‫كومش‪ -‬جلد ‪ ،02‬شماره ‪( 1‬پياپی ‪ ،)96‬زمستان ‪1969‬‬

‫مجيدکرماني ‪2‬و‪ ،(Ph.D)1‬محسن دولتي ‪ ،(M.Sc)*1‬احمد جنيدي جعفري ‪2‬و‪ ،(Ph.D)1‬روشنک رضايي کالنتري ‪2‬و‪(Ph.D)1‬‬
‫‪ -1‬مرکز تحقيقات تکنولوژي بهداشت محيط‪ ،‬دانشگاه علوم پزشکي ايران‪ ،‬تهران‪ ،‬ايران‬
‫‪ -2‬گروه مهندسي بهداشت محيط‪ ،‬دانشکده بهداشت‪ ،‬دانشگاه علوم پزشکي ايران‪ ،‬تهران‪ ،‬ايران‬

‫چكيده‬

‫‪AirQ‬‬
‫‌‬
‫‪WHO‬‬

‫‪SO2‬‬ ‫‌‬
‫‪SO2‬‬

‫‌‬

‫‌‬

‫ويژه بيماريهاي قلبهي عروقهي و تنفسهي مهيباشهد [‪.]7-1‬‬ ‫مقدمه‬

‫بيماريهاي قلبي عروقي يکي از عوامل اصلي مرگ و مير در‬ ‫امروزه آلودگي هوا و پيامدهاي بهداشتي ناشي از مواجهه‬
‫جهان ميباشد [‪ .]8‬کشورهاي با درآمد کم و متوسهط سهاليان‬ ‫با آاليندههاي گازي‪ ،‬ب عنهوان يکهي از مشهکبت بهداشهتي‬
‫هزين زيادي را به علهت بيمهاريههاي غيرواگيهر به ويهژه‬ ‫عمده تلقي مهيگهردد که ملالتهات متتهدد هاکي از اثهرات‬
‫بيماريهاي قلبي عروقي متحمهل مهيشهوند [‪ .]9‬بهر اسها‬ ‫بهداشتي فراواني از جمل مرگ و مير و بيماريهاي مختلف ب‬

‫‪Email: mohsendowlati.69@gmail.com‬‬ ‫* نويسنده مسئول‪ ،‬تلفن‪09124840377 :‬‬

‫تاريخ دريافت‪ 1395/10/12 :‬تاريخ پذيرش‪1396/5/16 :‬‬
 ‫مجيد کرماني و همکاران‬

‫‪AirQ‬‬ ‫طي يک روند ده سال با اسهتفاده از مهدل و نهرمافهزار‬ ‫هدود‬ ‫گزارش سال ‪ 2012‬سازمان جههاني بهداشهت سهاالن‬
‫مورد بررسي قرار ميگيرد‪.‬‬ ‫‪ 3/7‬ميليون نفر در جهان در اثر آلودگي هوا جهان وهود را از‬
‫دست ميدهند [‪ .]10‬امروزه بسياري از شهرهاي مهم ايران بها‬

‫مواد و روش‌ها‬ ‫مشکل وضتيت نامللوب کيفيت هوا مواج هستند در بسياري‬

‫ايهن ملالته از نهوت توصهيفي‪ -‬مقلتهي بهوده و از مهدل‬ ‫از کبن شهرهاي کشور ب وصوص شهر تهران کيفيت ههوا در‬

‫نرمافزاري ‪ AirQ 2.2.3‬جهت ارزيابي اثرات سوء آالينهده دي‬ ‫وضتيت مناسبي قرار ندارد [‪ .]14-11‬اکسيد گهوگرد يکهي از‬

‫اکسيد گوگرد بر روي سبمتي شهروندان شههر تههران اسهتفاده‬ ‫آاليندههاي متيار پايش آلودگي هواست ک عمدتاً از مصهر‬

‫شد‪ .‬ب منظور ارزيابي اثرات آاليندههاي مختلف هوا بهر روي‬ ‫سووتهاي فسيلي‪ ،‬نيروگاههها و ترافيهک شههري وارد جهو‬

‫سبمتي انسان‪ ،‬مدلهاي مختلفي وجود دارند ک اکثهراً از نهوت‬ ‫ميگردد و جزء آاليندههاي مسهئول در بسهياري از شههرهاي‬

‫آماري‪ -‬اپيدميولوژيکي ميباشند و دادههاي کيفيت ههوا را در‬ ‫بزرگ است [‪ .]15‬ايهن آالينهده در ترکيهب بها مهواد متله و‬

‫فواصل غلظت با پارامترهاي اپيدميولوژيکي مانند ولر نسبي‪،‬‬ ‫رطوبت اثرات سينرژيستي دارد و زيانبارترين اثرات بهداشتي‬

‫بروز پاي و جزء منتسب تلفيه نمهوده و اصهل کهار را به‬ ‫مرتبط با آلودگي هوا را ايجاد مينمايد‪ ،‬ک از جمل ميتوان ب‬

‫صورت مرگ و مير نمايش ميدهند [‪ .]23‬يکي از اين مدلها‪،‬‬ ‫وادث ناگواري چون ادث دره ميوز بلژيک‪ ،‬دونورا و لنهدن‬

‫نرمافزار ‪ AirQ 2.2.3‬ميباشد ک در آن اطبعات مربهوم به‬ ‫اشاره نمود [‪ .]16‬آژانس بينالمللي در سال ‪ 1992‬در تحقيقي‬

‫ارتبام تما ‪ -‬پاسخ دادههاي مواجه جمتيت ترکيب شهده و‬ ‫در رابل با سرطان دي اکسيد گوگرد را جزء مواد کارسينوژن‬

‫د اثرات بهداشتي مورد انتظار برآورد ميگردد‪ .‬اين نرم افزار‪،‬‬ ‫دست بندي نمود [‪ .]17‬ملالتاتي ک در دانشگاه اريزونا بر روي‬

‫يک نرمافزار تخصصي است ک کاربر را قادر ميسازد تا اثرات‬ ‫‪SO2‬‬ ‫وون صورت پذيرفت نشان داد ميزان ‪ DNA‬به وسهيل‬

‫يک آالينده واص بر انسهان را در يهک‬ ‫بالقوه ناشي از تما‬ ‫کاهش مييابد و در کروموزومهها ت ييراتهي ايجهاد مهيشهود‪،‬‬

‫نا ي شهري و دوره زماني واص ارزيهابي نمايهد‪ .‬نهرمافهزار‬ ‫همينطور لنفوسيتها در اثر مواجه با اين آالينده از بين رفت‬

‫‪ AirQ‬از دو بخش مجزا تشکيل شده است که در بخهش اول‬ ‫و مقاومت بدن در برابر بيماريهاي عفهوني کهاهش مهييابهد‬

‫تتداد موارد بيماري و فوت منتسب ب آلودگي هوا (بهر مبنهاي‬ ‫[‪ .]18‬دهقاني (‪ )1387‬در ملالت اي با بررسي عناصر اقليمي و‬

‫برآوردهاي ولرات از ملالتات ‪ )Time Series‬برآورد شده و‬ ‫آاليندههاي هواي شيراز با مرگ و مير ناشي از بيمهاريههاي‬

‫طهوالنيمهدت بها‬ ‫مر ل دوم مربوم ب برآورد اثرات تمها‬ ‫قلبي و تنفسي‪ ،‬نشان داد ميان مهرگ و ميهر ناشهي از آالينهده‬

‫استفاده از روش جداول عمر (بهر مبنهاي بهرآورد ولهرات از‬ ‫‪ ،SO2‬دماي هوا و فشار ههوا ارتبهام متنهيداري وجهود دارد‬

‫ملالتات ‪ )Cohort‬ميباشد [‪ .]24‬در ابتدا اطبعات مربوم به‬ ‫[‪ .]19‬در ملالت ه اي ک ه توسههط ‪ Wu et al‬در سههال ‪2015‬‬

‫آالينده از سازمانهاي فاظت محيط زيست و شرکت کنتهرل‬ ‫صورت گرفت ارتبهام بهين مواجه بها دي اکسهيد گهوگرد و‬

‫کيفيت هوا شهر تهران اوذ گرديد ک ايهن اطبعهات در قالهب‬ ‫بيماري دستگاه تنفسي فوقاني نشان داده شد [‪ ]20‬شهر تههران‬

‫فايل ‪ Microsoft Excel‬و ب صورت دادههاي ساعتي بودنهد‪.‬‬ ‫از کبن شهرهاي بزرگ ايران ميباشد ک ميزان آلودگي در اين‬

‫ب منظور انجام آناليزهاي آماري و استفاده از دادهههاي وهام‪،‬‬ ‫شهر روز ب روز افزايش يافت و شديدتر ميشود [‪ .]22،21‬بها‬

‫بايستي اعتبار اين داده ها مورد بررسي قرار ميگرفت ک بدين‬ ‫توج ب اين ک ميزان اثرات بهداشتي ناشي از آلودگي هوا به‬

‫منظور از متيارهاي ذکر شده توسط سازمان بهداشهت جههاني‬ ‫اين آالينده ب صورت علمي بررسي نشده است‪ ،‬در اين تحقي‬

‫(‪ )WHO‬استفاده گرديهد‪ .‬بروهي از ايهن متيارهها عبارتنهد از‬ ‫اثرات آالينده ‪ SO2‬بر روي سبمتي شهروندان کبنشهر تهران‬

‫نسبت بين تتداد دادههاي متتبر براي دو فصهل (فصهل گهرم و‬

‫‪Downloaded from https://cabidigitallibrary.org by 2a09:bac2:4fa7:2dc::49:f4, on 04/22/24.‬‬

‫‪Subject to the CABI Digital Library Terms & Conditions, available at https://cabidigitallibrary.org/terms-and-conditions‬‬
‫جلد ‪ ،20‬شماره ‪( 1‬پياپي ‪ ،)69‬زمستان ‪1396‬‬ ‫کومش‬

‫جهت تتيين جمتيت در مترض در هر سال نيز که به منظهور‬
‫تخمين اثرات بهداشتي آالينده مورد نياز ميباشهند ازاطبعهت‬
‫مربوم ب جمتيت از مرکز آمار ايران اوذ گرديد‪ .‬در نهايت بها‬
‫وارد کردن دادههاي پردازششهده در نهرمافهزار ‪ Air Q‬نتهايج‬
‫ب صورت جزء منتسب‪ ،‬تتداد موارد مرگومير‪ ،‬مهرگ در اثهر‬
‫بها آالينهده‬ ‫بيماريهاي قلبي عروقي و تنفسي ناشي از تما‬
‫‪ O3‬ب دو صورت جدول و نمودار ارائ گرديد‪ .‬جهت محاسهب‬
‫اثرات و پيامدهاي بهداشتي در برنامه ‪ Air Q‬مهيتهوان از دو‬
‫روش عمل نمود‪-1 :‬استفاده از مقادير پيشفرض ‪ WHO‬براي‬
‫بروز پاي و ولر نسبي (با فواصل اطمينان ‪ )%95‬اين مقادير با‬
‫اجراي برنام به طهور وودکهار نمهايش داده مهيشهوند‪-2 .‬‬
‫جايگزيني مقادير پيشفرض با برآوردهاي شخصهي از بهروز‬
‫پايه و ولههر نسههبي (فواصههل اطمينههان ‪ )%95‬بهها اسههتفاده از‬
‫ملالتات هم گير شناسي منلق اي و کشهوري [‪ .]26‬به علهت‬
‫تفاوت زيادي که در ههرم سهني ايهران و اروپها وجهود دارد‬
‫نميتوان از دادههاي پيشفرض وود نهرمافهزار اسهتفاده کهرد‬
‫چراک مختص جامت اروپايي است‪ .‬بدين منظور با اسهتفاده از‬
‫بررسي متونهاي صورت گرفت ريسکههاي نسهبي محاسهب‬
‫شده براي کشور ايران و شهر تهران ملهاب جهدول ‪ 1‬در ايهن‬
‫ملالت استفاده گرديد [‪ .]28،27‬موقتيت شهر تهران در شکل ‪1‬‬
‫نمايش شده است‪.‬‬
‫سرد) نبايد بيش از ‪ 2‬باشد‪ ،‬جهت دستيابي ب مقهادير متوسهط‬
‫يک ساعت از دادههاي با زمان متوسط کوتهاهتهر مهيبايسهت‬
‫داقل ‪ %75‬دادههاي متتبر وجود داشت باشند‪ ،‬جهت دستيابي‬
‫ب مقادير متوسط متحرک (‪ )Moving Average‬هشت سهاعت‬
‫از دادههاي يک ساعت ميبايست داقل ‪ %75‬دادهههاي يهک‬
‫ساعت ( داقل ‪ 18‬ساعت) وجود داشت و داراي اعتبار باشهند‬
‫و غيره [‪ .]25‬بتد از کنار گذاشتن داده هاي غيرمتتبر‪ ،‬داده هاي‬
‫متتبر بايستي وارد نرمافزار شوند‪ .‬اما بايستي توجه نمهود که‬
‫اين دادهها بر سب وا د جمي‪ -‬جمي (‪ )ppm‬ميباشند و‬
‫از آنجا ک در نرم افزار ‪ AirQ‬تتيين اثرات سهوء سهبمتي در‬
‫ارتبام با جرم آالينده استنشاقي ميباشد‪ ،‬دادههاي مربهوم بها‬
‫در نظر گرفتن شهرايط دمهايي‪ ،‬فشهار و بها کمهک نهرمافهزار‬
‫‪ Microsoft Excel‬تبههديل وا ههد شههده و بههر سههب وا ههد‬
‫جمي‪ -‬وزني (‪ )µg/m3‬نوشت شدند‪ .‬پس از تبديل وا د‪ ،‬بها‬
‫استفاده از نرم افزار اکسل مرا ل پردازش اولي (شامل هذ ‪،‬‬
‫شيت بندي آالينده و يکسانسازي زماني براي برآورد متوسط)‬
‫و پردازش ثانوي (شامل نوشتن کد‪ ،‬محاسب ميانگين و اصبح‬
‫شرم) صورت گرفت و در نهايت شاوصههاي آمهاري مهورد‬
‫نياز شامل ميانگين ساليان ‪ ،‬ميانگين فصل گرم‪ ،‬ميانگين فصهل‬
‫سرد‪ ،‬صدک ‪ ،98‬ماکزيمم ساليان ‪ ،‬ماکزيمم فصل گرم و فصهل‬
‫سرد در هر يک از سالهاي مهورد ملالته ‪ ،‬محاسهب گرديهد‪.‬‬

‫جدول ‪ .1‬مقادیر ریسک های نسبی و بروز پایه استفاده شده درنرم افزار ‪ Air Q‬برای آالینده ‪ 22( SO2‬و ‪)22‬‬
‫‪RR (95% CI) per 10 µg/m3 SO2‬‬ ‫بروز پایه (‪)BI‬‬ ‫پیامد بهداشتی‬
‫(‪1/220 )1/222-1/212‬‬ ‫‪221‬‬ ‫‪ ‬مرگ ناشی از بیماری قلبی عروقی‬
‫(‪1/220 )1/222-1/2200‬‬ ‫‪502/5‬‬ ‫‪ ‬کل موارد مرگ‬
‫(‪1/21 )1/220-1/210‬‬ ‫‪00/0‬‬ ‫‪ ‬مرگ ناشی از بیماری تنفسی‬
‫(‪1/2200 )1-1/211‬‬ ‫‪121/0‬‬ ‫بستری ناشی از ‪COPD‬‬ ‫‪‬‬
‫(‪1/2200 )1/2220-1/2121‬‬ ‫‪122‬‬ ‫‪ ‬بستری ناشی از انفارکتوس میو کاردیال حاد‬

‫نتايج‬
‫نتايج اصل از ايهن ملالته شهامل پارامترههاي آمهاري‬
‫غلظت گوگرد دي اکسيد در کبنشهر تهران در طي سالههاي‬
‫‪ 84-93‬و نتايج اصل از وروجي نرمافزار ب صورت جداول‬
‫و نمودارها در اين بخش گرديد‪ .‬در ابتدا پس از اعتبارسهنجي‬ ‫شکل ‪ .1‬موقعیت شهر تهران در نقشه ایران‬

‫‪Downloaded from https://cabidigitallibrary.org by 2a09:bac2:4fa7:2dc::49:f4, on 04/22/24.‬‬

‫‪Subject to the CABI Digital Library Terms & Conditions, available at https://cabidigitallibrary.org/terms-and-conditions‬‬
 ‫مجيد کرماني و همکاران‬

‫‪ ،AirQ‬تتداد موارد اضافي و جزء منتسب به ‪ SO2‬بهراي کهل‬
‫مرگ‪ ،‬مرگ ناشي از بيماريهاي قلبي‪ -‬عروقهي و تنفسهي و‬
‫بستري در بيمارستان ب علت انسهداد مهزمن ريهوي و سهکت‬
‫قلبي‪ ،‬برآورد شده و با در نظر گرفتن ولر نسبي د وسط در‬
‫جدول ‪ 3‬نمايش داده شدهاند‪ .‬مدل ‪ AirQ‬براي تمهامي اثهرات‬
‫بهداشتي مورد نظر‪ ،‬نموداري را در مقابل واصل غلظت آالينده‬
‫بها‬ ‫رسم ميکند ک بيانگر تاثيرات بهداشتي آالينهده در تمها‬
‫غلظتهاي مختلف آالينده ميباشد‪ .‬با توج ب باال بودن تتداد‬
‫نمودارها‪ ،‬تنها ب آوردن نمودارهاي سال ‪( 93‬شکل ‪ )2‬بسهنده‬
‫گرديد‪ .‬همانطور ک در شکل ‪ 2‬نشان داده شده است‪ ،‬در ههر‬
‫نمودار س منحني وجود دارد که ايهن منحنهيهها بهر اسها‬
‫ولرهاي نسبي ( د باال‪ ،‬د وسط و د پائين) رسم گرديد‪.‬‬
‫نتايج اصل از نهرمافهزار‬
‫دادههاي دريافتي از شرکت کنترل کيفيت هوا و سازمان محيط‬
‫زيست‪ ،‬ملاب متيارهاي ‪ ،WHO‬تتهداد ايسهتگاهههاي داراي‬
‫دادههاي متتبر براي آناليز در شهر تههران مربهوم به ‪ SO2‬در‬
‫سالهاي ‪ 84-89‬از کل‪ 11‬ايستگاه مسهتقر در سهال ‪14 ،84‬‬
‫ايستگاه مستقر در سال ‪ 14 ،85‬ايستگاه مسهتقر در سهال ‪،86‬‬
‫‪ 15‬ايستگاه مستقر در سال ‪ 18 ،87‬ايستگاه مسهتقر در سهال‬
‫‪ 37 ،88‬ايستگاه مستقر در سهال ‪ 36 ،89‬ايسهتگاه مسهتقر در‬
‫سال ‪ 42 ،90‬ايستگاه مستقر در سال ‪ 35 ،91‬ايستگاه مسهتقر‬
‫در سال ‪ 92‬و ‪ 33‬ايستگاه مستقر در سهال ‪ 93‬به ترتيهب به‬
‫ترتيههب ‪ 6 ،19 ،8 ،13 ،11 ،7 ،8 ،6 ،6‬و ‪ 7‬ايسههتگاه متتبههر‬
‫شناوت شد‪ .‬پس از پردازش اوليه و ثانويه دادهههاي وهام‪،‬‬
‫شاوصهاي مورد نياز براي مدل محاسب و تتيين شهد که در‬
‫جدول ‪ 2‬ارائ شده است‪ .‬بر اسا‬

‫جدول‪ :2‬شاخصهای مورد نیاز برای بررسی اثرات ‪ SO2‬و نسبت متوسط غلظت سالیانه بر حسب )‪(µg/m3‬‬
‫‪82‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪08‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪08‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪05‬‬ ‫‪00‬‬ ‫پارامتر‬
‫‪28‬‬ ‫‪02‬‬ ‫‪51‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪01‬‬ ‫‪02‬‬ ‫‪112‬‬ ‫‪08‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪00‬‬ ‫متوسط سالیانه‬
‫‪02‬‬ ‫‪02‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪08‬‬ ‫‪05‬‬ ‫‪121‬‬ ‫‪122‬‬ ‫‪121‬‬ ‫‪110‬‬ ‫‪08‬‬ ‫متوسط فصل سرد‬
‫‪25‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪51‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪122‬‬ ‫‪08‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪28‬‬ ‫متوسط فصل گرم‬
‫‪00‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪105‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪228‬‬ ‫‪220‬‬ ‫‪212‬‬ ‫‪121‬‬ ‫صدک ‪ 80‬سالیانه‬
‫‪80‬‬ ‫‪01‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪112‬‬ ‫‪218‬‬ ‫‪101‬‬ ‫‪212‬‬ ‫‪250‬‬ ‫‪222‬‬ ‫‪122‬‬ ‫حداکثر سالیانه‬
‫‪80‬‬ ‫‪01‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪112‬‬ ‫‪218‬‬ ‫‪101‬‬ ‫‪212‬‬ ‫‪250‬‬ ‫‪222‬‬ ‫‪122‬‬ ‫حداکثر فصل سرد‬
‫‪52‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪08‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪121‬‬ ‫‪122‬‬ ‫‪220‬‬ ‫‪05‬‬ ‫‪110‬‬ ‫‪58‬‬ ‫حداکثر فصل گرم‬
‫نسبت متوسط غلظت سالیانه ‪ SO2‬به مقادیر استاندارد‬
‫‪1/80‬‬ ‫‪2/22‬‬ ‫‪2/50‬‬ ‫‪2/80‬‬ ‫‪0/28‬‬ ‫‪0/12‬‬ ‫‪5/02‬‬ ‫‪0/08‬‬ ‫‪0/22‬‬ ‫‪2/22‬‬ ‫استاندارد ‪22)µg/m3( =A‬‬
‫‪2/5‬‬ ‫‪2/51‬‬ ‫‪2/00‬‬ ‫‪2/80‬‬ ‫‪1/20‬‬ ‫‪1/20‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫‪1/15‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪2/50‬‬ ‫استاندارد ‪80 )µg/m3( =B‬‬
‫‪ : A‬استاندارد ایران (مصوب ‪ : B )1200‬استاندارد ملی کیفیت هوای آزاد ‪EPA‬‬

‫جدول‪ -2‬مقادیر برآورد شده برای تعداد موارد اضافی و جزء منتسب آالینده ‪ SO2‬برای کل پیامدهای خروجی‬
‫‪82‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪08‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪08‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪05‬‬ ‫‪00‬‬ ‫پیامد بهداشتی‬
‫‪505‬‬ ‫‪022‬‬ ‫‪012‬‬ ‫‪802‬‬ ‫‪080‬‬ ‫‪1251‬‬ ‫‪580‬‬ ‫‪1020‬‬ ‫‪1200‬‬ ‫‪582‬‬ ‫تعداد موارد (نفر)‬ ‫تعداد موارد کل مرگ‬
‫‪1/15‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫‪1/80‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪2/05‬‬ ‫‪1/22‬‬ ‫‪2/12‬‬ ‫‪2/85‬‬ ‫‪1/20‬‬ ‫جز منتسب(‪)%‬‬
‫‪081‬‬ ‫‪525‬‬ ‫‪088‬‬ ‫‪805‬‬ ‫‪500‬‬ ‫‪1118‬‬ ‫‪002‬‬ ‫‪1100‬‬ ‫‪1212‬‬ ‫‪088‬‬ ‫تعداد موارد (نفر)‬ ‫تعداد موارد مرگ‬
‫‪2/20‬‬ ‫‪2/20‬‬ ‫‪2/22‬‬ ‫‪2/01‬‬ ‫‪2/08‬‬ ‫‪5/55‬‬ ‫‪2/02‬‬ ‫‪0/28‬‬ ‫‪5/28‬‬ ‫‪2/05‬‬ ‫جز منتسب(‪)%‬‬ ‫به علت بیماری قلبی عروقی‬
‫‪128‬‬ ‫‪122‬‬ ‫‪188‬‬ ‫‪225‬‬ ‫‪152‬‬ ‫‪208‬‬ ‫‪120‬‬ ‫‪220‬‬ ‫‪200‬‬ ‫‪122‬‬ ‫تعداد موارد (نفر)‬ ‫تعداد موارد مرگ‬
‫‪2/02‬‬ ‫‪2/80‬‬ ‫‪0/21‬‬ ‫‪0/81‬‬ ‫‪2/58‬‬ ‫‪0/88‬‬ ‫‪2/22‬‬ ‫‪8/00‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪2/28‬‬ ‫جز منتسب(‪)%‬‬ ‫به علت بیماری تنفسی‬
‫‪118‬‬ ‫‪122‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪182‬‬ ‫‪102‬‬ ‫‪280‬‬ ‫‪118‬‬ ‫‪282‬‬ ‫‪255‬‬ ‫‪121‬‬ ‫تعداد موارد (نفر)‬ ‫بستری شدن ناشی از بیماری‬
‫‪1/20‬‬ ‫‪1/22‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪2/12‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪2/12‬‬ ‫‪1/25‬‬ ‫‪2/00‬‬ ‫‪2/22‬‬ ‫‪1/08‬‬ ‫جز منتسب(‪)%‬‬ ‫انسداد مزمن ریوی‬
‫‪118‬‬ ‫‪122‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪182‬‬ ‫‪102‬‬ ‫‪280‬‬ ‫‪118‬‬ ‫‪282‬‬ ‫‪255‬‬ ‫‪121‬‬ ‫تعداد موارد (نفر)‬ ‫بستری شدن ناشی از بیماری‬
‫‪1/02‬‬ ‫‪1/81‬‬ ‫‪2/0‬‬ ‫‪2/28‬‬ ‫‪2/21‬‬ ‫‪0/08‬‬ ‫‪1/80‬‬ ‫‪0/82‬‬ ‫‪0/20‬‬ ‫‪2/12‬‬ ‫جز منتسب(‪)%‬‬ ‫انفارکتوس میوکارد حاد‬

‫‪Downloaded from https://cabidigitallibrary.org by 2a09:bac2:4fa7:2dc::49:f4, on 04/22/24.‬‬

‫‪Subject to the CABI Digital Library Terms & Conditions, available at https://cabidigitallibrary.org/terms-and-conditions‬‬
‫جلد ‪ ،20‬شماره ‪( 1‬پياپي ‪ ،)69‬زمستان ‪1396‬‬ ‫کومش‬

‫شکل‪ .2‬رابطه تعداد تجمعی موارد مرگ و بستری شدن ناشی از مواجهه با گوگرد دی اکسید در برابر فواصل غلظت در سال ‪82‬‬

‫است ک ‪ 4/49‬و ‪ 5/63‬برابهر اسهتاندارد ههواي پهاک ايهران‬ ‫بحث و نتيجه‌گيري‬

‫ميباشد‪ .‬اين متوسط در شهر تهران در همه سهالهها از هد‬
‫مجاز فراتر بوده و چندين برابر مقادير اسهتاندارد و رهنمهودي‬
‫ميباشد‪ .‬مقايس متوسط غلظت ‪ 24‬ساعت دي اکسيد گهوگرد‬
‫‪WHO‬‬ ‫در سههالهههاي مههورد ملالت ه بهها مقههادير رهنمههودي‬
‫‪ )20µg/m3‬نشان ميدهد‪ ،‬در تمهامي روزههاي سهال متوسهط‬
‫غلظت روزان دي اکسيد گوگرد از د مجاز فراتر رفت اسهت‪.‬‬
‫طي سالهاي ‪ 84-93‬طب رهنمهود ‪ WHO‬متوسهط غلظهت‬
‫روزان ‪ SO2‬در تمامي روزهاي سال از مقدار استاندارد فراتهر‬
‫اضر غلظت دي اکسيد گوگرد در شهر تههران‬ ‫در ملالت‬
‫طي يک روند ده سال آناليز و با استانداردها مقايس شد و در‬
‫نهايت اثرات بهداشتي منتسب ب ايهن آالينهده کمهيسهازي و‬
‫برآورد گرديد‪ .‬استاندارد هواي پاک ايران در وصوص متوسط‬
‫غلظت ساليان دي اکسيد گوگرد ‪ 20 µg/m3‬مهيباشهد‪ .‬نتهايج‬
‫نشان ميدهد متوسط غلظت ساليان دي اکسيد گوگرد در سال‬
‫‪ 86‬و ‪ 87‬بيشترين مقدار و ب ترتيب ‪ 89 µg/m3‬و ‪ 112‬بوده‬

‫‪Downloaded from https://cabidigitallibrary.org by 2a09:bac2:4fa7:2dc::49:f4, on 04/22/24.‬‬

‫‪Subject to the CABI Digital Library Terms & Conditions, available at https://cabidigitallibrary.org/terms-and-conditions‬‬
 ‫مجيد کرماني و همکاران‬
‫سال اوير ب وود اوتصاص دادهاند‪ .‬ميزان کهل مهرگ و ميهر‬
‫منتسب ب آالينده ‪ ،SO2‬درمجموت ده گذشت ‪ 8836‬مورد را‬
‫ب وود اوتصاص داده است‪ .‬ميزان کهل مهرگوميهر ناشهي از‬
‫بيماريهاي قلبي‪-‬عروقي منتسب ب آالينده ‪ ،SO2‬در مجمهوت‬
‫ده گذشت ‪ 7335‬مهورد را به وهود اوتصهاص داده اسهت‪.‬‬
‫همچنين ميزان کل مرگ ومير ناشهي از بيمهاريههاي تنفسهي‬
‫منتسب ب ‪ ،SO2‬درمجموت ده گذشت ‪ 1915‬مورد را ب وود‬
‫اوتصاص داده است‪ .‬در ملالت انجام شهده توسهط ‪ Jeong‬در‬
‫سال ‪ 2013‬در کره شاوص ولر نسبي ‪1/004‬براي کل مرگ‬
‫با ميزان بروز پاي ‪ 380/5‬در هر ‪100‬هزار نفر‪ %0/3‬افهزايش‬
‫وواهد يافت‪ .‬همچنين با در نظر گرفتن شاوص ولهر نسهبي‬
‫‪ 1/008‬و ميزان بروز پاي ‪ 84/5‬در هر ‪100‬هزار نفر جمتيت‬
‫ولر مرگهاي قلبي عروقي منتسب ب آالينهده ‪ SO2‬به ازاي‬
‫افهزايش ‪ 10µg/m3‬غلظهت ‪ ،%0/5 ،SO2‬بها در نظهر گهرفتن‬
‫شاوص ولر نسبي ‪ 1/01‬و ميزان بهروز پايه ‪ 28/8‬در ههر‬
‫‪100‬هزار نفر جمتيت ولر مرگهاي تنفسي منتسب ب آالينده‬
‫‪ SO2‬ب ازاي افزايش ‪ 10µg/m3‬غلظهت ‪ %0/5 ،SO2‬افهزايش‬
‫‪Katsouyanni et‬‬ ‫وواهد يافت [‪ .]29‬ملالت انجام شده توسط‬
‫‪ al‬در ‪ 12‬شهههر اروپههايي نشههان داد افههزايش ‪ 50 µg/m3‬دي‬
‫اکسيد گوگرد باعث افزايش ‪ 3‬درصدي در مرگ و مير روزان‬
‫ميگردد [‪.]30‬‬
‫اضر در سال ‪ 92‬نشان داد تتهداد مهوارد کهل‬ ‫در ملالت‬
‫مرگ منتسب ب ‪ 602 ،SO2‬مورد با جز منتسب ‪ 1/2‬ميباشهد‬
‫و تتداد موارد مرگ قلبهي عروقهي منتسهب به ‪505/6 ،SO2‬‬
‫مورد با جز منتسب ‪ 2/38‬ميباشد و تتداد موارد مرگ تنفسي‬
‫منتسب ب ‪ ،132/7 SO2‬مورد با جز منتسب ‪ 2/96‬مهيباشهد‬
‫ک در مقايس با ملالت ندافي و همکهاران در سهال ‪ 92‬تتهداد‬
‫موارد کل مرگ منتسب ب ‪ ،675 SO2‬مهورد بها جهز منتسهب‬
‫‪ 1/35‬و تتداد موارد مرگ قلبي عروقهي ‪ 567‬مهورد بها جهز‬
‫منتسب ‪ 2/67‬و تتداد موارد مرگ تنفسي ‪ 147‬با جز منتسهب‬
‫‪ 3/31‬بوده ک مشخص شد نتايج ملالتات با يکديگر ملابقت‬
‫دارند [‪ .]31‬در ملالت ديگري ک توسهط ‪ Lipmann et al‬در‬
‫شهر ديتوريت آمريکا انجام شد ارتبام بين سهلح دي اکسهيد‬
‫‪Downloaded from https://cabidigitallibrary.org by 2a09:bac2:4fa7:2dc::49:f4, on 04/22/24.‬‬
‫‪Subject to the CABI Digital Library Terms & Conditions, available at https://cabidigitallibrary.org/terms-and-conditions‬‬
‫‪WHO‬‬ ‫رفت است ک دليهل آن رهنمهود بسهيار سهختگيرانه‬
‫ميباشد‪ .‬طب استاندارد ايهران (‪ )100µg/m3‬طهي سهالههاي‬
‫‪ 84-90‬تتداد دفتاتي ک غلظت روزان ‪ SO2‬در شهر تهران از‬
‫استاندارد ايران رهنمود ‪ WHO‬فراتر رفت است به ترتيهب ‪،4‬‬
‫‪ 67 ،94 ،250 ،137 ،82‬و ‪ 6‬ميباشد‪ .‬در سالههاي از سهال‬
‫‪ 91-93‬هيچ کدام از روزهاي سهال غلظهت روزانه ‪ SO2‬در‬
‫شهر تهران از د استاندارد فراتر نرفت است‪ .‬علت پايين بودن‬
‫نسبي مرگ منتسب ب ‪ SO2‬از رده وارج کردن اتوبهو ههاي‬
‫ديزلي فرسوده و ممنوعيت تردد وودروهاي سنگين از جمله‬
‫کاميونها در سلح شهر در طول روز ميباشد‪ .‬زيرا منبع اصلي‬
‫دي اکسيد گوگرد موتور وودروهاي ديزلي ميباشهد‪ .‬در اکثهر‬
‫روزهاي سال در شهر تهران توزيع غلظت ‪ SO2‬و بهيشتهرين‬
‫درصد مواجه افراد با اين آالينده در اين سالها‪ ،‬در محهدوده‬
‫‪ 40-49µg/m3‬است و ‪ 30-39µg/m3‬و با توجه به نتهايج‬
‫وروجي نرمافزار مشخص ميگردد ک بيشترين تتهداد مهوارد‬
‫مرگ و بستري شدن ناشي از بيماري اسهنداد مهزمن ريهوي و‬
‫موارد سکت قلبي نيز در همين رده از غلظت رخ داده است‪ .‬با‬
‫توج ب جدول ‪ 1‬و با در نظر گهرفتن شهاوص ولهر نسهبي‬
‫‪BI=543/5‬‬ ‫(‪ )RR=1/004‬براي کل مرگ با ميزان بروز پاي‬
‫در هر ‪100‬هزار نفر ‪ %0/4‬افزايش وواهد يافت همچنين با در‬
‫نظر گرفتن شاوص ولر نسبي (‪ )RR=1/008‬و ميزان بهروز‬
‫پاي ‪ BI=231‬در هر ‪100‬هزار نفر جمتيت ولهر مهرگههاي‬
‫‪µg/m3‬‬ ‫قلبي عروقي منتسب ب آالينده ‪ SO2‬به ازاي افهزايش‬
‫‪ 10‬غلظت ‪ ،%0/8 ،SO2‬با در نظر گرفتن شاوص ولر نسهبي‬
‫(‪ )RR=1/01‬و ميزان بروز پاي ‪ BI=48/4‬در ههر ‪100‬ههزار‬
‫نفر جمتيت ولر مرگهاي تنفسي منتسب ب آالينده ‪ SO2‬به‬
‫ازاي افزايش ‪ 10µg/m3‬غلظت ‪ %0/01 ،SO2‬افزايش وواههد‬
‫يافت‪ .‬همانطور ک در جدول ‪ 3‬نشان ميدهد تجمتهي تتهداد‬
‫موارد کل مرگ منتسب ب آالينده ‪ SO2‬در شههر تههران‪ ،‬طهي‬
‫سالهاي ‪ 84-93‬را نشان ميدهد ک اين نتايج ب دست آمهده‬
‫اکي از آن است ک اين آالينده هوا در بهيشتهرين مهورد در‬
‫سال ‪ 86‬دود ‪ %3/13‬و بيشترين ميزان مرگ و سال ‪ 92‬بها‬
‫‪ %1/2‬موارد مرگ کمترين ميزان مرگ نسبت ب ‪ SO2‬را در ده‬
‫جلد ‪ ،20‬شماره ‪( 1‬پياپي ‪ ،)69‬زمستان ‪1396‬‬
‫تهران طي ده گذشت ميباشد‪ .‬غلظت باالي گوگرد دي اکسيد‬
‫باعث افزايش مرگ و مير و ايجاد بيماريهاي قلبي‪-‬عروقي و‬
‫تنفسي در ميان مردم شهر تهران طي ده اوير گرديهده اسهت‪.‬‬
‫کميسازي اثرات منتسب ب آلودگي ههوا ميهزان تأثيرپهذيري‬
‫افراد جامت را از آاليندههاي ههوا‪ ،‬به طهور مشهخص تبيهين‬
‫مينمايد و شرايط بحراني کيفيت هوا را نشان مهيدههد‪ .‬مهدل‬
‫مدلههاي پيشهنهادي توسهط ‪WHO‬‬ ‫‪ AirQ‬يکي از متتبرترين‬
‫ميباشد ک مهيتهوان از آن جههت ارزيهابي اثهرات بهداشهتي‬
‫منتسب ب آاليندههاي هوا استفاده کرد و با دستيابي به نتهايج‬
‫اصل از اين مدل راهکارهاي مديريتي مناسبي را براي مناط‬
‫مختلف با توج ب منابع آلودگي و اجزاي آن در نظر گرفت‪ .‬از‬
‫کاستيهاي ملالت و مدل مورد استفاده ميتوان ب عدم برآورد‬
‫اثرات سينرژيستي آاليندهها و عدم وجود تتداد ايسهتگاهههاي‬
‫سنجش آاليندههاي هوا در بروي نقام شهر اشاره نمود‪.‬‬
‫ملالت انجام شده توسهط ‪ Sunyer et al‬بهر روي ارتبهام‬
‫تشكر و قدردانی‬
‫اصهل بخشهي از طهرح تحقيقهاتي بها عنهوان‬ ‫اين مقال‬
‫ارزيابي اثرات بهداشتي آلودگي هواي کبن شهر تهران بر تتداد‬
‫موارد مرگ و مير و بيماريهاي قلبهي‪ -‬عروقهي و تنفسهي و‬
‫تحليل شاوصهاي کيفيت هوا طي سال ههاي ‪،1384-1393‬‬
‫مصوب دانشگاه علوم پزشهکي و وهدمات بهداشهتي درمهاني‬
‫ايران در سال ‪ ،1393‬ب کد ‪ 25455‬ميباشد که بها مايهت‬
‫متاونت پژوهشي دانشگاه علوم پزشکي ايران اجرا شده اسهت‪.‬‬
‫نويسندگان مقال بر وود الزم ميدانند از همکهاري مسهئولين‬
‫محترم شرکت کنترل کيفيهت شههر تههران و اداره کهل محهيط‬
‫زيست استان تهران در وصوص جمعآوري اطبعات تشهکر و‬
‫قدرداني نمايند‪.‬‬
‫ميان غلظت روزان دي اکسيد گوگرد و مهرگههاي ناشهي از‬
‫منابع‬
‫‪[1] Kermani M, Dowlati M, Jonidi Ja`fari A, Rezaei‬‬
‫‪Kalantari R, Sadat Sakhaei F. Effect of air pollution on the‬‬
‫‪emergency admissions of cardiovascular and respiratory‬‬
‫‪patients, using the air quality model: a study in Tehran,‬‬
‫‪2005-2014. Health Emerg Dis Quart 2016; 1: 137-146.‬‬
‫‪(Persian).‬‬
‫‪[2] Raa’ee Shaktaie H, Motesaddi Zarandi S, Zazouli‬‬
‫‪MA, Yazdani Cheratee J, Hosseinzade F, Dowlati M. Study‬‬
‫‪Downloaded from https://cabidigitallibrary.org by 2a09:bac2:4fa7:2dc::49:f4, on 04/22/24.‬‬
‫‪Subject to the CABI Digital Library Terms & Conditions, available at https://cabidigitallibrary.org/terms-and-conditions‬‬
‫کومش‬
‫گوگرد و اثرات بهداشتي بر سبمت انسان نشان داده شد [‪.]32‬‬
‫در ملالت انجام شده توسط ‪ Labelle et al‬در کانهادا در سهال‬
‫‪ 2015‬ارتبههام مي هان سههلوح روزان ه دي اکس هيد گههوگرد و‬
‫پههذيرشهههاي بيمارسههتاني نشههان داده شههد [‪ .]33‬جني هدي و‬
‫همکاران با کميسازي بيماري و مهرگههاي قلبهي و عروقهي‬
‫منتسب ب آالينده ‪ SO2‬هواي شهر تبريز در سال ‪ 1390‬تتهداد‬
‫تجمتي موارد مرگ را ‪ 108‬نفر و تتداد موارد مهرگ قلبهي و‬
‫عروقي منتسب ب ‪ SO2‬را ‪ 105‬نفهر بهرآورد کهردهانهد [‪.]34‬‬
‫اژدرپور و همکاران با بررسي تأثير آلودگي بهر بيمهاريههاي‬
‫قلبي‪ ،‬تنفسي‪ ،‬فوت و تصادفات در شهرستان شهيراز در سهال‬
‫‪ 90‬نشان دادنهد که بهين بيمهاريههاي قلبهي و ‪ SO2‬رابله‬
‫توسط ‪Wu et al‬‬ ‫متنيداري وجود دارد [‪ .]35‬در ملالت اي ک‬
‫در سال ‪2015‬صورت گرفت ارتبام بين مواج با دي اکسهيد‬
‫گوگرد و بيماري دستگاه تنفسي فوقاني نشان داده شد [‪.]36‬‬
‫سلح غلظت روزان دي اکسيد گوگرد با پهذيرش بيمارسهتاني‬
‫بيماران قلبي عروقهي در نشهان داد ميهزان ‪ %0/7‬افهزايش در‬
‫بيماران قلبي عروقي بها افهزايش ههر ‪ 10 µg/m3‬گهوگرد دي‬
‫اکسيد در افراد زير ‪ 65‬سال و ‪ %1/3‬در افراد بهبي ‪ 65‬سهال‬
‫اتفاق ميافتد [‪.]37‬‬
‫تحقي انجام شده توسط ‪ et al HATZAKIS‬در رابل بها‬
‫ارتبام اثرات آلودگي هوا با ميزان مرگ در شهر آتهن کشهور‬
‫يونان نشان داد ميان غلظت روزان دي اکسيد گوگرد و وقهوت‬
‫مرگ و بيماري ارتبام مستقيم وجود دارد [‪.]38‬‬
‫ملالت ه انجههام شههده توسههط ‪ DERRJENNIC‬بههر روي‬
‫بررسي اثرات کوتاه مدت آلودگي هوا با دي اکسهيد گهوگرد و‬
‫مرگ و مير در فرانس نشان داد ارتبهام مسهتقيم و متنهاداري‬
‫بيماري تنفسي وجود دارد [‪.]39‬‬
‫اضر ب روشني نشاندهنده وضتيت آلودگي‬ ‫نتايج ملالت‬
‫هوا در شهر تهران بود‪ .‬ارزيابي اثرات و پيامدهاي آالينده هاي‬
‫موجود در هوا ب ويژه آالينده هاي گازي از جمل دي اکسهيد‬
‫گوگرد بر سبمت انسان نشان از شرايط بهداشتي نامناسب شهر‬
 ‫مجيد کرماني و همکاران‬
[17] Moridi S, Kazemnejad A, Effati M. Relationship
between concentration of inhaled pollutants, sulfur dioxide
and nitrogen dioxide and spontaneous abortion. Razi Med
Sci 2012; 19: 1-10. (Persian).
[18] Gilbert R. Statistical methods for environmental
pollution monitoring. New York: Van Nostrand Reinhold;
1987.
[19] Dehghani M, Anushiravani A, Hashemi H,
Shamsedini N. Survey on Air pollution and
cardiopulmonary mortality in Shiraz from 2011 to 2012: an
analytical-descriptive study. Int J Prev Med 2014; 5: 734-
740. (Persian).
[20] Wu Y, Zhao F, Qian X, Xu G, He T, Shen Y, Cai
Y. [Relationship between sulfur dioxide pollution and
upper respiratory outpatients in Jiangbei, Ningbo]. Wei
Sheng Yan Jiu 2015; 44: 565-569.
[21] Kermani M, Dowlati M, Fallah Jokandan S,
Aghaei M, Bahrami Asl F, Karimzadeh S. Evaluation of
cardiovascular and respiratory mortality attributed to
atmospheric SO2 and CO using AirQ model. Environ
Health Eng Manag J 2017; 4: 101-108. (Persian).
[22] Kermani M, Dowlati M, Jonidi Jafari A, Rezaei
Kalantari R. Health impact caused by exposure to
particulate matter in the air of Tehran in the past decade.
Tehran Univ Med J 2017; 74: 885-892. (Persian).
[23] Nunnari G, Dorling S, Schlink U, Cawley G,
Foxall R, Chatterton T. Modelling SO2 concentration at a
point with statistical approaches. Environ Modell Software
2004; 19: 887-905.
[24] WHO. Quantification of the Health Effects of
Exposure to Air Pollution. Report of a WHO Working
Group, Bilthoven. Netherlands: European Centre for
Environment and Health November 2000 Contract No.:
EUR/01/5026342
[25] Gharehchahi E, Mahvi AH, Amini H, Nabizadeh
R, Akhlaghi AA, Shamsipour M, Yunesian M. Health
impact assessment of air pollution in Shiraz, Iran: a two-
part study. J Environ Health Sci Eng 2013; 11: 11.
[26] Fattore E, Paiano V, Borgini A, Tittarelli A,
Bertoldi M, Crosignani P, Fanelli R. Human health risk in
relation to air quality in two municipalities in an
industrialized area of Northern Italy. Environ Res 2011;
111: 1321-1327.
[27] Gholampour A, Nabizadeh R, Naseri S, Yunesian
M, Taghipour H, Rastkari N, et al. Exposure and health
impacts of outdoor particulate matter in two urban and
industrialized area of Tabriz, Iran. J Environ Health Sci
Eng 2014; 12: 27.
[28] Naddafi K, Hassanvand MS, Yunesian M,
Momeniha F, Nabizadeh R, Faridi S, Gholampour A.
Health impact assessment of air pollution in megacity of
Tehran, Iran. Iranian J Environ Health Sci Eng 2012; 9: 1-
7.
[29] Jeong SJ. The Impact of Air Pollution on Human
Health in Suwon City. J Air Waste Manag Assoc 2013; 7:
227-233.
[30] Katsouyanni K, Touloumi G, Spix C, Schwartz J,
Balducci F, Medina S, et al. Short-term effects of ambient
sulphur dioxide and particulate matter on mortality in 12
European cities: results from time series data from the
APHEA project. Air Pollution and Health: a European
Approach. BMJ 1997; 314: 1658-1663.
[31] Goudarzi G NK, Mesdaghinia A. Quantification of
health effects of air pollution in Tehran and determining the
impact of a comprehensive program to reduce air pollution
in Tehran on the third axis. Tehran, Iran 2007. (Persian).
[32] Lippmann M, Arthur N, Burnett R. Association of
Particulate Matter Components with Daily Mortality and
Downloaded from https://cabidigitallibrary.org by 2a09:bac2:4fa7:2dc::49:f4, on 04/22/24.
Subject to the CABI Digital Library Terms & Conditions, available at https://cabidigitallibrary.org/terms-and-conditions
Concentration of particulate matter with aerodynamic
diameter less than 10 micron (PM10) in the metro
underground transport system of Tehran. J Mazandaran
UMS. 2017; 27: 166-79.
[3] Kermani M, Aghaei M, Gholami M, Bahrami asl F,
Karimzade SA, Falah S, Dolati M. Estimation of mortality
attributed to PM2.5 and CO exposure in eight industrialized
cities of Iran during 2011. Iran Occup Health J 2016; 13:
49-61. (Persian).
[4] Kermani M, Dowlati M, Jonidi Jafari A, Rezaei
Kalantari R. Estimation of mortality, acute myocardial
infarction and chronic obstructive pulmonary disease due to
exposure to O3, NO2, and SO2 in ambient air in Tehran. J
Mazandaran Univ Med Sci 2016; 26: 96-107. (Persian).
[5] Fallah jokandan S, Kermani M, Aghaei M, Dolati
M. Estimation the number of mortality due to
cardiovascular and respiratory disease, Attributed to
pollutants O3, and NO2 in the Air of Tehran. J Health Res
Commun 2016; 1: 1-11. (Persian).
[6] Kermani M, Jonidi Jafari A, Roshanak Rezaei R,
Sakhaei F, Kahe T, Dowlati M. Evaluation of chronic
obstructive pulmonary disease attributed to atmospheric
O3, NO2 and SO2 in Tehran city, from 2005 to 2014. Iran J
Health Safety Environ 2017; 4: 758-766. (Persian).
[7] Motesaddi Zarandi S, Raei Shaktaie H, Yazdani
Cheratee J, Hosseinzade F, Dowlati M. Evaluation of
PM2.5 concentration and determinant parameters on its
distribution in Tehran’s metro system in 2012. J
Mazandaran Univ Med Sci 2013; 22: 36-46. (Persian).
[8] Bagheri M, Talepasand S, Rahimian Booger I.
Comparison of psychological risk factors among patients
with and without myocardial infraction relapses. Koomesh
2014; 15: 154-161. (Persian).
[9] Hazavehei MM, Dashti S, Moeini B, Faradmal J,
Shahrabadi R, Yazdi Ah. Factors related to self-care
behaviors in hypertensive individuals based on Health
Belief Model. Koomesh 2015; 17: 37-44. (Persian).
[10] WHO. World health organization. Burden of
disease from Ambient Air Pollution for 2012. Geneva:
World health statistics Geneva, Switzerland.
http://www.who.int2012.
[11] Kermani m, Dowlati M, Jonidi Jaffari A, Rezaei
Kalantari R. Comparative investigation of air quality health
in Tehran metropolis based on air quality index over a
period of five years (2011-2015). J Health Res Commun
2016; 2: 28-36. (Persian).
[12] Kermani M, Fallah jokandan s, Aghaei M, Dowlati
M. Estimation of cardiovascular death, myocardial
infarction and chronic obstructive pulmonary disease
(COPD) attributed to PM and SO2 in the air of Tehran
metropolis. J Res Environ Health 2016; 2: 116-126.
(Persian).
[13] Kermani M, Aghaei M, Bahramiasl F, Gholami M,
Fallah Jokandan S, Dolati M, Karimzadeh S. Estimation of
cardiovascular death, myocardial infarction and chronic
obstructive pulmonary disease (COPD) attributed to SO2
exposure in six industrialized metropolises of Iran. Razi J
Med Sci 2016; 23: 12-21. (Persian).
[14] Kermani M, Fallah Jokandan S, Aghaei M,
Bahrami Asl F, Karimzadeh S, Dowlati M. Estimation of
the number of excess hospitalizations attributed to sulfur
dioxide in Six major cities of Iran. Health Scope 2016; 5:
e38736. (Persian).
[15] Ghiyathaddin M. Air pollution and its effects.
Tehran Univ Med Sci. (Persian).
[16] Cassee FR, Campbell A, Boere AJF, McLean SG,
Duffin R, Krystek P, et al. The biological effects of
subacute inhalation of diesel exhaust following addition of
cerium oxide nanoparticles in atherosclerosis-prone mice().
Environ Res 2013; 115: 1-10.
1396 ‫ زمستان‬،)69 ‫ (پياپي‬1 ‫ شماره‬،20 ‫جلد‬
[36] Wu Y, Zhao F, Qian X, Xu G, He T, Shen Y, Cai
Y. [Relationship between sulfur dioxide pollution and
upper respiratory outpatients in Jiangbei, Ningbo]. Wei
Sheng Yan Jiu 2015; 44: 565-569.
[37] Sunyer J, Ballester F, Tertre AL, Atkinson R,
Ayres JG, Forastiere F, et al. The association of daily sulfur
dioxide air pollution levels with hospital admissions for
cardiovascular diseases in Europe (The Aphea-II study).
Eur Heart J 2003; 24: 752-760.
[38] Hatzakis A, Katsouyanni K, Kalandidi A, Day N,
Trichopoulos D. Short-term effects of air pollution on
mortality in athens. Int J Epidemiol 1986; 15: 73-81.
[39] Derriennic F, Richardson S, Mollie A, Lellouch J.
Short-term effects of sulphur dioxide pollution on mortality
in Two French cities. Int J Epidemiol 1989; 18: 186-197.
Downloaded from https://cabidigitallibrary.org by 2a09:bac2:4fa7:2dc::49:f4, on 04/22/24.
Subject to the CABI Digital Library Terms & Conditions, available at https://cabidigitallibrary.org/terms-and-conditions
‫کومش‬
Morbidity in Urban Populations. Boston: Health Effects
Institute;2000
[33] Labelle R, Brand A, Buteau S, Smargiassi A.
Hospitalizations for Respiratory Problems and Exposure to
Industrial Emissions in Children. Environment and
Pollution .2015; 4: 77-85.
[34] Joneidi Jafari A, Atabi F, Talebipour P, Malak
Afzali S. Quantification of cardiovascular and respiratory
diseases and deaths attributed to urban air pollutants SO2
Tabriz by AIR Q model in 2012. Sec Nat Confer Air Poll
Noise Sharif Univ 2013. (Persian).
[35] Azhdarpour A, Soleimani A, Khademi S, Z. S. The
impact of air pollution on cardiovascular diseases,
respiratory, death and accidents in the city of Shiraz during
2012-2013. Nat Confer Environ Health Tabriz Univ 2013.
(Persian).
Koomesh Winter 20117, 20 (1): 34 - 42

Number of mortality, chronic obstructive pulmonary disease

and acute myocardial infarction due to exposure to sulfur
dioxide in Tehran, during 2005-2014
Majid Kermani (Ph.D)1,2, Mohsen Dowlati (M.Sc)*1, Ahmad Jonidi Jafari (Ph.D)1,2, Roshanak Rezaei
Kalantari (Ph.D)1,2
1. Research Center for Environmental Health Technology, Iran University of Medical Sciences, Tehran,
Iran
2. Dept. of Environmental Health Engineering, School of Public Health, Iran University of Medical
Sciences, Tehran, Iran

(Received: 1 Jan 2017; Accepted: 7 Aug 2017)

Introduction: Air pollution has adverse effects on human health and causes various health endpoints
including mortality, cardiovascular and respiratory diseases. Therefore, the aim of this sstudy was to
investigate number of total mortality, cardiovascular and respiratory mortality, acute myocardial infarction
and chronic obstructive pulmonary disease due to exposure to sulfur dioxide in Tehran during 2005-2014
was performed.
Materials and Methods: This is a descriptive-cross sectional study. At the beginning, hourly data during
2005-2014 were taken from Tehran environmental protection agency and Air Quality Control Company.
Then, according to the WHO validated guidelines and statistical parameters, quantifying health effects were
calculated in Excel. Finally, assessment of health effects with the software was performed.
Results: Annual average concentrations for SO2 was 44, 86, 89, 112, 82, 81, 59, 51, 40 and 39 µg/m3
during 2005-2014, respectively. The number of total mortality caused by exposure to SO2 in the past
decade was 8836, total number of cardiovascular and respiratory mortality in the past decade was 7335 and
1915, and total number of chronic obstructive pulmonary disease and acute myocardial infarction in the
past decade was 1806 and 3478 people in 2005-2014 years.
Conclusion: Air pollution, especially sulfur dioxide leads to mortality and morbidity in a lot of people.
According to the results of this study actions, policies, planning and management to reduce air pollution
preparedness of hospitals and health centers, educating the public should be accomplished.

Keywords: Air Pollution, Mortality, Myocardial Infarction, Chronic Obstructive Pulmonary Disease,
Sulfur Dioxide, Iran

* Corresponding author. Tel: +98 9124840377

mohsendowlati.69@gmail.com

Downloaded from https://cabidigitallibrary.org by 2a09:bac2:4fa7:2dc::49:f4, on 04/22/24.

Subject to the CABI Digital Library Terms & Conditions, available at https://cabidigitallibrary.org/terms-and-conditions