPEC+.
Na pewno nie wskazanym działaniem byłoby opuszczenie struktur OPEC+, co znacząco obniży
rolę i siłę Rosji na świecie (zwłaszcza w relacjach z Chinami i szeroko pojętym Zachodem, w tym
z USA na czele). Zmniejszenie wydobycia ropy do poziomów mniejszych niż pierwotne, będzie
skutkowało znacznie obniżonymi krótkoterminowymi dochodami dla budżetu państwa, na co
Federacja Rosyjska nie może Sobie pozwolić przy obecnie prowadzonych działaniach i obranej
polityce zagranicznej.
“Punktem zero”, czyli możliwym do zaakceptowania działaniem będzie powrót do
zaakceptowanych poziomów wydobycia ropy naftowej. Budżet państwa znacząco nie odczuje
owych spadków dochodu, które wraz z czasem powinny się ustabilizować, a dodatkowo kraje
OPEC+ nabiorą ponownego zaufania do Rosji jako jednego z ich kluczowych partnerów.

Obecna sytuacja jest bardzo kluczowa dla stabilizacji polityczno-gospodarczej zarówno

regionalnej jak i globalnej. Utrata zaufania pomiędzy członkami OPEC+ (w której to Rosja nie
formalnie przewodzi dużej grupie interesu 10 państw) może rozpocząć powolny rozpad
organizacji, przez co Moskwa znacząco straci siłę i znaczenie geopolityczne.
Dodatkowo zawirowania na rynku ropy naftowej mogą powodować dalsze problemy
makroekonomiczne i przyczynić się do znacznego spowolnienia gospodarczego na świecie, co z
pewnością dzięki silnemu zjawisku globalizacji przełoży się na stan rosyjskiej gospodarki i
codzienność zwykłego obywatela. To z kolei może skutkować niepokojami społecznymi i groźbą
eskalacji protestów społecznych - co z historycznego punktu widzenia, nigdy nie było dobre dla
kremlowskiej władzy.
Nie można również zapomnieć, że wysoka podaż ropy może wkrótce przełożyć się na niższe ceny
powodując problem w postaci niskich wpływów do budżetu państwa. Rodzi wtedy to obawy o
dalsze finansowanie obecnie prowadzonej polityki zagranicznej i jej działań na południowych-
zachód od Rosji.
Chińska Republika Ludowa bacznie obserwuje sytuację wewnątrz OPEC+ i może wykorzystać
obecne zawirowania i ogólne niedomówienia wewnątrz grupy dla budowy mocniejszej pozycji
ChRL wśród obecnych sojuszników Federacji Rosyjskiej.

Źródła:
https://mfiles.pl/pl/index.php/OPEC
https://energia.rp.pl/ropa/art38569881-opec-zredukuje-wydobycie-ropy-ale-nie-wierzy-w-dane-z-rosjihttps://www.wnp.pl/nafta/opec-saudowie-
chca-ciec-w-wydobyciu-ropy-ale-sa-osamotnieni-co-z-cenami-paliw,717759.html
https://www.cire.pl/artykuly/serwis-informacyjny-cire-24/rosja-utajnila-informacje-o-wydobyciu-ropy-naftowej
https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2023-01-05/cisza-przed-burza-stan-i-perspektywy-sektora-naftowego-rosj
https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/swiat/artykuly/8689715,rosja-budzet-wojna-z-ukraina-finansowanie.html
https://rcin.org.pl/Content/1849/PDF/Wa51_12800_r2011-t83-z2_Przeg-Geogr-Eberhardt.pdf
https://ine.org.pl/o-realna-realpolitik-2/
http://wrh.edu.pl/wp-content/uploads/2017/07/225_PDFsam_wrh2011.pdf
https://www.spglobal.com/commodityinsights/en/market-insights/latest-news/oil/061523-saudi-arabias-crude-output-cuts-impact-medium-sour-
lighter-grades
https://www.nytimes.com/2023/06/07/business/energy-environment/saudi-arabia-russia-oil-opec-plus.html
https://www.bloomberg.com/news/articles/2023-05-25/saudi-arabia-snaps-up-russian-diesel-and-sends-its-own-to-europe#xj4y7vzkg