Sóng

Tình yêu lâu nay đã luôn là 1 đề tài quen thuộc trong thơ ca, nhưng không phải vì thế mà nó thành
đơn điệu và nhàm chán. ta đã bắt gặp Xuân Diệu trong thi đàn Việt Nam với chất men say tình yêu nồng
nàn, mãnh liệt, người tự cho mình là ‘‘kẻ uống tình yêu dập cả môi”, ta gặp Nguyễn Bính “người nhà quê”
chân thật da diết… và sẽ là một thiếu sót lớn khi không nhắc tới nữ thi sĩ với tâm hồn dạt dào và say đắm
trong tình yêu – Xuân Quỳnh. Trong đó, sóng là 1 tp nổi bật của bà viết về tình yêu nồng nàn cháy bỏng.
“Sóng” là bông hoa xinh xắn mà Xuân Quỳnh hái được nhân chuyến đi tới vùng biển Diêm Điền
Thái Bình năm 1967. Tp dc in năm 1968 trong tập “Hoa dọc chiến hào”. Đây cũng là 1 trong những “đứa
con tinh thần” đặc sắc nhất, tiêu biểu nhất phản chiếu phong cách thơ của bà hoàng thơ tình. Viết về đề tài
tình yêu đặc biệt lựa chọn hình tượng sóng làm hình tượng chính cho tác phẩm của mình, Xuân Quỳnh
không phải là người nghệ sĩ đầu tiên nhưng lại là người nghệ sĩ vô cùng tinh tế, viết về sóng để gửi gắm
tình yêu của trái tim người phụ nữ bình dị mà mãnh liệt vô cùng. Xuân Quỳnh đã lựa chọn hình tượng sóng
và em song hành có lúc tách biệt có lúc hoà vào nhau để thể hiện những cung bậc cảm xúc, những suy tư
trăn trở. Những câu thơ là những con sóng nhỏ, khổ thơ là những con sóng lớn còn bài thơ là biển khơi bao
la cứ thế nối tiếp nhau đến tận chân trời, da diết mãnh liệt trong lòng người đọc.
Sóng xuất hiện ngay từ nhan đề của tác phẩm. Sóng ở đây không chỉ là những lớp sóng ào ạt của biển
khơi, mà nó còn là tiếng lòng trong tâm hồn con người, có lẽ đây mới là lớp sóng mà XQ muốn hướng đến
qua đó làm rõ dc bản chất và quy luật của người phụ nữ trong ty.
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”
Mở đầu bài thơ là những trạng thái đối nghịch của sóng qua 4 ttu . “dữ dội”, “ồn ào”: Là trạng
thái của sóng khi biển có phong bao, bão tố, gió lớn mưa nhiều. còn “dịu êm”, “lặng lẽ”: là trạng
thái hiền hòa khi trời êm, biển lặng mang đến những xúc cảm nhẹ nhàng, thư thái . Qua đó là cảm
xúc trong tình yêu của 1 tâm hồn đang yêu đang khao khát hạnh phúc mãnh liệt. XQ diễn tả một
trạng thái khác thường vừa phong phú lại vừa phức tạp qua cách tổ chức ngôn ngữ một cách
tương xứng nhưng cx tương phản của trái tim người con gái khi yêu. Đặt các ttu mạnh lên đầu và
các ttu nhẹ xuống cuối làm câu thơ trầm xuống cho ta cảm nhận ng con gái dù có mạnh mẽ đến
đâu nội tâm vẫn mềm yếu. cũng giống như sóng, trái tim ấy mang nhiều sự đối cực trái ngược
nhau khi thì dữ dội, khi lại dìu êm, lúc thì ồn ào, khi lại lặng lẽ. sóng được miêu tả trong những
trạng thái đối lập và tình yêu cũng luôn bao hàm những cảm xúc đầy mâu thuẫn thất thường nhất
là đối với trái tim của người phụ nữ. Vì thế trong bài thơ của 1 nữ thi sĩ người Nga đã từng viết:
“Em bảo anh đi đi
Sao anh không đứng lại
Em bảo anh đừng đợi
Sao anh vội về ngay
Tuy nhiên thơ XQ lại đặc sắc hơn thế, XQ đã sử dụng liên từ “và” với những khám phá vô cùng độc đáo.
Thông thường, giữa những cặp từ trái nghĩa ta cần dùng “nhưng” hoặc “tuy nhiên”, nhưng tg lại sử dụng
quan hệ từ “và” biểu hiện quan hệ cộng hưởng nối tiếp để biểu đạt. Có lẽ tình yêu cũng là sự hài hòa thống
nhất đến kỳ diệu của những mâu thuẫn, những trạng thái tưởng như đối nghịch kia lại chuyển hóa lẫn nhau.
dữ dội ồn ào cũng là sóng mà dịu êm lặng lẽ cũng là sóng. Và người con gái trong tình yêu ko chấp nhận
những cái tầm thường nhỏ hẹp mà luôn khao khát 1 tình yêu thực sự, 1 tình yêu chân chính. Nhà thơ đã mở
rộng không gian bài thơ bằng cách sử dụng hình ảnh sông để chỉ không gian nhỏ hẹp bó buộc còn bể là 1
khung trời mới rộng lớn với bao điều mới mẻ. “ không hiểu nổi mình” dường như thể hiện những ấm ức
của con sóng và cũng là của chính em khi thấy mình bị bủa vây bởi những điều tầm thường, nhỏ nhặt.
“Tận” là hành trình rất xa xôi, để đến đó phải trải qua những khó khăn vất vả. Hơn thế nữa sông là ẩn dụ
cho tình yêu nhỏ bé ích kỷ tầm thường. Còn biển lớn ẩn dụ cho 1 tình yêu rộng lớn có sự thấu hiểu
đồng điệu là 1 tình yêu đích thực. qua đó đồng thời nhấn mạnh khát vọng được tìm đến tình yêu của
người con gái ko bao giờ vụt tắt dù trải qua bao khó khăn. Họ cũng luôn khao khát 1 tình yêu lớn lao và
phóng khoáng, vượt lên mọi giới hạn và bờ cõi để được là chính mình để tình yêu đúng nghĩa là tình yêu.
Đây chính là quan niệm mới mẻ về tình yêu mà nhà thơ XQ muốn gửi gắm đến bạn đọc: người con gái
trong thời hiện đại đã không còn phụ thuộc, cam chịu nữa, họ có xu hướng chủ động vươn tới những gì tốt
đẹp nhất dành cho bản thân mình. bởi vậy mà hình ảnh sóng trở nên táo bạo biết nhường nào khi tìm ra tận
bể
Dù đi qua bao thăng trầm của thời gian thì khao khát về tình yêu với tuổi trẻ luôn luôn bồi hồi,
mãnh liệt nhất. Tình yêu là một thứ gì đó khó giải thích và có thể minh bạch, nhưng bao đời nay con người
vẫn luôn kiếm tìm, ước ao:
"Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ"
Thán từ “ôi” đã được thốt lên từ nỗi thổn thức, xúc động của một trái tim yêu. Sóng được đặt
trong cả quá khứ "ngày xưa" và tương lai "ngày sau" kèm với đó là 2 chữ "vẫn thế" như một lời
khẳng định rằng sóng luôn tồn tại vĩnh cửu và tình yêu cũng vậy, luôn bất diệt mặc kệ thời gian.
con sóng vẫn luôn chứa đựng những trạng thái đối lập vẫn luôn vận động theo quy luật trăm sông
đổ về với biển cũng như n ỗi khát vọng về hạnh phúc tình yêu đã có từ bao đời nay trong trái tim
của những người đang yêu. Trước cái chảy trôi vô hạn của thời gian người còn gái ấy vẫn khao
khát yêu đương, trái tim vẫn không thôi nhiệt huyết, cháy bỏng. Tình yêu XQ mang đến cho bạn
đọc vẫn còn ẩn hiện những nét truyền thống khi tác giả nhắc đến sự tuần hoàn chảy trôi của thời
gian, và dường như thời gian cũng không thể làm xoay chuyển những khát vọng ấy. Chỉ có trái
tim trong lồng ngực của những người trẻ mới đủ chỗ chứa đựng khát vọng ấy. nếu sóng là bản
tình ca của biển thì ty là khát vọng cháy bỏng trong tim con ng, đb là ng trẻ.. “bồi hồi: Là từ láy
diễn tả trạng thái không yên ổn, không thăng bằng của con người trong tình yêu.
Chừng nào, con người đắm say trong tình yêu thì con người vẫn còn được sống mãi
trong “thanh xuân” của mình. Trước Xuân Quỳnh thì ca dao từng viết:
“ Nhớ ai bổi hổi, bồi hồi
Như đứng đống lửa, như ngồi đống than”
Hình ảnh "ngực trẻ" khiến ta liên tưởng đến mặt biển tựa như vùng ngực trẻ trung, còn những con sóng lại
là những nhịp đập phập phồng với một niềm khát khao được yêu, được hạnh phúc. Tình yêu khiến con
người ta trở nên mơ mộng, bay bổng hơn và đó là những khoảnh khắc sống trong nỗi trăn trở, bâng khuâng,
người ta luôn sợ đánh mất tình yêu ngay trong lúc mình trân trọng nó nhất
những con sóng lòng từ ngàn xưa đến nay và đến tận mai sau vẫn không bao giờ ngừng chảy,
cũng như người phụ nữ trong tình yêu không bao giờ ngừng trăn trở về nguồn gốc của sóng và của tình yêu
lứa đôi. Những sự tương đồng của trái tim người phụ nữ đang yêu với sóng đã được nhà thơ bộc lộ rõ nét
hơn cả qua khổ thơ thứ 3
"Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
 Từ nơi nào sóng lên?"
Đứng trước cái mênh mông của biển, cái trùng điệp của sóng, "em" nghĩ về anh, về em, về biển lớn và về
cội nguồn của sóng và tình yêu. Dường như Sóng - hay chính là em đang cố giải thích về nguồn gốc của
tình yêu ns chung hay định nghĩa tình yêu của mình. Điệp ctruc "em nghĩ về" được lặp đi lặp lại càng làm
rõ hơn sự suy tư, trăn trở trong lòng người con gái, đó là những thao thức, lo lắng, người con gái đã đặt ra
nhiều câu hỏi và nóng lòng muốn biết được nơi bắt nguồn của tình yêu, chứ không phải chỉ quen bồng
bềnh, quen si mê, đến chỉ yêu và đơn thuần là yêu. Tình yêu là 1 thứ gì đó rất tự nhiên như sóng biển gió
trời, nó có thể bất chợt ập đến mà con người ta không thể nào chống đỡ kịp, rồi cũng có thể biến mất mà
chẳng cần một lí do gì để giải thích. sóng gió là quy luật tự nhiên nên có thể gthich = khoa học, nhưng còn
tình cảm giải thích từ đâu... Mọi câu hỏi đặt ra đều tha thiết tìm được câu tloi, nơi "bắt đầu" của sự vật. Có
như vậy nỗi lòng em mới hết chơi vơi.
Câu hỏi tu từ cuối khổ thơ đã thể hiện những suy tư, trăn trở, những khao khát khám phá về tình
yêu, về cuộc đời. Đây cũng là 1 câu hỏi từ bao đời nay được đề ra nhưng rồi cũng bỏ ngỏ ở đó, người ta đi
kiếm tìm nguồn gốc của tình yêu để định nghĩa nó, để rồi cuối cùng vẫn không thể tìm được câu trả lời,
như XD đã từng phải thừa nhận:
" Đố ai định nghĩa được tình yêu
Có nghĩa gì đâu một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu.”

XQ đã lí giải nguồn gốc về tình yêu theo cách riêng của mình rất đáng yêu, hồn nhiên và nữ tính, tuy nhiên
cũng chẳng thể tìm ra 1 định nghĩa về tình yêu, đến rồi đi, tình yêu khó hiểu và luôn mang nhiều bất ngờ, bí
ẩn:
"Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
1 câu trả lời được đặt xen giữa 2 câu hỏi đầy suy tư. Câu trả lời là sự bất lực của lí trí con người, không thể
lí giải về cội nguồn của sóng, cũng như chẳng thể hiểu được sự bắt đầu của tình yêu. Những câu hỏi, những
câu trả lời như đan xen trong tiềm thức của thi nhân, tình yêu đã khiến con người ta thay đổi, làm con
người ta thổn thức khôn nguôi. Con người chẳng thể hiểu nổi mình trong tình yêu, cũng như chẳng thể
hiểu được tình yêu là gì? Người ta yêu nhau vì cái gì? Ánh mắt, nụ cười, giọng nói hay vì điều gì
khác? Mọi thứ cũng chẳng còn quan trọng nữa bởi chỉ cần 2 người thuộc về nhau, bên cạnh nhau, yêu
nhau là đủ. Tình yêu luôn vượt thoát ra khỏi sự kiềm tỏa của lý trí, nó luôn bí ẩn, bất ngờ và có quy luật
riêng. Đoạn thơ sử dụng cấu trúc đảo: đáp trước, hỏi sau khiến câu thơ trở nên duyên dáng như một cái lắc
đầu. Tình yêu là thế, giản dị, hồn nhiên nhưng lại vô cùng lớn lao và đẹp đẽ vô cùng. Nó đến lúc nào ta
đâu có biết và chiếm ta lúc nào ta chẳng hay. Bất chợt ta gặp câu thổ lộ:
"Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau"
1 câu hỏi rất con gái, nhẹ nhàng, bối rối lẫn chút đắm say, ngọt ngào, nũng nịu. Nói thế, không có
nghĩa là khổ thơ chỉ đơn thuần và cảm xúc, con người chỉ đơn thuần là yêu say đắm bên tình yêu bên sự
nồng nàn còn là sự nghĩ suy, tìm tòi đòi hỏi một câu trả lời dù ít thôi nhưng phải có... Nhưng cuối cùng câu
hỏi vẫn để đó, nhà thơ bất lực. 1 ánh mắt bâng quơ, 1 câu nói vô tình nhiều khi cũng làm cho người ta
tương tư chứ huống chi lại có một khoảng thời gian dài nỗi khát vọng tình yêu cứ bồi hồi, cứ xao xuyến
trong ngực trẻ. Cái giây phút giao duyên của đôi lứa: "Khi nào ta yêu nhau" tìm được 1 câu trả lời
thật khó, bởi tình yêu là 1 hiện tượng, 1 thứ tình cảm khó có thể cắt nghĩa được. Nếu tình yêu như 1
bài toán có lẽ lúc ấy đã không còn là tình yêu nữa, đúng như Pascal đã từng nói: "Trái tim có quy
luật riêng mà lý trí không thể hiểu nổi". Câu thơ "Khi nào ta yêu nhau" diễn tả đúng nỗi niềm
những lứa đôi đã chớm vị ngọt của tình yêu nồng nàn, say đắm. Cái giây phút "thắm lại" của lứa đôi
trong mối tình đầu, tuy không xác định được, nhưng không bao giờ có thể quên. Thi sĩ Thế Lữ, 70 năm về
trước gọi đó là "cái thuở ban đầu lưu luyến" vô cùng đắm đuối và thiêng liêng. Trong khi người con gái cố
đi tìm cội nguồn tình yêu thì tình yêu trở thành trò chơi ú tim, không tài nào nắm bắt được. Và thế là, muôn
đời tình yêu vẫn là sự bí hiểm. Tình yêu của "Em" giờ đây trở thành nỗi nhớ da diết, giày vò, nó lấp đầy
không gian, chiếm cả tầng sâu và bề rộng, trải dài trong mọi thời gian. Ở đây có thể nói không còn bồng
bột mà rất chín chắn, có sự can thiệp của lý trí, có ý thức về mặt tình cảm.
Nỗi nhớ là biểu hiện của tình yêu khi xa cách và nó dc XQ diễn tả thật mãnh liệt, thường trực cả
mọi lúc, khi thức cũng như khi ngủ. Trái tim của người phụ nữ đang yêu không chi soi vào sóng để thấy
được nét tương đồng mà còn thông qua sóng để bộc lộ những cung bậc cảm xúc của ty.
"Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức"
Xuyên suốt bài thơ vẫn là hình ảnh sóng được nhắc đến trong bài thơ hơn 10 lần, mỗi lần là một
sắc thái, một cảm xúc khác nhau. Nhịp thơ dồn dập với những từ ngữ trùng điệp gợi ra hình ảnh con sóng
như gối chồng lên nhau. Nỗi nhớ bờ của sóng tràn ngập không gian, "dưới lòng sâu", "trên mặt nước", đầy
ắp cả thời gian "ngày" "đêm". Nhà sử dụng những hình ảnh tương phản, tương xứng và điệp ngữ để làm
nổi bật những trạng thái, tình cảm của người con gái trong tình yêu. Đó là những thương nhớ khắc khoải
của 1 tình yêu chân thành, thắm thiết. Là mong ước luôn được hòa nhập, được sống trong tình yêu. Bài thơ
được sáng tác 1967, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đang trong giai đoạn ác liệt, vì vậy người ta
thường hay nhắc đến sự chia ly và xa cách mà ở đó con trai ra trận với khí thế hào hùng của cả một dân tộc,
cgai chờ. Đặt bài thơ vào trong hoàn cảnh của sự xa cách, chia ly, ta mới càng hiểu thêm được những nỗi
khát khao của người con gái trong tình yêu. Cũng đã có không ít các nhà thơ viết về nỗi nhớ trong tình yêu
dưới nhiều phương diện biểu đạt khác nhau, đâu đó nỗi nhớ ấy như một căn bệnh mà Nguyễn Bính đã từng
viết trong bài "Tương tư":
"Gió mưa là bệnh của trời
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng"
Với XQ, có những nỗi nhớ cồn cào da diết thì bà gọi đó là những "Con sóng trên mặt nước". Còn
những nỗi nhớ phải kìm nén trong lòng không tài nào bật ra được thành tiếng chính là "Con sóng dưới lòng
sâu". Có sự đối nghịch, tương phản giữa dưới lòng sâu và trên mặt nước nhưng giữa chúng lại vô cùng
thống nhất bởi đó đều là nỗi nhớ mong trong tình yêu, luôn hướng về người mình yêu dù có bộc bạch hay
che dấu ở trong lòng. Ta cũng thấy sự độc đáo ở khổ thơ khác với những khổ khác là khổ này có 6 câu thơ,
trong khi các khổ thơ khác chỉ có 4 câu. Bởi theo thi nhân, nếu chỉ viết một khổ gồm 4 câu có lẽ không đủ
bày tỏ nỗi nhớ của người con gái trong tình yêu.
Đó là một nỗi nhớ thường trực ngay cả khi thức, khi ngủ, bao trùm lấy không gian, thời gian. Sóng
và em nhập vào nhau để bổ sung, đắp đổi cho nhau nhằm diễn tả sâu sắc hơn tình yêu, nỗi nhớ và sự chung
thủy của người con gái khi yêu. Nỗi nhớ đi vào ngay cả trong giấc ngủ, giấc mơ tưởng chừng như mơ hồ,
ảo ảnh nhất.
Mạnh mẽ, mãnh liệt đến nỗi nó đi xuyên qua không gian, giữa cõi thực và cõi mơ chỉ để hướng
về một người mà lòng ta yêu thương. chừng nào sóng thôi không còn thao thức, không còn vỗ vào bờ nghĩa
là lúc đó trái tim yêu thương mới ngừng nhịp đập, ngừng nhớ. ” không ngủ được”: Dù rất muốn, rất nỗ lực,
nhưng không thể bởi nỗi nhớ thương giày vò. Mượn sóng để diễn tả về nỗi nhớ nhưng có lẽ là chưa đủ,
người con gái ấy phải trực tiếp xuất hiện để bộc bạch về nỗi nhớ của mình. Người con gái ấy không kiêu kì,
không cao ngạo, mà bộc bạch những tâm tư, tình cảm của mình một cách rất tự nhiên. Nỗi nhớ ấy da diết
cồn cào đến mức "cả trong mơ còn thức", dữ dội hơn cả sóng nhớ bờ. Bởi, sóng nhớ bờ chỉ trong cõi thực,
còn em nhớ đến anh tận cả trong cõi mộng, cõi mơ. Và trong nỗi nhớ ấy còn là những trăn trở, lo âu của
một trái tim đầy nhạy cảm. biển không có sóng thì biển chết, tình yêu không có nỗi nhớ cũng sẽ tàn phai,
mai một.
Đây có lẽ là đoạn thơ hay nhất trên diễn đàn thơ Việt Nam hiện đại. Ở đây ta thấy Xuân Quỳnh
vừa kết hợp được nét truyền thống với phong cách hiện đại, tấm lòng thủy chung, tha thiết đã có từ ngàn
đời nay trong người phụ nữ Việt Nam, nhưng XQ đã khéo léo để thể hiện nó bằng một cách rất hiện đại,
không hề dấu diếm khát vọng tình yêu sôi nổi ấy, sự hòa nhập ấy dường như làm người đọc bị ám ảnh, trở
đi trở lại khi đọc tác phẩm này chỉ có duy nhất hình ảnh sóng trong tâm trí, và tác giả còn muốn để lại ít
nhất một câu hỏi trong lòng người đọc: "Liệu con sóng có tới được với bờ anh mà nó hằng mong ước hay
không"?

"Dẫu xuôi về phương Bắc

Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương"
Những câu thơ đối lập, sóng đôi nhau đuổi bắt nhau toàn bộ tác phẩm, có xuôi thì ở dưới sẽ có ngược, có
Phương Bắc ắt sẽ phải nói đến Phương Nam. Đặt sóng trong sự xuôi ngược của khoảng cách địa lí, XQ
muốn khẳng định rằng, mọi khoảng cách của không gian đều vô nghĩa trước sóng và tình yêu. Bằng việc sử
dụng những cặp từ trái nghĩa, tương phản "xuôi" - "ngược", "Bắc"- "Nam", nhà thơ phần nào diễn tả được
sự xa xôi, những thử thách của hành trình tìm đến với tình yêu đích thực của 1 trái tim luôn khao khát hạnh
phúc đời thường. Điệp từ “dẫu” kết hợp với điệp cấu trúc đã khẳng định bản lĩnh kiên cường của một người
phụ nữ trong tình yêu đó là sự thủy chung trước sau như một với người mà mình thương yêu. Bản lĩnh ấy
đã từng có trong ca dao từ nghìn đời xưa:
“Yêu nhau mấy núi cũng leo
Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua”
Cách sắp đặt ngôn từ thế này đã tạo ra sự nhấn nhá, luyến láy, hô ứng trong toàn bộ tác phẩm. Bởi vậy mà
sóng của XQ mang rất nhiều đặc điểm. Mỗi khổ thơ lại là từng đợt sóng lớn với những hình ảnh được miêu
tả khác nhau. Trong từng đợt sóng ấy lại có hàng trăm con sóng nhỏ, gối đầu lên nhau, mải miết mang khát
vọng hướng về bờ anh của nó. Âm điệu của bài thơ cũng vì thế mà hối hả, thể hiện thành công nỗi niềm
của người con gái vào tình yêu của chính mình. hình ảnh sóng lại tách em ra để tự bộc bạch, thổ lộ nỗi
niềm, tâm sự riêng, không hề vòng vo hay úp mở mà bộc lộ tình cảm một cách trực tiếp. Lời khẳng định
"Nơi nào em cũng nghĩ / Hướng về anh một phương" đã thể hiện một niềm tin mãnh liệt, bản lĩnh bất chấp
mọi trở ngại để đến được "bờ anh" của cuộc đời mình, gắn bó thủy chung sâu nặng như quy luật muôn đời
của đất trời. Niềm tin và lòng thủy chung son sắt là nét đặc trưng trong tâm hồn của người phụ nữ Việt
Nam. Điều đáng nói là "Em" biết chủ động, biết gửi trao nỗi nhớ về hướng xác định: phương anh – phương
của tình yêu.
Nếu tình yêu là quy luật luôn tồn tại trong cuộc sống thì sự thủy chung chính là quy luật của tình
yêu. Sự thủy chung ấy bất chấp vạn vật và những người đang yêu, chỉ cần hướng về nhau là sẽ có thêm
động lực để bước tiếp, để có thể sống tốt hơn:
"Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
 Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở"
Trong khổ thơ, cặp hình ảnh ẩn dụ "sóng – bờ" được sử dụng rất mới mẻ dù đã được nói đến nhiều trong ca
dao, thơ cũ. Nếu trong ca dao, sóng/ thuyền/ đò là ẩn dụ cho người con trai, bờ/ bến ẩn dụ cho người con
gái; thì ở đây "sóng" lại là hình ảnh của người con gái, "bờ" là niềm hạnh phúc sum vầy. Như vậy, trong
khổ thơ, ta không chỉ thấy vẻ đẹp của 1 tình yêu mãnh liệt, thủy chung mà còn thấy được sự chủ động đầy
mạnh mẽ của người con gái khi yêu. Trải qua bao trắc trở gian lao, bao biến cố ngược xuôi, khó khăn gian
khổ, dù không gian địa lí cách trở, thời gian xa xôi nhưng lòng người con gái vẫn "hướng về anh - 1
phương", không bao giờ thay đổi. Điều đó thể hiện sự chân thành, chung thuỷ trong tình yêu của người phụ
nữ, luôn gửi tình yêu của mình đến một người, chỉ 1 người thôi nhưng đầy ăm ắp. Những con sóng đại
dương dù bão tố vùi dập nhưng vẫn trở về với bờ, hoà nhập vào miền cát ấm nóng. Và ở đây, cô cũng tự
dặn lòng mình, hứa với tình yêu của mình sẽ đến với bờ bến hạnh phúc dù có xa xôi.
XQ tiếp tục mạch cảm xúc của mình bằng cách trả lời câu hỏi ám ảnh trong lòng bạn đọc mỗi khi
khép lại những trang thơ của mình, đó là liệu con sóng có thể tới bờ anh của nó được hay không, thì câu trả
lời ở đây là: Có. Nhưng lại là 1 câu trả lời đầy ẩn ý của tác giả. Tình yêu lãng mạn, bay bổng là thế nhưng
theo hiện thực của cuộc sống thì phải sóng gió mới làm nên tình yêu. Khát vọng mãnh liệt, tình yêu chân
thành sâu sắc nhưng trong trái tim trẻ kia vẫn ý thức được rằng đó là thứ mong manh khó giữ, có thể trơn
tuột khỏi tay. Vì thế, con sóng muốn tới được bờ của nó thì cần phải có nghị lực, có niềm tin vào tình yêu
và chính bản thân mình để có thể vượt qua được những thử thách- thứ khiến tình yêu trở nên thăng hoa,
mãnh liệt hơn. Chỉ cần vượt qua những khó khăn, thử thách thì nhất định con sóng nào cũng sẽ tới được
với hạnh phúc mà bấy lâu nó kiếm tìm. Cũng như Xuân Quỳnh, một người đã từng trải qua sự đổ vỡ trong
tình yêu, nhưng chị luôn có niềm tin phơi phới vào tình yêu, chị tin rằng hạnh phúc sẽ đến nếu chị có niềm
tin vào cuộc đời này, câu thơ cũng chính là những lời an ủi chính bản thân chị vào một tình yêu lớn hơn và
con sóng nhất định sẽ tới bờ.
Tương lai và hạnh phúc dường như vẫn đang còn ở phía trước. Ý thức về thời gian tuyến tính,
chảy trôi không vì thế làm người con gái lo sợ, ngược lại đó chính là niềm tin vào sự bất diệt của tình yêu:
"Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa"
Tiếp nối ND của khổ 7, khổ 8 khẳng định niềm tin vào tình yêu qua cấu trúc câu “tuy … vẫn..” , “dẫu …
vẫn…”. Với cô gái, cuộc đời dẫu dài những năm tháng vẫn cứ cần mẫn đi qua, biển tuy rộng nhưng “Mây
vẫn” bình thản trôi, năm tháng không vì chiều dài của cuộc đời mà chán nản, mây không vì độ rộng của
biển khơi mà dừng lại. Và tình yêu của đôi ta cũng vậy, không vì thách thức, khó khăn mà nản bước . Tuy
nhiên, có nhiều người cho rằng Sóng là 1 dự cảm lớn về những bất trắc, đổ vỡ trong tình yêu. Khổ thơ có
những câu chữ gợi ra những dự cảm lo âu, phập phồng về sự biến thiên của cuộc đời con người trở nên bé
nhỏ giữa cuộc đời và biển lớn như chính áng mây mong manh kia. Muốn vượt qua sự hữu hạn ấy, thì tình
yêu chỉ có thể hòa tan vào với thiên nhiên để có thể vĩnh cửu đến hàng vạn năm sau, những con sóng của
biển vẫn ca ngợi bài hát tình yêu bất diệt của riêng nó. Chính Xuân Diệu cũng đã từng sợ cái hữu hạn này
của lòng mình:
“ Gấp đi em anh sợ ngày mai
Đời trôi chảy lòng ta không vĩnh viễn”
Những suy nghĩ về tình yêu thông qua hình ảnh sóng như thôi thúc tác giả có những âu lo chính
đáng, bởi có thể ngọt ngào, thiêng liêng nhưng tình yêu cũng mong manh và khó giữ. Bởi vậy mà tác giả
luôn trăn trở đến mức cảm thấy bức bối. Khổ thơ cuối đã thể hiện một cách mạnh mẽ khao khát mãnh liệt
của người phụ nữ:
"Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ"
2 chữ “làm sao” chứa đựng nhiều băn khoăn, nỗi niềm tha thiết trong ước nguyện được chuyển hóa thành
khát vọng dâng hiến cho tình yêu. Khát khao của người con gái là được tan ra thành trăm ngàn những con
sóng nhỏ, là khát khao cháy bỏng muốn được hòa nhập với tình yêu to lớn của cuộc đời, muốn hòa nhập
vào cuộc sống hạnh phúc, không phải chỉ riêng XQ, người con gái mà là ước muốn của toàn thể nhân loại.
Câu thơ vừa mang sắc thái của câu hỏi, nhưng cũng vừa như một lời cầu khiến tha thiết, mong mỏi một
cách đầy thành thực. Tình yêu bé nhỏ, đơn lẻ ấy giờ đây trở thành cái vĩnh hằng, vĩnh cửu và bất diệt khi
con người ta nguyện hiến dâng, hy sinh vì nó bởi cuộc đời tươi đẹp chính là cuộc đời được sống trong tình
yêu. Chỉ 1 chữ "tan", XQ đã thể hiện khát khao được sống hết mình, sống mãnh liệt với tình yêu. Mong
ước ấy vừa chân thành, vừa táo bạo nhưng cũng đầy nữ tính. Tác giả muốn được vĩnh cửu hóa tình yêu để
tình yêu được sống mãi, trường tồn và bất diệt. Cũng giống như Xuân Quỳnh, Xuân Diệu đầy những khao
khát muốn tận hưởng tình yêu, vẻ đẹp của cuộc đời bằng cách sống vội vàng, cuống quýt, chạy đua với thời
gian, còn Xuân Quỳnh lại lựa chọn cho mình cách hoá thân thành những con sóng ngàn đời. Khát vọng
trong thơ chị thật lớn lao.
]

Bằng cách sử dụng thể thơ 5 chữ đặc trưng, nhịp điệu thơ đa dạng, linh hoạt, tác giả đã thành công tái hiện
thật sinh động âm hưởng của những con sóng: lúc dạt dào sôi nổi, lúc sâu lắng dịu êm rất phù hợp với việc
gửi gắm tâm tư sâu kín và những trạng thái tình cảm phức tạp của tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu.
trên cơ sở khám phá sự tương đồng giữa "sóng" và "em", Xuân Quỳnh đã diễn tả một cách chân
thực và đầy đủ nhất tình yêu của một người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử
thách, bão giông của cuộc đời và sự hữu hạn của đời người để sống trọn vẹn trong tình yêu. Tình yêu ấy
vừa mang vẻ đẹp truyền thống vừa có những nét hiện đại.
Với những giá trị sâu sắc và mới mẻ, dù đã ra đời cách đây gần 30 năm nhưng độ nồng nàn, đắm
say và giá trị của Sóng vẫn không hề phai mờ trong lòng người đọc và nó vẫn luôn là một tác phẩm có sức
sống bất diệt trong lòng bạn đọc, là một bài học đầu đời về tình yêu cho lớp trẻ đến tận ngày hôm nay.