Junior High School

Baitang 9

Edukasyon sa Pagpapakatao (EsP)

GABAY SA EsP
Unang Kwarter - Ikalawang Linggo

Layunin ng Lipunan:
Kabutihang Panlahat

Baitang 9-Edukasyon sa Pagpapakatao

Baitang 9-Edukasyon
Kompetensi: sa Pagpapakatao na ang pagsisikap ng bawat tao na makamit at
Napangangatwiranan
Kompetensi: Napangangatwiranan na ang
mapanatili ang kabutihang panlahat sapagsisikap ng bawat
pamamagitan tao na makamit
ng pagsasabuhay at
ng moral na
mapanatili ang kabutihang
pagpapahalaga ay mga panlahat
puwersang sa magpapatatag
pamamagitan ngsa pagsasabuhay ng moralang
lipunan; Naisasagawa na isang
pagpapahalaga ay mga puwersang
proyekto na makatutulong magpapatatag
sa isang pamayanan sa lipunan;
o sektor sa Naisasagawa ang isang
pangangailangang
proyekto na makatutulong
pangkabuhayan, sa isangatpamayanan
pangkultural, o sektor sa pangangailangang
pangkapayapaan.
pangkabuhayan, pangkultural,
EsP 9 PL-1b-1.3, at pangkapayapaan.
EsP 9 PL-1b-1.4
EsP 9 PL-1b-1.3, EsP 9 PL-1b-1.4
 Edukasyon sa Pagpapakatao - Baitang 9
Gabay sa EsP
Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat
Unang Edisyon, 2020

Inilimbag sa Pilipinas
ng Kagawaran ng Edukasyon
Sangay ng mga Paaralan ng Iloilo
Kalye Luna, Distrito ng La Paz, Lungsod ng Iloilo

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring

magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayumpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.

Ang Gabay sa EsP o anumang bahagi nito ay inilathala upang gamitin ng mga
paaralan ng Kagawaran ng Edukasyon lalo na ng Sangay ng mga Paaralan ng Iloilo.

Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o

ilimbag sa anumang paraan nang walang pahintulot mula sa Kagawaran ng
Edukasyon, Sangay ng mga Paaralan ng Iloilo. Ang pagbebenta nito ay mahigpit na
ipinagbabawal.

Development Team of GABAY sa EsP

Writers: Melvin M. Lego, Sonny Mae Adelantar, Ma. Ninfa Eleccion

Illustrators: Armand Glenn S. Lapor, Patrick T. Lomigo

Layout Artists: Lilibeth E. Larupay, Armand Glenn S. Lapor, Cecile B. Lepalim

Division Quality Assurance Team: Lilibeth E. Larupay, Atty. Fevi S. Fanco, EdD.,
Percy M. Borro, Dr. Ruth Isabel B. Quiñon,
Armand Glenn S. Lapor, Dr. Luda G. Ahumada,
Ralph F. Perez, Ma. Josefina D. Gabaldon

Management Team: Dr. Roel F. Bermejo, Dr. Nordy D. Siason, Jr.,

Dr. Lilibeth T. Estoque, Dr. Azucena T. Falales
Ruben S. Libutaque, Lilibeth E. Larupay,
Percy M. Borro, Dr. Ruth Isabel B. Quiňon

Baitang 9-Edukasyon sa Pagpapakatao

Kompetensi: Napangangatwiranan na ang pagsisikap ng bawat tao na makamit at
mapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan ng pagsasabuhay ng moral na
pagpapahalaga ay mga puwersang magpapatatag sa lipunan; Naisasagawa ang isang
proyekto na makatutulong sa isang pamayanan o sektor sa pangangailangang
pangkabuhayan, pangkultural, at pangkapayapaan.
EsP 9 PL-1b-1.3, EsP 9 PL-1b-1.4
 Paunang Salita
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Edukasyon sa Pagpapakatao,
Baitang 9.

Ang Gabay sa EsP ay pinagtulungang sinulat, dinisenyo, nilinang at sinuri ng

mga edukador mula sa Kagawaran ng Edukasyon, Sangay ng mga Paaralan ng Iloilo.
Ginawa ito upang gabayan ka, at ang mga gurong tagapagdaloy na matulungang
makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to 12.

Layunin ng Gabay sa EsP na mapatnubayan ang mag-aaral sa malayang

pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din
itong matulungan ang mag-aaral upang malinang at makamit ang panghabambuhay
ng mga kasanayan habang isinasaalang-alang din ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Para sa gurong tagapagdaloy:

Ang Gabay sa EsP ay ginawa upang matugunan ang kasalukuyang

pangangailangan ng mga mag-aaral sa bansa. Bilang katulong ng mga guro, tiyaking
maging malinaw sa mga bata o sa mga mag-aaral kung paano pag-aaralan o
sasagutan ang mga gawain sa materyal na ito.

Para sa mag-aaral:

Ang Gabay sa EsP ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan.

Pangunahing layunin nito na ikaw ay matulungan sa iyong pag-aaral habang wala ka
sa loob ng silid-aralan. Sa paraang ito magkakaroon kayo ng kalayaan na pag-aralan
ang nakakaaliw na mga gawaing napapaloob sa material na ito. Basahin at unawain
upang masundan ang mga panuto.

Hinihiling na ang mga sagot sa Gawain ay isulat sa hiwalay na papel.

Baitang 9-Edukasyon sa Pagpapakatao

Kompetensi: Napangangatwiranan na ang pagsisikap ng bawat tao na makamit at
mapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan ng pagsasabuhay ng moral na
pagpapahalaga ay mga puwersang magpapatatag sa lipunan; Naisasagawa ang isang
proyekto na makatutulong sa isang pamayanan o sektor sa pangangailangang
pangkabuhayan, pangkultural, at pangkapayapaan.
EsP 9 PL-1b-1.3, EsP 9 PL-1b-1.4
 Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat

SIMULAN MO

Gawain I

Panuto: Sa unang bahagi ng gawaing ito ay mahalagang maibahagi mo muna

kung ano ang larawan ng isang matiwasay na lipunan para sa iyo. Ang
iyong sagot sa tanong na ito ay maaari mong maipapakita sa
pagsagawa ng sanaysay na nakasentro sa nasabing paksa. Gawin ito
batay sa iyong sariling opinyon o kuro-kuro.

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

Mga Hadlang sa Pagkamit ng Kabutihang Panlahat:

1. Nakikinabang lamang sa benepisyong hatid ng kabutihang panlahat, subalit

tinatanggihan ang bahaging dapat gampanan upang mag-ambag sa pagkamit nito.

2. Ang indibidwalismo o ang paggawa ng tao ng kaniyang personal na naisin. Nais

ng taong maging malaya sa pagkamit ng pansariling tunguhin nang walang ibang
nanghihimasok o nakikialam sa kaniya.

3. Ang pakiramdam na siya ay nalalamangan o mas malaki ang naiaambag niya

kaysa sa nagagawa ng iba. Upang mapanatili ang kabutihang panlahat, hinihingi
sa ilan ang mas malaki at mabigat na pananagutan kaysa sa iba.

Baitang 9-Edukasyon sa Pagpapakatao

Kompetensi: Napangangatwiranan na ang pagsisikap ng bawat tao
na makamit at mapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan
ng pagsasabuhay ng moral na pagpapahalaga ay mga puwersang
magpapatatag sa lipunan; Naisasagawa ang isang proyekto na 1
makatutulong sa isang pamayanan o sektor sa pangangailangang
pangkabuhayan, pangkultural, at pangkapayapaan.
EsP 9 PL-1b-1.3, EsP 9 PL-1b-1.4
 Mga Kondisyon sa Pagkamit ng Kabutihang Panlahat:
(ayon kay Joseph de Torre ,1987)

1. Ang lahat ng tao ay dapat na mabigyan ng pagkakataong makakilos nang malaya

na ginagabayan ng diyalogo, pagmamahal, at katarungan. Mahalagang palaging
isaisip ng lahat ang tunay na kahulugan ng kalayaan dahil may panganib na isipin
ng ilan na walang hanggan ang kaniyang kalayaan.
2. Ang pangunahing karapatang pantao ay nararapat na mapangalagaan. Hindi
magiging ganap ang isang lipunan at ang mga taong kasapi nito kung hindi
naigagalang ang pangunahing karapatan ng tao.

3. Ang bawat indibidwal ay nararapat na mapaunlad patungo sa kaniyang

kaganapan. Ang lipunan ang dapat na maging instrumento upang makamit ng tao
ang kanyang kaganapan bilang tao.

SURIIN MO

Kung gusto mong matanggap ang kabutihan mula sa lipunan, paano ka

naman tutugon sa hamong ito?

Panuto: Punan ang mga bilog sa ibaba na nagpapakita ng iyong pagtugon sa

hamon ng kabutihang panlahat.

Kabutihang Panlahat

__________ __________
__________ __________
__________ __________
_ _____

__________
__________
__________ __________
__________
__________ __________
__________
__________ ____
_______
______

Baitang 9-Edukasyon sa Pagpapakatao

Kompetensi: Napangangatwiranan na ang pagsisikap ng bawat tao
na makamit at mapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan
ng pagsasabuhay ng moral na pagpapahalaga ay mga puwersang
magpapatatag sa lipunan; Naisasagawa ang isang proyekto na 2
makatutulong sa isang pamayanan o sektor sa pangangailangang
pangkabuhayan, pangkultural, at pangkapayapaan.
EsP 9 PL-1b-1.3, EsP 9 PL-1b-1.4
 PAG-ISIPAN MO

Panuto: Sumulat ng maikling paglalarawan sa bawat institusyon o sektor ng

lipunan. Gawing gabay ang tsart sa ibaba. Pagkatapos sagutin, gumawa ng
isang komprehensibong ulat tungkol dito.

Paaralan Simbahan Pamilya Negosyo Pamahalaan

Layunin

Kontribusyon
sa Lipunan

Tunguhin sa
Lipunan

Nagiging
impluwensya
sa mga
mamamayan
at naiambag
na tulong sa
pag-unlad ng
lipunan.

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

Baitang 9-Edukasyon sa Pagpapakatao

Kompetensi: Napangangatwiranan na ang pagsisikap ng bawat tao
na makamit at mapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan
ng pagsasabuhay ng moral na pagpapahalaga ay mga puwersang
magpapatatag sa lipunan; Naisasagawa ang isang proyekto na 3
makatutulong sa isang pamayanan o sektor sa pangangailangang
pangkabuhayan, pangkultural, at pangkapayapaan.
EsP 9 PL-1b-1.3, EsP 9 PL-1b-1.4
 SANAYIN MO

Panuto: Magbigay na maikling paliwanag sa mga sumusunod na katanungan:

1. Ano ang maitutulong ng mga sektor ng lipunan na nabanggit sa pagkamit ng

layunin ng lipunan?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

2. Ano naman ang maaring maganap kung hindi matutupad ng mga sektor na ito
ang kanilang mga tungkulin sa lipunan?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

3. Paano makatutulong ang mga sektor na ito ng lipunan sa pagkamit ng

kaganapan ng iyong pagkatao?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

4. Sa kasalukuyang kalagayan ng ating bansa, maging madali ba o mahirap ang

pagkamit ng tunay na layunin ng lipunan? Pangatwiranan.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

5. Paano malalampasan ang mga balakid sa pagkamit ng tunay na layunin ng

lipunan? Magbigay ng halimbawa sa bawat isa at ipaliwanag ito.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

Baitang 9-Edukasyon sa Pagpapakatao

Kompetensi: Napangangatwiranan na ang pagsisikap ng bawat tao
na makamit at mapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan
ng pagsasabuhay ng moral na pagpapahalaga ay mga puwersang
magpapatatag sa lipunan; Naisasagawa ang isang proyekto na 4
makatutulong sa isang pamayanan o sektor sa pangangailangang
pangkabuhayan, pangkultural, at pangkapayapaan.
EsP 9 PL-1b-1.3, EsP 9 PL-1b-1.4
 ISAPUSO MO

Panuto: Anong mahalagang konsepto ang naintindihan mo mula sa araling ito?

Buuin ito gamit ang graphic organizer sa ibaba. Gabay mo ang
Mahalagang Tanong na: Paano makakamit at mapanatili ang
kabutihang panlahat? Bakit mahalagang ito ay makamit at
mapanatili?

Kabutihang Panlahat

Makakamit sa pamamagitan ng:

Sagot: Sagot:
________________________________ _______________________________
________________________________ _______________________________
__

Baitang 9-Edukasyon sa Pagpapakatao

Kompetensi: Napangangatwiranan na ang pagsisikap ng bawat tao
na makamit at mapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan
ng pagsasabuhay ng moral na pagpapahalaga ay mga puwersang
magpapatatag sa lipunan; Naisasagawa ang isang proyekto na 5
makatutulong sa isang pamayanan o sektor sa pangangailangang
pangkabuhayan, pangkultural, at pangkapayapaan.
EsP 9 PL-1b-1.3, EsP 9 PL-1b-1.4
 ISAGAWA MO

Gawain 1

Panuto: 1. Makipag-ugnayan sa magulang, nakatatandang kapatid at kapitbahay

upang makapagsagawa ng isang sarbey tungkol sa mga suliraning
kinakaharap ng komunidad o pamayanan at tanungin sila kung ano
ang kanilang nakitang suliranin sa paligid.

2. Ang suliranin ay maaring pangkapaligiran, pangkapayapaan,

pangkaayusan, o pang-edukasyon. Maaaring may iba pang suliraning
makita sa proseso ng pagsasagawa nito.

3. Matapos maglaan ng panahon sa pangangalap ng datos, gumawa ng

pangkalahatang ulat sa naging resulta ng sarbey at isulat ito sa
nakalaang lugar sa ibaba.

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________

Baitang 9-Edukasyon sa Pagpapakatao

Kompetensi: Napangangatwiranan na ang pagsisikap ng bawat tao
na makamit at mapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan
ng pagsasabuhay ng moral na pagpapahalaga ay mga puwersang
magpapatatag sa lipunan; Naisasagawa ang isang proyekto na 6
makatutulong sa isang pamayanan o sektor sa pangangailangang
pangkabuhayan, pangkultural, at pangkapayapaan.
EsP 9 PL-1b-1.3, EsP 9 PL-1b-1.4
 Gawain 2

Panuto: 1. Batay sa naging resulta ng ginawang sarbey sa Unang Bahagi, bumuo

ng plano para sa pagsasakatuparan ng isang proyektong tutugon sa
pinakaunang suliraning naitala.

2. Sundin ang pormat sa ibaba.

3. Makipag-ugnayan sa guro o magulang upang matulungan o

magabayan sa pagpaplano sa proyekto.

Pangalan ng Proyektong Pampamayanan: _______________________________

Mga Layunin (Batay sa uri ng proyekto - pangkapaligiran, pangkapayapaan,
pangkaayusan, o pang edukasyon)_____________________________________

Gawain Panahong Mga Taong Inaasahang Mga Puna

Ilalaan Sangkot o Awtput (Remarks)
Kasali

Baitang 9-Edukasyon sa Pagpapakatao

Kompetensi: Napangangatwiranan na ang pagsisikap ng bawat tao
na makamit at mapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan
ng pagsasabuhay ng moral na pagpapahalaga ay mga puwersang
magpapatatag sa lipunan; Naisasagawa ang isang proyekto na 7
makatutulong sa isang pamayanan o sektor sa pangangailangang
pangkabuhayan, pangkultural, at pangkapayapaan.
EsP 9 PL-1b-1.3, EsP 9 PL-1b-1.4
 SUBUKIN MO

Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na pangungusap. Isulat

ang TAMA kung ang pangungusap ay may katotohanan at MALI kung
wala.

____________ 1. Ang lipunan ay tumutukoy sa mga taong may kinabibilangang

pangkat na iisa ang tunguhin o layunin.
__________ 2. Ang isang komunidad ay binubuo ng mga indibidwal na
nagkakapareho ng mga interes, ugali o pagpapahalaga.
__________3. Ang kabutihang panlahat ay ang pangkalahatang kondisyong pantay
na ibinabahagi para sa kapakinabangan ng lahat.
__________4. Ang kapayapaan ay resulta ng pagkakaroon ng katahimikan,
kapanatagan, at kawalan nga kabuluhan.
__________5. Ang kabutihang panlahat ay makakamit at mapapanatili kung
sama-sama ang pagkilos ng lahat ng tao sa lipunan.
__________6. Mabilis na makamit ang kabutihang panlahat kung ang bawat isa sa
lipunan ay ginagawa ang kanyang nais gawin.

__________7. Makakamit ng tao ang layunin ng kanyang pagkakalikha sa

pamamagitan lamang ng lipunan.
__________8. Likas sa tao ang mamuhay sa lipunan dahil sa kanyang
pangangailangan o kakulangan mula sa materyal na kalikasan.
__________9. Madaling makamit ang kabutihang panlahat.
__________10. Ayon kay Joseph de Torre, mayroong tatlong kondisyon ang
kailangan upang makamit ang kabutihang panlahat.

Sanggunian:
Edukasyon sa Pagpapakatao 9, Modyul para sa Mag-aaral Unang Edisyon 2015, Deped

Baitang 9-Edukasyon sa Pagpapakatao

Kompetensi: Napangangatwiranan na ang pagsisikap ng bawat tao
na makamit at mapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan
ng pagsasabuhay ng moral na pagpapahalaga ay mga puwersang
magpapatatag sa lipunan; Naisasagawa ang isang proyekto na 8
makatutulong sa isang pamayanan o sektor sa pangangailangang
pangkabuhayan, pangkultural, at pangkapayapaan.
EsP 9 PL-1b-1.3, EsP 9 PL-1b-1.4
 Susi sa Pagwawasto:

(SUBUKIN MO)
TAMA O MALI

1. TAMA
2. TAMA
3. TAMA
4. TAMA
5. TAMA
6. MALI
7. TAMA
8. TAMA
9. MALI
10. TAMA

Baitang 9-Edukasyon sa Pagpapakatao

Kompetensi: Napangangatwiranan na ang pagsisikap ng bawat tao
na makamit at mapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan
ng pagsasabuhay ng moral na pagpapahalaga ay mga puwersang
magpapatatag sa lipunan; Naisasagawa ang isang proyekto na 9
makatutulong sa isang pamayanan o sektor sa pangangailangang
pangkabuhayan, pangkultural, at pangkapayapaan.
EsP 9 PL-1b-1.3, EsP 9 PL-1b-1.4