KPSS Türkçe - Genel Tekrar - Kadi̇r Gümüş

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 37

KPSS

KPSS TÜRKÇE KAMPI KPSS TÜRKÇE KAMP


TÜRKÇE

SES BİLGİSİ • Birleşik sözcüklerde †

ÜNLÜLERLE İLGİLİ SES OLAYLARI zeh i r + olmak † zehrolmak


hap i s + etmek † hapsetmek
1. ÜNLÜ TÜREMESİ ak i s + etmek † aksetmek

• Küçültme eki geldiğinde:


DİKKAT
daracık
n e + i çin † niçin
biricik
n e + a sıl † nasıl
• Pekiştirilmiş sözcüklerde:

sağlam † saPsağlam † saPasağlam ÜNLÜ DÜŞMESİ ÜNLÜ AŞINMASI

çevre † çePçevre † çePeçevre


3. ÜNLÜ DARALMASI
DİKKAT

YOR
a
öpücük ÜNLÜ TÜREMESİ e yaş a - yor > yaş ı yor
gülücük DEĞİLDİR. Geniş
anl a - yor > anl ı yor

ı, i, u, ü kokl a - yor > kokl u yor


gül - üş - cük
DAR
öp - üş - cük söyl e - yor > söyl ü yor

ÜNSÜZ DÜŞMESİDİR.
YÖNTEM

2. ÜNLÜ DÜŞMESİ -dı -yor

• kokluyor kokl a - dı kokl u - yor VAR. Çünkü “a, e”


• Organ adları
başlıyor başl a - dı başl ı - yor “ı, i, u, ü”ye dönüştü.
• İkinci hecesinde olan ünlü
+ ÇEKİM EKİ seviyor sev - di sev - i - yor YOK. Çünkü “a, e”,
bulunan sözcükler
biliyor bil - di bil - i - yor “ı, i, u, ü”ye dönüşmedi.

Akıl + ı > akılı > aklı


nehir + i nehiri > nehri
DİKKAT
şehir + i > şehiri > şehri
a, e Y di y e de-y-e
i

DİKKAT Geniş i
ni y e ne-y-e
İkilemelerde olmaz. ı, i, u, ü i
yi y ecek y e - y - ecek
Dar i
di y ecek d e - y - ecek

omuz omuz + a
nesilden nesil + e 4. KÖKTE ÜNLÜ DEĞİŞİMİ

sen+e†sana
• Sözcük + Yapım eki ben+e†bana

dev i r - im bes i - le -
kıv ı r - ım iler i - le -
ay ı r - ım sız ı - la -

FİİL İSİM

İSİM FİİL

3
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

ÖSYM TİPİ SORU 2. ÜNSÜZ BENZEŞMESİ (SERTLEŞMESİ)

Boynunda dolaştı ve bana yaklaştı bu acı __________f c ç


I II __________s + d t
Geliyor biricik annemi dahi hatırlatmadan __________t
III IV __________k g k

Ben hatırlıyorum ama o hatırlamıyor __________ç yumuşak sert


V __________ş

Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden han- __________h


gisi söylenemez? __________p

A) I numaralı sözcükte ünlü düşmesi vardır.

C Ç
B) II numaralı sözcükte ünlü değişimi vardır. kita p - ı
C) III numaralı sözcükte ünlü daralması vardır. kana t - ı

D) IV numaralı sözcükte ünlü türemesi vardır.


E) V numaralı sözcükte ünlü daralması vardır. be ş
gi t D e
i T

G
CEVAP: C

K
te p i
ÜNSÜZLERLE İLGİLİ SES OLAYLARI
bi t i
1. ÜNSÜZ YUMUŞAMASI (DEĞİŞİMİ) at ı
et in
p b dola p - ı b
inan ç - ı DİKKAT
ç c c
geçi t - i çocuk - c ağız İSTİSNAİ
d
t d beş - g en BİRLEŞİK SÖZCÜK OLDUKLARI
bile k - i ğ
g/ğ çok - g en İÇİN BENZEŞME OLMAMIŞTIR.
k
ren k - i g
Sert Yumuşak

3. ÜNSÜZ DÜŞMESİ
DİKKAT
• Sözcük + Küçültme eki
● Özel isimlerde ✗ Mehmet - i
büyü k + cek alça k + cık
Bazı yabacı sözcüklerde ✗
küçü k + cük küçü k + rek

sana t - ı huku k - u
haya t - ı evra k - ı • Sözcük + –l yapım eki
kase t - i ahla k - ı
seyre k + l - yükse k + l -
ceke t - i müttefi k - i
blo k - u 4. ÜNSÜZ TÜREMESİ (İKİZLEŞMESİ)
af f et - af f ı
zan n et - his s i
• Bazı tek hecelei sözcüklerde ✗ hal l et - hat t ı
ge ç - en
ip-i
5. DUDAK ÜNSÜZLERİNİN BENZEMESİ

sü t - ü n b m m
pe n be dola n baç
m ka n ber sakla n baç m
m
m a n bar

4
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

6. KAYNAŞTIRMA HARFLERİ YAZIM KURALLARI


(Yardımcı Ünsüz / Koruyucu Ünsüz)
• Cümleler büyük harfle başlar:
su Y u iki S i
iki Ş er kedi N in – S eni çok sevdim.
– “ S eni çok sevdim.”
7. ULAMA
– ( S eni çok sevdim.)
ada m e ve
: Cümle † BÜYÜK HARF Sana şöyle seslendi: Buraya gel!
8. GÖÇÜŞME : Özel isim † BÜYÜK HARF İki kişiyi örnek aldım: Atatürk ve Gökalp.
ki br it † ki rb it : Özel isim olmayan örnekler Sana şunları almış: kitap, defter, kalem...
† Küçük Harf:
e kş i † e şk i

ÖSYM TİPİ SORU ÖSYM TİPİ SORU


Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte her-
hangi bir ses olayı yoktur? Aşağıdaki cümlelerden hangisinde büyük harflerin kullanı-
A) Dışarıdan kendine seslenildiğini duyunca elini çabucak mıyla ilgili yanlışlık vardır?
yıkayıp balkona koştu.
A) Atatürk “Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda
B) Havanın güzelliğini fırsat bilen herkes kendini sokağa
atmış. mevcuttur!” diyor.
C) Üzerindeki bembeyaz gömleğe yemek dökülünce ne B) Anadolu kentlerini, köylerini (Köy sözünü de çekinerek yazıyo-
yapacağını bilemedi. rum.) gezsek bile görmek için değil, kendimizi göstermek için
D) Siz, her sorumluluk sahibi insanın yapması gerekeni yap-
geziyoruz.
tınız.
E) İşten çıkarılan personel, hakkı olanı alabilmek için dava C) Menfaat sandalyeye benzer: Başında taşırsan seni küçültür,
açmak zorunda kalmış. ayağının altına alırsan yükseltir.
CEVAP: D
D) Bu eskiliği siz de çok evde görmüşsünüzdür: Duvarlarda çivi-
ÖSYM TİPİ SORU
Kemal Öğretmen, sınıfta bir etkinlik yapar. Tahtaya şu cümle- ler, çivi yerleri, lekeler...
yi yazar: “Senin beni sevdiğin kadar seni severse ona sıcacık E) 2007 yılında Türk Dil Kurumunun 75. yılını kutladık.
bir gülücük at ki seni affetsin!”
CEVAP: D
Etkinlik şu şekilde olacaktır. Öğretmen kelimeyi söyleyecek
öğrenciler de o kelimedeki ses olayını söyleyecektir. Etkinlik • AKRABALIK ADLARI
başlar:
Öğretmen: sevdiğin Ali: Ünsüz yumuşaması
Öğretmen: ona Veli: Kaynaştırma harfi Akrabalık bildirirse: Lakap, ünvan bildirirse:

Öğretmen: sıcacık Selami: Ünsüz düşmesi • Tülay ablama gittim. Baba Gündüz
Susuz Dede
Öğretmen: gülücük Ayşe: Ünlü türemesi
Dayı Kemal
Öğretmen: affetsin Fatma: Ünsüz türemesi
Bu etkinlikte öğrencilerden hangisi yanlış cevap vermiştir?
ÖSYM TİPİ SORU
A) Ali B) Veli C) Selami
I. Kaymakam Erdi Bey bizi dün gece bu etkinlikte de yalnız bırak-
D) Ayşe E) Fatma
CEVAP: D madı.
ÖSYM TİPİ SORU II. Uzak Doğu’dan gelen heyeti Vali dün kabul etti.
Hacet yok hatırlatmasına seni hatıraların
Bir dakika bile çıkmıyorsun aklımdan III. Ankara’nın batısı bu hafta çok yağış aldı.
Koşar gibi yürüyüşün IV. XX. yüzyılda Hristiyanlık bu bölgede yayıldı.
Karanlıkta bir ışık gibi aydınlık gülüşün
Yukarıdaki şiirde aşağıdaki ses olaylarından hangisi V. Ayşe Teyzemin keki çok güzeldi.
yoktur? Bu cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) Ünsüz benzeşmesi B) Ünlü daralması A) I B) II C) III D) IV E) V
C) Ünsüz yumuşaması D) Ünlü düşmesi
CEVAP: E
E) Kaynaştırma harfi
CEVAP: C

5
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

Deniz, nehir, göl, dağ, Ege Denizi, Fırat Nehri, Van • Kurum, kuruluş, kurul adları:
boğaz, kanal, geçit... Gölü, Ağrı Dağı, İstanbul Boğazı, Türk Dil Kurumuna
Avrupa Yakası, Zigana Geçidi
Devlet Malzeme Ofisinin
“kıta” hariç
Bakanlar Kurulunda
Avrupa kıtası
Türk Dili Dergisi Yayın Danışma Kuruluna
İl, ilçe, kasaba, belde, Konya ili Büyükoba köyü • Tarihî olay, çağ, dönem adları:
köy, semt Ilgın ilçesi Uzungöl beldesi
Kurtuluş Savaşı’nı
Balkı kasabası Yenimahalle semti
Millî Mücadele’yi
Mahalle, meydan, Fatih Mahallesi Yunus Emre Caddesi Cilalı Taş Devri’ne
bulvar, cadde, sokak Karaköy Meydanı İnkılap Sokağı Buzul Dönemi’ni
Ziya Gökalp Bulvarı
Tanzimat Dönemi’nde

EGE DENİZİ AĞRI DAĞI ÖSYM TİPİ SORU


Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yazım yanlışı vardır?
KONYA ILGIN BÜYÜKOBA
A) Çankaya Lisesinden geçen yıl mezun oldu.

FATİH MAHALLESİ SUSAM SOKAĞI B) Namık Kemal, Tanzimat Dönemi’nin en önemli sanatçısıdır.
C) Ankara Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, yüksek
lisans başvurularını açtı.
D) 2876 sayılı kanun bu yıl yeniden gözden geçiriliyor.

Dolmabahçe Sarayı Bilge Kağan Anıtı E) Dün 40 Amerikan doları aldım.


Çankaya Köşkü Mostar Köprüsü CEVAP: D
Beyazıt Kulesi
ve, ile, veya, ki, da, de Leyla ile Mecnun
yahut † Mai ve Siyah
Turfanda mı, Turfa mı?
Ağrı Dağı Konya Ovası Ya Devlet Başa ya Kuzgun Leşe

Ulusal, resmî ve dinî Cumhuriyet Bayramı


bayram, anma ve kutla- Miraç Kandili
Medeni Kanun ma günleri
Anneler Günü
Türk Bayrağı Tüzüğü
Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı
Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği
Antep fıstığı Yer, millet ve kişi adıyla ku-
4472 sayılı Kanun
Oltu taşı rulan birleşik sözcüklerde
sadece özel adlar büyük
Maraş dondurması
harfle başlar.
Urfa kebabı
ÖSYM TİPİ SORU
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır? TARİHLERİN YAZIMI
A) Adam Halil Rıfat Paşa Mahallesi’nde yaşamaya karar verdi. 14 Kasım 1996 14 Şubat Salı
12 Aralık 12 Aralık 1992 Cuma
B) Nene Hatun Caddesi’nde bulunan para sahibine teslim edildi.
Kasım 1992
C) Taflan Köyü son yıllarda çok gelişti.
Seni eylülde ararım.
D) Afrika kıtasının ekonomisi hep kötüydü.
E) İsmet, dün Merkür hakkında açıklamada bulundu.
CEVAP C

6
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

ÖSYM TİPİ SORU ÖSYM TİPİ SORU


Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yazım yanlışı vardır? I. Kupkuru otların üstünde koşmak istedi.
A) Erdem, Miraç Kandili’ni burada geçirdi. II. Bu kitabı okumağa çalıştı.
B) İlk Çağ hakkında ne biliyorum? III. Bu konudan vaz mı geçtin?
C) Bir varsağı oku da dinleyelim. IV. Şu kitaba bir göz atmak ister misin?
D) Okullar eylülün ikinci haftası açılacak. V. Seni aramış da ulaşamamış.
E) Dün iki kilo Antep Fıstığı aldım. Bu cümlelerden hangisinde yazım yanlışı vardır?
CEVAP: E
A) I B) II C) III D) IV E) V

SAYILARIN YAZIMI CEVAP: B

1 • 343.247 DİKKAT
2 • üç yüz kırk üç bin iki yüz kırk yedi
menetmek defetmek
3 • 343 bin 247
4 • üçyüzkırküçbinikiyüzkırkyediTL vadetmek katetmek tabetmek

7’inci 7’nci 5’er beşer gasbetmek darbetmek dercetmek


15.00’da 15’te

Sözcük + Sözcük
ÖSYM TİPİ SORU


Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yazım yanlışı vardır?

A) Seni 11.00’da burada görmek istiyorum. Anlam kaybı Anlam kaybı


VARSA YOKSA
B) Üç yüz altmış beş kişi seni bekliyor.
(BİTİŞİK) (AYRI)
C) Sınavda 8’inci olduğunu dün öğrendim.
aslanağzı (bitki) ada balığı
D) Adamlara ikişer elma dağıttım.
yalıçapkını (kuş) ayrık otu
E) XX. yüzyıl çok hareketli geçti.
itdirseği (hastalık) çevre yolu
CEVAP: A balıksırtı (desen) dil bilimi
kedidili (bisküvi) anlam bilgisi
Bitişik yazılan sözcüklerde beştaş (oyun) göz yuvarı
et-
isim + ol- araya “mı, mi” girerse ayrı Altınkardeş (yıldız kümesi) hava küre
yazılır: baklaçiçeği (renk) çoban yıldızı
Ses düşmesi / türemesi
– seyretti † seyir mi etti. talaş böreği
– vazgeçti † vaz mı geçti. elmacık kemiği
VARSA YOKSA
BİTİŞİK AYRI – unutuvermiş † unutu mu
yazılır. yazılır. vermiş ÖSYM TİPİ SORU

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yazım yanlışı yoktur?


haczetmek arz etmek
A) Ben bu adamı mutlaka altederim.
hapsetmek yok etmek
hicvetmek azat etmek B) Saman yolu yıldız kümesini araştıracağım.

emretmek alt etmek C) Anadilimiz Türkçedir, bu asla değişemez.

kaybolmak D) Dün bir gök taşı düşmüş yine.


hissetmek E) Baklaçiçeği bitkisi, sarımtırak bir bitkidir.
zannetmek CEVAP: D

7
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

DİKKAT
+ bakar kör çıkmaz sokak

144424443
bakla çiçeği (çiçek) baklaçiçeği (renk)
-an - ar çalar saat
narçiçeği (renk) AYRI
-maz uçan daire
suçiçeği (hastalık)
SIFAT - FİİL
ağızotu (barut) semizotu (geleneksel bitişik)
sıçanotu (arsenik) dereotu (geleneksel bitişik) + -Dİ – albastı, fırdöndü, hünkârbeğendi

144424443
çörek otu çöreotu BİTİŞİK -Dİ + -Dİ – oldubitti, uçtuuçtu
kırmızıbiber kırmızılahana -AR/R + -AR/R – konargöçer, okur yazar

ALTI, ÜSTÜ, ÜZERİ


kahraman aşçı
BAŞ hekim usta BAŞI SOMUT YER SOMUT YER
öğretmen bin
göz altına (krem) gözaltına (almak)
masa üzerindeki (kalem) öğleüzeri
aş dolap üstünde (toz) akşamüstü (konuşmak)
dağ evi
bakım
EVİ Dikkat † bağ evi
bilinçaltı
gözlem olağanüstü
öğretmen Renk adıyla kurulan

BİTKİ HAYVAN HASTALIK adları

hane name
çay seyahat
akağaç alabalık akbasma
ders kanun
sarıçiçek beyazsinek mavihastalık
karadut bozayı maviküf
amca sel Bitişik (3) önsezi, öngörü, önayak
dayı
zade deprem
zede • ÖN
Ayrı (...) ön ad, ön yargı, ön söz...

Servet-i Fünun Servetifünun


ardı
Misak-ı Millî Misakımillî hafta yurt
İÇİ DIŞI SIRA
yanı
Kuvay-ı Milliye Kuvayımilliye AYRI yurt din
peşi
ceviz kanun
aklı

+ cankurtaran
144424443

barışsever ÖSYM TİPİ SORU


BİTİŞİK -an -ar/r
kadirbilmez Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yazım yanlışı vardır?
-maz -mış
çokbilmiş
A) Bu siyasetnameyi altı ayda yazmış.
SIFAT - FİİL
B) Seni ikindiüzeri aramaya karar verdim.
C) Hastaneye yeni bir başhemşire gerekiyor.
D) Dün gece bir orduevinde kaldık.
E) Bu işi oldu bittiye getirmeye gerek yok.
CEVAP: E

8
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

ÖSYM TİPİ SORU NOKTALAMA İŞARETLERİ


Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yazım yanlışı vardır? NOKTA
A) Böyle değerbilmez insanlarla sohbet etmek istemiyorum. • Bazı kısaltmaların sonuna konur.

B) Böyle bir gecekonduda yaşamak hepimize huzur veriyor. • Tarihlerin yazılışında gün, ay, yılı gösteren sayıları birbi-
rinden ayırmak için konur.
C) Gök bilimi çalışmalarına erken başlamış.
• Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle
D) Yurtiçinde bu tür çalışmalar artık çok ucuzdur. ayrılan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra
konur.
E) Dün bir beyazsinek yakalamış bu köyde.
• Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için
CEVAP: D
konur.

Benzetme yoluyla insanın bir niteliğini anlatmak ÖSYM TİPİ SORU


üzere
Aşağıdaki cümlelerin hangisi, noktanın kullanımıyla ilgili
BİTKİ HAYVAN NESNE adlarıyla A bu bilgilerden birine örnek gösterilemez?
kurulan Y
çetin ceviz eski kurt eski toprak birleşik A) Tren saat 09.15’te kalktı.
R
çöpsüz üzüm sarı çıyan sapsız balta kelimeler B) Dr. Ahmet seni aradı mı?
I
C) II. Mehmet zamanında Osmanlı ne durumdaydı?
KISALTMALARIN YAZIMI D) 3, 4 ve 7. maddeler, durumu apaçık ortaya koyuyor.
E) 29.5.1453 tarihi hiç unutulur mu?
Hepsi İçinde CEVAP: C
Büyük Harfle Küçük Harfle
Yazılanlar Yazılanlar VİRGÜL
• Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara
sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur.
Nokta Ölçü birimlerinde Diğerlerinde • Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi
kullanılmaz. nokta kullanılmaz. kullanılır. belirtmek için konur.
• DSİ’ye • cm’yi • kr.un • Bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime veya
kelime gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı
• RTÜK’e • kg’dan • 16. yy.a olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için
• TBMM’ye kullanılır.
• mm’ye • vb.leri
İstisnai • İng.yi • Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime grup-
durum: larının arasına konur.
• No.suz
• T.C.
• T. ÖSYM TİPİ SORU
Aşağıdaki cümlelerin hangisi, virgülün kullanımıyla ilgili
EK EK bu bilgilerden birine örnek gösterilemez?
Kısa hâline Uzun hâline göre gelir.
A) Binnaz Hanım, üniversiteyi dereceyle bitirerek hâkim ve
göre gelir.
savcılık sınavlarına hazırlanıp onda da başarılı olmuş iyi
bir hukukçudur.
ÖSYM TİPİ SORU B) Herkesin yaptığı doğruları bulmak için, doğrusu eğrisi
tartışılır, yola çıkan denenmişi denemek ve yapılmışı
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yazım yanlışı vardır? yapmaktan öte gidemez.
A) Bu hafta yemeği DSİ’de yiyeceğiz. C) Büyük kentler, kalabalık yollar değil mi bizi soğutan ve
birbirimize dahi yabancılaştıran şeyler?
B) 10 kg’den fazla patates istemiyorum.
D) Her şeyi tartıştık, sabaha kadar çözüm bulduk aklımıza
C) XX. yy.ın ikinci yarısında başlamıştı. takılan tüm sorunlara.
D) KYK’nin yanına bu apartman yapıldı. E) Bu, tarihin akışını değiştiren ender olaylardan biri olarak
E) RTÜK’e başvuruyu yaptım, sonuç bekliyorum. bize ders verici nitelikleriyle öne çıkmıştır.
CEVAP: B CEVAP: D

9
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

VİRGÜLÜN KULLANILMASI GEREKEN YERLER DİKKAT


DİKKAT
Metin içinde zarf-fiil ekleriyle oluşturulmuş kelime-
“ve, veya, yahut” bağlaçlarından önce ya da sonra lerden sonra virgül konmaz.
virgül kullanılmaz.
• Seni gördükçe seviniyorum.
• Onu hiç özlemedi ve yıllarca aramadı.
1 • Televizyon seyredip uyudu.
• Pakize veya Kuddusi gelmelidir.
6 • Seni görmeden yapamıyorum.
• Sabaha kadar uyumadı ve şafak sökerken mektubuna
Zarf-fiiller art arda kullanılırsa virgül kullanılır.
başladı.
Anlam karışıklığı olursa zarf-fiil eklerinden sonra
virgül kullanılabilir.
• Konuşup, durmadan surat astı.

DİKKAT
Tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül kullanıl-
maz.
2
• Ne coğrafyayı seviyor ne matematiği. ÖSYM TİPİ SORU

• Hem çok çalıştı hem hayatını yaşadı. Gazeteciliğin bir tekniği olan röportaj (I) her durumda nesnel
olarak yapılmalıdır. Sahaya çıkılır (II) gözlem yapılır (III) konuyla
ilgili kişilerle görüşülür. En sıkıntılı dönemlerde dahi gazeteciler
objektif olmuştur. Nesnellik göz ardı edilerek (IV) röportaj yapmak
en büyük hatadır. Ben istediğim gibi röportaj yaparım (V) diyen bir
DİKKAT
gazeteci kalıcı olamaz.
Cümlede pekiştirme ve bağlama görevinde kullanı- Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine virgül (,) geti-
lan “de, da” bağlacından önce ya da sonra virgül rilemez?
3
kullanılmaz.
A) I B) II C) III D) IV E) V
• Seni orada görmüş de selam vermemiş.
CEVAP: D

DİKKAT
Metin içinde “-ınca, -ince” anlamı katan “mı, mi” NOKTALI VİRGÜL
4 edatından sonra virgül kullanılmaz.
• Eve gittin mi beni ara! 1. Cümle içinde virgülle sıralanmış tür veya takımları birbi-
rinden ayırmak için konur:
• Ilgın, Beypazarı, Kızıltepe; Konya, Ankara, Mardin
• Erkeklere Kuddusi, Mehmet; kızlara Pakize, Hayriye isim-
DİKKAT leri verilir bu köyde.
2. Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirin-
Şart ekinden sonra virgül kullanılmaz.
den ayırmak için konur:
• Onu görürsen hemen bana haber vermelisin.
5 • Karısını, çocuğunu her şeyden çok seviyor; mutluluktan
Şart ekleri art arda kullanılırsa virgül kullanılır. bağırmak, çığlık atmak istiyordu.
• Onu görse, sevse ne güzel olur değil mi? 3. İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunan
cümlelerde özneden sonra noktalı virgül konabilir:
• Halis; zeki, akıllı, becerikli bir gençti.
• Mahallenin sevdiği bu genç; şiir, tiyatro, deneme yazardı.

10
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

ÖSYM TİPİ SORU ÜÇ NOKTA


Ömer Seyfettin’in Keramet adlı öyküsü (I) içinde dramatik ve
ÖSYM TİPİ SORU
komik ögeler barındırmakla birlikte batıl inançların yanlışlığını
ileri sürdüğü için tezli karakter taşır. Anlatıda yangını fırsata • Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.
çevirmek isteyen Çiroz Ahmet (II) soygun için mahallelinin • Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun
kutsadığı türbeye girer. Para edecek her şeyi topladıktan hayal dünyasına bırakıldığını göstermek veya ifadeye güç
sonra sandukanın içine girerek halkın şaşkın bakışları altında katmak için konur.
uzaklaşır. Türbenin soyulduğunu anlamayan mahalleli (III) • Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için konur.
evliyanın yangından rahatsız olup mekân değiştirdiğini düşü-
• Kaba sayıldığı için veya bir başka sebepten dolayı açık
nür (IV) türbeyi kültleştiren (V) sorgulamayan ve mantığını
yazılmak istenmeyen kelime ve bölümlerin yerine konur.
kullanmayan mahalleli aldatılmış olur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisi, üç noktanın kullanımıyla
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine diğerle-
ilgili bu bilgilerden birine örnek gösterilemez?
rinden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir?
A) O adamın bu yanı...
A) I B) II C) III D) IV E) V
B) Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor yolumuz!
CEVAP: D
C) Koca Ali... Koca Ali, be!..
D) Arabacı B...’a yaklaştığını söylüyordu.
E) ... derken şehrin öte başından boğuk boğuk sesler gelme-
ye başladı...
CEVAP: E

İKİ NOKTA ÖSYM TİPİ SORU


Çok yakından mı bu sesler ( ) çok uzaklardan mı ( ) Bir adam
ÖSYM TİPİ SORU
uzaktan haykırdı ( ) İlerle ( ) Bir genç ( ) Kaç saattir burada
• Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna konur. bekletiliyorsunuz ( ) ( ) dedi ve dönüp gitti.
• Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin sonuna konur. Bu parçadaki boşluklara aşağıdaki noktalama işaretlerin-
• Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi belirten sözlerden den hangisi getirilmektedir?
sonra konur.
A) (,) (?) (:) (!) (“) (?) (”)
• Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin
B) (,) (?) (,) (!) (“) (!) (”)
sonuna konur.
C) (?) (?) (:) (!) (“) (?) (”)
Aşağıdaki cümlenin hangisi, iki noktanın kullanımıyla
ilgili bu bilgilerden birine örnek gösterilemez? D) (?) (?) (:) (!) (‘) (!) (’)
E) (,) (?) (,) (!) (“) (?) (”)
A) Millî Edebiyat akımının temsilcilerinden bir kısmını sırala-
yalım: Ömer Seyfettin, Halide Edip Adıvar, Ziya Gökalp... CEVAP: A
B) Mesele şuydu: Vatan asla satılamaz!
C) Ali: Yarın mı yola çıkıyoruz?
Veli: Evet, yarın çıkacağız.
D) Ziraatçı sayar:
- Yulaf, pancar, zerzevat, tütün...
E) Bu sözcüğü “a: ile” şeklinde telaffuz edeceksin.
CEVAP: E

11
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

KESME İŞARETİ DÜZELTME İŞARETİ


TEMEL KURAL
1. Sesleri aynı, söylenişleri ve anlamları farklı sözcükleri
Özel İsim Özel isme gelen çekim ekleri kesme ayırmak için kullanılır:
• Konya işaretiyle ayrılır: • adem (yokluk) † âdem (insan)
• Türk • Ahmet’e • adet (sayı) † âdet (gelenek)
• Ahmet • Konya’dan
• alem (bayrak) † âlem (dünya)
• Türk’ün
• aşık (eklem kemiği) † âşık (seven, vurgun)
Özel isme gelen yapım ekleri kesme
• hal (sebze, meyve satılan yer) † hâl (durum)
işaretiyle ayrılmaz:
• hala (babanın kız kardeşi) † hâlâ (henüz)
• Türklük
• Türkçe • rahim (esirgeme) † rahîm (koruyan)

• Konyalı • şura (şu yer) † şûra (danışma kurulu)

• Ahmetgil

Özel isme gelen “-lar / -ler” çoğul


ekleri kesme işaretiyle ayrılmaz: 2. Arapça ve Farsçadan dilimize geçen
• Ahmetler • “g, k”den sonra gelen “a, u” üzerine konur:
Özel isme gelen çoğul eklerinden son- dergâh karargâh yadigâr dükkân
ra da kesme işareti kullanılmaz.
kâfir Hakkâri gâvur tezgâh
• Mehmetlerin Nigâr hikâye kâğıt Kâzım
• Kadirlerde gülgûn mahkûm sükûn merzengûş
Yapım ekinden sonra gelen çekim mezkûr sükût mekân Kâmil
ekleri kesme işaretiyle ayrılmaz: • “I”den sonra gelen “a, u” üzerine konur:
• Türkçenin • Halûk, Lâle, Nalân, Balâ, Elâzığ, İslâhiye, Lâdik, Lâpseki,
• Konyalıdan Selânik...
• Türkçeye
• Osmanlıda

3. Nispet ekinin belirtme durum ekiyle karışmasını önlemek


Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adları- için konur:
na gelen ekler kesmeyle ayrılmaz:
• Türk askeri / Askerî iş
• Türk Dil Kurumundan
• İslam dini / Dinî ilimler
• Türkiye Büyük Millet Meclisinin
• Fizik ilmi / İlmî tartışmalar
• Şen Kardeşler Pide Salonuna
• Atatürk’ün resmi / Resmî tartışmalar
ÖSYM TİPİ SORU (millîleşmek, millîlik, resmîleştirmek, resmîlik...)
(I) Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 112’nci Birleşimi’nin 2’nci
Oturumu’nda alınan bu karar hepimizi mutlu etti. (II) Bu
kararla Türklük daha da önemli hâle getirildi. (III) Kararın
uygulanması 17 Aralık’ı bulacaktır. (IV) Önümüzdeki yıl da
ülke geneline yayılacaktır. (V) Önümüzdeki haftada BM’ye
bu karar bildiricekmiş.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde
noktalama yanlışı vardır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

12
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

SÖZCÜKTE YAPI YAPIM EKİ

KÖK TÜRÜ

İsimden İsim İsimden Fiil Fiilden İsim Fiilden Fiil


Yapım Eki Yapım Eki Yapım Eki Yapım Eki
İSİM KÖK FİİL KÖK

• sanat + çı • çok + al– • biç – im • yap – tır–

• yön + et– • beğen – i • döv – (ü)n


ÖSYM TİPİ SORU • kum + sal

Bu bölgelerde yaşayan insanların en önemli özelliği neydi ÇEKİM EKİ


I II III
İSİM ÇEKİM EKLERİ
hatırlıyor musun? Güvenli yer bulmak için hiç sıkılmadan
IV
1. Çoğul Eki: +lar / +ler masa + lar
çabalamalarıdır. Ama bu çaba da gittikçe azalır.
V 2. İyelik Eki: kalem + im 1. tek.iy.e
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi, kökü- kalem + in 2. tek.iy.e
nün türü bakımından diğerlerinden farklıdır? kalem + i 3. tek.iy.e güzeldi.
A) I B) II C) III D) IV E) V kalem + imiz 1. coğ.iy.e
CEVAP: A kalem + iniz 2. coğ.iy.e
kalem + leri 3. coğ.iy.e
KÖK BULMA ETKİNLİĞİ
yerleşik çoğalan
3. İlgi (Tamlayan) Eki:
büyütülen incelemek
Tamlayan Tamlanan
kemirdiğim tutkunlar
Ben + im ev + im
kırptık ılıklık
Sen + in ev + in
korkunç sızladı
O + (n)un ev + i
oluşum solungaç
Ahmet + in ev + i
aralıktan görevli
Biz + im ev + imiz
birleşmek işlemci
Siz + in ev + iniz
yaralı dizi
Onlar + ın ev + leri
dergicilik

İlgi Eki İyelik Eki


ORTAK KÖK SESTEŞ KÖK (Tamlayan Eki) (Tamlanan Eki)

İSİM FİİL İSİM FİİL 4. İsim Durum (Hâl) Ekleri:


KÖK KÖK KÖK KÖK
• Yalın Durum (Hâl) Ev çok hoş.

Anlam bağlantısı VAR Anlam bağlantısı YOK • Belirtme Durumu (Hâli) Ev –i temizledim.

• Yönelme Durumu (Hâli) Ev –e gittim.

İSİM KÖK İSİM KÖK • Bulunma Durumu (Hâli) Ev –de uyudum.


• güven • kuru
FİİL KÖK FİİL KÖK
• Ayrılma Durumu (Hâli) Ev –den kaçtım.
İSİM KÖK İSİM KÖK
• ara • göç
FİİL KÖK FİİL KÖK

13
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

FİİL ÇEKİM EKLERİ


DİKKAT
● Ev –i çok güzelmiş.
Dİ – m
MİŞ – sin
Ev –i yıkadım.

GEL–

(İ)YOR – uz
ECEK – siniz
5. İsmi Yüklem Yapan Ek Fiil (İ)R – ler
MEZ – sin
Karşıdan gelen öğrenci, Ahmet ’ ti
MELİ – (y)im
Karşıdan gelen öğrenci, Ahmet ’ miş
SE – n
Karşıdan gelen öğrenci, Ahmet ’ tir
E – lim
İsim ÇEKİM
EKİ
KİP EKLERİ ŞAHIS / KİŞİ EKLERİ
ÖSYM TİPİ SORU

Adamın gözlüğü trende kalmıştı. Bu gözlüğü senden önce


almıştım ama herkesten saklamıştım. Paris’ten almıştım ama
üç yıldır kullanmamıştım. Şimdi köşe vagonda unutulup gitti.
ÇEKİM EKİ
Bu parçada aşağıdaki eklerden hangisi yoktur?

A) İlgi eki
B) İyelik eki
C) Belirtme durum eki
D) Yönelme durum eki
E) Ayrılma durum eki
CEVAP: D

14
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

SÖZCÜĞÜN YAPISI

1. Basit Yapılı Sözcük 2. Türemiş Yapılı Sözcük 3. Birleşik Yapılı Sözcük

KÖK + Yapım Eki KÖK + YAPIM EKİ + ÇEKİM (?) SÖZCÜK + SÖZCÜK
Çekim Eki (?) EKİ

• Kedi – m • Ses – siz • huzur evi


İK iyelik eki İK İİYE i + i
(çekim eki) • bugün
• yer – gi
s+i
FK FİYE • imambayıldı
i + F
• konargöçer
F + F

BİRLEŞİK YAPILI FİİLER ÖSYM TİPİ SORU


Yalnızlık kimseye yakışmaz Bilginin üretilmesi yalnız daha iyi
1. Yardımcı Fiille Kurulan Birleşik Fiiler I II III
İSİM + et– ol– eyle– kıl– diye hep toplumdan uzak kalınmaz. Günlerin geçişini yerinde
hasta et– IV V
kabul ol– takip etmek gerekir.

Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangisi yapısı


bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V
2. Anlamca Kaynamış Birleşik Fiiler
göz koy– CEVAP: E

kulak ver–

ÖSYM TİPİ SORU


3. Kurallı Birleşik Fiiler
I. Ödevleri sonunda yapabildi.
Yeterlilik (ebil–) yapabil–
II. Seni dün burada gördü.
(ama–) yapama–
III. Ödevini babasına yaptırdı.

Süreklilik (ekal–) bakakal– IV. Bu binanın altında dövüldü


(edur–) gidedur– V. Yine o kitabı almış.
(egel–) olagel– Bu parçada numaralanmış sözcükler yapıları bakımından
Tezlik (iver–) yapıver– ikişerli gruplandırıldığında hangisi dışarıda kalır?
Yaklaşma (eyaz–) düşeyaz–
A) I B) II C) III D) IV E) V
CEVAP: A

15
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

SÖZCÜK TÜRLERİ
Adlaşmış Sıfat
İSİM – SIFAT – ZAMİR –ZARF
EDAT –BAĞLAÇ –ÜNLEM Niteleme Sıfatı + İsim
FİİL Güzel kızı gördüm. Güzeli gördüm.
SIFAT (ÖN AD) Niteleme İsim Ad-Sıfat
Sıfatı

A) Niteleme Sıfatı
ÖSYM TİPİ SORU
Sosyolojik açıdan her toplum gelecek nesillere kültürel
NASIL?
güzel kazak I
bazı miraslar bırakmaktadır. Bu kültürel miraslar, ilerleyen
hoş adam II
zaman dilimlerinde toplumun her türlü etkinliklerinde ken-
Niteleme Sıfatı İsim dini farklı biçimlerde göstermektedir. Aynı şekilde birbirine
III
coğrafi olarak yakın topluluklar kültürel olarak birbirleri ile
IV
Küçültme Sıfatı Pekiştirme Sıfatı
etkileşime geçerek benzeşmektedir. Genelde baskın,
uzunca el yemyeşil ev
egemen olan topluluğun kültürü diğeri üzerinde daha etkili
küçücük el masmavi ev
V
mavimsi kazak güzel mi güzel ev olabilmektedir.
yeşilimtırak kazak
Pekiştirme Sıfatı İsim Bu parçada altı çizili sözcüklerden hangisi adın niteliğini
Küçültme Sıfatı İsim (Niteleme Sıfatı) bildiren bir sözcük değildir?
(Niteleme Sıfatı)
A) I B) II C) III D) IV E) V
CEVAP: E

B) Belirtme Sıfatları
a. İşaret Sıfatı: c. Belgisiz Sıfat:
bu ev böyle ev her adam bazı evler birkaç ev
şu ev şöyle ev
o ev öyle ev Belgisiz Sıfat İsim Belgisiz Sıfat İsim Belgisiz Sıfat İsim

İşaret İsim İşaret İsim biraz su tüm evler


Sıfatı Sıfatı Belgisiz Sıfat İsim Belgisiz Sıfat İsim

b. Sayı Sıfatı: d. Soru Sıfatı:


beş ev beşinci ev kaç ev?
hangi ev?
Asıl Sayı İsim Sıra Sayı İsim nasıl ev?
Sıfatı Sıfatı kaçıncı ev?

beşer ev beşte bir ev Soru Sıfatı İsim

Üleştirme İsim Kesir Sayı İsim


Sayı Sıfatı Sıfatı

16
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

Bu adam geldi. Bunu al. (Kalemi)


SIFAT + İSİM = SIFAT TAMLAMASI
İşaret İşaret
güzel ev sıfatı zamiri
bu ev
birkaç ev Birkaç kişi geldi. Birkaçı geldi. (Üçü, beşi)
hangi ev Belgisiz Belgisiz
beş ev sıfat zamir
SIFAT TAMLAMASI
Kaç kişi geldi. Kaç almış? (Yüz)
Soru Soru
ZAMİR (ADIL) sıfatı zamiri
İSMİN ÖNÜNE GELMİŞ → SIFAT YERİNE İSİM GELMİŞ → ZAMİR
Sözcük Hâlindeki Zamirler

a. Kişi Zamiri: ÖSYM TİPİ SORU


Çantam dizlerimin üstündeydi; onu tepemdeki rafa ya da
Ben çalıştım Biz çalıştık I
aşağıdaki bagajın karanlığına, onca sepetin, naylon
Sen çalıştın Siz çalıştınız
II
O çalıştı Onlar çalıştılar torbanın ve içlerinde ne olduğu bilinmeyen eciş bücüş
III
bavullarla çuvalların arasına koyamazdım. İçinde kitapla-
rım vardı çünkü kimselere göstermediğim, herkesten köşe
b. Dönüşlülük Zamiri: IV V
bucak sakladığım şiirlerim vardı.
Kendi
Bu parçada altı çizili sözcüklerin hangisi zamir değildir?

c. İşaret Zamiri: A) I B) II C) III D) IV E) V

Bunu al. Böylesini görmedim.

Şunu yak. Şöylesini duymadım.

Onu çöpe at. Öylesini yemedim.

d. Belgisiz Zamir:

Birkaçını al.

Birçoğunu yak.

Birazını iç.

Şey aldım.

e. Soru Zamiri:

Ne aldı?

Hangisi aldı?

Kim aldı?

Nereye gitti?

17
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

ZARF (BELİRTEÇ)

FİİL - FİİLİMSİ

?
?

SIL
DAR? NERE? AN
NE KA AM

NA
N EZ

Soru Zarfı Miktar Zarfı Yer-Yön Zarfı Zaman Zarfı Durum Zarfı
* Fiile, fiilimsiye soru (Azlık-Çokluk Zarfı)
sorar.

Za rfı
um İsmin önüne gelir. “Hangi” anlamındadır.
ur Koşarak geldi. Soru Sıfatı
D

Ne yüzle kapıma geldin?


n Za rfı
ma
Dün gece geldi.
Za

n Z a rfı
-Y ö
er Aşağı indi.
Y

Yerine isim konur.


a rfı
ar Z Soru Zamiri
ikt Çok çalıştı. Ne almış sana?
M

(“Jelibon” almış diye cevap verebiliyoruz.)

Ne zaman geldi?
Soru Zarfı

Nasıl çalıştı?
Neden ağladı? “Neden?”, “Niçin” anlamında kullanılır.
Soru Zarfı
Niçin uyudu? Ne ağlarsın?

ÖSYM TİPİ SORU


Irmağı gördükten sonra, taşan suya baktı ve artık kimseyi
I II III
üzmemeye karar verdi. Mağaradan içeri girdi ve ortamı
IV
iyice süzdü.
V
Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi belirteç
değildir?

A) I B) II C) III D) IV E) V
CEVAP: B

18
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

İSİM TAMLAMALARI

Belirtili İsim Tamlaması Belirtisiz İsim Tamlaması Zincirleme İsim Tamlaması

Tamlayan Tamlanan Tamlayan Tamlanan En az üç tane zamir ya da isim birbirine bağlanır.

ev - in kapı - (s)ı ev kedi - (s)i ev - in kapısının kolu


İlgi - Tamlayan İyelik İyelik
Tamlayan Tamlanan
Eki Zincirleme İsim Tamlaması
Eki Eki

İkisi de ek almış. Sadece tamlanan ek almıştır.


Belirtili İsim Tamlaması Belirtisiz İsim Tamlaması

ÖSYM TİPİ SORU

Otobüs küçük, loş ve tozlu dükkânlarla çevrili


I
kasaba meydanını geride bırakıp da tek katlı
II
evlerin bahçeleri arasından kıvrıla kıvrıla ilerlemeye
III
başladığında, içimde başka boşluklar açılmıştı.
Bu parçada altı çizili tamlamaların türü aşağıdakilerden
hangisinde sırasıyla doğru verilmiştir?

I II III
A) Sıfat Belirtisiz isim Zincirleme
B) Zincirleme Belirtili isim Belirtili isim
C) Sıfat Zincirleme Belirtili isim
D) Sıfat Belirtisiz isim Belirtisiz isim
E) Zincirleme Belirtisiz isim Belirtili isim

CEVAP: A

19
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

EDAT (İLGEÇ)

Tek başına ANLAMSIZDIR. YALNIZ, ANCAK, BİR, TEK


Başka kelimelere eklenerek anlam kazanır.
Sadece anlamındaysa Zarf
Seni görmek için geldi. (Amaç - Sonuç)
Ama, fakat anlamındaysa Bağlaç
Seni gördüğü için geldi. (Neden - Sonuç)
F ğlaç
AR Ba
Akşama kadar çalıştı. (Zaman) Yalnız seni sevdim. Eve gittim yalnız selam vermedim.

Z
Ayşe’ye rağmen kazandı. (Zorluk) F ğlaç
AR Ba
Ancak seni sevdim. Seni sevdim ancak selam vermedim.

Z
Ayşe’ye karşın kazandı. (Zorluk)
F F
Senden sonra çalıştı. (Zaman) AR Bir seni sevdim. AR Tek sana güvendim.

Z
Senden önce çalıştı. (Zaman) yerine ve koy OLURSA Bağlaç
ile
Sonsuz a dek çalıştı. (Zaman)
yerine ve koy OLMAZSA Edat
Sabahtan beri düşünüyor. (Zaman)
Eve otobüsle gitti.
Edat
Sabaha karşı geldi. (Zaman)
Otobüsle kamyonu severim.
Sabaha değin çalıştı. (Zaman) Bağlaç

Aslan gibi çalıştı. (Benzetme)

Senden dolayı kazanamadı. (Neden - Sonuç)

Senden ötürü kazanamadı. (Neden - Sonuç)

Geldin mi? (soru)

EDAT

EDAT ÖBEĞİ (GRUBU)

BAĞLAÇ

Tek başlarına anlamları yoktur. Edatlar gibi Cümleleri birbirine bağlar.


cümleye yeni bir anlam katmazlar. Sözcükleri, söz
gruplarını ve cümleleri bağlarlar. Çocuk buraya geldi ama kimse yoktu.
adam bundan hiç
Adamı karısı çok sevdi fakat
Sözcükleri birbirine bağlar. hoşlanmadı.
Erkut ve Özlem dün evlendi. Çocukları bahçeye çıkardı lakin bahçede kimse yoktu.
Erkut ile Özlem dün evlendi. Erkan'ı görmeye
ancak dershane kapalıydı.
Erkut veya Özlem gelsin. dershaneye geldi.

Erkut ya da Özlem gelsin.


Tekrarlı bağlaçlar
Söz gruplarını birbirine bağlar. İster evde kal ister bizimle gel.
Hem kitabı hem kalemi vardı.
Adamın defteri ve kızın kitabı buradaymış.
Ne adamı getirdi ne çocuğu getirdi.
Kedilerin sütünü ya da ineklerin yemini sen ver!
Ya bizimle kal ya oradan git.
(İsim tam.) (İsim tam.)
Ha burada kalmış ha oraya gitmiş.

20
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

ÖSYM TİPİ SORU


Bağlaçlar, cümlede bağımsız bir öge olmaz. Diğer ögelerin içinde İnsanlar vücutlarının su ihtiyacını hemen karşıladıkları gibi
kullanılabilir. beyinlerinin bilgiye olan ihtiyacını da karşılamak için gereken
özeni gösteriyorlar mı, emin değilim.
Pakize ile Kuddusi gelmiş. “Pakize ile Kuddusi’’ → ÖZNE
Bu cümlede altı çizili sözcüklerin türleri aşağıdakilerin
Bağlama grubu hangisinde sırasıyla doğru verilmiştir?
İSİM BAĞLAÇ İSİM BAĞLAMA GRUBU A) Edat - edat - bağlaç
Kuddusi ve Pakize Kuddusi ve Pakize B) Bağlaç - bağlaç - edat
C) Bağlaç - edat - edat
Bağlaç olan “ile’’ ayrı da yazılabilir bitişik de yazılabilir. D) Edat - bağlaç - edat
Kuddusi ile Pakize geldi. E) Edat - bağlaç - bağlaç
Kuddusi’yle Pakize geldi. CEVAP: D
ÖSYM TİPİ SORU
Özenle yazıldığı belli olan mektubu bakışları ile
“de” bağlacı I
sevdikten sonra bitmesini istemiyor gibi yavaş yavaş
II III
Bağlaç olan “de’’ Hâl eki olan “de’’ okumuştu. Son cümlelere doğru gözlerinden yaşlar
Cümleden çıkarılınca Cümleden çıkarılınca anlam IV
anlam bozulmaz. akmaya başlasa da yüzüne yayılan huzurlu bir tebessüm,
bozulur.
V
AYRI YAZILIR. BİTİŞİK YAZILIR. bu gözyaşlarının mutluluktan olduğunu hissettiriyordu.
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangisinin türü
Ayşe de gelmiş buraya. Kalemi okulda kalmış.
diğerlerinden farklıdır?
Buralara gelmiş de beni
aramamış. A) I B) II C) III D) IV E) V
CEVAP: E
“ki” bağlacı ÖSYM TİPİ SORU
Sosyolojik açıdan her toplum gelecek nesillere kültürel bazı
I II
Ayrı yazılır ve bağlama işlevindedir. miraslar bırakmaktadır. Her toplum kendi ananesine sahip
Adamı görmüş ki buralardan uzaklaşmış. III
Oraya gittik ki kimse kalmamış. çıkar. Her toplum kendi çocuklarına farklı davranır.
IV
Bu parçada numaralanmış sözcüklerin türleri aşağıdaki-
NOT lerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
dahi
de A) Sıfat – isim – zamir – zarf
(Ayrı bile B) Sıfat – isim – zarf – zamir
yazılan) Bağlaçtır. C) Sıfat – zamir – isim – zarf
D) Zarf – isim – zamir – zarf
ise
E) Zarf – zamir – zarf – zamir
(Ayrı yazılan) CEVAP: A
ki

ÖSYM TİPİ SORU


Seni görmek için buraya gelen insanlar ile sabaha kadar
I II III
sohbet etmek mi seni mutlu ediyor? Kimseye de haber
IV V
vermiyorsun
Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisinin türü
diğerinden farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V
CEVAP: E

21
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

FİİL (EYLEM)

gel - miş - im 1. tekil şahıs eki Fiillerde Kip

gel - ecek - sin 2. tekil şahıs eki

kal - malı - Haber Kipleri Dilek Kipleri


Zaman bildirir. Zaman bildirmez. Tasarı bildirir.
gel - se - k 1. çoğul şahıs eki
Görülen Geçmiş Zaman (-Dİ) Duyulan Geçmiş Zaman (-miş) Gereklilik Kipi (-malı) Şart Kipi (-sa)
al - dı - nız 2. çoğul şahıs eki
gel - di gel - miş gel - meli gel - se
sev - miş - ler 3. çoğul şahıs eki
Şimdiki Zaman (-YOR) Gelecek Zaman (-ACAK) Emir Kipi ( ) İstek Kipi (-A / -E)
ŞAHIS (KİŞİ) EKLERİ gel - i - yor (-mAktA)
gel - ecek gel - gel - e
gel - mekte
İşi kimin yaptığını gösterir.
Geniş Zaman (-r / AR) Geniş Zamanın Olumsuzu -MAZ
gel - (i)r gel - mez

FİİLLERDE ÇEKİM

Basit Çekimli Fiil Basit Çekimli Fiil Fiil Kipinde Anlam / Zaman Kayması
(En az iki kip ekinin kullanılmasıdır.)
Bir fiilde sadece bir kip ekinin kullanılmasıdır. Yeni kitabı haftaya çıkıyor. “çıkacak ” olması
–di gerekirken “çıkıyor”
gel - ecek - siniz Hikâye Birleşik Çekim FİİL + KİP + KİP olmuştur.

gel + ecek + ti

–miş NOT
Rivayet Birleşik Çekim FİİL + KİP + KİP Anlatım bozukluğu değildir.

gel + ecek + miş

–sa
Şartlı Birleşik Çekim FİİL + KİP + KİP

gel + ecek + se

ÖSYM TİPİ SORU


İŞ / KILIŞ DURUM OLUŞ
ONU ✔ ONU Tabiatta kendiliğinden
al- yaprakların dökülmesi paslan-
ağla- I
ver- ağaçların yeşermesi
yürü-
bil- IV al-

II III

Bu tabloda verilen fiillerin hareket anlamına göre sınıf-


landırılması aşağıdakilerden hangisidir?

İş / Kılış Durum Oluş


A) II ve III IV I
B) II III ve IV I
C) I ve II III IV
D) IV II I ve III
E) I ve III II IV
CEVAP: A
22
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

EK FİİL (EK EYLEM) ÖSYM TİPİ SORU


Aşağıdakilerden hangisinde ek fiil farklı görevde kullanıl-
Ek fiilin cümlede 2 görevi vardır: mıştır?
A) İnsanoğlu, yeryüzünde ilk varlık gösterdiği günden bugü-
ne işlerini kolaylaştıracak aletlere ihtiyaç duymuştu.
1. Görev Birleşik Çekimli Fiil Yapar. B) İlkel çağlarda gerçekleşen maden işleme akımları çağ
kapatıp çağ açılmasına sebep oluyordu.
gel - miş - i - di
C) Yerleşim problemini ilkel mühendislik teknikleri ile çözen

gel - ecek - i - miş ilk insan, önce yemek arayışında olmuştu.


D) Avcılık yapan insanın av hayvanlarına karşı galip gelebil-
gel - (i)yor - i - se mesi için ondan üstün olması gereklidir.
E) Alet geliştirmek zorunda kalan insan, ilk silahını yemek
bulmak için yapmıştı.
“i” harfi burada
düşmüştür. CEVAP: D

Ünlü düşmesi
kabul edilir.

2. Görev İsimleri ve isim soylu sözcükleri yüklem yapar.

Karşıdan gelen kız, Ayşe - i - di. (Ayşe’ydi.)

Karşıdan gelen kız, Ayşe - i - miş. (Ayşey’miş.)

Karşıdan gelen kız, Ayşe - i - se. (Ayşe’yse.)

Karşıdan gelen kız, Ayşe - i - dir. (Ayşe’dir.)

Olumsuzu: değil

Karşıdan gelen kız, Ayşe değildi.

Karşıdan gelen kız, Ayşe değilmiş.

Karşıdan gelen kız, Ayşe değilse.

Karşıdan gelen kız, Ayşe değildir.

23
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

FİİLİMSİLER (EYLEMSİLER)

Fiilimsiler (Eylemsiler)

İSİM-FİİL (Ad-Eylem) SIFAT-FİİL (Ortaç) ZARF-FİİL (Ulaç, Bağ-Fiil)

- ip - maksızın - dığında
- iş - an
+ FİİL - erek -a-- a - alı
İSİM - ası ZARF
+ FİİL - me - dıkça - r - - mez - asıya
- mez
- mek
– madan – ken
+ FİİL - ar SIFAT
- dik
Yaz - IŞ - ını sevdim. Gör - üp
- ecek
Yaz - MA - yı sevdim. Koş - arak
- miş
Yaz - MAK güzeldir. Gör - dükçe

FİİL Gül - EN yüz


Gör - meden
Öpül - ESİ el
İsim Gör - meksizin
Dönül - MEZ akşam
Koş - a - koş- a
NOT Koş - AR adım
Gör - ür - gör- mez
Bir varlığın kalıcı ismi olanlar fiilimsi değil, kalıplaşmış isim sayılır.
Görül - DÜK iş
Konuşur - ken
dolmuş yağış
dondurma çakmak Sev - ECEK adam
Gör - düğünde
sarma döner Sev - MİŞ adam
Gör - eli
Hastanın odasını öğrenmek için danışmada bekleyen kızın yanına gittim. FİİL İsim
KALICI İSİM Doy - asıya
Sana bu hususu danışmaya geldim. Sıfat
FİİL
İSİM - FİİL
Koşan çocuklar geldi. Koşanlar geldi. Zarf
SIFAT - FİİL ADLAŞMIŞ SIFAT - FİİL

ÖSYM TİPİ SORU FİİLLERDE ÇATI


Anlattığı hikâyeyi uzatanlar iki türlüdür. Bir kısmı zihinlerini
ÖSYM TİPİ SORU
I
toplayamadıkları için uzatırlar, bunlar iyi niyetli kimselerdir. (I) Vakit bulamadığım için kitap okuyamıyorum gibi laflar
II duyunca çok öfkelenirdi. (II) Kitap okumak onun için boş
Kendilerinin hoşlandıkları bir fıkraya sizin de gülmenizi zamanlarında yapılacak bir eylem değildi çünkü. (III) Her
isterler. İkide bir “Nasıldı, dur, unuttum...” gibi sözlerle gün en az iki saat kitap okurdu. (IV) Bunun için ayrıca mesai
hikâyeyi kesip düşünürler. Diğerleri ise isteyerek, öylesi harcar çok önemli bir iş olarak görürdü bu eylemi. (V) Günün
III IV o saatleri için kimseyle plan yapmaz, kimseye söz vermezdi
daha güzel olacağını sanarak hikâyeyi uzatırlar. İstedikleri,
ve olması gerekenin de bu olduğunu savunurdu her yerde.
karşılarındakini o hikâyeye güldürmek değil, onları kendi
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinin yükle-
V
minde çatı özelliği aranmaz?
anlatma hünerlerine hayran etmektir.
Bu parçada altı çizili fiilimsiler türce eşleştirildiğinde A) I B) II C) III D) IV E) V
hangisi dışta kalır? CEVAP: B
A) I B) II C) III D) IV E) V

CEVAP: E

24
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

ÖZNE-YÜKLEM İLİŞKİSİNE GÖRE ÇATILAR NESNE-YÜKLEM İLİŞKİSİNE GÖRE ÇATILAR

1. Etken Çatı: İşi yapan bellidir. Edilgen/dönüşlü olan “l-n” yok. 1. Geçişli Çatı: “Neyi/kimi?” sorusuna cevap verir.
sevdi (Kimi sevdi?) Cevap var.
İşteşlik eki olan “ş” yok.
Ben
Seni hep sev /- dim. 2. Geçişsiz Çatı: “Neyi/kimi?” sorusuna cevap vermez.
uyudu (Neyi/kimi uyudu?) Cevap yok.
Adamı Ahmet ara /- mış.
3. Oldurgan Çatı:
2. Edilgen Çatı: t
İşi yapan belli değil.
Geçişsiz r Geçişli
“l” ya da “n” ekini alır.
dır
Adam gündüz vakti Ukrayna’da gör - (ü) l - dü.
Sözde özne Yemeği piş - (i)r - di.
(İşten etkilenen) piş - > piş - (i)r -
3. Dönüşlü Çatı: İşi yapan belli.
Geçişsiz Geçişli
4. Ettirgen Çatı:
“l” ya da “n” ekini alır.
t
O Daha geçişli
Dün çok sev - (i) n - di. Geçişli r
(İşi başkasına yaptırma anlamı)
4. İşteş Çatı: “ş” ekini alır. dır

Birlikte ya da karşılıklı anlamı verir. Ödevi yap - tır - dı.


yap - > yap - tır -
Dün selamla - ş - tı. (Karşılıklı) Geçişli Geçişli
Çocuklar kaç - (ı) - ş - tı (Birlikte)

ÖSYM TİPİ SORU


ÖSYM TİPİ SORU
Tüm işi bize yaptırmak için her gün ağlıyordu.
I. Burada aşkın peşinden gitme cesaretini gösteren kişilere
Aşağıdakilerden hangisi nesne - yüklem ilişkisi bakımın-
çok saygı duyulur.
dan bu cümleyle özdeştir?
II. Bu akşam banyoya girip neredeyse bir saat yıkandı.
A) Eve gider gitmez ılık bir duş alıp yatacağını söyledi.
III. Böyle eğlenceli bir tatili sadece sizinle yaptık.
B) İnsanoğlunun kaybettiğini fark edemediği tek şeydir,
IV. İki haftadır biriken dağ gibi kirli çamaşırların hepsi bugün
zaman.
yıkanacak.
C) Sakinleşmesini beklediğimiz köpek daha da hırçınlaşıyor.
V. Saygısız bir tavırla utanmadan gelip karşımdaki koltuğa
kuruldu. D) Sizi görmek için girişte bekleyen kadına toplantıda oldu-
ğunuzu söyledim.
Numaralanmış cümleler özne - yüklem ilişkisine göre
ikişerli eşleştirildiğinde hangisi dışarıda kalır? E) Uyumak için odasına çekilen ablasına anlatmak istediği
şeyler vardı.
A) I B) II C) III D) IV E) V
CEVAP: C

25
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

CÜMLENİN ÖGELERİ
Önce yüklem, sonra özne bulunur. Daha sonra iste- Temel Ögeler: Yüklem, Özne
CÜMLENİN ÖGELERİ
nilen öge bulunur.

DOLAYLI TÜMLEÇ
ÖZNE NESNE ZARF TÜMLECİ YÜKLEM
(Yer Tamlayıcısı)

Nasıl?
İşi KİM
yapan NE Belirtili Nesne Kim Ne zaman?
Neyi Ney
Nere?
Kimi Nerey
Hangisi (n) Ne kadar?
Belirtisiz Nesne
Neden?

Ne Niçin?

Ali’nin kardeşi kitabı okulun ikinci katında dün gece unutmuş.


Özne Belirtili Dolaylı Tümleç Zarf Tümleci Yüklem
Nesne (Yer Tamlayıcısı)

CÜMLE DIŞI UNSURLAR

Bağlaçlar Ünlemler Ara Sözler

Ben Sen
Gizli Seni sevdim fakat sana yüz vermedim. Gizli Hey, yanıma gel! Bahçedeki güller, özellikle de menekşeler, beni özledi
Özne Belirtili Yüklem Cümle Dolaylı Yüklem Özne Cümle Yüklem Özne Belirtili Yüklem
Dışı Cümle Nesne
Nesne Dışı Tümleç
Unsur Dışı
Unsur
(Ünlem) Unsur
(Bağlaç)
(Ara Söz)

ÖSYM TİPİ SORU ÖSYM TİPİ SORU


Yarısını kesip yediğim elmanın diğer yarısı çürümüş. Modern şehir hayatının gün içerisinde onlarca kişiyle iletişi-
Verilen cümlenin ögelerinin doğru ayrılmış hâli aşağıda- me geçmeyi zorunlu kılan ve kişileri binlerce mesaja maruz
kilerden hangisidir? bırakan yapısı, insana daha önce deneyimlemediği bir uyum
sürecini dayatıyor.
A) Yarısını kesip / yediğim elmanın diğer yarısı / çürümüş.
Bu cümledeki ögelerin doğru sıralanışı, aşağıdakilerin
B) Yarısını kesip yediğim elmanın diğer / yarısı çürümüş.
hangisinde verilmiştir?
C) Yarısını kesip yediğim elmanın diğer yarısı / çürümüş.
A) Özne - zarf tümleci - belirtisiz nesne - yüklem
D) Yarısını kesip yediğim / elmanın diğer yarısı / çürümüş.
B) Belirtisiz nesne - özne - belirtili nesne - yüklem
E) Yarısını / kesip yediğim elmanın diğer yarısı / çürümüş.
C) Zarf tümleci - yer tamlayıcısı (dolaylı tümleç) - özne - yük-
CEVAP: C lem
D) Özne - yer tamlayıcısı (dolaylı tümleç) - belirtili nesne -
yüklem
E) Belirtili nesne - zarf tümleci - özne - yüklem

CEVAP: D

26
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

ÖSYM TİPİ SORU ÖSYM TİPİ SORU


Türk edebiyatının usta kalemlerinden İsmet Özel, ---- Sırf kendi için okuyan, gezen, eğlenen bir aydın kendini
Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa öge yaşarken öldürmüyor mu?
dizilişi, “özne - yer tamlayıcısı - zarf tümleci - yüklem” şek- Bu cümledeki ögelerin doğru sıralanışı, aşağıdakilerin
linde olur? hangisinde verilmiştir?

A) Bağdat Sokağı’nda o yıllarda yazıyordu. A) Belirtisiz nesne - özne - zarf tümleci - yüklem
B) kimseyi üzmeden yaşadı yıllarca. B) Zarf tümleci - belirtili nesne - yüklem
C) ailesini hiç ihmal etmedi. C) Özne - belirtili nesne - zarf tümleci - yüklem
D) Cumhuriyet Dönemi’nin ünlü şairidir. D) Özne - zarf tümleci - yüklem
E) “Taşları Yemek Yasak” adlı denemeyi o vakitlerde yazdı. E) Belirtisiz nesne - zarf tümleci - yüklem
CEVAP: A CEVAP: C

CÜMLE TÜRLERİ
1. Anlamına Göre Cümleler 4. Yapılarına Göre Cümleler
a. Olumlu Cümle: Seni sevdi. a. Basit Cümle: Adamı ben de gördüm. c. Sıralı Cümle: Adam geldi , seni sordu.
b. Olumsuz Cümle: Seni sev - me - di. 1 yüklem vardır. Fiilimsi ya da başka bir fiil yoktur.

Olumsuzluk unsurlarını alır. -ma / -me, -maz / -mez b. Birleşik Cümle: Girişik-Birleşik Cümle: d. Bağlı Cümle: Adam geldi ve seni sordu.
yok , değil, sız / siz 1 yüklem vardır.

Yüklemden başka en az 1 adet


Seni severek buradan ayrıldım.
2. Yüklemin Türüne Göre Cümleler Şemalaştırma
Zarf-fiil Y üklem Yüklem
BASİT CÜMLE
a. İsim Cümlesi: Her gün çalışmak güzeldir . Y an Cümle Temel Cümle
1
Yüklem Fiilimsi (1+) Yüklem Girişik - Birleşik
b. Fiil Cümlesi: Her gün burada o da çalışır .

BİRLEŞİK CÜMLE
Şartlı Birleşik Cümle: 1 Cümle
Yüklem –sa/–se Yüklem
-sa / - se var. Şartlı - Birleşik
1 Cümle
1 yüklem var.
3. Yüklemin Yerine Göre Cümleler cümle Yüklem İç içe - Birleşik
Onu görürsen bana haber ver 1 Cümle
a. Kurallı Cümlesi: Adamı iki gün önce gördü. Y üklem Cümle
Yüklem İç İçe Birleşik Cümle: Yüklem , Yüklem
; Sıralı Cümle
b. Devrik Cümlesi: Adamı gördü iki gün önce. Cümlenin içinde cümle olur.
Yüklem Ali “Seni seviyorum.” dedi. Yüklem Bağlaç Yüklem
Bağlı Cümle
c. Eksiltili Cümlesi: Adamı iki gün önce...

ÖSYM TİPİ SORU ÖSYM TİPİ SORU


En büyük arzusu, tüm dünyada tanınan, ünlü bir oyuncu (I) Çocuk, ocağın soluna, duvara doğru iyice yapıştı; büzüldü.
(II) Düz, güneşten solup kırmızı olmuş kara saçları alnına,
olmaktı.
yüzüne düşüyordu. (III) Ufacık, kupkuru bir yüzü, kocaman
Cümlesinin özellikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru kahverengi gözleri vardı. (IV) Teninin güneşten yanıp koyu-
verilmiştir? laştığı da belliydi. (V) On bir on iki yaşlarında gibi duran çocu-
ğun şalvarının alt kısmı pare pareydi ve yara bere içindeki
A) Olumlu - isim - kurallı bacakları görünüyordu.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakiler-
B) Olumsuz - isim - kurallı den hangisi söylenemez?
C) Olumlu - fiil - devrik A) I. cümle sıralı cümledir.
D) Olumlu - fiil - kurallı B) II. cümle birleşik cümledir.
E) Olumlu - isim - devrik C) III. cümle basit cümledir.
D) IV. cümle basit cümledir.
CEVAP: A
E) V. cümle bağlı cümledir.
CEVAP: D

27
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

SÖZCÜKTE ANLAM 3. • Gergin: Bozulacak duruma gelmek, ilişki


• Ayırmak: Birbirinden uzaklaştırmak
1. Günümüz perspektifinden değerlendirildiğinde görülüyor ki gerçe- • Yazı: Bilim, düşünce ve sanat ürünü
küstücülüğün görsel ve yazınsal alanlardaki çağdaş ----, akımın Aşağıdakilerin hangisinde “gergin, ayırmak, yazı” sözcük-
ortaya çıktığı dönemdeki sanatsal devrim arzusundan ve daha leri belirtilen anlamlarını karşılayacak şekilde kullanıl-
sonraki yıllarda ---- politik ülküden bütünüyle yoksundur. mıştır?
Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangi- A) İçtenlikle ortaya konan ve bir dönemin istiklal ateşini
si sırasıyla getirilmelidir? yakan yazılardaki şevk, heyecan hiç eksilmese de maa-
A) değerlendirmeleri - karşılaşılan lesef devir değişti. Bugün para, ,insanı insandan hatta
babayı oğuldan ayırıyor… Her şey ne kadar değişti…
B) türleri - konuşulan
İnsanlar arasındaki menfaate bağlı ilişki aslında ne kadar
C) yaklaşımları - sıçratılan gergin…
D) yansımaları - benimsenen B) Eşya taşırken halatların gergin olması ne kadar da önem-
E) yöntemleri - tırmanan li. Kırılacak eşyaları birbirinden ayırmadan taşımak ancak
bu şekilde mümkün. Aynı zamanda kartonlara yazılan
CEVAP: D yazılar da taşıma işini kolaylaştırıyor.
C) Son yazısında toplumsal sorunlara değinen yazar, alt
kültürler arasındaki bağın gerginliğinin sebeplerini ortaya
koymuş. Bazı grupları ise sözünü ettiği kötü nitelemeler-
den ayırarak ayrıcalıklı duruma getirmekten geri durma-
mış.
D) İlk yazı denemeleri için birçok yazılı basınla görüşmesine
rağmen bir sonuç alamayışı, onu gergin bir hâle getirdi.
Basının imtiyazlı kişilere önemli yerleri ayırdığı düşüncesi
onun hayalleri önünde bir duvar olmuştu.
E) Felsefe ile ilgili güncel yazıları toplamasına rağmen
elde ettiği verilerde eksikliklerin olması, bu işe daha
fazla zaman ayırması gerektiğini ortaya koyuyordu. Son
zamanlarda çalışma ile arasındaki gerginliğin arttığı da
ortadaydı.
CEVAP: A

2. Süs eşyaları satan ihtiyar kadın, bunları para için işlemediğini


söylüyordu. Her biri el emeği ve göz nuru olan bu ince işçilikli
eşyaları hatıra olsun diye sattığını anladık. Onun içli bakışla-
rı, sesindeki yumuşaklık âdeta içimize işliyordu. Dükkanının
iyi işlediği belliydi, buranın geliriyle torunlarını okutuyormuş
söylentilere göre. Hesapları işleyen genç de yaşlı teyzenin
torunuymuş, okulu yeni bitirmiş. Yaşlı kadındaki çalışma
azmi, torunundaki özveri takdire şayandı.
Bu parçada “işlemek” sözcüğü aşağıdaki anlamlardan
hangisine karşılık gelecek şekilde kullanılmamıştır?
A) Etkilemek B) Nakışlamak
C) Kapanmak D) Çalışmak
E) Tutmak
CEVAP: D

28
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

4. Peyami Safa, gözlerini dünyaya bir cihan devletinin çocuğu CÜMLEDE ANLAM
olarak açmış ve olgunluk dönemine, büyük savaş sonunda
paramparça olan bir imparatorluğun küllerinden doğan, yeni,
kendi iç meselelerine gömülmüş, dünya dışında bırakılmış
1. (I) İnsanlık tarihi boyunca birçok hastalık tıbbî bitkiler kullanı-
larak tedavi edilmeye çalışılmış ve çalışılmaktadır. (II) Dünya
küçük bir devletin vatandaşı olarak giren bir aydın nesline
Sağlık Örgütü (WHO), dünyada yaklaşık 4 milyar insanın
mensuptur. Siyasi haritaların büyük ölçüde değiştiği Birinci
sağlık sorunlarını ilk etapta tıbbî kaynaklı bitkilerle gidermeye
Dünya Savaşı yıllarını, ayakta kalabilmek için yaşının çok çalıştıklarını bildirmektedir. (III) Ayrıca, gelişmiş ülkelerde
üzerinde bir şuur uyanıklığı içinde kavga veren bir yetim; reçeteli ilaçların yaklaşık % 25’ini bitkisel kökenli etken mad-
Mütareke ve Millî Mücadele yıllarını ise istikbal vadeden bir deler oluşturmaktadır. (IV) Özellikle 1990’lı yıllardan sonra,
romancı olarak yaşadı. tıbbi ve aromatik bitkilerin yeni kullanım alanlarının bulunma-
Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir sı, doğal ürünlere olan talebin artması bu bitkilerin kullanım
kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? hacmini her geçen gün artırmaktadır. (V) Günümüzde tıbbî
A) Yaşadığı dönemin tanığı olan bazı yazarlar âdeta kulağının bitkiler piyasasının yıllık 60 milyar dolar olduğu tahmin edil-
üzerine yatmış, kendi acılarıyla sanatlarını sınırlandırmıştır. mektedir.
Bu parçada “tıbbî bitkiler” ile ilgili olarak numaralandırılmış
B) Tarihî ve bilimsel gerçekliğin şaşmaz ilkeler bütünü oldu-
cümleler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
ğu gerçeğine gözlerini kapayan yazar, algısını farklı bir
yöne çevirmekten rahatsızlık duymamıştır. A) I. cümlede, hastalıkların tedavi edilmesinde kullanılması-
nın çok eskilere dayandığı ifade edilmiştir.
C) Son dönemde yaşananların edebî eserlere konu olacağı,
ilmek ilmek işleneceği gerçeği ortada durmaktadır. B) II. cümlede, söz konusu bitkilerin kullanımıyla ilgili sayısal
veri paylaşılmıştır.
D) Beklentilerini yaşantının önünde tutan bazı isimler; gör-
C) III. cümlede, gelişmiş ülkelerde bazı ilaçların içeriğinde
düklerine kör, işittiklerine ise sağır olduklarından hayal
bulunduğu dile getirilmiştir.
âleminde yaşarlar.
D) IV. cümlede, 1990’lı yıllarda kullanım alanlarının bulun-
E) Yazar; topluma karşı tüm algısını açık tutarak, birçok ger- masının doğurduğu sonuç dile getirilmiştir.
çekliği apaçık görerek eserlerinde işlediği için sevilmiştir.
E) V. cümlede, ticaret hacmindeki artış sayısal olarak ifade
CEVAP: E edilmiştir.
CEVAP: E

İKİ CÜMLEYİ BİRLEŞTİREREK ORTAK YARGIYA VARMA

2. I. İnsanlığın yerleşik düzene geçişinden sonra dünya iklim-


leri her ne kadar değişmiyor gibi görünse de geçmişten
günümüze dek elde edilen bulgular böyle olmadığını
göstermektedir.
II. Dünyanın iklimi doğal nedenlerle değiştiği gibi günümü-
zün insan kaynaklı etkileri de buna büyük ölçüde katkıda
bulunmaktadır.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçim-
5. Uzmanlık alanları “ilim, ilim içindir” veya “ilim, mide içindir” de birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
prensibinin (ilkesinin) egemenliği altında erkinlik (reşitlik)
A) Geçmişten günümüze iklim, hep değişikliğe uğramakta
I II
ve bundaki en büyük pay insan kaynaklı etkiler olarak
kazandıkça birbirlerinden ayrılıyor ve birbirlerine karşı yaban- göze çarpmaktadır.
cılaşıyor. Hele tabiat ve tarih ilimleri birbirine tamamıyla
B) İnsanlık yerleşik yaşama geçtiğinden beri iklimde gözle
yabancı iki dünya gibi karşı karşıya duruyor. Bir zelze- görülür değişiklerin olmaması, iklimin değişmediği düşün-
le esnasında, insanların ayakları altındaki toprağa karşı cesini ortaya çıkarsa da iklim, hem doğal hem insan
duydukları emniyet (güven) nasıl kaybolursa ve dengeleri kaynaklı etkilerle değişmektedir.
III C) Dünya iklimi insanlığın yerleşik düzene geçişiyle değişmi-
nasıl bozulursa ilimler de kendilerine birlik ve yormuş gibi görünse de elde edilen bulgularla iklim, doğal
nizam (düzen) veren temel prensipten uzaklaştıkça öylece etkileri ve günümüzün insan kaynaklı etkileri nedeniyle
IV değişmektedir.
manalarını (anlamlarını) kaybediyor. D) Günümüz insanının iklim değişikliğine etkisi, doğal iklim
V değişikliği kadardır ve bu etki, insanlığın yerleşik yaşama
Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı geçmesinden günümüze değin hep vardır.
parantez ( ) içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır? E) İnsanlığın yerleşik düzene geçişi sonrasında iklim değiş-
miyor gibi görünse de dünya iklimi doğal nedenlerle
A) I B) II C) III D) IV E) V değişmekte ancak insan kaynaklı etkilerle daha büyük
değişikliğe uğramaktadır.
CEVAP: B
CEVAP: C

29
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

CÜMLELER ARASI ANLAM BAĞINTISI DÜŞÜNCEYE UZAK DÜŞEN PARÇA

3. I. Simge, mit ve gelenekler kökenlere dair bilgiler veren bel- 5. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Toplumsal değişimi anla-
geler niteliğindedir ve elde edilen bu bilgilerin dayandığı mak, bir bakıma içinde yaşadığımız zamanın akışını kavra-
kaynaklar olarak mit ve semboller yaşayan fosiller olarak mak, topluma yön veren dinamiklerin neler olduğunu anlam-
nitelendirilir. landırmak demektir.” düşüncesine uzak düşmektedir?
II. Bir fosil parçası ayrıldığı organizmayı anlatmak için yeterli A) Zamanın akışında değişim, kaçınılmazdır ve bu değişimin
bir envanter görevi görebilmektedir. hayatın her alanında kendini gösterdiği bir gerçektir. Birey,
Numaralanmış II. cümle ile ilgili aşağıdakilerden hangisi toplumsal değişime tabir düzmek isterse içinde bulunduğu
söylenebilir? devre yön çizen ana taşıyıcıları iyi tanımalıdır.

A) I. cümledeki ifadenin gerçekleşme koşulu ortaya konmuş- B) İnsanın kendisi, toplumsal değişimin en önemli aktörlerin-
tur. den ve bileşenlerinden biridir. Değişen insanın değişimi
anlaması için süreci iyi bilmesinin yanında nelerin değişi-
B) I. cümledeki varsayımların doğruluğu örneklerle açıklan-
me yol açtığını da kavraması gerekir.
mıştır.
C) Toplum ya da kültür adını verdiğimiz çözümleme nesneleri,
C) I. cümledeki düşünce örneklerle somutlaştırılmıştır.
insanın ve insanlar arası etkileşimin bir ürünüdür ayrıca
D) I. cümledeki sonuca ulaşma amaçları üzerinde durulmuş- topluma yön veren ana taşıyıcıdır. Dolayısıyla toplumsal
tur. değişimi anlamlandırmak için bunları bilmek gerekir.
E) I. cümledeki ifadenin gerekçesi ortaya konmuştur. D) Devrin tanığı olan insan, devrindeki gelişmeleri ve deği-
CEVAP: E şimleri anlamlandırmak için değişimin temel yapı taşlarını
iyi bilmelidir ki toplumsal değişimlerin yönünü ve hızını
gerektiği kadar tayin edebilme gücünü taşısın.
E) Her dönem, bir öncekinden izler taşır. Toplum, belli başlı
kültürel birikimlerle yoğrulur. Geçmişin aslında kültürel
yapıda dolayısıyla toplumda aslında yok olmadığı bilin-
melidir ki değişim yeterince idrak edilebilinsin.
CEVAP: E

KESİN YARGI
4. Bir şeyin ne olduğunu söylemenin eski çağlardan beri kabul
edilen en iyi yolu, o şeyi tanımlamaktır çünkü iyi ve doğru bir
tanım, tanımlanan şeyin ayırt edici özelliğini gözler önüne
sererek ne olduğunu ortaya koyar.
Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdaki-
lerden hangisidir?

A) Ne olduğu söylenen şey, basit bir tanımlamanın ürünüdür.


B) İyi tanım, tanımlanan şeyin nasıl ifade edildiğiyle ilgilidir.
C) İyi tanımlanan şeyin farklı nitelikleri ortaya konur.
D) Bir şeyi tanımlamak, onun ne olduğunu söylemek değildir.
E) Tanımlanan şeyin yeni bir sınıflamaya ihtiyacı vardır.
CEVAP: C

30
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

SORUYA CEVAP VEREN PARÇA PARAGRAF


6. Aşağıdakilerden hangisi “Hemen her dönemde, yazın türle-
rinde özgünlük bir beceri olarak düşünülmüş müdür?” sorusu- PARAGRAFTA ANLATIM BİÇİMLERİ VE
na cevap vermektedir? DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI
A) Özgünlük arayışı yüzyıllardır hep vardır ama yazarlar için
her devirde özgünlük en fazla öne çıkan öge olmamıştır. 1. Bildiğiniz herhangi bir şeyi düşünün. Türkiye’nin başkenti
Değişik anlatım tarzlarının kullanılmaya başlanması ve yeni Ankara’dır, kedilerin dört ayağı vardır, terliyken su içmek hasta
konuların işlenmesiyle edebiyatın hemen her türünde deği- eder… Peki, şimdi bu bildiklerinizi neden bildiğinizi düşünün...
şim görülmeye başlanmıştır. Bazı bilgiler bize öğretilir, bazılarını farklı şekillerde öğreniriz.
B) Edebiyatta, Doğu ve Batı’da uzun bir süre üslup öne Peki, bu bildiklerimiz “kesin” doğrular mıdır? Mesela sadece
çıkarken konu, olay örgüsü ve konunun işleniş tarzı bir bilim dalında uzman olan kişinin, günlük olayları da “doğru”
pek önemli sayılmamıştır. Son dönemde yazarların fark bildiğini mi varsaymalıyız? Nesiller boyu gelen bilgiler, sosyal,
edilmek adına sıra dışı konu ve olayları işlemeleri de ekonomik veya teknolojik değişikliklerden etkilenmiş ve değiş-
özgünlük sayılmamalıdır. miş olamaz mı? Elinize bir cetvel alıp ölçün, göreceksiniz ki
C) Edebiyatta özgünlük, yüzyıllar boyu ne Doğu’da ne Batı’da iki çizgi de aslında aynı uzunluktadır. Sonuç olarak bütün bu
önemli bir meziyet sayılmıştır. Ancak Batı’da romanın sayılan yöntemleri bilgiye ulaşmak için sıklıkla kullanırız. Soru
çıkışıyla birlikte durum değişmiş, bireyin önem kazanması sormak, bilgiye ulaşmaya çalışmak insanın doğasında vardır.
sonucu sıradan insanların kendilerine özgü yaşamları, Ancak bu yöntemlerle ulaşılan bilgilerin her zaman geçerli ve
yazarları yeni konular, değişik olay örgüleri aramaya itmiştir. doğru olduklarını iddia edemeyiz.
D) Edebiyatta özgün olmak için olmadık şeyleri deneyen yazar- Bu parçanın anlatımında;
lar, hemen her dönemde mevcuttu. Geleneksel anlatım
tarzlarını ve klasik olay örgüsünü kullanan yazarların özgün I. örnekleme,
olamayacağı gibi bir düşünce ise tartışma konusu olmalıdır. II. tartışma,
E) Son dönemde özgün olmaya çalışan edebiyatçıların sayı- III. tanık gösterme,
sında artış olduğu söylenebilir. Bu artış, edebiyatçıların
yönelimlerini de etkilemiyor değil. Sevilmek, beğenilmek, IV. tanımlama
okunmak için özgün olmaya çalıştıkları ortada, belki bu hangileri kullanılmıştır?
yüzden gerçeküstü anlayışla yazanların sayısında artış söz
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
konusu.
CEVAP: C D) II ve IV E) III ve IV
CEVAP: A
DİYALOGLA ÖRTÜŞEN CÜMLE
7. Gazeteci: Neden bir mimar, eski eserleri örnek alarak ihti-
şamlı bir eser inşa etmek istemez?
PARAGRAFTA ANA DÜŞÜNCE
Mimar: Neden istemesin? Siz hangi mimarın Mimar Sinan
gibi olmak istemeyeceğini düşünüyorsunuz? Yeni mimarlara 2. Yazma yeteneğinin geliştirilmesine okuma etkinliği büyük
bilgisiz, işten anlamayan damgası vuruluyor. Peki hangisi katkıda bulunur. Okunan her eser, dilin nasıl kullanılması
Mimar Kemalettin’den habersiz? Tabii ki hiçbiri. gerektiğini somut bir biçimde ortaya koyan canlı bir örnektir.
Gazeteci: Peki, neden tarihî esintileri olan mimari yapılmıyor? Kişiler okudukça başarılı örnekleri diğerlerinden ayırt etme
Mimar: Biz, her zaman bunu istedik aslında ama bizden yeteneğini de kazanır. Dili etkin kullanan, anlatımı güçlü
estetik yerine işlevsel bir şeyler yapmamız isteniyor ve bu yazarlar, yazmaya aday kişiler için birer örnek olurlar. Pek
yüzden bizler de estetik yerine bir alanda birçok kişinin fayda- çok kişi, başarılı bulduğu örneklere öykünerek yazmaya
lanacağı eserler vermemiz gerektiği için sorunuzdaki tarzda başlamıştır. Sürekli okuyarak ve yazarak kendisini geliştiren
eserler veremiyoruz. kişiler zamanla özgünleşir ve kendi tarzını oluşturur.
Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki mima- Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden han-
rın anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? gisidir?
A) Durum ve şartlara uygun eserler veren mimarlar, mimar- A) Yazma yeteneğinin geliştirilmesine okuma etkinliğinin
lık mesleğinin hakkını veriyor demektir.
büyük katkıda bulunduğu
B) Her mimarın mimari tarihini bilmesine gerek yoktur ama
işlevsel eserler vermesine gerek vardır. B) Yazma yeteneğinin sonradan kazanılmasının mümkün
olmadığı
C) Tarihten izler taşıyan mimari eserlerin yapılmasında este-
tik zevkin öne çıkmasının önemi yoktur. C) Özgünleşmek için sürekli okumak ve yazmak gerektiği
D) Estetik zevke hitap eden mimarlar, eserlerinde mutlaka D) Yazar adayı kişilerin örnek aldığı kişileri okuduğu
tarihî esintilere yer vermelidir. E) Özgün olmak için denemelerin yapılması ve çok okumak
E) Elbette mimarlar estetikten anlar, mimari tarihini bilir ancak gerektiği
durum ve şartlar onları estetik eserler vermemeye iter.
CEVAP: A
CEVAP: E

31
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

PARAGRAFTA BAŞLIK RÖPORTAJDA BOŞLUK DOLDURMA


3. Literatürde terapötik bir hedef olan içgörüye ilişkin farklı 5. Gazeteci:
tanımlamaların olduğu dikkati çekmektedir. Danışanın önemli (I) ----
meseleler, düşünceler ve kaygılar ile ilgili keşiflerde bulunma-
Tarihçi:
sı; varsayımlarının, inançlarının, duygularının, motivasyonla-
rının ve çatışmalarının öncekinden daha açık hâle gelmeye Doğru ama önce gazeteciyim. İktisat okumuş bir gazeteci.
başlaması, danışanın bilinçlenmesi, danışanın kendisini Gazetecilik bende baba ve dede mesleğidir. Ben kendimi
yorumlaması yoluyla derinden anlaması dikkat çeken bazı bildim bileli basının içindeyim hatta gözümü matbaada açtım
tanımlamalardır. diyebilirim. Gazetelerde her işi yaptım. Sayfa sekreterliği,
muhabirlik, yurt dışı temsilciliği, savaş muhabirliği hatta çizgi
Bu parçanın başlığı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
roman yazarlığı bile yaptım. Muhabirlik zamanımda da bili-
A) Danışanın Kaygı ve Motivasyonları nen bir isimdim, bu kadar şöhretim yoktu belki ama bilinirdim.
B) Danışan Nasıl Bilinçlenir? (II) ----
C) Terapötik Amaç Tarihçi:
D) Danışanın Kendini Tanıması
Bilgi konusunda kimsenin karşısında çok şükür, zor durumda
E) Terapötik Bir Hedef Olarak İçgörü kalmadım. Polemiğe de bayılırım. Ama bilgisiz üstelik bilme-
CEVAP: E den ukalalık yapan muhatapların karşısında hakikaten zor-
landığım oldu. Sebebi de onların anlamamaları ve onlara ağır
bir söz söylememek için kendime çok zor hâkim olabilmem.
Ne yapayım, böylelerine tahammül edemiyorum.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han-
gisi sırasıyla getirilmelidir?

)A I. Hem bir tarihçi hem de yazar olmak nasıl bir şey?


II. Tartışmalarda polemik çıkartmaktan hoşlandığınız
doğru mu?
)B I. Sizi bir tarihçi – gazeteci olarak tanımak yanlış olur
mu?
PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE
II. Sizi zor durumda bırakan, tartışırken zorlandığınız
4. Karaciğer; değişik fonksiyonel ve anatomik yapılardan oluş- bir tartışma, bir polemik var mı?
muş, vücudumuzdaki en büyük ve en önemli metabolik
organdır. Karaciğer enzimleri denildiğinde akla gelenler; ALT, )C I. Sizi önce bir tarihçi olarak tanımlamak doğru mu?
AST, GGT ve ALP’dir. İlk iki enzim hepatositlerde sentezle- II. Polemiğin bir şey kazandırmayacağı fikrini savunur
nirken son iki enzim safra kanalı epitel hücrelerinde sentez- musunuz?
lenmektedir. Bu enzimler karaciğer ve safra yollarına özgü )D I. Objektif bir tarihçi olabilmek için gazeteci olmanın
değildir. ALT ve özellikle AST, iskelet kası ve kalp kasında;
gerektiği söylemi doğru mu?
GGT böbreklerde, ALP kemikler ve barsak epitel hücrelerin-
de de sentezlenmektedir. II. Karşındakini incitmeden tartışmak için sizin gibi
polemikçi olmak mı gerekiyor?
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşı-
lamaz? )E I. Tarihçiliğin bir nevi gazetecilik olduğu fikri yanlış mı?

A) ALT ve AST; hepatositlerde, iskelet kasında ve kalp II. Polemikte ustalaşmak için neler yapılabilir?
kasında sentezlenmektedir. CEVAP: B
B) GGT, sadece safra kanalı epitel hücrelerinde sentezlen-
memektedir.
C) ALP, kemikler ve barsak epitel hücrelerinin yanında safra
kanalı epitel hücrelerinde de sentezlenmektedir.
D) AST ve GGT hepatositlerde sentezlenmektedir ve değişik
işlevsel yapılardan oluşmaktadır.
E) ALT, AST, GGT ve ALP sadece karaciğer ve safra yolla-
rına özgü enzimler değildir.
CEVAP: D

32
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

AKIŞI BOZAN CÜMLE ÇOKLU PARAGRAF


6. (I) Projeksiyon, yeryüzüne ait eğri yüzeyler üzerinde yer alan
8 - 11. soruları aşağıdaki paragrafa göre cevaplayınız.
detayların bir düzlem yüzey üzerine taşınmasını sağlayan
(I) Her sanatçıda olduğu gibi, Tanpınar’ın da hayatı, fikirleri ve
bir yöntem. (II) Burada genellikle, yeryüzüne ait enlem ve eserleri arasında yakın bir ilişki vardır. (II) Sanatçının babası
boylam ölçüm çizgilerinin bir düzlem üzerine aktarılması için kadı olduğundan İstanbul dışında Sinop, Ergani, Musul, Siirt
bir sistematik matematiksel yaklaşıma ihtiyaç duyulur. (III) ve Antalya gibi birçok şehirde yaşama şansına sahip olmuş-
tur. (III) İlk defa 1916 yılında gördüğü Antalya, İstanbullu bir
Kullanılacak olan projeksiyona ait açıklamalar ve kabuller
deniz çocuğunu çok etkiler; özellikle denizle sahilin birleştiği
yapılacak çalışmanın niteliğine uygun olup olmadığı konu- ince çizgi, denizin kayalara vuruşu, Güvercinlik’teki mağara
sunda iyi incelenmelidir.(IV) Genel olarak kâğıt ya düz olup ağzının deniz suyuyla bir dolup bir boşalması, öğle saatle-
yer küreye teğet konumdadır ya da bir koni veya silindir rinde durgun denizin ışıkla ve dipteki taş ve yosunlarla aldığı
manzara, ileride onun estetiği üzerinde büyük rol oynayacak-
olacak şekilde kıvrılır ve yer küre üzerine bir şapka gibi iste- tır. (IV) Tanpınar, Antalya’ya 1921 yılında tatil yapmak için
nilen noktadan oturtulur. (V) Her projeksiyonun kendine özgü tekrar gider ve Güvercinlik’teki mağara ağzında yine aynı
kabulleri olduğu; bu oturtma sırasında alan, şekil, yön ya da ışığı görür; sahil ve kayalarla birleşmiş deniz, onda mükem-
meliyet duygusunu uyandırır. (V) Her şey çok güzeldir, yalnız
bunlardan bazen birkaçının birlikte bozulduğu bilinmelidir. bu güzellik ona “acayip bir ölüm düşüncesi arasından gelir”
Bu parçada numaralandırılmış cümlelerden hangisi ve Tanpınar şiire bu senelerde başlar.
düşüncenin akışını bozmaktadır?

A) I B) II C) III D) IV E) V
CEVAP: C
8. Bu parçadan hareketle Ahmet Hamdi Tanpınar ile ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Babasının görevi nedeniyle birçok şehri görmüştür.
B) İstanbullu olmasına rağmen Antalya’daki deniz, onda
derin etki bırakmıştır.
C) Sıradan gibi görünen bir doğa manzarası onu derinden
etkilemiştir.
D) Şiire başlaması, güzelliği farklı bir yoldan algılamasıyla
olmuştur.
E) Şiirlerindeki ölüm düşüncesi, mutlak güzellik algısı için-
den gelmektedir.

PARÇAYI İKİ PARAGRAFA AYIRMA CEVAP: E


7. (I) İşletim sistemleri hemen hemen hepimizin evlerinde ya da
çalışma ofislerinde yer alan bilgisayarlar ve cep telefonların-
da bulunan ve bu aygıtların donanım elemanlarını yöneten,
çeşitli yazılımlar için uygulama tabanı oluşturan sistemlerdir.
9. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Antalya’da gördüklerinden hem önce hem daha sonra
(II) Teknolojideki hızlı gelişmeler sürekli güncellenen ve etkilendiğine
çeşitlenen işletim sistemlerini gerekli kılmıştır. (III) Bu işletim B) Doğadan aldığı ilhamın diğer sanatçılardan farklı olduğuna
sistemleri önceden sadece yabancı firmalar tarafından üre- C) Doğanın sanatçının estetiği üzerinde etki yaptığına
tilse de günümüzde yerli yazılıma sahip işletim sistemleri de D) İstanbul dışında denizi olan memleketleri de gördüğüne
mevcuttur. (IV) İşletim sistemi seçimi genelde bireylerin ira- E) Tanpınar’ın diğer sanatçılara benzer özellik taşıdığına
desinde değildir. (V) Genelde akıllı cihaza ilk alım sırasında CEVAP: B
bir işletim sistemi yüklü olarak gelir. (VI) Bazı akıllı cihazların
ilk satışı sırasında ise herhangi bir işletim sistemi yüklemesi
mevcut değildir.
10. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakiler-
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf den hangisi yanlıştır?
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) I. cümlede karşılaştırma yapılmıştır.
B) II. cümle, neden-sonuç cümlesidir.
A) II B) III C) IV D) V E) VI
C) III. cümlede betimleme yapılmıştır.
CEVAP: C D) IV. cümle, amaç-sonuç cümlesidir.
E) V. cümle, sezgi cümlesidir.
CEVAP: E

33
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

ÖNCÜLLÜ PARAGRAF PARAGRAFTA BOŞLUK DOLDURMA


11. Çatışmacı kuram, yapısal işlevsel kuramın toplumla ilgili 12. ----. Sayıca çok az olmalarına rağmen bu toplumların
tezlerini eleştiren farklı kuramcıların tezlerini içermektedir. Yeni Gine, Afrika ve Brezilya’nın kimi bölgelerinde hâlen
varlığını sürdürdüğü bilinmektedir. Önceleri çoğunlukla 30-40
Bu kuram temel olarak toplumdaki eşitsizliklere ve çatışma-
kişilik göçebe topluluklardan, sonraları ise klan tipi küçük
lara dikkat çeker. Bu yönüyle çatışmacı kuramın temeli Karl
örgütlenmelerden oluşan bu toplumlarda insanlar, doğadaki
Marx’ın ve Hegel’in fikirlerine dayanır. Toplumda istikrar ve hayvanları avlayarak ve bitkilerin meyvelerini toplayarak iş
düzeni vurgulayan yapısal işlevselci kurama karşın çatışmacı bölümü içinde yaşamlarını sürdürmüştür. Bu yaşam biçimin-
kuramda toplumsal yaşam doğal bir çatışma ve mücadele de erkeklerin savaşçılığı, kadınların ise toplayıcı rolü öne
alanı olarak görülmektedir. Bu kurama göre çatışma kaçı- çıkmakla birlikte kadının anne olabilmesi toplumda kadına
saygınlık getirdiği ve kadınlar ve erkeklerin eşit statüde oldu-
nılmazdır çünkü toplumda farklı çıkarları ve değerleri olan
ğu iddia edilmektedir. Özel mülkiyet kavramının gelişmediği
gruplar ve bireyler vardır ve bunlar kıt kaynaklar için rekabet bu topluluklarda cinsiyete dayalı iş bölümü ile elde edilen
ederler. yiyecekler eşit paylaşılmıştır.
Bu parçaya göre, Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdaki-
lerden hangisi getirilmelidir?
I. kendisine verilenden daha fazlasını istemek,
A) Avcı ve toplayıcı toplumda, aile avcı ve toplayıcı top-
II. statü kazanmak için eğitim almak, lumların tarihi günümüzden 50.000 yıl öncesine kadar
III. kazancı yüksek işlere yönelmek uzanmaktadır
B) İlkel toplumların ilkel yöntemlerle uzunca bir süre varlık-
hangileri çatışmacı kuramı örnekleyen davranışlardandır? larını sürdürdükleri fikri günümüz insanlarının anlamakta
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III güçlük çektiği bir konudur
C) İnsanların hayvan toplulukları gibi klanlar şeklinde yaşa-
D) I ve III E) II ve III dıkları, avcılık ve toplayıcılıkla geçindikleri bilinmektedir
CEVAP: D D) Doğayı taklit eden insan, ilkel dönemlerde topluluk
hâlinde yaşayan hayvanları gözlemleyerek ve onlar gibi
davranarak hayatta kalmıştır
E) Mülkiyet kavramının çok eski bir dönemde ortaya çıktığı
düşünüldüğünde herkesin bir mülk edinme amacı olaca-
ğından mülkiyet, güvence altına alınmıştır
CEVAP: A

PARAGRAF OLUŞTURMA
13. I. Felsefe tarihinde derinlemesine ve çeşitlilik içinde kulla-
nılan bu kavram, İslam düşüncesinde daha işlevsel bir
şekilde araştırma ve sorgulama amaçlı kullanılmıştır.
II. İslam düşüncesinde bu şüphe türlerinden ilki olan septik
şüphe inkârcılıkla eşdeğer kabul edilirken, şüpheci fide-
izm de akla ve araştırmaya önem ve değer veren dinî
metinler bağlamında kabul görmemiştir.
III. Şüphe kavramı tarihî süreçte epistemolojik anlamda din-
lerin ve felsefenin ortak meselesi olagelmiştir.
IV. Metodik şüphe ise araştırma, sorgulama anlamında
gerçek ve kesin bilgiye ulaşmak için hem dinî metinlerde
hem de İslam düşüncesinde teşvik edilmiştir.
V. Bu bağlamda felsefe açısından septik, metodik ve fideis-
tik olmak üzere üç şüphe türünden bahsedilebilir.
Numaralanmış cümleler anlamlı bir paragraf oluşturacak
şekilde sıralandığında baştan ikinci cümle aşağıdakiler-
den hangisi olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
CEVAP: A

34
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

SÖZEL MANTIK 2. I. Hazal


II. Gönül
SIRALAMA III. Aslan
1.HİKÂYE
Yukarıdaki hastalardan hangisinin muayene olduğu sıra
1 - 3. soruları aşağıdaki bilgilere göre yanıtlayınız. kesin olarak bilinmektedir?

Aslan, Bahri, Cihan, Dursun; Elif, Fidan, Hazal ve Gönül aynı A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
aile hekimine muayene olmak için sıra beklemektedir. Bir D) I ve II E) I ve III
kişinin muayenesi 20 dakika sürmekte ve diğer hasta hemen
içeri alınmaktadır. Muayene olan hastaların sırasıyla ilgili CEVAP: C
şunlar bilinmektedir:
• Sağlık ocağında ilk hasta saat 10.00’da alınmış, 12.00-
13.00 arası öğle yemeği için mola verilmiştir.
• Cihan saat 10.00’da muayene olmuştur.
• Öğle yemeği molasından sonra muayene olan hastaların
hepsi kadındır.
• Bahri’den hemen sonra Fidan hemen önce Dursun mua-
yene olmuştur.
• Elif saat 11.20’de muayene olmuştur.

1. Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğ- 3. Aşağıdaki hastaların hangisinden sonra kimin muayene
rudur? olduğu kesin olarak bilinemez?
A) Gönül, Dursun’dan hemen sonra muayene olmuştur. A) Cihan
B) Elif’ten hemen önce muayene olan Aslan’dır. B) Fidan
C) Öğle arasından sonra muayene olanlardan biri Hazal›dır. C) Elif
D) Bahri, dördüncü sırada muayene olmuştur. D) Aslan
E) Gönül, öğle arasından önce muayene olmuştur. E) Bahri

CEVAP: C CEVAP: D

35
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

SINIFLANDIRMA - GRUPLANDIRMA 3. I. Matematik


2.HİKÂYE II. Fizik
1 - 4. soruları aşağıdaki bilgilere göre yanıtlayınız. III. Edebiyat

Adem, Berk, Ceyda, Didem, Engin ve Filiz adlı öğrenciler; Filiz yukarıda verilen derslerin hangisinden performans
matematik, fizik ya da edebiyattan performans ödevi almış- ödevi almış olabilir?
lardır. Öğrencilerin performans ödevi aldıkları dersler hak- A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
kında bilinenler şunlardır:
D) I ve II E) I, II ve III
• Öğrenciler sadece tek dersten performans ödevi
almışlardır. CEVAP: E

• Üç öğrenci fizikten, iki öğrenci matematikten, bir öğrenci


edebiyattan performans ödevi almıştır.
• Berk performans ödevini fizikten almıştır.
• Didem ve Engin aynı dersten performans ödevi almıştır.
• Ceyda ve Filiz farklı derslerden performans ödevi almış-
tır.

1. Verilenlerden yola çıkarak aşağıdakilerden hangisi kesin


olarak yanlıştır?
A) Adem performans ödevini matematikten almıştır.
B) Ceyda performans ödevini edebiyattan almıştır.
C) Filiz performans ödevini fizikten almıştır. 4. Engin’in performans ödevini fizikten aldığı biliniyorsa
aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenebilir?
D) Didem performans ödevini edebiyattan almıştır.
A) Adem performans ödevini matematikten almıştır.
E) Engin performans ödevini matematikten almıştır.
B) Ceyda performans ödevini edebiyattan almıştır.
CEVAP: D
C) Didem performans ödevini matematikten almıştır.
D) Adem ve Ceyda performans ödevlerini aynı dersten
almıştır.
E) Filiz performans ödevini edebiyattan almıştır.

CEVAP: A
2. Verilenlerden yola çıkarak aşağıdakilerden hangisi kesin
olarak söylenir?
A) Adem ve Filiz farklı derslerden performans ödevi almıştır.
B) Berk ve Ceyda farklı derslerden performans ödevi almış-
tır.
C) Didem fizik dersinden performans ödevi almıştır.
D) Engin matematik dersinden performans ödevi almıştır.
E) Adem ve Engin farklı derslerden performans ödevi almış-
tır.

CEVAP: E

36
KPSS
TÜRKÇE
KPSS TÜRKÇE KAMP

2023 KPSS LİSANS SINAVI SORU İKİZİ 3. Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesin ola-
3.HİKÂYE rak doğrudur?

1 - 4. soruları aşağıdaki bilgilere göre yanıtlayınız. A) G gemisi limana E gemisinden sonra giriş yapmıştır.
B) F gemisi limandan A gemisinden sonra çıkış yapmıştır.
A, B, C, D, E, F ve G gemilerinin aynı gün içinde limana giriş
ve limandan çıkış sıraları hakkında şunlar bilinmektedir: C) A gemisi limana D gemisinden önce giriş yapmıştır.

• Limana giriş ve limandan çıkış sırası aynı olan tek gemi D) E gemisi limandan D gemisinden sonra çıkış yapmıştır.
limana dördüncü sırada giriş yapan B gemisidir. E) B gemisi limandan G gemisinden sonra çıkış yapmıştır.
• C ve F gemileri limana art arda girmiş ve limandan art CEVAP: B
arda çıkmıştır.
• Limana son giren gemi, limandan çıkış yapan ilk gemidir.
• D gemisi limandan ikinci sırada çıkış yapmıştır.
• G gemisi limana giriş sırasından bir önceki sırada liman-
dan çıkış yapmıştır.
• Limana birinci sırada giren gemi, limandan üçüncü sırada
çıkış yapmıştır.
(KPSS 2023 LİSANS soru ikizi)

1. Verilen bilgilere göre 4. Tüm gemilerin limana giriş ve limandan çıkış sırasının
I. A tam olarak belirlenebilmesi için aşağıdakilerden hangisi-
II. E nin bilinmesi yeterlidir?

III. F A) A ve C gemilerinin limana giriş ve limandan çıkışları ara-


sında kaç gemi olduğun
Gemilerinden hangisi limandan çıkan son gemi olabilir?
B) B ve F gemilerinin limana giriş ve limandan çıkışları ara-
A) I ve II B) I ve III C) Yalnız I sında kaç gemi olduğun
D) Yalnız III E) I, II ve III C) D ve E gemilerinin limana giriş ve limandan çıkışları ara-
CEVAP: D sında kaç gemi olduğun
D) E ve B gemilerinin limana giriş ve limandan çıkışları ara-
sında kaç gemi olduğun
E) F ve G gemilerinin limana giriş ve limandan çıkışları ara-
sında kaç gemi olduğun
2. Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesin ola-
CEVAP: A
rak yanlıştır?
A) A gemisi limana giren ilk gemidir.
B) F gemisi limana ikinci sırada girmiştir.
C) C gemisi limana üçüncü sırada girmiştir.
D) D gemisi limana altıncı sırada girmiştir.
E) E gemisi limana giriş yapan son gemidir.

CEVAP: D

37

You might also like