Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 78

Bölüm 13

Basit Doğrusal Regresyon


Öğrenme Hedefleri
Bu bölümde aşağıdaki konulara değinilecektir:
 Bağımsız bir değişkene dayalı olarak bağımlı bir
değişkenin değerinin tahmini için regresyon analizi nasıl
kullanılır
 b0 ve b1regresyon katsayılarının anlamı
 Regresyon analizinin varsayımlarının nasıl
değerlendirileceği ve varsayımlar ihlal edildiğinde ne
yapılması gerektiği
 Eğim ve korelasyon katsayısı ile ilgili çıkarımlar yapmak
 Ortalama değerlerin tahmin edilmesi ve bağımsız
değerlerin kestirilmesi
Copyright ©2014 Pearson Education
Korelasyon İle Regresyon İlişkisi
 İki değişkenin arasındaki ilişkinin gösterimi için
bir serpme diyagramı kullanılabilir
 Korelasyon analizi iki değişkenin arasındaki
birlikteliğin (doğrusal ilişki) gücünün ölçülmesi
için kullanılır
 Korelasyon sadece ilişkinin gücüyle ilgilenmektedir
 Korelasyon ile hiçbir nedensel etki ifade edilmez
 Serpme diyagramları ilk defa bölüm. 2’de
gösterilmiştir
 Korelasyon ilk defa bölüm. 3’te gösterilmiştir

Copyright ©2014 Pearson Education


Regresyon Analizine Giriş
 Regresyon analizi :
 En az bir bağımsız değişkenin değerine dayalı olarak
bağımsız bir değişkenin değerini tahmin etmek,
 Bağımsız bir değişkendeki değişimin bağımsız bir
değişken üzerindeki etkisini açıklamak, için kullanılır
Bağımlı değişken: tahmin etmek veya açıklamak
istediğimiz değişken
Bağımsız değişken: bağımlı değişkeni tahmin
etmek veya açıklamak için
kullanılan değişken

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon
Modeli

 Sadece bir bağımsız değişken, X


 X ve Y arasındaki ilişki bir doğrusal
fonksiyon ile tanımlanır
 Y’deki değişimlerin X’deki değişimler ile
bağlantılı olduğu varsayımı vardır

Copyright ©2014 Pearson Education


İlişki Tipleri

Doğrusal İlişkiler Eğrisel İlişkiler

Y Y

X X

Y Y

X X
Copyright ©2014 Pearson Education
İlişki Tipleri
(devamı)
Kuvvetli İlişkiler Zayıf İlişkiler

Y Y

X X

Y Y

X X
Copyright ©2014 Pearson Education
İlişki Tipleri
(devamı)
İlişki yoktur

X
Copyright ©2014 Pearson Education
Basit Doğrusal Regresyon
Modeli

Popülasyon Rassal
Popülasyon Bağımsız
eğim hata
Y kesişimi değişken
katsayısı ifadesi
Bağımlı
Değişken

Yi = β0 + β1Xi + ε i
Doğrusal bileşen Rassal Hata bileşeni

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon
Modeli
(devamı)

Y Yi = β0 + β1Xi + ε i
Xi için Y’nin
gözlenen değeri

εi Eğim = β1
Xi için Y’nin
tahmin edilen Bu Xi değeri için
değeri rassal hata

Kesim
noktası = β0
Xi X
Copyright ©2014 Pearson Education
Basit Doğrusal Regresyon
Denklemi (Tahmin Çizgisi)
Basit doğrusal regresyon denklemi popülasyon
regresyon çizgisinin bir tahmininin yapılmasını sağlar
Regresyonun
i gözlemi için
Y eksenini
tahmin Regresyon
kesme
edilmiş Y eğiminin tahmini
noktasının
değeri
tahmini
i gözlemi için

Ŷi = b0 + b1Xi
X değeri

Copyright ©2014 Pearson Education


En Küçük Kareler Yöntemi

b0 ve b1 ,Y ve Ŷ arasındaki fark karelerinin


toplamını en küçük yapan değerlerin
bulunmasıyla elde edilir :

min ∑ (Yi −Ŷi ) = min ∑ (Yi − (b0 + b1Xi ))


2 2

Copyright ©2014 Pearson Education


En Küçük Kareler Denkleminin
Bulunması

 b0 ve b1 katsayıları ve bu bölümdeki diğer


regresyon sonuçları Excel kullanılarak
bulunacaktır

İlgi duyanlar için formüller kitaptaki bölümde


verilmiştir.

Copyright ©2014 Pearson Education


Eğim ve Kesme noktasının
Çıkarımı

 b0 , X’in değeri sıfır olduğunda Y’nin


beklenen ortalama değeridir

 b1 ,X’in değerindeki bir birimlik artış


sonucu olarak Y’nin ortalama
değerindeki beklenen değişim
miktarıdır

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon
Örnek
 Bir emlak acentesi bir evin satış fiyatı ile boyutu
(feet-kare olarak ölçülmüştür) arasındaki ilişkiyi
ölçmek istemektedir.
 Rassal olarak 10 evlik bir örnek seçilmiştir
 Bağımlı değişken(Y) = $1000 cinsinden ev fiyatı

 Bağımsız değişken(X) = feet-kare (ev boyutu)

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon
Örnek: Veri
$1000 cinsinden ev
Feet-kare (ev boyutu)
fiyatları
(X)
(Y)
245 1400
312 1600
279 1700
308 1875
199 1100
219 1550
405 2350
324 2450
319 1425
255 1700

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon Örnek:
Serpme Diyagramı

Ev fiyatı Modeli: Serpme


Diyagramı
450
400
Ev Fiyatları ($1000)

350
300
250
200
150
100
50
0
0 500 1000 1500 2000 2500 3000

Feet-kare

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon Örnek: Excel
Veri Çözümleyici Fonksiyonu Kullanılarak

1. Veri’yi Seç 2. Veri çözümleyici’yi seç

3. Regresyonu Seç

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon Örnek: Excel
Veri Çözümleyici Fonksiyonu Kullanılarak
(devamı)

Y aralığını ve X aralığını ve gerekli seçenekleri girin

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon Örnek:
PHStat Kullanarak
Eklentiler: PHStat: Regression: Simple Linear Regression

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon Örnek:
Excel Çıktısı
Regression Statistics
Multiple R 0.76211 Regresyon denklemi:
R Square 0.58082
Adjusted R Square 0.52842 ev fiyatı = 98.24833 + 0.10977 (feet - kare)
Standard Error 41.33032
Observations 10

ANOVA
df SS MS F Significance F
Regression 1 18934.9348 18934.9348 11.0848 0.01039
Residual 8 13665.5652 1708.1957
Total 9 32600.5000

Coefficients Standard Error t Stat P-value Lower 95% Upper 95%


Intercept 98.24833 58.03348 1.69296 0.12892 -35.57720 232.07386
Square Feet 0.10977 0.03297 3.32938 0.01039 0.03374 0.18580

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit doğrusal Regresyon Örnek:
Grafik Gösterim

Ev fiyatı modeli: Serpme diyagramı ve tahmin çizgisi


450
400
Ev fiyatları ($1000)

350 Eğim
300
= 0.10977
250
200
150
100
50
Kesim
0
noktası 0 1000 2000 3000
= 98.248 Feet-kare

ev fiyatı = 98.24833 + 0.10977 (feet - kare)

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon Örnek:
bo’ın yorumlanması

ev fiyatı = 98.24833 + 0.10977 (feet - kare)

 b0 , X’in değeri sıfır olduğunda Y’nin almış


olduğu ortalama değerdir (Eğer X = 0 X’in
alabileceği değer aralığında ise)
 Bir evin alanı sıfır olamayacağı için, b0 ‘ın
pratiğe dönük bir uygulaması yoktur.

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon Örnek:
b1’in yorumlanması

Ev fiyatı = 98.24833 + 0.10977 (feet - kare)

 b1 , X’deki bir birimlik artış sonucunda


Y’nin ortalama değerindeki değişimi
tahmin eder.
 Burada, b1 = 0.10977, bize ev alanındaki bir foot-
karelik artışın, bir evin ortalama fiyatının ortalama
olarak .10977($1000) = $109.77 artacağını
söylemektedir.

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon
Örnek: Çıkarımların Yapılması
2000 feet-kare olan bir evin
fiyatı hakkında çıkarım yapalım:

ev fiyatı = 98.25 + 0.1098 (feet - kare)


= 98.25 + 0.1098(2000)
= 317.85

2000 feet-kare alana sahip bir evin tahmin


edilen fiyatı 317.85($1,000s) = $317,850’dır
Copyright ©2014 Pearson Education
Basit Doğrusal Regresyon
Örnek: Çıkarımların Yapılması
 Bir regresyon modeli çıkarım yapmak için kullanılırken,
sadece verinin ilgili aralığı içerisinde kullanılmalıdır
Interpolasyon için
ilgili aralık
450
400
Ev Fiyatları ($1000)

350
300
250
200
150
100
50 X’in gözlemlenen
0 aralığı dışında
0 1000 2000 3000
ekstrapolasyon
Feet-Kare yapılmaya
çalışılmamalıdır
Copyright ©2014 Pearson Education
Değişim Ölçüleri

 Toplam Değişim iki bölümden oluşmaktadır:

TKT = RKT + HKT


Toplam Kareler Regresyon Hata Kareler
Toplamı Kareler Toplamı toplamı

TKT = ∑ (Yi − Y ) 2 RKT = ∑ (Yˆi − Y ) 2 HKT = ∑ (Yi − Yˆi ) 2

Y = Bağımlı değişkenin ortalama değeri


Yi = Bağımlı değişkenin gözlenen değeri
Yˆi = Verilen Xi değerine göre Y’nin tahmin edilen değeri
Copyright ©2014 Pearson Education
Değişim Ölçüleri
(devamı)

 TKT = toplam kareler toplamı (Toplam değişim)


 Yi değerlerinin, ortalama değerleri olan Y etrafındaki
değişim miktarını ölçer
 RKT = regresyon kareler toplamı (Açıklanmış değişim)
 X ve Y arasındaki ilişkiye atfedilen değişim
 HKT = hata kareler toplamı (Açıklanmamış değişim)
 X’den başka diğer faktörlere atfedilen Y’deki değişim

Copyright ©2014 Pearson Education


Değişim Ölçüleri
(devamı)

Y
Yi ∧ ∧
HKT = ∑(Yi - Yi )2 Y
_
TKT = ∑(Yi - Y)2

Y ∧ _
_ RKT = ∑(Yi - Y)2 _
Y Y

Xi X
Copyright ©2014 Pearson Education
Determinasyon Katsayısı, r2
 Determinasyon katsayısı, bağımlı değişkende
toplam değişimin bağımsız değişkendeki
değişim tarafından açıklanan kısmıdır
 Determinasyon katsayısı r-kare olarak da
adlandırılır ve r2 olarak gösterilir.

RKT regresyon kareler toplamı


r =2
=
TKT toplam kareler toplamı

not:
0 ≤r ≤1
2

Copyright ©2014 Pearson Education


Yaklaşık r2 Değerlerine
Örnekler
Y
r2 = 1

X ve Y arasında kusursuz bir


ilişki mevcuttur:
X
r2 = 1
Y Y’deki değişimin %100’ü,
X’deki değişim ile
açıklanmaktadır

X
r2 =1
Copyright ©2014 Pearson Education
Yaklaşık r2 Değerlerine
Örnekler
Y
0 < r2 < 1

X ve Y arasında daha zayıf


ilişkiler :
X
Y’deki bir kısım değişimler
Y
X’deki değişimlerle
açıklanır fakat tüm
değişimleri içermez

X
Copyright ©2014 Pearson Education
Yaklaşık r2 Değerlerine
Örnekler

r2 = 0
Y
X ve Y arasında doğrusal
bir ilişki yoktur:

Y’nin değeri X’e bağlı


r2 = 0
X olarak açıklanamaz.
(Y’deki değişimlerin hiçbiri
X’deki değişimlerle
açıklanamaz)

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon Örnek:
Excel’de Determinasyon Katsayısı, r2

RKT 18934.9348
Regression Statistics
r =
2
= = 0.58082
Multiple R 0.76211 TKT 32600.5000
R Square 0.58082
Adjusted R Square 0.52842 Ev fiyatlarındaki değişimin
Standard Error 41.33032 %58.08’i ev alanındaki (feet-
Observations 10
kare) değişim ile açıklanmaktadır
ANOVA
df SS MS F Significance F
Regression 1 18934.9348 18934.9348 11.0848 0.01039
Residual 8 13665.5652 1708.1957
Total 9 32600.5000

Coefficients Standard Error t Stat P-value Lower 95% Upper 95%


Intercept 98.24833 58.03348 1.69296 0.12892 -35.57720 232.07386
Square Feet 0.10977 0.03297 3.32938 0.01039 0.03374 0.18580

Copyright ©2014 Pearson Education


Tahminin Standart Hatası
 Regresyon çizgisi etrafındaki gözlemlerin
değişimlerinin standart sapması şöyle tahmin
edilir:
n

HKT ∑ i i
(Y − Yˆ ) 2

SYX = = i =1
n−2 n−2

HKT = Hata kareleri toplamı


n = örnek büyüklüğü

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon Örnek:
Excel’de Standart Hata Tahmini
Regression Statistics
Multiple R 0.76211 S YX = 41.33032
R Square 0.58082
Adjusted R Square 0.52842
Standard Error 41.33032
Observations 10

ANOVA
df SS MS F Significance F
Regression 1 18934.9348 18934.9348 11.0848 0.01039

Residual 8 13665.5652 1708.1957


Total 9 32600.5000

Coefficients Standard Error t Stat P-value Lower 95% Upper 95%


Intercept 98.24833 58.03348 1.69296 0.12892 -35.57720 232.07386
Square Feet 0.10977 0.03297 3.32938 0.01039 0.03374 0.18580

Copyright ©2014 Pearson Education


Standart Hataların
Karşılaştırılması
SYX gözlemlenen Y değerlerinin regresyon
çizgisinden sapmasının bir ölçüsüdür

Y Y

küçük SYX X X
geniş SYX

SYX’in büyüklüğü (şiddeti) örnek verisindeki Y değerlerinin


boyutuyla ilişkili olarak değerlendirilmelidir
yani, $200K - $400K aralığındaki ev fiyatlarıyla bağlantılı olarak
SYX = $41.33K kısmen küçük bir değerdir.
Copyright ©2014 Pearson Education
Regresyon Çizgisinin
Varsayımları

 Doğrusallık
 X ve Y arasındaki ilişki doğrusaldır

 Hataların bağımsızlığı
 Hata değerleri istatistiksel olarak bağımsızdır

 Hatanın normalitesi
 Hata değerleri verilen bir X değeri için normal

dağılmıştır
 Eşit Sapma (homosedastisite olarak da adlandırılır)
 Hata değerlerinin olasılık dağılımı sabit varyansa

sahiptir

Copyright ©2014 Pearson Education


Artık Değer (Residual) Analizi
ei = Yi − Ŷi
 i gözlemi için artık değeri, ei, gözlenen değer ile tahmin
değeri arasındaki farktır.
 Artık değerlerini test ederek regresyon varsayımlarını
kontrol edin
 Doğrusal varsayımını test edin
 Bağımsızlık varsayımını değerlendirin
 Normal dağılım varsayımını değerlendirin
 X’in tüm seviyeleri için sabit değişimi (homosedastisite)
sorgulayın

 Artık Değerlerin Grafik Analizi


 X’e karşılık artık değerlerin çizimi
Copyright ©2014 Pearson Education
Doğrusallık İçin Artık Değer
Analizi

Y Y

x x
residual

x residual x

Doğrusal
değil
Copyright ©2014 Pearson Education
 Doğrusal
Bağımsızlık İçin Artık Değer
Analizi

Bağımsız değil
 Bağımsız
residual

residual
X
residual

Copyright ©2014 Pearson Education


Normalitenin Kontrolü

 Artık değerler için Kök ve Yaprak gösteriminin


incelenmesi
 Artık değerlerin kutu diyagramının incelenmesi
 Artık değerlerin histogramının incelenmesi
 Artık değerlerin bir normal olasılık diyagramının
oluşturulması

Copyright ©2014 Pearson Education


Normalite için Artık Değer
Analizi

Normal olasılık grafiği kullanılırken, normal


hatalar yaklaşık olarak doğru bir çizgi üzerinde
olacaktır
Yüzde
100

0
-3 -2 -1 0 1 2 3
Artık değer

Copyright ©2014 Pearson Education


Eşit Değişim İçin Artık Değer
Analizi

Y Y

x x
residual

x residual x

Sabit olmayan değişim  Sabit değişim

Copyright ©2014 Pearson Education


Basit Doğrusal Regresyon Örnek:
Excel Artık değer Çıktısı

ARTIK DEĞER ÇIKTISI Ev Fiyatı Modeli Artık Değer Çizimi


Tahmini Ev Artık
Fiyatı Değerler 80
1 251.92316 -6.923162
60
2 273.87671 38.12329
40
3 284.85348 -5.853484 Residual
20
4 304.06284 3.937162
5 218.99284 -19.99284 0
0 1000 2000 3000
6 268.38832 -49.38832 -20
7 356.20251 48.79749 -40
8 367.17929 -43.17929
-60
9 254.6674 64.33264 Feet-Kare
10 284.85348 -29.85348

Herhangi bir regresyon varsayımını ihlal


Copyright ©2014 Pearson Education
ettiği görülmemektedir
Otokorelasyonun Ölçümü:
Durbin-Watson İstatistiği

 Veriler zamanla toplandığında


otokorelasyon olup olmadığını tespit etmek
için kullanılır
 Bir zaman periyodundaki artık değerler
başka bir periyottaki artık değerlerle ilgili
ise, otokorelasyon mevcuttur

Copyright ©2014 Pearson Education


Otokorelasyon
 Otokorelasyon, zamana göre hataların (artık
değerlerin) korelasyonudur
Zaman (t) Artık değer çizimi

15
 Burada artık değerler, 10
rassal değil, döngüsel bir Residual 5
model gösterirler. 0
Çevrimsel modeller pozitif -5 0 2 4 6 8

bir otokorelasyonun -10


işaretidir -15
Zaman (t)

 Artık değerlerin rassal ve bağımsız olduğu


regresyon varsayımını ihlal eder
Copyright ©2014 Pearson Education
Durbin-Watson İstatistiği

 Durbin-Watson istatistiği, otokorelasyonu test etmek için


kullanılır
H0: artık değerler ilişkili değildir
H1: pozitif otokorelasyon mevcuttur

n  Mümkün aralık 0 ≤ D ≤ 4
∑ (e − e i i−1 ) 2

 H0 doğru ise D 2’ye yakın olmalıdır


D= i= 2
n

∑ i
e
i=1
2
 2’den küçük D değeri pozitif
otokorelasyonun işaretidir, 2’den
büyük D değeri negatif
otokorelasyonun işaretidir.
Copyright ©2014 Pearson Education
Pozitif Otokorelasyon İçin Test
Etme
H0: pozitif otokorelasyon yoktur
H1: pozitif otokorelasyon mevcuttur
Durbin-Watson test istatistiğini = D hesapla
(Durbin-Watson İstatistiği Excel veya Minitab kullanılarak hesaplanabilir)

 Durbin-Watson tablosundan dL ve dU değerlerini bulun


(n örnek boyutu için ve k bağımsız değişken sayısı için)

Karar Kuralı: Eğer D < dLise H0’ı reddet

H0’ı reddet Yorum yapılamaz H0’ı reddetme

0 dL dU 2
Copyright ©2014 Pearson Education
Pozitif Otokorelasyon İçin Test
Etme (devamı)

 Elimizde şu zaman seri tablosu olduğunu


düşünelim:
160

140

120

100
Satışlar

80 y = 30.65 + 4.7038x
R2 = 0.8976
60

40

20

0
0 5 10 15 20 25 30
Zam an

 Otokorelasyon var mıdır?


Copyright ©2014 Pearson Education
Pozitif Otokorelasyon İçin Test
Etme (devamı)

160
 n = 25 büyüklüklü örnek: 140

Excel/PHStat çıktısı:
120

100

Satışlar
Durbin-Watson Calculations 80 y = 30.65 + 4.7038x
R2 = 0.8976
60
Sum of Squared
Difference of Residuals 3296.18 40

20
Sum of Squared
Residuals 3279.98 0
0 5 10 15 20 25 30

Durbin-Watson Zam an

Statistic 1.00494

∑ (e − ei i−1 )2
3296.18
D= i= 2
n
= = 1.00494
3279.98
∑ ei
2

i=1
Copyright ©2014 Pearson Education
Pozitif Otokorelasyon İçin Test
Etme (devamı)

 Burada, n = 25 ve k = 1 olmak üzere bir bağımsız değişken


vardır
 Durbin-Watson tablosunu kullanarak, dL=1.29 ve dU=1.45
elde edilir
 D = 1.00494 < dL = 1.29, H0 reddedilir ve önemli bir pozitif
otokorelasyon olduğu yorumu yapılır

Karar:D = 1.00494 < dL


olduğundan H0 reddedilir

H0’ı reddet Yorum yapılamaz H0’ı reddetme


0 dL=1.29 dU=1.45 2
Copyright ©2014 Pearson Education
Eğimle İlgili Çıkarımlar

 Regresyon eğimi katsayısı (b1) standart hata


tahmini şu formülle yapılır:

SYX SYX
Sb1 = =
XKT ∑ (X i − X) 2

Sb1 = Eğimin standart hata tahmini


HKT
SYX = = Tahminin standart hatası
n−2
Copyright ©2014 Pearson Education
Eğimle İlgili Çıkarımla:
t Testi

 Bir popülasyon eğimi için t testi


 X ve Y arasında doğrusal bir ilişki var mıdır?
 Sıfır ve alternatif hipotezler
 H0: β1 = 0 (doğrusal ilişki yok)
 H1: β1 ≠ 0 (doğrusal bir ilişki mevcut)
 Test istatistiği b1 = regresyon eğim
b1 − β 1 katsayısı
t STAT = β1 = hipotezle belirlenmiş
Sb eğim
1
Sb1 = eğimin standart hatası
s.d . = n − 2
Copyright ©2014 Pearson Education
Eğimle İlgili Çıkarımlar:
t Testi Örneği

Ev Fiyatları Beklenen Regresyon Denklemi:


Feet-Kare
$1000
(x)
(y)
ev fiyatı = 98.25 + 0.1098 (feet - kare)
245 1400
312 1600
279 1700
308 1875 Bu modelin eğimi 0.1098’dir
199 1100
219 1550
Evin alanı (feet-kare) ile satış fiyatı
405 2350 arasında doğrusal bir ilişki var mıdır?
324 2450
319 1425
255 1700

Copyright ©2014 Pearson Education


Eğim İle İlgili Çıkarımlar:
t Testi Örneği
H0: β1 = 0
Excel Çıktısından: H1: β1 ≠ 0
Coefficients Standard Error t Stat P-value
Intercept 98.24833 58.03348 1.69296 0.12892
Square Feet 0.10977 0.03297 3.32938 0.01039

b1 Sb1

b1 − β 1 0.10977 − 0
t STAT = = = 3.32938
Sb 0.03297
1

Copyright ©2014 Pearson Education


Eğimle İlgili Çıkarımlar:
t Testi Örneği

H0: β1 = 0
Test İstatistiği: tSTAT = 3.329 H1: β1 ≠ 0

s.d.= 10- 2 = 8

α/2=.025 α/2=.025
Karar: H0‘ı Reddet

Ev alanının (feet-kare) ev
H0 ’ı Reddet
-tα/2 0
H ’ı Reddetme H ’ı Reddet
tα/2 0
fiyatlarını etkilediği
-2.3060
0
2.3060 3.329 yönünde yeterli kanıt
mevcuttur
Copyright ©2014 Pearson Education
Eğimle İlgili Çıkarımlar:
t Testi Örneği
H0: β1 = 0
H1: β1 ≠ 0
Excel Çıktısından:
Coefficients Standard Error t Stat P-value
Intercept 98.24833 58.03348 1.69296 0.12892
Square Feet 0.10977 0.03297 3.32938 0.01039

p-değeri
Karar: p-değeri < α olduğundan H0’ı reddet
Ev alanının (feet-kare) ev fiyatlarını
etkilediği yönünde yeterli kanıt mevcuttur.
Copyright ©2014 Pearson Education
Anlamlılık İçin F Testi

F Test istatistiği: F MSR


STAT =

MSE

RKT
MSR =
k
HKT
MSH =
n − k −1
FSTAT , k pay ve (n – k - 1) payda serbestlik derecesine sahip F
dağılımına uymaktadır
(k = regresyon modelindeki bağımsız değişkenlerin sayısı)

Copyright ©2014 Pearson Education


Anlamlılık İçin F Testi
Excel Çıktısı

Regression Statistics
Multiple R 0.76211
MSR 18934.9348
R Square 0.58082 FSTAT = = = 11.0848
Adjusted R Square 0.52842 MSH 1708.1957
Standard Error 41.33032
Observations 10 1 ve 8 serbestlik F testi için
dereceleriyle p-değeri
ANOVA
df SS MS F Significance F
Regression 1 18934.9348 18934.9348 11.0848 0.01039
Residual 8 13665.5652 1708.1957
Total 9 32600.5000

Copyright ©2014 Pearson Education


Anlamlılık İçin F Testi
(devamı)

H0: β1 = 0 Test İstatistiği:


H1: β1 ≠ 0 MSR
FSTAT = = 11.08
α = .05 MSH
df1= 1 df2 = 8
Karar:
Kritik α = 0.05 düzeyinde H0
değer:
reddedilir
Fα = 5.32
α = .05 Çıkarım:
Ev boyutlarının satış fiyatlarını
0 F etkilediği yönünde yeterli kanıt
H0’ı reddetme H0’ı reddet mevcuttur.
F.05 = 5.32
Copyright ©2014 Pearson Education
Eğim İçin Güven Aralığı Tahmini
Eğimin Güven Aralığı Tahmini:
b1 ± t α / 2 S b s.d. = n - 2
1

Ev fiyatları İçin Excel Çıktısı:


Coefficients Standard Error t Stat P-value Lower 95% Upper 95%
Intercept 98.24833 58.03348 1.69296 0.12892 -35.57720 232.07386
Square Feet 0.10977 0.03297 3.32938 0.01039 0.03374 0.18580

%95 güven düzeyinde, eğim için güven aralığı (0.0337,


0.1858) olacaktır

Copyright ©2014 Pearson Education


Eğim İçin Güven Aralığı Tahmini
(devamı)

Coefficients Standard Error t Stat P-value Lower 95% Upper 95%


Intercept 98.24833 58.03348 1.69296 0.12892 -35.57720 232.07386
Square Feet 0.10977 0.03297 3.32938 0.01039 0.03374 0.18580

Ev fiyatı değişkeninin birimi $1000 olduğundan,


satış fiyatları üzerindeki ortalama etkinin ev
boyutunun herbir foot-karesi için $33.74 ve
$185.80 arasında olduğunu %95 güven
düzeyinde söyleyebiliriz
Bu %95 güven aralığı 0 içermeyecektir.
Çıkarım: .05 önem seviyesinde ev fiyatları ile ev boyutu
arasında önemli bir ilişki mevcuttur.

Copyright ©2014 Pearson Education


Korelasyon Katsayısı için t Testi
 Hipotezler
H0: ρ = 0 (X ve Y arasında korelasyon yoktur)
H1: ρ ≠ 0 (korelasyon mevcuttur)

 Test istatistiği
r -ρ
t STAT = (n – 2 serbestlik derecesiyle)
2
1− r
n−2 r = + r 2 if b1 > 0
r = − r 2 if b1 < 0

Copyright ©2014 Pearson Education


Korelasyon Katsayısı için t Testi
(devamı)

.05 önem seviyesinde ev boyutu (feet-


kare)ile satış fiyatı arasında bir doğrusal
ilişki olduğuna dair bir kanıt var mıdır?

H0: ρ = 0 (korelasyon yok)


H1: ρ ≠ 0 (korelasyon mevcut)
α =.05 , sd = 10 - 2 = 8

r −ρ .762 − 0
t STAT = = = 3.329
1− r2 1 − .762 2
n−2 10 − 2

Copyright ©2014 Pearson Education


Korelasyon Katsayısı için t Testi
(devamı)

r −ρ .762 − 0 Karar:
t STAT = = = 3.329
H0’ı reddet
1− r2 1 − .762 2
n−2 10 − 2 Conclusion:
%5 önem
s.d. = 10-2 = 8
seviyesinde bir
doğrusal
α/2=.025 α/2=.025
etkileşim
olduğuna dair
H0’ı reddet H0’ı reddetme H ’ı reddet
kanıt vardır
-tα/2 tα/2 0
0
-2.3060 2.3060
3.329
Copyright ©2014 Pearson Education
Ortalama Değerlerinin Tahmini
ve Bağımsız Değerlerin Çıkarımı
Amaç: Verilen bir Xi için Y’nin değeriyle ilgili
Xi belirsizliğin aktarılması için Y etrafındaki
verildiğinde aralıkları oluşturmak
Y’nin
ortalaması
Y ∧
Y
için Güven
aralığı

Y = b0+b1Xi

Xi verildiğinde,
bağımsız bir Y
değerinin tahmin
aralığı Xi X
Copyright ©2014 Pearson Education
X Verildiğinde Ortalama Y Değeri
İçin Güven Aralığı
Belirli bir Xi verildiğinde Y’nin ortalama
değeri için güven aralığı tahmini

μ Y|X = X i için Güven aralıra :


Yˆ ± tα / 2SYX hi
Aralığın boyutu Ortalamadan X ,
olan uzaklığa göre değişir

1 (Xi − X)2 1 (Xi − X)2


hi = + = +
n SSX n ∑ (Xi − X)2
Copyright ©2014 Pearson Education
X Verildiğinde Bağımsız Y Değeri
İçin Güven Aralığı
Belirli bir Xi verildiğinde Y’nin bağımsız bir
değeri için güven aralığı tahmini

YX = X i icin guven araligi :


Yˆ ± tα / 2SYX 1 + hi

Bu fazladan terim, aralık genişliğine, tek bir


bağımsız değer için eklenmiş belirsizliği
yansıtacak şekilde eklenir

Copyright ©2014 Pearson Education


Ortalama Değerlerin Tahmini:
Örnek
μY|X=Xi için Güven aralığı

2,000 feet-kare evlerin ortalama fiyatlarının %95


güven aralığında tahmini değerini bulunuz

Tahmini Fiyat Yi = 317.85 ($1,000s)

1 (X i − X) 2
Ŷ ± t 0.025S YX + = 317.85 ± 37.12
n
∑ (X i − X) 2

Güven aralığı uç noktaları( Excel’den) 280.66 ve


354.90’dır, veya $280,660’dan $354,900’a değer alır
Copyright ©2014 Pearson Education
Bağımsız tek Değerlerin Tahmini:
Örnek
YX=X için kestirim aralığı tahmini
i

2,000 feet-kare olan bir bağımsız evin %95 güven


düzeyinde kestirim aralığını bulunuz

Tahmini Fiyat Yi = 317.85 ($1,000s)

1 (X i − X) 2
Ŷ ± t 0.025S YX 1 + + = 317.85 ± 102.28
n
∑ (X i − X) 2

Excel’den elde edilen kestirim aralığı uç noktaları 215.50


ve 420.07, veya $215,500’dan $420,070’a olacaktır
Copyright ©2014 Pearson Education
Excel’de Güven ve Kestirim
Aralıklarının Bulunması

 Excel’de
PHStat | regression | simple linear regression …
sıralamasını kullan

 “X için güven ve kestirim aralığı =”


“confidence and prediction interval for X=”
kutucuğunu işaretle
ve X-değerini ve istenen güven seviyesini gir

Copyright ©2014 Pearson Education


Excel’de Güven ve Kestirim
Aralıklarının Bulunması
(devamı)

Girdi değerleri


Y

μY|X=Xi için güven aralığı tahmini

YX=Xi için kestirim aralığı tahmini

Copyright ©2014 Pearson Education


Regresyon Analizinde
Düşülebilecek Hatalar

 En küçük kareler regresyonunun altında yatan


varsayımların farkında olmamak
 Varsayımların nasıl değerlendireceğini bilmemek
 Belli bir varsayım ihlal edilirse, en küçük kareler
regresyonunun alternatiflerini bilmemek
 Konu bilgisi olmaksızın bir regresyon modeli
kullanılması
 İlgili alanın dışında ekstrapolasyon yapmak

Copyright ©2014 Pearson Education


Regresyonda Karşılaşılabilecek
Hataların Önlenmesi İçin Stratejiler
 Olası ilişkinin gözlemlenmesi için X ve Y’nin
bir serpme diyagramı ile başlanır
 Varsayımları kontrol etmek için artık değer
analizi yapılmalıdır
 Homosedastisite gibi varsayımların ihlalini kontrol
etmek içinX ve Artık değerlerin diyagramı çizilir
 Olası normal olmayanlığı ortaya çıkarmak için
artık değerlerin histogramı, kök ve yaprak
diyagramı, kutu diyagramı veya artık değerlerin
normal olasılık grafiği kullanılır

Copyright ©2014 Pearson Education


Regresyonda Karşılaşılabilecek
Hataların Önlenmesi İçin Stratejiler
(devamı)

 Herhangi bir varsayımın ihlali mevcutsa,


alternatif metot veya modeller kullanılır
 Varsayım ihlali ile ilgili kanıt yoksa, regresyon
katsayılarının önem derecesi için test edilir ve
güven aralığı ve kestirim aralıkları oluşturulur
 Kestirim yapılması önlenir veya ilgili aralık
dışında tahmin yapılır

Copyright ©2014 Pearson Education


Bölüm Özeti

Bu bölümde aşağıdaki konulara değinilmiştir;


 Regresyon modellerinin tipleri
 Regresyon ve korelasyonun varsayımları
 Basit doğrusal regresyonun elde edilmesi
 Değişim ölçüleri
 Artık değer (Residual) analizi
 Otokorelasyonun ölçümü

Copyright ©2014 Pearson Education


Bölüm Özeti
(devamı)

 Eğim ile ilgili çıkarımlar yapmak


 Korelasyon – birlikteliğin gücünü ölçmek
 Ortalama değerlerin tahmini ve bağımsız
değerlerin kestirimi
 Regresyondaki olası tuzaklar ve bunların
önlenmesi için önerilen stratejiler

Copyright ©2014 Pearson Education

You might also like