4.

Cách sử dụng giản đồ Frost

Ox + ne Kh
Ta có công thức tính: = -nEF
nE càng lớn tức càng âm thì PƯ càng theo
chiều thuận tức cái trạng thái oxi hóa bd càng dễ
bị khử => Tính oxi hóa của trạng thái oxi hóa bd
càng mạnh
nE càng bé hay càng âm tức càng dương thì
PƯ càng theo chiều nghịch tức trạng thái oxi hóa
bd càng dễ bị oxh hóa => Tính khử càng mạnh
 -Xét Mn,Mn2+,Mn3+
Ta thấy,Mn2+ nằm dưới đường thẳng nối Mn và
Mn3+
Tức Mn2+ có thấp hơn trung bình của Mn
và Mn3+
 Mn2+ là trạng thái oxi hóa bền so với Mn và Mn3+
Phản ứng hợp phân:
Mn + Mn3+ Mn2+

-Xét HMnO4-,MnO2,MnO3-
Ta thấy, HMnO4- nằm trên đường thẳng nối
MnO2 và MnO3-
Tức HMnO4- có cao hơn trung bình của
MnO2 và MnO3-
=> HMnO4- là trạng thái oxi hóa kém bến so với
MnO2 và MnO3-
=>Phản ứng dị phân
HMnO4- MnO2 + MnO3- + H2O
Ques:Nếu như 3 trạng thái oxi hóa gần như nằm
trên cùng 1 đường thẳng thì sẽ như thế nào?

Đáp án :
-NO2 trong môi trường acid bị acid hóa thành
HNO2
Ta thấy ,HNO2 có vị trí cao hơn đường thẳng
nối từ NO và HNO3 => HNO2 có xu hướng dị
phân thành NO và HNO3.
Nhưng ta thấy NO lại có vị trí cao hơn đường
thẳng nối N2O và HNO2,tức NO có xu hướng
dị phân thành N2O và HNO2.Nhưng việc đó
sẽ không xảy ra vì NO tạo thành sẽ thoát ra
khỏi dung dịch,ngăn sự dị phân xảy ra

-Tóm lại ,NO2- khi bị acid hóa tạo thành

 HNO2.HNO2 sẽ dị phân thành NO và HNO3.

3HNO2-> 2NO + HNO3 + H2O

-Khí NO khi thoát ra sẽ tác dụng với oxi trong
không khí tạo thành khí NO2 màu nâu
2 NO + O2 ->2 NO2

)
-Khi ta nối đường thẳng từ Mn2+ sang MnO2 thì ta
thấy,
Mn3+ nằm ở vị trí cao hơn đường thẳng,tức
Mn3+ kém bền so với Mn2+ và MnO2 trong
môi trường acid ,xảy ra phản ứng dị ly:
2Mn3+(aq) + 2H2O(l) -> Mn2+(aq) + MnO2
(s) + 4H+(aq)
a) Nối điểm từ MnO4- đến số oxi hóa bền nhất
là Mn2+ thì ta thấy ngoài MnO2 thì các trạng
thái oxi hóa khác đều có vị trí cao hơn đường
thẳng => các trạng thái đó đều là số oxi hóa
trung gian và bị dị phân thành Mn2+ và
MnO4-, sản phẩm dự kiến sẽ là Mn2+ khi
chất oxi hóa ban đầu là MnO4-.Nhưng ta thấy
MnO2 vẫn là 1 trạng thái oxi hóa bền khi so
với Mn2+ và MnO4- vì có nằm dưới đường
thẳng,tức có thể có sự hợp phân Mn2+ và
MnO4- tạo thành MnO2.
-Để dự đoán xem MnO2 hay Mn2+ là sản
phẩm thì ta phải dự đoán xem MnO2 có khả
năng bị khử xuống thành Mn2+ hay không.
Ta thấy :hệ số gốc của Mn2+/Mn dương
hơn so với MnO4- và H2MnO4 ,tức MnO2 là
trạng thái oxi hóa có tính oxi hóa khá
mạnh.Vì thế nếu như MnO4- bị khử xuống
MnO2 thì nó xuống tiếp Mn2+(trạng thái ổn
định hơn và không thể bị khử nữa)
=>Những tiểu phân có thể khử được MnO4-
thì đều khử được MnO2
Kết Luận: Khi cho MnO4- làm chất oxi hóa
trong môi trường acid thì sản phẩm của nó sẽ
là Mn2+
Ví dụ: Sc trong môi trường nước chỉ tồn tại được ở
trạng thái oxi hóa bền nhất,là ở dạng Sc 3+

Giản đồ Frost trên cho ta thấy khuynh hướng về

độ bền của các số oxi hóa nhóm.
Các số oxi hóa nhóm nằm ở phía dưới
(Sc,Ti,V),chứng tỏ các số oxi hóa này khá là bền
Các số oxi hóa nhóm của nhóm 6,7 như Cr,Mn
,nằm phía trên của giản đồ,chứng tỏ các số oxi hóa
đó không bền lắm và dễ dàng bị khử xuống các số
oxi hóa thấp và bền hơn

6.2 Các kim loại nhóm 9,10 và nhóm p

Các kim loại ở nhóm p lại bền khi tồn tại ở
trạng thái số oxi hóa nhóm (ngược lại hoàn toàn
đối với các kim loại bên phải nhóm d).
Giải thích:
Các nguyên tố nhóm d thường có các orbital s có
mức năng lượng rất cao,gây nên sự khác biệt năng
lượng rất cao với các nguyên với các orbital p,nên
khi tạo liên kết thì các liên kết này kém bền
Nhưng các nguyên tố nhóm p thì các orbital lại có
mức năng lượng không quá cao nên các liên kết tạo
thành khá bền.Nhưng với các kim loại nhóm p ở chu
kì 6,7 thì lại có xu hướng giống nhóm d.
Ta có thể thấy : số oxi hóa nhóm của Bi là +5 có vị trí rất
cao trong giản đồ ,tức trạng thái này kém bền,mà trạng
thái Bi3+ lại có vị trí thấp hơn rất nhiều nên Bi3+ là trạng
trái oxi hóa được ưu tiên nhất.
Tương tự với Pb thì Pb+4 kém bền nên Pb2+ là trạng
thái được ưu tiên
Bài tập:
Xét biểu đồ Frost của Mn ở pH 0 trên Hình 8.1.4.2.8
. Cặp mangan nào, nếu có, không ổn định trong việc
hợp phân trong những điều kiện này và chúng có thể
tạo thành sản phẩm gì?
Đáp án

các trạng thái có hơn mà các loài hình thành được

khoanh tròn màu xanh lá cây. Sự Hợp phân được xác
định liên quan đến các cặp trạng thái oxy hóa sau:
 Đáp án Như đã biết thì các trạng thái càng nằm
bên dưới giản đồ thì càng có tính khử mạnh và khả
năng bị oxi hóa cũng dễ dàng.
Nhìn vào giản đồ ta có thể thấy,các trạng thái oxi
hóa nằm sâu dưới giản đồ như V2+ và Cr2+ dễ dàng
bị oxi hóa bởi H+

2V2+ + 2H+ -> 2V3+ + H2

 Những trạng thái oxi hóa có vị trí cao hơn như
Fe2+,Mn2+,Co2+ thì bền trong môi trường acid,chỉ
có Ni2+ và Cu2+ thì có phức aqua.Nhưng khi gặp
các tác nhân oxi hóa mạnh thì chúng cũng bị oxi lên
các trạng thái cao hơn

Nhưng khi lên cao hơn nữa,các trạng thái như Co3+
,HmnO3 thì các trạng thái này lại dễ dàng bị khử bởi
nước

4Co3+ + 2H2O -> 4Co2+ + O2 + 4H+