Professional Documents
Culture Documents
Chuong 2 Hien 2023 SV
Chuong 2 Hien 2023 SV
• 2.2.1. Khái niệm và mục đích định giá bất động sản
• 2.2.2. Các phương pháp định giá bất động sản
ThS. Nguyễn Minh Hiền - BM Tài chính công
2.1.1. Khái niệm và những đặc trưng cơ bản
của bất động sản
• Ở Việt Nam, theo quy định tại Khoản 1 Điều 107 Bộ luật Dân sự năm
2015 khái niệm bất động sản được hiểu như sau:
“Bất động sản bao gồm:
- Đất đai;
- Nhà, công trình xây dựng gắn liền với đất đai;
- Tài sản khác gắn liền với đất đai, nhà, công trình xây dựng;
- Tài sản khác theo quy định của pháp luật”.
• Theo tiêu chuẩn thẩm định giá quốc tế (IVS), bất động sản là đất đai và
những công trình do con người tạo nên gắn liền với đất. Đó là những
vật hữu hình cùng với những tài sản nằm ở trên, phía trên hay dưới
mặt đất.
ThS. Nguyễn Minh Hiền - BM Tài chính công
2.1.1.1 Khái niệm về bất động sản
Bất động sản là những tài sản cố định tại một vị trí địa lý nhất định.
• Cố định về vị trí
- Giá trị của bất động sản gắn liền với từng vị trí cụ thể
- Giá trị và khả năng sinh lời của BĐS chịu tác động của yếu tố môi
trường
- Trong đầu tư phát triển phải chú ý khai thác tính khác biệt để làm tăng
giá trị của các BĐS
- Khi đánh giá các BĐS phải chú ý đến tính khác biệt, không thể so sánh
rập khuôn giữa các BĐS
Đất đai
Đất đai
Theo mục đích
sử dụng kết hợp
với đặc tính vật
chất
Công trình kiến trúc
ThS. Nguyễn Minh Hiền - BM Tài chính công
2.1.1.4. Quyền của chủ thể đối với bất động sản
• Đối với đất đai: Về mặt lý thuyết có 3 hình thức chiếm giữ đất đai:
(i) Sở hữu vĩnh viễn
(ii) Thuê theo hợp đồng
(iii) Quyền sử dụng đất
• Đối với các công trình:
(i) Sở hữu vĩnh viễn: quyền này phát sinh khi chủ sở hữu đất cũng
sở hữu luôn các công trình ở trên khu đất ấy.
(ii) Thuê theo hợp đồng: các công trình trên khu đất được đem cho
thuê theo hợp đồng.
- Thị trường BĐS là thị trường nơi các hoạt động giao dịch về
BĐS (mua bán, cho thuê, thế chấp, ...) và các dịch vụ có liên
quan (môi giới, tư vấn...) giữa các chủ thể diễn ra theo quy luật
của thị trường và sự quản lí của nhà nước.
- Thị trường BĐS là tổng hòa các quan hệ giữa cung và cầu về
các quyền của BĐS theo quy luật thị trường và quy định của
pháp luật.
Định giá BĐS là sự ước tính về giá trị của BĐS cụ thể dưới hình thái
tiền tệ bằng phương pháp phù hợp trong những điều kiện của một thị
trường cụ thể nhằm đáp ứng cho một mục đích đã được xác định rõ.
• Mục đích
- Chuyển nhượng quyền sở hữu: thiết lập cơ sở cho sự trao đổi; ...
- Tài chính và tín dụng: thế chấp; tạo cơ sở để ngân hàng quyết định cho
vay; bảo hiểm tài sản; góp vốn; thanh lí tài sản; ...
- Cho thuê theo hợp đồng
- Phát triển tài sản và đầu tư: so sánh với tài sản đầu tư khác; xem xét
khả năng đầu tư vào bất động sản.
- Luật pháp: xác định TS giá trị đánh thuế; xác định giá trị bồi thường;
phục vụ cho công tác xét xử và thi hành án; ...
a. Cơ sở
- Phương pháp so sánh thuộc cách tiếp cận thị trường.
- Phương pháp so sánh được xây dựng chủ yếu dựa trên việc tuân thủ
nguyên tắc thay thế. Theo nguyên tắc này, giá trị tài sản mục tiêu được
coi là hoàn toàn có thể ngang bằng với giá trị của những tài sản tương
đương có thể so sánh được đã giao dịch trên thị trường
• Bước 1: Tìm kiếm thông tin về những BĐS đã được giao dịch trong
thời gian gần nhất có thể so sánh được với BĐS mục tiêu: kiểu cách,
điều kiện, môi trường, vị trí… Cụ thể, thẩm định viên cần phải dựa vào
7 yếu tố: tình trạng vật chất của BĐS, đặc điểm về mặt bằng, đặc điểm
của các công trình xây dựng có liên quan, đặc điểm về vị trí, tình trạng
pháp lí của BĐS, thời gian giao dịch, các điều khoản và điều kiện của
giao dịch.
• Bước 2: Tiến hành kiểm tra và phân tích các giao dịch chứng cứ nhằm
đảm bảo tính chất có thể so sánh được với BĐS mục tiêu. Để thực
hiện tốt bước này, khi kiểm tra và phân tích các giao dịch thị trường
cần phải làm rõ: nguồn gốc, đặc điểm và tính chất các giao dịch.
ThS. Nguyễn Minh Hiền - BM Tài chính công
2.2.2.1. Phương pháp so sánh
• Bước 3: Lựa chọn một số BĐS có thể so sánh thích hợp nhất. Theo
kinh nghiệm, thường lấy từ 3 đến 6 BĐS để so sánh.
• Bước 4: Xác định những yếu tố khác nhau giữa BĐS mục tiêu và BĐS
chứng cớ. Từ đó, tiến hành điều chỉnh giá của các BĐS. Cách điều
chỉnh thông dụng là lấy BĐS mục tiêu làm chuẩn, thực hiện việc điều
chỉnh đối với BĐS chứng cớ. Nếu BĐS chứng cớ có các yếu tố được
đánh giá là tốt hơn BĐS mục tiêu thì điều chỉnh giảm giá trị giao dịch
của BĐS chứng cớ xuống và ngược lại.
• Bước 5: Ước tính giá trị BĐS mục tiêu trên cơ sở giá của các BĐS đã
điều chỉnh
ThS. Nguyễn Minh Hiền - BM Tài chính công
2.2.2.1. Phương pháp so sánh
Ví dụ: Lô đất cần thẩm định giá là đất ở, chưa có giấy tờ hợp lệ về quyền
sử dụng đất nhưng được chính quyền địa phương xác nhận việc sử dụng
phù hợp với quy hoạch, không có tranh chấp, có diện tích là 100m2.
Giá chuyển nhượng đối với đất có đầy đủ giấy tờ hợp pháp ở vị trí tương
tự là 30 triệu đ/m2. Giá đất theo quy định của UBND địa phương là 20
triệu đ/m2. Hạn mức đất ở trong trường hợp giao đất theo UBND địa
phương quy định tối đa là 150m2.
Theo quy định hiện hành, khi xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất,
người sử dụng phải nộp 50% tiền sử dụng đất tính theo giá Nhà nước
quy định.
Yêu cầu: Bằng phương pháp so sánh trực tiếp, hãy xác định giá trị của lô
đất trên.
ThS. Nguyễn Minh Hiền - BM Tài chính công
2.2.2.1. Phương pháp so sánh
c. Ưu điểm, hạn chế và điều kiện áp dụng
a. Cơ sở
- Phương pháp này được xây dựng chủ yếu dựa trên việc tuân thủ
nguyên tắc dự báo lợi ích tương lai.
- Theo nguyên tắc này, người ta cho rằng, về mặt lý thuyết giá thị trường
hiện hành của một BĐS ngang bằng với giá trị hiện tại của tất cả các
khoản thu nhập tương lai có thể nhận được từ BĐS.
- Có thể vận dụng các kỹ thuật dự toán vốn và đánh giá hiệu quả dự án
đầu tư để xác định giá trị BĐS.
+ Bước 1: Ước tính thu nhập hoạt động thuần do bất động sản mang lại
Thu nhập Tổng thu Thất thu do không sử dụng hết Chi phí
hoạt động = nhập tiềm - 100% công suất và do rủi ro - hoạt
thuần năng thanh toán động
- Ví dụ: Cần thẩm định giá trị thị trường một căn nhà ở mặt tiền đường
phố X. Hiện chủ sở hữu đang cho thuê toàn bộ căn nhà, doanh thu
360.000.000đồng/năm, chi phí tu bổ, sửa chữa hàng năm 10.000.000
đồng, thuế 90.000.000 đồng, tỷ suất vốn hóa qua điều tra thị trường cho
thấy tỷ suất lợi nhuận kỳ vọng đối với hoạt động cho thuê nhà phổ biến
trên thị trường là 12% năm.
a. Cơ sở
- Phương pháp dựa trên cơ sở chi phí tạo ra một bất động sản tương tự
bất động sản cần định giá để xác định giá trị thị trường của bất động sản
cần định giá
- Phương pháp được xây dựng chủ yếu dựa trên sự vận dụng nguyên
tắc thay thế
Bước 3: Xác
Bước 1: Ước Bước 2: Ước
định hao mòn
tính riêng giá tính các chi Bước 4: Ước Bước 5: Ước
và ước tính
trị của lô đất phí tái tạo, chi tính giá trị của tính giá trị của
tổng giá trị
trong tổng giá phí thay thế công trình xây bất động sản
hao mòn của
trị bất động công trình xây dựng thẩm định giá
công trình xây
sản. dựng hiện có.
dựng hiện có.
• Bước 3: Xác định hao mòn và ước tính tổng giá trị hao mòn của công
trình xây dựng hiện có.
• Bước 4: Ước tính giá trị của công trình xây dựng bằng cách lấy tổng
chi phí xây dựng công trình bước 2 trừ (-) giá trị hao mòn đã tính bước
3.
• Bước 5: Ước tính giá trị của bất động sản thẩm định giá bằng cách lấy
giá trị của đất bước 1 cộng (+) giá trị ước tính của công trình xây dựng
bước 4.
• Ví dụ 2.5: Bất động sản là một ngôi nhà cổ hiện đang xuống cấp, có
diện tích đất 60m2, diện tích xây dựng là 150m2.
Có chứng cứ thị trường về việc bán một mảnh đất trống tương tự với
giá 20.000.000 đ/m2. Chi phí thay thế mới ngôi nhà tính theo mặt bằng
giá tại thời điểm hiện hành ước tính là 2.500.000đ/m2 xây dựng.
Yêu cầu: Bằng phương pháp chi phí giảm giá hãy ước tính giá trị bất
động sản nói trên.
Biết tuổi thọ kinh tế của ngôi nhà là 60 năm, tuổi thọ kinh tế còn lại là
20 năm.
Bước 4: Ước
Bước 1: Xác Bước 2: Xác
Bước 3: Ước tính tổng chi
định việc sử định giai Bước 5: Xác
tính tổng phí phát triển
dụng tốt nhất đoạn dự báo định giá trị
doanh thu để tạo ra giá
và có hiệu dòng tiền quyền sử
phát triển của trị phát triển
quả nhất của trong tương dụng đất
bất động sản. của bất động
thửa đất lai.
sản.
• Bước 1: Xác định việc sử dụng tốt nhất và có hiệu quả nhất của thửa
đất.
- Đặc điểm của thửa đất;
- Các thông tin về quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy định
về chuyển mục đích sử dụng đất và các quy định về xây dựng đã được
cấp có thẩm quyền phê duyệt;
• Bước 2: Xác định giai đoạn dự báo dòng tiền trong tương lai.
• Bước 5: Xác định giá trị quyền sử dụng đất trên cơ sở lấy kết quả tính
toán của Bước 3 trừ (-) kết quả của Bước 4.
ThS. Nguyễn Minh Hiền - BM Tài chính công
2.2.2.4. Phương pháp thặng dư